DE BLOGBIJBEL Caroline van Wijk
COLOFON © 2013 Caroline D. van Wijk www.clineschrijft.nl uitgever Eburon www.eburon.nl vormgeving & illustraties Margriet V. www.margrietv.nl
Inleiding
GEFELICITEERD! Met dit boek heb je een praktisch instrument in handen om een blog op te zetten. Zelf heb ik, struikelend en steeds weer nieuwe fouten makend, de blog voor mijn bedrijf opgezet in september 2012. Wat ik ervaren en geleerd heb, heb ik in dit boek overzichtelijk en systematisch verwoord, zodat jij er plezier en gemak van kunt hebben. Ik ben ervan overtuigd dat goede blogs mensen brengen wat er werkelijk toe doet. Je schrijft over wat je belangrijk vindt en dat doe je op je eigen, unieke manier. Daardoor bied je je lezers de mogelijkheid om jou te leren kennen, om te zien of ze zich in jouw ideeën herkennen en te bepalen of zij zich aan je willen verbinden. Ik heb dit boek geschreven als een reisgids door het land in het wereld-
wijde web dat ik zelf zo uitgebreid bereisd heb. Je kunt de route volgen die ik voor je heb uitgezet, of alleen de bezienswaardigheden eruit pikken waar jij in geïnteresseerd bent. Het doel van een reis is geen bepaalde bestemming, maar het leren kennen van het landschap en het verkrijgen van waardevolle ervaringen om mee te nemen op je eigen reis. Mocht je plaatsen tegenkomen die ik niet beschreven heb, dan hoor ik het graag. Mocht je mensen ontmoeten op je reis die wel een gids kunnen gebruiken, wijs ze dan alsjeblieft op deze gids en mijn blog op www.clineschrijft.nl/blog
de blogbijbel
INHOUDSOPGAVE
hoofdstuk 1 VAN MIJ...
..................................................................................................
xx
hoofdstuk 2 ...VOOR JOU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voor organisaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voor ondernemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voor medewerkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voor technici . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voor wie niet thuis is op internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voor mensen met geduld en doorzettingsvermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voor ongeduldige doeners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 3 VERGELIJKING MET ANDERE VORMEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Een soort nieuwsbrief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Een soort column . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Een soort social media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx
hoofdstuk 4 VOLGORDE EN VINDBAARHEID . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Indeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Werkboek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Begin nu! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ken de regels en overtreed ze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verslag van je reis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 5 VERANTWOORDING VAN JE BLOG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Om kennis te delen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Om je inzichten en ervaringen te delen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Om je passie en overtuiging te delen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verbinding met je doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verwijzing naar je product, deskundigheid, dienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vakinhoudelijk onderwerp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 6 VAKINHOUDELIJK ONDERWERP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Meer van het goede . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Briljant en nieuwsgierig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kies je niche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etaleren zonder opscheppen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Iemand met het zelfde vak is een kans voor samenwerking . . . . . . . . . . . . . . . Geef alles weg, maar niet gratis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verbind met je product . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 7 VERTEGENWOORDIG JEZELF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . %HQMLMppQPHHURI¿FWLHI" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jouw overtuiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Authentiek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sympathiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Privacy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 8 VOOR WIE JE HET SCHRIJFT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx Je ideale doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx Tweede persoon enkelvoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx
Kies het perspectief van je lezer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx Zoek het probleem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx :DWGHQNWGHOH]HUHQZDWGRHWKLMGDDUQD". . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx hoofdstuk 9 VOLGERS VINDEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Opt-inknop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mailmarketingprogramma’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Volgers uitnodigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verspreid per e-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Reacties toestaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 10 VAKWERK VOOR JE PLANNING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Splits productie en regie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afwisseling van vorm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schrijf naar je product toe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Werk vooruit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx
hoofdstuk 11 VIND INSPIRATIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overwin de grote witte leegte van je scherm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het geheim van de nacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voor overdag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Van papier naar computer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Werk iteratief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Creëer optimale omstandigheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Free writing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kweek routine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 12 VERMINDEREN
xx
........................................................................................
Structuur van de blogpost . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Structuur van de alinea’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kill your darlings . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het echte schrappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Woord voor woord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lengte blog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lengte zinnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 13 VERBETEREN BEGRIJPELIJKHEID . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Redigeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vaktaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6SHFL¿HNHWDDO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Steeds dezelfde woorden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Consequent .................................................................................................. Laat je nakijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 14 VERBETEREN TAAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Formeel taalgebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Informeel taalgebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Taalkundige verwijzingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overtreffende trap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spellingchecker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Werkwoordsvormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afko’s, cijfers en leestekens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sekseneutraal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Woorden die pijn. . .doen ....................................................................................
xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 15 VARIATIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx Tips . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx
Anekdotes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Metaforen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leg niets uit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Argumenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Besprekingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 16 VERLEIDINGSTRUCS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schrijfstijl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Integer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toon het resultaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spanning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zintuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Humor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Controverse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Emotie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Beweging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 17 VRIENDEN VAN ARIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Exposé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . &RQÀLFW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Crisis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Climax . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afwikkeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bonus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 18 VINDBARE VLAGGEN OP DE LADING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx Mailonderwerp intrigeert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx E-mail maakt nieuwsgierig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx
Blogtitel en koppen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tags en rubriceren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verwijzingen van je blogposts naar oudere blogposts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SEO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx
hoofdstuk 19 VORMGEVING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Huisstijl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Opmaak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Illustraties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gratis is niet voor niets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx
hoofdstuk 20 VERBIND MET HET WERELDWIJDE WEB. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verspreid via je doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verbind met je eigen social media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Volg relevante social media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Volg blogs van anderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verwijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Meten is weten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vragen loont . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx xx xx xx xx xx xx xx
hoofdstuk 21 VERDER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx hoofdstuk 22 VERVOLG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx hoofdstuk 23 WOORDENLIJST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx
hoofdstuk 1
VAN MIJ… Ik ben Caroline van Wijk en ik geloof dat verhalen de wereld verbinden. Daarom schrijf ik verleidende verhalen om netwerken van deskundigen te ondersteunen waarin iedereen zijn eigen waarde toevoegt. Met een verhaal verleid je je lezer om in jouw gedachtegang mee te gaan, om de wereld vanuit jouw perspectief te zien. Met een verhaal toon je je lezer een wereld die hij nog niet kent én laat je iets persoonlijks van jezelf zien. Iedereen laat zich graag meeslepen door een verhaal en mensen verbinden zich aan verhalen die hen aanspreken. Geen betere plek voor jouw verhaal dan een blog. Toen ik het bloggen ontdekte, merkte ik als schrijver dat de meeste tips over bloggen vooral over de techniek en de marketing gingen. Word-
Press-tips te over, maar heel weinig over het verhaal en de tekst. Als je blogt heb je een verhaal nodig. Je kunt alles weten van WordPress, je kunt al je marketingtrucs uit de kast halen en expert zijn in je vak, als je geen verhaal hebt, zullen mensen je blog of zelfs je onderneming niet willen volgen. Elke klant van jou, hoe multinationaal ook, wordt vertegenwoordigd door mensen. Mensen zoeken aansluiting bij ondernemingen op het niveau van persoonlijke motivatie en achtergrond. Daarom ben ik een blog begonnen over het verhaal achter het bloggen. In dit boek vind je routes die je met je blog kunt volgen en bezienswaardigheden voor onderweg. Mijn verhaal is een reis door het landschap van het wereldwijde web. Ik ben er de nodige valkuilen tegengekomen, waar ik je graag op wijs, maar heb er vooral fantastische avonturen meegemaakt, die ik graag met je deel. Dit was echter niet mijn eerste reis. Ik heb mijn leven meanderend over de wereld gezworven; na mijn technische opleiding heb ik leiding gegeven aan monteurs en andere professionals, organisatieadvies gegeven aan grote bedrijven en beleidsadvies aan de overheid. Nu schrijf ik voor mijn bedrijf Clineschrijft verleidende verhalen voor zakelijke toepassinJHQ,N¿HWVGLWMDDUPHWPLMQWDFKWLJMDULJHYDGHUZHHUQDDUGH$UGHQQHQ van wie ik leerde volhouden – een belangrijke eigenschap voor een blogger. De meeste commerciële kennis heb ik van mijn moeder geleerd, die vijfentwintig jaar lang een cadeauwinkel dreef. Mijn lief is ondernemer in de productief-creatieve sector, met wie ik een briljante en kritische zoon heb van veertien. In september 2012 ben ik een blog begonnen op mijn site www.clineschrijft.nl/blog. In antwoord op vragen van lezers, klanten en cursisten heb ik dit boek geschreven. Blog en boek vullen elkaar nadrukkelijk aan. Caroline van Wijk
Delft, februari en maart 2013
[email protected]
hoofdstuk 2
…VOOR JOU Dit boek is speciaal voor jou. Bloggen heeft zo’n grote vormvrijheid, dat jij jouw blog helemaal naar jouw smaak en voor jouw situatie kunt inrichten. In tegenstelling tot de andere vormen van sociale media, bepaal je bij een blog zelf de vorm en inhoud. Persoonlijker en meer geschikt speciaal voor jou bestaat dus niet. Jij bent op reis en je hebt iets te brengen. De wereld wordt er beter van als jij dat deelt. Je hebt kennis, informatie en ervaringen waar anderen wat aan hebben. Je hebt de overtuiging dat dat jouw leven rijker maakt. Dit boek is voor de ondernemende netwerkers die hun expertise als een product herkennen. Voor integere mensen die de zin van hun eigen bestaan willen delen met anderen die dat waarderen. Voor unieke mensen
met een overtuiging die verbinding zoeken met geestverwanten. Voor organisaties -LMYHUWHJHQZRRUGLJWHHQRUJDQLVDWLHMHLGHQWL¿FHHUWMHHU]HOIVPHH-H ziet niet zo het verschil tussen een commercieel bedrijf dat maatschapSHOLMNYHUDQWZRRUGRQGHUQHHPWHQHHQQRQSUR¿WRUJDQLVDWLHGLHEHdrijfsmatig werkt. Het gaat om de bijdrage. Je organisatie levert goede producten en diensten en je hebt iets te vertellen. Je hebt een website, maar klanten weten je niet altijd te vinden. Je bent actief op social media, maar daar kun je niet alles op kwijt. Je verhaal laat zich gewoon niet samenvatten in een tweet. Je wilt de menselijke maat terugbrengen in je bedrijf, een persoonlijk gezicht geven aan je logo en je website. Als jij Albert Heijn bent, wil je de uitstraling en kwaliteit van de groenteboer op de hoek, maar dan met een enorm assortiment. Je hebt bovendien gemerkt dat een groeiend deel van je klanten zich niet meer laat overtuigen door reclame, maar op zoek is naar echte waarde. Net als jij eigenlijk. Voor ondernemers Je bent een netwerker in hart en nieren. Je bent zelfstandig, maar je werkt altijd samen. Er is niet zo’n groot verschil, vind je, tussen een netwerkorganisatie en zelfstandigen die in netwerken opereren. Je bent anders dan al die anderen die zeggen hetzelfde product te leveren, jij bent een persoonlijkheid met een overtuiging. Die boodschap wil je uitdragen, maar ook jij kunt het niet kwijt op social media. Je hebt gewoon meer ruimte nodig. Voor medewerkers Je werkt voor een grote organisatie en je bent veel buiten de deur, of in elk geval buiten het zicht van de mensen die jou inzetten bij een opdrachtgever: de accountmanagers en je leidinggevende. Je ziet niet zo’n verschil tussen werknemers en ondernemers, je bent een ondernemende werknemer. Je hebt een specialisatie, maar je kunt meer dan waar je
altijd op ingezet wordt, of je wilt je breder ontwikkelen. Dat zeg je wel eens, maar dat kun je lastig onderbouwen. Opdrachtgevers, binnen of buiten je organisatie, willen graag iemand met ervaring, waardoor je steeds weer dezelfde klussen krijgt. Terwijl er zoveel meer is dat je kunt. Zie je eigen expertise als product, jouw werk als je bedrijf en dit boek is ook voor jou. Voor technici Je bent technisch en je deelt graag je expertise. Er zijn zoveel mensen die je zou kunnen helpen met jouw deskundigheid. Je vertelt er graag over, maar als je een rapport moet schrijven, vind je de tekst niet belangrijk, want het is toch voor vakgenoten. Liever zou je ze ook niet schrijven, want je weet wel precies wat je wilt vertellen, maar je krijgt het niet opgeschreven, laat staan scherp en helder geformuleerd. Zelf lees je liever JUD¿HNHQGDQWHNVWHQ-HOHHVWJHHQUDSSRUWHQZDQWHUVWDDW]RYHHORQ]LQ in en de tekst is niet te volgen. Voor wie niet thuis is op internet Je bent goed in je vak, maar internet is voor anderen. Je mailt en je surft, maar daar blijft het bij. Je levert je teksten aan en je sitebeheerder zet het op je blog. Misschien wil je een cursus volgen om alleen te leren hoe je tekst en eventueel een plaatje op je blog zet, of laat je het je uitleggen door iemand met veel geduld, maar daar blijft het bij. Voor mensen met geduld en doorzettingsvermogen Natuurlijk wil ik je op alle mogelijke manieren helpen en ondersteunen om het vol te houden, maar uiteindelijk moet je het toch zelf doen. Elke week of maand moet je een blogpost opleveren. Niet voor even, maar jaren achter elkaar. Pas na maanden kreeg ik de eerste spontane telefoontjes naar aanleiding van mijn blog. Met het verzoek om een gratis workshop te geven. Wel wijst de aankondiging van mijn blog mijn contacten keer op keer op mijn bestaan en mijn expertise. Ik bereik mensen die ver
buiten mijn contacten en de contacten van mijn contacten zitten. Maar begin alleen aan een blog als je het doorzettingsvermogen hebt om dit vol te houden en het geduld om het resultaat af te wachten. Staat er een blog op je website dat een halfjaar geleden voor het laatst is bijgewerkt, dan zou ik je bijna adviseren om de hele blog te verwijderen. Bijna. Want ik geef je met dit boek de kans om het nog één keer te proberen. Met mijn steun en jouw kwaliteiten moet het lukken! Voor ongeduldige doeners Dit boek is voor wie direct aan de slag wil. Het is voor mensen die niet op de bank kruipen met een boek, maar het direct zelf willen toepassen. De enige manier om een goede blogger te worden, is om het veel te doen. Het boek is dus gelardeerd met oefeningen om onmiddellijk te gaan doen, liefst nog voordat je verder leest, want als je iets zelf hebt geprobeerd snap je het beter en kun je de andere tips beter plaatsen.
hoofdstuk 3
VERGELIJKING MET ANDERE VORMEN Op mijn instapworkshop bloggen is de meest gestelde vraag: wat is een EORJ" Het woord blog is de afkorting van web-logboek; een logboek op het internet over wat je onderneemt in de meest brede zin van het woord. Een blog is een persoonlijk onderdeel van je website met waardevolle inhoud voor je doelgroep, dat je regelmatig verspreidt zoals een nieuwsbrief, met de toon van een column en de sociale interactie van social media, maar persoonlijker, effectiever en sneller dan die allemaal bij elkaar. Een regelmatig bijgehouden blog met meer dan driehonderd woorden en
een illustratie scoort hoog op zoekmachines, die daarmee eerder op jouw site terecht komen. Een soort nieuwsbrief Veel organisaties sturen een nieuwsbrief rond, meestal per e-mail. In een nieuwsbrief verwacht ik nieuws over het product, uitgevoerde projecten of eventueel de ideologie van de betreffende organisatie. De betere nieuwsbrieven geven in de e-mail een overzicht van de berichten met een titel en een korte inleiding en verwijzen vervolgens naar de website van de organisatie. Dat is goed, want daarmee klikken de geïnteresseerde lezers door naar de website, waarop de organisatie meer informatie heeft staan. Een nieuwsbrief gaat naar het adressenbestand van een organisatie, die daarmee contact houdt met zijn klanten. Overigens zou ik dan nooit voor de naam ‘nieuwsbrief’ kiezen, omdat die de suggestie wekt van navelstaarderige nieuwtjes en opschepperij, gelardeerd met reclame. Er zijn mensen die hun spambox opdragen om alle emails met ‘nieuwsbrief’ in de titel te verwijderen. Een blog staat ook op de website van de organisatie en is bovendien een persoonlijk relaas, meer dan een bedrijfsverhaal. Een blog richt zich op de interesse en waardering van de lezer. Via een e-mail trek je lezers naar je blog op jouw site, waarop ook nog jouw diensten en producten staan, je contactgegevens en je aanbiedingen. Een soort column Columns zijn lokkertjes. Ik las dat mijn favoriete columnist Ilja Leonard Pfeiffer lezers moet overhalen om de papieren krant NRC Next te kopen en daarom niet op de website van NRC staat. Columns zijn persoonlijk en bieden meningen en visies op de wereld. Zo hebben de columns van Pfeiffer ertoe geleid dat ik geïnteresseerd raakte in zijn boeken. Met zijn goed geschreven columns heeft hij mij dus overtuigd van zijn deskundig-
heid op het gebied van literatuur en overgehaald tot aanschaf van enkele van zijn boeken. Met een blog doe je niet anders. Pfeiffer heeft als voordeel dat zijn deskundigheid schrijven is, waarmee hij in elk woord van zijn column zijn deskundigheid kan leggen. Erica Verdegaal, econoom, heeft dat niet. Nu is zij journalist en zeker bedreven in het schrijven van een vlotte column. Omdat columns het meest toegankelijk zijn om te lezen in de krant op de strips na, trekt het oog van de krantenlezer al snel naar de column. Niet alleen leest Verdegaal prettig, zij biedt elke keer nuttige informatie die iedereen met inkomsten en uitgaven aangaan. Mocht ik een keer persoonlijk advies zoeken, dan zou haar naam zeker opvallen tussen een reeks adviesbureaus. Betrouwbaar is ze al – alleen al omdat ze elke week zo trouw in de krant verschijnt en zulke onpartijdige adviezen geeft. Ik vertrouw haar vooral omdat ze in haar column niet probeert om mij iets te verkopen. Een blog biedt expliciet een toegevoegde waarde, meer dan alleen vermaak. Een blog is interactief omdat je erop kunt reageren en ten slotte is een blog digitaal, waardoor jouw bedrijf, je producten en diensten maar één klik zijn verwijderd van je lezer. Een soort social media Natuurlijk ben je al actief op Twitter, Facebook, LinkedIn, Pinterest en noem maar op. Met die social media ga je sociale interacties aan en je post er regelmatig. Je kunt je contacten per e-mail bereiken of zij laten zich zelf informeren over nieuws op hun social media per e-mail. Maar je kunt een Facebooksite nog zo mooi pimpen, het blijft de structuur met alle mogelijkheden en beperkingen van Facebook en vooral toegankelijk voor wie op Facebook zit. Een blog is openbaar, je kunt het lezen, of je lid bent of niet. Je blog is juist publiek toegankelijk voor iedereen die iets zoekt op het gebied van
jouw deskundigheid. Er staan in je blog dus geen zaken die vertrouwelijk zijn of die jij niet wilt delen met iedereen. Een blog staat op jouw site en is in jouw huisstijl vormgegeven. Jouw stempel is dus veel nadrukkelijker aanwezig. Een blog heeft veel meer tekst dan er in een tweet past, waardoor je dieper op je onderwerp in kunt gaan. ,NNRRSPLMQ¿HWVELM3LHW*URWHZLQNHONHWHQVHQDQGHUH¿HWVHQ]DNHQ YHUNRSHQPLVVFKLHQSUHFLHVGH]HOIGH¿HWVHQLNNDQKHPPLVVFKLHQYDQ GHVLWHYDQGH¿HWVIDEULHN.RJDNRSHQPDDULNYLQG3LHWQRXHHQPDDO DDUGLJHQYRRUDOGHVNXQGLJ±KLMDGYLVHHUWPLMDOWLMGGHJRHGNRRSVWH¿HWV GLHDDQPLMQHLVHQYROGRHWJHHIWRQGHUKRXGWLSVHQUHSDUHHUWPLMQ¿HWVLQ voorkomende gevallen. Jammer dat hij geen blog heeft, anders zouden meer mensen dat weten ;-). Zijn deskundigheid past in elk geval niet in een tweet en ik zou niet onder de indruk zijn van de lijst met opleidingen GLH3LHWZHORIQLHWRS]LMQ/LQNHG,QSUR¿HOKHHIWVWDDQ/HXNHSRVWVRS Facebook of Pinterest zijn onvoldoende om zijn deskundigheid te tonen. Sterker, ik ben helemaal niet gelinkt met Piet op social media. Wat natuurlijk wel aardig zou zijn, is een linkje op al die social media naar zijn laatste blog. Als hij dat zou hebben.
hoofdstuk 4
VOLGORDE EN VINDBAARHEID Dit is een werkboek dat je stap voor stap aan het bloggen zet. Je kunt stappen overslaan en je kunt het gebruiken als een naslagwerk, precies wat past bij jouw ervaring, interesse en ontwikkeling. Indeling In de eerste hoofdstukken staan de vragen die je jezelf kunt stellen voor je aan een blog begint. Voor wie al een blog heeft, kan het goed zijn om de antwoorden hierop nog eens scherp te krijgen. Om je over de drempel van Het Grote Witte Scherm heen te helpen, laat ik je in de oefeningen steeds een blog schrijven over die vragen. Mijn ervaring is, dat ik al schrijvende tot antwoorden kom. Later, als je je blog deelt in sociale media en met e-mails, kun je die eerste blogs altijd nog verwijderen.
In elk volgend hoofdstuk scherp je je vaardigheden stap voor stap aan. Je leert hoe je meer volgers organiseert, hoe je een vakwerk bouwt om je blogs te plannen en je weet hoe je moet beginnen en je blogposts kunt vullen. Vervolgens krijg je tips om je teksten in te korten en zelf te verbeteren. Ten slotte leer je verschillende technieken kennen om je lezers te verleiden tot meer lezen en verleid je hen naar de volgende stap: om het onderwerp te zien zoals jij het ziet. Daarmee maak je ze ‘bewust onbekwaam’: ze hebben een probleem en ze hebben jou nodig. Niet alleen je blogs, maar heel jouw expertise en deskundigheid. Omdat dit een e-boek is, kun je met de zoekfunctie elke term vinden waar je meer informatie over wilt. Werkboek Omdat dit een werkboek is, is het handig om aantekeningen te maken van je inzichten en ideeën. Alleen jij kunt dit boek vertalen naar jouw situatie. Zelf ben ik verslaafd aan mooie schriftjes, maar elke stapel papier of digitale notitie voldoet. Daarnaast heeft elke paragraaf een opdracht: Doe. Je zult merken dat de ene doe-opdracht gericht is op het verbreden van je onderwerp om zoveel mogelijk ideeën te krijgen voor een blogpost en de volgende opdracht juist gericht is op focus. Dat lijkt tegenstrijdig en dat is het ook. Net zo goed als je voor het voeren van een onderneming afwisselend moet inzoomen op details en uitzoomen voor het overzicht, moet je afwisselend verbreden en focussen. Als je schrijft moet je afwisselend structuur aanbrengen en creatief dromen. Het blijkt dat deze twee uitersten lastig te combineren zijn, maar je kunt ze wel goed afwisselen. Zelf ben ik veel te eigenwijs om een werkboek helemaal op volgorde van
hoofdstukken door te werken. Ik blader het door, kom iets tegen wat mij aanspreekt, lees het half en pak het later weer op om te zoeken of het onderwerp dat ik op dat moment nodig hebt, er in staat. Dit boek leent zich daar prima voor. Dit is jouw boek, gebruik het zoals je wilt. Vanaf het moment dat ik dit uit handen geef aan mijn vormgever en uitgever, is het niet meer van mij. Besef dat dat voor jouw blogpost geldt vanaf het moment dat je op ‘publish’ klikt. Begin nu! Het schrijven van een goede blogtekst bestaat uit voorbereiden, vakmanschap en verleiden. Je ziet: er staat geen aanleg of heilig vuur bij. Mijn overtuiging is dat iedereen het vakmanschap kan ontwikkelen om een goede tekst te schrijven. In dit boek geef ik je concrete handvatten om te beginnen. Om het te leren, moet je vooral meters maken – veel schrijven – en al doende kun je voor jezelf uitzoeken wat bij jou en jouw boodschap past. Dat betekent niet dat je eerst kilometers moet droogzwemmen, je kunt nu meteen beginnen. Ja, nu. Klik dit boek even weg en open WordPress of Blogger of een ander platform en maak direct een account aan. Als je na vijf blogs erachter komt dat je liever op een ander platform zit, kun je altijd nog daar op verder gaan, al dan niet met een verwijzing naar je eerste vijf blogs. Als je al een site hebt, kun je het beste je blog op jouw site (laten) aanmaken. Misschien lukt dat niet meteen of heeft je webbeheerder wat tijd nodig. Begin dan toch vast op een tijdelijk gratis blog of in Word. Begin desnoods met een schrift en schrijf bovenaan de eerste bladzijde ‘Mijn blog’. Als je wacht tot alles precies zo is ingericht als jij het wil hebben, ben je maanden verder. Wedden dat je dan weer LHWVKHEWJHYRQGHQZDWQRJEHWHUNDQ"%HJLQQX Ken de regels en overtreed ze Het kan zijn dat je per ongeluk mijn tips aanziet voor regels. In dat geval wil ik mijn motto met je delen: ken de regels en overtreed ze. Daarmee bedoel ik dat je heel goed moet weten waarom de regel bestaat en waar-
om jij hem overtreedt. Of, zoals ik tegen mijn zoon zeg: blijf altijd zelf nadenken. Wel is het belangrijk dat je weet wat die ‘regels’ dan zijn en waarom ze er zijn. Pas dan kun je beoordelen of het zinvol is om ze toe te passen, of dat het in jouw geval juist contraproductief is – wat ik nooit uitsluit, ondanks mijn soms uitgesproken mening. Als je regels overtreedt zonder ze grondig te kennen en te weten wat er de reden van is, kun je het jezelf behoorlijk lastig maken. Iemand die op reis gaat en niet weet wat de gewoonten zijn in het land waar hij heen gaat, kan daar last van krijgen. In sommige landen is het gebaar voor ‘kom hier’ bijvoorbeeld het wapperen met de handpalm vanuit de pols naar beneden. In Nederland lijkt dat juist een gebaar voor ‘ga weg’. Het is dus handig om de ongeschreven regels te kennen van het land en de cultuur waar je je in begeeft. Het internet is wat dat betreft een heel bijzonder land met een eigen cultuur en gewoonten. Maar als je vindt dat jij je niets hoeft aan te trekken van gewoonten en regels in een land waar je heengaat, dan kan je dat duur komen te staan, tot en met uitzetting toe. ‘Ze verstaan me toch niet’ is dan geen argument. Op het internet kan je uit een groep worden gezet of kan Facebook je account verwijderen. Individuele contacten kunnen je blokkeren in hun e-mail. Zorg dus dat je in elk geval de regels kent, voordat je ze overtreedt. Dit geldt zeker voor creatieve vaardigheden zoals schrijven. Als je leert schilderen, leer je eerst alle bestaande technieken. Dan ga je oefenen met verschillende stijlen en via Da Vinci, Rembrandt en Van Gogh kom je bij de moderne schilders – om de geschiedenis van de schilderkunst maar even in zevenmijlslaarzen te doorkruisen. Met die achtergrondkennis en al die oefeningen kun je nu abstracte schilderijen maken met een betekenis. Zo heeft Mondriaan eerst bomen geschilderd die eruit zagen als bomen, die hij langzaam heeft ontwikkeld tot de bekende vlakverdelingen – hij kende de regels en is ze steeds vrijer gaan interpreteren, totdat hij zijn ei-
gen stijl ontwikkelde en zelf weer onderdeel van de kunstgeschiedenis is geworden. Dit geldt voor alle kunsten en dus ook voor het bloggen. Leer eerst bloggen, ontdek alles wat anderen er al mee gedaan hebben en ontwikkel dan je eigen stijl. Er is nog iets interessants aan de hand met mensen die de regels overtreden. Zij komen op plekken waar niemand anders komt. Dat heet: avontuur. Zelf vind ik het heerlijk om op vakantie van de gebaande paden af, dwars door het land te trekken. Het is wel handig als je het land dan enigszins kent en de taal spreekt, maar met handen en voeten kom je een heel eind. Of met een beetje geluk. In Turkije (ik ken misschien vijftig woorden waaronder dankuwel) zoeken we de achterafstraatjes op om uit eten te gaan. Hier zijn de restaurants met de originele Turkse keuken waar de Turken zelf eten. Hier knoop je gemakkelijk een praatje aan met de eigenaar en leer je het land echt kennen en je maakt nog eens wat mee. Ten slotte een voorbeeld uit de zakelijke praktijk. In de tijd dat de bomen tot aan de hemel groeiden zag mijn lief alle andere ontwerpbureaus steeds meer mensen aannemen. Maar hij wilde niet groter worden dan die twee tot vier medewerkers met een stagiair die hij altijd om zich heen had. ‘Ik wil geen manager worden en directeurtje spelen, ik wil zelf het leuke werk blijven doen!’ was zijn argument. Belangrijk was daarbij, dat hij wist waar zijn kwaliteit lag en dat hij inderdaad een heel goede ontwerper is. Hij legde zich toe op aluminium, een materiaal dat toen nog weinig werd toegepast in straatmeubilair. We zijn nu een jaar of twintig verder. De markt voor industrieel ontwerpers is dramatisch gekrompen. Collega-bureaus moeten tientallen mensen ontslaan. Hij heeft nog steeds drie tot vijf mensen om zich heen, doet leuk werk waar hij zijn passie in kwijt kan en heeft een volle orderportefeuille. Hij heeft zich in zijn specialisatie van aluminium straatmeubilair een naam verworven in Europa, waar niemand uit de branche meer omheen kan. De regel was groeien,
hij bleef een klein bureau, de regel was 2D en digitaal design, hij bleef spullen maken, de regel was manager worden, hij bleef ontwerpen. En met succes. Ik ben heel trots op hem. Dit geschreven hebbende, wil ik je uitnodigen om mijn tips en adviezen te lezen en vooral de oefeningen te doen. Het is in de oefening, dat je je eigen stijl ontwikkelt en kunt gaan afwijken van de regels. Blog je blij! Verslag van je reis Bloggen kun je vergelijken met het schrijven van een reisverslag. Zoals een logboek van de ontdekkingsreis verhaalt, kun je bloggen over het onderwerp dat jou bezighoudt. Een blog kan het verslag zijn van een pelgrimsreis, waarin je inspiratie opdoet en tot inzichten komt. Als je op zoek bent naar de nieuwe economie, zul je veel beren op je weg tegenkomen, maar ook bergen waar je overheen of omheen moet. Je zult ravijnen tegenkomen en overwinnen. Je zult er hoe dan ook van leren, inzichten krijgen die je met je lezers kunt delen. Het is vooral interessant om je lezers met je mee te laten leven wanneer je stuk zat en hoe je daar overheen kwam. Van mensen die naar Santiago de Compostello liepen, zijn inspirerende verslagen en boeken te lezen. Het inzicht bijvoorbeeld dat niet tijdens de reis, maar pas achteraf het inzicht kwam. Of de onverwachte ontmoetingen. Of het kan gaan over de reis door de verandering van je organisatie; je begint bij de huidige situatie en je beschrijft alles wat er verandert vanuit jouw gezichtspunt. Zo kwam ik ooit tijdens een verandering een medewerker tegen die doodsbang was voor een eventueel ontslag. Het was iemand die nooit tevreden leek en altijd wat te mopperen had, maar kennelijk had hij het toch wel naar zijn zin. Hij vertelde dat hij ruim dertig jaar geleden in het bedrijf was begonnen en zonder papieren langzaam was opgeklommen en nu een veilige baan had. Met zijn achtergrond zou
hij nooit ergens meer een baan van zijn huidige niveau kunnen vinden. Samen zijn we op zoek gegaan naar wat hij graag wilde. Het liefst zou hij functioneel beheerder van een computerprogramma worden. Binnen de relaties van het bedrijf vonden we een collega-bedrijf dat een functioneel beheerder zocht en niet op papieren maar op ervaring selecteerde. Hij voldeed ruim aan hun criteria en ging er in salaris ook nog op vooruit. Het aardige was: hij had nooit op de nominatie gestaan om ontslagen te worden. Je kunt een blog schrijven zoals ik dit boek heb geschreven: als een reisgids voor anderen die willen reizen door het land dat jou zo fascineert. Geef je lezers dan tips voor de leukste restaurantjes, de bezienswaardigheden en de mooie routes, binnen en vooral buiten de gebaande paden. Onderneem de reis zelf nog eens een keer en neem eens een andere afslag. Lees alles wat er over je onderwerp te vinden is en schrijf daarover. Volg de route die je aanbeveelt en kijk of je tips wel kloppen. Zelf doe ik lang niet alles wat ik anderen aanbeveel, terwijl ik veel ondernemers adviseer om hun eigen adviezen eens op te volgen. Zo werk ik mijzelf ook door dit boek heen en ontdek al doende weer nieuwe bezienswaardigheden op mijn reis. Het gaat erom dat je een keuze maakt, want het is onmogelijk om alles te verslaan in je verslag. Hoe scherper je keuze, hoe trouwer je doelgroep. De grote schare fans die een top-40-band weet te verzamelen zijn bij lange na niet zo trouw als de honderd fans van een funk-cariocabandje. En je wilt niet alleen dat ze je blog lezen, je wilt dat ze je muziek kopen! Zie verder `~ Kies je niche. Een verzekeraar of telecomprovider is groot en abstract. Je stapt gemakkelijk over naar de concurrent als die een goede aanbieding heeft. Of het kan zijn dat je een kleine ziektekostenverzekeraar hebt en je kent je contact daar persoonlijk, je krijgt regelmatig goede tips en aanbiedingen
van de sportschool, de verzekeraar richt zich speciaal op jouw branche en weet dus precies wat de gezondheidsrisico’s zijn bij, zeg, IT’ers in de zorg. Deze verzekeraar is niet voor iedereen, maar voor IT’ers in de zorg veel interessanter dan elke concurrent. Bovendien voelt overstappen naar een concurrent bijna als vreemdgaan. Je blijft namelijk wel trouw aan mensen, maar niet aan bedrijven.
DOE Schrijf je eerste blog, helemaal alleen voor jezelf. Schrijf daarin op wat voor soort reis je denkt dat jouw blog gaat worden. Dat mag zoals gezegd in een schrift of in Word, of direct in een blog op internet. Als je al een Google-account hebt, is een blog op Blogger maken een kwestie van de naam intikken, een url bedenken en een sjabloon aanklikken. Even eenvoudig start je een blog op WordPress, dat veel technische mogelijkheden heeft met plug-ins en daardoor de voorkeur heeft van de meeste professionele bloggers. Kies alsjeblieft voor het sjabloon ‘eenvoudig’, want als je gaat bladeren door al die mogelijkheden ben je morgen nog bezig. Dat komt later wel, begin maar met droog oefenen. Later ook kun je de blog aan je site koppelen of WordPress uitbouwen tot een site. Er zijn mensen die zich zorgen maken dat hun site als WordPress-site herkenbaar is, maar dat is allang geen beperking meer. Het biedt juist vele mogelijkheden voor je vindbaarheid en is zeer gebruiksvriendelijk, juist voor commerciële toepassingen.
