n
GGD BRANDWEERŴ Veiligheidsregio Kennemerland Bestuur
GĽMF.ĽNT1" UITGEEST
ĨJ2
O ' 4
(?(*
ÍD
beh.ambt. Retouradres Postbus 5514 2000 G M Haarlem
6 OK Ĩ
Aan de Burgemeesters van: uossícrccdi Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarawoude, Haarlemmerméér. Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvbûrt
Datum Ons kenmerk
3
OK T.
T
'/fih
Om vb.
A f d . datum
2014
CvdK/vj/BS 2014-0019235 C E . van der Klis 023-5159516 1: Concept Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018 2: Overzicht inbreng van de Raden in het Beleidsplan Aanbieding concept Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Contactpersoon Doorkiesnummer Bijlage(n) Onderwerp
Geachte Burgemeester, Hierbij bieden wij u het concept Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018 aan, dat de bestuurscommissie openbare veiligheid op 29 september in concept heeft vastgesteld. Met het voorleggen van het beleidsplan in deze conceptfase wil de V R K de gemeenteraden expliciet betrekken bij de vorming van dit plan. 1
De inbreng van de gemeenteraden is wettelijk als volgt geregeld : "Voorafgaand aan de vaststelling van het beleidsplan overlegt de burgemeester van een gemeente in het gebied van de veiligheidsregio met de gemeenteraad over het ontwerpbeleidsplan." In deze brief zetten wij enkele punten uiteen over de inhoud en totstandkoming van het plan. S t r a t e g i s c h e u i t g a n g s p u n t e n v a n het B e l e i d s p l a n C r i s i s b e h e e r s i n g 2 0 1 5 - 2 0 1 8
Bij het opstellen van het beleidsplan zijn de volgende vier strategische uitgangspunten leidend geweest. 1. Bevorderen van zelfredzaamheid en veerkracht De regio Kennemerland wil de (zelfredzaamheid en veerkracht van haar inwoners en aanwezige bedrijven versterken. Dit doet zij door burgers en bedrijven te informeren over landelijke- en (boven)regionale risico's en duidelijk te maken wat burgers en bedrijven zelf kunnen doen tijdens een crisis of ramp.
1
Wet veiligheidsregio's art. 14 2A.
Brandweer K ennemerland en GGD Kennemerland maken deel uit van de Veiligheidsregio K ennemerland. De Veiligheidsregio K ennemerland omvat de gemeen ten Beverwijk, Bloemendaal. Haarlem. Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvoort.
2
CvdK/vj/BS 2014-0019235
2. Professionalisering van de crisisorganisatie Professionaliseren betekent investeren in een professionele crisisorganisatie die in staat is flexibel te opereren in geval van alle mogelijke rampen en crises. Dit vereist in de eerste plaats dat de regionale hulverleningsdiensten en betrokken partners hun eigen crisisprocessen op orde hebben en effectief samenwerken. 3. Versterken van samenwerking Risico's houden zich niet aan regiogrenzen. Het rapport "Eenheid in verscheidenheid" dringt aan op verbetering op het gebied van bovenregionale samenwerking en de aansluiting tussen Rijk en veiligheidsregio's. V R K werkt hier al jaren aan, maar ziet nog steeds kansen de samenwerking met diverse partijen verder uit te bouwen (overheidsdiensten, burgers en bedrijven). De samenwerking met de beheerders van vitale infrastructuur staat reeds op de agenda en zal worden versterkt. 2
4. Bevorderen van informatie-uitwisseling en innovatie De V R K wil partners bij elkaar brengen en op zoek gaan naar effectieve en efficiënte oplossingen voor kennis- en informatievraagstukken op het terrein van publieke veiligheid. Aanwezige (vak)kennis en informatie dient meer te worden uitgewisseld met partners en (buur)regio's. D e inbreng v a n de r a a d i n dit beleidsplan
Het concept-beleidsplan is mede gebaseerd op het Regionaal Risicoprofiel. Dit risicoprofiel geeft de prioritering in de geïnventariseerde risico's aan. Voor het opstellen van het Beleidsplan Crisisbeheersing 2015 - 2018 is gebruik gemaakt van het in 2012 geactualiseerde en vastgestelde risicoprofiel. In het voorjaar van 2012 hebben de gemeenteraden in de regio hun zienswijze op dit profiel gegeven. Hoe deze inbreng een plek heeft gekregen in het huidige of toekomstige beleid van de V R K is opgenomen in bijlage 2. H e t B e l e i d s p l a n C r i s i s b e h e e r s i n g i n relatie tot a n d e r e p l a n n e n
Het Beleidsplan is een multidisciplinair product en wordt uitgewerkt in andere documenten zoals het regionaal crisisplan, de organisatie- en werkplannen van de brandweer, GHOR/GGD, Politie, KMar en gemeenten (Bevolkingszorg) en overige partners. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het opstellen van het lokaal integraal veiligheidsbeleid. Een deel van het beleidsplan Crisisbeheersing heeft overlap met dit beleid, op het gebied van fysieke veiligheid. Thema's hierin zijn brandveiligheid gebouwen, risico's gevaarlijke stoffen/externe veiligheid, risico's natuurrampen en risico's infectieziekten. Ambitieniveau en r a n d v o o r w a a r d e n
In de visie van de V R K is het volgende opgenomen:
2
Dit rapport bevat de uitkomsten van de evaluatie van de Wet veiligheidsregio's door de commissie Hoekstra.
CvdK/vj/BS 2014-0019235
'De V R K wil fungeren en acteren als een hoeder van veiligheid en gezondheid van de bevolking tegen de laagst mogelijke kosten. Om dat geloofwaardig te doen is een minimumvereiste dat de V R K haar wettelijke taken naar behoren uitvoert, dat de vakbekwaamheid van de medewerkers op hoog niveau is en dat de organisatie beschikt over de meest recente kennis.' Crisisbeheersing gaat echter veel verder dan de V R K als organisatie. De V R K functioneert als platform voor veel partners in de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Het concept-beleidsplan is een product van en voor al deze partners. De resultaten in het beleidsplan kunnen dan ook alleen gerealiseerd worden wanneer alle betrokken partijen zich committeren aan de inhoud van het beleidsplan. Het bestuur van de V R K spreekt de verwachting uit dat de resultaten in de komende beleidsperiode geëffectueerd worden. Wanneer landelijke en/of regionale ontwikkelingen wijzigingen in doelstellingen, prioritering en/of resultaten tot gevolg hebben, zal het bestuur van de V R K deze consequenties bezien. Financiën
De V R K wordt gefinancierd uit bijdragen door de gemeenten en op basis van het Besluit Doeluitkering Rampen en Zware Ongevallen (BDUR) van het Rijk. Uitgangspunt is dat de kosten van de voorbereiding op rampenbestrijding en crisisbeheersing voor eigen rekening komt van iedere betrokken partner. Voor wat betreft de organisatieonderdelen van de V R K vindt de financiële vertaling van de doelstellingen zijn uitwerking in de (meerjaren) beleidsplannen, jaarplannen en operationele plannen. Deze uitgaven zullen moeten vallen binnen de financiële kaders van de V R K (programma multidisciplinaire samenwerking). Voorstel voor raadsvoordracht
Om in de regio de consultatie over het concept beleidsplan op eenduidige wijze te laten plaatsvinden doet het bestuur van de V R K het voorstel de consultatieronde collectief vorm te geven middels een gezamenlijke bijeenkomst van burgemeesters en raden in november 2014. U wordt hierover apart geïnformeerd. Vaststelling Beleidsplan na consultatie
Na deze consultatieronde stelt het VRK-bestuur het Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018 definitief vast. Hoogachtend, Dagelijks Bestuur van de Veiligheidsregio Kennemerland nímens deze,
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Crisisbeheersing doen we samen!
CasUicum
Ĵmond
«anjiao ti^Ajaanj
fusnfeei jordwiļk/
18-9-2014
iīimí
\
ì
n
i
Colofon Met medewerking van: Brandweer - VRK G G D / G H O R - VRK MICK-VRK Gemeenten regio Kennemerland Politie-eenheid N o o r d - H o l l a n d KMar District Schiphol Defensie ( R M C - N o o r d ) D i t document is t o t stand gekomen onder regie van het Veiligheidsbureau Kennemerland. Adres Veiligheidsregio Kennemerland Veiligheidsbureau Kennemerland Postbus 5514, 2000 G M HAARLEM www.vrk.nl Versie 2.0
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina I
VOORWOORD V o o r u ligt het Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018 van de Veiligheidsregio Kennemerland. In dit beleidsplan w o r d t de koers v o o r de komende vier jaar bepaald. H e t beleidsplan richt zich daarbij niet alleen op nieuwe ontwikkelingen maar o o k nadrukkelijk op versterking van de staande organisatie. Er is nog meer te doen, maar niet alles kan tegelijkertijd. Er zijn v o o r de komende vier jaar nadrukkelijk keuzes gemaakt. D e VRK spant zich met vele partners dagelijks in v o o r een veilige en gezonde samenleving. De VRK neemt het v o o r t o u w , maar kan alleen succesvol zijn als o o k de andere partijen hun verantwoordelijkheid nemen. H e t is onmogelijk en onrealistisch uit te gaan van een samenleving zonder risico's. W e richten ons op het zo goed mogelijk bestrijden van incidenten, rampen en crises en op het verminderen van risico's. De VRK leert van incidenten en verbetert waar nodig de werkwijze, zodat w e de burgers en bedrijven in het gebied nog beter kunnen dienen. De focus in deze beleidsperiode ligt op het versterken van de generieke crisisorgantaitie. D i t bereiken w e d o o r het versterken van de s a m e n w e r k i n g . Maatschappelijk liggen er veel uitdagingen kt de risicosamenleving. Deze vragen o m een integrale benadering en dus meer samenwerking tussen p t r t i j e n . C o n f o r m de uitkomsten van de evaluatie W e t veiligheidsregio's streeft de VRK binnen deze samenwerking een regiefunctie na. In dit plan is o o k veel aandacht v o o r z e l f r e d z a a m h e i d . De tijd is voorbij dat de hulpdiensten als enige aan de lat staan v o o r de crisisbeheersing in de regio. W e gaan er steeds ipeer van uit dat ©ok burgers en bedrijven verantwoordelijkheid hebben en nemen in geval van een ramp of crisis. O f - n o g beter - t e r v o o r k o m i n g van dergelijke situaties. Sinds de oprichting heeft de VRK een belangrijke groei doorgemaakt. D i t ondanks de bezuinigingsopgaven van de afgelopen periode. In de komende 4 jaren streven w e er naar o m de crisisorganisatie nog verder te p r o f e s s i o n a l i s e r e n . Veerkracht en vakmanschap zijn hierbij belangrijke begrippen. I n n o v a t i e en v o o r t d u r e n d aangesloten blijven op de maatschappelijke ontwikkelingen zijn verder belangrijke waarden in dit beleidsplan. De omgeving van d e veiligheidsregio is constant in beweging. Globalisering, social media, maar o o k een groeiende afhankelijke van complexe netwerken hebben hun invloed op het ontstaan en verloop van crises. De VRK heeft d o o r het invoeren van netcentrisch w e r k e n belangrijke stappen gezet o m een goede informatiepositie te v e r w e r v e n en behouden. O o k in de komende vier jaren wil VRK innovatief zijn en op een slimme manier de veiligheid en gezondheid in de regio verbeteren. Daar is iedere burger van Kennemerland bij gebaat D o o r samenwerking is o o k dit plan t o t stand gekomen Alle partners wil ik daarom namens het bestuur VRK bedanken v o o r hun bqdragen. H e t zorgt v o o r een gezamenlijk belang en daarmee c o m m i t m e n t van alle betrokken partijen.
Mr. B.B. Schneiders, voorzitter
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 2
BESTUURSSAMENVATTING D e kerntaak van de VRK kan w o r d e n omschreven als: het verbinden van een g r o o t aantal partners in veiligheid en gezondheid en het bevorderen van multidisciplinaire samenwerking. H e t Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018 is gemaakt o m richting te geven aan de verdere ontwikkeling van de multidisciplinaire samenwerking in de crisisbeheersing in de regio Kennemerland. H e t beleidsplan vertaalt bestuurlijke verantwoordelijkheden en ambities naar operationele voorbereiding en taakuitvoering. D o e l v a n h e t plan H e t bestuur van de VRK wil met het beleidsplan onder meer de gemeenteraden betrekken bij de strategische ontwikkelagenda v o o r de rampenbestrijding - en crisisbeheersing. O o k wil het bestuur middels het plan v o o r de komende vier jaar afspraken vastleggen over de bijdragen van de verschillende partners in de organisatie en uitvoering van rampenbestrijding en crisisbeheersing. Strategisch kader In het beleidsplan zijn de volgende strategisch uitgangspunten richting gevend: /.
Bevorderen van zelfredzaamheid
en veerkracht
De regio Kennemerland wil de (zelfredzaamheid en veerkracht van haar inwoners en aanwezige bedrijven versterken. D i t doet zij d o o r burgers en bedrijven optimaal te informeren over landelijke- en (boven)regionale risico's en duidelijk te maken wat burgers en bedrijven zelf kunnen doen tijdens een crisis of ramp. 2.
Professionalisering van de crisisorganisatie
Professionaliseren betekent investeren in een professionele crisisorganisatie die in staat is flexibel te opereren in geval van alle mogelijke rampen en crises. D i t vereist in de eerste plaats dat de regionale hulverleningsdiensten en betrokken partners hun eigen crisisprocessen op o r d e hebben en effectief samenwerken. 3.
Versterken van samenwerking
Risico's houden zich niet aan regiogreraen. Het r a p p o r t "Eenheid in verscheidenheid" dringt aan op 1
verbetering op het gebied van bovenregionale samenwerking en de aansluiting tussen Rijk en veiligheidsregio's.
2
VRK w e r k t hier al jaren aan, maar ziet nog steeds kansen de samenwerking met diverse partijen verder uit te bouwen (overheidsdiensten, burgers en bedrijven). De samenwerking met de beheerders van vitale infrastructuur staat reeds op de agenda en zal w o r d e n versterkt. 4.
bevorderen van informatie-uitwisseling en innovatie
De VRK w i l partners bij elkaar brengen en op zoek gaan naar effectieve en efficiënte oplossingen v o o r kennisen informatievraagstukken op het terrein van publieke veiligheid. Aanwezige (vak)kennis en informatie dient meer te w o r d e n uitgewisseld met partners en (buur)regio's.
D i t rapport bevat de uitkomsten van de evaluatie van de W e t veiligheidsregio's d o o r de commissie Hoekstra. De regio hecht veel waarde aan de bestaande samenwerking met de regio's Amsterdam-Amstelland, Zaanstreek-Waterland en N o o r d - H o l l a n d - N o o r d . De samenwerking met de veiligheidsregio AmsterdamAmstelland is financieel versterkt d o o r Rijksmiddelen. Er is sprake van structurele samenwerking tussen beide veiligheidsregio's op de onderdelen brandweer en G G D / G H O R . 1
2
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 3
T o t s t a n d k o m i n g v a n h e t plan Het beleidsplan heeft als basis het Regionaal Risicoprofiel Kennemerland 2012 en de daaraan gekoppelde capaciteitenanalyse. H e t beleidsplan is opgesteld d o o r de VRK (waaronder de G G D / G H O R en Brandweer), de Politie, de KMar, gemeenten en afgestemd met Defensie, de Waterschappen en aangrenzende veiligheidsregio's. H e t beleidsplan is hiermee een product van en v o o r de partners. L a n d e l i j k e doelstellingen H e t plan beschrijft hoe en in hoeverre VRK de komende jaren de landelijke beleidsdoelstellingen o m zal zetten in resultaten, rekening houdend met de eigen prioriteiten en kaders. Beleidsdoelstellingen en resultaten Het plan beschrijft de doelstellingen en resultaten v o o r de volgende multidisciplina*» thema's: »
Risicobeheersing
«
Incidentbeheersing
«
Herstel
»
Informatiemanagement
»
Kwaliteitszorg
Een overzicht van deze doelstellingen - voorzien van de wettelijke grondslag - is t e r u g te vinden in bijlage I. R a n d v o o r w a a r d e n e n financiën D e resultaten in het beleidsplan kunnen alleen gerealiseerd w o r d e n wanneer de b e t r o k k e n partijen zich op bestuurlijk niveau committeren aan de inhoud van het beleidsplan. H e t bestuur van de VRK spreekt de verwachting uit dat de resultaten in de komende beleidsperiode geëffectueerd w o r d e n . Uitgangspunt is van het plan dat de kosten van de voorbereiding op rampenbestrijding en crisisbeheersing v o o r eigen rekening komen van de b e t r o k k e n instanties. D e financiële vertaling van de doelstelling en resultaten in het beleidsplan vindt zijn uitwerking in de (meerjaren) beleidsplannen, jaarplannen en operationele plannen van de organisatieonderdelen en vallen binnen de bovengenoemde financiële kaders van de VRK.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 4
INHOUDSOPGAVE Voorwoord
2
Bestuurssamenvatting
3
1
7
2
H e t regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 1.1
Doelstelling
7
1.2
Missie en visie Veiligheidsregio Kennemerland
7
1.3
Strategisch kader
7
1.4
Leeswijzer
9
Verantwoording
10
2.1
Totstandkoming
~.
2.2
Inhoud en afbakening
2.3
Terugblik beleidsperiode 2010-2014
2.4
Uitkomsten risicoprofiel en capaciteitenanalyse
™~~ ™
Landelijke doelstellingen
2.6
Belangrijke ontwikkelingen
„ „
~™
Nationalisering Politie
~™-
Brandweer —
«—.
13 13
„
~
14 14
15
Koninklijke Marechaussee (KMar)
15
Verzelfstandiging haven
„
m
15 „™.„.
-
3.1
Beleidsdoelstellingen
3.2
Resultaten ...„
15 15
Risicobeheersing
16 „
Incidentbeheersing 4.1
Planvorming
16 16 17 17
Beleidsdoelstellingen planvorming
17
Resultaten
18
4.2
Multidisciplinair Opleiden, Trainen en Oefenen
18
Beleidsdoelstellingen M O T O
18
Resultaten
19
4.3
6
~
12
Regionale Uitvoeringsdiensten en vernieuwing omgevingsrecht
Interregionaal N e t w e r k Vitaal Noord Holland
5
11
14
Ambulancezorg
4
II
14
Bevolkingszorg
3
~
~
~
Landelijke Meldkamer Organisatie (LMO)
10
~
Capaciteitenanalyses Kennemerland 2.5
10
Crisiscommunicatie
19
Beleidsdoelstellingen crisiscommunicatie
19
Resultaten
19
Herstel
20
5.1
Beleidsdoelstellingen
20
5.2
Resultaten
20
Informatiemanagement
21
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 5
7
8
6.1
Beleidsdoelstellingen
23
6.2
Resultaten
23
Kwaliteitszorg
24
7.1
Beleidsdoelstellingen
24
7.2
Resultaten
24
Randvoorwaarden
25
8.1
Kritische succesfactoren
25
8.2
Financiën
25
8.3
Kwaliteitsbewaking
25
Lijst met afkortingen
~.
Bijlage I: overzicht beleidsdoelstellingen
26
..»™.
27
~
32
Bijlage II: Veiligheidsregio Kennemerland Introductie
™™
D e veiligheidsregio Kennemerland
32
—~
H e t Bestuur
32
—
H e t Veiligheidsteam
™ . ~
™ . —
D e Veiligheidsregio als netwerkorganisatie ............. ™.
DeGGD/GHOR
~
34 34
~
D e gemeentelijke k o l o m D e brandweer
-~
34 «
35 35
~
35
De gemeenschappelijke meldkamer
35
H e t Veiligheidsbureau Kennemerland
™.
35
D e politie-eenheid N o o r d - H o l l a n d
35
De Koninklijke Marechaussee (KMar) op Schiphol
35
Defensie
36
Vitale sectoren
~ —
Bijlage III: operationele slagkracht VRK
36 37
Brandweer
37
GHOR
37
Gemeenten
37
Politie
38
Defensie
38
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 6
I
HET R E G I O N A A L BELEIDSPLAN CRISISBEHEERSING
1.1
Doelstelling
De Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) heeft onder andere t o t doel de bestuurlijke en operationele slagkracht te vergroten o m daarmee de regio Kennemerland veiliger en gezonder maken. D e kerntaak van de VRK kan w o r d e n omschreven als: het verbinden van een g r o o t aantal partners in veiligheid en gezondheid en het bevorderen van multidisciplinaire samenwerking. H e t Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018 is gemaakt o m richting te geven aan de verdere ontwikkeling van de multidisciplinaire samenwerking in de crisisbeheersing in de regio Kennemerland. H e t beleidsplan vertaalt bestuurlijke verantwoordelijkheden en ambities naar operationele voorbereiding en taakuitvoering. H e t bestuur van de VRK wil met het beleidsplan het volgende bereiken: »
Het betrekken van de gemeenteraden bij de strategische ontwikkelagenda v o o r de rampenbestrijding en crisisbeheersing op basis van het vastgestelde risicoprofiel; Communiceren hoe het bestuur van de VRK omgaat met de risico's in de regio Kennemerland; 3
4
»
1.2
«
Beschrijven hoe de multidisciplinaire voorbereiding en uitvoering van de crisisbeheersing w o r d t vormgegeven;
»
Het regionaal op elkaar afstemmen van de organisatie van alle facetten van de rampenbestrijding en crisisbeheersing en afspraken vastleggen over de bijdragen van de verschillende partners.
Missie en visie Veiligheidsregio
Kennemerland
De m i s s i e van de VRK v o o r de crisisbeheersing in de periode 2015-2018 luidt W i j - gemeenten, politie, KMar, G G D en brandweer - willen als intensief samenwerkende partners gezamenlijk de veiligheid en gezondheid van de burgers in de regio Kennemerland verbeteren en borgen. Hierbij is de volgende visie op crisisbeheersing leidend voor de komende beleidsperiode: De partners in veiligheid zijn met elkaar, door slim gecombineerde netwerken, verbonden. Inwoners en bedrijven kennen en dragen hun eigen verantwoordelijkheid. De veiligheidsregio v o r m t hierbij de spin in het web. De veiligheidsregio ziet t o e op en inspireert t o t samenwerking en borging van een sterke keten van gezondheid en veiligheid. De VRK wil fungeren en acteren als een hoeder van veiligheid en gezondheid van de bevolking tegen de laagst mogelijke kosten. O m dat geloofwaardig t e doen is een minimumvereiste dat de VRK haar wettelijke taken naar behoren uitvoert, dat de vakbekwaamheid van de medewerkers op hoog niveau is en dat de organisatie beschikt over de meest recente kennis en informatie. De organisatie moet daarvoor o o k gebruik maken van de ervaringen die ze opdoet tijdens een incident of oefening en steeds w e e r verbeteringen d o o r v o e r e n . Bij het waarmaken van de ambitie is eenduidige communicatie verder essentieel. Als VRK willen wij dan o o k helder communiceren over de (on)mogelijkheden van de veiligheidsregio en over de zelfredzaamheid van inwoners, bezoekers en bedrijven.
1.3
Strategisch
kader
In de periode 2015-2018 gelden v o o r de rampenbestrijding en crisisbeheersing de volgende vier strategische uitgangspunten.
Ramp; een zwaar ongeval of andere gebeurtenis waarbij het leven en de gezondheid van veel personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate zijn geschaad of w o r d e n bedreigd en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten of organisaties van verschillende disciplines is vereist o m de dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken. Crisis: een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is aangetast of dreigt te w o r d e n aangetast. 1
4
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 7
1. Bevorderen van zelfredzaamheid en v e e r k r a c h t De regio Kennemerland wil de (zelfredzaamheid en veerkracht van haar inwoners en aanwezige bedrijven versterken. D i t doet zij d o o r burgers en bedrijven optimaal te informeren over landelijke- en (boven)regionale risico's en duidelijk te maken wat burgers en bedrijven zelf kunnen doen tijdens een crisis of ramp. Dit betekent: »
Uitgaan van een zelfredzame samenleving waarbij de aandacht van de hulpdiensten zich in eerste instantie richt op de minder zelfredzame burgers;
«
Kiezen v o o r verdere ontwikkeling van risicocommunicatie gericht op het bevorderen van zelfredzaamheid en veerkracht; Zelfredzaamheid en improvisatie krijgen een plek in de plannen en in activiteiten op het gebied van opleiden, trainen en oefenen.
»
2. Professionalisering van de crisisorganisatie Professionaliseren betekent investeren in een professionele crisisorganisatie die in staat is flexibel te opereren in geval van alle mogelijke rampen en crises. D i t vereist in de eerste plaats dat de regionale hulverleningsdiensten en betrokken partners hun eigen crisisprocessen op o r d e hebben en effectief samenwerken. Daarnaast betekent dit: »
Voorbereid zijn op 'redelijkerwijs te verwachten' crises, maar tevens investeren in veerkracht en improvisatievermogen o m beter te kunnen omgaan met 'niet voorbereide' of worst-case scenario's;
«
Aansluiten op maatschappelijk ontwikkelingen, zoals de r o l van de media bij incidenten;
»
Kiezen v o o r continuïteit en veerkracht van d e operationele organisatie;
«
Kiezen v o o r het versterken van het continufetrtsmanagement ;
»
Kiezen v o o r het beter voorhanden hebben van actuele (digitale) informatie.
5
3. V e r s t e r k e n van s a m e n w e r k i n g Risico's houden zich niet aan regiogrenzen. H e t r a p p o r t "Eenheid in verscheidenheid" dringt aan o p verbetering op het gebied van bovenregionale samenwerking en de aansluiting tussen Rijk en veiligheidsregio's. VRK w e r k t hier al jaren aan, maar ziet nog steeds kansen de samenwerking met diverse partijen verder uit te bouwen (overheidsdiensten, burgers en bedrijven). D e samenwerking met de beheerders van vitale infrastructuur staat reeds op de agenda en zal w o r d e » versterkt. 6
7
D i t betekent v o o r de VRK: » » »
Een regiefunctie vervullen en platform zijn o m interdisciplinaire en intersectorale samenwerking met partners v o r m t e kunnen geven; Kiezen v o o r versterking en borging van samenwerkingsafspraken tussen de VRK, haar partners en buurregio's; Kiezen v o o r continue aandacht v o o r de risicobeheersing r o n d Schiphol en het Noordzeekanaalgebied (inclusief de IJmond).
4. B e v o r d e r e n van informatie-uitwisseling en innovatie D e VRK w i l partners bij elkaar brengen en op zoek gaan naar effectieve en efficiënte oplossingen v o o r kennisen informatievraagstukken op het t e r r e i n van publieke veiligheid. Aanwezige (vak)kennis en informatie dient meer te w o r d e n uitgewisseld met partners en (buur)regio's. Dit betekent: » Kiezen v o o r samenwerking op gebied van innovatie en kennisontwikkeling; « Kiezen v o o r het delen van kennis en informatie met landelijke instituten, partners en andere regio's.
Continuïteitsmanagement is een strategie gericht op het beperken van schade ten gevolge van verlies van de continuïteit van de bedrijfsvoering. Denk hierbij aan situaties als uitval van vitale voorzieningen, extreem w e e r en griepepidemie. D i t rapport bevat de uitkomsten van de evaluatie van de W e t veiligheidsregio's d o o r de commissie Hoekstra. De regio hecht veel waarde aan de bestaande samenwerking met de regio's Amsterdam-Amstelland, Zaanstreek-Waterland en N o o r d - H o l l a n d - N o o r d . De samenwerking met de veiligheidsregio AmsterdamAmstelland is financieel versterkt d o o r Rijksmiddelen. Er is sprake van structurele samenwerking tussen beide veiligheidsregio's op de onderdelen brandweer en G G D / G H O R . 5
6
7
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 8
1.4 Leeswijzer D i t beleidsplan is als volgt opgebouwd: »
« » » »
Hoofdstuk 2, Verantwoording, geeft inzicht in de totstandkoming, afbakening en achtergronden van dit beleidsplan. In dit hoofdstuk komen onder meer de uitkomsten van het regionaal risicoprofiel en de landelijke beleidsdoelstellingen aan bod. De hoofstukken 3, 4 en 5 behandelen achtereenvolgens de voorgenomen beleidsdoelstellingen en resultaten op het gebied van risicobeheersing, incidentbeheersing en herstel. De hoofdstukken 6 en 7 zetten de doelstellingen en resultaten uiteen v o o r respectievelijk informatiemanagement en kwaliteitszorg. H e t achtste hoofdstuk benoemt de randvoorwaarden v o o r het succesvol realiseren van de genoemde beleidsdoelstellingen. Bijlage I betreft een overzicht van alle doelstellingen, resultaten en grondslag.
»
Bijlage II geeft een beschrijving van Kennemerland en de VRK.
«
Bijlage III beschrijft de operationele slagkracht van de VRK.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 9
2
2.1
VERANTWOORDING
Totstandkoming
Het beleidsplan heeft als basis het Regionaal Risicoprofiel Kennemerland 2012 en de daaraan gekoppelde capaciteitenanalyse. H e t beleidsplan is opgesteld d o o r de VRK (waaronder de G G D / G H O R en Brandweer), de Politie, de KMar, gemeenten en afgestemd met Defensie, de Waterschappen en aangrenzende veiligheidsregio's. H e t beleidsplan is hiermee een product van en v o o r de partners. D e gemeenten zijn verantwoordelijk v o o r het opstellen van het lokaal integraal veiligheidsbeleid. Fysieke veiligheid maakt daar onderdeel van uit, en daardoor is er een relatie met dit beleidsplan crisisbeheersing. D e inbreng van de gemeenteraden is wettelijk als volgt geregeld : Voorafgaand aan de vaststelling van het beleidsplan overlegt de burgemeester van een gemeente in het gebied van de veiligheidsregio met de gemeenteraad over het concept-beleidsplan. 8
Definitieve besluitvorming vindt plaats in het Algemeen Bestuur VRK.
2.2
I n h o u d en a f b a k e n i n g
Het Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing is een wettelijk planfiguur ( a r t 14 W e t veiligheidsregio's). H e t plan moet wettelijk uit een aantal onderdelen bestaan. VRK heeft e r v o o r gekozen voofÄggend plan k o r t en bondig te houden en enkele van deze onderdelen op te nemen in andere planvormen. In onderstaande tabel zijn de verwijzingen terug te vinden. Verplicht onderdeel Een beschrijving van de beoogde operationele prestaties van de diensten en organisaties van de VRK, alsmede van de beoogde operationele prestaties in het kader van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing van de gemeenten en de politie in de regio Kennemerland;
Vindplaats Bijlage 2: operationele slagkracht VRK;
Een uitwerking van de landelijke doelstellingen, zoals genoemd in de W e t veiligheidsregio's; Een beschrijving van de informatievoorziening binnen en tussen de organisatieonderdelen van de VRK en haar partners; Een oefenbeleidsplan;
Paragraaf 2.5: Landelijke doelstellingen;
Een beschrijving van de niet-wettelijke adviesfunctie, zoals bedoeld in artikel 10, onder b; D e v o o r de brandweer geldende opkomsttijden en een beschrijving van de voorzieningen en maatregelen, noodzakelijk voor de brandweer o m daaraan te voldoen.
Hoofdstuk 6: Informatiemanagement;
Separaat plan: het meerjaren Multidisciplinair Opleidings-, Trainings- en Oefenbeleidsplan (www.vrk.nl/veiligheidsbureau); Hoofdstuk 3: Risicobeheersing; Separaat plan: het regionaal repressief dekkingsplan Brandweer (www.vrk.nl/veiligheidsbureau).
Het voorliggende plan bevat geen monodisciplinaire beleidsvoornemens. O o k is e r v o o r gekozen o m in dit plan niet uit te werken wat er in de bedrijfsvoering nodig is o m de beleidsdoelstellingen te realiseren. In hoofdstuk 8 w o r d t het financiële kader nader beschreven.
W v r art. 14 2a.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 10
2.3
Terugblik beleidsperiode
2010-2014
Met de inwerkingtreding van de W e t veiligheidsregio's in 2010 is het Beleidsplan Crisisbeheersing 2010-2013 opgesteld ter vervanging van het eerdere regionaal beleidsplan rampenbestrijding. Met dit beleidsplan w e r d invulling gegeven aan de wettelijke gevraagde verbreding van rampenbestrijding naar crisisbeheersing. H e t plan was gebaseerd op het risicoprofiel uit 2007. In de jaren 2010, 201 I en 2012 heeft de VRK onder andere gewerkt aan het verwerken van de bezuinigingsopgaven. De basis van de bedrijfsvoering is op o r d e gebracht en taken zijn aangepast aan de beschikbare budgeten. Daarnaast is er vanaf 2010 inhoudelijk veel in gang gezet: » »
De regio heeft de aanbevelingen uit de onderzoeken naar aanleiding van de Poldercrash en de Staat van de Rampenbestrijding 2010 en 2013 v e r w e r k t ; H e t nieuwe regionale risicoprofiel is aan gemeenteraden voorgelegd en bestuurlijk vastgesteld en er zijn capaciteitenanalyses uitgevoerd;
« »
Er is een bestuurlijk convenant afgesloten tussen het bestuur VRK en de politie; De samenwerking met de vitale sectoren is geïntensiveerd: de afspraken dáárvoor zijn vastgelegd in drie convenanten;
»
Diverse netwerkbijeenkomsten met partners zijn georganiseerd;
«
Netcentrisch w e r k e n ' is opgepakt en doorgevoerd;
»
De wettelijk verplichte systeemoefening is gehouden;
»
De regionale plannen zijn op orde gebracht.
O m de beleidscyclus van de VRK gelijk te laten lopen met de pbncyclus van de politie heeft het bestuur e r v o o r gekozen o m het beleidsplan 2010-2013 een jaar langer aan t e l o u d e n . Derhalve was het plan o o k in 2014 van kracht.
2.4 U i t k o m s t e n r i s i c o p r o f i e l en capackteitenanalyse H e t regionaal risicoprofiel geeft een beeld van de aard en omvang van de risico's binnen de regio en de risico's die van buitenaf de regio kunnen beïnvloeden. H e t risicoprofiel biedt zicht op grote branden, rampen en crises die de regio mogelijk kunnen treffen. H e t risicoprofiel is een belangrijk strategisch instrument bij het maken van beleidskeuzes. H e t Algemeen Bestuur van de VRK hoeft o p 9 juli 2012, na overleg met de raden van de deelnemende gemeenten en consultatie van de onder meer de rijksheren , het nieuwe regionaal risicoprofiel vastgesteld. Tevens besloot het Algemeen Bestuur toC 10
»
Een capaciteitenanalyse ' v o o r de zes prioritaire risico's uit het regionaal risicoprofiel Kennemerland;
«
Een interregionale capaciteitenanalyse v o o r het Noordzeekanaalgebied;
»
Een capaciteitenanalyse v o o r Tata Steel.
1
D i t risicoprofiel v o r m t de basis v o o r het beleidsplan. V o o r het hoofdrapport en t w e e deelrapporten w o r d t verwezen naar www.vrk.nl/veiligheidsbureau.
' Netcentrisch w e r k e n houdt in dat operationele informatie niet w o r d t doorgegeven via hiërarchische lijnen, maar dat zij zo snel mogelijk via een geautomatiseerd systeem w o r d t gedeeld met iedereen v o o r w i e de informatie relevant kan zijn. Rijksheren zijn bij algemene maatregel van bestuur aangewezen functionarissen die in geval van buitengewone omstandigheden ('crises') noodbevoegdheden 'namens de vakminister kunnen uitoefenen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Dijkgraaf. In een capaciteitenanalyse w o r d t onderzocht welke mogelijkheden er zijn o m de risico's te v o o r k o m e n of reduceren (risicobeheersing) en op welke punten het repressieve optreden van de veiligheidsregio's en haar partners kan w o r d e n verbeterd (crisismanagement). Deze analyse levert een integraal beeld op over generiek en specifiek noodzakelijke beleidsmaatregelen in alle schakels van de veiligheidsketen. 10
11
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina I I
Risicoprofiel als s t u r i n g s m i d d e l v o o r de g e m e e n t e r a d e n D e veiligheidsregio is als verlengd lokaal bestuur ingesteld o m taken uit te voeren namens en v o o r de gemeenten. O m d a t het risicoprofiel de basis v o r m t v o o r het beleidsplan, is het d o o r de wetgever nadrukkelijk als een instrument gepositioneerd o m de gemeenteraden directe invloed te geven op het beleid van de veiligheidsregio. H e t risicoprofiel is daarom d o o r het bestuur van de veiligheidsregio besproken met alle deelnemende gemeenteraden. In het profiel hebben de raden kunnen zien welke risico's v o o r hun gemeente relevant zijn. De raden hebben de gelegenheid gehad het profiel aan te vullen met eigen onderkende risico's. Daarnaast konden zij lokale beleidsprioriteiten en veiligheidsthema's naar voren brengen.
V o o r de risicoanalyse zijn 23 geselecteerde incidenttypen geanalyseerd op de dimensies waarschijnlijkheid en impact. De resultaten van de analyse zijn weergegeven in onderstaand risicodiagram.
Catastrofaal
Zeer ernstig
» ZSktegorr u Vlkgnigcal
Ernstig
« BraidSciiplonreiitinel stroomiDual « Eíüem* koide Uaatclappŕltte oiriít^ocBaųisļClologtîct)
a Aardgas kldlig
s
Impact aometBigiitbirtiBid
Aanzienlijk
materoigtualNZK *
.
Beperkt
^Tailprtiraid * » Hoogout igas » BOTWO-II
Pailekbl eiKieme it a , Rígtoiaví wattrKetlig a BraidVtľťírHiiřl » Braid parkeergarage
* uticiv
. urtaldrlikitater aesm«lfel|k«dlerzlekt 9 Iraid zieke tl t
wmgboeiig
« Di libra id
» Reiki oi daar
Minder dan beperkt
Zeer orovaarschijnlijk
Onwaarschijnlijk
Mogelijk
Waarschijnlijk
Zeer waarschijnlijk
Wa a rschijnl ikheid Figuur I : Risicodiagram regio Kennemerland (2012) De prioritaire risico's v o o r Kennemerland zijn de zes scenario's met een impact die w o r d t ingeschat als 'zeer ernstig' of'ernstig' én een waarschijnlijkheid die varieert van 'mogelijk' t o t 'zeer waarschijnlijk'. De zes belangrijkste scenario's v o o r Kennemerland zijn: 1. Vliegtuigcrash bij landing 2. Ernstige ziektegolf d o o r virus 3. Brand in treintunnel 4. Stroomuitval d o o r brand in een onderstation 5. Twee weken extreme kou en sneeuw 6. Maatschappelijke onrust (sociaal psychologische impact) Capaciteitenanalyses Kennemerland De capaciteitenanalyse van de zes belangrijkste scenario's leidde t o t een drietal belangrijke bevindingen: »
De capaciteiten v o o r crisisbeheersing van de VRK en haar partners zijn grotendeels op orde;
»
De operationele prestaties vormen naar het oordeel van de experts niet de zwakste schakel;
«
De crisisorganisatie kan efficiënter en rendabeler gemaakt w o r d e n . H i e r v o o r zijn aanbevelingen gedaan.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 12
D e bij de analyse verkregen inzichten helpen o m de risico's waar mogelijk effectiever en efficiënter te beperken of beheersen. De belangrijkste v o o r het beleidsplan relevante inzichten die v o o r t zijn gevloeid uit de capaciteitenanalyse zijn: »
Verstevig het continuïteitsmanagement;
»
Versterk risicocommunicatie en draag daarmee bij aan (zelfredzaamheid;
»
Versterk de voorbereiding op maatschappelijke onrust.
H e t rapport van de capaciteitenanalyse is op 10 februari 2014 d o o r de bestuurscommissies Openbare Veiligheid en Publieke Gezondheid en Maatschappelijke Z o r g vastgesteld en daarmee bestuurlijk geborgd. D e uitkomsten van de interregionale capaciteitenanalyse v o o r het Noordzeekanaal (uitgevoerd samen met de Veiligheidsregio's Amsterdam-Amstelland en Zaanstreek-Waterland) w o r d e n eind 2014 verwacht.
2.5
Landelijke
doelstellingen
Het Veiligheidsberaad heeft een 'strategische agenda Versterking Veiligheidsregio's' opgesteld, met een looptijd van twee jaar. Daarin zijn onder andere de aanbevelingen van de commissie Hoekstra en de inbreng van de minister van Veiligheid en justitie v e r w e r k t . Bij de strategische agenda staan de volgende thema's centraal: 1. W a t e r en evacuatie; het ontwikkelen van een adequate rampenbeheersing bij overstromingen en realiseren van een acceptabel risico; 2. Continuïteit van de samenleving; het v o o r k o m e n van maatschappelijke ontwrichting d o o r grootschalig uitval; 3. Nucleaire veiligheid; het adequaat reageren op een nucleair of radiologisch incident, binnen of buiten de eigen landsgrenzen; 4. Kwaliteit en vergelijkbaarheid veiligheidsregio's; het inzichtelijk maken van de kwaliteit, op basis van gezamenlijke definities bepalen welke instrumenten nodig zijn o m beoogde kwaliteit te bereiken; 5. Versterken bevolkingszorg; het beschouwen van bevolkingszorg als volwaardige kolom binnen het totaal van de crisisbeheersing; 6. Versterken van de Civiel-Militaire Samenwerking; het borgen van de samenwerking met defensie op landelijk en regionaal niveau. De thema's w o r d e n landelijk nog vertaald naar concrete uitvoeringsplannen. Waar relevant w o r d t bij de uitwerking van alle agenda-onderdelen rekening gehouden met aspecten van publieke gezondheid. Deze lopen immers d o o r alle thema's heen en zijn niet te vangen in één afzonderlijk thema. Het bestuur van de VRK heeft aangegeven deze agenda te delen, binnen de grenzen van de eigen financiële en bestuurlijke prioriteiten. O p sommige aspecten loopt Kennemerland landelijk al v o o r o p , bijvoorbeeld als het gaat o m het versterken van de bevolkingszorg (thema 5) en de Civiel-Militaire Samenwerking (thema 6). Continuïteit van de samenleving (thema 2) en kwaliteit en vergelijkbaarheid veiligheidsregio's (thema 4) staan o o k reeds op de VRK agenda en w o r d e n in de komende beleidsperiode verder uitgebouwd. Het thema 'water en evacuatie' (thema I) kreeg in 2012 veel aandacht in (de voorbereidingen op) de landelijke overstromingsoefening. De komende beleidsperiode staat niet gepland dat op dit thema grote extra preparatieve inspanningen zullen w o r d e n verricht. Hetzelfde geldt v o o r 'nucleaire veiligheid'(thema 3). De mate van (bestuurlijke) beïnvloedbaarheid van deze crisistypen is gering en beide thema's scoren niet hoog in het huidige risicoprofiel. W e l zal wat betreft deze thema's in de komende beleidsperiode gewerkt w o r d e n aan het verhogen van de zelfredzaamheid middels bijvoorbeeld risicocommunicatie.
2.6 Belangrijke ontwikkelingen D e VRK is een netwerkorganisatie. O m samen met partners effectief beleid te kunnen maken op het gebied van crisisbeheersing is het van belang de ontwikkelingen in de omgeving en bij partnerorganisaties te kennen en hierop in te spelen. In deze paragraaf w o r d e n enkele v o o r VRK belangrijke ontwikkelingen benoemd.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 13
Evaluatie W e t veiligheidsregio's en c o m m i s s i e H o e k s t r a O p I o k t o b e r 2010 is de W v r in werking getreden. De w e t heeft als belangrijkste doel de rampenbestrijding en crisisbeheersing in Nederland te versterken. Een commissie, onder leiding van de heer Rein Jan Hoekstra, heeft in 2013 advies uitgebracht over functioneren van de W v r en het stelsel van rampenbestrijding en crisisbeheersing in Nederland. D i t advies is mede gebaseerd op de d o o r de I nspectie Veiligheid en Justitie opgestelde Staat van de Rampenbestrijding 2013 en de evaluatie van de W e t veiligheidsregio's d o o r het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum. Belangrijke conclusie van de Evaluatiecommissie is dat de invoering van de veiligheidsregio's een gunstig effect heeft gehad op de kwaliteit en effectiviteit van de crisisbeheersing. W e l kan er nog professioneler w o r d e n g e w e r k t en moet de samenwerking tussen betrokken hulpdiensten w o r d e n verbeterd. De mogelijke verbetermaatregelen die op basis van de uitkomsten genomen zullen w o r d e n , kunnen in de komende beleidsperiode van invloed zijn op de organisatie en taken van de veiligheidsregio. Eén van de aanbevelingen is dat veiligheidsregio's hun regiefunctie in multidisciplinair verband moeten versterken o m de noodzakelijke doorontwikkeling van de rampenbestrijding en crisisbeheersing in Nederland mogelijk te maken. Landelijke Meldkamer Organisatie ( L M O ) De regionale meldkamer is de spil bij de opstart van de rampenbestrijding en cHsřsbehaersing. O p dit m o m e n t vinden er belangrijke veranderingen plaats in de organisatie van de meldkamers. Er k o m t één landelijke meldkamerorganisatie met tien meldkamers in de tien regionale eenheden van de Nationale Politie. De komende jaren w o r d t gewerkt aan de inrichting hiervan. Deze organisatie zal spoedeisende meldingen van burgers aannemen bestemd v o o r ambulance, brandweer en politie. D e metókamar in Haarlem bedient het gebied van de Veiligheidsregio's Kennemerland, N o o r d - H o l l a n d N o o r d en Zaanstreek-Waterland. O o k de meldkamer van de KMar district Schiphol w o r d t hier in opgenomen. D e minister van Veiligheid en Justitie is verantwoordelijk v o o r de L M O , V o o r de vorming van de Landelijke Meldkamerorganisatie heeft de minister een opdracht v e r s t r e k t aan de korpschef van politie, die deze bevoegdheid mandateert aan de kwartiermaker Landelijke Meldkamerorganisatie. Er zijn afspraken gemaakt over de aansturing en de positionering van de L M O en over de wijze waarop de overgang van de huidige naar de nieuwe situatie plaatsvindt. Deze afspraken zijn vastgelegd in het "Transitfeakkoord meldkamer van de t o e k o m s t " dat op 16 o k t o b e r 2013 o o k d o o r het bestuur van de Veiligheidsregio Kennemerland is getekend. De komst van een landelijke organisatie betekent dat standaardisatie van werkprocessen noodzakelijk is, wil de L M O effectief en doelmatige kunnen w e r k e n . Een belangrijk uitgangspunt is dat de huidige samenwerking met de crisispartners o o k in de nieuwe meldkamerorganisatie geborgd w o r d t . N a t i o n a l i s e r i n g P olitie D e fusie van de regionale politiekorpsen t o t een nationale politie is een ingrijpende verandering die heeft plaatsgevonden per I januari 2013. H i e r d o o r vormen de veiligheidsregio's Zaanstreek-Waterland, N o o r d Holland N o o r d en Kennemerland gezamenlijk één geografisch verzorgingsgebied: de eenheid N o o r d - H o l l a n d . O o k de komende beleidsperiode zal deze verandering nog zijn uitwerking hebben. Brandweer In 2010 is de brandweer geregionaliseerd. H i e r d o o r heeft de taakuitvoering op verschillende vlakken een kwaliteitsimpuls gehad. Er is een kritische massa ontstaan die meer specialisatie mogelijk heeft gemaakt. Inmiddels w o r d e n taken opgepakt die voorheen bleven liggen. V o o r de periode 2 0 1 4 - 2 0 1 8 streeft de brandweer ernaar o m de voordelen van specialisatie nog verder te ontwikkelen. Bevolkingszorg De commissie 'Bevolkingszorg op orde' heeft in opdracht van het Veiligheidsberaad een r a p p o r t uitgebracht. Geconstateerd w e r d dat er grote verschillen zijn tussen de regio's in de bevolkingszorg die w o r d t geleverd. Er zijn prestatie-eisen opgesteld die zich richten op de volgende aspecten van bevolkingszorg: »
Crisiscommunicatie: H e t communiceren met de bevolking waarbij w o r d t aangesloten bij de (informatie)behoefte van de samenleving;
»
Acute bevolkingszorg: de bevolkingszorg die naast de spoedeisende zorg d o o r de professionele hulpverleners ter plaatse meteen geleverd m o e t w o r d e n ; » De herstelzorg: na de acute fase van een crisis is zorg nodig o m een terugkeer naar de 'reguliere' situatie te ondersteunen. Deze ' o m b o u w ' naar een bevolkingszorg met een realistisch en eigentijds karakter heeft in Kennemerland al plaatsgevonden. De gemeenten hebben zich de afgelopen beleidsperiode bijzonder ingespannen o m te voldoen aan deze vereisten.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 14
Regionale Uitvoeringsdiensten en vernieuwing omgevingsrecht Veranderingen in het omgevingsrecht hebben onder meer geleid t o t oprichting van de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD's), o o k wel Omgevingsdiensten (OD's) genoemd. De O D ' s beogen één loket te bieden v o o r vergunningverlening, toezicht en handhaving op het gebied van milieu en mogelijk o o k bouwen, natuur en water. V o o r de handhaving r o n d o m bedrijven die met gevaarlijke stoffen w e r k e n (BRZO-bedrijven) zijn er zes gespecialiseerde O D ' s aangewezen. In Kennemerland zijn er sinds 2013 t w e e O D ' s actief. Een v o o r het Noordzeekanaalgebied en de ' O D IJmonď. D e bedoeling is dat deze O D ' s in 2015 samengaan. De VRK w e r k t samen met de beide O D ' s en sluit aan bij de ontwikkelingen. Koninklijke Marechaussee ( K M a r ) In de komende jaren transformeert de KMar van een gebiedsgebonden organisatie naar een informatie gestuurde organisatie. Deze o m v o r m i n g vindt plaats in de periode 2014-2017 en heeft grote gevolgen v o o r de interne organisatie en - sturing van de KMar: De districtsstaven w o r d e n gefaseerd ondergebracht onder één landelijk Tactische C o m m a n d o ( LTC) en vanaf 2016 definitief omgevormd t o t één landelijke organisatie. De samenwerkingsafspraken blijven gehandhaafd en w o r d e n de komende planperiode in een convenant tussen de KMar Schiphol en de VRK geborgd. 12
Ambulancezorg Met ingang van I januari 2013 is de Tijdelijke W e t Ambulancezorg (Twtat) in werking getreden. Deze w e t bepaalt onder andere dat er één regionale ambulancevoorziening w o r d t aangewezen die verantwoordelijk is v o o r de meldkamer en de ambulancezorg. De vergunningshouder ambulancezorg in de regio Kennemerland is de 'coöperatie Regionale Ambulancevoorziening Kennemerland*. Deze coöperatie is opgericht d o o r W i t t e Kruis, Veiligheidsregio Kennemerland en Ambulance Amsterdam Kennemerland. Algelopen jaar stond in het teken van de uitwerking van de nieuwe w e t en verdere consolidatie van de samenwerking van de participerende partijen. Per I januari 2014 is tevens een nieuwe financieringsmethodiek van kracht. D e belangrijkste wijziging is dat de financiering voornamelijk uitgaat van een vergoeding o p basis van beschikbaarheid in plaats van (voorheen) productie. Per I januari 2015 zal de financiering vanuit de Nederlandse Z o r g A u t o r i t e i t betreffende Ambulancezorg v o o r deze regio alleen nog via de RAV Kennemerland lopen. D i t heeft vooral consequenties v o o r de spoedeisende Medische Hulpverlening o p Schiphol (kmdside). D i t w o r d t de komende beleidsperiode nader uitgewerkt. Interregionaal N e t w e r k Vitaal Noord Holland D e veiligheidsregio heeft in 2012 en 2013 structurele samenwerkingsafspraken vastgelegd in bestuurlijke convenanten met een aantal vitale sectoren: »
Drinkwatersector
»
Energiesector
«
Wegen- en waterbeheer
D e betrokken vitale ketenpartners en regio's hebben de afspraken uitgewerkt. O o k staat de ondertekening van een convenant met de spoorsector op stapel. Er is een 'I nterregionaal N e t w e r k Vitaal N o o r d - H o l l a n d ' gevormd dat de komende tijd w o r d t versterkt. Verzelfstandiging haven Vanaf I april 2013 is het Amsterdamse havenbedrijf verder gegaan als overheids-NV. De gemeente Amsterdam is 100"Á aandeelhouder. De gemeente richt zich op het stellen van publieke kaders. H e t bedrijf is verantwoordelijk v o o r de bedrijfsvoering. I n de capaciteitenanalyse v o o r het Noordzeekanaal w o r d t nader ingegaan op de consequenties van deze veranderingen v o o r de crisisbeheersing.
12
Hiermee w o r d t invulling gegeven aan artikel 19 W v r .
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 15
3
RISICOBEHEERSING
Risicobeheersing omvat alle activiteiten die een vroegtijdige structurele aandacht v o o r integrale veiligheid bevorderen en die gericht zijn op het zoveel mogelijk v o o r k o m e n van onveilige situaties en omstandigheden. D e brandweer, politie, G H O R en gemeenten geven hier momenteel een eigen invulling aan. V o o r de komende beleidsperiode is het streven risicobeheersing zoveel als mogelijk vanuit één multidisciplinaire visie te benaderen. Daarom zal er gezamenlijk een beleidsplan Risicobeheersing w o r d e n opgesteld. Hiermee zal de VRK invulling geven aan de beoogde regierol van de veiligheidsregio op het brede terrein van fysieke veiligheid. O o k zullen burgers en bedrijven meer betrokken w o r d e n bij de filosofie achter zelfredzaamheid. H i e r d o o r krijgen burgers en bedrijven een duidelijker eigen verantwoordelijkheid en leveren ze een bijdrage aan de risicobeheersing. D i t alles zal implicaties hebben voor: »
Risicocommunicatie en voorlichting;
»
Vergunningverlening;
«
Toezicht en handhaving.
De VRK heeft hierbij hoofdzakelijk een adviserende r o l . De gemeenten (en provincie) zijn veelal het bevoegd gezag v o o r de van toepassing zijnde wetgeving. Andere partijen met eiejen taken en bevoegdheden maken deel uit van het systeem van risicobeheer. De brandweer is hierin een belartgrtjke partij. Z o is 'Brandveilig leven' in de komende beleidsperiode een belangrijke vakinhoudelijke ontwikkeling v o o r de brandweer. 'Brandveilig leven' richt zich op bewustwording van burgers over risico's en het vergroten van de eigen verantwoordelijkheid, het bieden van handelingsperspectief en het v e r g r o t e n van zelfredzaamheid. In verschillende w e t t e n is bepaald wanneer het bevoegd gezag de VRK e n zijn partners in de gelegenheid m o e t stellen advies uit te brengen. Naast deze wettelijke adviesrol kan de VRK ook gevraagd en ongevraagd gemeenten, provincie en andere bestuursorganen adviseren over fysieke veiligheid, waarbij een eenduidige aanpak wenselijk is. Een voorbeeld hiervan is de multidisciplinaire advisering op het gebied van evenementenveiligheid. De veranderingen in het omgevingsrecht en de oprichting van de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD's vragen o o k een investering van de brandweer in de komende beleidsperiode.
3.1
Beleidsdoelstellingen »
VRK stelt een regionaal meerjarenbeleidsplan risicobeheersing op.
«
VRK (de brandweer) stelt een regionaal meerjarenbeleidsplan externe veiligheid op.
»
VRK (de brandweer) stelt een regionaal beleidsplan brandveiligheid op.
»
VRK en gemeenten starten gezamenlijk met het voeren van een actief beleid v o o r risicocommunicatie en zelfredzaamheid.
»
VRK borgt de betrokkenheid bij het multidisciplinaire evenementenbeleid.
«
VRK zet in op versterking van operationeel informatiemanagement bij publieksevenementen.
3.2
Resultaten »
»
Een structureel multidisciplinaire invulling van risicobeheersing, mede gebaseerd op het regionaal risicoprofiel en de landelijke prioriteiten. De wettelijke en niet-wettelijke adviestaak van de VRK is beschreven en hierover zijn heldere afspraken gemaakt met de gemeenten. Er is een regionaal programma op het gebied van risicocommunicatie.
»
VRK is blijvend betrokken bij het multidisciplinaire evenementenbeleid.
»
H e t informatiemanagement bij publieksevenementen is aangesloten op het proces informatiemanagement van de VRK.
»
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 16
4
INCIDENTBEHEERSING
O n d e r incidentbeheersing w o r d t verstaan: het afhandelen van incidenten (rampen en crises) en de voorbereiding daarop. Bij incidentbeheersing draait het o m het beschikbaar hebben van de juiste middelen (materieel en plannen), bekwame hulpverleners (opleiding en oefening) en zelfredzame burgers en bedrijven. In dit hoofdstuk komen de beleidsdoelstellingen op het gebied van planvorming, multidisciplinair opleiden, trainen en oefenen ( M O T O ) en crisiscommunicatie aan de o r d e . V o o r een beschrijving van de operationele slagkracht w o r d t verwezen naar bijlage III. H e t is onmogelijk o m op elk mogelijk scenario t o t in detail voorbereid te zijn. D i t brengt te hoge kosten met zich mee en creëert de kans dat een scenario net anders v e r l o o p t dan van tevoren bedacht en voorbereid. VRK streeft ernaar veerkrachtig te zijn waar het gaat o m w o r s t case scenario's en scenario's met een geringe waarschijnlijkheid. D i t betekent dat de basisprocessen op o r d e moeten zijn en dat de vakbekwaamheid van de hulpverleners op hoog niveau is. Veerkracht speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol bi) net beheersen van (worst case) incidenten waarbij 'domino-effecten' in het geding zijn en bij 'terrorisme'. VRK wil goed voorbereid zijn (hoge mate van anticipatie) op risico's met een g r o t e waarschijnlijkheid. Daarom wil VRK bijvoorbeeld de voorbereiding op maatschappelijke onrust versterken. O o k streeft VRK er in de komende beleidsperiode naar o m waar mogelijk zeUVedzaamheid prominenter mee te nemen als uitgangspunt in de voorbereidingen op rampen en crises. ^įįlVedzaamheid kan bijvoorbeeld een belangrijke rol spelen als het gaat o m het beheersen van incidenten dia plaats vinden tijdens evenementen. Uit het risicoprofiel, de capaciteitenanalyse en de strategische beWdsdoelsteffli^fin blijkt welke aanvullende inspanningen de regio m o e t plegen o m de incidentbeheersing t e versterken.
13
4.1 Planvorming De voorbereiding op crisisbeheersing en rampenbestrijding gebeurt al lange tijd Op basis van plannen. V o o r een aantal planvormen is er een wettelijke grondslag (het Regionaal Risicoprofiel, het Regionaal Beleidsplan, het Regionaal Crisisplan en de verplichte rampbestrijdingsplannen ). Kennemerland w e r k t alle plannen conform de w e t uit en zorgt e r v o o r dat de plannen actueel zijn. In 2014 en begin 2015 zijn de meeste plannen geactualiseerd. Actualisering biedt de mogelijkheid t o t herbezinning op de voorbereiding o p crisisbeheersing. Deze ontwikkeling w o r d t o o k bij de omliggende regio's gezien. D i t past goed bij de wens van de regio o m extra aandacht te geven aan de verdere professionalisering van de crisisorganisatie e n interregionale samenwerking. Bij de herbezinning gaat het o m vragen als: w a t is het doel van planvorming, kunnen w e de planvorming effectiever en efficiënter inrichten, hoe kunnen de vele verschillende partners effectief aansluiten, hoe zetten w e nog sterker in op het intensiveren en borgen van kennis en informatie uitwisseling? Momenteel zijn de meeste plannen gevat in (dikke) papieren naslagwerken. De toepasbaarheid en de toegankelijkheid van informatie die hierin is opgenomen, is daarmee feitelijk beperkt. I n een nieuwe visie op planvorming wil de regio dit fenomeen onder de loep nemen en de mogelijkheden van digitalisering van de informatie verder verkennen, zodat die toepasbaar, actueel en v o o r de hulpverleners beschikbaar is bij een incident. Hiermee k o m t meer aandacht v o o r de generieke slagkracht en altijd actuele (digitale) informatie. Uitgangspunt daarbij is dat planvorming w o r d t ingepast in een netcentrische werkwijze. D i t houdt in dat de VRK planvorming beschouwt als een wezenlijk onderdeel van de informatievoorziening en netcentrisch w e r k e n . VRK w o r d t daardoor informatie gestuurd. Beleidsdoelstellingen planvorming »
VRK richt planvorming opnieuw in aan de hand van de nieuwe visie, waarbij gekeken w o r d t naar zowel de inhoud en toepasbaarheid, als het beheer van plannen.
»
VRK zet meer in op het verbinden van risicobeheersing, planvorming, de (M)OTO-activiteiten en evaluaties (herstel), zodat sterker v o r m aan de Plan-Do-Check-Act-cyclus (PDCA-cyclus) kan w o r d e n gegeven.
»
De interregionale samenwerking met buurregio's en/of (keten)partners op het niveau van interregionale multidisciplinaire plannen w o r d t geïntensiveerd.
13
Deze inspanningen zijn aanvullend op de basisvoorzieningen, die al op o r d e zijn.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 17
»
Bevorderen interregionale samenwerking d o o r landelijke uniformiteit na te streven d o o r het volgen van landelijke richtlijnen, protocollen, modellen, procedures, etc. en deze te vertalen naar regionaal maatwerk
Resultaten «
Een nieuwe visie op planvorming is opgesteld en geïmplementeerd.
»
V o o r de multidisciplinaire planvorming is een omslag gemaakt van een statische omgeving naar een dynamische digitale omgeving.
»
Planvorming is dusdanig vormgegeven dat de beschikbare informatie op een snelle en adequate wijze te verkrijgen is v o o r alle betrokken partners. De interregionale samenwerking met buurregio's en/of (keten)partners op het niveau van interregionale multidisciplinaire plannen is geïntensiveerd en gebaseerd op landelijke uitgangspunten.
»
4.2
Multidisciplinair O p l e i d e n , T r a i n e n en O e f e n e n
Het Multidisciplinair Opleiden, Trainen en Oefenen ( M O T O ) v o r m t een wezenlijk onderdeel van de incidentbeheersing. M O T O activiteiten zijn gericht op: »
H e t testen van plannen en procedures;
»
Het overdragen en delen van kennis en ervaring;
»
Het ontwikkelen van (team)competenties;
»
Het ontwikkelen van vertrouwdheid en routine in multidisciplinaire samenwerking.
Meer v e r t r o u w e n op de zelfredzaamheid van de burger en de professionaRteit, veerkracht en het improvisatievermogen van de hulpverleners vraagt o m een andere insteek van het M O T O - b e l e i d . In het kader van de verdere professionalisering van de crisisbeheersing w o r d e n hoge eisen gesteld aan de vakbekwaamheid en de geoefendheid van crisisfunctionarissen van de gemeenten (inclusief de bestuurders), de Politie, de KMar, de brandweer, G G D / G H O R , de VRK en de overige netwerkpartners. D e afgelopen jaren lag de focus van het M O T O - p r o g r a m m a bij het ontwikkelen van samenwerking en routine van crisisteams. In de komende beleidsperiode w o r d t ingezet op het verbeteren van de didactische inhoud en kwaliteit van M O T O activiteiten door gebruik te maken van moderne en effectievere w e r k v o r m e n . Naast vertrouwdheid, routine en samenwerking, w o r d t ingezet o p verdieping van specifieke kennis en generieke vaardigheden. Z o kan op een meer flexibele wijze invulling gegeven w o r d e n aan de professionaliseringsslag. Verder zal meer flexibiliteit en maatwerk geboden w o r d e n aan crisisfunctionarissen en crisisteams. D o o r deze manier van w e r k e n k o m t meer regie en verantwoordelijkheid bij de betreffende organisatie of crisisfunctionaris te liggen. De deelname d o o r alle noodzakelijk partners aan dergelijke activiteiten is cruciaal v o o r het behalen van de gestelde leer- en oefendoelen. Deelname aan MOTO-activiteiten staat soms echter onder druk d o o r gebrek aan capaciteit of p r i o r i t e i t van de betrokken organisaties. D e VRK is verplicht jaarlijks een systeemoefening uit te v o e r e n . De systeemoefening is bedoeld als test o m vast te kunnen stellen of de hoofdstructuur van de rampenbestrijding goed functioneert. 14
Beleidsdoelstellingen M O T O » «
»
» »
14
H e t meerjarenbeleidsplan M O T O 2015 -2018 w o r d t afgestemd met de diverse netwerkpartners in de crisisbeheersing. Het M O T O Programma zal iedere functionaris uit de crisisorganisatie in staat stellen o m minimaal eenmaal per jaar relevante kennis en/of vaardigheden v o o r het functioneren in een multidisciplinaire crisisteam te verwerven, trainen of beoefenen. VRK gaat nog meer investeren in vraaggerichte en behoefte gestuurde M O T O activiteiten d o o r de toepassing van innovatieve w e r k v o r m e n die beter afgestemd zijn op afzonderlijke leerdoelen en doelgroepen in de crisisorganisatie. VRK zet in op het trainen en ontwikkelen van teamcompetenties opdat crisisfunctionarissen in iedere willekeurige (crisis)situatie effectief en efficiënt kunnen handelen in een multidisciplinaire setting. De opzet en uitvoering van M O T O activiteiten dragen bij aan de implementatie van aanbevelingen en leerpunten uit de evaluatie van incidenten en oefeningen en aan de toetsing van plannen en procedures.
Zoals bedoeld in het Besluit veiligheidsregio's, art. 2.5.1.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 18
Resultaten »
De effectiviteit en slagvaardigheid van de crisisorganisatie is vergroot doordat per M O T O - a c t i v i t e i t v o o r deelnemers en crisisteams een g r o t e r leerrendement is behaald.
» »
De VRK biedt samen met haar ketenpartners een effectief, vraaggericht en weloverwogen aanbod van M O T O activiteiten. D e evaluatie van M O T O onderwijsactiviteiten levert een wezenlijke bijdrage aan zowel de P D C A cyclus van de crisisorganisatie als geheel als de P D C A cyclus van het M O T O aanbod van de VRK.
4.3 Crisiscommunicatie Crisiscommunicatie (onderdeel van Bevolkingszorg) richt zich op het geven van informatie, het bieden van een handelingsperspectief, schadebeperking en betekenisgeving c.q. duiding. Onze visie is dat de meeste burgers zelfredzaam zijn en bij een incident in de meeste gevallen zelf verantwoordelijkheid nemen v o o r het redden/helpen van zichzelf en anderen. Bij een incident of crisis dient de overheid d o o r middel van crisiscommunicatie in contact te komen met het publiek. Omgevingsanalyses vormen de basis v o o r de communicatiestrategie. In de crisiscommunicatie gaan we ervan uit dat: «
W e een van de vele informatieaanbieders zijn;
»
W e onze autoriteit moeten verdienen;
»
De informatiebehoefte van de ontvanger onze communicatiestrategie bepaalt;
»
W e o o k communiceren wat we niet weten (onzekerheden) en hoe het 'proces' v e r l o o p t
Ten tijde van crises is het belangrijk dat er een duidelijk en herkenbaar communicatiekanaal is waarlangs burgers informatie kunnen verkrijgen tijdens een incident. Per april 2014 is een 'nieuwe' crisiscommunicatie-organisatie operationeel. H e t is een groep medewerkers die op competentie geselecteerd, getraind en opgeleid is. Er is een 24-uurs wachtdienst ingesteld (ook wel 'hard piket' genoemd). De taken, rollen en verantwoordelijkheden in het proces crisiscommunicatie zijn bekend en bestuurlijk vastgesteld. Belangrijk is het mandaat dat*crisiscommunicatie' heeft gekregen o m op eigen initiatief snel te starten met informatievoorziening en het bieden van handelingsperspectief. Beleidsdoelstellingen crisiscommunicatie »
De gemeenten houden blijvend aandacht v o o r de capaciteit (omvang en samenstelling) en kwaliteit ( O T O , ontwikkelen competenties) van d e p i k e t p o o l crisiscommunicatie.
»
Crisiscommunicatie als taakveld w o r d t volledig geïntegreerd in het M O T O - en planvormingsproces.
«
Er w o r d t ingezet op nauwere samenwerking tussen de communicatiefuncties van gemeenten, VRK en (strategische) partners. De samenwerking met de communicatiefuncties van onder meer partners als Tata Steel, Schiphol, Port of Amsterdam en nutsvoorzieningen w o r d t versterkt met het oog op het delen van kennis en capaciteit (bijvoorbeeld als het gaat o m social media en omgevingsanalyse). De gemeenten gaan mogelijkheden onderzoeken o m te komen t o t een slimmere en snellere inzet van crisiscommunicatiedeskundighekf in - en misschien buiten - de regio: uitwerking van een bus/ness case v o o r een expert team ('mobîef invliegteam') crisiscommunicatie.
»
Resultaten » »
De piketpool zorgt v o o r continuïteit op het gebied van crisiscommunicatie; de deelnemers zijn vakbekwaam, structureel getraind en geoefend. Er is een opleidings-, trainings- en oefenschema waarin crisiscommunicatie zowel monodisciplinair als multidisciplinair w o r d t (mee)geoefend.
»
VRK, gemeenten en partners werken effectief samen op het gebied van crisiscommunicatie.
«
Er is een gefundeerd besluit genomen o m t r e n t het al dan niet ontwikkelen van een 'mobiel invliegteam' crisiscommunicatie.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 19
5
HERSTEL
Herstel omvat alle maatregelen o m na een incident te komen t o t een normale situatie. H e t zorgen v o o r herstel na een crisis begint echter al tijdens de crisis. Al tijdens de bestrijding van een ramp of crisis begint de aanloop naar het creëren van een genormaliseerde situatie. H e t bereiken van die situatie d u u r t doorgaans langer dan de crisis zelf. In de herstelfase kunnen getroffenen nog steeds in een crisissituatie verkeren vanwege de gevolgen die zij van de crisis ondervinden. In de fase van herstel zijn verschillende activiteiten van belang: »
»
«
5.1
Nazorg: onder andere het bestrijden en managen van de 'crisis na de ramp'. D i t betreft psychosociale hulpverlening (ondergebracht bij de G H O R ) en bevolkingsonderzoek en herstel van de fysieke en sociale infrastructuur (primair ondergebracht bij de gemeenten); Onderzoek, inspecties en vraagstukken op het gebied van aansprakelijkheid en andere juridische en bestuurlijke processen: diverse instellingen, instanties en organisaties willen na een incident informatie en eisen dat er verantwoording w o r d t afgelegd; Evalueren en leren: o m van incidenten te leren, is het noodzakelijk gedegen evaluaties uit te voeren.
Beleidsdoelstellingen »
Er w o r d t een nieuwe evaluatiesystematiek v o o r activiteiten op het gebied van multidisciplinair opleiden, trainen en oefenen ( M O T O ) geïmplementeerd.
«
Met de uitkomst van de evaluaties zal beleidsinformatie w o r d e n verkregen die na besluitvorming zal w o r d e n geïmplementeerd in samenwerking met de afdelingen Planvorming, Paraatheid en M O T O (via de PDCA-cyclus).
»
Er is een vernieuwde en gefundeerde werkwijze en aanpak van de evaluatie van MOTO-activiteiten.
»
Evaluaties leveren een wezenlijke bijdrage aan de leercirkel van de crisisorganisatie als geheel.
»
Vastgelegd is binnen welk termijn een PDCA-cyclus moet zijn doorlopen.
»
De evaluaties leveren een bijdrage aan de kwaliteitsverbetering van de crisisorganisatie.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 20
6
INFORMATIEMANAGEMENT
Informatiemanagement is een cruciaal onderdeel van de crisisbeheersing en rampenbestrijding. In de afgelopen beleidsperiode is binnen VRK gestart met het invoeren van netcentrisch werken ( N C W ) . D i t houdt in dat tijdens een crisis (ook wel genoemd 'de warme situatie') operationele informatie niet w o r d t doorgegeven via hiërarchische lijnen, maar dat zij zo snel mogelijk w o r d t gedeeld met iedereen v o o r wie de informatie relevant kan zijn. Bij netcentrisch w e r k e n vormen de verschillende teams een netwerk van informatieknooppunten en daarmee één (digitaal) informatienetwerk. Daarbinnen wisselen alle informatieknooppunten informatie m e t elkaar uit en w o r d t de samengevoegde informatie gelijktijdig met elkaar gedeeld. D i t leidt t o t een gelijke informatiepositie v o o r alle partijen waardoor zij informatie gestuurd kunnen optreden. V o o r de netcentrische werkwijze is het volgende groeimodel opgesteld: 15
Groeimodel n e l c c n t i i u h e w e i k w l j i e
A l m * w^-t
O
Monici v.in umcnwcikiftçj
Figuur 2: Groeimodel N C W Fase I 'samen delen' is in 2014 succesvol afgerond. In de komende beleidsperiode zullen de fases 'samen werken' en 'samen plannen' aan bod komen. '* Informatiemanagement richt zich niet alleen op het uitwisselen van informatie tijdens incidenten. In de 'koude' situatie - dus voordat een ramp of crisis zich aandient - moeten de partners er samen al v o o r zorgen dat de informatie op het 'uur U' o o k beschikbaar is. Een belangrijke stap hierin is het inrichten van een 'digitaal crisismanagement systeem VRK'. Z i e hiervoor de beleidsdoelstellingen o p het gebied van Planvorming (paragraaf 4.1). In de regio Kennemerland hebben de partners de ambitie o m o p te kunnen treden als één virtuele overheid. Alle (keten)partners zullen onder meer werken met gegevens uit één gemeenschappelijke digitale objectenhuishouding waarin alle v o o r de veiligheid relevante gebouwen, wegen, infrastructuur, voorzieningen, risico's en kaarten zijn geregistreerd. H e t in een keten kunnen functioneren legt een bijzondere verantwoordelijkheid bij organisaties ten aanzien van standaardisatie. Er zijn bijvoorbeeld inspanningen nodig o m begrippen te harmoniseren en koppelvlakken t e definiëren o m gegevensuitwisseling mogelijk te maken. Hierbij zal gebruik gemaakt w o r d e n van VERA , de Veiligheidsregio Referentiearchitectuur. D e VRK t r e e d t hier sturend in op. H e t veilig uitwisselen van informatie tussen de diensten en het waarborgen van de privacy zijn in het kader van bovengenoemde ontwikkelingen van g r o o t belang. VRK beschouwt aan organisaties of personen gerelateerde informatie als vertrouwelijk. 17
18
In het Besluit veiligheidsregio's w o r d e n de wettelijke eisen die aan het informatiemanagement w o r d e n gesteld opgesomd (artikelen 2.4.1 - 2.4.4). Fase IV: 'zelfsynchronisatie' w o r d t vermoedelijk vanaf 2018 opgepakt. H e t o n t w e r p en de implementatie van Fase I 'samen delen' heeft t w e e jaar in beslag genomen. H e t is gezien de afhankelijkheid van de landelijke en regionale ontwikkeling op dit moment niet t e zeggen hoeveel tijd een volgende fase vraagt. Men onderhoudt met elkaar de kwaliteit van de digitale objectenhuishouding, zoals dit in de W e t basisregistraties adressen en gebouwen, de W e t algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en het Besluit omgevingsrecht beoogd w o r d t . In navolging van het Nationaal Veiligheidsberaad, ontleend aan de Nederlandse Overheidsreferentie Architectuur ( N O R A 2.0). 15
16
17
18
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 21
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 22
Er w o r d t uitsluitend afgeweken van dit vertrouwelijkheidprincipe wanneer sprake is van vooraf geformuleerde situaties die omschreven zijn in publiek toegankelijke gedragsregels. Er w o r d t alleen afgeweken indien dit v o o r de gezondheid of de veiligheid van burgers noodzakelijk is.
6.1
Beleidsdoelstellingen
»
H e t netcentrisch werken ontwikkelt zich in de komende beleidsperiode d o o r naar fase 2 en 3.
»
D e VRK neemt samen met enkele andere veiligheidsregio's de leiding in het onderzoeken van en het formuleren van het landelijk informatiebeleid fysieke veiligheid.
«
De VRK stimuleert het gebruik en het onderhoud van de basisregistraties.
«
De VRK legt - in samenwerking met de ketenpartners - het informatie-uitwisselingsregime vast in het regionaal uitwisselingsprotocol, met inachtneming van de relevante wetgeving, met name op het gebied van privacy. De VRK streeft samen met de ketenpartners naar het vereenvoudigen van de informatie uitwisseling d o o r het hanteren van eenduidige begrippenkaders v o o r rampenbestrijding en crisisbeheersing. VRK blijft innoveren d o o r deelname aan (internationale) projecten die meerwaarde hebben op het gebied van informatie gestuurd optreden.
» »
6.2
Resultaten
»
H e t netcentrisch werken is d o o r o n t w i k k e l d en maakt een kwalitatief hoogwaardig 'gedeeld oordeel'
«
en 'scenariosturing' mogelijk in de w a r m e fase. VRK heeft een bijdrage geleverd aan het landelijk informatiebeleid fysieke veiligheid.
» » »
VRK en de ketenpartners w e r k e n m e t een digitale objectiWihŵįhouding (de basisregistraties) conform de wettelijke vereisten. Er is een regionaal uitwisselingsprotocol waarin o o k de privacy w o r d t gewaarborgd. VRK en de ketenpartners hanteren eenduidĵjge begrippenkaders die de uitwisseling van informatie faciliteren.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 23
7
KWALITEITSZORG
Artikel 23 W v r schrijft v o o r dat het bestuur van elke veiligheidsregio een kwaliteitszorgsysteem hanteert, maar stelt geen eisen aan de invulling ervan. Kwaliteitszorg maakt het mogelijk dat een organisatie met een goed kwaliteitsmanagementsysteem in staat is zichzelf continu aan te passen, te verbeteren en de kosten te verlagen, d o o r de variatie in de resultaten te verminderen. De VRK, de politie-eenheid N o o r d - H o l l a n d , de 10 gemeenten en de overige partners in de regio Kennemerland streven ieder afzonderlijk naar ontwikkeling van de kwaliteit. Alle partners binnen de VRK bevinden zich in verschillende fasen van ontwikkeling en hebben uiteenlopende ervaringen met kwaliteitsstelsels. Een gedeelde visie op kwaliteitszorg moet nog w o r d e n ontwikkeld. H e t is belangrijk dat de partners gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen v o o r de realisatie van de beleidsdoelstellingen en resultaten, v o o r het m o n i t o r e n van de voortgang en v o o r het afleggen van verantwoording aan het bestuur. D i t is in lijn met de aanbevelingen van de commissie H o e k s t r a . " In 2013 heeft Brandweer Nederland in samenwerking met haar multidisciplinaire partners in het kader van het project Cicero een visitatiesystematiek v o o r de veiligheidsregio's ontwikkeld. D o e l van deze systematiek is inzicht krijgen in de realisatie van maatschappelijke ambities en o m het lerend vermogen te bevorderen. De VRK v o e r t als pilotregio in 2014 de visitatie uit. Deelname aan het project Cicero biedt de VRK aanknopingspunten o m de komende planperiode v o r m te geven aan de regionale kwaliteitszorg.
7.1
Beleidsdoelstellingen »
VRK ontwikkelt met haar partners in rampenbestrijding #n crisisbeheersing een gedeelde visie op kwaliteitszorg.
»
Binnen de VRK zullen kaderafspraken w o r d e n gemaakt o m de kwaliteitszorg te stroomlijnen wat betreft de multidisciplinaire samenwerking
«
VRK borgt en toetst een continue verbetercyclus op het gebied van de multidisciplinaire werkprocessen.
7.2
19
Resultaten »
Er is een gedeelde visie o p kwaliteitszorg.
»
Er zijn (kader)afspraken gemaakt v o o r de kwaliteitszorg binnen de multidisciplinaire samenwerking.
Evaluatiecommissie W e t veiligheidsregio's en het stelsel van Rampenbestrijding en Crisisbeheersing, 2013.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 24
8
RANDVOORWAARDEN
8.1 Kritische succesfactoren Het beleidsplan is een product van en v o o r de partners. De resultaten in het beleidsplan kunnen dan o o k alleen gerealiseerd w o r d e n wanneer de betrokken partijen zich op bestuurlijk niveau committeren aan de inhoud van het beleidsplan. H e t bestuur van de VRK spreekt de verwachting uit dat de resultaten in de komende beleidsperiode geëffectueerd w o r d e n . Wanneer landelijke en/of regionale ontwikkelingen wijzigingen in doelstellingen, prioritering en/of resultaten t o t gevolg hebben, zal het bestuur van de VRK deze consequenties bezien. D e organisatie van de veiligheidsregio is erop gericht o m grootschalige incidenten het hoofd te bieden. Wanneer zo'n incident zich werkelijk voordoet, heeft dit een grote invloed op de organisatie. Reguliere werkzaamheden staan dan onder druk. D o o r een goede planning en gedegen voorbereiding zal het effect op het dagelijks functioneren zoveel mogelijk beperkt moeten blijven.
8.2 Financiën De VRK w o r d t gefinancierd uit bijdragen d o o r de gemeenten en op basis van het Besluit Doeluitkering Rampen en Z w a r e Ongevallen (BDUR) van het Rijk. H e t Rijk heeft extra middelen ten opzichte van andere regio's beschikbaar gesteld aan de regio v o o r de structurele versterking van het niveau van de veiligheidszorg.. Uitgangspunt is dat de kosten van de voorbereiding op ramperibeaVrijding en crisisbeheersing v o o r eigen rekening komen van de betrokken instanties. De financiële verlating van de doelstelling en resultaten in het beleidsplan vindt zijn uitwerking in de (meerjaren) beleidsplannen, jaarplannen en operationele plannen van de organisatieonderdelen en vallen binnen de bovengenoemde financiële kaders van de V R K (programma multidisciplinaire samenwerking). 20
8.3
Kwaliteitsbewaking
De strategische kaders in dit beleidsplan richten zich o p de beleidsvelden risicobeheersing, incidentbeheersing, herstel, informatiemanagement en kwaliteitszorg. D e beleidsdoelstellingen zijn op basis van een multidisciplinaire visie geformuleerd. De inhoudelijke en organisatorische consequenties w o r d e n uitgewerkt in andere documenten, zoals: »
Het regionaal crisisplan;
»
Mono-disciplinaire beleids- en organisatieplannen;
»
Convenanten;
»
Uitvoeringsprogramma's;
«
Operationele plannen van de organisatieonderdelen;
»
jaarplannen.
Uitvoering van het beleidsplan w o r d t bestuurlijk verder in beeld gebracht in de begrotings- en verantwoordingscyclus van de VRK. Er is geen wettelijke plicht o m jaarlijks te rapporteren over de uitvoering van het beleidsplan. De VRK dient wel te rapporteren aan de minister over de uitvoering van de landelijke doelstellingen. De minister is bevoegd o m informatie t e vragen indien hij daaraan behoefte heeft.
D e financiële organisatie van en het financieel toezicht op de VRK staan opgenomen in de artikelen 30 t/m 38 van de Gemeenschappelijke Regeling VRK.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 25
LIJST MET A F K O R T I N G E N
AB
Algemeen Bestuur
BDUR
Besluit Doeluitkering Rampen en Zware Ongevallen
BRZO
Besluit Risico's en Zware Ongevallen
BT
Beleidsteam
CoPI
Commandoteam Plaats Incident
DB
Dagelijks Bestuur
GGD
Gemeentelijke Gezondheidsdienst
GHOR
Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen
GROP
GGD Rampen Opvang Plan
KMar
Koninklijke Marechaussee
LMO
Landelijke Meldkamer Organisatie
LTC
Landelijk Tactisch Commando
MICK
Meld-, Informatie- en Coördiniatiecentrum
MOTO
multidisciplinair opleiden, trainen en o e f e n e n
NCW
netcentrisch werken
Kennemertand
OD
Omgevingsdienst
OT
Operationeel Team
OTO
opleiden, trainen en oefenen
PAC
Preventie, Advies en Crisis
PDCA-cyclus
Plan-Do-Check-Act-cyclus
RAV
Regionale Ambulancevoorziening
RCCB
Regionaal Bureau Conflict- e n Crisisbeheersing
RMC
Regionaal Militair Commando
RUD
Regionale Uitvoeringsdienst
RWS
Rijkswaterstaat
VBK
Veiligheidsbureau Kennemerland
VRK
VeMigheidsregio Kennemerland
VT
Veiligheidsteam
Wabo
W e t algemene bepalingen omgevingsrecht
Wgr
Wet gemeenschappelijk regelingen
Wvr
Wet veiligheidsregio's
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 26
BIJLAGE I: O V E R Z I C H T
BELEIDSDOELSTELLINGEN
Strategische uitgangspunten: 1. Bevorderen van zelfredzaamheid en veerkracht De regio Kennemerland wil de (zelfredzaamheid en veerkracht van haar inwoners en aanwezige bedrijven versterken. Dit doet zij door burgers en bedrijven optimaal te informeren over landelijke- en (boven)regionale risico's en duidelijk te maken wat burgers en bedrijven zelf kunnen doen tijdens een crisis of ramp. 2. Professionalisering van de crisisorganisatie Professionaliseren betekent investeren in een professionele crisisorganisatie die in staat is flexibel te opereren in geval van alle mogelijke rampen en crises. Dit vereist in de eerste plaats dat de regionale hulverleningsdiensten en betrokken partners hun eigen crisisprocessen op orde hebben en effectief samenwerken. 3. Versterken van samenwerking Risico's houden zich niet aan regiogrenzen. Het rapport "Eenheid in verscheidenheid" dringt aan op verbetering op het gebied van bovenregionale samenwerking en de aansluiting tussen Rijk en veiligįTidirigio's. VRK werkt hier al jaren aan, maar ziet nog steeds kansen de samenwerking met diverse partijen verder uit te bouwen (overheidsdiensten, burgers en bedrijven). De samenwerking met de beheerders van vitale Infrastructuur staat reeds op de agenda en zal worden versterkt. 4. Bevorderen van informatie-uitwisseling en innovatie De VRK wil partners bij elkaar brengen en op zoek gaan naar effectieve en efficiënte oplossingen voor teennis- en informatievraagstukken op het terrein van publieke veiligheid. Aanwezige (vak)kennis en informatie dient meer te worden uitgewisseld met partners en (buur)regio's.
Beleidsdoelstelling
1
2
3
Hoofdstuk 1 5 3: Strategisch kader VRK is voorbereid op 'redelijkerwijs te verwachten' crises (zoals maatschappelijke onrust) en investeert in veerkracht en improvisatievermogen om beter te kunnen omgaan met 'niet voorbereide' of worst-casŝ scenario's. (5 1.3) VRK verstevigt het continuïteitsmanagement. (Ş 1.3)
VRK heeft continue aandacht voor risicogebieden Schiphol, NZK-gebied (inclusief de IJmond). (5 1.3)
Resultaat
Grondslag
Een efficiënte crWsorganisatie gekoppeld aan het regionaal risicoprofiel
Strategisch uitgangspunt 2 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK; Regionaal risicoprofiel en capaciteitenanalyse," W v r art. 14 en 15.
Een professionele veerkrachtige crisisorganisatie
Strategisch uitgangspunt 2 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK; Regionaal risicoprofiel en capaciteitenanalyse; landelijke doelstelling 2. Continuïteit van de samenleving; het voorkomen van maatschappelijke ontwrichting door grootschalig uitval;
De risicobeheersing en incidentbeheersing rond het NZKgebied (inclusief de I Jmond) en Schiphol is op hoog niveau.
Risicoprofiel en capaciteitenanalyses; W v r art. 14 en 15.
Hoofdstuk 3: Risicobeheersing 4
VRK stelt een regionaal meerjarenbeleidsplan risicobeheersing op.
Een structureel multidisciplinaire invulling van risicobeheersing, mede gebaseerd op het regionaal risicoprofiel en de landelijke prioriteiten.
5
VRK (de brandweer) stelt een regionaal meerjarenbeleidsplan externe veiligheid op.
De wettelijke en niet-wettelijke adviestaak van de VRK is beschreven en hierover zijn heldere afspraken gemaakt met de gemeenten.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
W v r artikelen 10b en 14 lid 2e
W v r art. 10b, art. 14 lid 2e
Pagina 27
6.
VRK (de brandweer) stelt een regionaal beleidsplan brandveiligheid op.
7.
VRK en gemeenten starten gezamenlijk met het voeren van een actief beleid voor risicocommunicatie en zelfredzaamheid. VRK borgt de betrokkenheid bij het multidisciplinaire evenementenbeleid.
Er is een regionaal programma op het gebied van risicocommunicatie.
W v r art. 46, lid 2 en 3
VRK is blijvend betrokken bij het multidisciplinaire evenementenbeleid.
VRK zet in op versterking van operationeel informatiemanagement bij publieksevenementen.
Het informatiemanagement bij publieksevenementen is aangesloten op het proces informatiemanagement van de VRK.
Het bestuur van de veiligheidsregio stelt in het beleidsplan vast hoe deze advisering plaatsvindt en hoe deze taak wordt ingericht (Wvr art. 3). Besluit veiligheidsregio's, artikel 2.4.1 2.4.4
8.
9.
W v r art 25; Brandveilig leven: visie van de branche
Hoofdstuk 4: Incidentbeheersing Planvorming
10.
VRK richt planvorming opnieuw in aan de hand van de nieuwe visie, waarbij gekeken wordt naar zowel de inhoud en toepasbaarheid, als het beheer van plannen.
Een nieuwe visie op planvorming is opgesteld en geïmplementeerd.
Strateÿsch uitgangspunt 2 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
II.
VRK zet meer in op het verbinden van risicobeheersing, planvorming, de (M)OTOactiviteiten en evaluaties (herstel), zodat sterker vorm aan de Plan-Do-Check-Act-cyclus (PDCA-cyclus) kan worden gegeven.
Voor de multidisciplirraire planvorming is een omslag gemaakt van een statische omgeving naar een dynamische digitale omgeving.
Strategisch uitgangspunt 2 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
12.
De interregionale samenwerking met buurregio's en/of (keten)partners op het niveau van interregionale multidisciplinaire plannen wordt geïntensiveerd.
Planvorming is dusdanig vormgegeven dat de beschikbare informatie op een snelle en adequate wijze te verkrijgen is voor alle betrokken partners.
Strategisch uitgangspunt 2 en 3 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
13.
Bevorderen interregionale samenwerking door landelijke uniformiteit na te streven door het volgen van landelijke richtfijnen. protocollen, modellen, procedures, etc. en deze te vertalen naar regionaal maatwerk.
De interregionale samenwerking met buurregio's en/of (keten)partners op het niveau van interregionale multidisciplinaire plannen is geïntensiveerd en gebaseerd op landelijke uitgangspunten.
Strategisch uitgangspunt 2 en 3 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
De effectiviteit en slagvaardigheid van de crisisorganisatie is vergroot doordat per MOTO-activiteit voor deelnemers en crisisteams een groter leerrendement is behaald.
W v r art. 14; Strategisch uitgangspunt 3 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
MOTO
14.
Het meerjarenbeleidsplan MOTO 2015 -2018 wordt afgestemd met de diverse netwerkpartners in de crisisbeheersing.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 28
15.
Het MOTO Programma zal iedere functionaris uit de crisisorganisatie in staat stellen om minimaal eenmaal per jaar relevante kennis en/of vaardigheden voor het functioneren in een multidisciplinaire crisisteam te verwerven, trainen of beoefenen.
De VRK biedt samen met haar ketenpartners een effectief, vraaggericht en weloverwogen aanbod van MOTO activiteiten.
Strategisch uitgangspunt 2 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
16.
VRK gaat nog meer investeren in vraaggerichte en behoefte gestuurde MOTO activiteiten door de toepassing van innovatieve werkvormen die beter afgestemd zijn op afzonderlijke leerdoelen en doelgroepen in de crisisorganisatie. VRK zet in op het trainen en ontwikkelen van teamcompetenties opdat crisisfunctionarissen in iedere willekeurige (crisis)situatie effectief en efficiënt kunnen handelen in een multidisciplinaire setting.
idem
Strategisch uitgangspunt 2 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
idem
Strategisch uitgangspunt 2 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
De opzet en uitvoering van MOTO activiteiten dragen bij aan de implementatie van aanbevelingen en leerpunten uit de evaluatie van incidenten en oefeningen en aan de toetsing van plannen en procedures.
De evaluatie van MOTO onderwijsactiviteiten levert een wezenlijke bijdrage aan zowel de PDCA-cyclus van de crisisorganisatie als geheel als de PDCA cyclus van het M O T O aanbod van de VRK.
Landelijke doelstelling: 4. Kwaliteit en vergelijkbaarheid veiligheidsregio's; het inzichtelijk maken van de kwaliteit, op basis van gezamenlijke definities bepalen welke instrumenten nodig zijn om beoogde kwaliteit te bereiken.
17.
18.
Crisiscommunicatie
19.
De gemeenten houden blijvend aandacht voor de capaciteit (omvang en samenstelling) en kwaliteit (OTO, ontwikkelen competenties) van de piketpool crisiscommunicatie.
De piketpool zorgt voor continuïteit op het gebied van crisiscommunicatie; de deelnemers zijn vakbekwaam, structureel getraind en geoefend.
8. Wvr, art. 7, 10, 16 en 39, Besluit informatie inzake rampen en crises, art. 10 en 11
20.
Crisiscommunicatie als taakveld wordt volledig geïntegreerd in het MOTO- en planvormingsproces.
Er is een opleidings-, trainings- en oefenschema waarin crisiscommunicatie zowel monodisciplinair als multidisciplinair wordt (mee)geoefend.
8. Wvr, art. 7, 10, 16 en 39, Besluit informatie inzake rampen en crises, art. 10 en 1 1
21.
Er wordt ingezet op nauwere samenwerking tussen de communicatiefuncties van gemeenten, VRK en (strategische) partners. De samenwerking met de communicatiefuncties van onder meer partners als Tata Steel, Schiphol, Port of Amsterdam en nutsvoorzieningen wordt versterkt met het oog op het delen van kennis en capaciteit (bijvoorbeeld als het gaat om
VRK, gemeenten en partners werken effectief samen op het gebied van crisiscommunicatie.
Strategisch uitgangspunt 3 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
social media en
omgevingsanalyse).
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 29
22.
De gemeenten gaan mogelijkheden onderzoeken om te komen tot een slimmere en snellere inzet van crisiscommunicatiedeskundigheid in - en misschien buiten - de regio: uitwerking van een business case voor een expert team ('mobiel invliegteam') crisiscommunicatie.
Er is een gefundeerd besluit genomen omtrent het al dan niet ontwikkelen van een 'mobiel invliegteam' crisiscommunicatie.
Strategisch uitgangspunt 3 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
Hoofdstuk 5: Herstel 23.
Er wordt een nieuwe evaluatiesystematiek voor activiteiten op het gebied van multidisciplinair opleiden, trainen en oefenen (MOTO) geïmplementeerd.
Er is een vernieuwde en gefundeerde werkwijze en aanpak van de evaluatie van MOTO-activiteiten.
Strategisch uitgangspunt 2 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
24.
Vastgelegd wordt binnen welk termijn een PDCA-cyclus moet zijn doorlopen.
Vastgelegd is binnen welk termijn een PDCA-cyclus moet zijn doorlopen.
Landelijke doelstelling: 4. Kwaliteit en vergelijkbaarheid veiligheidsregio's; het inzichtelijk maken n u de kwaliteit, op basis van gezamenlijke definities bepalen welke instrumenten no4ĝ zijn om beoogde kwaliteit te bereiken.
25.
Met de uitkomst van de evaluaties zal beleidsinformatie worden verkregen die na besluitvorming zal worden geïmplementeerd in samenwerking met de afdelingen Planvorming, Paraatheid en MOTO (via de PDCA-cyclus).
Evaluaties leveren een wezenlijke bijdrage aan de leercirkel van de crisisorganisatie als geheel.
Landelijke doelstelling: 4. Kwaliteit en vergelijkbaarheid veiligheidsregio's; het inzichtelijk maken van de kwaliteit, op basis van gezamenlijke definities bepalen welke instrumenten nodig zijn om beoogde kwaliteit te bereiken.
Het netcentrisch werken is doorontwikkeld en maakt een kwalitatief hoogwaardig 'gedeeld oordeel' en 'scenariosturing' mogelijk in de warme fase.
Besluit veiligheidsregio's, artikel 2.4.1 2.4.4
26.
Hoofdstuk 6: Informatiemanagement Het netcentrisch werken ontwikkelt zich in de komende beleidsperiode door naar fase 2 en 3.
27.
De VRK neemt samen met enkele andere veiligheidsregio's de leiding in het onderzoeken van en het formuleren van het landelijk informatiebeleid fysieke veiligheid.
VRK heeft een bijdrage geleverd aan het landelijk informatiebeleid fysieke veiligheid.
Strategisch uitgangspunt 4 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
28.
De VRK stimuleert het gebruik en het onderhoud van de basisregistraties.
VRK en de ketenpartners werken met een digitale objectenhuishouding (de basisregistraties) conform de wettelijke vereisten.
W e t basisregistraties adressen en gebouwen
29.
De VRK legt — in samenwerking met de ketenpartners — het informatie-uitwisselingsregime vast in het regionaal uitwisselingsprotocol, met inachtneming van de relevante wetgeving, met name op het gebied van privacy.
Er is een regionaal uitwisselingsprotocol waarin ook de privacy wordt gewaarborgd.
W e t bescherming persoonsgegevens; Strategisch uitgangspunt 4 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 30
30.
De VRK streeft samen met de ketenpartners naar het vereenvoudigen van de informatie uitwisseling door het hanteren van eenduidige begrippenkaders voor rampenbestrijding en crisisbeheersing.
VRK en de ketenpartners hanteren eenduidige begrippenkaders die de uitwisseling van informatie faciliteren.
Strategisch uitgangspunt 4 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
31.
VRK blijft innoveren door deelname aan (internationale) projecten die meerwaarde hebben op het gebied van informatie gestuurd optreden.
Blijvende innovatie op het gebied van informatiegestuurd optreden.
Strategisch uitgangspunt 4 Beleidsplan Crisisbeheersing VRK
Hoofdstuk 7: Kwaliteitszorg 32.
VRK ontwikkelt met haar partners in rampenbestrijding en crisisbeheersing een gedeelde visie op kwaliteitszorg.
Er is een gedeelde visie op kwaliteitszorg.
W v r art. 13; Landelijke doelstelling: 4. Kwafiteŕt en vergelijkbaarheid veiltgheidsregio's; het inzichtelijk maken van de kwaliteit, ep basis van gezamenlijke definities bepalen welke instrumenten nodig zijn om beoogde kwaliteit te bereiken;
33.
Binnen de VRK zullen kaderafspraken worden gemaakt om de kwaliteitszorg te stroomlijnen wat betreft de multidisciplinaire samenwerking.
Er zijn (kader)afspraken gemaakt voor de kwaliteitszorg binnen de multidisciplinaire samaRwertdRg.
VVVr àrt. 23; Landelijke doelstelling: 4. Kwalteit en vergelijkbaarheid veiligheidsregio's; het inzichtelijk maken van de kwaliteit, op basis van gezamenlijke definities bepalen welke instrumenten nodig zijn om beoogde kwaliteit te bereiken;
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 31
BIJLAGE II: V E I L I G H E I D S R E G I O K E N N E M E R L A N D Introductie Kennemerland is een drukke, dichtbevolkte regio in de Randstad. Er w o n e n meer dan 1200 mensen per km2, ongeveer drie keer zo veel als het nationale gemiddelde (400 per km2). Haarlem is de grootste en oudste stad van de regio, met vele historische monumenten. W o n e n , w e r k e n , verkeer, recreatie en natuur zijn dikwijls nauw verweven. De regio is zeer divers en t r e k t daarmee grote aantallen bezoekers naar bijvoorbeeld grote evenementen, de kust en de Beverwijkse Bazaar. De regio heeft een g r o o t infrastructureel netwerk v o o r het vervoer van personen en goederen over wegen, vaarwegen, spoorwegen en d o o r de lucht. Hiermee hangt samen de aanwezigheid van de luchthaven Schiphol, stations, tunnels, emplacementen en (jacht)havens. Er zijn t w e e in het oog springende gebieden waar verschillende risico's geconcentreerd zijn: « H e t Noordzeekanaal en de IJmond * De luchthaven Schiphol De regio K ennemerland telt ruim een half miljoen inwoners. De gemeenten Haarlem en Haarlemmermeer hebben beide rond de 150.000 inwoners en zijn hiermee aanzienlijk g r o t e r dan de overige gemeenten. Bloemendaal, Haarlem, Heemstede en Z a n d v o o r t zijn de meest vergrijsde gemeenten. In Haarlemmermeer en Uitgeest wonen (procentueel) de meeste mensen van 020 jaar. D e veiligheid sregio K e n n e m e r l a n d De grote bevolkingsdichtheid, de groeiende mobiliteit, het groeiende vervoer van gevaarlijke stoffen, de dreiging van t e r r e u r en de afhankelijkheid van de vitale infrastructuur maken crisisbeheersing een belangrijk thema v o o r de regio K ennemerland. De veiligheidsregio K ennemerland (VRK ) is een bij w e t verplichte gemeenschappelijke regeling. VRK is als openbaar lichaam verantwoordelijk v o o r de uitvoering van wettelijke taken en landelijke beleidsdoelstellingen in de regio op het gebied van crisisbeheersing. D e organisatie van VRK bestaat uit G G D en Brandweer Kennemerland. Daarnaast behoren ook het Meld, Informatie en Coördinatiecentrum K ennemerland (MICK ), het Veiligheidsbureau K ennemerland en ondersteunende afdelingen bij deze organisatie.
-
4 Umond ľ— and
; ī ' y a j n \ ;*'í:ì a
Figuur 3: de regio K ennemerland
Zant»
V
loidmik
Ual Ronde
nil 7.
Vte;i
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 20152018
Pagina 32
Het verzorgingsgebied van de gemeenschappelijke regeling omvat het grondgebied van de tien deelnemende gemeentebesturen in het zuidwesten van de Provincie N o o r d - H o l l a n d : Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede S Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvoort. De VRK voert namens de gemeenten in de regio de taken uit die beschreven staan in artikel 10 van de W e t veiligheidsregio's. Deze wettelijke taken zijn: «
Het inventariseren van risico's van branden, rampen en crises;
«
Het adviseren van het bevoegd gezag over risico's van branden, rampen en crises in de bij of krachtens de w e t aangewezen gevallen alsmede de gevallen die in dit beleidsplan bepaald zijn;
»
Het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiseren van rampenbestrijding en crisisbeheersing; Het instellen en in stand houden van een brandweer en G H O R ;
» »
Het voorzien in de meldkamerfunctie;
«
H e t in stand houden van de informatievoorziening tussen deze diensten en andere diensten en organisaties die betrokken zijn bij de risico- en crisisbeheersing; Inrichtingen die in geval van een brand of ongeval bijzonder gevaar opleveren aanwijzen als bedrijfsbrandweerplichtig,
»
V o o r t k o m e n d uit deze wettelijke taken voert de VRK taken uit, waaronder: «
Adviseren op de evenementenvergunning;
»
Advisering van gemeenten op het gebied van bluswater en bereikbaarheid van hulpverleningsdiensten;
»
Het nemen van maatregelen v o o r beheersbaarheid van risico's op het gebied van industriële veiligheid;
»
Het adviseren van gemeenten en provincie op brandveiligheidsaspecten van de omgevingsvergunning, activiteit bouwen;
«
Het adviseren van gemeenten en provincie (het bevoegd gezag) op de omgevingsvergunning, activiteit brandveilig gebruik en activiteit milieu;
»
In het kader van de omgevingsvergunning en het participeren in het toezicht op deze vergunning;
»
Afgifte van de gebruiksvergunning (brandbeveiligingsverordening);
»
Afhandeling van de gebruiksmelding;
«
De advisering en toetsing op de brandbeveiligingsinstallaties;
»
Invulling van een toezicht-, handhaving- en controleregime namens het bevoegd gezag op het gebied van brandveiligheid;
»
Incidentbestrijding en hulpverlening;
»
Adviseren van burgers en bedrijven in het kader van Brandveilig Leven;
»
Uitvoeren van de ambulancezorg in de regio.
In de Veiligheidsregio Kennemerland is o o k de G G D Kennemerland opgenomen. De G H O R en de sector ambulancezorg maken deel uit van de G G D . De G G D v o e r t taken uit in het kader van de W e t Publieke Gezondheid. In onderstaand figuur is het organisatiemodel van Veiligheidsregio Kennemerland weergegeven.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 33
Veiligheidsteam Kennemerland
1
RAV
Holdingstaf (HS)
Veiligheidsbureau Kennemerland (VBK)
Meld-Informatie-en Coördinatie centrum Kennemerland (Mick)
Brandweer Kennemerland
GGD Kennemerland
Multikolom
Repressie
Jeugdgezondheidszorg (JGZ)
Preventie, Advies ft Crisis (PAC nel. GHOR )
Preparatie 8. Nazorg (P&N)
Proactie 81 Preventie (P&P)
Ambulancezorg (AZ)
Facilitair Bedrijf (FB)
Figuur 4: organisatiemodel VRK Het Bestuur | ,: g m De burgemeesters van de regiogemeenten vormen, op basis van de W e t veiligheidsregio's, het Algemeen Bestuur van de veiligheidsregio. De burgemeester van Haarlem is d o o r de minister aangewezen als voorzitter, met instemming van het Algemeen Bestuur. De VRK kent o o k een bestuurscommissie Openbare Veiligheid (van alle tien burgemeesters). Deze commissie heeft een bestuurstaak, met besluitvormende bevoegdheden. De Politie en het Hoogheemraadschap zijn agenda-lid van het AB. tv
G G D Kennemerland w o r d t bestuurlijk aangestuurd d o o r de bestuurscommissie Publieke Gezondheid en Maatschappelijke Z o r g , waarvan de tien portefeuillehouders Volksgezondheid in de regio lid zin. H e t Dagelijks Bestuur (DB) van de VRK is verantwoordelijk v o o r bedrijfsvoering en coördinatie. H e t DB van de Veiligheidsregio Kennemerland heeft vijf leden: de burgemeesters van Haarlem (voorzitter), Haarlemmermeer en Velsen, plus t w e e portefeuillehouders Volksgezondheid. H e t Veiligheidsteam H e t bestuur w o r d t ondersteund d o o r het Veiligheidsteam (VT), bestaande uit: de eenheidsleiding van politie, de directeur publieke gezondheid, de directeur Veiligheidsregio c.q. brandweercommandant, districtscommandant Koninklijke Marechaussee Schiphol en de coördinerend gemeentesecretaris. De regionaal militair commandant v o o r de regio Kennemerland is agenda-lid. H e t Veiligheidsteam is verantwoordelijk v o o r de afstemming van, de ambtelijke besluitvorming over en de voorbereiding van bestuurlijke besluitvorming op het gebied van de rampenbestrijding en crisisbeheersing in de regio. D e V e i l i g h e i d s r e g i o als n e t w e r k o r g a n i s a t i e O m crisisbeheersing adequaat in te vullen werken in de regio verschillende disciplines samen op de volgende thema's: brandweerzorg, crisisbeheersing, rampenbestrijding, geneeskundige hulpverlening bij rampen en handhaving van de openbare o r d e en veiligheid. Hiermee is de VRK o o k een netwerkorganisatie, waar de partners hun eigen inbreng hebben. D o o r e r v o o r te zorgen dat een veelheid van partijen met elkaar verbonden w o r d t , realiseert de VRK een meerwaarde die elk van de partners afzonderlijk niet v o o r elkaar krijgt.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 34
Naast de traditionele samenwerkende hulpverleningsdiensten in crisisbeheersing ( G G D / G H O R , Brandweer, Politie, KMar en Gemeenten) bestaat het netwerk van de VRK uit vele andere publieke en private partners. De gemeentelijke kolom Veiligheid is in de kern een lokale verantwoordelijkheid. Daarom is de veiligheidsregio een v o r m van verlengd lokaal bestuur, gebaseerd op de W e t gemeenschappelijke regelingen ( W g r ) . Dat betekent onder meer dat de gemeenten (indirect) het beleid en optreden van de regio bepalen en dat de gemeenten een financiële bijdrage aan de regio leveren. De coördinatie van de voorbereiding en de uitvoering van de bevolkingszorgprocessen van de rampenbestrijding en crisisbeheersing, zoals communicatie (voorlichting), publieke zorg, informeren verwanten, omgevingszorg en de nafase, vindt op regionaal niveau plaats. H e t bestuur van de VRK wijst een coördinerend gemeentesecretaris aan, die zorgdraagt dat de tien gemeenten komen t o t een goede organisatie, werkwijze, taakverdeling en verantwoordelijkheids- en bevoegdheidsverdeling van deze processen. De brandweer De brandweer is in 2 0 1 4 gereorganiseerd en bestaat uit drie sectoren: Pro-actie 8( Preventie, Preparatie 8t Nazorg en Repressie. De districten zijn opgeheven, waardoor de sector Repressie een platte organisatie met k o r t e lijnen is. De posten vormen de basis van de sector Repressie, de postcommandanten hebben bevoegdheden die bij die positie passen. O n d e r de commandant functioneren vijf clustercommandanten, die ieder meerdere posten aansturen. De G G D / G H O R De G G D Kennemerland bestaat uit drie sectoren: Preventie, Advies en Crisis (PAC), Jeugdgezondheidszorg en Ambulancezorg. Het bureau G H O R is sinds I april 2013 onderdeel van de sector PAC. De G H O R richt zich primair op de uitvoering van de geneeskundige hulpverlening zoals gedefinieerd in de W e t veiligheidsregio's. D i t betekent de aansturing, regie en coördinatie van de (voorbereiding op) de geneeskundige zorg bij rampen of crisis. De G H O R richt zich op twee processen: Acute Opgeschaalde Z o r g en Publieke Gezondheid. De G H O R draagt er zorg v o o r dat de G G D en de andere w i t t e ketenpartners zoals ziekenhuizen, ambulancezorg en psychosociale hulpverlening goed voorbereid zijn op het m o m e n t dat zich een crisis of ramp v o o r d o e t of dreigt v o o r te doen waarbij een multidisciplinaire inzet vereist is. Een kerntaak is het zorgdragen v o o r verbinding tussen de w i t t e ketenpartners onderling en de multidisciplinaire crisisorganisatie. De gemeenschappelijke meldkamer H e t Meld-, Informatie- en Coördinatiecentrum Kennemerland (M ICK) ondersteunt de hulpdiensten in Kennemerland bij kleine, grote, m o n o - en multidisciplinaire incidenten d o o r zorg te dragen v o o r onder meer de uitvoering van de primaire processen melding ã alarmering en op- 8c afschaling. H e t MICK voldoet aan alle bij w e t gestelde randvoorwaarden. Functioneel w o r d t het MICK aangestuurd d o o r het hoofd MICK. H e t Veiligheidsbureau Kennemerland Het Veiligheidsbureau Kennemerland (VBK) v o e r t multidisciplinaire werkzaamheden uit. H e t Veiligheidsbureau heeft ten doel de multidisciplinaire samenwerking op het gebied van risico- en crisisbeheersing te optimaliseren. Het betreft hier de multidisciplinaire activiteiten op het gebied van risicobeheersing, planvorming, Multidisciplinair Opleiden, Trainen en Oefenen ( M O T O ) en operationeel informatiemanagement. D e politie-eenheid Noord-Holland D e politie-eenheid N o o r d - H o l l a n d is een partner in de veiligheidsregio Kennemerland. De politie w e r k t mee aan de planmatige voorbereiding en beleidsontwikkeling op het terrein van risicobeheersing en crisisbeheersing en levert een bijdrage aan de concrete uitvoering van de diverse werkprogramma's. Regionaal Bureau Conflicten Crisisbeheersing (RCCB )organiseert en coördineert politionele capaciteit vanuit het bureau of vanuit de eenheid ten behoeve van deze werkzaamheden. D e K o n i n k l i j k e M a r e c h a u s s e e ( K M a r ) op S c h i p h o l D e KMar v o e r t de politietaken uit op de luchthaven Schiphol. Zij is betrokken bij de ontwikkelingen binnen de regio en draagt, net als de politie-eenheid N o o r d - H o l l a n d , bij aan de beleidsontwikkeling en uitvoering op het
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2 0 1 5 - 2 0 1 8
Pagina 35
gebied van multidisciplinaire planvorming en opleiden, trainen en oefenen. De districtscommandant Schiphol maakt als vaste partner deel uit van het Veiligheidsteam. Defensie Defensie heeft zich ontwikkeld t o t een structurele veiligheidspartner v o o r de overige partners binnen de crisisbeheersing. H e t Regionaal Militair Commando N o o r d is v o o r alle instanties in N o o r d Nederland het centrale aanspreekpunt namens het ministerie van Defensie. O m de samenwerking binnen de regio optimaal te laten verlopen, is een militair liaison (Officier Veiligheidsregio) aan de regio verbonden. Vitale sectoren De regio kiest er v o o r de samenwerking met publieke en private partijen aan te gaan en te verstevigen d o o r convenanten te sluiten en netwerkdagen te organiseren. De vitale sectoren komen, mede gezien het risicoprofiel, steeds duidelijker in het vizier van de samenwerkende partijen in de regio. I n de komende planperiode w o r d t verder invulling gegeven aan continuïteitsvraagstukken, het verder uitwisselen van kennis en expertise en w o r d t bezien op welke manieren de samenwerking kan w o r d e n geopŵBíliseerd. 21
21
W e spreken van vitale infrastructuur, opgedeeld in vitale sectoren, als het gaat o m producten, diensten en de onderliggende processen die, als zij uitvallen, maatschappelijke ontwrichting kunnen veroorzaken.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 36
BIJLAGE III: O P E R A T I O N E L E S L A G K R A C H T V R K Brandweer Gezien het risicoprofiel en de ligging van de luchthaven Schiphol, beschikt de regio over t w e e brandweercompagnieën. De tweede (interregionale) compagnie is opgeleid v o o r incidenten op Schiphol, maar kan o o k buiten Schiphol w o r d e n ingezet. V o o r de tweede compagnie is een convenant getekend d o o r de brandweercommandanten van de beide regio's. Deze compagnie w o r d t gezien als een belangrijke stap in de versterking van de crisisbestrijding van de beide regio's, maar o o k als erkenning van het feit dat veel risico's grensoverschrijdend zijn. Samenwerking is daarom noodzakelijk is o m t o t verbeteringen te komen. De VRK is belast met het beheer van deze compagnie. Binnen de regio is de kans zeer reëel dat er een tweede Commandoteam Plaats Incident (CoPI) moet w o r d e n ingezet. D i t is geregeld met de omliggende regio's. Hetzelfde geldt v o o r de crisiscentra van het Operationeel team ( O T ) en Beleidsteam (BT) in Haarlem (Zijlweg) en op Schiphol (Maximakazerne). Deze locaties zijn uniform ingericht. D e regio investeert o p het gebied van de incidentbeheersing en stemt dit in interregionaal verband af. Daartoe zijn verschillende overleg- en werkgroepen gevormd. De intensievere sajnenwerking tussen de korpsen levert meerwaarde vanuit het oogpunt van slagkracht, kwaliteit, schaalvoordeel en/of het delen van kennis en ervaring. D e brandweerkorpsen hebben concrete samenwerkingsafspraken gemaakt op het gebied van piket, opleiden, trainen en oefenen, specialismen en een expertisecentrum risicobeheersing. GHOR De vaststelling van een landelijk crisismodel G H O R (Raad van Directeuren Publieke Gezondheid, april 2013) heeft geleid t o t de ontwikkeling van een nieuw regionaal crisismodel voor de G H O R van de VRK. Dit crisismodel w o r d t gekenmerkt d o o r het versterken van de rol van informatievoorziening en -management en de aansluiting bij de Publieke Gezondheid. H e t nieuwe crisismodel w o r d t de komende planperiode geïmplementeerd en zal tegelijk met het herzien Regionaal Crisisplan operationeel w o r d e n . D o o r het aanstellen van een H o o f d Informatie Geneeskundige Z o r g , opgeleid en getraind in het verwerken van informatie vanuit de geneeskundige en de multidisciplinaire kant, w o r d t aangesloten bij de steeds g r o t e r e rol van informatiemanagement in de crisisbeheersing. V o o r de nieuwe rollen en functie w o r d e n zowel landelijke opleidingen als opleidingen op maat aangeboden en oefeningen en trainingen ontwikkeld. D o o r de herijking van de sector Preventie, Advies en Crisis en de aandacht v o o r Publieke Gezondheid, vooral v o o r de effecten in de nafase van incidenten of crises (denk aan asbestonderzoek, psychosociale hulp, infectieziektenuitbraken) is deze sterker in beeld gekomen bij de G H O R . Z o w e l de invoering van het nieuwe Crisismodel G H O R per I januari 2015, het beheren en, samen met de sector PAC, oefenen van het G G D Rampen Opvang Plan (GROP), het adviseren in planvorming en bij opleiden, trainen en oefenen d o o r andere afdelingen van de G G D , leiden t o t een verdergaande samenwerking en uitwisseling van kennis en ervaring. De G H O R o n t w i k k e l t zich hierbij steeds meer t o t een regie-voerende organisatie die de uitvoering van de zorgprocessen coördineert, zorgt v o o r aansluiting op elkaar en bij crises de gehele zorgketen aanstuurt. D e verdergaande samenwerking van alle onderdelen van de VRK biedt voorts een goede mogelijkheid o m de kennis en expertise van de G G D / G H O R in te brengen. Gemeenten De afgelopen jaren heeft de gemeentelijke kolom hard g e w e r k t aan een goede voorbereiding. Sinds 2012 is de samenwerking in de regio versterkt d o o r het invoeren van regionale pools. Vervolgens is het deelplan Bevolkingszorg grondig herzien. O p landelijk niveau zijn de eisen waaraan de gemeentelijke k o l o m m o e t voldoen ingevuld. H e t nieuwe deelplan Bevolkingszorg, in werking getreden op 30 juni 2014, voorziet hierin. D e regio streeft naar een eigentijdse en realistische bevolkingszorg. Dat laat zich vertalen in een paar algemene uitgangspunten die bij het uitwerken van de bevolkingszorgprocessen leidend zijn geweest: »
De overheid kan erop rekenen dat de samenleving haar verantwoordelijkheid (ook) tijdens en na een crisis neemt;
»
De overheid stemt haar bevolkingszorg af op de (zelfredzaamheid van de samenleving;
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 37
»
De overheid bereidt zich v o o r t o t een realistisch zorgniveau.
D i t betekent concreet dat in de regio zelfredzaamheid als essentieel onderdeel w o r d t gezien van de bevolkingszorg. Daarbij zijn er in feite t w e e doelgroepen: de (zelf)redzame betrokkenen (doorgaans de overgrote meerderheid) en de verminderd zelfredzame betrokkenen (doorgaans een klein deel van de betrokkenen). De (inter)gemeentelijke crisisbeheersing anticipeert op en stimuleert en faciliteert de zelfredzaamheid van betrokkenen, zodat zij in staat w o r d e n gesteld zo veel als mogelijk hun eigen weg te gaan. Tegelijkertijd richt de crisisbeheersing zich op de betrokkenen die aanvullende zorg echt nodig hebben (de verminderd zelfredzamen). Dat betekent o o k dat 'eigentijdse' bevolkingszorg meer dan voorheen aansluit bij en reageert op de behoefte van de betrokkenen bij een incident, ramp of crisis. Daarvoor is nodig dat informatie over de behoefte van betrokkenen actief opgehaald w o r d t . Politie Vanuit de regionale versterkingsgelden is budget t e r beschikking gesteld aan de politie-eenheid N o o r d - H o l l a n d ter versterking van de rampenbestrijding å crisisbeheersing. De regionale versterkingsgelden zijn gelabelde tegoeden op het terrein van rampen bestrijd i ng å. crisisbeheersing die besteed w o r d e n aan: »
Het op peil houden van planvorming, kennis en geoefendheid van de leden van de crisisorganisatie met betrekking t o t Schiphol, het Noordzeekanaal en de IJmond en de overige risico-objecten;
«
Extra versterking ten behoeve van M O T O in de periode 2014-2016;
»
Kennisverbreding crisisbeheersing politie-eenheid N o o r d - H o l l a n d ;
»
Ontwikkelen uniforme (landelijke) werkafspraken politie inzake netcentrisch w e r k e n ;
«
Kennisverbreding en training van de teamchefs op het multidisciplinaire vakgebied.
Defensie D e VRK heeft een convenant Intensivering Civiele Militaire Samenwerking afgesloten met Defensie. De taken van het Regionaal Militair Commando W e s t (RMC W e s t ) bestaan uit het voorbereiden en coördineren van militaire bijstand, het gezamenlijk oefenen, het openstellen van oefen- en schietterreinen en het verlenen van steun. V o o r de inzet van militairen bij een ramp of crisis kan RMC West, onder andere, een beroep doen op haar t w e e bataljons van het Korps Nationale Reserve: 20 en 50 Natresbataljon. Het Bureau Nationale Operaties is onderdeel van RMC W e s t . H e t bureau is verantwoordelijk v o o r de planning, voorbereiding, uitvoering en nazorg van alle operaties in Nederland. Bij calamiteiten beschikt het bureau over een actiecentrum dat 2 4 uur per dag en 7 dagen in de week operationeel kan zijn als de omstandigheden dit noodzakelijk maken. V o o r een effectieve incidentbestrijding zijn sluitende afspraken gemaakt over de incidentbeheersing. Defensie is op deze wijze in staat o m daar waar nodig een aanvulling te leveren op de operationele slagkracht van de overige partners. Eind 2 0 1 2 hebben het ministerie van Veiligheid à Justitie/ de Nationaal C o ö r d i n a t o r Terrorismebestrijding en Veiligheid en het ministerie van Defensie afspraken gemaakt met als doel: " h e t versterken van de civiel-militaire samenwerking ter verdere intensivering van de samenwerking tussen de ministeries v o o r de Nationale Veiligheid, nu en in de t o e k o m s t " . De rol van het ministerie van Defensie als structurele veiligheidspartner w o r d t verder verankerd. Uiteindelijk m o e t dit leiden t o t een slagvaardige, efficiënte en t o e k o m s t vaste samenwerking v o o r de veiligheid van de Nederlandse burgers. O m d a t de bijdrage van Defensie in de repressie van een incident voldoende is geborgd, verschuift v o o r de komende jaren het accent naar de samenwerking in de fase van preparatie. Hierbij w o r d t gestreefd naar een efficiënt gebruik van de beschikbare faciliteiten en naar een betere ontsluiting van de beschikbare kennis en expertise vanuit Defensie.
Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Pagina 38
Bijlage 2: O v e r z i c h t i n b r e n g v a n d e g e m e e n t e r a d e n e n a n d e r e p a r t n e r s in d e c r i s i s b e h e e r s i n g voor het beleid van de V R K In de periode tussen 20 maart en 21 mei 2012 zijn de 10 gemeenten van Kennemerland en 22 andere partijen geraadpleegd over het regionaal risicoprofiel. Van alle 10 gemeenten is een reactie ontvangen. Daarnaast hebben 10 overige partijen een inhoudelijke reactie gegeven. Over het algemeen kan gesteld w o r d e n dat het concept risicoprofiel goed ontvangen is bij de verschillende gemeenteraden. D e ontvangen reacties hadden deels betrekking o p het risicoprofiel zelf (bijvoorbeeld voorstellen v o o r tekstuele wijzigingen) en deels o p het beleid van de veiligheidsregio. Hierop heeft het bestuur VRK besloten de reacties mee t e nemen bij het opstellen van het nieuwe Regionaal Beleidsplan Crisisbeheersing (Besluit A B 9 juli 2012). D e reacties die betrekking hadden op het beleid van de VRK w o r d e n hieronder opgesomd. Tevens w o r d t aangegeven hoe VRK deze punten reeds in beleid heeft omgezet of d i t in de t o e k o m s t zal doen. I n b r e n g v o o r h e t beleid v a n d e regio ( d o o r gemeenteraden en andere partners) H e t Noordzeekanaal, de havens, de sluizen en het zeegebied. Incident in, o p of r o n d het Noordzeekanaal (incl. havenmonding en havenbekkens), waaronder scheepsbranden en scheepvaartongevallen; Incident met een cruiseschip of ferry op de Noordzee; Incident m e t cumulatieve en/of domino effecten; Beleid v o o r incidenten op en aan de kust (m.n. de 1 km zone); Beleid v o o r de ontvangst van schepen in nood ('place of refuge', inclusief de opvang na incidenten op de N o o r d z e e ) ; Beleid en programmering van interregionale oefeningen; Beleid en programmering van oefeningen v o o r de samenloop van dreiging situaties (m.n. havenveiligheid, alertering en crisisbeheersing). Interregionale samenwerking
W i j z e w a a r o p d e r e g i o h i e r opvolging a a n geeft D e VRK w e r k t momenteel nauw samen met de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland en de veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland aan een interregionale capaciteitenanalyse van het N Z K gebied. Doel van het project is: «
Inzicht geven in de risico's o p en rond het N Z K ;
»
Inzicht geven de stand van zaken bij incidentbestrijding en crisisbeheersing en r o n d het N Z K ;
«
Onderzoeken van mogelijkheden o m de incidentenbestrijding en crisisbeheersing t e versterken; Aanbevelingen geven o m de incidentbestrijding en crisisbeheersing t e verbeteren.
»
D e regio Amsterdam-Amstelland was v o o r dit project niet eerder dan tweede helft 2013 beschikbaar ( t o t die tijd was de regio belast met de troonswisseling). D e resultaten van het project w o r d e n naar verwachting eind 2014 vastgesteld d o o r het directe uren overleg Havenveiligheid en de besturen van de betrokken regio's. Hiernaast w o r d t in november 2014 een interregionale bestuurlijke netwerkdag georganiseerd betreffende het NZK-gebied. O o k werken de drie genoemde regio's nauw samen in de voorbereiding o p Sail 2015 (bijvoorbeeld d o o r multidisciplinair t e oefenen). (Inter)regionale oefeningen w o r d e n opgenomen in het meerjarenbeleidsplan M O T O .
Bedrijven en activiteiten met gevaarlijke stoffen, de crisisbeheersing r o n d Tata Steel
V o o r Tata Steel is beschreven w a t de belangrijkste risico's zijn en w a t de regio momenteel doet o m de risico's te beheersen. D i t is vastgelegd in het Rampenbestrijdingsplan Tata Steel. Daarnaast blijkt dat VRK en betrokken partners al zeer veel
2014-0019237; bijlage bij 2014-0019235
1
inspanningen verrichten o m de risico's te beheersen en dat er geen aanleiding is v o o r beleidswijzigingen. De bevindingen zijn samengevat in een factsheet. D e betrokken raden zullen najaar 2014 over de inhoud van deze factsheet separaat geïnformeerd w o r d e n . VRK benadrukt dat o o k de komende beleidsperiode de IJmond en Tata Steel de volledige aandacht zullen houden. Terrorisme
T e r r o r i s m e heeft in de regio de aandacht. D e regio was nauw betrokken bij de voorbereidingen en de uitvoering van de Nucleair Security Summit (NSS). D o o r deze voorbereidingen zijn draaiboeken actueel en is het netwerk rondom terrorismebestrijding versterkt.
Uitval van de vitale sector I C T (spraak- en datacommunicatie) en cybercrime
Uitval van vitale voorzieningen is reeds opgepakt middels participatie in het nationale project continuïteitsmanagement en middels het in 2014 opgestelde Continuïteitsplan Veiligheidsregio Kennemerland. Continuïteitsmanagement blijft een van de speerpunten van het nieuwe beleidsplan. Cybercrime is een onderwerp landelijk aandacht heeft bij de politie en onder meer opgepakt w o r d t d o o r h e t Nationaal Cyber Security C e n t r u m (NCSC) en het Landelijk Meldpunt Internet Oplichting (LMIO).
Paniek bij evenement en de Beverwijkse Bazaar ('crowd management')
D i t o n d e r w e r p w o r d t meegenomen bij de actualisatie van het huidige risicoprofiel (in 2015 w o r d t hiermee gestart).. Versterking van de interregionale samenwerking is een van de vier uitgangspunten van het strategisch kader van het voorliggende concept Beleidsplan Crisisbeheersing.
Interregionale samenwerking v o o r de aanpak van regio-overschrijdende risico's
(Inter)regionale oefeningen w o r d e n opgenomen in het meerjarenbeleidsplan M O T O . H e t terugdringen van objecten die grote risico's v o o r de gemeenten en regio met zich meebrengen
Het o p te stellen Beleidsplan Risicobeheersing (zie hoofdstuk 3 van het concept Beleidsplan Crisisbeheersing) zal beschrijven hoe hiermee w o r d t omgegaan.
H e t is onmogelijk o m op elk mogelijk scenario t o t in detail voorbereid te zijn. D i t brengt te hoge kosten met zich mee en creëert de kans dat een scenario net anders v e r l o o p t dan van tevoren gedacht en voorbereid. VRK streeft ernaar v e e r k r a c h t i g t e zijn ten waar het gaat o m w o r s t case scenario's en scenario's met een geringe waarschijnlijkheid. D i t betekent dat de basisprocessen o p o r d e moeten zijn en dat de vakbekwaamheid van de hulpverleners o p hoog niveau is. Veerkracht speelt bijvoorbeeld een belangrijke r o l bij het beheersen van (worst case) incidenten waarbij 'domino-effecten' in het geding zijn en bij 'terrorisme'. 1
VRK w i l g o e d v o o r b e r e i d zijn (grote anticipatie) op risico's m e t een grote waarschijnlijkheid. Daarom wil VRK bijvoorbeeld de voorbereiding op maatschappelijke onrust versterken. O o k streeft VRK er in de komende beleidsperiode naar o m waar mogelijk z e l f r e d z a a m h e i d prominenter mee t e nemen als uitgangspunt in de voorbereidingen o p rampen en crises. Zelfredzaamheid kan bijvoorbeeld een belangrijke rol spelen als het gaat o m het beheersen van incidenten die plaats vinden tijdens evenementen.
D o o r domino-effcten kan een cascade aan zware ongevallen ontstaan waarbij de gevolgen van h e t vorige ongeval w o r d e n v e r g r o o t d o o r de volgende ongevallen. 2014-0019237; bijlage bij 2014-0019235
2