Inhoud
Voorwoord
V
1 Wat behoort tot het loon?
1
1.1 Ruim loonbegrip 1.2 Loon in geld 1.3 Loon in natura 1.4 Loon in de vorm van aanspraken 1.5 Uniform loonbegrip 1.6 Fictief loon 1.7 Negatief loon 1.8 Overzicht loon
1 2 5 6 7 8 9 10
VERDIEPING VPS 2
11
1.9 De loonbegrippen 1.10 Het moment van belasten 1.11 Aandelenopties
11 12 13
2 Vergoedingen en verstrekkingen
15
2.1 Inleiding 2.2 Wonen 2.3 Verhuiskosten
15 16 17
2.4 Reiskostenvergoeding 2.4.1 Algemeen 2.4.2 Onbelaste vergoeding zakelijke kilometers 2.4.3 Vaste reiskostenvergoeding 2.4.4 Saldering onder- en bovenmatige vergoedingen 2.4.5 Administratieve voorwaarden
17 17 17 18 20 20
VII
vps ii leerboek n 2014/2015
2.5 Openbaar vervoer 2.5.1 Vergoeden van OV-kosten 2.5.2 Verstrekken van vervoersbewijzen 2.5.3 Reisaftrek inkomstenbelasting
21 21 23 24
2.6 Auto van de zaak 2.6.1 Ter beschikking stellen 2.6.2 Autokostenforfait 2.6.3 Autokostenforfait bij méér dan 500 privékilometers 2.6.4 Cataloguswaarde 2.6.5 Eigen bijdrage 2.6.6 Wachtdienstregeling 2.6.7 Autodealers 2.6.8 Bestelauto 2.6.9 Verwerking loonaangifte
24 24 25 26 30 30 31 31 31 33
2.7 Parkeergelegenheid 2.8 Verkeersboetes 2.9 Carpoolregeling 2.10 Fiets
34 34 35 36
2.11 Maaltijden 2.11.1 Maaltijdenregeling 2.11.2 Kantineregeling
36 36 38
2.12 Consumpties 2.13 Werkkleding 2.14 Representatie 2.15 Vakliteratuur en cursussen 2.16 Telefoon en internet 2.17 Computers 2.18 Personeelsleningen 2.19 Bedrijfsfitness 2.20 Dienstjubilea 2.21 Premies ongevallenverzekering, uitkeringen bij overlijden en invaliditeit 2.22 Outplacementtraject 2.23 Apparatuur en gereedschap 2.24 Fondsen 2.25 Scholing 2.26 Arbovoorzieningen 2.27 Schadevergoedingen 2.28 Overzicht vergoedingen en verstrekkingen
39 39 40 41 42 43 43 44 45 46 47 47 48 48 50 51 52
VIII
n inhoud
VERDIEPING VPS 2
54
2.29 Wetgeving rond vergoedingen en verstrekkingen
54
3 Werkkostenregeling
55
3.1 Inleiding
55
3.2 Algemene aspecten werkkostenregeling 3.2.1 Vrije ruimte 3.2.2 Vereenvoudiging 3.2.3 Vrijstellingen 3.2.4 Eindheffing
56 56 57 57 58
3.3 Forfaitaire ruimte 3.3.1 Forfaitaire of vrije ruimte 3.3.2 Fiscale loonsom 3.3.3 Niet aangewezen vergoedingen en verstrekkingen 3.3.4 Toewijzen 3.3.5 Loon uit tegenwoordige dienstbetrekking
58 58 59 59 59 60
3.4 Vergoedingen en verstrekkingen
61
3.5 Fiscale vrijstellingen 3.5.1 Intermediaire kosten 3.5.2 Gerichte vrijstellingen 3.5.3 Nihilwaardering 3.5.4 Waardering lager dan WEV 3.5.5 Vrijgestelde aanspraken
62 62 63 65 66 67
3.6 Overgangsregeling 3.7 Aanpassen arbeidsvoorwaarden 3.8 Toepassen werkkostenregeling 3.9 Administratieve organisatie 3.10 Werkkostenregeling en het buitenland 3.11 Samenvatting werkkostenregeling
68 69 70 71 72 73
VERDIEPING VPS 2
74
3.12 Algemene aspecten
74
3.13 Loon in natura 3.13.1 Factuurwaarde 3.13.2 Producten eigen bedrijf
74 74 75 IX
vps ii leerboek n 2014/2015
3.14 Cafetariaregeling
75
3.15 Gebruik vrije ruimte
75
3.16 Internationale aspecten 3.16.1 Loon deels in Nederland belast 3.16.2 Werkgever in buitenland
76 76 76
3.17 Werkruimte thuis
77
3.18 Ambulante werknemers
78
3.19 Begrip werkplek
78
4 De volksverzekeringen
81
4.1 Inleiding
81
4.2 Premieheffing
81
4.3 De AOW-verzekering 4.3.1 Verzekerden AOW 4.3.2 Vrijwillige verzekering 4.3.3 Inkoop ontbrekende AOW-jaren 4.3.4 De AOW-uitkering
82 82 82 83 83
4.4 Algemene nabestaandenwet 84 4.4.1 Anw-verzekerden 84 4.4.2 Overzicht Anw-recht of geen recht 84 4.4.3 Soorten Anw-uitkeringen 85 4.4.4 Einde Anw-uitkering 85 4.4.5 Vrijwillige verzekering, inhoudingen op de Anw-uitkering, overlijdensuitkering85 4.5 Algemene Kinderbijslagwet (AKW) 4.5.1 Doel AKW 4.5.2 Soorten AKW-uitkeringen 4.5.3 Peildatum 4.5.4 Hoogte AKW-uitkering 4.5.5 Hoogte van de kinderbijslag
86 86 86 86 86 87
4.6 Overzicht volksverzekeringen
88
X
n inhoud
VERDIEPING VPS 2
89
4.7 Sociale verzekeringenalmanak
89
4.8 Wettenbundel
89
4.9 Bijzonderheden AOW 4.9.1 Korting wegens inkomsten uit arbeid 4.9.2 Overgangsmaatregel voor degenen die voor 1 januari 2007 de leeftijd van 65 jaar bereikt hebben 4.9.3 Verblijf in het buitenland en schuldige nalatigheid 4.9.4 Inkoop oude jaren 4.9.5 AOW en wonen in het buitenland
90 90
4.10 Bijzonderheden Anw 4.10.1 Scheiding en Anw 4.10.2 Samenwonen en Anw 4.10.3 Wezenuitkering voor 16-20-jarigen 4.10.4 Overgangsrecht AWW
92 92 92 92 93
4.11 Bijzonderheden AKW
93
5 Pensioen, sparen en inkomstenbelasting
95
5.1 Inleiding
95
5.2 Pensioen
95
5.3 Levensloopregeling
96
5.4 Aanpassingen spaarregelingen
99
90 91 91 92
5.5 Inkomstenbelasting 5.5.1 Werk en woning 5.5.2 Fooien 5.5.3 Reisaftrek 5.5.4 Eigen woning 5.5.5 Uitgaven voor inkomensvoorzieningen 5.5.6 Persoonsgebonden aftrek
100 100 102 102 103 103 103
5.6 Samenvatting
104
XI
vps ii leerboek n 2014/2015
VERDIEPING VPS 2
106
5.7 Inleiding 5.7.1 Pensioen 5.7.2 Wet- en regelgeving 5.7.3 Flexibilisering pensioenregeling 5.7.4 Overige aspecten
106 106 110 111 114
5.8 Levensloopregeling 5.8.1 Inleiding 5.8.2 Systematiek levensloopregeling 5.8.3 Gevolgen voor sociale zekerheid en pensioenrechten 5.8.4 Wetsartikelen levensloop 5.8.5 Overgangsregeling opname
115 115 115 117 119 120
6 Pensioenwet
121
6.1 Uitvoering pensioenregeling
121
6.2 De pensioenovereenkomst 6.2.1 Vormen van een pensioenovereenkomst 6.2.2 Wijziging van de pensioenovereenkomst
122 122 124
6.3 Deeltijdwerker en jonge werknemer
124
6.4 Informatieplicht werkgever
125
6.5 Afkoop pensioen en uitruil partnerpensioen
125
6.6 Veranderingen in het dienstverband
126
7 Ziekte en arbeidsongeschiktheid
127
7.1 De Zorgverzekeringswet (Zvw) 7.1.1 Doelgroep Zorgverzekeringswet 7.1.2 Premiebetaling aan zorgverzekeraar 7.1.3 Overzicht soorten Zvw-polissen 7.1.4 Zvw-bijdrage aan Belastingdienst 7.1.5 Basispakket en aanvullend pakket Zvw 7.1.6 Zorgtoeslag
127 127 128 128 128 129 129
XII
n inhoud
7.2 De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten 7.2.1 Doel AWBZ 7.2.2 Volksverzekering 7.2.3 Indicatie 7.2.4 Budget 7.2.5 Eigen bijdrage
130 130 130 130 130 131
7.3 Loondoorbetaling bij ziekte 7.3.1 Loondoorbetalingsplicht 7.3.2 Cao’s 7.3.3 Wachttijd 104 weken 7.3.4 Overzicht geen recht op loondoorbetaling bij ziekte 7.3.5 Second opinion 7.3.6 Verplichtingen werkgever tijdens ziekte 7.3.7 Overlijdensuitkering
131 131 131 131 132 133 133 133
7.4 De Ziektewet 7.4.1 Doelgroep Ziektewet 7.4.2 Eigenrisicodrager Ziektewet 7.4.3 Hoogte van de ZW-uitkering 7.4.4 Inkomsten uit arbeid 7.4.5 Melden 7.4.6 Wachtdagen 7.4.7 Uitkering na overlijden 7.4.8 Wijzigingen Ziektewet 2014
134 134 134 135 135 135 136 136 136
7.5 Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen 7.5.1 Doel van de WIA 7.5.2 Twee regelingen 7.5.3 Overlijdensuitkering 7.5.4 Eigen risico dragen
137 137 137 139 139
7.6 Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering 7.6.1 WAO bestaat nog 7.6.2 Schattingsbesluit
140 140 140
7.7 Zwangerschaps- en bevallingsuitkering 7.7.1 Wet arbeid en zorg (Wazo) 7.7.2 Zwangerschapsgerelateerde klachten
140 140 142
7.8 Het begrip ‘dagloon’ 7.8.1 Dagloonbegrip 7.8.2 Inkomen in het refertejaar 7.8.3 Bepaling dagloon
142 142 142 143
XIII
vps ii leerboek n 2014/2015
7.9 Overzicht uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid
144
VERDIEPING VPS 2
145
7.10 Ziektekostenverzekeringen 7.10.1 Zvw 7.10.2 Teruggaaf Zvw-bijdrage 7.10.3 Samenloop loon en winst
145 145 145 146
7.11 Loondoorbetalingsplicht werkgever 7.11.1 Loondoorbetaling door werkgever 7.11.2 Re-integratieplicht van de werkgever
146 146 146
7.12 Bijzonderheden Ziektewet 7.12.1 Ziekte als gevolg van zwangerschap en bevalling 7.12.2 De no-riskpolis 7.12.3 Te verwachten arbeidsongeschiktheid 7.12.4 Het begrip arbeidsongeschiktheid 7.12.5 Diverse situaties bij ziekte
147 147 148 149 149 149
7.13 Bijzonderheden WIA en WAO 7.13.1 De arbeidsongeschiktheidsbeoordeling 7.13.2 Schattingsbesluit arbeidsongeschiktheidswetten 7.13.3 Correctie dagloon 7.13.4 Het arbeidsverleden 7.13.5 Verzorgingsforfait en mantelzorgforfait (art. 15 lid 5 tot en met 9 WIA) 7.13.6 De WIA-uitkering 7.13.7 Pensioenopbouw 7.13.8 Soorten WAO-uitkeringen 7.13.9 Eigen risico WGA
150 150 151 151 152
7.14 Overige wetgeving 7.14.1 Wajong 7.14.2 WAZ 7.14.3 IOAW en IOAZ 7.14.4 Wazo 7.14.5 Wet BeZaVa 7.14.6 Sociale verzekeringenalmanak
154 154 154 154 154 155 156
XIV
152 153 153 153 153
n inhoud
8 Subsidies en toeslagen
157
8.1 Inleiding
157
8.2 Verlagen van de werkgeverslasten 8.2.1 Afdrachtverminderingen 8.2.2 Premiekorting en premievrijstelling werknemersverzekeringen 8.2.3 Vergoeding van voorzieningen aan de werkgever 8.2.4 Subsidieregeling praktijkleren
157 158 158 163 166
8.3 Regelingen voor werknemers 8.3.1 WSW-plaatsing 8.3.2 Individuele voorzieningen voor werknemers
168 169 169
8.4 Inkomensafhankelijke regelingen 8.4.1 Huurtoeslag 8.4.2 Zorgtoeslag 8.4.3 Kinderopvangtoeslag 8.4.4 Kindgebonden budget
172 173 173 174 175
8.5 Overzicht subsidies en toeslagen
176
VERDIEPING VPS 2
177
8.6 De wettenbundel 177 8.6.1 Werkloosheidswet 177 8.6.2 Wet op de loonbelasting 1964 177 8.6.3 Uitvoeringsregeling loonbelasting 2011 178 8.6.4 Wet financiering sociale verzekeringen 178 8.6.5 Regeling Wfsv 178 8.6.6 Ziektewet 179 8.6.7 Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen 179 8.6.8 Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering 179 8.6.9 Re-integratiebesluit 180 8.6.10 Re-integratieregeling 181 8.6.11 Wet vermindering afdracht loonbelasting en premie voor de volksverzekeringen181 8.6.12 Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen (AWIR) 181 8.6.13 Uitvoeringsbesluit Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen 181 8.6.14 Uitvoeringsregeling Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen 182 8.6.15 Wet op het kindgebonden budget 182 8.6.16 Wet kinderopvang 182 XV
vps ii leerboek n 2014/2015
8.6.17 Besluit kinderopvangtoeslag en tegemoetkoming in kosten kinderopvang183 8.6.18 Regeling wet kinderopvang 183 8.7 Wet Studiefinanciering 2000
183
8.8 Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten
183
8.9 Bijzonderheden ouderenkorting
183
8.10 Overig naslagmateriaal
184
9 De arbeidsovereenkomst: totstandkoming en verplichtingen
185
9.1 Totstandkoming van de arbeidsovereenkomst
185
9.2 Loon 9.2.1 Loonbetaling 9.2.2 Vormen van loon 9.2.3 Minimumloon en minimumvakantiebijslag 9.2.4 De besteding van het loon 9.2.5 Sanctie niet-tijdige loonbetaling 9.2.6 Loonstrook 9.2.7 Loonbeslag 9.2.8 Verjaring van de loonvordering en de vakantiebijslag
186 186 186 187 189 190 190 191 191
9.3 Arbeid
192
9.4 Goed werkgeverschap en goed werknemerschap 9.4.1 Goed werkgeverschap 9.4.2 Goed werknemerschap
193 193 194
9.5 Aansprakelijkheid voor schade 9.5.1 Aansprakelijkheid werkgever 9.5.2 Aansprakelijkheid werknemer
194 194 195
9.6 Verrekening
196
XVI
n inhoud
10 De arbeidsovereenkomst: loondoorbetaling
199
10.1 De verplichting tot loondoorbetaling
199
10.2 Loondoorbetaling bij arbeidsongeschiktheid 10.2.1 Algemeen 10.2.2 Omvang 10.2.3 Periode 10.2.4 Wanneer is sprake van arbeidsongeschiktheid? 10.2.5 Geen recht op loondoorbetaling 10.2.6 Preventie
200 200 201 201 202 204 207
10.3 Loondoorbetaling bij vakantie 10.3.1 Recht op vakantie 10.3.2 Opbouw vakantiedagen 10.3.3 Vakantieregeling
208 208 210 211
11 De arbeidsovereenkomst: speciale regels
213
11.1 Eenzijdige wijziging arbeidsvoorwaarden 11.2 Het boetebeding 11.3 Het concurrentiebeding 11.4 Het relatiebeding 11.5 Het aftroggelbeding 11.6 Het proeftijdbeding 11.7 Het beding op nevenactiviteiten 11.8 Het geheimhoudingsbeding 11.9 Overgang van ondernemingen
213 214 215 218 218 219 220 221 222
12 Wet arbeid en zorg
225
12.1 Verlof bij zwangerschap, bevalling, adoptie en pleegzorg 12.2 Calamiteitenverlof 12.3 Kortdurend en langdurend zorgverlof 12.4 Ouderschapsverlof 12.5 Loopbaanonderbreking 12.6 Politiek verlof
225 228 228 230 231 231
XVII
vps ii leerboek n 2014/2015
13 Wetgeving rond arbeidstijd, arbeidsomstandigheden en
arbeidsduur
233
13.1 Arbeidstijdenwet 13.2 Arbeidsomstandighedenwet 13.3 Wet aanpassing arbeidsduur
233 236 238
14 Loonadministratie en Budgettering
241
14.1 De financiële administratie 14.2 De positie van de loonadministratie binnen een onderneming 14.3 Personeelsafdeling 14.4 Loonadministratie 14.5 Financiële administratie 14.6 Berekening van de loonkosten 14.7 Loonjournaalpost 14.8 Budgettering 14.9 Functies van budgetten 14.10 Management performance en economic performance 14.11 Budgetteringsmethoden 14.12 Vormen van kostenbudgetten 14.13 Budgettarief en calculatietarief 14.14 Kostenbudgettering in de praktijk 14.15 Het calculatie-uurtarief
241 244 245 247 250 251 254 256 258 258 260 262 264 264 266
Index
267
XVIII
