VEILIGHEIDSAGENT
Auteur: Caroline Vermeesen
Deze cursus wordt uitgegeven door Centrum voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102 2018 Antwerpen
Copyright © Caroline Vermeesen © CVA, Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Ondanks al de aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan noch de auteur, noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige fout die in deze uitgave zou kunnen voorkomen.
Inhoud Inhoud ........................................................................................................................................ 3 Inleiding .................................................................................................................................... 10 Handleiding............................................................................................................................... 11 Hoe kan ik huistaken inzenden?............................................................................................ 11 Hoe kan ik inloggen op mijn persoonlijke studentenpagina? ................................................. 12 Hoe kan ik examen afleggen? ............................................................................................... 13 Hoe kan ik stage lopen? ........................................................................................................ 15 1
Inleiding
2
Veiligheidssector
2 1. Wat is veiligheid? 2.1.1 Beschrijving van het begrip “veiligheid” 2.1.2 De 4 W’s van “veiligheid” 2 2. Samenwerking in de veiligheidszorg 2 3. Werkdomeinen 2.3.1 Openbare sector 2.3.2 Private sector 2 4. Specialisaties in het werkveld 2.4.1 Bewaking met hond 2.4.2 Bewaking met wapendracht 2.4.3 Installateur van alarminstallaties 2 5. Tewerkstellingsmogelijkheden in de veiligheidssector 2.5.1 Bewaking
2.5.2 Beveiliging 2.5.3 Persoonlijk Ontwikkelingsprofiel 2 6. Test uw kennis over hoofdstuk 2 2.6.1 Rebus 2.6.2 Juist of fout 3
Safety en security
3 1. Definitie van safety 3 2. Definitie van security 3 3. Psychologische betekenis van veiligheid 3 4. Sociologische betekenis van veiligheid 3 5. Criminologische betekenis van veiligheid 3 6. Samenvatting 3 7. Test uw kennis over hoofdstuk 3 3.7.1 Individueel risico of groepsrisico 3.7.2 Geef het juiste begrip 4
Veiligheidsberoepen
4 1. Veiligheidsberoepen in de private sector 4.1.1 Event Security Officer 4.1.2 Veiligheidsagent 4.1.3 Horecaportier 4.1.4 Winkeldetective 4.1.5 Interventieagent 4.1.6 Bodyguard
4.1.7 Opzichter bij het openbaar vervoer 4.1.8 Voetbalsteward 4.1.9 Parkeerwachter 4 2. Veiligheidsberoepen in de publieke sector 4.2.1 Agent van de politie 4.2.2 Stadswacht 4.2.3 Cipier 4.2.4 Stedelijke steward of preventiehelper 4.2.5 Militaire agent 4.2.6 Veiligheidsbeambte 4.2.7 Douane 4.2.8 Parkwachter of domeinwachter 4.2.9 Opzichter en wegkapitein 4 3. Specifieke functies 4.3.1 Bewakingsagent met dier 4.3.2 Bewakingsagent met technische hulpmiddelen 4 4. Test uw kennis over hoofdstuk 4 4.4.1 Persoonlijke voorkeur van beroep 5
Criminaliteit en criminaliteitsbestrijding
5 1. Definiëring van criminaliteit 5 2. Gerelateerde criminaliteitsvormen 5.2.1 Vandalisme 5.2.2 Diefstal
5.2.3 Ongewenste bezoekers 5.2.4 Bedrijfsspionage 5.2.5 Agressie 5.2.6 Externe bedreiging 5 3. Criminaliteitsbestrijding 5.3.1 Rechtsbescherming 5.3.2 Preventieve maatregelen 5.3.3 Strafrechtelijke procedure in vogelvlucht 5 4. Test uw kennis over hoofdstuk 5 5.4.1 3 x 3 5 5. Persoonlijk ontwikkelingsprofiel: blanco strafblad en angsten 6
Beroepskeuze
6 1. Test je kennis over toelatingsvoorwaarden 6 2. Test je kennis over wetgeving 6 3. Test je kennis over vaardigheden 6 4. Resultaten en werkpunten 7
Wetgeving Basiswetgeving
7 1. Wet van 10 april 1990 7.1.1 Inhoud van de wet tot regeling van de private en bijzondere veiligheid 7.1.2 Elementen van de wet 7 2. KB 21 december 2006 7.2.1 Inhoud van het KB van 21 december 2006 7.2.2 Principes en vereisten tot bewakingsagent
7 3. Test je kennis 8
Bijzondere taken van een veiligheidsagent
8 1. Aanhouding 8.1.1 Burgerlijke aanhouding 8 2. Identiteitscontrole 8 3. Toegangscontrole 8 4. Toegangsweigering 8 5. Uitgangscontrole 8 6. Surveillance 8 7. Andere taken 8.7.1 Gewapende bewaking 8 8. Test je kennis 9
Veiligheidstechnieken op het werkveld
9 1. Identificatie van goederen en personen 9.1.1 Bevoegdheden 9.1.2 Taggen 9.1.3 Tracking en tracing 9 2. Technische veiligheidsmaatregelen 9.2.1 Passieve veiligheidsmaatregelen 9.2.2 Actieve veiligheidsmaatregelen 9.2.3 Structuur van technische veiligheidsmaatregelen 9 3. Veiligheid en informatica 9.3.1 Internettechnologie
9.3.2 Draadloze systemen 9.3.3 Cameratoezicht 9 4. Toegangscontrole 9.4.1 Bevoegdheden 9.4.2 Elektronische toegangscontrole 9 5. Test je kennis 10 Bijzondere wetgeving 10 1.
Veiligheid als grondrecht
10 2.
Privaatrechtelijke aansprakelijkheid
10 3.
Vergunningen
10 4.
Wapendracht
11 Toegepaste psychologie 11 1.
Veiligheid voor de burger
11 2.
Veiligheid voor de organisatie
11 3.
Fysieke veiligheid
11 4.
Kanaliseren van onveiligheidsgevoelens
11 5.
Omgaan met agressie op de werkvloer
11 6.
Wettelijke zelfverdediging
11 7.
Test je kennis
12 Crisismanagement 12 1.
Definiëring
12 2.
Taken
12 3.
Scholing
13 Voorbereiding op een carrière binnen de veiligheidssector 13 1.
Bekwaamheidsattest
13 2.
Profiel
13 3.
Psycho technische proeven via Selor
14 Gericht solliciteren 14 1.
Persoonlijk interesse en profiel
14 2.
Keuze van beroep
14 3.
CV en sollicitatiebrief
14.3.1 Sollicitatiebronnen 14.3.2 Gericht solliciteren 14.3.3 Opstellen van Curriculum Vitae 14.3.4 Loon Barema’s 15 Besluit 16 Het persoonlijk ontwikkelingsprofiel 16 1.
Algemene persoonlijke gegevens
16 2.
Jobdoelwit
16.2.1 Mijn favoriete job is: 16.2.2 Ik heb geen interesse in: 16 3.
Toelatingsvoorwaarden
16 4.
Kennis van de wetgeving
16 5.
Persoonlijke voorkeur106
16 6.
Simulatie van de psychotechnische proef
16 7.
Examen
Inleiding Beste cursist, Fijn dat je start met de opleiding Veiligheidsagent bij het CVA! De veiligheidssector is enorm boeiend en spreekt tot de verbeelding van velen. Jammer genoeg is het werkveld van veiligheidsberoepen moeilijk toegankelijk door complexe wetgeving, versnippering van opleidingen en rekrutering, verscheidenheid aan veiligheidsfuncties, etc. De overheid is al enkele jaren vragende partij voor een standaardisatie van opleidingen die voorbereiden tot veiligheidsberoepen. Dit studieaanbod staat in zijn kinderschoenen en is gericht op jongeren. Met deze cursus via afstandsleren willen we iedereen de mogelijkheid geven om een loopbaan uit te werken in de veiligheidssector. In deze cursus beogen we drie doelstellingen: 1. Introductie van veiligheidssector als mogelijk werkterrein: veiligheidsberoepen, profielen, attituden, opleidingsmogelijkheden,…
aanbod
van
2. Specifieke kennis over relevante thema’s uit de veiligheidssector: wetgeving, sociologische, criminologische en psychologische thema’s zoals omgaan met agressie, security en safety, meten van veiligheid,… 3. Persoonlijke voorbereiding die kan leiden tot een professionele loopbaan in de veiligheidssector: heeft u de juiste vaardigheden en profiel voor een veiligheidsfunctie? Welke opleiding moet u volgen? Waar kan ik solliciteren? In het eerste hoofdstuk bespreken we de betekenis van “veiligheid” en onderzoeken we de werkdomeinen. In het tweede hoofdstuk worden de veiligheidsbegrippen verder uitgewerkt vanuit wetenschappelijk vlak (sociologisch, criminologisch en psychologisch). De verscheidene veiligheidsberoepen komen uitgebreid aanbod in het derde hoofdstuk. We bestuderen het fenomeen “criminaliteit”, de vormen en de bestrijding ervan. De wetgeving van de veiligheidssector staat centraal in hoofdstuk 5. Je krijgt feeling met veiligheidstechnieken op het werkveld en specifieke attitudetraining zoals omgaan met agressieve personen. In de laatste hoofdstukken werken we een persoonlijk profiel uit. Ieder hoofdstuk sluit af met verschillende oefeningen en opdrachten. Je krijgt ook de mogelijkheid om een persoonlijk ontwikkelingsprofiel op te stellen zodat je gericht kan zoeken naar een job in de veiligheidssector. Veel studieplezier! Jouw docent, Caroline Vermeessen
Handleiding Hoe kan ik huistaken inzenden? Doorheen de cursus zal je oefeningen en huistaken vinden. De oplossingen zijn vaak te vinden op de studentenpagina. Heb je toch nog vragen, dan kan je deze opsturen via de post of per e-mail: 1. Huistaken versturen via de post: 1. Van zodra je één of meerdere huistaken hebt afgewerkt, kan je deze opsturen via de post. 2. Je stuurt best een kopie van je werk op. Het origineel bewaar je. 3. Stuur altijd een lege retourenveloppe mee met je huiswerk. Voorzie deze enveloppe van voldoende postzegels en schrijf je adres erop. Enkel wanneer je de enveloppe voldoende hebt gefrankeerd, zal het huiswerk verbeterd worden en teruggestuurd worden naar jouw thuisadres. 4. Stuur je huistaken naar: CVA, Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen 2. Huistaken versturen via e-mail; 1. Van zodra je één of meerdere huistaken hebt afgewerkt, kan je deze via e-mail doorsturen naar je persoonlijke docent. 2. Vermeld duidelijk je naam, voornaam en studentennummer.
Hoe kan ik inloggen op mijn persoonlijke studentenpagina? Inloggen op de studentenpagina is heel eenvoudig. Je opent je internet browser en typt www.studentenpagina.be in in de titelbalk bovenaan. Je komt terecht op volgende pagina:
JOUW LOGIN : Studentxx JOUW PASWOORD : xxxxxxx
Vervolgens wordt er een login en een paswoord gevraagd. Bij login typ je ‘studentxx’ in. Het paswoord is ‘xxxxxx’. Let er wel op dat je enkel kleine letters gebruikt en dat je alles aan elkaar typt. Druk vervolgens met de cursor (pijltje) op het vakje ‘enter’. Opgelet, deze informatie wordt regelmatig geüpdated. Je kan dus best af en toe een kijkje nemen op de studentenpagina.
Hoe kan ik examen afleggen? Als je heel de cursus hebt doorgenomen en alle huistaken hebt doorgestuurd, kan je examen afleggen. Je legt examen af op 1 van onze campussen (Antwerpen, Hasselt of Gent) tijdens de kantooruren. Hiervoor maak je ten laatste twee weken op voorhand een afspraak. Examenmogelijkheden: Antwerpen: iedere werkdag tussen 09u-17. Hasselt : Iedere dinsdag, donderdag en vrijdag tussen 09u-17u Gent: Iedere maandag en woensdag tussen 09u-17u. Tijdens de vakantieperioden zijn de campussen Hasselt en Gent gesloten. Je kan telefonisch een afspraak maken via 03/292.33.33. of je kan het inschrijvingsformulier op
de
volgende
pagina
ingevuld
terugbezorgen
aan
het
Centrale
Secretariaat,
Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen,
[email protected]. Let op: je afspraak is pas definitief van zodra deze bevestigd is. Vermeld dus zeker je emailadres en telefoonnummer, zodat wij jou zo snel mogelijk kunnen antwoorden.
Centrum Voor Afstandsonderwijs
Examen afleggen kan ook in:
Mechelsesteenweg 102 2018 Antwerpen 03/292.33.33
[email protected]
Elf Julistraat 39a 9000 Gent Simpernelstraat 27 3511 Kuringen
INSCHRIJVINGSFORMULIER EXAMEN ___________________________
Studentennummer
Naam
Voornaam
Datum + uur examen
Campus
ANTWERPEN/HASSELT/GENT
Telefoon/GSM
E-mailadres
Gelieve dit formulier ten laatste 2 weken voor het examen door te sturen naar
[email protected] of Centrale Secretariaat, Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen. Je kan ook telefonisch een afspraak maken op het nummer 03/292.33.33.
Hoe kan ik stage lopen? Om de praktijk onder de knie te krijgen, kan je stage lopen in jouw buurt. Deze stage is volledig vrijblijvend, maar wordt wel sterk aangeraden. Het is een goede referentie om later professioneel aan de slag te gaan. Hieronder vind je een voorbeeld van het stagecontract. Dit vraag je aan bij het Centrale Secretariaat in Antwerpen.
Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
15
1
Veiligheidssector In dit hoofdstuk staan we stil bij de betekenis van “veiligheid”.
We maken een
onderscheiding tussen verschillende vormen van veiligheid. U leert ook de relatie tussen tewerkstelling en veiligheid. U leert de onderdelen van het persoonlijk ontwikkelingsprofiel kennen.
1 1. Wat is veiligheid?
Opdracht: Wat betekent voor u het begrip “veiligheid”? Kan u een definitie geven? Noteer uw antwoord en maak indien nodig een onderscheiding. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________
1.1.1 Beschrijving van het begrip “veiligheid”
Deze paragrafen bevatten leerstof (zie symbool) die u aandachtig moet instuderen. Belangrijke begrippen zijn in het cursief geschreven. Het is niet gemakkelijk een eenduidige definitie te formuleren voor het begrip “veiligheid”. Het begrip is enorm breed en heeft verschillende betekenissen. We moeten telkens een “andere bril” opzetten om het begrip beter te begrijpen en om ermee te werken: Dagelijks woordgebruik: Veiligheid betekent in het dagelijks leven: het ontbreken van gevaar en risico BV.: natuurgevaren zoals brand, overstroming,… Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
16
Veiligheid betekent ook: de afwezigheid van bedreigingen BV.: bedreiging van orkanen, bedreiging van een terreuraanval Veiligheid is dus een toestand waarin men zich niet onveilig voelt of is. Veiligheid wordt gekleurd door een tijdsperspectief. In tijden van oorlog staat veiligheid gelijk aan vrede, In de jaren ’70 leefden er weinig onveiligheidsgevoelens tot de stakingen, politieke spanningen, economische crisis in de jaren ’80. Onveiligheidsgevoelens werden collectief en vandaag de dag is veiligheid een basisbehoefte voor elke burger. Onveiligheid is een beleving. We onderscheiden een subjectieve onveiligheid en objectieve onveiligheid. Subjectieve onveiligheid = persoonlijke gevoelens en indrukken omtrent veiligheid en criminaliteit door persoonlijke ervaringen en waarnemingen. Objectieve onveiligheid = Manifestatie van de feitelijke onveiligheid BV. Een brand of inbraakplaag in een woonwijk. Onveiligheid en criminaliteit zijn belangrijke politieke en maatschappelijke problemen. Burgers hebben meer angst door de terreuraanslagen, financiële achteruitgang door de economische crisis,… Het beheersen van risico’s staat centraal. De veiligheidssector staat in voor het beheersen van veiligheidsrisico’s. Wetenschappelijke literatuur: In de wetenschappelijke literatuur en het vakjargon van de veiligheidssector spreken we bij onveiligheid over risico, preventie, veiligheid en de beleving ervan.
Er is een
onderscheid tussen drie aspecten: 1 De aard van de dreiging Sociale veiligheid: criminele gerelateerde gevaren door potentiële of directe dreiging door personen met mogelijke negatieve gevolgen voor andere personen. BV. Diefstal van goederen, fraude door organisaties,… Andere vormen van dreigingen zijn brandgevaar en verkeersveiligheid.
Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
17
2 De controle op het gevaar De controle op het gevaar of de dreiging is het beschermen en het controleren van de dreiging (van preventie tot nazorg). Men stelt een gedrag met als doel de veiligheid te verzekeren of gevolgen te verminderen.
BV.
Cipiers bewaken gevangenen om de
maatschappij te beschermen, een veiligheidsagent in een supermarkt beschermt de kassa’s, klanten en personeel. 3 Aard van het probleem of kenbaarheid Het aard van het probleem is de subjectieve veiligheid van de personen en de objectieve veiligheid van de kenbare situaties, omstandigheden of gebeurtenissen.
1.1.2 De 4 W’s van “veiligheid” Een volledige omschrijving van het begrip “veiligheid “kan u gemakkelijk onthouden op basis van 4 elementen: Wat, Wie, Waar en Wanneer. De 4 W’s. 4. Wat? Veiligheid is het ontbreken van bedreigingen, gevaren of risico’s 5. Wie? Individu of persoon met onveiligheidsgevoelens of (potentiële) slachtoffers. Subjectieve onveiligheid 6. Waar? In de buurt van personen: objectieve onveiligheidssituatie 7. Wanneer? Wat is het tijdsperspectief; oorlog, jaren ’70, vandaag,…
1 2. Samenwerking in de veiligheidszorg
De laatste jaren is “veiligheid” een collectief gegeven. Iedereen vindt het een
grondrecht
en
ervaart
persoonlijke
onveiligheidsgevoelens.
Deze
onveiligheidsgevoelens zijn afhankelijk van de sociale omgeving of context van het individu.
Vanaf de aanslagen van 11 september 2001 en andere terroristische
aanslagen in Londen en Madrid, blijven de Westerse wereld alert voor terreurdreigingen. We worden dagelijks geconfronteerd met toenemend geweld in de media en in het dagelijks leven. Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
18
Het zogenaamde zinloos geweld maakt het leven voor velen onder ons moeilijker. We hebben angst voor onbekenden, minder vertrouwen en er is minder verdraagzaamheid. We willen deze negatieve gevoelens en mogelijke bedreigingen beheersen. De zorg van de veiligheid is een opdracht van de staat. Het monopolie van legaal geweld is in handen van het overheidsapparaat (politie, leger en justitie). De burgers eisen hiervoor geborgenheid en bescherming in de plaats. We willen dat het bestuur reageert op alle overtredingen en onwenselijk gedrag. Door de gemeentelijke administratieve sancties reageert de lokale overheden op “straffeloze kleine delicten” zoals wildplassen, foutief parkeren, lawaai,… Deze kleine straffen leiden tot veel ergernis bij burgers en verhoogt de intolerantie onderling. Het beheersen van de toenemende risico’s van geweld en onwenselijk gedrag zorgt ervoor dat het beleid hervormt werd tot “integrale veiligheidszorg”.
Dit beleid wil
enerzijds aandacht geven aan criminaliteit, onveiligheid, verkeersveiligheid en overlast en anderzijds de fenomenen aanpakken door preventie, repressie en opvolging van daders en slachtoffers. Deze integrale veiligheidszorg is niet enkel de taak van de overheid (politie en justitie, politiek) maar ook van de burgers en meer en meer van de private veiligheidspartners. De komende jaren wordt de veiligheidssector groter en groter. We spreken als het ware van een partnerschap met de publieke partners zoals politie.
1 3. Werkdomeinen De veiligheidssector is een hele industrie in exponentiële groei waar vele mensen worden tewerkgesteld.
In België heerst er een capaciteitsvraagstuk en worden er nieuwe
publieke en private samenwerkingsovereenkomsten afgesloten tussen de publieke en private sector. Het gevangenentransport wordt momenteel uitgevoerd door een nieuw opgericht veiligheidskorps. Een studiegroep van deskundigen in het werkveld maakte op vraag van de FOD binnenlandse zaken een onderzoek naar nieuwe functies in veiligheid. Dit resulteerde in een
opsomming
van
allerlei
nieuwe
beroepen
en
de
uitwerking
van
een
gestandaardiseerde opleidingsmogelijkheden. Er zijn ongeveer 18400 mensen werkzaam als veiligheidsagent en zo’n 36500 bij de publieke politie.
Men verwacht enkel een
toename in aantal. Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
19
1.3.1 Openbare sector De openbare sector in veiligheid is klassiek de politie. Met de affaire Dutroux zijn de gerechtelijke politie en rijkswacht opgenomen in een nieuwe Belgische politionele structuur: federale politie en lokale politie. Functies in de openbare sector zijn inspecteur, wijkagent, hulpagent, recherche,….
1.3.2 Private sector De private bedrijven in de veiligheidssector zijn alle organisaties die veiligheid bieden aan klanten. De private veiligheidsberoepen zijn oa. steward, veiligheidsagent,… De nadruk ligt bij beiden op “houden van toezicht”.
1 4. Specialisaties in het werkveld
In het werkveld van de private veiligheidsberoepen zijn er enkele bijzondere veiligheidsfuncties.
1.4.1 Bewaking met hond Een uitschieter in de private beveiliging is de securityagent met hond. Beveiliging met de hond is een bijzonder gegeven. De securityagent kreeg hiervoor extra vorming en is de persoonlijke eigenaar van het dier. De eigenaar is persoonlijk verantwoordelijk voor het dier. Verschillende securitybedrijven hebben een exclusieve hondenbrigade voor hun klanten. De speciaal opgeleide agent wordt bijvoorbeeld ingezet op risicovolle plaatsen zoals havengebied ter bescherming van onroerende goederen. Verder denken we aan eventsecurity of bij preventieve opdrachten bij winkels tijdens drukke periode zoals kerstperiode. Tip: Bent u gepassioneerd door de hond en veiligheid? Werkt u graag met uw eigen hond? Gaat u naar de hondenschool? Er bestaan veel mogelijkheden. We komen hier later in de cursus op terug (persoonlijk ontwikkelingsplan).
Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
20
1.4.2 Bewaking met wapendracht De overheid gaat ervan uit dat de veiligheidsagenten geen wapen of pistool gebruiken. De werking van private veiligheidsagenten is immers preventief van karakter.
In
uitzonderlijke omstandigheden en met voorgaande toestemming van Binnenlandse zaken, kan men een pistool dragen. Dit is echter een zware reglementering. De agent moet een erkende wapenopleiding gevolgd hebben en een goedkeuring van de gouverneur hebben.
1.4.3 Installateur van alarminstallaties Heeft u een technische achtergrond?
Bent u houder van een secundair diploma
elektronica – mechanica,… dan kan u misschien installateur van alarminstallaties worden. Indien u zich wilt
vestigen als verdeler en installateur van alarminstallaties moet u
hiervoor een erkend certificaat inzake installatie en onderhoud van alarmsystemen hebben.
Dit certificaat kan men behalen in het 7e specialatiejaar stuur- en
veiligheidstechnieken of in het volwassenonderwijs (dag- en avondonderwijs met erkenning enkel). In deze cursus focussen we ons op “ fysieke veiligheid” en “bewaking”.
1 5. Tewerkstellingsmogelijkheden in de veiligheidssector
Er bestaan verschillende veiligheidsfuncties en veiligheidsberoepen. Er is een ruime keuze in de beroepen. Bepaalde veiligheidsberoepen vereisen een opleiding die bij wet zijn bepaald, andere beroepen hebben geen wettelijke vastgelegde opleiding. In een volgend hoofdstuk komen de belangrijkste veiligheidsberoepen uitvoerig aanbod. We concentreren ons eerst op de verschillende functies binnen de veiligheidssector.
1.5.1 Bewaking Bewaking is1 toezicht en bescherming van roerende en onroerende goederen
1
Art. 1§1 Wet van private veiligheid. Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
21
bescherming van personen toezicht op en bescherming bij het vervoer van waarden (geld en etc.) beheer van alarmcentrales toezicht op en controle van personen met oog op het verzekeren van de veiligheid op al dan niet publiek toegankelijke plaatsen Bewaking zijn alle activiteiten ter bescherming van personen en/of goederen voor derden, uitgevoerd door een erkende bewakingsonderneming en erkend/bekwaam personeel. Het toezicht of de bescherming is preventief of voorkomend op gevaar. Tot deze functie behoren: 8. Bewakingsagent (statische beveiligingsagent) 9. Winkelinspecteur 10. Agent voor beveiliging van vervoer 11. Securityagent voor horecagelegenheden 12. Bodyguard 13. Operator alarmcentrale 14. Verkeersbegeleider 15. Bewakingsagent met gewapende opdrachten
1.5.2 Beveiliging Beveiliging is elke activiteit die een persoon of firma uitvoert voor derden (= klant) met een blijvend of tijdelijke levering. De activiteiten zijn:2 16. Installatie van alarmsystemen en alarmcentrales
2
Art. 1§3 Wet van private veiligheid. Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
22
17. Onderhoud of herstelling van alarmsystemen en alarmcentrales Oefent u een technisch beroep uit? Verschillende
grote
Heeft u ervaring in elektronica en mechanica?
bewakingsfirma’s
hebben
ook
een
erkenning
van
bewakingsonderneming. Bijvoorbeeld: in de Antwerpse haven worden gebouwen (en de goederen) bewaakt door 24/24 service van bewakingsagenten en camerabewaking.
1.5.3 Persoonlijk Ontwikkelingsprofiel
Als u een veiligheidsberoep wilt uitoefenen moet u aan bepaalde vereisten voldoen.
Deze vereisten gaan over voorwaarden, uw persoonlijke achtergrond en
houding.
Deze
vereisten
zijn
gebundeld
in
een
opsomming
en
noemen
uitoefeningsvoorwaarden. Om bewakingsagent te worden moet men een algemeen bekwaamheidsattest bezitten. Dit attest kan u bekomen door een opleiding te volgen bij een erkende opleidingsorganisatie. Deze opleidingen zijn niet goedkoop en de selectieprocedures zijn niet gemakkelijk. Verder moet u ook nog slagen op alle testen. Om tijd, energie en geldverspilling te vermijden, kan u door middel van het persoonlijk ontwikkelingsprofiel stap per stap uw eigen profiel ontwikkelen.
We houden rekening met uw ambities, mogelijkheden en
capaciteiten. Per
hoofdstuk
leert
u
belangrijke
voorwaarden
bij
het
uitoefenen
van
een
veiligheidsberoep. U leert waar werkgevers belang aanhechten, wat u reeds kan en waar u zich kan bijscholen. De docent zal u persoonlijk opvolgen en adviseren. Natuurlijk beslist u nog steeds zelf welk beroep u wenst uit te oefenen en waar en hoe u zich verder wilt ontwikkelen op carrièregebied. We willen enkel uw kansen vergroten door specifieke leerstof te geven en objectief informatie te geven.
Studeer volgende begrippen. Deze begrippen vormen de basis van het persoonlijk ontwikkelingsprofiel. Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
23
Kennis: Theoretische bagage die je nodig hebt in de veiligheidssector. Je moet kennis of notie hebben van wetgeving, praktische werkwijze, veiligheidsthema’s zoals wat is veiligheid, etc. In deze cursus komen de belangrijkste vakkennis aanbod in verschillende hoofdstukken. Deze leerstof is belangrijk bij selectietesten en sollicitatiegesprekken. Competenties: competenties zijn vaardigheden.
Dingen die je moet kunnen.
Deze
vaardigheden kan je aanleren. Attitude: Een attitude is een houding die je aanneemt bij het uitoefenen van je beroep. Bijvoorbeeld: respect hebben voor de medemens. Algemene uitoefeningsvoorwaarden: Deze voorwaarden zijn praktisch van aard. Een belangrijke voorwaarde is bijvoorbeeld onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Unie. Deze bepalingen worden verder uitgewerkt in de cursus.
1 6. Test uw kennis over hoofdstuk 2 1.6.1 Rebus Zoek 10 sleutelwoorden van dit hoofdstuk in de rebus. Alle richtingen (ook van rechts naar links). Onder de rebus vindt u enkele hulpsteuntjes.
E
B
O
D
Y
G
U
A
R
D
B
K
L
A
A
S
E
R
I
P
A
T
T
I
T
U
D
E
E
S
T
L
A
E
R
B
H
O
N
D
T
E
A
V
E
G
B
D
K
W
E
J
E
R
I
S
I
C
O
A
Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
24
S
I
T
L
M
E
F
D
L
P
T
R
I
E
F
G
L
C
O
E
B
E
W
A
K
I
N
G
F
N
v
S
C
E
T
A
V
I
R
P
1. Marc werkt als veiligheidsagent en neemt zijn huisdier Rex mee. Rex is een……….. 2. Dit hoofdstuk gaat over ………………………………… 3. Naast de publieke beveiliging bestaat er de ……………………….. beveiliging. 4. Veiligheid is het ontbreken van gevaar en …………………………… 5. De politieinspecteur mag een ………………………… dragen. 6. Ik droom van een job als Kevin Costner in de film ………………………………. 7. De inbreker werden verrast door het ……………………….. 8. Om veiligheidsagent te worden heeft men een bekwaamheids…………… nodig. 9. Jos lacht de mensen graag uit. Dit is niet de juiste houding of ………………… 10. De tewerkstellingsmogelijkheden zijn beveiliging en ……………………….
1.6.2 Juist of fout Zijn volgende stellingen juist of fout? Maak gebruik van de leerstof in dit hoofdstuk 1. Ik kan nog niet schieten. Deze competentie kan ik leren tijdens een schietcursus. Juist/fout 2. Subjectieve onveiligheid zijn algemene dingen omtrent veiligheid en zijn voor iedereen gelijk. Juist/fout Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
25
3. Een winkelinspecteur behoort tot de verzamelnaam bewaking. Juist/fout 4. Ik mag als veiligheidsagent steeds mijn pistool dragen. Juist/fout 5. Preventief betekent risico’s voorkomen. Juist/fout
Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
26
2
Criminaliteit en criminaliteitsbestrijding
In dit hoofdstuk leert u wat criminaliteit inhoud.
We staan stil bij de
belangrijkste criminaliteitsvormen waarvoor een veiligheidsfirma wordt gecontacteerd door haar klanten. We bestuderen de verschillende vormen van criminaliteitsbestrijding.
2 1. Definiëring van criminaliteit
Criminaliteit is het plegen van misdrijven die omschreven zijn een wetboek van strafrecht. Naast het Belgisch strafwetboek bestaan er nog meer regelgeving van overtredingen zoals het bosveldwetboek, verkeerscode,… Een synoniem voor criminaliteit is misdaad.
Criminaliteit kan men heel uitgebreid
bekijken en er zijn verschillende studies die zoeken naar de oorzaak van criminaliteit. Criminologen bestuderen criminaliteitsfenomenen. antwoorden
op
de
vraag
“waarom
mensen
De oorzaaktheorieën zoeken de
wet
overtreden”.
De
beheersingstheorieën onderzoeken waarom mensen gehoorzamen aan de wet. Uit de criminologie hebben we een zicht op verschillende vormen van criminaliteit. Algemeen maken we een onderscheid tussen:
Overtredingen zoals bijvoorbeeld een inbreuk op de verkeerscode
Misdrijven: Een misdrijf is een gedraging dat door een wet omschreven en waarop een straf staat. We verwijzen hier naar het strafwetboek.
Misdaden zijn de ernstige misdrijven zoals moord, verkrachting, mensenhandel, etc.
Door het toenemende intolerantie en collectieve onveiligheidsgevoelens zijn er twee nieuwe fenomenen ontwikkeld. Ze behoren niet direct tot criminaliteit, maar zijn er wel aan gerelateerd omdat ze een uitwerking hebben op de levenskwaliteit en gevoelens van de burgers. Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
27
We spreken van straffeloze delicten of overlast en zinloos geweld.
Straffeloze delicten is de verzamelnaam van ongewenste gedragingen die door medeburgers veroorzaakt worden en door anderen als bedreigend en onwenselijk gedrag
worden
hondenpoep,…
ervaren.
We
denken
aan
vandalisme,
geluidsoverlast,
De lokale overheden reageert hierop door gemeentelijke
administratieve sancties.
Zinloos geweld is de verzamelnaam van geweldmisdrijven die spontaan ontstaan en meestal de dood tot gevolg hebben. De keuze van het begrip is ongelukkig, maar toont de collectieve emoties van de maatschappij.
Zinloos geweld heeft vaak te
maken van frustratie, intolerantie en onverdraagzaamheid.
2 2. Gerelateerde criminaliteitsvormen In deze paragraaf leert u typische criminaliteitsvormen waarmee een beveiligingsfirma dagelijks mee te kampen heeft.
De opdrachten zijn afhankelijk van de vragen en
problemen van de klant. We overlopen de meest voorkomende criminaliteitsvormen.
2.2.1 Vandalisme
Vandalisme is het vernielen of moedwillig beschadigen van dingen die eigendom zijn van anderen. Het is een typisch voorbeeld van zinloos geweld en vernielingen. Bekende vormen van vandalisme zijn graffiti, vernielen van verkeersborden, stukgeslagen ruiten, krassen op voertuigen,… De daders zijn vaak jongeren die rondhangen op openbare plaatsen zoals stations,… De daders kunnen ook volwassenen zijn. De materiële schade brengt de dader niets op, het is eerder een spel, uit verveling of uit wraak of woede. De schade door de vernielingen kosten veel geld.
De klanten zoals supermarkten,
openbare instellingen zoals scholen, ziekenhuizen,… verkiezen voor preventieve middelen om de kosten te drukken.
Eigendommen worden preventief bewaakt door
statisch bewaking door de fysieke aanwezigheid van de bewakingsagent en camera- en videobewaking. Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
28
Vandalisme is een misdrijf dat dus ook in het Strafwetboek staat. Wanneer een dader veroordeeld wordt, komt dit misdrijf op zijn strafblad te staan.
2.2.2 Diefstal
Iedereen weet wat diefstal is. Iemand die een zaak die hem niet toebehoort, bedrieglijk wegneemt, is schuldig aan diefstal.3 Het Belgisch strafwetboek maakt een onderscheid in misdrijven en misdaad. Een gewone diefstal en huisdiefstal zijne misdrijven. Bij een zware of gekwalificeerde misdrijf, spreken we van verzwarende omstandigheden en is de strafmaat hoger (= misdaad). Voorbeelden van verzwarende omstandigheden zijn: diefstal met braak, inklimming of gebruik van geweld, valse sleutels. Er bestaan ook verschillende vormen van diefstal zoals gauwdiefstal, huisinbraak, ramkraak,… De klant van veiligheidsfirma’s kunnen met twee typische diefstallen te maken hebben: productdiefstal en gelegenheidsdiefstal. Bij productdiefstal is een diefstal gepland en specifiek gericht op de producten die het bedrijf fabriceert of stockeert. Voorbeelden zijn:
Rampkraak van een boetiek met designermerken.
Inbraak in het magazijn waar men I-phones van Apple stockeert.
Diefstal van sigaretten in een supermarkt.
Bij gelegenheidsdiefstal wordt er bij toeval ingebroken bij de firma. We denken aan rondtrekkende bendes en dieven die op zoek zijn naar kostbare goederen of geld. De modus operandi of plaats/manier van inbraak is veranderlijk. Voorbeelden zijn:
3
Diefstal van de kluis in een clublokaal.
Art. 463 S.W. Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
29
Diefstal van een aanhangwagen bij een zelfstandige metser.
2.2.3 Ongewenste bezoekers Als veiligheidsagent kan het uw taak zijn om ongewenste bezoekers buiten het terrein te houden. Ongewenste bezoekers zijn bezoekers die niet welkom zijn of niet uitgenodigd zijn door de klant. De personen hebben niks te zoeken op het terrein. We onderscheiden het werk aan de receptie van een organisatie, beveiliging van de ingang van een evenement of een winkel. Ongewenste bezoekers worden geweerd voor:
Veiligheid van de echte bezoekers, klanten en personeel
Voorkomen van diefstal en ongewenst gedrag zoals opstanden
Discreet problemen de kiem smoren
2.2.4 Bedrijfsspionage
Bedrijfsspiongage is het heimelijk verzamelen van gegevens van technische of economische aard bij concurrerende bedrijven. De financiële schade voor het bedrijf is ontzettend hoog. gecontroleerd worden.
Zowel vaste werknemers als bezoekers moeten
Dit kan door toegangen te bewaken, mensen fouilleren en
controleren van de bevindingsplaats,…
2.2.5 Agressie Agressie is de verzamelnaam van bedreiging of aantasting door geweld.
Een
veiligheidsagent heeft vaak te maken met agressie. Er bestaan verschillende gradaties van uitlokken, verbale agressie, herrieschoppen, tot fysiek geweld. Een veiligheidsagent moet symptomen herkennen en hier adequaat op kunnen reageren.
2.2.6 Externe bedreiging Een externe bedreiging is een bedreiging van buiten af. De dreiging komt van buiten het bedrijfsterrein.
Het kan gaan om een diefstal, herrieschoppen, milieuramp of
terreurdreiging. Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
30
2 3. Criminaliteitsbestrijding
Bestrijding van de criminaliteit gebeurd in 3 fasen. De wetgeving is de basis van criminaliteit.
Wetgeving formuleert welke gedragingen strafbaar zijn (=
criminaliteit) en beschermt zijn burgers. Er worden preventie maatregelen getroffen om criminaliteit te voorkomen en te bestrijden.
Bij zware feiten wordt de justitiële keten
ingeschakeld. De laatste jaren wordt onveiligheid bepaald door de mate van criminaliteit en geweld in een publieke ruimte of leefomgeving van een persoon. Door de industrialisering van onze samenleving en de bureaucratisering van de verzorgingsstaat zijn er twee belangrijke ontwikkelingen. De verschuiving van de verzorgingsstaat naar een veiligheidsstaat als reactie op de vraag naar veiligheid en zekerheid.
De overheid moet haar
verantwoordelijkheid dragen in de toenemende onveiligheid. Veiligheid is een zorg van algemeen belang geworden. De overheid richt zich op het beheersen van de grootste risico’s zoals wateroverlast en terreurdreigingen. De overheid moet zich richten op de medewerking van private organisaties om de vraag naar veiligheid te beantwoorden. We werken de drie fasen van criminaliteitsbestrijding uit. Schema:
Fase 1 Rechtsbescherming door wetgeving.
Fase 2
Fase 3
Passieve en actieve
Strafrechtelijke vervolging door
maatregelen (preventief).
justitiële keten (curatief).
Centrum Voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen www.thuisstudie.be
31
