Woensdag 27.04.2011
FY9\KZ Z9QZ^TF P>@Ƙ\aŬFZQȂ
depers.nl
Ų yk| Xky uɹɹȠʔ y
Hnǁ ʔʔ mu|u ȵr Hn Zuuė _ruumru ʔʔ ǚK|y yur ru ɹu ɹė r
ėƿ|nz Xky M<>ƝZ_ȍ
¢ G>NHƝkk||y
a9T ³Ėȕƶʏʓ aUUYŢ
³ɸĖʏʓ
VȶQT@Ǐ
Tjitske Reidinga gaat voor de Hans Otjes Award
....
Pagina 17
Verboden zomer Brugspringen, met je speedboot racen, staand bier drinken, barbecuen, zwemmen: het mag allemaal niet deze zomer.
....
Pagina 3 LUMINE.NL
Wat als Feyenoord wel was gedegradeerd?
Hè lekker, oorlog
Nooit meer ‘nog eentje’
Het slagveld is de beste test voor nieuw wapentuig.
Mariëtte Wijne is geen probleemdrinker meer.
Leen Looyen Pagina 20
Pagina 9
Pagina 15
....
....
....
12:45 uur
15:30 uur
20:45 uur
Lunchconcert Pik gratis Dvorák en SaintSaëns mee in de Rotterdamse Doelen.
Spoeddebat Moet Europa nu echt geld geven aan dansprojecten in Afrika?
El Clasico Doet Ronaldo het opnieuw voor de Koninklijke of is Barça de baas?
2
Eerst
Je moet het als Afghaanse vrouw een beetje treffen... ...maar op de meeste plekken is het bar Pagina 4
Gaddafi valt nu ook de Berbers aan
Cartoon Argus
Verwesterde vluchtelingen
#Libië
De strijd in Libië heeft zich uitgebreid naar de Berbersteden. Tegelijk wordt geprobeerd om duizenden te evacueren uit de hel van Misurata. Redactie buitenland Amsterdam V
Het leger van dictator Muammar Gaddafi heeft maandag enkele Berbersteden aangevallen in de bergen in het westen van Libië. Dat meldde de Arabische nieuwszender al-Jazeera gisteren. Rebellen en vluchtelingen meldden dat de plaatsen met artille-
rie zijn beschoten. Aan beide zijden zouden doden zijn gevallen. Berbers, een etnische minderheid in Libië, ontvluchtten de plaatsen en vertrokken richting het naburige Tunesië. De troepen van Gaddafi zouden zich bij de plaats Nalut verzamelen voor een nieuwe aanval. Ook rond de westelijke stad Misurata wordt nog altijd gevochten. Er zouden al honderden mensen omgekomen zijn, vooral door bombardementen van de troepen van Gaddafi. De Internationale Organisatie voor Migratie stuurde gisteren een schip met voedsel en medische hulpmid-
delen naar de stad. Op de terugweg worden ongeveer duizend buitenlanders en gewonde inwoners van de stad geëvacueerd. Overigens verklaarde de NAVO gisteren dat de aanval op een residentie van Gaddafi niet specifiek tegen hem was gericht. ‘Wij zijn niet bezig met een machtswisseling’, zei de bevelhebber van de NAVO-operaties, generaal Charles Bouchard. Maar Libië wil dat Rusland, waarvan premier Poetin zich kritisch uitliet over de aanvallen van de NAVO, een nieuwe spoedzitting van de VNVeiligheidsraad regelt.
En toen ging het van boem Topper van Al-Qaida op weg naar einddoel
Sarkozy: grens moet gemakkelijker dicht
Kabul Een van de meest gezochte strijders van terreurnetwerk Al Qaida in Afghanistan is gedood. De Saoediër Abu Hafs al-Najdi, alias Abdul Ghani, kwam deze maand om door een luchtaanval in de oostelijke provincie Kunar. Dat meldde de internationale troepenmacht ISAF. Zo zat Ghani achter aanvallen op Afghaanse en buitenlandse militairen, en stamoudsten die de regering steunen.
Rome De Franse president Sarkozy en de Italiaanse premier Berlusconi hebben in Rome bevestigd dat zij de verdragen van Schengen voor vrij verkeer in de aangesloten Europese landen willen wijzigen. Nieuwe regels zouden het gemakkelijker moeten maken de verdragen op te schorten. Beiden staan onder grote druk om actie te ondernemen tegen de immigratiegolf van Tunesische vluchtelingen.
Rosenthal: neem die boot naar Gaza niet
Aegon als eerste verlost van Vadertje Staat
Den Haag Minister Uri Rosenthal (Buitenlandse Zaken) roept Nederlandse organisaties op niet deel te nemen aan een internationale vloot met hulpgoederen naar de Gazastrook. Volgens het kabinet levert deze actie ‘allerminst een bijdrage aan een oplossing van het Israëlisch-Palestijns conflict’. De regering kan Nederlanders echter niet verhinderen uit te varen. Vanuit Griekenland vertrekken half mei ongeveer vijftien schepen.
Amsterdam Verzekeraar Aegon is deze zomer het eerste financiële concern dat staatssteun heeft gekregen, dat alles aflost. Met de gisteren aangekondigde verkoop van de Amerikaanse herverzekeringsactiviteiten is de weg vrij voor afbetaling van de laatste tranche door Aegon. De Nederlandse financiële sector is echter nog lang niet staatssteunvrij. ING en SNS Reaal hebben in 2008 net als Aegon kapitaalinjecties gekregen.
Start up
In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer. X Meer puzzelen? Zie pagina 18
© SANDERS-PUZZELLAND
Mini-sudoku
5 6 1 3 6 4 6 3 2 4 1 5
Een grote knal, een weggevaagd huis en twee gewonden. Na een explosie in de binnenstad van Zwolle laaide een grote brand op. In een naaiatelier aan de Melkmarkt deed zich rond half elf vermoedelijk een gasexplosie voor. Geluk
bij een ongeluk: de brandweer was op het moment van de explosie bezig met een oefening in het stadhuis, twee straten verderop. Om kwart voor vier kon de brandweer het sein brand meester geven. FOTO: WFA
Sancties tegen Syrië blijven nog even in de lucht hangen #Syrië
Bashir al-Assad heeft nog weinig te vrezen van de Veiligheidsraad. Zelfs sancties zitten er voorlopig niet in.
Hofnarretje gaat nu Vlinderheuvel heten
Meer jongeren blijven weg uit de kerken
Redactie buitenland New York/Den Haag
Amsterdam Kinderdagverblijf Het Hofnarretje in Amsterdam gaat verder onder de naam Vlinderheuvel. De ouders van het kinderdagverblijf zijn per brief ingelicht over de naamswijziging, maakte een woordvoerder van aandeelhouder Albert Drent bekend. Het Hofnarretje is een van de kinderdagverblijven waar Robert M. werkte. Hij heeft het seksueel misbruik van 85 kinderen bekend.
Den Haag Sinds 1997 daalde het aantal jongeren tussen 12 en 25 jaar dat zich religieus of kerkelijk noemt, met 6 procent, aldushet CBS. Het kerkbezoek onder jongeren is laag. Ongeveer een op de zeven bezoekt minstens een keer per maand een kerk of andere religieuze bijeenkomst. Iets meer dan een op de vijf noemt zich roomskatholiek, een op de zeven protestant en een op de tien islamitisch.
De Veiligheidsraad gaat niet snel over tot sancties tegen het regime in Syrië. Dat melden diplomatieke bronnen rond het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York. Er circuleert een ontwerp-verklaring over de bloedige onderdrukking van protesten in Syrië, maar daarin wordt nog niet met sancties gedreigd. De verklaring veroordeelt geweld tegen demonstranten en eist dat het regime van Bashir al-Assad stopt met
V
‘Rutte tast ambt van premier aan’
het harde optreden tegen betogers. De Amerikaanse en de Britse minister van Defensie, respectievelijk Robert Gates en Liam Fox, hebben gisteren in Washington onder meer overlegd over de toestand in Libië en Syrië. Washington en Londen overwegen sancties tegen Syrië, waar sinds de demonstraties begonnen al zo’n 400 burgers omgekomen zijn. Intussen heeft de Nederlandse ambassadeur in Damascus, Dolf Hogewoning, landgenoten opgeroepen om Syrië te verlaten. Volgens een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken verblijven er nog ruim driehonderd Nederlanders in dat land. De meesten zitten in de hoofdstad Damascus.
Den Haag Premier Mark Rutte heeft het ambt van minister-president aangetast door met het Zeeuwse Statenlid Johan Robesin in het Torentje te spreken over steun aan het kabinet. Dat stelde PvdA-leider Job Cohen in een spoeddebat in de Kamer. Cohen zei dat Rutte de goede gewoonte heeft doorbroken om de functie van premier en die van partijleider goed uit elkaar te halen. Het gesprek dat Rutte, samen met PVV-leider Wilders, in zijn werkkamer had met Robesin, was daarom volgens Cohen ‘ongewenst’. Volgens D66-leider Alexander Pechtold gaat de glans ‘meer en meer’ van Ruttes premierschap af. Jolande Sap (GroenLinks) noemde het ‘ronselen’ van stemmen voor de Eerste Kamer ’rechtstatelijk verwerpelijk’.
Schuurei
Domme overvallers
Ruimteseks
Volgens de Partij voor de Dieren moeten scharreleieren voortaan ‘schuureieren’ heten. De scharrelkippen komen namelijk nooit buiten.
Twee Texaanse bankovervallers waren gemakkelijk te vinden voor de politie, nadat ze over de overval hadden opgeschept op Facebook.
Ondanks geruchten over experimenten, liet een Russische expert weten dat kosmonauten nooit seks hebben gehad in de ruimte.
In Rotterdam wordt alcohol in het park drinken beboet.
Eerst
3
Je verveelt je te pletter deze zomer #Verboden De zomer is dit jaar nogal vroeg begonnen. Het is zonnig, stoffig, druk en er is van alles verboden. Het is de opmaat naar de komende maanden. Sanne Rooseboom Amsterdam V
De nutteloosheid van het bestaan weten we normaal in de zomermaanden aardig te camoufleren met vakantie, alcohol, feestjes, voetbal. Maar dit jaar lijken al die aspecten van een goede zomertijd in de knel te komen. Wat mag je eigenlijk veel niet in de Nederlandse zomer. Er wachten ons weinig leuke zomerdingen en wél droogte, een financiële crisis en hysterische benzineprijzen.
Voetbal
02-08-2011, een typisch zomerse ochtend Vanmorgen wilde ik van de brug de rivier inspringen, het koude water in, zoals ik dat als kind deed. Maar het mocht niet, 90 euro boete, de politie controleert scherp. Ik ben naar de plassen aan de rand van de stad gefietst (met de auto is zo duur door de benzineprijzen), maar zag het bordje al van verre staan; blauwalg, verboden te zwemmen.
ook van alles verboden. Met je speedboot varen op de Lek mag niet meer dit jaar. Je bootje vastmaken aan een lantaarnpaal langs de Amsterdamse grachten mocht al niet. 02-08-2011; een typisch zomerse avond Het park was vol en vies. Al na het eerste warme weekend in april zijn de parken eigenlijk vol en vies. De crisis helpt niet; mensen blijven dicht bij huis. De buren zitten er ook. Ze gaan al jaren met zo’n pakketje naar Egypte op vakantie, maar dat is dit jaar te gevaarlijk. Dus zitten ze te barbecuen in het gras. Dat mag niet, buren. Een barbecue moet dertig centimeter van de grond staan op een stevige ondergrond en op minstens twee meter afstand van een struik. Zolang de brandweer waarschuwt voor warmte,
Het is elk jaar weer raak en ook in 2011 is de blauwalg al gesignaleerd. Eén warm weekend en het bacteriebeest maakt het water van Gendringen en Nijeveen onveilig. Dat zijn nog maar vijvertjes, maar blauwalgen reizen sneller dan het licht. Van de bacteriën, die water in een soort groene soep veranderen, krijg je jeuk of hoofdpijn. Je kunt het risico nemen, maar vaak mag dat niet en is het verboden te zwemmen waar de blauwalg heerst. Dieren moet je ook uit het water houden, die zijn net zo vatbaar. Door de drukte op het water is daar
mag je sowieso niet met vuur spelen. Roken in de duinen is verboden. Tuinafval verbranden ook, mocht je dat graag doen. Bij te veel lekker weer wacht ons een sproeiverbod, wat tuinieren in de zomer lastig maakt. En terug naar de barbecue: afhankelijk van de stad waarin je picknickt, mag een wijntje erbij niet. In Rotterdam geldt een park als openbare weg en wordt alcohol drinken beboet. In Amsterdam mag het wel, zolang je niet staat. Staand drinken is verboden, alleen op terrassen wordt het gedoogd. Wat altijd nog wél kan, is heen en weer door de wasstraat om het stof en de pollen van je auto te spoelen. En daar kun je toch zo een zomerdag mee vullen.
FOTO’S: ANP
I.c.m. 2-jarig abonnement. Actieprijs geldt de eerste 9 maanden. Aansluitkosten eenmalig 29,95. Kijk voor de voorwaarden op telfort.nl
Vorig jaar was de zomer gezellig door de voetbalkoorts. Er heerste een gezamenlijke spanning voor elke WKwedstrijd, je had altijd iets om over te praten en de onzinnige oranje versiersels in de winkels maakten je vrolijk. Volgend jaar zijn de Olympische Spelen, daar kunnen we het dan wereldwijd over hebben. Maar we zitten er dit jaar een beetje tussenin. Geen sport, geen grote evenementen, geen verkiezingen, zelfs niet in Amerika. Ook in de kleinere evenementen is gesnoeid. De Dance Parade in Rotterdam, traditioneel een enorm feest in augustus, heeft het afgelegd tegen te veel dure veiligheideisen die zijn opgeschroefd na de rellen bij Hoek van Holland in de zomer van 2009. Paasvuren werden afgelast wegens brandgevaar. Pinkpop classic gaat niet door, wegens ouderdom van alle betrokkenen. Koninginnenach in Den Haag ook niet, wegens ruzie tussen de organisator en de gemeente. Koninginnedag in Amsterdam gaat gewoon door, maar het is verboden meer dan één biertje tegelijk te kopen of om alcohol te drinken in de trein of op het station.
Telfort mobiel Nu 250 minuten plus internet op je mobiel De eerste 9 maanden van 35,90 voor maar
17,90 p/mnd
Samsung Galaxy S Toestelprijs 19,-
telfort.nl Telfort winkels
Woeste hoogten
Imperfecte Barbie
Alsnog beroemd
Britse bergbeklimmers willen viagra gaan gebruiken, voor een betere bloedcirculatie tijdens het beklimmen van de Mount Everest.
Een levensgrote barbiepop moet mensen laten zien dat de maten van Barbie verre van ideaal zijn.
Een Rus die meerdere keren was afgewezen voor Big Brother, pleegde een bomaanslag op het Big Brotherhuis.
4
Een Pashtu-meisje of -vrouw komt haar huis niet uit.
Eerst
Bibiane van Mierlo Hulporganisatie Healthnet
#Asielbeleid Verwestering is nou eenmaal een begrip dat zich niet goed laat definiëren, aldus
minister Gerd Leers. Sahar mag blijven, maar voor soortgelijke gevallen blijft het gissen. En als je dan toch terug moet naar Afghanistan, dan moet je een beetje geluk hebben met je mullah.
Mazzel met je mullah. Of niet
Verwesterd zijn is niet genoeg, maar wat wel? Kustaw Bessems Den Haag V
Hoe meer minister Gerd Leers van Immigratie en Asiel uitlegt over zijn criteria voor toelating van ‘verwesterde’ meisjes uit Afghanistan, des te drassiger wordt het. Leers kreeg veel Kamervragen over het beleid dat hij invoerde naar aanleiding van de zaak-Sahar. Dat Friese meisje mag blijven, maar in zijn uitgebreide beantwoording ‘benadrukt’ Leers dat het beleid ‘niet is gebaseerd op het verwesterd zijn alleen’. Nee, het is aan de ‘individuele asielzoekster’ om aannemelijk te maken dat ‘sprake is van een combinatie van factoren’ waardoor de ‘psychosociale druk’ eenmaal terug in Afghanistan ‘als onevenredig zwaar kan worden aangemerkt’. Wat dat dan inhoudt? Verwestering is ‘nu eenmaal een begrip dat zich niet goed laat definiëren’ en daarom geeft hij ‘in het beleid geen definitie van verwestering’.
Vrouwen in Afghanistan hebben het zwaar. Maar hun situatie verschilt per regio, familie en etniciteit. Eva Ludeman Amsterdam V
In je fleurige bloemenjurk en met wapperende haren door de straten van Kaboel wandelen. Geen vrouw die dat in haar hoofd zou halen, het zou zelfmoord zijn. In de dorpjes rond Puli-Khumri, een stadje in de noordelijke provincie Baghlan, kan het wél, flaneren in je mooiste jurk en zelfs met sieraden om. Toch hebben de vrouwen in Kaboel meer vrijheid, als je daarvan kunt spreken. Hun boerka biedt anonimiteit, waardoor ze zich een beetje aan de strenge sociale controle kunnen onttrekken. Bovendien biedt de boerka veiligheid in de explosieve melting pot van de stad, waar Kaboeli’s en
Gezinssamenstelling Dat blijft dus onduidelijk. En die andere factoren? Het gaat dan om ‘factoren als medische omstandigheden en de samenstelling van het gezin’. Van dat laatste geeft hij een voorbeeld: in Afghanistan ‘moet een meisje begeleid worden door een meerderjarig mannelijk gezinslid’. ‘Als het meisje een aantal andere minderjarige zusjes heeft en enkel een vader als meerderjarig mannelijk gezinslid, zou zij meer in haar bewegingsvrijheid worden beperkt dan wanneer zij de enige dochter zou zijn en begeleid zou kunnen worden door meerdere meerderjarige broers.’ Een enige dochter heeft dus minder kans te worden teruggestuurd dan een meisje met grote broers. Ander voorbeeld: lijfstraffen zijn in Afghanistan niet ongewoon en verwesterde meisjes kunnen eerder mikpunt worden. Maar een meisje moet ‘aannemelijk maken dat zij op de school waar zij naar toe zou moeten een reëel en voorzienbaar risico loopt om aan deze straffen te worden blootgesteld, ook indien zij zich zoveel mogelijk heeft aangepast aan de Afghaanse cultuur, en er geen andere school is waar zij naar toe zou kunnen’. Want dat blijft volgens Leers het uitgangspunt: uitgeprocedeerde meisjes en vrouwen moeten terug en moeten zich aanpassen.
vluchtelingen uit heel Afghanistan en van alle rangen en standen elkaar naar het leven staan. Meisjes en vrouwen in Afghanistan hebben het zwaar. Ze behoren zich aan een lange reeks regels te houden. De belangrijkste: doe niets wat de familie-eer kan schaden. Ofwel, zorg dat de mannen in je familie op geen enkele manier kunnen worden aangesproken op je gedrag. De vrouwen moeten overleven in een door mannen gedomineerde, zeer traditionele maatschappij. Schoolverbod, kinderarbeid, uithuwelijking op jonge leeftijd, gedwongen seks, geen inspraak in het aantal kinderen; het zijn de ingrediënten van het leven van de doorsnee Afghaanse vrouw.
District 12 De overlevingskansen van een vrouw zijn sterk afhankelijk van haar familie, plaatselijke mullah, stadswijk, regio, milieu en etniciteit. In het centrum van Kaboel is het bijvoorbeeld relatief veilig, er zijn vrouwen die hier zelfstandig werken. Maar hoe verder een vrouw zich naar de buitenwijken verplaatst, hoe gevaarlijker het wordt. District 12, een wijk met vooral Pashtu, op zo’n negen kilometer ten zuidwesten van het centrum, staat bekend als extreem vrouwonvriendelijk. ‘We hebben net een onderzoek in Kaboel afgerond’, zegt Bibiane van Mierlo van Healthnet, een Nederlandse hulporganisatie. ‘De vrouwen in District 12 hebben het meest te lijden onder huiselijk en seksueel geweld.’ Volgens Van Mierlo staan de Pashtu, die de meerderheid van de bevolking uitmaken, bekend als het conservatiefst. ‘De tribale regio’s, tussen Jalalabad en de grens met Pakistan, zijn een moeilijk gebied, zeer geïsoleerd, het zit nog in de Middeleeuwen. Een Pashtu-meisje of -vrouw is het bezit van haar mannelijke familieleden, zij komt haar huis niet uit.’
Willekeur De Hazari, die altijd als achtergestelde groep worden benoemd, hebben de afgelopen jaren juist een sprong voorwaarts gemaakt. Van Mierlo: ‘Ze hebben geleerd zich beter te organiseren en hun vrouwen hebben meer ruimte gekregen. Ook de Tadzjieken zijn iets moderner geworden. Meisjes zijn zich meer bewust van hun situatie en ontsnappen eerder naar opvanghuizen dan voorheen.’ Maar modern is in Afghanistan een zeer relatief begrip. De situatie blijft rudimentair, gevaarlijk en vrouwonvriendelijk. En willekeurig. Heb je een welwillende mullah of dorpsoudste, dan heb je mazzel. Is hij zeer strikt of ken je hem niet, dan kun je het als vrouw wel vergeten met je mensenrechREUTERS ten.
Vieze auto’s
Gevoelloos
Uitgetypt
In een auto leven gemiddeld negen keer zoveel bacteriën per vierkante centimeter als op een wc-bril, volgens onderzoekers uit Londen.
Dat botox ervoor zorgt dat je minder emoties toont én voelt, was al bekend. Maar je kunt je ook slechter inleven in anderen.
In de Indiase stad Bombay heeft Godrej & Boyce, de laatste typmachinefabriek ter wereld, haar deuren gesloten.
Hij spreekt Duits zoals Rudi Carrell.
Eerst
André Mulstegen over de burgemeesterskandidaat.
Eerste Duitse burgemeester met een Hollands accent #Bürgermeister
Een Nederlander is kandidaat-burgemeester in Duitsland. ‘Sommigen zeggen: wir brauchen keine Holländer.’
Remco Tomesen Amsterdam V
‘Vloeiend’. Zo typeert Frans Willeme zelf zijn beheersing van de Duitse taal. Hij is de Nederlandse kandidaatburgemeester voor het net over onze grens gelegen Nordhorn. Ja, zijn Duits is goed, zegt de campagneleider van Willeme, de CDU’er André Mulstegen. Maar perfect? ‘Hij spreekt Duits zoals Rudi Carrell. Met een Hollands accent. Hij kan zich zeer goed verstaanbaar maken’. Willeme (58) maakt goede kans om in september als eerste buitenlander in Duitsland gekozen te worden tot burgemeester. En dat vinden onze oosterburen bijzonder: de krant Bild schreef over hem, hij was te zien op de NDR. Hij is als kandidaat naar voren geschoven door de CDU en de lokale partij Pro Grafschaft. Ook de FDP en die Grünen denken er over hem te steunen. In de meeste Duitse deelstaten kiezen de inwoners hun burgemeester. Een post die open staat voor álle EU-burgers.
Dat Willeme gevraagd is zich kandidaat te stellen, is niet toevallig: ze kenden hem al, daar in Nordhorn. Als CDA-burgemeester van het net aan de andere kant van de grens gelegen Twentse Dinkelland kwam hij er vaak op bezoek. Om te praten over samenwerking. Ook kennen ze hem nog als voorzitter van Euregio, een grensoverschrijdende organisatie.
Dat hij nu misschien burgemeester wordt in Duitsland, moet voor Willeme ook een revanche zijn. In 2008 werd hij vanwege een bestuurlijke crisis eervol ontslagen als burgemeester van Dinkelland. Nee, niet alle Nordhorners zijn blij met hem, zegt Willeme. ‘Sommigen zeggen: wir brauchen keine Holländer.’ Maar er zijn er ook die juist heel positief zijn, merkte hij toen hij tulpen uitdeelde tijdens zijn campagne. Hij vindt dat hij als Nederlander ‘objectiever is’, boven de partijen staat. Te groot moet die afstand ook niet zijn, vindt hij. Nu woont hij in Denekamp. ‘Als ik straks burgemeester ben, verhuis ik naar Nordhorn.’ Campagneleider Mulstegen zegt dat de CDU ook voor de Nederlander heeft gekozen, omdat hij – naast allerlei positieve eigenschappen – het in een uithoek van Duitsland gelegen Nordhorn wat bekendheid kan geven, ja, zelfs een internationale uitstraling. Welke andere Duitse stad heeft immers een buitenlandse burgemeester? Mulstegen: ‘We hopen dat er deuren voor ons open gaan in Hannover en Brussel.’ Willeme: ‘We kunnen geschiedenis schrijven.’
Dierentuin Tegenkandidaat van de Nederlander in Nordhorn heet Thomas Berling. Directeur van de plaatselijke dierentuin. Berling heeft de SPD, de grootste partij van het 54.000 inwoners tellende Nordhorn, achter zich. Hij voert campagne met de leus ‘Näher dran’, wat je zou kunnen vertalen als ‘dichterbij’, of ‘dichter bij de bevolking’. Een aanval op Willeme, die als Nederlander verder van de bevolking af zou staan. Ook al wonen er redelijk wat Nederlanders in Nordhorn; ze zijn er toch nog steeds een kleine minderheid.
Als het écht goed mis is met een student, kan de Universiteit Leiden hem nu ook legaal de deur wijzen. Eveline Domevscek Amsterdam V
Stel, u heeft een student geneeskunde in uw college die zich bij het eerste lichamelijke onderzoek vergrijpt aan zijn patiënt. Of een student pedagogiek die vrijuit spreekt over zijn aantrekkingskracht tot kinderen. Wat te doen? U stuurt deze student weg en vraagt hem nooit meer terug te komen. Universiteit Leiden heeft dit sinds vorige week vastgesteld in een protocol, het Iudicium Abeundi – ‘vonnis tot vertrek’. Dit stelt dat studenten geneeskunde, psychologie, pedagogiek en aan lerarenopleidingen mogen worden weggestuurd of geweigerd als degene iets zegt of doet wat ‘onverenigbaar is met het toekom-
Column Hans Wiegel
Links of rechts, groot of klein e politiek is vol paradoxen. Wat is links? Wat is rechts? Welk onderwerp is groot en wat is klein? Als er moet worden bezuinigd – en dat komt af en toe voor in de politiek – is het altijd de vraag: wat voor soort kabinet kan dat het beste doen? Als er op de verzorgingsstaat moet worden beknibbeld – een ‘rechtse’ ingreep – dan kan dat met het minste gedoe het best gebeuren door een kabinet waar de PvdA in zit. Het aanpakken van de WAO, het knijpen van de uitkeringen, door een regering met socialisten, geeft wel gedoe, maar geen oorverdovend gedonder. ‘Linkse’ bezuinigingen daarentegen kunnen het best door rechtse kabinetten worden doorgevoerd. Het kortwieken van de krijgsmacht, zoals dat nu gaat gebeuren, kan – zonder militaire staatsgreep – beter tot stand komen door een kabinet van VVD en CDA, dan door links. Wat zouden de draconische bezuinigingen op Defensie tot een politieke storm hebben geleid als er nu een socialist op dat departement had gezeten! Een mooie paradox, niet waar. Nog eentje. Minister Hillen van Defensie is de eerste minister in dit kabinet die zijn deel van de in het re-
D
geerakkoord afgesproken bezuinigingen uitgewerkt heeft gepresenteerd. Of je het daar inhoudelijk mee eens bent, laat ik terzijde. De reacties waren te begrijpen. Van de bonden, van de jonge militairen, die nu voor een deel buiten hun krijgsmacht werk moeten zien te vinden. Ook werd met begrip en respect gesproken over ‘onze minister’. Vanuit de linkse oppositie in de Tweede Kamer kwam er alleen wat slap gepruttel. Een klein verhaal over een grote zaak. Vergelijk dat eens met de heisa over de helikopteractie in Libië. Niet helemaal goed gegaan, maar wel iedereen veilig terug. Van die kleine zaak maakte de oppositie een opgeblazen actie. De minister moest beschadigd worden. Ook hier dus een opmerkelijke paradox. Die van links en rechts is er één van alle tijden. Die van groot en klein is de politiek van de laatste tijd.
Hans Wiegel is oud-VVD-leider.
Poolse zwerver verdacht Mexicaanse politie van twee moorden bevrijdt 51 gijzelaars Den Haag De politie heeft in Den Haag een 41-jarige dakloze Pool aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de dood van twee dakloze Polen (een man en vrouw) in november vorig jaar en februari dit jaar. De 41-jarige Poolse zwerver is in zijn cel aangehouden. Hij zat al vast in afwachting van uitlevering aan Polen, waar hij verdacht wordt van fraude.
Frans Willeme, tulpen uitdelend tijdens de campagne. ANNINA ROMITA/TUBANTIA
Wegsturen student nu toegestaan #IudiciumAbeundi
5
stige beroep’. Wel benadrukt Leiden dat het protocol niet is bedoeld om ‘studenten met slechte resultaten af te straffen of studenten met een onwelgevallig gedachtegoed te weigeren’. Studenten definitief wegsturen kan sinds september 2010 na een wijziging van de Wet op het Hoger Onderwijs. De aanleiding om de wet aan te passen waren de vele incidenten met artsen die niet functioneerden. Het waren dan ook vooral de geneeskundeopleidingen die het hoog tijd vonden voor een wetswijziging. ‘Daarvoor was het onmogelijk om studenten weg te krijgen. Toen gold: heeft een student collegegeld betaald dan heeft hij recht op onderwijs’, zegt Benno Bonke, universitair hoofddocent medische psychologie aan de EUR en lid van de landelijke werkgroep professioneel gedrag. In die laatste rol schreef hij mee aan het protocol voor medische opleidingen. Volgens Bonke maakt nu het meren-
Mexico Stad De politie heeft 51 mensen bevrijd die waren ontvoerd in het noordoosten van Mexico. Onder de ontvoerden zijn zes Chinese arbeiders en veertien mensen uit Guatemala. De politie deed daarvoor een inval in een gebouw in de stad Reynosa, vlak bij de grens met de VS. Rivaliserende bendes vechten daar om de macht over de drugsroutes naar de VS.
Citaat
deel van de medische faculteiten gebruik van zijn protocol. Een andere aanleiding om de wet te wijzigen was het lid van pedopartij Martijn dat eerst in Nijmegen en toen in Leiden pedagogiek wilde studeren. Toch vindt Bonke het ‘niet zo logisch’ dat studies als psychologie en pedagogiek onder het Leidse protocol vallen. ‘Het protocol is bedoeld voor opleidingen die opleiden tot een beroep, zoals geneeskunde opleidt tot arts en een lerarenopleiding tot leraar. Maar bij pedagogiek en psychologie kun je ook richtingen opgaan waarin je niet met kinderen of patiënten te maken hebt.’ Ook andere onderwijsinstellingen sleutelen aan hun protocol. Zo wil de Universiteit van Tilburg de ‘huisregels’ aanpassen voor hun lerarenopleiding. ‘Daar wordt – ook al tijdens de opleiding – toch met jeugdigen omgegaan’, zegt een woordvoerder.
‘We moeten niet handelen als de machthebber, maar een opstandige campagne voeren die iedere dag opnieuw begint om elke stem te werven.’ Jim Messina De campagneleider van Barack Obama wil de underdog-rol
Nicolaï verruilt pluche voor directiezetel DSM
Jos en de Tosti’s zijn toch niet zo hardcore
Den Haag VVD-Kamerlid Atzo Nicolaï (51) verlaat de Tweede Kamer. Hij wordt directeur van DSM Nederland. Nicolaï was eerder staatssecretaris voor Europese Zaken en minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties. Bij DSM volgt Nicolaï per 1 juni Jos Schneiders op. Die legt om persoonlijke redenen zijn functie neer.
Wageningen De punkband Jos en Tosti’s speelt op 5 mei op het Bevrijdingsfestival in Wageningen niet het nummer Mussolini van de Lage Landen. In het nummer is de band kritisch over Wilders en de PVV. Volgens de organisatie is in goed overleg besloten het nummer niet te spelen. Het is niet de bedoeling tegenstellingen te vergroten, aldus de organisatie.
Oranje ten onder
IJzeren tas
Koninklijke koe
Oranjeverenigingen hebben moeite om vrijwilligers te werven voor Koninginnedag. Veel activiteiten worden daardoor geschrapt.
De luxe Asprey-tas van de Britse oud-premier Margaret Thatcher wordt geveild. Christie’s verwacht dat deze 120.000 euro oplevert.
Een Britse wacht is voor het koninklijke huwelijk ontheven uit zijn functie. Hij noemde Middleton een ‘snobistische bitch’ en ‘koe’ op Facebook.
6
Een echt buurtfeest zal het niet worden. Dat is jammer.
Eerst
Hayley Mills Teleurgestelde Britse burger
William en Kate worden niet van de straat #Royalwedding Hayley Mills dacht: laat ik ter ere van William en Kate’s huwelijk een buurtfeestje houden. Prima, zei de gemeente, maar sluit wel een verzekering ter waarde van 5 miljoen pond af.
Yolanda Bobeldijk Rochester V
Het is een warme doordeweekse middag in Rochester, een klein plaatsje in het zuidoosten van Engeland. De huizen aan Wilson Avenue liggen er verlaten bij, alle bewoners zijn naar hun werk. Om haar hardwerkende buren wat nader tot elkaar te brengen, besloot de 45-jarige Hayley Mills een straatfeest te organiseren op de dag dat prins Wiliam en Kate Middleton elkaar het jawoord geven, deze vrijdag, 29 april. ‘We zouden allemaal wat te eten meebrengen, voor de kinderen wilden we een spelletjesmiddag organiseren en voor de volwassenen ‘s avonds een band huren’, vertelt Mills. ‘De hele wijk zag het feest wel zitten. Negentig bewoners hadden zich al aangemeld.’ De gemeente gooide echter roet in het eten. Mills: ‘Ik kreeg een dik pak papier in de brievenbus waarop alle regels stonden vermeld. Ik kreeg geen toestemming om de straat af te zetten. Vlaggetjes en slingers ophangen aan lantaarnpalen was verboden. En ik moest voor 125 pond (140 euro) een aansprakelijkheidsverzekering afsluiten ter waarde van 5 miljoen pond (5,6 miljoen euro).’
Serieus Wat een simpel straatfeestje moest worden, leek ineens een serieuze zaak. ‘De gemeente zei dat deze verzekering nodig was om mij te beschermen als er schade zou ontstaan. Maar hiermee werk je de schade alleen maar in de hand: gasten op het feestje hoeven zich niet te gedragen omdat ze weten dat ik toch verzekerd ben.’ Na overleg met een aantal buren zag Mills van het straatfeest af. ‘Zo kon ik er niet meer van genieten.’ Mills’ ervaring is niet uniek. In veel Britse gemeenten is het een bureaucratische nachtmerrie om toestem-
ming te krijgen voor een buurtfeest tijdens het koninklijk huwelijk vrijdag. Daarbij is het enthousiasme voor zulke fuiven toch al niet heel groot. Britse gemeenten hebben slechts 4.000 aanvragen gekregen voor het organiseren van een buurtfeest tijdens de Royal Wedding. Een gealarmeerde David Cameron riep de Britten vorige week dan ook op om mee te doen met de festiviteiten rond het huwelijk. Ook vroeg de Britse premier gemeenten om hun voorwaarden te versoepelen. ‘Goede bedoelingen van Cameron, maar op lokaal niveau is de bureaucratie niet zomaar verdwenen’, aldus Mills.
Teleurgesteld Ze is diep teleurgesteld dat haar feestje niet doorgaat. ‘Toen ik twaalf was, vierde koningin Elizabeth II haar zilveren jubileum en hadden we een fantastisch straatfeest, waar ik fijne herinneringen aan heb. Mijn zoon is nu twaalf en ik zou willen dat hij ook zo’n buurtfeest kon meemaken.’ Haar buren Jane (54) en John Glover (55), die zojuist boodschappentassen uit hun auto laden, zijn eveneens teleurgesteld. ‘In 1981, tijdens het huwelijk van prins Charles en prinses Diana, woonden wij nog in Dartford. Daar hadden we met zijn allen een straatfeest georganiseerd. Iemand had zelfs een taart gemaakt met een portret van Diana erop. Van strenge regelgeving was toen nog helemaal geen sprake.’ Mills: ‘Het huwelijk van Kate en William had een mooie gelegenheid kunnen zijn om een gezellige dag met alle buren te hebben en om alle zorgen over werkloosheid en inflatie even te vergeten. Zelfs al ben je geen royalist, prins William wordt ooit onze koning. We zullen op 29 april nog steeds met vrienden en familie afspreken, maar een buurtfeest zal het niet worden. En dat is echt heel erg jammer.’
Feest in het buurtpark kon nog wel bij het zilveren jubileum van koningin Elizabeth in 1977. HOLLANDSE HOOGTE
MET D DE PEUGEOT PARTNER
Kermis
Vingertje wijzen
Aangescherpt
Ondernemers bij de Dam willen van de kermis af. Volgens hen komt het verbouwde paleis nu niet uit de verf en moet de Dam meer allure krijgen.
Steve Jobs heeft ontkend dat Apple de locatie van gebruikers bijhoudt en opslaat. Concurrent Google zou dit met Android wel doen volgens hem.
De Franse oproerpolitie mag geen wijn meer drinken rond de middag. De eenheid was gewend een kwart liter bij de lunch te krijgen.
Wij gaan bezwaar maken tegen vergunning Haaren.
Eerst
Guïljo van Nuland Directeur Brabant Water
Nu al een stresstest in Borssele
Niet waar / Deels waar / Waar
Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar:
[email protected]
de centrale toch al stilligt vanwege de jaarlijkse ‘splijtstofwisselperiode’. Daarin worden 24 van de 121 splijtstaven in de reactor vervangen.
Peter Wierenga Amsterdam
Wat is waar?
V
Wat is de bewering? ‘Er vindt op dit moment een stresstest plaats in kerncentrale Borssele.’
Wie zegt dat? Directeur Peter Boerma van Delta, mede-eigenaar van energiebedrijf EPZ, dat de kerncentrale Borssele exploiteert.
Waar zei hij dat? Bij Omroep Zeeland, woensdag 13 april van dit jaar.
Hoe zat het ook alweer? Na de tsunami in Japan en de vrijgekomen straling uit de kerncentrale in Fukushima is de discussie over de veiligheid van kernenergie weer opgelaaid. Zo ook in Nederland, over de bestaande kerncentrale in het Zeeuwse Borssele. In Duitsland heeft de regering vergelijkbare kerncentrales voorlopig stilgezet, maar het kabinet-Rutte stelt dat de centrale voldoet aan de huidige veiligheidseisen. Het kabinet wil de resultaten afwachten van de Europese ‘stresstest’ die alle centrales moeten ondergaan om te zien of ze Fukushima-proof zijn. Hierin wordt aan de hand van een aantal criteria nagegaan of ze bestand zullen zijn tegen bijzondere situaties, zoals natuurrampen. Directeur Boerma van Delta, dat graag een tweede kerncentrale wil bouwen in Zeeland, vindt dat die Europese stresstest steeds maar weer wordt doorgeschoven. Hij wil laten zien dat ‘Borssele’ veilig is en zegt dat er alvast een eigen ‘stresstest’ aan de gang is. Deze vindt plaats op een moment dat
In antwoord op vragen van Tweede Kamerlid Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) schrijft minister Maxime Verhagen (Economie, Landbouw en Innovatie) op 22 april dat de kerncentrale Borssele ‘niet stilligt vanwege het uitvoeren van een stresstest. Er vinden wel voorbereidingen plaats met het oog op de stresstest.’ Met dat laatste doelt Verhagen nadrukkelijk op de Europese test, die hij als enige noemt in zijn brief: ‘De stresstest voor de kerncentrale Borssele zal in de tweede helft van dit jaar plaatsvinden.’ Die resultaten zullen door de Kernfysische Dienst beoordeeld worden, er komt geen onafhankelijke commissie van experts zoals Van Tongeren voorstelt.
Eindoordeel De bewering is niet waar. Er vindt op dit moment geen officiële stresstest plaats in de kerncentrale Borssele.
Reactie Delta gebruikt nu niet meer de term ‘stresstest’, maar ‘zelfonderzoek’. Woordvoerder Peter Couwenberg: ‘De exploitant van de kerncentrale (EPZ) heeft onlangs aangekondigd dat zij vooruitlopend op de stresstest een zelfonderzoek instelt. Dit zelfonderzoek wordt gedaan naar aanleiding van de gebeurtenissen bij de kerncentrales in Japan. Dit veiligheidsonderzoek gaat vooraf aan de door de Europese Commissie aangekondigde stresstest voor kerncentrales die later dit jaar wordt verwacht.’ De eerste bevindingen uit Fukushima worden al meegenomen, aldus Couwenberg. Bijvoorbeeld of Borssele het wegvallen van de stroom kan opvangen en in hoeverre de kerncentrale bestand is tegen een aardbeving of overstroming.
7
Brabant vreest Amerikaanse toestanden met schaliegas #Schaliegas
In Brabant komen proefboringen naar schaliegas – aardgas in diepe steenlagen – die kunnen rekenen op lokaal verzet. Een milieuschandaal in de VS maakt duidelijk waarom. Jan-Hein Strop Amsterdam V
Woont u in het Brabantse Boxtel of Haaren of daar in de buurt, lees dit dan met aandacht: de proefboringen naar schaliegas in deze gemeenten zijn niet zonder risico. In de Amerikaanse staat Pennsylvania is het vorige week grondig mis gegaan, met mogelijk grote gevolgen voor het drinkwater en milieu. Schaliegas is aardgas dat wordt gewonnen uit diepe steenlagen met een technologie die ‘fracking’ heet. Daarbij wordt kilometers diep geboord tot in een laag schaliegesteente, dat rijk is aan aardgas. Maar dat komt er niet zomaar uit. Om het gas te winnen, worden onder grote druk water, zand en chemicaliën in scheuren gespoten. Het gas komt zo omhoog, samen met een deel van de boorvloeistof. De veiligheid van de controversiele en relatief nieuwe boortechniek hangt af van het netjes bovengronds opvangen en afvoeren van de boorvloeistof. Dat ging mis in Pennsylvania toen de afdichting van de bron kapot ging, waardoor duizenden liters giftige boorvloeistof in een riviertje terechtkwamen.
‘Nee’ tegen schaliegasboringen in Pennsylvania. REUTERS
What the frack!
Gasland
De documentaire Gasland heeft onthutsende beelden van vervuild drinkwater. X www.depers.nl/qr6
De zorgen over de schadelijke impact van fracking zijn niet nieuw. In de VS heeft winning van schaliegas sinds 2005 een grote vlucht genomen, toen bekend werd dat het land over grote hoeveelheden van dit ‘onconventionele’ gas beschikt. In de geprezen documentaire Gasland is te zien welke gevolgen dat heeft gehad op het milieu. In een schokkende scène houdt een inwoner van Pennsylvania een aansteker bij water uit zijn kraan,
waarna dat water in de fik vliegt. Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie heeft inmiddels vergunningen afgegeven aan het Britse bedrijf Cuadrilla voor proefboringen in Boxtel en Haaren. Deze gemeentes geven vervolgens zelf een bouwvergunning af voor het plaatsen van de boortorens.
Daartegen bestaat verzet, onder meer van drinkwaterbedrijf Brabant Water. Directeur Guïljo van Nuland zegt zich te storen aan het gebrek aan informatie vanuit Den Haag. Hij wil van het ministerie weten welke techniek Cuadrilla gebruik en welke chemicaliën. ‘Daarom gaan wij bezwaar maken tegen de bouwvergunning die Haaren gaat afgeven.’ De vergunningprocedure bij het ministerie valt onder de Mijnbouwwet. ‘Daarbij wordt heel marginaal gekeken naar het milieu’, zegt Van Nuland. De boringen betekenen overigens niet dat Brabant binnenkort volstaat met boortorens van zo’n 20 à 30 meter hoog. Cuadrilla rekent op een proefperiode van zo’n vijf jaar. Maar het bedrijf is wel ‘zeer optimistisch’ over de vooruitzichten. Als het schaliegas commercieel winbaar is, zijn honderden putten nodig. En niet te vergeten: goede voorlichting.
VANAF SLECHTS € 9.899,-.
(! (!!
! ! " !
!! %
&! ' ! ! !&! ! '!!$ ' !
!&! !! ! ! !&!$ ! ! !! % !&! $$ #!
!! !! & !
$
! ! ! % !$ " " ! !" ! ! & &! ! !&!$ &&!
!( !$ !!
!! %
! !
! % $!&! $$
Trump House
Vallende kogel
Ninja!
Miljardair Donald Trump heeft vele hotels en casino’s: daar wil hij in 2012 het Witte Huis aan toevoegen. Als dat geen pr-stunt is tenminste.
Een 29-jarige vrouw uit het Friese Tzum kreeg maandag opeens een kogel in haar borst terwijl ze in de tuin zat. Een buurman schoot op kraaien.
Een ninjakrijger ‘beschermt’ inwoners van het dorp Royal Tunbridge Wells. Nou ja, redt vooral poezen uit bomen en helpt oudjes oversteken.
"!#"#&%#!#
!&&&!" "%!#"! !#"%!!#'% % "!"#!#!#"!"#!# #$&"% !"% !" ! ! !" !"
!#"!#
" "
" """
!!
#!
Potentiële kopers kijken hoe Eurofighter in Libië presteert.
Dossier Wapens
9
Gelukkig, een échte oorlog #Defensie Niemand zegt het hardop, maar het slagveld is de beste manier om wapens te testen. In elke oorlog worden nieuwe bommen, vliegtuigen en geweren in gebruik genomen. Er worden miljarden verdiend, ook door Nederland. Mark van Assen Amsterdam V
Degenen die toevallig het journaal op de Franse zender TF1 keken, hadden geluk. Zij hoorden het akelige geluid van de oorlog in de nonchalante stem van een militair. De oorlog in Libië, zei hij, biedt grote mogelijkheden om wapens te testen en piloten te trainen. Op internet is het fragment niet meer te horen: weggeknipt, waarschijnlijk op vriendelijk doch dringend verzoek van de Franse regering. Dit is natuurlijk niet de boodschap die je aan het volk wil overbrengen als je bezig bent met het beschermen van burgers tegen een cynische dictator als Muammar Gaddafi. Toch is dit een deel van de werkelijkheid. Een goede manier om wapens te testen is op de schietbaan of boven een oefenterrein. De béste manier is in de praktijk. Neem de Eurofighter Typhoon, volgens zijn website ‘the world’s most advanced new generation multi-role/swing-role combat air-
craft available on the market’. Klinkt veelbelovend, maar het toestel heeft zich nog nooit kunnen bewijzen in een echte oorlog. De fabrikant zal het nimmer hardop zeggen, maar het kan niet anders of hij klapt stiekem in zijn handen. Hij weet dat potentiële kopers, waaronder Brazilië, Kroatië en India, nauwlettend toekijken hoe de Eurofighter presteert in Libië.
44 ton TNT De explosieve kracht van The Father of all bombs, het Russische antwoord op de Mother of all bombs van de VS.
Mooie generale Dit is niet vergezocht. Op 26 april 1937 verschenen er Duitse bommenwerpers boven het Spaanse stadje Guernica. Hier gebeurde wat maarschalk Hermann Göring later, tijdens zijn proces in Neurenberg, als volgt duidde: ‘De Spaanse burgeroorlog gaf mij de gelegenheid om mijn jonge luchtmacht te testen, en om mijn piloten ervaring op te laten doen.’ De Duitsers wilden weleens weten wat er voor nodig was om een stadje weg te vagen, en de opstandige generaal Franco (die streed tegen de linkse regering) wilde ze die gelegenheid
ters creëren. Maar de Amerikanen kregen al snel in de gaten dat de enorme knal en de vuurzee die daarbij ontstonden ook een heel ander effect hadden: vreselijke paniek. Later, in de Eerste Golfoorlog en in Afghanistan, werd de daisy cutter dan ook met name daarvoor ingezet. Het geluid en de hitte zijn zo intens dat de vijand van gekkigheid niet meer weet welke kant hij op moet rennen.
Pain ray best geven. Gevolg: 1.650 doden, het einde van Guernica en een mooie generale voor de Duitse Blitzkrieg. In alle oorlogen die daarna zouden komen (en ook in alle oorlogen daarvoor) werden nieuwe wapens en tactieken getest. Kent u bijvoorbeeld de daisy cutter nog, de margrietjessnijder? Deze bom, officieel de BLU-82B/ C-130, werd voor het eerst gebruikt door de Amerikanen in Vietnam. Hij moest in één keer, midden in de jungle, een landingsplek voor helikop-
Ook de bunker buster is na het eerste gebruik in een oorlog verder ontwikkeld. Hij was in allerijl ontworpen tijdens de Eerste Golfoorlog om de diep ingegraven bunkers van Saddam te vernietigen. Het ding boort zich eerst de grond in en ontploft dan. In 2001 werden ze al na vijf dagen ingezet tegen de grotten van de taliban en Al-Qaida in Afghanistan. Doel: demoraliseren en vernietigen. Langzaam werd duidelijk dat bunker busters en daisy cutters de taliban niet tegenhouden. Dat maakte de
oorlog in Afghanistan tot een testgebied voor nieuwe wapens. De Amerikanen kwamen bijvoorbeeld met thermobarische bommen, losjes geinspireerd op wat de Russen gebruikten in Tsjetsjenië: drukgolven zuigen alle lucht uit de longen en vernietigen interne organen. De Britten testten tot hun tevredenheid zogenoemde LASM’s, lightweight anti-structure missiles. Deze granaten boren zich door een muur en ontploffen dan pas. Of de straling van het Active Denial System van de Amerikanen, ook wel pain ray genoemd. Hier gaat niemand van dood, maar het geeft de slachtoffers het gevoel dat ze levend verbrand worden. Naar verluidt nog niet officieel in gebruik, maar wel bijna. Laatste nieuwtje is de XM-25, een lasergestuurd geweer dat eerst precies de afstand tot het doel vaststelt (een talib) en er dan voor zorgt dat het projectiel precies boven de vijand ontploft. Een game changer noemen de Amerikanen het.
*!,%!#.)*$ .(!#&(&-&%*(
! * %*! *(+*+()!))!#
'!(!* )*#* &$$%-('(
-..+-&-+)'!(-#," ,-+(!)*('(#!- 0+))+$"-!/)&%+#$!-$".##(+(,-- ..-#( !"(#,-(
,))+,*+)(%$%( (-#-(%0*('+%( (."&!).0(,&)*( '-%!(1*&),#/(
(#(-0..+'+( )&()*!+)(+%( ))+2#(/(++,)++( /+ ..-#(),)/)#(
+%!) ( (&,+'- ,-(-)-'..+ 2)- !/..+!+(-*+#,)/( /+)+!(-!(,-(+)(-*&) -))+ "-+,-!+.#%-#( !"(#,-(
+%"(+)*( +#(!-!+)(#((('-/.3'-"()&)!# /+(#-#!-#(!(!.(%+) /)&&#!.(%+ ))+"-+,-!+.#%-#(+%
%!
%! (%&*+ ,-+-/#(((
'-+
'-+
'-+
--+#$
+,-&+ ,+ /#((( ,(,)+
#+)0/(-((
%!
!).+**(
&$ #+)!)&/(,"%&()*( ,-( /( %'&&&%-+#,"**+-( .#-..-#(+%
((),/+(+(#(( "%)*-+&(#(!,*&-,'(#'-+/('-+ (-0)+*(/))+#-('))+&)!
Slokop
Europa
Pijnlijk
Het land dat relatief het meeste geld uitgeeft aan defensie is Saoedi-Arabië: 8,2 procent van het bnp. Dat is bijna twee keer zo veel als de VS.
De NAVO gebruikt op dit moment twee Europese vliegtuigen in Libië: de Eurofighter (Duitsland, Italië en Groot-Brittannië) en de Rafale (Frankrijk).
Ook de Zweedse Gripen zou meedoen. Helaas bleek de Amerikaanse brandstof op de vliegdekschepen niet geschikt voor het toestel.
10
Citaten
‘Hoe kan ik nou zeggen wie goed of slecht is? Wie voor jou de slechteriken zijn, kunnen voor mij juist aan de goede kant staan.’ Monzer al-Kassar Wapenhandelaar die 30 jaar kreeg.
‘Ik heb er heel veel mee geschoten. En dat doe ik nog steeds. Dat is ook de reden waarom ik tegenwoordig een beetje doof ben.’ Mikhail Kalashnikov Uitvinder van de AK-47.
‘Er zijn 550 miljoen wapens op de wereld. Dat is er één per twaalf mensen. De grote vraag is: hoe bewapenen we de andere elf?’ Yuri Orlov Wapendealer (Nicolas Cage) in de film Lord of War.
Even plassen of liever een Browning? ls je moet, dan moet je. Ook al ben je op het station van Belgrado en weet je dat de toiletten daar niet de vrolijkste plek op aarde zijn. Zeker niet aan het einde van de jaren negentig, als het ook in de rest van de stad niet zo gezellig is. In de hoofdstad van Servië regeert de maffia. Er worden links en rechts mensen omgelegd, alsof het vliegen zijn. Zelfs een van de machtigste mannen van het land is niet veilig. In januari 2000 wordt crimineel en oorlogsmisdadiger Zeljko Raznatovic (ook wel bekend als Arkan) neergeschoten in de lobby van het chique InterContinental in Belgrado, gewoon voor de ogen van andere hotelgasten. De wapens die bij die moorden gebruikt worden, komen uit het bijna onuitputtelijke reservoir van de Joegoslavische burgeroorlog. Wie wil, kan zonder veel problemen aan geweren, pistolen en/of handgranaten komen. Wie niet wil ook. Zeker als hij moet plassen op het station van Belgrado. Het openbare toilet daar is in die tijd van een treurigheid die haar weerga niet kent. Voor de deur zit een mevrouw met een schoteltje waar niks op ligt. Dat komt doordat de mevrouw niet van haar plaats komt, althans
Ook de wapenindustrie in Nederland doet goede zaken #HetGroteGeld
Wapenhandel is niet alleen iets voor schimmige figuren. Ook heel nette landen, zoals Nederland, verdienen er goud geld mee. Mark van Assen Amsterdam V
Viktor Anatoliyevitsj Bout, die kennen we wel. Lang, snor, Rus; een beetje een onguur type. Hijzelf zegt dat hij slechts een eerzaam zakenman is, maar veel andere mensen weten wel beter. Die noemen hem ‘De koopman van de dood’. Op dit moment zit hij vast in de VS. Die konden hem eindelijk arresteren nadat hij in de val was gelokt door twee geheim agenten die zich voordeden als rebellen van de Colombiaanse FARC. De man die jarenlang ongrijpbaar was, kon nu eindelijk officieel worden beschuldigd van wapenhandel. Viktor Bout is het gezicht van de illegale wapenhandel. Zijn naam wordt genoemd in tal van onfrisse zaken en oorlogen. Hij zou wapens hebben afgeleverd bij rebellen in Angola, Congo, Sierra Leone, Liberia, Soedan en kind aan huis zijn bij de taliban en Al-Qaida. Zijn handelswaar zou met name hebben bestaan uit zogenoemde kleine wapens: AK47’s en kalasjnikovs, en natuurlijk de munitie daarvoor.
De prins van Marbella
Illegale wapenhandel
A
Jaarlijks wordt er voor 1 biljoen euro aan wapens verhandeld.
Dossier Wapens
niet voor het schoonmaken van de toiletten. Het stinkt er vreselijk, het is aardedonker, de vloeren zijn nat, op de muren schemeren vreemde vlekken. Alsof dat nog niet erg genoeg is bewegen er in het duister vage figuren. ‘Psst’, zegt er eentje. ‘Tss tss’, klinkt het uit een andere hoek. Wat willen ze? Drugs? Seks? Een van de mannen steekt zijn hand in zijn broek en haalt er iets uit. Het blijkt een pistool, een Browning. ‘Driehonderd mark’, sist de man. ‘Met kogels 350.’ Zijn collega heeft een Zastava in de aanbieding, een klein Servisch handwapen uit de fabriek in Kragujevac. ‘Net van de lopende band’, belooft hij. Maar in het donker is dat moeilijk te zien. De schrik zit er even in, maar een beleefde weigering wordt zonder meer geaccepteerd. ‘Een prettige dag nog.’
pistool vrijstaand
Er zijn natuurlijk nog veel meer mannen zoals hij, want met wapens is schandalig veel geld te verdienen. Samuel Cummings bijvoorbeeld, de ‘grootste kleine-wapenshandelaar ter wereld’. Hij stierf in 1998, en met zijn bedrijf Interarms haalde hij tientallen jaren lang omzetten van 100 miljoen dollar per jaar. In één geval leverde hij zelfs wapens aan alle partijen in hetzelfde conflict. Of iemand als Monzer al-Kasser, bijgenaamd ‘de prins van Marbella’. De Syriër wordt in verband gebracht met de Balkan, Somalië, Iran en Irak. De Iraakse opstandelingen tegen de Amerikaanse invasie zouden hun wapens voornamelijk van hem hebben betrokken. Hij werd uiteindelijk gepakt met dezelfde truc als Viktor Bout: geheim agenten en FARC. Maar laten we er niet omheen draaien. Het écht grote geld wordt niet verdiend door de Viktors en de Samuels van deze wereld, maar door volkomen legitieme bedrijven. Ieder jaar wordt er wereldwijd voor één biljoen euro aan wapens verhandeld. Dat is bijna 3 procent van het bnp van alle landen bij elkaar. Het gaat hier niet om klein grut als mitrailleurs en kogels, maar om echte zware wapens: kanonnen, tanks, bommen, raketten, schepen, vliegtuigen.
Nummer zes Het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) houdt al jaren bij wie er wapens kopen en verkopen. In de periode tussen 2006 en 2010 kwam driekwart van de wapenproductie voor rekening van slechts vijf landen: Amerika natuurlijk (30 procent), Rusland (23), Duitsland
Viktor Bout, ‘De koopman van de dood’. DARIO PIGNATELLI/HOLLANDSE HOOGTE
(11), Frankrijk (7) en Groot-Brittannië (4 procent). Nummer zes op de lijst is... Nederland (met 3,3 procent, om precies te zijn). Het verschil met de VS is groot, maar we doen redelijk mee. Zo gin-
75 procent Driekwart van alle wapens wordt geproduceerd in vijf landen: de VS, Rusland, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië.
gen er in 2009 voor 555 miljoen euro drie fregatten naar Marokko. Verder kochten de VS voor 178 miljoen onderdelen van Apache-helikopters, F16’s en Joint Strike Fighters; betaalde Duitsland 149 miljoen voor pantserwagens, delen van raketsystemen en radars; schafte Canada voor 85 miljoen onder meer raketlanceerders en tweedehands tanks aan; en kwam er uit Turkije 66 miljoen binnen voor
onder meer vuurleidingssystemen voor de marine. Andere klanten in 2009: Jordanië, Taiwan, Thailand, Pakistan, Nigeria, Jemen en Egypte.
Schepen In totaal werd volgens cijfers van de Campagne tegen Wapenhandel in 2009 voor bijna anderhalf miljard aan vergunningen uitgegeven (de overheid moet wapenleveranties goedkeuren). Dat is meer dan in 2008: toen ging het om 1,2 miljard. De laatste vijf jaar ligt het gemiddelde op 1,16 miljard. In de vijf jaar daarvoor ging het nog om 663 miljoen. De zaken gaan dus goed. De Nederlandse wapenindustrie verdient haar geld voornamelijk met schepen (de werf Damen Schelde) en militaire elektronica (Thales Nederland). Ook gaat er flink wat materieel dat wij niet meer gebruiken naar landen als Chili, Portugal en Jordanië; en uiteraard niet voor niks. Het SIPRI komt elk jaar met een tophonderd van wapenfabrikanten. Van de tien bedrijven die het meeste verdienen, komen er zeven uit de VS. Lockheed Martin staat op één, het Britse BAE Systems op twee en Boeing op drie. Thales Nederland vinden we pas terug op de 69e plaats.
Even wachten
Toppers
België
Amnesty heeft opgeroepen tot een stop van de wapenhandel met Jemen. De wapens kunnen worden ingezet tegen de bevolking.
In het Amerikaanse leger is de M16 favoriet, de Britten gebruiken het liefst de L85 en de Russen gaan voor de AK74 (de nieuwe AK47).
Ook België heeft een enorme wapenfabriek: Fabrique National de Herstal. Haar FAL-geweer is een van de meest gebruikte wapens ter wereld.
De vleermuizen werden vervoerd in koelkasten.
Dossier Wapens
11
De hond die plots ontplofte #Proefballonnen Er worden ook wapens getest die niet zo succesvol blijken. En dat is maar goed ook voor al die vleermuizen en honden die anders gesneuveld zouden zijn.
Julien Althuisius Amsterdam
een blik op het verleden leert dat niet elk nieuw wapen ook een klaterend succes is.
V
De Verenigde Staten komen over een paar jaar met de Prompt Global Strike. Dat is een wapen dat, afgevuurd vanuit de VS, overal ter wereld binnen een uur kan inslaan. Het is de bedoeling dat het de kernwapens gaat vervangen. De kunst is het goed te testen, want
Bomhonden Het zal niet de Russische versie van Martin Gaus zijn geweest die tijdens de Tweede Wereldoorlog met het plan kwam om honden als bommen in te zetten. De Sovjets kregen klap na klap van de Duitsers en waren wanhopig op zoek naar nieuwe wapens. Het idee was om een houten doos met explosieven en ontstekingsmechanisme op de rug van een hond te binden. Die moest dan onder een tank rennen, waardoor het ontstekingsmechanisme de kist tot ontploffing bracht. Het verliep niet helemaal volgens plan. De Duitsers kwamen al vrij snel achter de bedoelingen van de Sovjets. Ze vertelden hun soldaten dat alle Russische honden hondsdol waren, en dus neergeschoten moesten worden. Los daarvan raakten sommige bomhonden door al het geweld om zich heen zo in paniek dat ze alle kanten op renden. Ook die van de Sovjets.
Vleermuisbommen Het is sowieso maar de vraag of het zin heeft dieren in te zetten als wapen. Na de aanval van Japan op Pearl Harbor in de Verenigde Staten, zon het Amerikaanse leger op wraak. Die kwam er met Hiroshima later ook, maar eerst volgde een opmerkelijk experiment. De Amerikanen hadden het plan om vleermuizen bepakt met explosieven in te zetten tegen Japanse steden. Op papier een interessant idee: er zijn in de Verenigde Staten heel veel vleermuizen, ze kunnen meer dan hun eigen gewicht dragen, ze vliegen
’s nachts en ze hebben tijdens hun winterslaap geen voedsel nodig. Bij de eerste test in Californië ging het echter al mis. De vleermuizen werden vervoerd in koelkasten, zodat ze koud zouden blijven en dus hun winterslaap niet onderbroken zou worden. Toen ze in kratten tegelijkertijd uit het vliegtuig werden gelanceerd, vielen de meeste vleermuizen uiteindelijk dood neer op de grond. Blijkbaar kwamen ze toch niet zo snel uit hun winterslaap. Bij een volgende test vlogen de beesten alle kanten op, waardoor niet alleen een nagebouwd Japans dorp in vlammen op ging, maar ook de testfaciliteit van het Amerikaanse leger. De Verenigde Staten besloten toen om hun geld en moeite onder meer in de ontwikkeling van de atoombom te stoppen.
succesvolle inzet in een oorlog was net een brug te ver. Ergens in augustus 1915 mocht deze uit de kluiten gewassen gewapende fiets (diameter van de wielen: negen meter) aan de wapencommissie laten zien wat hij waard was. De Lebedenko botste tegen een boom en kwam vast te zitten in een greppel. En heeft daar nog acht jaar gestaan.
Vuurballonnen Japan zelf was ook niet vies van een beetje innovatie. Tijdens de aanvallen op Noord-Amerika tussen november 1944 en april 1945 maakte Japan onder meer gebruik van vuurballonnen. Dat waren ballonnen gevuld met waterstof en daaronder een kleine bom. Een kleine 10.000 van die ballonnen moesten in Canada en het noorden van de Verenigde Staten dood en verderf zaaien. Dat lukte niet helemaal. Uiteindelijk bereikten slechts zo’n driehonderd ballonnen Amerikaanse grond. Daarbij kwamen zes mensen om het leven.
Geweerfiets De eer voor het minst effectieve wapen komt misschien wel de Russen toe. Met de ‘Lebedenko’ hadden ze eerder een ontwerpprijs voor experimentele kunst kunnen winnen, maar
Innovatief met dieren en ballonnen, maar succes niet gegarandeerd.
Lord of War
India nr. 1
Top gun
Viktor Bout stond model voor de wapenhandelaar in de film Lord of War, starring Nicolas Cage. Die heet in de film dan weer Yuri Orlov.
De grootste wapenimporteur ter wereld is India. Tweede en derde op de lijst liggen ook in Azië: Singapore en Maleisië.
Zo ongeveer het allerberoemdste geweer is de kalasjnikov, of de AK-47. Het is Russisch, betrouwbaar en goedkoop en stamt uit 1947.
12
Ze begrijpen dat liefde echt een werkwoord is. Uw vaste prik voor betrouwbaar nieuws www.speld.nl
Basaar al-Asaad President Syrië
Midden-Oosten in de ban van droomhuwelijk Kate en William DE WERELD LEEFT MEE MET HET DROOMHUWELIJK VAN DE ENGELSE PRINS WILLIAM EN KATE MIDDLETON. Richard van der Toren Midden-Oosten V
In Syrië wordt de mars naar het sprookjeshuwelijk op de voet gevolgd. Zowel president Basaar al-Asaad als rebellenleider Ibn Qatar zijn verenigd in hun enthousiasme voor het aanstaande paar. ‘Het is zo knap hoe dit stel, na de moeilijke periode begin 2007, ervoor is blijven knokken. Zij begrijpen dat liefde echt een werkwoord is en dat is een inspiratie voor ons allemaal’, aldus Al-Asaad. Hoe populair het stel is in de regio blijkt ook uit alle Royal Wedding-souvenirs die in winkels en kraampjes worden verkocht. In de straten van Caïro hangen de bekende ornamenten in de vorm van een hartje overal in de etalages. In veel restaurants wordt eten geserveerd met het porseleinen servies met witte duiven erop. Voor- en tegenstanders van de heersende machten zijn het over één ding eens: sociale media spelen een grote rol bij het toegankelijk maken van het spektakel. ‘Zonder Facebook en Twitter zou het onmogelijk zijn om het te hebben over de jurk, de ceremonie en hoe goed ze bij elkaar passen. Vroeger kon dat allemaal niet: toen moest je er, gecensureerd, in de krant over lezen. Ik denk dat het ook echt belangrijk voor het paar is om te weten dat de hele wereld met je meeleeft. Dat weten ook wij uit ervaring.’ Niet alleen in het Midden-Oosten is verheugd gereageerd op het sprookjeshuwelijk. Bij de twee miljard mensen die het spektakel vrijdag live zullen volgen hoort ook Kwame Mpufu (7), een vluchteling uit Ivoorkust. Hij zal het huwelijk via de radio volgen. ‘De enige radio is in het vluchtelingenkamp 25 kilometer verderop. Maar daar is ook de enige waterput, dus ik ben de wandeling gewend.’ Verwacht wordt dat de pleinen van de grote steden vrijdag volstromen met mensen om het evenement in de Westminster Abbey in Londen live op grote schermen te volgen.
‘Het is zo knap dat dit stel ervoor is blijven knokken.’ REUTERS
Duikboot op Gay Pride voor homo’s die in de kast blijven
Mobiele telefoon stimuleert spraakgebied hersenen Jurriaan van Eerten Nijmegen V
Willem Swift Amsterdam V
De deelname van belangenvereniging CastAway aan de Canal Pride vormt een erkenning voor mensen die niet voor hun geaardheid uit willen komen. De duikboot zal subtiel meedoen aan het jaarlijkse feest. Het meevaren van de duikboot tijdens de tocht op 6 augustus is een initiatief van CastAway, een belangenvereniging die opkomt voor het recht niet voor je geaardheid uit te komen. ‘De deelname aan de Gay Pride is een belangrijke stap in de richting van acceptatie voor deze vergeten groep’, aldus de voorzitter van CastAway, die anoniem verkiest te blijven. De duikboot vertrekt vroeg in de ochtend uit Den Helder om tegen het middaguur te arriveren in de Amsterdamse grachten. Het gevaarte van 36 meter lang valt volgens de organisatoren op ‘zonder opzichtig te worden’. ‘Wie goed, maar dan ook écht goed oplet zal met een beetje geluk een bewegende buis zien uitsteken vanuit het grachtenwater. Wie op dat moment net de andere kant uitkijkt mist de afvaardiging van CastAway, die daar overigens absoluut niet mee zit.’ ‘Wij willen laten zien dat we trots zijn op wie we zijn zonder meteen kenbaar te maken wie we zijn’, aldus de woordvoerder. ‘We varen tijdens de Gay Pride door de Amsterdamse grachten, dat zegt toch al genoeg? Verder zijn we een
ANP
doodgewone, uit het leven gegrepen duikboot. Daarom is het soberheid wat de klok slaat. De periscoop roze verven is wat ons betreft niet nodig; wat moeten mensen dan wel niet van ons denken?’ De organisatie van Gay Pride kijkt met gemengde gevoelens naar de komst van de duikboot. ‘Het festival is eigenlijk bedoeld om trots voor je geaardheid uit te komen, maar we willen ook laten zien hoe breed en divers de homogemeenschap is. De duikboot staat eigenlijk symbool voor hoeveel werk er nog te doen is. En ja, iedereen weet dat je niet eeuwig in de kast of in de boot kunt blijven’, aldus de woordvoerder.
Bellen werkt stimulerend voor het spraakgebied in de hersenen. Dat is het opzienbarende resultaat van onderzoeker Guido Terloops aan de Universiteit van Nijmegen. PhD-student Guido Terloops heeft jarenlang mobiele bellers geobserveerd. ‘Het blijkt dat mensen zeker 80 procent meer praten wanneer zij een mobieltje bij hun hoofd houden, dan wanneer zij niet bellen’, aldus Terloops. Na observatie heeft de onderzoeker zijn gegevens bevestigd door hersenscans te maken van 94 bellers voor, tijdens en na hun telefoongesprek. Hieruit bleek dat voornamelijk de lobus temporalis en de lobus frontalis door de elektromagnetische golven geactiveerd werden, wat beide hersendelen zijn die met spraak en taalverwerking te maken hebben. In alle gevallen verdween de activiteit in de hersendelen direct zodra de bellers ophingen. Onderzoeker Terloops zegt verbaasd te zijn dat de zwakke elektromagnetische straling van mobieltjes hersenactiviteit kan beïnvloeden. Niets in zijn onderzoek wijst er echter op of mobiele telefoons kanker kunnen veroorzaken. ‘Wat mijn onderzoek doet, is aantonen welke delen van het menselijke brein gevoelig zijn voor elektromagnetische straling door blootstelling aan mobiele telefoons.’ Opmerkelijk is dat Terloops een verschil tussen telefoongesprekken heeft gevonden. Terloops: ‘Er lijken bij een gesprek met een verre tante of een vage kennis aanzienlijk minder effectieve gsm-golven vrij te komen dan bij een gesprek met een goede vriend.’ Terloops vermoedt dat dit te maken kan hebben met de soort straling die vrijkomt, en is met de universiteit in overleg over een vervolgonderzoek. Mobieletelefoonbedrijven Nokia en Samsung zeggen vooralsnog niet te willen reageren.
Willem II
MonteBluray
Nieuw Keurmerk
Willem II heeft kampioenschap niet meer in de hand. Trainer Streppel: ‘De KNVB zal eerst bereid moeten zijn om de puntentelling om te gooien.’
De regering van Uruguay heeft bekendgemaakt de naam van haar hoofdstad om te dopen tot MonteBluray.
Er is een nieuw keurmerk voor meldpunten. ‘Mensen die meldingen doen willen zeker weten dat ze met echte meldprofessionals spreken.’
13
media Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Dalí’s hommage aan Cruijff hangt in een verdomhoekje
Persis Hilton Paniek bij FD
Kolk wint zieltjes en Berge kijkt vies ken naar een hoofdredacteur nieuwe stijl. De directie, die wordt aangestuurd door grootaandeelhouder HAL, wil een commerciëler type in de leiding en niet zo’n journalistieke snoeshaan die zich inzet voor onafhankelijke journalistiek. Donderdag stapten twee FD-journalisten, die namens de redactie meedenken over de aanstelling, uit een overleg, nadat bleek dat onder de jaarrekening geen handtekening stond van de waarnemend hoofdredacteur, een jarenlang directielid. Ai, ai! De vorige FD-hoofdredacteur Ulko Jonker ‘vertrok’ omdat hij naar de smaak van de directie, was de redactionele lezing, niet genoeg gericht was op geld verdienen.
edereen mag geloven wat hij wil, je mag zelfs lid worden van de scientologykerk als je dat echt nodig acht, maar waarom voel je de behoefte om Jehova-getuige te worden als je homo, couturier en relnicht bent? Ronald Kolk, de kabouterachtige kleermaker van internationale Asterren als Bette Midler, Grace Jones, Tina Turner en huisnaaier van Hollandse klanten als Ruth Jacott, het Koninklijk Huis en binnenkort zelfs Within Temptation, kan het gemakkelijk combineren. Miljonair betrapte hem deze paasdagen folderend voor de homovijandige Jehova’s in de Rivierenbuurt. Kolk had zelf een Reveachtige verklaring (homo én katholiek): ‘Mijn werk is soms behoorlijk oppervlakkig. Het is belangrijk om mensen te laten weten dat er meer is in de wereld. Vraag jij je nooit af hoe het komt dat de krokussen elk jaar weer uit de grond komen? En dat alles weer in bloei gaat staan? Op dagen als vandaag staan we stil bij de oorzaak van al dat moois: Jezus. Het geeft me veel voldoening om dat de mensen uit te leggen.’
I
#ElClasico
Ergens verstopt in Barcelona hangt een ode van Salvador Dalí aan FC Barcelona. Die is onooglijk, zo constateren we met eigen ogen. Persis Bekkering Barcelona V
Salvador Dalí was ook fan van Johan Cruijff, weet MSM. In Barcelona denkt vandaag waarschijnlijk niemand aan de surrealistische schilder met zijn gekke snorretje. Het gras van Camp Nou is vanavond immers het toneel voor de derde bloedstollende El Clásico van deze maand. De mensen praten over vijand Madrid als over een stier in de arena wiens lot al is bepaald zodra hij de ring in dendert. Maar in een vergeten hoekje van de Catalaanse hoofdstad herinnert een lelijke plaat van Dalí aan die ene wedstrijd der wedstrijden: El Clásico 1974. Niemand van de weinige bezoekers blijft staan bij de gravure Homenatge al F.C. Barcelona en el seu 75è Aniversari’, in museum Dalí Barcelona. Het in ’74 gemaakte ‘Eerbetoon aan F.C. Barcelona’s 75e verjaardag’, zoals de vertaling uit het Catalaans luidt, laat een larger than life-skelet
Dalí’s gravure uit 1974.
zien dat een balletje wegtrapt. Door zijn holle buik straalt het logo van de club, provocerend F.C.B. 1974, waarin FCB kon proosten op het 15e lustrum, is een belangrijk jaar voor echte Barça-fans, misschien wel een keerpunt. C.F.B. was destijds overigens de enige toegestane naam, Club de Fútbol Barcelona. F.C. was de Catalaanse volgorde, maar dictator generaal Franco verbood alles wat
niet des Spanjools was uit. De Catalaanse taal, de vlag, de identiteit: een doorn in het oog van El Caudillo. Gelukkig was daar El Salvador uit Olanda: Johan Cruijff. Als een van de twee toegestane buitenlanders bij een Iberische club scoorde hij sinds vier maanden in het gestreepte hemd. Pesterig noemde hij zijn eerste zoon Jordi. Een verboden (want Barcelonese) naam. Zijn populariteit in Barcelona kon niet meer stuk. 17 februari, El Clásico in Estadio Santiago Bernabéu in Madrid. Franco droeg natuurlijk een shirtje van Madrid, zijn favoriete club, die al tijden de ranglijst aanvoerde. Voor Barcelona betekende het duel vrijheid vs. de onderdrukker. Gehaktdag werd het. Met 5-0 versloegen de rood-blauwen de bleekhemden. Nummer 14 maakte de tweede goal. Het onwankelbare Madrid, het Kremlin van de dictatuur, bleef voor de rest van het seizoen vleugellam.FCB werd landskampioen. De Catalaanse naam verscheen in navolging van Cruijffs stoute zoontjesnaam weer ongegeneerd op alle vlaggen – en op de plaat van Dalí. Franco stierf een jaar later. Vrijheid. Maar die tekening, die ziet niemand. Het is ook een onooglijk kunstwerk.
Berge kijkt vies Thomas Berge is fan van Meiden van Holland, de pornozender van Kim Holland. Dat verklapte hij bij Koffietijd. Digitale televisie is de boosdoener, aldus de crooner, die eigenlijk Chiel Ottink heet. De zanger was samen met Kim Holland, die het pornokanaal oprichtte, te gast bij het babbelprogramma. En wist natuurlijk wie hij naast zich had zitten. ‘Ik kijk graag naar Meiden van Holland’, aldus de zanger. ‘Maar ik moet eerlijk zijn, ik kijk niet lang hoor, ongeveer vijf minuten.’
FD-revolte Tipje uit FD-burelen. De FD-redactieraad heeft geen zin meer om de directie van de krant te helpen zoe-
’NOOIT MEER RUZIE OVER DE TV. DAT IS BELANGRIJK.’
Met Online.nl kun je tot 3 TV’s draadloos aansluiten op je abonnement! Per TV heb je 1 ontvanger of insteekkaart nodig. Dat scheelt. 1 van de vele voordelen van 3-in-1. Supersnel internetten, goedkoop bellen én digitale TV van Online.nl. Geen kabels, geen gedoe en snel aangesloten. De eerste 6 maanden voor maar € 24,95 per maand, daarna € 36 per maand. Ga naar Online.nl of bel 0900 1480 (€ 0,10/min)
Tweet van de dag
Voor iedereen die in het openlucht museum in Bokrijk bij het koetshuis wat wil drinken; het wifi wachtwoord is: 0192837465. handig! SK Simon, van Nick en Simon is een man op wie je kunt bouwen.
Jinek zwijgt gewoon over huwelijk
Eric Corton doet een Wouter Bosje
Amsterdam Eva Jinek wordt moe van praten over trouwen, terwijl ze zelf het koninklijke trouwfeest vrijdag verslaat, zo meldt de VARA Gids. Toen een VARA-brutaaltje tot twee keer toe viste naar een verbintenis met advocaten-vriend Bram Moszkowicz, zei autocue-prinses Eva: ‘Ik heb in Amerika gewoond.’ Jinek: ‘Oh haha probeer je nu een andere tactiek?’
Hilversum Bij het schoolplein in de Amsterdamse Watergraafsmeer zagen we hem altijd al heel weinig, dat maakt hem kennelijk kapot. Zegt-ie zelf. De plaatjesdraaier Eric Corton stopt met het programma 3VOOR12 Radio, elke maandag tot en met donderdagavond. ‘Ik mis te veel van mijn gezin, mijn schoolgaande kinderen, van mijn nachtrust en dat breekt mij op.’
Katja Schuurman is niets Is Keith Bakker echt veranderd door baby een (vieze) stakker? Amsterdam Katja Schuurman, we waren haar alweer vergeten. Maar ze leeft nog en is moeder. Dat heeft haar niet wezenlijk veranderd, zo verklapt ze in 100% NL Magazine. Het zorgen voor nageslacht is niet de zin van het leven, filosofeert ze. Binnenkort kunnen we Katja weer op tv aanschouwen. Want er is inmiddels een oppas werkzaam in huize Römer.
Amsterdam De geruchten houden niet op, ook niet op onze redactie: sommige vrouwen durven niks te zeggen, en toch is er niks van waar, en daarom meldde Keith Bakker, de zelfverklaarde afkickgoeroe, zich toch maar bij de politie om valse aantijgingen over seksueel misbruik te ontzenuwen. Hij werd prompt door de hermandad gearresteerd.
Nostalgisch likken
Efteling gaat tv maken
Ben Stiller op Broadway
De Nederlandse tv bestaat 60 jaar, dus worden er oubollige postzegels gedrukt. De eerste set gaat over Medisch Centrum West.
Mascotte Pardoes van sprookjespark de Efteling krijgt behalve een eigen attractie ook een eigen televisieserie: Pardoes de Tovernar.
Hollywoodster Ben Stiller staat op de Broadwayplanken in een serieus stuk. De recensies zijn zozo. Het stuk wordt vooral zwaar gevonden.
, .$ .$ !6)/'.//,'$ !# ,-&/)) )#/) #,.*+#' )$) *-,$%& *(" 0$)"0)# .*' ) /'$+,)# ( **,1 ,.##*. '1).$) 2 *(" 0$)"$- 1 ,& '$%&0**,#) )!% )/ ).$ 0 4 .-.*#. 1$'.(& )( . )+$&)$&*+ '/1 ) 2* &1$'. , )" )) /," ,-***!/'.//,1$'.-)/$0 )$)# .,*' ' ,/'' ,/- /(0)/$.*' )/'$+,)# ( **,1 ,.# &/)% 6#.") )-.)1,% 1$'. $.(&.# .#*. ' .*. )+ ,! . /$.0'--$-0**, )' && ,1 & )% 1 " '' )-( )*!( . &$-
*' )/'$+,)# ( **,1 ,.# $.#*. ''$".$)# .#,.0) '/1 1,0) " # ' ") ",*), ). '$%& $-" , )*0 , .#* . '# !.*(!*,. '$)" ,$#. &( ,- )$0 ,- -+*,.!$'$. $. )3*'- )$)) ) )/$. )4.) -- . ))$-) )-/) )3*)) )&,)-.# !.# .#*. ' **& )$%3*) ,,*)0*,($", -./,).1,**,% (**$ /$.3$#.# .*+ ",* ) ./$) ) ",*. 0$%0 ,)-.# . #*. '*.-'*.-+ '.*' )/'$+,)# (**,1 ,.#"* $) *+ &' $) "-. )*) ,*)-( . )# /- *++-- ,0$ *+-$-0), - ,0 ,$)"0**,!-+ '&( , ).! '. ))$-
.,,)" ( ).3*" '0,$%*+ '/1 5 5 2*0 ,)#.$)"$) )*(!*,. ' &( , 5 2/$." , $*).$%./!! . 5* " 0/' +$&)$&,/"3&+ ,&( , 52'/)#+&& .0**, " 5"" ,/$&0) )#*. '4 .5,.$-1) ' )4 .-,*/. 5,.$-" ,/$&31 (-/)3*)) )&4.) -- )'' 1 .# ,. ))$-) ) 5,.$-+,& , )
)&*(-.3*). (*) )&*(-.0,$% )3. )$) -#**'0&).$ - +,$%-++*0 ) + ,-**)-&( ,2'/-$ !.* ,$-. ) '-.$)" +,$%- 2'/-$ !6 , - ,0 ,$)"-&*-. )+ ,* &$)"
$) , ).(%,0 ,'$%0 )*+ ) !($'$ &( , $.)*" '.0**,(2 &$) , )**,&$) , )&) , )4 .-" #//,1*, )0**,6 + ," .'/)#+&& . $-0**,&$) , ) -#$&,0**,6
**,( ,$)!*,(.$ ), - ,0 , )
),*)3 1 1$)& '*! '),/.#*, *. ',,) " ( ). ) , $&,0)(0,$%./-- ) //,!-.//, )($'),, - ,0 ,$)" )/.#)(*, #* . ',,)" ( ). ))',"$% * &$)"0 ,( ' ), $-*
1 1$)& ' + ,-)' . "*,$ , $3 ) #*. '*0 ,)#.$)" )
(&&"%#"""', '' "&*"&'% "'# $""'%!%+#%")##%"+' !'*%##%%()"!## "+!("""%$" $1;,1;/-*1-,375-6,-5--:;<1;--6478-6,->126-6%)6 ,-<1;A76,-9412339)+0;1/-5)976-,-44)%)48741+-44);7;,- :7-8-4-)9,741674)::1+7&12:-4-+;--9,-6<1;%-976)=779 <,--55-)4"74--947;-6A>7-4-39<1,1/-97,->126 =)6,-A--9878<4)19--947;,9<1.->1263-65-93;A1+0,779 <1;*<6,1/=--491282)5)+0;1/.9<1;
' ""+#%" -4-=-9;12,*12*-:;-4416/5-;,-76,-9:;))6,-*761:
>-93,)/-6-=-9;12,*12*-:;-4416/=1)76A->-*>163-41: >-93,)/-6%)6).=1-9,7A-6*-;))4;</--6=-9A-6,37:;-6 12516,-9,)6=1-9,7A-6,9))/;<E*12 12=9)/-67=-9<>*-:;-4416/3<6;<*-44-65-;,- 4)6;-6:-9=1+-78;-4-.776<55-9 E 8-9/-:89-3-;1:0-4)):61-;57/-4123<>*-:;-4416/ ;-4-.761:+07.8-9-5)14,779;-/-=-6
!! # % #' "+ 4-/)6;--6.9<1;1/-97,->126<1;;)41D763-9977,=)634-<9 5-;1-;:8))9:16,-9)6,)6;9-33-4123-/-<95-;6<)6+-: =)63)9)5-4*-::-6.9<1;89<15-6-61-;:2)5)+0;1/:!76, -6:7-8-4=)6:5))3A--9.9<1;1/-65-;1589-::1-:=)6=-9: /-84<3;977,.9<1;-).,97631:4)6/-6=-94-1,-4123
1-9*12*-:;-413 '''))6;)4?,7A-6B-::-6-55-)4"74--947;,-44-%-6-A1- CE 8-9B-: %!##!"
%!
%
!"
$"$!
"#
#"
# !##$ 1-9*125)+0;1/13<+3-977 )@5-6;"-9=1+-7517=&-/-6-91-<>:-,1)% --65)41/0-;=-9:+0<4,1/,-*-,9)/).;-:+0912=-6
,=1-:8912:E
!! #
+%&$%&-
**" $%&" +);-/791->126-6
";<<9,-=744-,1/16*4734-;;-9:16/-=<4,-*7616--6-6=-4786))9&-*>163-47== (&126-6 7:;*<: #14*<9/
MsM
Ik wil nu wel weer over luchtige dingen schrijven. Mariëtte Wijne Alco-ervaringsdeskundige en schrijfster
#Alcoholisme Mariëtte Wijne was jarenlang
Nooit meer ‘nog eentje dan’
MIREILLE WIEGGERS
een probleemdrinker. Vooral trappistenbier ging er wel in. Inmiddels is ze anderhalf jaar nuchter. Ze schreef een boek over haar door drank beheerste leven. MSM ontmoet haar op een terras en vist naar een alcoholische meetlat.
15
Getekende inhoud
Maarten Bloem Amsterdam
Zoek de fles!
V
‘Heb je voor mij ook een sigaretje?’ vraagt Mariëtte Wijne. MSM schrikt een beetje: we hebben afgesproken met een ex-alcoholiste en zijn waakzaam. Trillen heur handen? Faciliteren we niets? Is haar geld op? Het gaat allemaal door de kop terwijl we, het is tien uur in de ochtend, een toerist zien passeren met een blikje Heineken. ‘Wil je ook nog ontbijt?’ opperen we. ‘Nee ik heb al een pak vla op’, pareert Wijne. De humor, die naast serieuze zaken in haar boek Nou, nog eentje dan nadrukkelijk aanwezig is, bestaat gelukkig ook buiten het papier om. De 45-jarige freelance tekstschrijfster en illustrator pende een boek vol over haar alcoholverleden, de periode waarin ze stopte (anderhalf jaar staat ze nu droog), interviewde deskundologen en lotgenoten. Ze vulde er een leemte mee. ‘Normaal lees je in boeken over alcoholmisbruik iets over de shit en dan eindigt het met: ‘En sindsdien heb ik geen druppel meer gedronken’. Tja, en dan? Dan begint het pas echt.’ Het drink-cv van Wijne zelf begint op haar veertiende. Pa-lief was niet zo‘n lichtend voorbeeld waar het op
De getekende inhoudsopgave van Mariëtte Wijne’s boek bevat zo’n beetje haar levensloop: van een klein dorpje in West-Brabant naar de studietijd in (linksig) Nijmegen. ‘Ik protesteerde tegen niets, ik was bezig met drinken.’ De fles is overigens onvindbaar.
onthouding aankwam. Haar achternaam blijkt een gevalletje nomen est – net niet – omen. De lievelingsdrank was Belgisch trappistenbier. ‘Westmalle, goudgeel trappistenbier van 9,5 procent.’ Morsig en strontvervelend werd ze er nooit van. Wijne studeerde, reisde en werkte. ‘Ik ben misschien wel te ijdel om helemaal af te glijden, daar heb ik ook te veel gezond verstand voor.’ Drinken gebeurde solo of sociaal. ‘Daar zat ook een beetje het verschil. In gezelschap was ik de getapte figuur. Aan het alleen drinken zat al een droeviger aspect.
Dat ik vaak dronken in slaap viel op de bank.’ Wijne was een probleemdrinker; één op de tien mensen is dat. Je functioneert, maar niet helemaal van harte. Daarom stopte ze in 2009 na stoppoging nummer zoveel en hoort ze niet meer bij de één miljoen mensen die heimelijk een probleem hebben. Het verschil met nu? ‘Ik was veel cynischer en fatalistischer toen ik dronk. Het gaat nu goed, maar dat ging het eerst ook wel. Aan de oppervlakte dan. Alleen dacht ik toen: er moet meer zijn dan elke avond te veel drinken. Alcohol helpt je dingen te verdragen. Er zijn verschrikkelijke dingen, maar ook dingen die je makkelijk kunt bijsturen, mits je niet drinkt, zo ontdekte ik.’ Haar boek is geen ‘pamflet tegen alcohol geworden, maar een pleidooi voor ontsnapping’. De Nederlandse Allen Carr voor alco’s wil ze niet worden. ‘Ik wil nu wel weer over luchtigere dingen schrijven. Het onderwerp is groter dan gedacht.’ MSM wil nog wel even weten: wat zijn nou vijf goede tips voor mensen die neigen naar alcoholistengedrag?
en bent toch immers (hips!) geen alcoholist? Of wel? ‘Op het web kun je allerlei zelftesten doen. Maar ik denk dat het moment dat alcohol belangrijker wordt dan andere dingen een teken is dat je een probleem hebt. En dat je doordat je drinkt allerlei problemen krijgt, er te veel over nadenkt en dat er sores aan is verbonden. Er niet over willen praten, sjoemelen met aantallen en dat dan vergoelijken is ook een goede indicatie.’
‘Doe maar een fluitje‘
Cold Turkey of ‘Kom op, een wijntje moet kunnen’
Het is elke dag feest, en wat maakt het uit? Je weet wanneer je moet stoppen,
Betty Ford of Jellinek? MSM weet dat je in Californië kunt afkicken in verkapte vakantieparken, maar waar detox je het best in Nederland? ‘Als ik het geld had dan ging ik naar de duurste privékliniek, daar krijg je als het goed is de aandacht die je verdient. Voor het overige is het een kwestie van smaken. Hulpverleners moeten jouw taal spreken, geloofwaardig zijn. Als je het niet tof vindt: kijk dan verder. Op internet zijn er sites als minderdrinken.nl en alcoholdebaas.nl, die doen het goed bij vrouwen. En lees! Verhalen van lotgenoten. Die kunnen je een hart onder de riem steken.’
Liegen we als Bonnie St. Claire, of
kappen we subiet? ‘Moet je echt zelf weten. Maar de mensen die maat kunnen houden hebben geen probleem... Ik ben helemaal gestopt en dat heeft mij veel rust gegeven. Als het nog ‘af en toe’ zou mogen, zou ik daar de hele dag mee bezig zijn. Sommige therapeuten willen het beheersbaar maken, ‘een glas of twee per dag mag’. Maar als je zonder kunt, mag je daar best trots op zijn.’
Doe rustig en verdien weinig De grootste probleemdrinkers hebben een iets dikkere portemonnee. ‘Ze zijn slim genoeg om zichzelf voor de gek te houden en excuses te verzinnen. Welgestelde babyboomers zijn enorm geklommen in de ranglijsten van veeldrinkers. Die verzinnen parafernalia om hun drinken te maskeren. Schermen met wijnimporteuradressen enzovoorts. En een boeuf bourguignon eet je niet met een glas melk ernaast hè.’
Zweet! (niet van ontwenning) Uit het boek van Wijne blijkt dat ze fanatiek sport, ze loopt drie keer per week hard. ‘Tja, daar moet je van houden, maar bij mij helpt het. Na 10 kilometer komen de goede stofjes vrij.’ Lachend: ‘Ik heb toch iets extra’s nodig op het dopaminevlak, blijkt.’
Mary Poppins doet disco
Jack Osbourne maakt horror
Nicolas Cage onder de loep
Musicalactrice Noortje Herlaar hangt haar Mary Poppinsparaplu aan de wilgen en speelt volgend jaar de hoofdrol in Saturday Night Fever.
De zoon van Ozzy Osbourne, Jack, maakt een horrorfilm geïnspireerd op de muziek van de band Black Sabbath van zijn pa.
Acteur Nicolas Cage heeft een probleem. Iemand beweert dat Cage zijn zoon in een dronken bui mishandelde. De politie onderzoekt de zaak nu.
16
Uit & thuis
Van de seksuele revolutie werd ik zelfs even impotent.
Uit
‘Ik ben de slowmotionversie van mijn overleden broer’
Martin Šimek over zijn komst naar Nederland.
Filmrecensie Never Let Me Go
Sciencefiction met/zonder science Tisha Eetgerink V
#5mei
Martin Šimek speelt op 5 mei zijn ‘vrijheidsvoorstelling’ ’69 in Amsterdam. Daarna brengt hij 1969 terug naar Praag. Marco Bakker Amsterdam V
‘Wij Šimeks zijn niet geboren om te onthouden, maar om te verzinnen. Mijn broer Miloslav was cabaretier, mijn tante en neef waren grote acteurs. Als radio-interviewer was ik ook een soort acteur en wat ik op tv deed met Šimek adverteert was al helemaal theatraal. Dan is de stap naar het theater niet zo verwonderlijk. In 2009 verscheen mijn verhalenbundel De vuurvliegjes achterna over mijn vlucht naar de vrijheid. De voorstelling ’69 sluit daar op aan. Ik wil er de Praagse Lente mee herdenken, die vier decennia terug in de kiem werd gesmoord door de inval van de Russen. Dat was mijn startschot in het leven, daar begint mijn zoektocht.’ ‘Daarnaast heb ik nog een goede reden om met dit programma door
het land te gaan. Ik word dit jaar 63 en dat is de leeftijd waarop mijn broer is gestorven, inmiddels bijna zeven jaar geleden. Om hem te eren wil ik de planken op en de voorstelling uiteindelijk ook in zijn Praag opvoeren – in onze moedertaal. M’n broer was mijn grote voorbeeld, dit is een poging van mij om hem in leven te houden. Mijn toneelbeeld is eenvoudig: een waslijn met knijpers. Enerzijds symbool van huiselijkheid, maar ik blijf er als Oostblokvluchteling ook prikkeldraad in zien.’
Opbeurende teksten ‘Eenmaal in het Westen ging voor mij het licht aan, het grijs kreeg kleur. ’69 staat niet alleen voor het jaar waarin ik aan mijn leven in Nederland begon, maar ook voor de seksuele revolutie. Mij overviel die dusdanig dat ik er zelfs twee maanden impotent van werd. Daar heb ik het ook over op het toneel. Het is nogal een taboe wat ik aansnijd. Mannen staan na de voorstelling in de rij om te biechten en vrouwen spreken kennelijk op ervaring gestoelde opbeurende teksten
als: ‘Niet denken, gewoon doen.’ Nee, gêne ken ik niet, laat staan angst om op te treden.’ ‘Pas in Praag zal het knijpen worden. Miloslav, of Slávek, zoals wij hem thuis noemden, was daar een beroemdheid. Mijn broer en ik lijken ontzettend op elkaar, al mis ik zijn snelheid. Ik ben zijn slowmotionversie. Erg geestig – laatst zat ik in Praag in de kroeg met een vriend Engels te praten en hoorde mensen naast me zeggen: ‘Luister, die Engelsman heeft een stem als Šimek’.’ ‘Op het podium ga ik op in het moment en mijn streven is het publiek daar ook in mee te nemen. Om dat te kunnen, zorg ik dat ik niet al te veel vaste tekst heb. Het moet uit mijn tenen komen, niet van een papiertje. Ik hoop op een grote happening in kleine theaters. Het moet een feest zijn. Wellicht probeer ik met deze optredens de dood te bezweren. Mijn broer is te vroeg gegaan, ik pak de draad die hem is ontglipt weer op.’ ‘69, Kleine Komedie Amsterdam, alleen op 5 mei.
ciencefiction zonder ruimteschepen en tirannieke regimes die overwonnen moeten worden. Never Let Me Go speelt zich af in ónze wereld, herkenbaar zoals die gisteren was met muziekles, cassettebandjes en cola, maar vanaf het begin met een naar smaakje waar je je vinger net niet op kunt leggen. Zo wordt hoofdpersoon Kathy meteen geïntroduceerd als carer, verzorger, maar wat dat betekent wordt pas veel later duidelijk en wordt ook hier niet verklapt. Hailsham is een idyllische kostschool in Zuid-Engeland. De meisjes en jongetjes zitten in keurige uniformpjes in de aula. Hier wordt Kathy verliefd op buitenbeentje Tommy, die hetzelfde voelt maar wordt ingepalmd door de populaire Ruth. Hier worden ook de eerste verontrustende rafelrandjes opgelicht; wie zijn deze kinderen en waarom zitten ze hier? Het gruwelijke lot van Kathy, Tommy en Ruth wordt pas echt duidelijk in het tweede deel van de film als ze een jaar of 18 zijn en, klaar met school, proeven van de buitenwereld. Hun onafwendbare toekomst en hun berusting daarin maken liefde en vriendschap des te belangrijker. Never Let Me Go is een film waarbij je regelmatig zult denken: wat een vreemd verhaal. Er zal heel wat gefronst worden in de zaal.
S
Wie heeft dit in godesnaam bedacht? Kazuo Ishiguro is het antwoord. Een veelvuldig bekroond Japans-Britse schrijver (Remains of the Day) gespecialiseerd in spanning opbouwen door dingen weglaten, ieniemienie onthullingen en het creëren van een onbehaaglijk gevoel. Bevriende auteur Alex Garland (The Beach, 28 Days Later) hielp hem met de scriptbewerking en dankzij regisseur Mark Romanek (One Hour Photo, vele muziekvideo’s) en actrice Carey Mulligan, die eerder indruk maakt in An Education, is Ishiguro’s bestseller een filmisch liefdesverhaal geworden dat je aan het denken zet over het leven. Dat leven is wreed en onthutsend maar nooit slecht.
Mark Romanek Never Let Me Go Samenspel tussen de drie hoofdrolspelers. Geen aanrader voor wie alles beantwoord wil zien.
Eminem, Foo Fighters, dEUS op Pukkelpop
Klassieke versie van Pinkpop dit jaar afgelast
Hasselt Het Vlaamse Pukkelpop Festival heeft een aantal grote vissen aan de haak geslagen. Foo Fighters en dEUS werden verwacht door de bloggende fans, maar op de komst van Eminem durfde niemand te hopen – zijn optreden op Pukkelpop is het enige op Europese bodem dit festivalseizoen. De kaartverkoop begint vandaag om 11.00 uur!
Landgraaf Pinkpop Classic zal dit jaar niet doorgaan, omdat te weinig aansprekende bands werden geboekt. Dat bevestigde Mr. Pinkpop, Jan Smeets, gisteren aan regionale Limburgse kranten. Het festival richtte zijn pijlen op de ‘oudere festivalbezoeker’. Op het festival staan bands die ook al eens op Pinkpop speelden, zoals The Cure en Simple Minds.
Prince wil liever niet dat je zijn liedje opneemt
Toekomstmuziek Cultuurverslaggever Dirk Koppes haalt de literaire krenten uit de pap. Deze week: Anton Dautzenbergs boek Samaritaan. www.depers.nl/qr10
‘Wij Šimeks zijn niet geboren om te onthouden, maar om te verzinnen.’ MARCO BAKKER
Amsterdam Popster Prince ergert zich op een Amerikaanse TV-zender aan het feit dat muzikanten zijn muziek coveren en de opnames verkopen. ‘Artiesten en platenmaatschappijen kunnen zonder toestemming materiaal van anderen opnemen. Boeken en schilderijen kunnen toch ook niet zomaar worden gekopieerd en te koop aangeboden?’
De Vliegende Hollander helemaal niet failliet
Geen drumsticks meer van Public Enemy Flav’
Amsterdam Strip- en boekuitgeverij De Vliegende Hollander is niet failliet. De Vlaamse krant De Standaard beweerde dat gisteren, maar om dat bericht wordt op de Amsterdamse Prins Hendrikkade hartelijk gegrinnikt. Dat zegt uitgever Linda Combach, die juist druk is met een Sjef van Oekel-strip, onder de perfect getimede titel Wordt er toch nog gelachen.
Clinton Vier maanden nadat Public Enemy’s Flavor Flav’ een fried chicken-restaurant opende in Clinton, Iowa, is het weer dicht. De rapper trok zijn medewerking in toen hem ter ore kwam dat zijn zakenpartner Nick Cimino werknemers niet betaalde en dus zijn naam te schande maakte. Cimino noemde Flav op zijn beurt ‘een fraudeur’.
Lievelingsgetal
Rotterdam circusstad
Maschekantchen
Russell Crowe heeft de seventies politiefilm 77 uitgekozen voor zijn regiedebuut, een film over een grote shootout tussen politie en activisten.
Op het Rotterdamse Schouwburgplein staan vanaf maandag tenten voor het Circusstad Festival: fanfare en Colombiaanse straatjongeren.
New Kids Turbo boert goed in Duitsland. De getaufte versie was met 200.000 bezoekers dit paasweekend de best bezochte bioscoopfilm.
Comedy is een soort wiskunde, die moet je precies uitoefenen.
Uit & thuisUit
Tjitske Reidinga Dramatisch comédienne
17
Nog nooit deed liefde zoveel pijn #Oklahoma Tjitske ‘Gooische Vrouwen’ Reidinga vangt keiharde klappen op van moeder
Violet in theatertopper Augustus: Oklahoma. Mama huilt, mama hakt en mama schaterlacht.
Tjitske Reidinga als Ivy in de instant klassieker Augustus: Oklahoma. KLAAS JAN VAN DER WEIJ Dirk Koppes Veenendaal/Amsterdam V
Als Tjitske Reidinga (39) in de rol van Ivy Weston het Veenendaalse podium van theater De Lampegiet opsluipt, zie je haar bijna niet. Een bruine veldmuis met dof haar en een grauw pak. Een vrouw die jarenlang haar bejaarde ouders verzorgt en als dank wordt afgesnauwd door mama Violet Weston. Tegen de klippen op probeert Ivy haar onafhankelijkheid te bevechten, maar Violet weet feilloos haar zwakke plekken te vinden. Zoals de matrone al haar drie dochters inclusief aanhang (met Loes Luca, Peter Blok) het bloed onder de nagels vandaan haalt in het psychologische slagveld dat Augustus: Oklahoma heet. Een 4,5 uur durend monumentaal familiestuk, dat in Amerika tot instant klassieker
werd uitgeroepen. Ook in Veenendaal komt bij gezelschap De Utrechtse Spelen de virtuoze tweede akte met de hele tienkoppige Weston-dynastie verzameld rond een galgenmaal keihard aan. Mama Violet gaat na de zelfmoord van haar man op zoek naar de waarheid en kijkt niet op een slachtoffer meer of minder. ‘Twee jaar geleden zag ik het stuk in Londen en vond het geweldig’, vertelt Reidinga een paar dagen later in haar Amsterdamse woning, terwijl haar zoontjes in de andere kamer spelen. Ze roemt de auteur Tracy Letts. ‘Hij heeft alle personages zorgvuldig uitgewerkt. Alsof je een goed boek leest, zoals Jonathan Franzens De Correcties. Heel hard lachen en huilen, de mooiste combinatie die er is. Een echte tragikomedie over een grote familie. Over een moeder die haar af-
stammelingen tiranniseert. Gelukkig heb ik zelf een lieve mama, maar dit soort moeders bestaan.’ Ze kijkt twijfelend naar haar zoontjes. Neeee, ze ziet zich niet veranderen in een Violet.
Galgenmaal Hoogtepunt van Oklahoma is het galgenmaal, Festen op het toneel. ‘Heerlijk met zijn tienen aan die grote tafel op het toneel. Alles is zo zwart om ons heen, alsof we op de maan zitten met zijn allen. Ik voel de toeschouwers meeleven, misschien juist omdat ze tegen onze ruggen aankijken. Ze zijn voyeur in andermans huis.‘ Ivy Weston kon bijna niet verder weg staan van de rol die Tjitske wereldberoemd in Nederland maakte: carrièrebitch Claire in Gooische Vrouwen. Toch is het geen bewuste zet geweest. ‘Andere mensen zijn er meer
mee bezig. Ik merk de impact van Claire indirect, maar dat soort roem is erg vergankelijk. Over een paar jaar vragen ze Tjitske wie? Ik ben een freelancer: als er geen rollen meer komen, wijd ik me gewoon aan deze jongens.’ ‘Ivy is geen gangmaker. Dat was wel even wennen, ik moest niet zo dominant aanwezig zijn als Claire. Ivy heeft zich weggecijferd voor haar familie en moet dan na het verdwijnen van haar vader toezien dat de rest van het gezin invliegt en de boel overneemt. Extra pijnlijk omdat haar moeder alleen maar oog heeft voor oudste zus Barbara, haar oogappel.’ Klinkt allemaal heel tragisch, maar er valt ook veel te lachen. ‘Ik ben niet de grappenmaker in dit stuk, heb ook niet zo de lach aan mijn kont hangen als een Loes Luca. Maar ik heb geleerd hoe je als je een halve seconde wacht
met iets te zeggen, de lach kunt losweken. Het is een soort wiskunde, die je heel geconcentreerd moet uitvoeren. Waarom moeten mensen lachen? Dat kun je niet leren, een kwestie van talent. In Augustus: Oklahoma ben ik vooral de aangever. Net zoals het vak van comédienne wordt dat van aangever zwaar onderschat. Moeder Violet wordt pas grappig doordat ze op mij inhakt. Denk aan Hans Otjes: wie was André van Duin zonder Otjes? Er moet een naar hem vernoemde prijs komen, die ik dan dit jaar ga winnen. Ivy is niet zo welbespraakt, ze zoekt naar woorden. Meestal praten acteurs op het toneel vrij snel, zij heeft die handigheid niet. Mooi om te spelen.’ www.deutrechtsespelen.nl, 27/4 t/m 21/5, Stadsschouwburg Utrecht
Leeuwarden en Afrika
Klokhuis
1,5 miljoen Gooische Vrouwen
Tjitske Reidinga werd op 20 februari 1972 geboren in Leeuwarden. Als kind woonde ze zes jaar in Afrika, daarna in Bussum.
Reidinga deed de Toneelschool en werd bekend in Het Klokhuis als prinsesje Petronella. Als 30-jarige maakte ze indruk in Hedda Gabler.
Na vijf seizoenen Gooische Vrouwen scoort Reidinga als Claire van Kampen met de speelfilm, die al 1,5 miljoen bezoekers trok.
18
Kwam de man uit een boom of uit een onderaardse gang?
Uit & thuis
Lezerscolumn Allard van Gent
Het zou verboden moeten worden
Allard van Gent
WIN! DEZE WEEK:
ZWEEDS RAADSEL: drieluik
correct vliegmaatschappij
bekritiseren
groeve
Voor 3 winnaars een weekend op ‘de Lithse Ham’ voor 4 personen in
elkaar voorzetsel
een chalet t.w.v 175 euro. deurkruk uitroep v. herkenning
uit Vlaanderen
Arrangement is inclusief gebruik van 4 fietsen. Voor meer informatie: www.delithseham.nl
4 grootmoeder
2
3 elektr. eenheid trompetvogel
1
gewicht Iers Rep. Leger
6 per dag
WIN! VANDAAG:
tangens
Het boek Cryptogrammen Tips & Trucs tiener
bijwoord
5
1 5 2 3 4 6 3 4 1 6 2 5 2 6 5 4 3 1 6 2 3 5 1 4
CRYPTOGRAM
Uw column in De Pers? Stuur uw pennevrucht (maximaal 350 woorden) naar mijncolumn@ depers.nl
Het weer Vandaag en morgen
Veel wolken en af en toe een bui
BEL 0909-5010702 OF SMS NAAR: 3553 Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010702
(€ 0,60 p.g.). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553 (€ 0,60 p.o.b. excl. de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon) .
Cryptogram
8 9 7 3 4 6 1 2 5
5 2 3 8 7 1 9 6 4
2 7 5 6 3 8 4 9 1
6 8 1 4 9 5 7 3 2
3 4 9 7 1 2 8 5 6
9 5 8 1 6 4 2 7 3
7 1 6 9 2 3 5 4 8
4 3 2 5 8 7 6 1 9
OPLOSSINGEN
Deze week elke dag voor 5 winnaars een exemplaar van het boek waarin De Perscryptogramkanon Leen Groeneveld de puzzelaar een kijkje in zijn keuken gunt.
ZO DOET U MEE
5 3 4 1 6 2
6
T&O
5
4 1 6 2 5 3
4
Mini-sudoku
3
2
Zweeds raadsel (vorige week woensdag)
1
1 6 4 2 5 9 3 8 7
E
drukking begon? Dat lijkt me geen goede reden. Ik begon dit stukje om een heel andere reden. Mijn eerste joggingsensatie eindigde namelijk catastrofaal. Na 20 minuten schakelde ik terug naar een wandeltempo en genoot van de rust. ‘Is dit Berlijn, waar is iedereen?’, dacht ik en strekte uitgebreid mijn armen. ‘Héééé, man, hé!!’ Ik schrok me rot. Waar kwam die figuur opeens vandaan? En dan loopt ie ook nog met z’n kop frontaal tegen de rug van mijn hand. Hij riep nog wat in de geest van ‘kun je niet uitkijken, man.’ Ik was perplex. Kwam de man uit een boom of uit een onderaardse gang? Ik keek hem na en zag dat hij vreemde schoenen droeg. Een soort bordeelsluipers, wat verklaarde waarom je zo iemand niet hoort. Ja, dat was het moment waarop ik dacht ‘bordeelsluipers tijdens het joggen, het zou verboden moeten worden.’
Sudoku
r bestaat een reclame voor drop waarin de uitdrukking ‘het zou verboden moeten worden’ opduikt. Ondanks dat het een behoorlijk irritante en infantiele reclameboodschap is, beklijft hij toch. Googelt u even mee. Jawel, als eerste resultaat verschijnt de tekst over drop, gevolgd door ‘klussen, het zou verboden moeten worden’, ‘gamen, het zou verboden moeten worden’ en nog ongeveer twee miljoen andere resultaten. Vanochtend jogde ik voor het eerst rond de Schlachtensee, een prachtig Berlijns meer dat bij mij om de hoek blijkt te liggen. Op het pad langs het water was het rustig. Ik had veel meer joggers verwacht. Bovendien zag ik weinig huppelaars; mensen in een hippe sportoutfit, die tussen de joggers door huppelen. Ze kijken nieuwsgierig om zich heen om de laatste trends in zich op te nemen en vooral ook om te zien of ze zelf wel gezien worden. Je ziet ze vooral in het Amsterdamse Vondelpark, in Hamburg aan de Alster, in New York in Central Park en in tig andere parken. Hier langs de Schlachtensee zag ik slechts één verdwaalde huppelaarster. Zou dit verboden moeten worden? Nee, waarom? Omdat ik dit stukje met die uit-
De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
© Puzzelland/Leen Groeneveld
1 Horizontaal: 1. Het apparaat van een hartstochtelijk tweetal (8); 4. De redenaars zitten in een hoog bedehuis (8); 6. Vakschool (3); 7. Geestdrift 4 komt in alle landen voor (4); 9. Oefenstof voor een schilder (8); 10. Modieuze taal? (8).
2
3
4 6
5
6 Verticaal: 1. Logisch dat je dit hoort in Beieren (9); 2. Op zee een nietszeggend besluit (7); 9 3. Voor wie het toekomt (3); 5. De taal die ooit behoeftig zal zijn (7); 8. Leidster aan de arm van de makelaar (5). 10
SUDOKU 2
5 1
7 7
2 5
8
9 4 3
1 9
6 8 5 3 4 1 2 6 3
SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers
Selectie geplande OV-verstoringen: Dordrecht (bus) 28 april t/m 1 mei: Arrivalijnen 3, 4, 5, 10, 11, 12, 88, 92 en Qbuzzlijn 144. Halten Stadskantoor en Centrum wegens Koninginnedagfestiviteiten vervallen. Leiden (bus) 28 april t/m 3 mei: Connexxionlijn 14. Halten Verdistraat, Brahmslaan en Kennedylaan vervallen. Haarlem (bus) T/m 3 juni: Connexxionlijn 75. H. Frieslandln, Schuilenburg, Baronie, Pampus en Amelandstr. vervallen.
Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Een uitgave van Mountain Media BV Adres Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
Sales
[email protected] 088-0138801 Marketing
[email protected] Oprichter Cornelis van den Berg
Website www.depers.nl
Uitgever Ben Rogmans
Redactie
[email protected] 020-3460550
Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst
Distributie
[email protected] 088-0131830
Art direction Koos Jeremiasse
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren.
Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek
Vandaag
Morgen
Veel wolkenvelden maar vanmiddag breekt in het westen steeds vaker de zon door. In het oosten stapelwolken en kans op een bui. Aan zee wordt het ongeveer 12 graden, in het binnenland liggen de maxima rond een graad of 18.
Overwegend bewolkt. Vanuit het oosten verspreiden enkele buien zich. De middagtemperaturen zijn met 13 tot 17 graden vergelijkbaar met die van woensdag. Er staat een matige tot vrij krachtige wind uit het noordoosten.
Al jaren steggelen de partijen over een mogelijk gevecht.
19
Column 31 matches in 31 days
Ik heb het voor het zeggen k ben eigenaar van een voetbalclub! Ja, wat 31matches je al niet oplevert. En dat ik niet alleen de baas ben zoals Roman Abramovich bij Chelsea, maar mijn positie moet delen met nog ruim 9.000 anderen, maakt niet uit. Ik mag ( ja, samen met de rest) de opstellingen bepalen, meehelpen met scouten en de trainer ontslaan. Nou ja, die is zelf al opgestapt, maar het gaat om het idee. In welke bananenrepubliek ik ben beland? Nee, zo erg is het niet, ik ben in Duitsland. Bij Fortuna Köln. En die club is echt van de fans. Op dit moment betalen 9.000 fans veertig euro per jaar en daarmee is het ‘hun’ voetbalclub. De trainer heeft weliswaar het laatste woord wat betreft de opstelling, maar zijn lot ligt weer in de handen van de ‘aandeelhouders’, dus hij zal wel wat moeten doen met de wensen die via het internet binnenkomen. Nieuw is deze manier van een club besturen niet. In Engeland is het uitgevonden (Ebbsfleet United), maar hier in Keulen werkt het wel redelijk. Er wordt jaarlijks toch bijna 400.000 euro extra opgehaald en daarmee wordt een goede selectie neergezet. De ambitie is er bij de club. Nu nog spelend op het vijfde niveau, moet de weg naar boven snel ingeslagen worden.
I
Zo zou het kunnen zijn: Pacquiao vs. Mayweather (rechts). FOTO’S: AFP EN REUTERS
Geen gezichtsverlies lijden is veel meer waard dan geld #Titanenstrijd
De populairste boksers ter wereld wegen tegenwoordig minder dan 70 kilo, zijn amper anderhalve meter groot en durven niet met elkaar te vechten. Pieter Horstman Amsterdam V
Tien jaar geleden was boksen nog overzichtelijk. Twee bonken van kerels keken elkaar bloeddorstig in de ogen bij een persconferentie alwaar de eerste vechtpartijen ontstonden. Namen als Lennox Lewis, Mike Tyson en Evander Holyfield waren gemeengoed. En als ze dat niet waren, dan was er altijd nog het beeld van een enorme meneer die live op tv een stukje oor afbeet. Het was duidelijk: de zwaargewichten, daar ging het om.
een van de best verdienende sporters aller tijden en als hij niet zijn huis laat zien aan MTV Cribs dan doet de 34jarige Pretty Boy (een andere bijnaam) wel mee aan de Amerikaanse Dancing with the Stars. Maar vechten? Nee, dat doet Mayweather niet zoveel meer. Tenminste, niet tegen die andere beste bokser van de wereld: een Filippijns parlementslid. Echt, Manny Pacquiao is in de Filippijnen lid van het Huis van Afgevaardigden. Maar naast zijn vorig jaar verworven baan als volksvertegenwoordiger en bijkomstige rol als
32
Kemphanen
miljoen dollar
De laatste jaren is dat anders. Omdat er geen publiekstrekker onder de zwaargewichten rondslaat is de aandacht voor de sport afgenomen. Een wirwar van gewichtsklassen en titels maakt het kiezen van één kampioen lastig en een grote groep liefhebbers verplaatst de aandacht naar de hardere wereld van mixed martial arts. Toch zijn er twee kemphanen in de bokswereld. De lichtgewichten vochten alleen nog nooit tegen elkaar om te beslissen wie nu écht de beste is. Floyd Money Mayweather Jr. noemt zichzelf de beste aller tijden. Beter zelfs dan Muhammed Ali. Dat klopt volgens de statistieken. Money heeft inmiddels 41 keer in de ring gestaan als prof en nog nooit lag hij uitgeteld op het canvas. Verder is de Amerikaan
Manny Pacquiao is samen met honkballer Alex Rodriquez de bestbetaalde sporter van 2010. Hij bokste er twee potjes voor.
volksheld is de 32-jarige Pacquiao ook bokser. De allerbeste zelfs op dit moment, daar zijn eigenlijk alle toonaangevende boksbladen en experts het over eens. Pacquiao, bijgenaamd Pac-Man, is inmiddels kampioen in acht gewichtsklassen en divisies (een record) en is sinds 2005 ongeslagen. Volgens Mayweather is de status van Pacquiao ‘een creatie van de media’, maar een wedstrijd aangaan om die uitspraak kracht bij te zetten, dat zit er niet in.
Al jaren steggelen de partijen over een mogelijk gevecht. Naar verluidt is Mayweather ruim vijftig miljoen dollar geboden om tegen Pacquiao te vechten. Hij weigert. Money vindt namelijk dat Pac-Man een dopingtest zoals bij de Olympische Spelen moet afleggen voordat ze tegen elkaar vechten. Pacquiao weigert. En zo zijn er nog een dozijn andere redenen gegeven door de twee vechtersbazen om elkaar te ontzien.
Bang
Zonder de trainer, want die heeft genoeg van dit systeem. Tot drie keer toe is er dit jaar gestemd op de pagina van Fortuna Köln of de trainer weg moest. In Madrid gebeurt dat met zakdoekjes, in Nederland soms met een bestorming van de hoofdingang en hier via internet. Het grootste verschil is dat de fans het hier echt voor het zeggen hebben. Tot drie keer toe won de trainer de stemming, maar hij gaat zijn lot niet afwachten. Hij gaat coachen bij een ‘normale’ club. De nieuwe trainer is ondertussen aangesteld en promotie is wederom het doel. Ik ga me maar eens verdiepen in de spelers. En eens kijken of ik nog werkloze Nederlandse voetballers kan aanbevelen daar in Keulen. Topspelers verdienen er zo’n 4.000 euro per maand ( ja, alles is openbaar bij Fortuna). Iemand interesse? Ik heb het nu immers voor het zeggen...
Thomas Rensen is ook te volgen via Twitter: @31matches
Maandag mogelijk kampioensfeest Twente
Aanklager seponeert rode kaart Engelaar
Enschede Mocht FC Twente zondag kampioen worden, dan is er maandag een huldiging op het stadionplein bij de Grolsch Veste. Als Twente thuis van Willem II wint, Ajax uit bij sc Heerenveen verliest en PSV thuis tegen Vitesse punten laat liggen, is de titel een feit. Op zondag blijft de huldiging dan beperkt tot een ereronde in het stadion, nadat de KNVB de kampioensschaal heeft uitgereikt.
Zeist PSV kan in de beslissende fase van de competitie toch beschikken over Orlando Engelaar. De aanklager betaald voetbal besloot de rode kaart te seponeren die de speler zondag van scheidsrechter Björn Kuipers kreeg in de met 3-1 verloren wedstrijd tegen Feyenoord. Volgens de aanklager was een directe rode kaart te zwaar voor de overtreding die Engelaar op Luc Castaignos maakte.
De echte reden is echter net zo gemakkelijk als ongemakkelijk. De twee zijn bang om te verliezen. Bang om die status van beste van de wereld met zijn tweeën kwijt te raken. En daarom zoeken ze naar excuses. Naar alle waarschijnlijkheid zijn Pacquiao en Mayweather zo aan elkaar gewaagd, dat op een winnaar geen peil te trekken is. En dat schrikt de kleine mannen met grote ego’s af. Zeker Mayweather, met zijn ongeslagen status, lijkt het niet zo te hebben op een mogelijk smetje op zijn cv. Over tien of twintig jaar is iedereen vergeten dat het gevecht nooit plaatsvond en staat hij in de geschiedenisboeken als de ongeslagen kampioen. Het risico is te groot. De interesse in boksen zal blijven afnemen, tenzij er weer een titanenstrijd komt. Een nieuwe Rumble in the Jungle. De twee besten ter wereld die elkaar het snot uit de neus slaan. ’This fight has to happen’, zei oud-kampioen Oscar de la Hoya. Het probleem is dat het waarschijnlijk niet gaat gebeuren. Verliezen is namelijk erger dan elkaar ontwijken.
Weggepest
Is weer eens wat anders
Lekkere fans...
Manchester United-speler Darron Gibson heeft zijn Twitteraccount na 97 minuten al verwijderd. De reden: hij kreeg veel negatieve tweets.
Bij een duel in de Engelse vierde divisie maakte de thuisclub vlak voor tijd gelijk. Een jongeman reed van blijdschap met zijn rolstoel het veld op.
FC Köln strijdt voor lijfsbehoud in Duitsland. ‘Als jullie degraderen, dan slaan we jullie dood’, kalkten fans op de muren van het trainingscentrum.
20
Af en toe vergeet ik dat er ook nog gevoetbald moet worden.
Sport
Simon Kelder Excelsior-directeur
Twee medewerkers van FC Groningen zitten er verslagen bij na de degradatie van de club in 1998. VI IMAGES
Een horrorscenario vol rekensommen #Degradatie Afdalen naar de eerste divisie is de nachtmerrie van iedere clubbestuurder. En wat dan? ‘Wat nou als Feyenoord dit seizoen was gedegradeerd? Die hadden daar natuurlijk nooit rekening mee gehouden.’ Fokko Ebbens Amsterdam V
Een nare dag, dat was het. Leen Looyen moest even graven in zijn geheugen. De directeur voetbalzaken van De Graafschap degradeerde twee jaar geleden met zijn club uit de eredivisie. Een dag na de desastreus verlopen beslissingswedstrijd tegen RKC Waalwijk diende hij de zinnen alweer te verzetten. Nieuw seizoen, nieuwe competitie, nieuw plan van aanpak. ‘Het was ook de eerste keer dat ik als bestuurder een degradatie meemaakte. Het was een nare dag.’
Gewenning Een seizoen eerder was het gevoel van Excelsior-directeur Simon Kelder een tikkeltje anders. Natuurlijk baalde ook hij van de degradatie naar de vaderlandse eerste divisie. Maar de ervaren bestuurder was het nodige gewend. ‘Het was niet zo dat ik dacht: en wat nu? Met Excelsior pendelen we wel vaker tussen eerste en eredivi-
sie, hè. De dag na de degradatie was wat mij betreft dan ook een gewone werkdag.’ Van een gewone werkdag kon Hans Nijland niet spreken. Als algemeen directeur van FC Groningen viert hij nu succes na succes. Maar in 1998 – twee jaar na zijn aantreden – zag hij zijn club toch echt noodgedwongen afscheid nemen van het hoogste niveau. Een dag na de definitieve degradatie stuitte hij op zijn kantoor op een grote stapel faxen, stuk voor stuk opzeggingen van sponsoren. De gedachte aan een jaargang eerste divisie deed de geldschieters nu eenmaal niet watertanden. Degradatie naar de eerste divisie – het is de ultieme nachtmerrie van iedere clubbestuurder. De één ziet het aankomen, voor de ander komt het als een grote verrassing. Niettemin zijn de financiële gevolgen altijd groot. Bij degradatie wringt de portemonnee aan alle kanten. Nog meer dan anders. Tegenstanders als Almere
City FC en Fortuna Sittard spreken nu eenmaal minder tot de verbeelding dan grote namen als Ajax en Feyenoord. Dat geldt voor toeschouwers én sponsoren. Het resulteert in teruglopende sponsorinkomsten, tv-gelden en recettes. Looyen: ‘Bij De Graafschap hadden we nog het geluk dat we over een trouwe aanhang beschikken. Bovendien verloren we slechts 15 procent van onze sponsoren.’ Omdat Excelsior regelmatig schip-
Wie van de drie? Willem II (18e), VVV-Venlo (17e) en Excelsior (16e) knokken nog tegen degradatie. De hekkensluiter degradeert rechtstreeks, de andere twee clubs spelen nacompetitie voor handhaving.
pert tussen eerste en eredivisie, spreekt Kelder over een redelijk vaste groep sponsoren. Maar bij een terugkeer naar de eerste divisie verwacht hij alleen al aan tv-gelden ongeveer 500.000 euro mis te lopen. ‘Dus eigenlijk ben je als bestuurder straks én op dit moment alleen maar aan het rekenen’, vertelt Kelder. ‘Bij Excelsior werken we steeds met een andere huishouding. Af en toe ben ik zo veel aan het rekenen, dat ik vergeet dat er ook nog wedstrijden gevoetbald moeten worden. Zolang je niet weet op welk niveau je volgend seizoen voetbalt, moet je bovendien veel dingen uitstellen.’ De selectie voor het nieuwe seizoen bijvoorbeeld. Kelder zou een aantal aflopende contracten graag verlengen. Kan niet. De directeur wil zekerheid over zijn salarishuishouding en spelers willen graag weten op welk niveau ze volgend jaar acteren. Kelder: ‘Degraderen betekent zoeken naar andere, goedkopere spelers. Wat dat betreft geeft degradatie een
bepaalde vorm van zekerheid. Omdat je dan eindelijk weet waar je aan toe bent en aan de slag kunt.’
Clausules Looyen herkent het probleem. Toen hij degradeerde met De Graafschap was hij slechts een paar maanden werkzaam voor de club uit Doetinchem. Maar hij was blij dat voorganger Han Berger rekening had gehouden met het horrorscenario door degradatieclausules in de contracten van de spelers op te nemen. ‘Dat móét ook wel bij deze club. Zolang wij het nieuwe stadion nog niet hebben betrokken zullen we in onze contracten die clausules blijven opnemen.’ RKC deed dat in het verleden niet, vervolgt Looyen. ‘Die werkte in de eerste divisie dus met eredivisiesalarissen. Als je er rekening mee houdt, is degradatie te overzien. Maar wat nou als Feyenoord dit seizoen was gedegradeerd? Die hadden daar natuurlijk nooit rekening mee gehouden.’
Er is er weer één
Doe dat nou niet!
Echt een heer, die Vieri
Wat? Een voorspellende octopus natuurlijk! Volgens de Spaanse Iker haalt Real Madrid ten koste van Barcelona de Champions League-finale.
Taye Taiwo is de Lex Immers van Frankrijk. Na bekerwinst met Olympique Marseille zong hij een zwaar beledigend lied over aartsrivaal PSG.
Oud-voetballer Christian Vieri heeft het uitgemaakt met zijn vriendin via... een persbericht. Toen zij het las, barstte ze in tranen uit.