Periodiek Vereniging van oud-leerlingen der Nationale Schildersschool - Nimeto Verschijnt 3-maandelijks
OLNS ook op Facebook te vinden
Geslaagd in 2011!
Orgaan van de vereniging van gediplomeerde oud-leerlingen der nationale schildersschool Nimeto. Verschijnt eens per 3 maanden
Vakwerk lever je samen
Redactie, R.J.M. Kortekaas Overkroetenlaan 80, 4823 KA Breda - T: 076-5418561 - E:
[email protected]
Caparol Nederland, specialist in bouwverven. Uw leverancier van lakken, muurverven, bouwbescherming, vloeren en gevelisolatie met optimale dienstverlening en een uitstekend dealernet.
J. Meinsma Burg. Reinenstraat 10, 8331 KD Steenwijk - T: 0521-512609 Advertentie Acquisitie ONS R.J.M. Kortekaas Overkroetenlaan 80, 4823 KA Breda - T: 076-5418561 - E:
[email protected] Dagelijks bestuur vereniging Mw. H. (Hanny) Kuin Vesting 71, 3961 LN Wijk bij Duurstede - T: 0343-575123 - E:
[email protected] Secretaris Robert Koning Rietzanger 1, 2957 ND, Nieuw Lekkerland - E:
[email protected] Rekeningen t.n.v. penningmeester: M.A.M. Bartels Hannie Schaftstraat 3, 1443 LA Purmerend - E:
[email protected] Oude technieken E:
[email protected] R.J.M. Kortekaas Overkroetenlaan 80, 4823 KA Breda - T: 076-5418561 Administratie Vereniging ONS Robert Koning Rietzanger 1, 2957 ND Nieuw Lekkerland - M: 06-136 315 97 - E:
[email protected] www.olnsmeesterschilders.nl Vormgeving Dapph|design Bisonstraat 3 b23, 4817 LH Breda - T: 06-513 715 67 - E:
[email protected]
unie k in b ouwver v e n Tel 033 247 50 00
Web www.caparol.nl
E-mail
[email protected]
Druk Koninklijke Drukkerij C.C. Callenbach B.V. Nijkerk - E:
[email protected] www.olnsmeesterschilders.nl
pag 3
Verenigingsnieuws
Beste Leden
74E JAARGANG • NUMMER 3 • OKTOBER 2011
Inhoudsopgave Nimeto Nieuws FOSAG Reclame? Ook op de hoogte gehouden worden? Restauratie Geslaagd in 2011! Uit de praktijk Solidair en sociaal IN ’T SPOTLICHT... Verenigingsnieuws
Beste leden, De zomervakantie zit er al weer enige tijd op en net als vele andere Nederlanders ben ik weer lekker aan het werk. Ondanks het toch wel tegenvallende weer heb ik een fijne vakantie gehad. Ik ben drieëneenhalve week door het zuiden van Polen en het voormalige Oost-Duitsland getrokken. Een reis vol met geschiedenis. Erg leuk. Het bestuur is ook weer aan de slag gegaan en is druk bezig om de Algemene Ledenvergadering/Verenigingsdag voor te bereiden. Deze dag zal plaatsvinden op 5 november en de reis zal dit jaar per boot door Rotterdam en omgeving gaan. Meer informatie over deze dag zult u binnenkort wel ontvangen. Het bestuur rekent in ieder geval weer op een goede opkomst.
pag 6 pag 11 pag 15 pag 16 pag 18 pag 27 pag 29 pag 31 pag 32 pag 35
Verenigingsdag en ALV 5 november 2011
De jongerencommissie is ook weer aan de slag. Er ligt een brief klaar om aan de oud-vierdeklassers te sturen. In die brief wordt een jaar lang het gratis lidmaatschap van de vereniging aangeboden. Hiermee wil het bestuur/jongerencommissie deze nieuwe leden kennis laten maken met de vereniging. In ieder geval ontvangen ze een uitnodiging om deel te nemen aan de verenigingsdag en zullen ze ook uitgenodigd worden om deel te nemen aan de cursus Oude Technieken. Door het aanbieden van het eenjarig gratis lidmaatschap hoopt het bestuur dat het ledenaantal stabiel blijft of weer gaat groeien. Op 12 november zal de cursus Oude Technieken weer van start gaan. Alle leden kunnen hier op inschrijven en cursisten die de afgelopen jaren hier al aan deelnamen krijgen automatisch een uitnodigingsbrief met aanmeldingsformulier. De organisatie van de cursus heeft inmiddels naast de vertrouwde leerkrachten ook nieuwe leerkrachten aangetrokken Tot zover de plannen van het bestuur. Graag hoop ik u weer te begroeten op 5 november aanstaande. Hanny Kuin Voorzitter pag 4
www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
pag 5
APPLAUS
DURF IN DE SPOTLIGHTS TE STAAN Ieder project is een nieuwe uitdaging. De eisen en verwachtingen zijn hoog. Alleen het beste is goed genoeg. Tot in de kleinste details. Samen krijgen we dat voor elkaar. Met een hoofdrol voor uw vakmanschap. De beste voorbereiding, de beste verf en de beste materialen doen de rest. Want onze gezamenlijke passie voor perfectie is een garantie voor succes. En succes mag gevierd worden. Kijk voor het complete assortiment en alle details in onze productselector op www.sikkens.nl.
NIMETO nieuws
Andries Grosman, Opleidingsmanager IDEB
Afscheid van twee docenten In dit nummer is er aandacht voor twee docenten die afscheid hebben genomen van Nimeto Utrecht. Beiden hebben 28 jaar lessen verzorgd. Het gaat om Willebrord Dorresteijn en Thijs van Tongeren. In dit artikel is er uitgebreid aandacht voor deze twee collega’s. Beide collega’s hebben meegewerkt aan dit artikel door het aanleveren van informatie.
Willebrord Dorresteijn In 1983 woonde Willebrord in Den Haag en was bezig met het afronden van de lerarenopleiding 2e graads, zijn 3e graadsdiploma had hij toen al. Het ging in die tijd om avondopleidingen die je naast je (volledige) baan “er bij deed”. De praktijkervaring heeft Willebrord opgedaan bij het laboratorium van verffabriek Molijn & Co, bij de vliegtuigrenovatie van Aviolanda Hoogerheide, bij de industriële spuiterij van Siemens en bij enkele grote en kleine schildersbedrijven. De eerste ervaringen bij het onderwijs zijn opgedaan bij de Streekschool in hartje stad aan de Westerstraat in Amsterdam. Daar gaf Willebrord 4 dagen les aan Autospuiters, Vliegtuigspuiters, Huisschilders en 2e dagprogramma’s aan de deeltijdopleiding, wat we nu BBL noemen. Als docent ontwikkelde hij zelf de lesstof, later gebeurde dit met collega’s van andere Streekscholen. Toen Willebrord op het Nimeto begon volgde hij de heer van Breukelen (voor ingewijden Bertus) op. De leslokalen waren er en het industriële leslokaal was voorbereid. Verder stond de te behandelen lesstof stond op een A4tje. Vooral het werken met de (chemische) baden was erg specialistisch. Hierbij heeft Sytse Beukman geassisteerd. www.olnsmeesterschilders.nl
Willebrord Dorresteijn
Sytse heeft vorig jaar al afscheid genomen. Wat niet op school kon hebben de leerlingen buiten school kunnen zien of ervaren. Voorbeelden zijn het werken met de lakgordijnmachine en het werken met UV drogende coatings. Deze technieken en het aanbrengen van diverse decoraties werden bij VVO in Waddinxveen geoefend. pag 7
NIMETO nieuws het vervolg Ook gingen de leerlingen naar Daf Westerloo (België) waar we keken naar het kataforeseproces. Hierbij wordt een duurzame primer aangebracht op ondermeer vrachtwagencabines. Bij de Maatschappij voor Laktechniek van Caspar de Haan (oud-leerling) te Eindhoven zijn ook excursies geweest. Op school kregen alle leerlingen theorie en practicum spuiten. Dat was onder meer een meerkleurendecoratie maken, een sierpleisterdecoratie maken en een schadereparatie opbouwen in 1en 2-laags afwerking op een portier. De benodigde materialen, gereedschappen en apparatuur kwamen ook aan bod. Vierde klas leerlingen deden ook industriële applicaties zoals het aanbrengen van conversielagen, elektrostatisch poedercoaten, wervelsinteren en dompelen.
Een goede zaak. Er wordt nu veel op de computer gewerkt, maar vaktechnisch inzicht is daardoor vaak minder ontwikkeld. Van de laatste verandering zal Willebrord het eindresultaat niet als docent meemaken, het doorvoeren duurt daarvoor nog te lang.
Thijs van Tongeren
Willebrord heeft het stokje van de heer (Bertus) van Breukelen overgenomen. Dit jaar ben ik (Andries) op de 90e verjaardag van de heer van Breukelen geweest. Laten we hopen dat ook Willebrord nog lang, en hopelijk net zo lang, van zijn welverdiende pensioen mag genieten.
Als je een bijdrage wilt leveren in de vorm van anekdotes of op een andere manier dan wil Thijs deze erg graag ontvangen. Je kunt ze mailen naar
[email protected].
In 1983 is Thijs gestart als docent technologisch practicum en op 1 juli 2011 was de laatste actieve werkdag bij het Nimeto Utrecht. Zijn onderwijscarrière heeft 36 jaar geduurd en Thijs zal veel ervaringen gaan verwerken in een boek.
In die 28 jaar zijn er grote veranderingen in ons onderwijs geweest. Zoals het gebruik van de rekenmachine, de computer, de veranderingen in benadering van het leren (gebaseerd op de maatschappelijke veranderingen) en het aansluiten bij de belangen van het bedrijfsleven. De groepsgrootte is ook gewijzigd, in het begin waren er 12 leerlingen, later 16 en nu een groep van ongeveer 24. Thijs vindt dit een bezuiniging. Echter nu zijn alle groepen even groot en kunnen alle lessen even effectief gegeven worden.
Daarnaast zijn er veel speciale projecten uitgevoerd. Zo zijn er 24 (trap)auto’s voor de Verkeerstuin Utrecht gespoten, 100 stoelen en 16 ledikantjes voor de Zusters van de Waterstraat opnieuw gelakt, een nieuw treinstel op schaal voor Madurodam afgespoten, een beweegbaar kunstwerk in 2-K lak gezet, voor de gemeente Hengelo een motorkunstwerk gestraald en opnieuw afgespoten in metallic, in de oude autospuitcabine een zeilschip 2-K gespoten, een TOMASO sportwagen afgespoten en een Suzuki Alto tot ijsblokje omgetoverd. De laatste jaren is er veel veranderd. De opleiding voor industriële toepassingen bestaat niet meer en er zijn een aantal onderwijskundige veranderingen geweest. Van autonoom docent werd je teamspeler. Leerlingen werken nu veel zelfstandiger dan in het begin van de lesgevende periode. pag 8
De naam is gewijzigd naar vaardigheid laboratorium en het klassikale onderwijssysteem via PGO (probleem gestuurd onderwijs) naar CGO (competentie gericht onderwijs). Mede doordat de lessen industriële applicatie en de voorbereiding van het werken in de verfindustrie geen deel meer uitmaakten van het onderwijs zijn de lessen laboratorium “gedevalueerd”. Er is ook wat minder tijd beschikbaar voor de lessen. Er is iemand die Thijs in het bijzonder wil bedanken en dat is Sytse Beukman. Steun en toeverlaat bij de practicumlessen, zeker als er sprake was van de educatieve productie van verf.
(Links op de achtergrond is oud docent Jan de Graaf te zien)
Thijs van Tongeren
Thijs spreekt graag over “ons Nimeto”, logisch als je er zo mee bent verweven. Binnen dit gegeven en het kader van de maatschappelijke participatie zijn de lessen in het laboratorium altijd ingevuld. www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
Een andere verandering die Thijs en Willebrord hebben meegemaakt is het toenemen van de administratieve taken van een docent. Iets wat in de hele onderwijssector aan de hand is. Als school moet je de kwaliteit en de uitvoering van het onderwijs op papier omschrijven en aan de onderwijsinspectie aanleveren. Verder worden er veel zaken door de overheid verplicht die een docent moet uitvoeren en dat kost lestijd. Naast het geven van lessen is Thijs vele jaren pag 9
NIMETO nieuws het vervolg stagebegeleider geweest. Het is heel mooi om te zien hoe de meeste stagiaires zich bij de bedrijven manifesteren. In de begeleiding heeft Thijs zowel het bedrijf als de leerling persoonlijk benaderd en heeft altijd getracht voldoende tijd voor beiden te hebben tijdens het stagebezoek. Ik kan u verklappen dat dit goed is gelukt en dat vele oud-leerlingen bij een bezoek gevraagd hebben of Thijs er was om even bij te praten! Vele oud-leerlingen zullen zich ook herinneren dat Thijs werkweken heeft begeleid. Al jaren, en nu nog steeds, is er een werkweek voordat de schildersstage in het tweede jaar begint. Te noemen zijn werkweken bij de Nivonhuizen in Groningen, Bornerbroek en Vlaardingen, het werken bij de Hongaarse gemeenschap in Vianen en de molen in IJsselstein. De schoolfeesten waren en zijn altijd een hoogtepunt voor de leerlingen. Waar wordt de hele nacht gefeest zonder noemenswaardige incidenten: juist bij het Nimeto. Ook is Thijs vaak mee geweest als begeleider bij de klipperweken. Ze staan in
FOSAG
FOSAG Jong Management
het geheugen gegrift als zeer bijzonder en vooral vermoeiend.
HEB JE NA NIMETO INMIDDELS EEN LEIDINGGEVENDE- OF MIDDENKADER FUNCTIE? DAN IS JONG MANAGEMENT FOSAG IETS VOOR JOU!
Thijs gaat zijn tijd verdelen tussen Nederland, Spanje en de USA en gaat de hieraan verbonden dromen omzetten in werkelijkheid. Als je zin en/ of tijd hebt ben je welkom bij Thijs, hij is per mail te bereiken.
De schilders- en onderhoudsbranche telt zo’n 3.500 directeuren en bedrijfsleiders en ruim 1.000 projectleiders, werkvoorbereiders, hoofden bedrijfsbureau, calculatoren, p&o- en office-managers. Een groot deel heeft een leeftijd tot 40 jaar. Met elkaar een hele grote groep mensen die de schakel zijn tussen de leiding, de werkvloer en de klanten/opdrachtgevers. Dat betekent dat men van vele markten thuis moet zijn: stukje strategie en beleid, financiën, communicatie en natuurlijk personeelsmanagement.
Als afscheid koos Willebrord voor een etentje met een aantal collega’s en Thijs voor een receptie.
Op de foto rechts zien we Thijs met van links naar rechts oud-collega’s Jan Volkers, Sytse Beukman en Henk Mol. Op de receptie waren ook de oud-collega’s Jan de Graaf, Henk de Bruijn en Jaap Meinsma aanwezig, verder de huidige collega’s, oud-leerlingen en stagebedrijven.
FOSAG, de ondernemersorganisatie van schilders-, onderhouds, metaaconserverings- en glasbedrijven heeft ruim 10 jaar geleden Jong Management (JM) FOSAG opgericht. Haar doel is jonge (aankomende of startende) ondernemers en (aankomende) managers/kaderleden in de schilders-, onderhouds-, metaalconserverings- en glasbranche te stimuleren zich (bouw)breed te ontwikkelen, economisch en maatschappelijk voor te bereiden op het ondernemerschap en te behouden voor de toekomst van de sector. Kortom: JM FOSAG ondersteunt deze jonge mensen bij hun job. Met regionale en landelijke bijeenkomsten, een Masterclass-serie en natuurlijk met gebruik van de nieuwsgroepen binnen de social media.
Bijeenkomsten Twee keer per jaar, in het voor- en najaar, worden er bijeenkomsten georganiseerd die speciaal bedoeld zijn voor het jong management in de branche. Deze bijeenkomsten vinden plaats in een middag-avond sessie, waarbij een bepaald thema centraal staat. Zo zijn het afgelopen jaar voorbijgekomen ‘Acquisitie via Linkedin’, ‘Getting thing done’ en ‘Omgaan met oudere werknemers’.
(toekomstige) bedrijf. De opzet van de Masterclass is een serie van een aantal middag-/avondcolleges die verzorgd worden door bekende branche-deskundigen op ondernemersgebied. Bij voldoende deelname vinden de Masterclass colleges plaats op drie locaties: Noorden, Midden en Zuid-Nederland. Het Masterclassprogramma bestaat uit: >>
Masterclass Al zes jaar wordt een Masterclass aangeboden voor (aankomende) directies. Dat zijn colleges in het teken van alle facetten die jij als jonge (aankomende) ondernemer op je pad tegenkomt bij de opzet, groei en voortgang van jouw pag 10
www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
pag 11
Jong Management FOSAG zoekt Jong Management
PROJECTLEIDERS EN WERKVOORBEREIDERS M/V
P&O-MANAGERS EN OFFICE-MANAGERS M/V
Heb jij één van bovengenoemde functies en herken jij je in hun verhaal? Dan weet je wat er vandaag de dag van je gevraagd wordt in het bedrijf. Jong Management (JM) FOSAG ondersteunt mensen zoals jij. We hebben al zes jaar een succesvolle Masterclass JM-serie in de aanbieding* voor (aankomende) directies, management en stafmedewerkers. Daar pakken we de draad van de praktijk op en leren je hoe daar mee om te gaan, in Basis- en in Verdiepingscolleges. Hierbij leer je overigens niet alleen
* Een project met nu nog financiële steun van het ESF-fonds
HOOFDEN BEDRIJFSBUREAU EN CALCULATOREN M/V
van de zeer ervaren branche praktijktrainers, maar zeker ook van je collega’s die meedoen. Want bij JM gaat het om het inspireren van elkaar. Wil je op de hoogte blijven van de Masterclass en andere activiteiten van Jong Management in je regio, meld je dan aan. Lid zijn van Jong Management kost je niets, maar levert je wel heel veel inspiratie op!
FOSAG het vervolg •
4 Basiscolleges. Dit is het ‘hart’ van de Masterclass-serie. Hier is het allemaal mee begonnen. Dit zijn 4 colleges over ‘Strategie en Beleid’, ‘Communicatie’, ‘Personeel’ en Financieel management’. Er is een Basiscollege-serie voor directeuren en bedrijfsleiders en er is een serie voor het middenkader, zoals projectleiders, werkvoorbereiders, hoofden bedrijfsbureau, calculatoren, p&o- en office-managers.
•
3 Verdiepingscolleges. Dit is het vervolg op de Basiscolleges en bevat 3 colleges. Er wordt stilgestaan bij twee zaken: ‘strategie en beleid’ en ‘personeelsmanagement’. Beide thema’s zijn in de praktijk ook onlosmakelijk aan elkaar verbonden.
De brochure is te downloaden op de website van JM. De Masterclass JM is een project met financiële steun van het ESF-fonds en het O&O-fonds Schilders- en Onderhoudsbedrijven.
Landelijke Dag Eens in de twee jaar organiseert JM een landelijke dag voor haar leden. Hierbij staat natuurlijk ‘Jong & Ondernemen’ centraal door het aantrekken van landelijk bekende sprekers. Daarnaast is het netwerken van groot belang voor het welslagen van deze dag.
Lid worden Werk je bij een FOSAG-bedrijf en wil je ook lid worden van Jong Management? Ga dan naar www.JMmeetsJM.nl en meld je gratis aan.
JM FOSAG is het inspiratieplatform voor (aankomende) directies en middenkader tot en met 40 jaar die werkzaam zijn in de schilders-, onderhouds-, metaalconserverings- en glasbranche. Voor meer informatie: www.jmmeetsjm.nl.
Kijk voor meer informatie op www.JMmeetsJM.nl
JM meets JM. GET INSPIRED! pag en 12het O&O-fonds Schilders- en Onderhoudsbedrijven
“In onze branche moet veel geregeld worden om een project tot een goed resultaat te brengen. Wij, het middenkader, zijn daarin de schakel tussen de werkvloer en de leiding van de organisatie, zoals (afdelings-) directeuren of hoofden. Wij moeten zowel met de directeuren om de tafel kunnen zitten als met het uitvoerende – waaronder ook veel ouder – personeel”.
JM FOSAG is het inspiratieplatform voor (aankomende) directies en middenkader t/m 40 jaar die werkzaam zijn in de schilders-, onderhouds-, metaalconserverings- en glasbranche.
www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
pag 13
RECLAME?
R.J.M.
Een tevreden klant!.. ..Of toch niet? Deze foto is gemaakt in België. Daar is het gebruikelijk pas getrouwde stelletjes op een ludieke manier hun beroep in beeld te brengen.
pag 14
www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
pag 15
OOK OP DE HOOGTE GEHOUDEN WORDEN? klik op de “Like” button en OLNS gaat voor je open!
OOK ADVERTEREN IN PERIODIEK?!
Restauratie
Pieter Wokke
Restauratie Glas in Lood Voor u ligt de rapportage van de restauratie van het gebrandschilderde glas-in-loodraam “De Jonge Prinses” van de Stichting Schildersmuseum gevestigd in het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen. Door Pieter Wokke, secretaris/penningmeester Stichting Schildersmuseum.
Neem contact op met: R.J.M. Kortekaas Overkroetenlaan 80, 4823 KA Breda
Historische achtergrond: In het gebrandschilderde raam is een afbeelding te zien van een molen, uitgevoerd in zwarte grisaille en zilvergeel emaille. Daaromheen zijn decoratieve gebrandschilderde ornamenten te zien, zgn. “flora”, ook in zwart en zilvergeel uitgevoerd.
Telefoon: 076-5418561 e-mail:
[email protected]
Schildersvakcentrum Centraal Nederland
Daphne Kortekaas Graphic design
M | +31 (6) 513 715 67 E |
[email protected]
logo | huisstijl | website | kaarten
FLEXIBEL FREEL ANCER, DIRECT graphicdesign & TYPOGRAFISCH GELIKT CREATIE & UITWERKING! pag 18
Jeugd opleiden in het schildersvak, dat doen we samen! Neem contact met ons op: 030-6081533 WWW.WORDSCHILDER.NL Werkplaatsen in: Nieuwegein-Leusden-Lelystad
www.olnsmeesterschilders.nl
In het gebrandschilderde hart van het glas-inloodraampje is een tekst te lezen; “De Jonge Prinses” Loonmalerij D.Wakker. Wormer. Het glas-in-loodraam behoord tot de collectie van de Stichting Schildersmuseum en staat voor het venster in het Schildersmuseum, de schilderswerkplaats in het Zuiderzeemuseum en heeft hoogstwaarschijnlijk ooit in de loonmalerij van de ondernemer D. Wakker gezeten, die rond 1918 eigenaar was van de molen “De Jonge Prinses” aan de Kalverringdijk te Zaandam. Een loonmalerij is een molen die grondstoffen vermaalt voor verschillende opdrachtgevers. In historische bronnen vind je ook wel verhalen dat “De Jonge Prinses” een pelmolen en verfmolen is geweest en dat het bedrijf van de heer Wakker bekend stond om zijn goede lijnoliestopverf en plamuur. Nu is in Wormer nog steeds Wakker kitchemie bekend.
www.olnsmeesterschilders.nl
De windbrief voor deze molen is afgegeven door Onne Maartens Kop op 17 februari 1686, maar het is niet bekend of er toen meteen begonnen is met de bouw van de molen. Een windbrief was een officieel document dat de bezitter het recht gaf een molen te bouwen en van de wind gebruik te maken. Hiervoor moest echter wel accijns betaald worden. Op 28 oktober 1868 is de molen verbrand en weer herbouwd. De onttakeling vond plaats in mei 1934 en de romp is gesloopt juli 1937. De onderbouw en een gedeelte van de schuur is verbrand op 24 juni 1969. Het was een 8-kante stellingmolen aangedreven door wind en rietgedekt.
Bron foto: Gemeente Archief Zaanstad Bron text: De Windmolens aan de Zaanstreek 1439-1918 door Willem Buijs Pz. pag 19
Restauratie het vervolg Fysische staat van het raampje: Qua glasbreuk kan geconstateerd worden dat de verticale turquoise randen allemaal gebarsten zijn. Twee gebrandschilderde ruiten van de decoratieve omlijsting en twee ruiten in het midden zijn gebroken.
Het hart, de afbeelding van de molen, is in twee stukken gebroken met een redelijk gave, doch iets gerafelde breukrand.
pag 20
De conditie van het lood is zeer slecht; het is verbogen en poreus geworden en er is loodbreuk opgetreden. Er is echter geen oxidatieaanslag te zien, maar het lood is van een zachte kwaliteit.
In de brandschilderverf is geen verweer van de contourgrisaille te zien, wel is een verkleuring opgetreden van zwart naar donkerbruin. Het zilvergeel (emaille) is iets blauw verkleurd op het gele glas van de omlijsting.
www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
pag 21
Restauratie het vervolg 3. Vervangen glasbreuk in kleur en soort als bestaand:
Het houten raamwerk is van eikenhout gemaakt, de glaslatten zijn nog in goede staat. Er zijn geen sporen van eerdere restauraties te vinden. Het zonlicht heeft door de jaren heen het gele glas van de omlijsting iets roze verkleurd. Dit kun je goed zien aan de randen waar het lood heeft gezeten.
Restauratieproces: 1. Demonteren en reinigen: Het glas in lood is voorzichtig uit de sponning gehaald waarbij echter 1 glaslat is gebroken. Vervolgens is het loodnet gedemonteerd en de kitresten van het glas verwijderd met staalwol. Het glas is gereinigd door de ruiten 24 uur in een bad met Hadeko glasreiniger te laten liggen. Deze glasreiniger bevat biologische bestanddelen en is minder agressief is voor de grisaille en emaille. Het hart, de molen, is apart gereinigd met water en azijn.
Gebruikte glassoorten: Echt Antiek1462xx turquoise; omdat het om mondgeblazen glas gaat en de kleur telkens met de hand gemengd wordt is het nieuwe glas iets donkerder uitgevallen dan het originele glas. Desalniettemin was dit het glassoort dat het dichtste in de buurt kwam van het origineel. Het hartstuk is op een houten bord gelegd met een bekisting eromheen zodat het niet kon verschuiven tijdens de verlijming. Het hout is eerst behandeld met een laagje bijenwas zodat de lijm die door de breuk heen sijpelde niet vast kwam te zitten op het hout en het glas na de verlijming gemakkelijk uit de bekisting kwam. Zodra de epoxy uitgehard was zijn de restjes lijm er met een scherp mesje afgekrabd.
2. Het verlijmen van de breuk in het hart:
Echt Antiek blank 789 zonder bellen voor de stukken gebrandschilderd glas rondom het hart en Neu Antiek lichtgeel voor de gebrandschilderde stukken in de omlijsting.
4. Het kopiëren van de originele brandschildering: Allereerst is met zwarte contourgrisaille het decoratieve ornament op het glas aangebracht en met 600 graden in de oven in het glas gebrand. De contourgrisaille bestaat uit metaaloxidepoeder gemengd met Arabische gom, alcohol en water en dit “metaal” zakt in het zachte oppervlak van het hete glas tijdens het branden. Zodra het glas weer op kamertemperatuur is, is de grisaille voor altijd verankerd in het glas.
5. Retouche van de brandschilderverf in het hart:
Allereerst zijn er lijmtests gedaan met de epoxy. Gebruikte lijm: Epoxyhars twee componenten, Araldite 2010.
Door de breuk in het hart waren na de verlijming minuscule stukjes contourgrisaille verdwenen, waardoor vals licht ontstaat in de schildering. Het was dus nodig deze te retoucheren. Dit is gedaan met een stroperig medium voor koude retouche, gemend met zwarte grisaille zodat het niet nodig is deze er in de oven in te branden. Het medium fixeert als het ware de grisailleverf op het glas.
De mengverhouding Epoxy/Verharder van de eerste test was 2:1, met een uithardingtijd van 3 dagen. Eenmaal uitgehard brak het glas te snel, wat betekend dat er teveel verharder is gebruikt. Daarna is er een test gedaan met de mengverhouding 3:1 en wederom 3 dagen uithardingtijd. Dit bleek de juiste verhouding. pag 22
Daarna is zilvergeel aangebracht op de achterkant van het glas. Om de juiste kleur te bereiken moesten er twee lagen inbranden. Dit geschiedde onder een temperatuur van 520 graden, gedurende 10 minuten. Omdat de emaille waarschijnlijk een andere samenstelling heeft gehad dan het origineel, is het kopie iets matter uitgevallen. Ook hiervoor zijn tests gedaan met verschillende temperaturen en zilvergelen en uiteindelijk gekozen voor het resultaat dat het meest het origineel benaderde.
www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
pag 23
HOFLEVERANCIER
BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING
Restauratie het vervolg 6. Opnieuw verloden van het glas-in-loodraam: Nadat het glas-in-loodraam weer compleet was met de nieuwe en originele ruiten kon het weer in lood gezet worden. Omdat het origineel in staallood gezet was is dit opnieuw gedaan voor de rechte stroken langs de turquoise omlijsting. In het origineel waren profielen van 8mm en 10mm breed gebruikt zodoende dat ook hier deze twee maten zijn gebruikt. Het lood is van Stillemans, een fabriek in Duitsland, met dezelfde profiel als origineel, dwz een dunne “kraal” langs de randen, het zogenaamde B-lood, met een kern van 4,5mm hoogte.
7. Het kitten: De ruiten zijn in de profielen vast gekit met een soort zachte stopverf. De samenstelling van deze
pag 24
www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
kit is krijtpoeder; gebrande gips; lampzwart; terpentine en gekookte lijnolie. De kit wordt voorzichtig tussen het glas en het lood met een zachte borstel aangebracht waarna de loodprofielen dicht gestreken worden. De resten van de kit zijn met een zachte doek verwijderd. Daarna is het glas-in-loodpaneel nog eens gereinigd met de biologische glasreiniger.
8. Terugplaatsen van het herstelde paneel in het houten frame: Nadat de kit van het glas-in-loodraam was uitgehard, heb ik het paneel weer in de sponning geplaatst. Hierbij zijn simpele spijkers gebruikt en is de gebroken glaslat ook teruggebracht op een manier die de stevigheid van het totale raam niet vermindert.
pag 25
Restauratie het vervolg Begrippenlijst: Arabische gom: een harsachtige gom die vrijkomt als de schors van de Acaciaboom is beschadigd. Met brandschilderen gebruikt om de verf op het glas te fixeren.
Emaille: ook wel glazuur genoemd, in combinatie met gebrandschilderd glas wordt aan het glazuur een kleur toegevoegd die onder verhitting zijn vaste kleur krijgt.
Epoxy:
Geslaagd in 2011!
Metaaloxidepoeder: wanneer een bepaald metaal bewerkt is met zuurstof, in poedervorm, in de glaskunst gebruikt om mee te schilderen. De verschillende metaalsoorten geven, blootgesteld aan verhitting, verschillende kleuren aan het glas.
van het franse ‘grisailler’: grijs schilderen.
Roepnaam
Tussenv
Achternaam Werkmeester
Roos
Cornelissen
Amina
Saïdi
Arjan
Riemer
Bernice
Nap
Kolinda
Mastenbroek
Miranda
Miltenburg
Retoucheren:
Marlien
Bunschoten
Esmée
Beekhuis
het achteraf bewerken van een afbeelding met als doel om het te ontdoen van ongerechtigheden, het verantwoord aanbrengen van verbeteringen.
Lisa
Bultman
Ilse
Brok
Latoija
Ponsioen
Felicia
Vlijt
Jasmijn
Verduijn
Carolien
Smid
Staallood:
Iris
Struijk
Lisette
Horlings
Vals licht: licht dat langs een breukrand van glas schittert en zo de tekening van de afbeelding verstoort.
van
Achternaam
Natalie
een loodprofiel met een stalen kern, gebruikt om stevigheid te geven aan een glas-in-loodpaneel.
Renate
Tussenv
Dijk
synthetische kleurloze lijm.
Grisaille:
Roepnaam
Daisy
Gosen
Fleur
Hulleman
Lisan
van der
Wal
Linde
Tiekstra
Kiani
van
Dijk
Carmen
Heather
File
Andrea
van
Beukers
Bas
Maas
Anne
Verhoeven
Martine
Verweij
Sanne
Hiensch
Anne
van der
Duist
Zandt
Loodnet:
Windbrief:
Loes
de verdeling van de loodprofielen in het glas-in-loodpaneel.
een officieel document dat de bezitter het recht gaf een molen te bouwen en van de wind gebruik te maken.
Marieke
Hagen
Anouk
Alicia
Vroon
Marloes
Ernst
Sanne
Mulder
Selma
Vogel
Simone
Lucker
Niels
Boogaard
Loodprofiel: band van lood met groeven aan weerskanten om stukken glas in te vatten.
Nabuurs van
Deuzen
Denise
van
Arnhem
Jessica
Saskia
van
Ree
Sylvia
van der
Kraan
Medium:
Gaby
de
Jongh
Amanda
de
Graaf
een stoffelijke drager of aanmaakmiddel voor brandschilderverf.
Tirtsa
Akker
Christine
Japke
Gorter
Emmaly
van
Middendorp
Thomas
Fiona
van
Ginkel
Samantha
Charmant
Lieke
van den
Berk
Suzan
Hasperhoven
Juliana
Ayse
Asselt
Loes
Rosalinde www.olnsmeesterschilders.nl
Kaboord
Manon
Melania
pag 26
Andric
van
www.olnsmeesterschilders.nl
Smit de
Bruin
Gündüz van
Bruinessen pag 27
Geslaagd in 2011! het vervolg Roepnaam Lucy
Tussenv van
Achternaam
Roepnaam
Tussenv
Achternaam
Dorst
Marissa
Cinda
Lawalata
Tamara
Maya
Bruining
Josta
Mark
Koster
Cindy
Kroon
Nikee
Blanke
Claire
Grootendorst
Josje
Schrauwen
Gillian
Choo
Sanne
Pannekeet
Anouk
Vink
Wilden
Jos
Teeffelen
Jaap
Fleur
Wilkes
Astrid
Nubé
Rosemary
Hogendoorn
Maartje
Heldoorn
Amanda
Patist
Monique
Daemen
Ruben
Osinga
Michael
Madelon
Krams
Nick
Maassen
Jurmelyn
Kooye
Isabel
Sanne Els
van
Tessa Graziëlla
van der
Uit de praktijk
Frowein Özsoy van
Brouwershaven
Westveer van
Keulen
Vlijter van der
Kraats Sedjo
van
Baaren
Gefeliciteerd! namens
www.olnsmeesterschilders.nl
pag 29
Uit de praktijk het vervolg
Solidair en sociaal Deze woorden worden zeer veel gebezigd de laatste tijd. Verklaarbaar door de huidige problemen in onze maatschappij. De bestaanszekerheid is niet meer zo zeker, althans die van financiële aard. Want de mens heeft als wezen tot nu toe alle problemen nog steeds overleefd. De zekerheid van een financieel inkomen nu en later, dat is er niet meer voor iedereen. Op enkele uitzonderingen na. Sociale afbraak is het onderwerp van de dag. Bij navragen op straat zullen er weinigen zijn die dat ontkennen. Het kabinet krijgt een dikke onvoldoende als rapportcijfer. Logisch, want korten op inkomen - of dit nu uit werkzaamheden is of van een uitkering - daar krijg je geen handen voor op elkaar. Nu wordt socialisme ook wel geclaimd door de linkse politiek, terwijl het behouden conservatief wordt genoemd. Dat de mensen die het ‘minder’ hebben worden ontzien of waar nodig hun positie verbeterd wordt, is terecht. De sociale wetgeving is in Nederland toch aardig goed geregeld. Realiteit is wel dat een toelage of uitkering steeds meer als vervangend inkomen wordt beschouwd. En met die opvatting gaat het mijns inziens mis. Het sociale stelsel is toch ooit bedoeld als vangnet tegen gederfde inkomsten! Dat je niet aan de bedelstaf geraakt, zeg maar. Je kan ook voor een specifiek mankement verzekerd worden. Dan betaal je ook de premie daarvoor. Dat de spelregels tijdens de wedstrijd worden gewijzigd, is niet goed te keuren, zoals bij de AOW of pensioen.
ONSJE
door de meerderheid die geen ondersteuning behoeft. De realiteit van nu is dat deze verhouding uit de pas loopt. Er komen meer aanvragen voor ondersteuning en er zijn minder betalenden. Deze laatsten zijn hoofdzakelijk werkenden die belasting betalen. Daarom moet het kabinet zorgen voor gunstige omstandigheden; dat er werk is, blijft en gecreëerd wordt, samen met werkgevers, vakbonden en banken. Trek je de Nederlandse situatie door naar Europa, dan is er ondersteuning nodig bij bepaalde zuidelijke landen. Daar is een te grote schuld ontstaan en zullen de rijkere landen moeten bijspringen. Dat is sociaal, maar wel vreemd dat de zich sociaal noemende partijen (in vrijwel alle landen) niet voor die steun zijn te porren. De schuld van Griekenland is wel door de regering ontstaan, maar het valt niet te ontkennen dat de inwoners van Griekenland - toch ook vertegenwoordigd in die regering - wel heel erg sociaal leven. De vakbonden zijn daar kennelijk zeer kortzichtig. Hoe het ook zij, waar de bron minder geeft, zal er minder zijn te ontvangen. Overigens hoeft er niet altijd gekort te worden, besparen en effectief werken geeft ook soelaas. Minder van méér kan ook duurzaam zijn. Onze maatschappij kan blijven bestaan, als wij sociaal én solidair zijn. ONSJE
Sociale ondersteuning is een recht, echter zonder dat je daaraan zekerheid over de soort en/of hoogte van die ondersteuning kan eisen. De kosten van die ondersteuning moeten opgebracht worden pag 30
www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
pag 31
IN ’T SPOTLICHT...
Jaap Meinsma
Jacobs Vormgeving, het bedrijf voor vormgeving en reclame van… Esther en Marc Jacobs uit Nuth. Hoeveel leerlingen tijdens hun Nimeto tijd verliefd zijn geweest op een medeleerling is onbekend, maar het zijn er vast veel. Ook het aantal huwelijken dat er uit is voortgekomen is best veel. Esther van den Bogaert en Marc Jacobs ontmoetten elkaar tijdens de lessen op het Nimeto, werden verliefd, gingen trouwen en hebben nu twee prachtige kinderen en een mooi bedrijf.
Hun Nimeto tijd. Zij, Esther van den Bogaert, kwam uit Breda en was afgewezen voor de afdeling RPC maar koos daarna bewust voor “onze” afdeling Beschermingstechnieken (IDEB of IDE) zoals het tegenwoordig heet. Ja, er is heel wat gesleuteld aan de naam en zeker lesinhoudelijk. Hij, Marc Jacobs, kwam uit Nuth vond het niet erg om elke dag vroeg op te staan om een aantal uren in de trein naar Utrecht te reizen. Kon ik mooi mijn huiswerk leren zei hij. Beiden hebben de vier Nimetojaren als prettig ervaren, afgezien van het feit dat ze elkaar elke dag zagen, vonden ze vooral de praktijklessen nuttig en soms een hele uitdaging. De theorie vonden ze toen niet erg relevant maar bleken later in de praktijk goed van pas te komen. Evenals de stage periode in een autospuiterij (soms een drama volgens Marc) bleek later nuttig in verband met de kennis van de ondergronden en de toe te passen materialen. Dat komen we nog dagelijks tegen volgens beiden. De brede opleiding blijkt later nuttig te zijn geweest. Wat we vaak horen, en ook zelf hebben ervaren, is dat de Nimeto tijd van grote invloed is voor je verdere ontwikkeling. De overgang van het voortgezet onderwijs naar het beroepsonderwijs is een pittige stap. Beiden moesten wennen aan de Nimeto cultuur: taalgebruik, vrijheid, praktijk, vaktheorie en stage. Ze stelden zich toen, en nu nog wel eens, de vraag, is men op de scholen wel goed bezig, gezien de veranderende eisen die de praktijk stelt? Hoe zit het met de discipline en de bereidheid een vak te leren of wil men alleen leuke dingen doen?
pag 32
www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
En daarna… Nadat ze beiden in 1992 waren geslaagd kon Marc in Oosterhout komen werken bij van der Burgt reclame terwijl Esther nog een aantal jaren een grafische opleiding volgde in Sittard. pag 33
IN ’T SPOTLICHT... het vervolg
Verhuisde leden
Wat is er dan op tegen een eigen bedrijf te starten als je veel praktijk ervaring hebt opgedaan en de onderlinge liefde bloeit? Van de werkervaring die zij beide hebben opgedaan hebben ze nu in hun eigen bedrijf veel profijt.
Nieuw adres: A.P. Kerssen C. de Wit H. Stoelwinder
De reclamewereld in ontwikkeling. Werden vroeger de beletteringen op auto’s volledig uitgevoerd met lak middels verschillende technieken (schilderen-, airbrush- en penseeltechnieken) tegenwoordig is het hightech. Oude werkwijzen komen nog nauwelijks voor maar hebben plaats gemaakt voor nieuwe technologieën. Zoals het (groot formaat) full colour printwerk wat toegepast kan worden op alle type bedrijfswagens maar ook op andere ondergronden. Het volledig inpakken van auto’s met folie, het carwrappen, is hierin geen uitzondering meer. De techniek maakt het mogelijk om een gemetselde ondergrond te voorzien van folie. Een hele nieuwe trend is het printen in reliëf. De bedrijfswagen van Jacobs Vormgeving is voorzien van diverse technieken om hun klanten te laten zien wat er mogelijk is (zie afbeelding). Zo is gebruik gemaakt van full colour print op gegoten folie (streepmotief). Clear-vision folie op de achterruiten, zodat van binnen naar buiten gekeken kan worden. Gegoten folie in kleur aan de zijkant en achterkant. Retro reflecterende folie voorzien van full colour print (hand en contourmarkering).
Ravelijnstraat 19, Van Genthlaan 7, Postbus 10,
Hellevoetsluis Doorn 3740 Bilzen België
Verenigingsdag en ALV Alle leden en aspirant leden hebben inmiddels de uitnodiging voor 5 november ontvangen. Het belooft weer een gezellige dag te worden want er zijn inmiddels veel enthousiaste reacties binnen van leden die zich hebben aangemeld. Daarnaast zijn de voorbereidingen voor de algemene ledenvergadering klaar en zullen de stukken voor de vergadering op korte termijn worden toegestuurd aan alle leden die hieraan willen deelnemen. Wij kijken weer ontzettend uit naar de dag en we hopen u in goede gezondheid te mogen begroeten op 5 november. www.olnsmeesterschilders.nl
(zie onderstaande foto met de metrische lijn in folie op marmoleum aangebracht). Jacobs Vormgeving maakt schitterend werk zowel bij hun in de buurt, Zuid Limburg, als in de rest van Nederland, Duitsland en België.
Wij het bestuur van OLNS delen mee in dit grote verlies…
Jacobs Vormgeving | geeft vorm en kleur aan identiteit. Stationstraat 73, 6361 BH NUTH t. 045 577 89 73
[email protected] www.jacobsvormgeving.com
GRUNO BREDA B.V. Groothandel in kwasten -penselen en schildersbenodigdheden
Marc en Esther combineren het grafisch ontwerpen op papier met het uitvoeren van reclame op de meest uit een lopende ondergronden. Zij werken voor het MKB maar ook voor zorginstellingen waar speciale eisen gesteld worden aan materialen voor belettering en bewegwijzering. pag 34
Verenigingsnieuws
Druivenstraat 57 4816 KB Breda Tel. 076-5218864 Fax.076-5200424 E-mail:
[email protected]
www.grunobreda.nl www.olnsmeesterschilders.nl
www.olnsmeesterschilders.nl
Ook leverancier van T&S kwasten T&S
SCHILDERSKWASTEN
pag 35
TopCRM
Procesbeheer van van aanvraag aanvraag tot Procesbeheer tot ..... .....
De nieuwste nieuwste ontwikkeling! ontwikkeling! De