Verbinden & participeren
Art vanuit je Hart
Inhoudsopgave
Participatie, de kunst van het verbinden. Peter Meijs Verbinden & participeren: ‘Art vanuit je hart’ De magie van fotografie Slotmanifestatie De magie van fotografie Tijd voor theater Slotmanifestatie Tijd voor theater Beeldende kunst Slotmanifestatie Beeldende kunst Bevindingen Met dank aan
7 11 12 20 23 30 33 41 44 45
Participatie, de kunst van het verbinden Een samenleving kan niet zonder kunst en cultuur. Kunst staat voor verbeeldingskracht. Via kunst leren we de wereld, de ander en onszelf vanuit verschillende gezichtspunten kennen. SDW wil bijdragen aan een maatschappelijk klimaat waar aandacht voor menselijkheid en eigenheid centraal staat. Of je nu een beperking hebt of niet. Wij zien in de praktijk dat participatie voor iedereen die meedoet, verbinding en verdieping kan brengen. Ook het project Art vanuit je Hart draagt bij aan participatie en verbinding. Samen Goed Leven, daar gaan wij voor! Peter Meijs Directeur/ bestuurder SDW
7
9
‘Het gaat altijd om begrijpen en begrepen worden’ Lianne Gabriëls en Susan van Tilburg, medewerkers bij SDW, initiatiefneemsters Art vanuit je Hart.
Verbinden & participeren: ‘Art vanuit je Hart’ In het voorjaar van 2014 organiseerde SDW samen met CultuurOndernemen het kunstproject ‘Art vanuit je Hart’. Doel van het project was om mensen met een verstandelijke beperking op een andere manier dan hun zorgproblematiek zichtbaar te maken aan de buitenwereld. Tijdens workshops en slotmanifestaties in Bergen op Zoom, Roosendaal en Halderberge lieten deelnemers met en zonder beperking de wereld om hen heen zien wat hun vermogen is en ontkrachtten daarmee vooroordelen. Samen maakten zij een blijvend kunstresultaat om trots op te zijn! Monika Rouw - van Tatenhove, projectleider (SDW): “Kunst en cultuur verbindt mensen aan elkaar. Actief bezig zijn met kunst geeft plezier en ontspanning. Binnen de zorgsector van groot belang, omdat mensen die zorgafhankelijk zijn, vaak worden aangesproken op hun problematiek, de handicap of het ‘niet-kunnen’. Bezig zijn met kunstbeoefening zorgt ervoor dat je een nieuw talent in jezelf ontdekt, je wordt aangesproken op je fantasie, je vermogen iets te scheppen: het ‘wel-kunnen’”.
11
De magie van fotografie In Bergen op Zoom liet kunstenares/fotografe Christel Ooms de 12 deelnemers kennismaken met de magie van fotografie. Christel: “Het accent lag bij de workshops minstens evenveel op het proces als op het resultaat. Iets doen waarvan je niet weet hoe het eindresultaat zal zijn, blijft extra spannend. Dan maakt het niet uit of iemand een verstandelijke beperking heeft of hoogbegaafd is.” Het was voor Christel speciaal om met zo’n divers gezelschap te werken. ”De doelstelling van de gratis toegankelijke workshops was prachtig. We probeerden het accent te leggen op wat iemand wel kan. Vaak wordt bij mensen met een beperking juist vanuit de andere kant geredeneerd.” “Ik ben begonnen met het maken van zelfportretten, met naambordjes en positieve eigenschappen van de deelnemers daarnaast op een bord geschreven. Zo kon iedereen gemakkelijk de namen van de andere deelnemers onthouden en waren ze ook onderling makkelijker aanspreekbaar.”
13
15
”De samenwerking verliep de eerste workshop nog wat onwennig, maar daarna zag je steeds meer interactie ontstaan.” Deelnemer
17
“Soms was het helemaal niet duidelijk wie nu wel of niet de mensen met een beperking waren. En eigenlijk zijn we allemaal hetzelfde.” Deelneemster Elly
19
Slotmanifestatie Magie van Fotografie Het was zeer bijzonder in poppodium Gebouw-T in Bergen op Zoom. 150 feestgangers van het feest ‘Senself presents Bazzookas’, waaronder uiteraard de deelnemers van de workshop fotografie, maakten met z’n allen een bijzondere licht-graffiti show. Doordat de gekleurde zaklampen van het publiek bewogen en de camera ‘open’ bleef staan, ontstond er een graffiti-effect.
21
Tijd voor theater “Ik wil graag gêneknopjes uitschakelen, zodat er tijdens het acteren minder remmingen zijn”, zegt acteur en theaterdocent Martijn Hendrickx. “Op dat punt kunnen juist mensen zonder beperking vaak iets leren van de andere deelnemers. Mensen met een beperking denken minder vanuit kaders en durven hun fantasie te gebruiken. Je wilt dat er uiteindelijk een creatieve wisselwerking ontstaat. Dat is uitstekend gelukt.” “De balans tussen de deelnemers met en zonder een beperking was goed. Samenspel en improvisatie stond centraal en de sfeer was geweldig. De reacties van de deelnemers waren heel positief. Tijdens de laatste workshop werd er voor een feestelijke afsluiting zelfs door een van de deelnemers taart meegebracht.” Tijdens de workshops is in verschillende fasen naar een draaidag met een professionele filmcrew toegewerkt. In Huisartsenpraktijk Cortendijck en basisschool De Kameleon in Roosendaal werden in totaal dertien moppen passend bij die locaties verfilmd.
23
25
”Ik had faalangst. Ik had zoiets nog nooit gedaan. Maar je stond er allemaal gelijk voor en twee mensen die elkaar vooraf niet kenden en heel anders waren, gingen toch samenwerken. Tijdens de opnamedag was er wel een ander probleem: de aanwezige cameraman was zo'n knappe vent. Ik was meteen mijn tekst kwijt!" Deelneemster Tineke
27
29
”Ik vond het verrassend hoe er echt sprake was van een team van acteurs en actrices, ongeacht leeftijd en beperking.” Deelnemer
Slotmanifestatie Tijd voor Theater In het overdekte winkelcentrum De Roselaar in Roosendaal staat in een fraaie hoek, omringd door winkels, maar voorzien van de heerlijke geur van de tegenover gelegen bakker annex koffiebar, een groot beeldscherm opgesteld. De stoeltjes en tafeltjes van de bakker doen dienst als binnenterras. Passanten kunnen er een moment van rust inlassen, een ballon voor de kinderen pakken of een snoepje van de tafeltjes bietsen. Met flyers ‘Kom kijken en lach mee!’ wordt het winkelende publiek er op attent gemaakt dat er iets bijzonders te zien is. Onder de noemer Film(g)rollen worden de grappige korte films vertoond. De moppen toveren regelmatig een lach op mensen hun gezicht.
”Na mijn boodschappen ben ik nog even gaan kijken naar wat filmpjes. Grappig om te zien. Het viel me op dat er bij de verdeling van de rollen niet gekeken was naar de manier waarop die rollen in het dagelijks leven verdeeld zijn. Dat vond ik wel mooi.”” Pierre van Oosterhout, bezoeker slotmanifestatie
31
Beeldende kunst Kunstenares Anneke Wijn liet de deelnemers van haar workshops kennis maken met beeldende kunst van recyclebare materialen. “We hebben in de workshops actief naar de slotmanifestatie gewerkt. Ik werk mensgericht. Dat wil zeggen dat er vooraf wel een duidelijk idee is waar het heen moet gaan, maar dat het proces daarheen wordt vormgegeven door de deelnemers. Het niveau van die deelnemers is verschillend. Er zijn mensen die vooraf zeiden niet creatief te zijn. Wij hebben samen ontdekt waar die creativiteit uiteindelijk toch zit.”
33
“In eerste instantie wilde ik leren hoe je met restmateriaal iets nieuws kon maken”, vertelt deelneemster Wilke. “Dat hebben we uiteindelijk ook geleerd, maar de workshops bij Anneke Wijn boden nog zoveel meer. Ik leerde pas op de plaats maken, omdat we samen iets gingen maken. Daar was een ander tempo voor nodig.”
”Anneke gaat op een hele natuurlijke manier met iedereen om en laat iedereen in zijn waarde. Geweldig! Het was een fijne groep waar voor iedereen plaats was.”” Deelnemer
35
37
”Ik had nooit verwacht dat je van afval zulke mooie dingen zou kunnen maken. Ik zou er wel het cijfer 9 voor willen geven, zo superleuk heb ik alles ervaren.” Deelneemster Lesley
”Heel mooi initiatief. Ik vind het belangrijk dat er meer aandacht is voor mensen met een beperking in de maatschappij. Daar kunnen we veel van leren."
39
”Het was een super initiatief waarbij het om mensen ging."
Slotmanifestatie Beeldende kunst met recyclebare materialen Op de markt van Oud Gastel waren de mooie resultaten te zien van de workshop met recyclebare materiaal. Winkelende voorbijgangers konden meewerken aan de kunstwerken door hun plastic tasje in te ruilen voor een duurzamere linnen tas. “Er zit dan ook een sociale boodschap achter het werken met recyclebare materialen” legt Anneke Wijn uit. “Deelnemers van de workshops toonden tijdens de manifestatie niet alleen hun werk, ze maakten het winkelende publiek hopelijk ook wat meer bewust van de afvalberg.” Annekes workshops blijken verbindend gewerkt te hebben tussen de deelnemers onderling. En ook tijdens de slotmanifestatie ontstaat de bedoelde interactie. “Ik ben van plan de stoffen tas vaker te gaan gebruiken”, zegt Wim Rijsdijk enthousiast nadat hij is aangesproken door een van de deelnemers. “Mijn oude plastic tas werd meteen in stukken geknipt om dienst te doen als onderdeel van een kunstwerk.”
41
43
Met dank aan drie professionele kunstenaars uit de regio
Bereikte doelstellingen Procesresultaten Verbinding & ontmoeting
Beeldende kunst met recyclebare materialen
- 3 workshopseries x 12 deelnemers = 36 mensen
Anneke Wijn
met en zonder een verstandelijke beperking uit
www.cc-educatie.nl
de regio hebben elkaar 7 x 2,5 uur ontmoet
- Er is kennis met elkaar gemaakt - Tijdens de bijeenkomsten is er gedeeld over
elkaars levenservaringen.
- Er hebben 3 manifestaties plaatsgevonden,
Ontdek de magie van fotografie
waarbij burgers en ondernemers betrokken zijn.
Christel Ooms www.christelooms.com
Creatieve resultaten o Fotoserie o Dvd Film(g)rollen, ook op Youtube.
Scan de QR code hiernaast
o Kunstwerken van recyclebare materialen Tijd voor theater
o Uitgave verbinding en ontmoeting
Martijn Hendrickx www.martistiekproducties.nl
Overig - Lokale en regionale pers heeft aandacht
gegeven aan het project
45
Het kunstproject ‘Art vanuit je Hart’ is mede mogelijk gemaakt door: SDW Cultuur-Ondernemen
”Hopelijk komt er een vervolgcursus."
en bijdragen van: VSB-fonds Skanfonds Stadlander Buurt cultuurfonds Gemeente Roosendaal Huisartsenpraktijk Cortendijck, Roosendaal Basisschool, De Kameleon in Roosendaal Winkelcentrum de Roselaar, Roosendaal The Bakery café, Roosendaal Poppodium Gebouw-T, Bergen op Zoom Stichting Skyway, Senself De Martwienkel, Oud Gastel
Met bijzondere dank aan: alle workshop deelnemers COLOFON Deze uitgave is in een oplage van 2.000 exemplaren verspreid onder alle betrokkenen, medewerkers, vrijwilligers en relaties van SDW. UITGEVER SDW, Marketing & Communicatie, Postbus 33, 4700 AA Roosendaal, 088-259 3000,
[email protected], www.sdw.nl REDACTIE Willem Jongenelen, Lisette Konings (SDW) FOTOGRAFIE Christel Ooms VORMGEVING EN DRUK Acte de Présence
”Een van de rekwisieten tijdens de workshops was een autostuur. De opdracht was om daar zelf een verhaal bij te verzinnen, waarbij het stuur een andere betekenis kreeg. Dan blijkt dat mensen met een beperking over een geweldige fantasie beschikken. Ze zijn onbevangen en spontaan." Deelneemster Nanda
