Veiligheids- en gezondheidsverslag 2006

Veiligheids- en gezondheidsverslag 2006

Gastouderbureau Nederland Stationsplein 5 5121 EA Rijen

Inhoudsopgave

Inleiding

pagina

2

Inventarisatie

pagina

3

Registratie

pagina

10

Actieplan

pagina

11

Overige

pagina

12

Bijscholing

pagina

13

Bijlagen: -

Voorbeelden van de ernst van de verwondingen Checklist brandveiligheid Gastouderbureau Nederland Registratieformulier ongevallen Verklaring vervoersregeling Overeenkomst gebruik medicijnen Protocol ongevallen Protocol wiegendood

Veiligheids- en gezondheidsverslag Gastouderbureau Nederland

1

Inleiding Voor u ligt het veiligheids- en gezondheidsverslag van Gastouderbureau Nederland. Het organiseren van veiligheid en gezondheid binnen de gastouderopvang is een vak apart. Bij deze bijzondere vorm van kinderopvang vindt de opvang doorgaans plaats op het woonadres van een gastouder. Van Gastouderbureau Nederland wordt verwacht dat er een goede koppeling tot stand wordt gebracht tussen gast- en vraagouder en dat daarnaast een verantwoorde uitvoering van de werkzaamheden gewaarborgd wordt. Hieronder wordt verstaan het “tot stand brengen en begeleiden van gastouderopvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige en gezonde omgeving” (Wet Kinderopvang, art. 49 lid 2). Wet Kinderopvang en de rol van Gastouderbureau Nederland In de Wet Kinderopvang (art. 12 Beleidsregel kwaliteit kinderopvang) zijn onder andere de volgende eisen gesteld: 1. Gastouderbureaus formuleren criteria voor de kwaliteit van de gastouder die aan de vraagouder bekend zijn en toetsen deze jaarlijks. Het gastouderbureau (de consulente) bezoekt de gastouder minimaal 1 keer per jaar. 2. In de woning waar de opvang plaatsvindt, vindt jaarlijks een risico-inventarisatie en –evaluatie plaats voor de veiligheid en de gezondheid. Gastouderbureaus moeten met hun gastouders goede afspraken maken over wie dat doet. Het gastouderbureau is verantwoordelijk voor de uitvoering van de risico-inventarisatie, maar de gastouders kunnen daar, in hun woning of de woning van de vraagouder, afhankelijk van waar de opvang plaatsvindt, een belangrijke rol in spelen. Meerdere partijen zijn betrokken bij de gastouderopvang: het gastouderbureau, de gastouder en de vraagouder. Met behulp van een risico-inventarisatie is het mogelijk om de brandveiligheid, veiligheids- en gezondheidsrisico’s te inventariseren in de woning van de gastouder en vervolgens in samenspraak met de gastouder keuzes te maken over te nemen maatregelen voor het verbeteren van de veiligheid en gezondheid. Gastouderbureau Nederland is wel altijd verantwoordelijk voor de uitvoer van de risico-inventarisatie en de verslaglegging naar de GGD-inspecteur. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de controle van de kwaliteit van het gastouderbureau en in opdracht van de gemeenten controleert de GGD jaarlijks de gastouderbureaus. Het doel van de uitvoer van de risicoinventarisatie en de verslaglegging is het formuleren van een aanvaardbaar veiligheidsniveau. Gastouderbureau Nederland brengt structureel de veiligheid en de gezondheidrisico’s bij de gastouders in huis in kaart en reikt normen aan om de veiligheid en gezondheidsaspecten te vergroten. Dit veiligheidsverslag is een bundeling van de resultaten die zijn verzameld. Deze verzameling bestaat uit de informatie van de verschillende inventarisaties en de gekozen oplossingen en maatregelen naar aanleiding van de ongevalregistratie. Het verslag is een beknopte en overzichtelijke samenvatting van alles wat er op het gebied van veiligheid is gebeurd. Gastouderbureau Nederland heeft ervoor gekozen om te werken volgens de methode Veiligheids- en Gezondheidsmanagement. Deze methode is ontwikkeld in samenwerking met verschillende brancheorganisaties, zoals de MO-groep, GGD-NL, BOinK en het ministerie van SZW. De inventarisatie van de brandveiligheid is een afgeleide van bovengenoemde methode, dit in verband met irrelevante vragen voor gastouderopvang als: Gebruikt u altijd schoon en droog hout voor in uw openhaard? en Gebruikt u bij het afbranden van verf een gasbrander? Gastouderbureau Nederland heeft gekozen om de vragen die betrekking hebben op kinderopvang, er uit te filteren en deze risico’s te inventariseren en evalueren met de gastouder. De checklist Brandveiligheid is ook als bijlage toegevoegd aan het veiligheidsverslag.


2

Inventarisatie Kinderen ontwikkelen zich snel, zijn nieuwsgierig en willen de wereld om zich heen ontdekken. Daarbij zien zij geen gevaar. Hoe ouder kinderen worden, hoe beter ze leren wat wel en niet mag en wat wel en niet gevaarlijk is. Omdat het voor de gastouder onmogelijk is om elke minuut van de dag het gedrag van de kinderen in de gaten te houden, is een veilige omgeving van groot belang. Niet alle veiligheidrisico’s kunnen voorkomen worden, wel moeten de risico’s tot een minimum worden beperkt en de kans op ernstig letsel moet voorkomen zien te worden. 1. Veiligheidsinventarisatie De risico-inventarisatie is gebaseerd op werkelijke ongevallen in en om huis die vaak voorkomen of ernstig letstel opleveren. Door een inschatting te maken van de kans op een ongeval en de ernst van het letsel kan inzicht worden gekregen in de risico’s. Door het huis van de gastouder op deze wijze te bekijken komt er een realistisch beeld naar voren. De combinatie kans en ernst is een maat voor de urgentie hoe snel een maatregel moet worden uitgevoerd om een risico te verminderen of uit te sluiten. Er worden drie typen van urgentie onderscheiden: -

Urgent (A1, B1). Ongevallen die ernstig kunnen aflopen, zelfs als de kans relatief klein is dat ze zullen gebeuren. Noodzakelijk (A2). Ongevallen die meestal beperkte gevolgen zullen hebben, maar die wel gemakkelijk kunnen gebeuren. Wenselijk (B2). Ongevallen die een vrij onschuldige afloop zullen hebben en die bovendien zeer incidenteel zullen gebeuren.

Voorbeeld: Kind valt van de trap (bij gastouder met traphekje) Kans Uitgesloten

Groot (A)

Klein (B) X

Ernst Groot (1) X

Klein (2)

Urgentie A1, A2, B1, B2 B1

De meest opvallende zaken die tijdens de veiligheidsinventarisatie gesignaleerd zijn, is het verschil in woningen van de gastouder en de leeftijd van de op te vangen kinderen. Woningen in appartementencomplexen of flatgebouwen hebben vaak geen buitenruimte waar kinderen spelen. Hierdoor is de kans op ongevallen met speeltoestellen kleiner dan woningen met een tuin. Ook de kans op ongevallen die met water te maken hebben is bij een woning met een tuin groter dan bij woningen zonder tuin. Kinderen in de leeftijd van 1 tot 4 jaar zijn ondernemend en lopen daardoor meer risico’s dan kinderen in de leeftijd van 10 tot 12 jaar. Met oudere kinderen kun je beter afspraken maken. De kans dat een jong kind zich van een aankleedtafel afdraait is erg groot. Daarentegen is de kans dat een kind zich aan een kookplaat verbrandt groter, wanneer het langer en ouder is.


3

Hieronder is een overzicht weergegeven van de meest voorkomende scenario’s met een korte uitleg, die tijdens de risico-inventarisaties betreffende veiligheid geconstateerd zijn. Daarnaast zijn de tips en eventuele maatregelen beschreven die in het actieplan naar de gastouder toe zijn gecommuniceerd. Kind valt van de trap: De kans dat een kind van de trap valt, is erg groot. Gastouders hebben in de meeste gevallen traphekjes geplaatst of laten de deur naar de gang gesloten voor kinderen. De kans dat een kind toch van de trap valt, kan men niet uitsluiten. Traphekjes kunnen niet goed afgesloten zijn, kinderen hebben toegang tot de trap als de gastouder de deur niet goed heeft gesloten of tijdens het traplopen met kinderen verliest het kind of zelfs de gastouder het evenwicht en valt. Dit risico wordt in veel gevallen aangemerkt als B1. Te nemen maatregelen/tips: - plaats onder en boven aan de trap een veiligheidshekje indien nog niet aanwezig en zorg dat deze goed sluit; - leg geen spullen op de trap; - laat kinderen niet alleen op de trap. Kind krijgt vingers tussen de deur: Dit scenario is bijna niet uit te sluiten, omdat er overal in huis deuren zijn. Veel gastouders zijn hier alert op en houden de deuren zoveel mogelijk dicht. Toch kan dit niet voorkomen dat de gastkinderen nooit met hun vingers tussen de deur kunnen komen. Er zijn enkele gastouders die gebruik maken van strips of dopjes zodat de deur niet hard dicht kan vallen. Hierdoor kunnen we niet zeggen dat bij alle gastouders de kans bestaat, maar het percentage ligt wel erg hoog. Dit risico wordt in veel gevallen aangemerkt als B2. Te nemen maatregelen/tips: - deurbuffer plaatsen; - veiligheidsstrip plaatsen tot minimaal 1.20 m hoogte; - voor deuren die open mogen blijven staan, kan een deurklem worden geplaatst; - bij deuren die op een kier mogen blijven staan, kan een deurblok worden gebruikt. Kind valt, struikelt, botst, of glijdt uit: Overal in huis, dus ook bij gastouders, bestaat er een kans dat kinderen vallen, struikelen, botsen of uitglijden. Dit scenario is niet te voorkomen. Daarentegen is de kans dat het gebeurt veel kleiner wanneer de huiskamers minder vol zijn ingericht en alles opgeruimd is. Dit wordt dan ook als advies naar de gastouders uitgebracht. De conclusie naar aanleiding van de inventarisaties is dat de kans op letsel kleiner is wanneer de kinderen wat ouder zijn. Dit risico wordt in veel gevallen aangemerkt als B2. Te nemen maatregelen/tips: - zorgen voor genoeg ruimte tussen obstakels; - speelgoed na gebruik opruimen; - advies: laat geen losse voorwerpen op de grond slingeren. Warme dranken van de gastouder of een ouder kind komen over een klein kind heen: Dit wordt als een veelvoorkomend scenario beschouwd als gastkinderen in de leeftijd van ongeveer één tot vier jaar oud zijn. Dit is namelijk de leeftijd dat kinderen alles interessant en leuk vinden en op onderzoek uitgaan. De meeste gastouders die gastkinderen opvangen in die leeftijd zijn wel erg alert op het feit dat de kinderen alles interessant vinden. Ze zorgen ervoor dat de warme dranken hoog staan, zodat de kinderen er niet bij kunnen. Gastouders die oudere kinderen opvangen, merken op dat de kinderen weten dat ze niet wild moeten doen in de buurt van warme dranken. Gastouders met jonge kinderen beseffen dat het gevaar in hun handen ligt. De kinderen zullen zelf niet snel iets over zich heen trekken, omdat ze daar vaak niet toe in staat zijn. Dit risico wordt in veel gevallen aangemerkt als B2.


4

Te nemen maatregelen/tips: - kopjes ver op tafel/aanrecht; - geen tafelkleden gebruiken, maar placemats; - geen warme dranken als kinderen op schoot zitten. Kind struikelt of glijdt uit in de tuin: In de tuin is de kans erg groot dat de kinderen uitglijden of struikelen. Soms komt dit doordat er veel oneffenheden in de tuin zijn, wat een taak is voor de gastouder om te verbeteren. Maar vaak glijden kinderen uit of komen te vallen omdat er in een tuin veel obstakels zijn. Kinderen en spelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden dus dit scenario is niet uit te sluiten of moeilijk te voorkomen. Bij een aantal gastouders komt dit risico niet voor. Deze gastouders wonen in een appartement en er is dus geen tuin aanwezig. Ook gastouders met wat oudere kinderen maken niet vaak mee dat de kinderen struikelen of uitglijden. De oudere kinderen weten dat ze voorzichtig moeten zijn en wat de gevolgen zijn als ze dat niet doen. Dit risico wordt in veel gevallen aangemerkt als B2. Te nemen maatregelen/tips: - kuilen egaliseren; - kapotte tegels vervangen; - verzakte tegels recht leggen; - zorg voor ruimte tussen obstakels.

Kind wordt door huisdier gebeten: De kans dat een kind door een huisdier wordt gebeten is aanwezig als een gastouder een kat, hond of knaagdier als huisdier heeft. In veel gevallen zijn honden aan kinderen gewend, blijven katten uit de buurt van kinderen en de zitten knaagdieren in een kooi. Toch blijven huisdieren onberekenbaar en is een kans aanwezig dat kinderen gebeten worden als een dier zich bedreigd voelt. Dit risico wordt aangemerkt als B2. Te nemen maatregelen/tips: - huisdier afschermen in een aparte ruimte/kooi; - advies: kinderen leren omgaan met dieren.


5

2. Gezondheidsinventarisatie Over gezondheidsaspecten kunnen de meningen uiteenlopen. Zo gaat de reguliere geneeskunde er vanuit dat kinderziekten beter niet op kunnen treden, terwijl alternatieve genezers hier in het algemeen heel anders over denken. Gezondheid kan vanuit verschillende perspectieven worden bekeken, maar over één ding is men het doorgaans eens: naarmate kinderen jonger zijn, zijn ze kwetsbaarder. Er zijn tal van factoren die de gezondheid beïnvloeden en directe verbanden zijn doorgaans moeilijk aantoonbaar. Kinderen opvangen in een omgeving waarin een goede gezondheid zoveel mogelijk gewaarborgd is, gaat verder dan het voorkomen van kinderziekten. Zelfs als er in de woning van de gastouder slechts incidenteel zieke kinderen zijn, betekent dit niet automatisch dat kinderen hier niet aan risico’s blootgesteld worden. Ook ogenschijnlijk gezonde kinderen kunnen aan risico’s blootgesteld zijn die een goede gezondheid ondermijnen. Hierbij kan worden gedacht aan een ongezonde binnenlucht, verbrandingsgassen en zwevende deeltjes microstof: stoffen die op termijn luchtwegaandoeningen kunnen veroorzaken. Bij het tot stand komen van de risico-inventarisatie gezondheid is er voor gekozen om vier categorieën gezondheidsrisico’s uit te werken, die min of meer direct hun weerslag kunnen hebben op de gezondheid van de kinderen, gedurende het verblijf in de woning waar de kinderen worden opgevangen. Het betreft gezondheidsrisico’s door overdracht van ziektekiemen, gezondheidrisico’s als gevolg van het binnenmilieu, gezondheidsrisico’s als gevolg van het buitenmilieu en tenslotte gezondheidrisico’s ten gevolge van (het uitblijven van) medisch handelen. Verantwoord beleid op het gebied van gezondheid kan als volgt getypeerd worden: het creëren van een situatie waarin betrokkenen gezondheidsrisico onderkennen en het handelen erop gericht is om ziekte te voorkomen. Het gedrag van kinderen, ouderen en gastouders staan dan ook centraal in de nieuwe Methode Gezondheidsmanagement die is ontwikkeld door het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid en GGD-Nederland. Tijdens de inventarisatie wordt er gekeken of de kans dat het beschreven scenario zich voordoet uitgesloten, klein of groot is. Op basis daarvan wordt er door het gastouderbureau bepaald of het nodig is dat er actie moet worden ondernomen: Voorbeeld: Kind komt in contact met ziektekiemen door aanhoesten of niezen door ander kind Kans dat de situatie zich voordoet Uitgesloten Klein x

Actie nodig Groot

Opvallende zaken die tijdens de gezondheidsinventarisatie gesignaleerd zijn, is het verschil in leeftijd van de op te vangen kinderen en het aanbod van hygiënische doekjes waarvan gastouders gebruik maken. Kinderen in de leeftijd van 0 tot 3 jaar zijn nog niet in staat om de gewoonte met betrekking tot hygiëne bij hoesten en niezen toe te passen. Het is ook vrijwel onmogelijk om kinderen na ieder kuchje de handen te laten wassen. Door het aanbod van zogenaamde snoetenpoetsers en billendoekjes, gebruiken gastouders voor de hygiëne geen washandjes meer om gezichten en handen van kinderen af te doen. Doordat deze doekjes na gebruik direct worden weggegooid, is de kans zeer klein dat kinderen via een washandje waarmee meerdere kinderen ‘gewassen’ worden in contact met ziektekiemen komen.


6

Hieronder is een overzicht gemaakt van de meest voorkomende scenario’s met een korte uitleg, die tijdens de risico-inventarisaties over de gezondheid geconstateerd zijn.

Kind komt in contact met ziektekiemen van zieke gastouder of gezinslid (van gastouder): Het is een veel voorkomend scenario dat een gastouder of een gezinslid van de gastouder ziektekiemen overbrengt. Vaak worden ouders op de hoogte gesteld dat de gastouder of een van de gezinsleden ziek is en ouders kunnen dan zelf kiezen of zij hun kind(eren) laten opvangen bij de gastouder thuis. Veelal wordt een verkoudheid of een griep onder de noemer ‘ziekte’ geschaard. Wanneer de ziekte ernstiger is, kan de gastouder of ouder ervoor kiezen de kinderen niet op te (laten) vangen. Te nemen maatregelen/tips: - overleg bij een mogelijk besmettelijke ziekte, zoals diarree of huiduitslag met een arts of GGD; - als de gastouder ziek van vakantie terug komt, moet worden overwogen of er wel opvang kan worden geboden; - overleg met de ouders of het kind kan/mag komen, wanneer de gastouder of gezinslid ziek is. Kind komt in contact met ziektekiemen door aanhoesten of niezen door ander kind: Doordat kinderen niet altijd bewust bezig zijn met hun handelingen, zullen ze er niet altijd bij stil staan om hun hand voor hun mond te doen, wanneer zij moeten hoesten of niezen. Met oudere kinderen wordt afgesproken regelmatig de handen te wassen wanneer zij verkouden zijn. Gastouders zijn extra alert als kinderen verkouden zijn of veelvuldig hoesten. Te nemen maatregelen/tips: - leer kinderen een goede hoesthygiëne aan. De volgende maatregelen zijn van belang: - voorkom aanhoesten: leer de kinderen tijdens het hoesten of niezen het hoofd weg te draaien of de hand voor hun mond te houden; - laat kinderen de handen wassen als blijkt dat deze na hoesten, niezen zichtbaar vuil zijn. Kind komt in contact met allergenen via stoffering van verblijfsruimtes: In iedere woning zijn meubels, vloerbedekking of –kleden en zonwering aanwezig, vaak van textiel. Veel textielsoorten zijn niet wasbaar op 60◦ C dus komen kinderen daardoor makkelijk in aanraking met allergenen. Voor matrassen zijn mijtwerende hoezen te koop en worden ook aangeraden. Te nemen maatregelen/tips: - was textiel op minimaal 60°; - beperk het gebruik van losse vloerkleden; - kies voor kortpolige vloerkleden.

Kind wordt blootgesteld aan stuifmeel van gras, onkruid of bomen die een allergie kunnen oproepen: De omgevingsfactoren van een woning spelen een grote rol bij de gezondheid van de kinderen. In hoeverre dit de gezondheid nadelig beïnvloedt, is niet eenvoudig te beantwoorden. Kinderen kunnen allergische klachten krijgen door verspreiders van allergeen stuifmeel waaraan gastouders niet direct iets tegen kunnen ondernemen. Door de buren of zelfs gemeente geplaatste berken, cipressen en hazelaars kunnen niet door de gastouder verwijderd worden. Hierdoor wordt dit gezondheidsrisico als groot aangemerkt. Te nemen maatregelen/tips: Planten met allergeen stuifmeel zijn: - planten met onopvallende groenige aren; - bloemetjes of trossen meeldraden zoals; allerlei grassoorten, onkruiden. Bomen met allergeen stuifmeel: - de berk (het meest), cipres, els, hazelaar en plataan.


7

Kind wordt gestoken door bij of wesp: Bijen en wespen worden aangetrokken door bijvoorbeeld aanplanting in tuinen en (zoete) dranken van kinderen. Wanneer kinderen buiten spelen bestaat de kans dat ze door een bij of wesp gestoken worden maar ook kunnen zij binnenshuis gestoken worden. Gastouders zijn veelal voorbereid op bijen- en wespensteken en hebben daarvoor speciale pincetten in huis. Te nemen maatregelen/tips: - beperk in de buitenruimte zoet eten en drinken - verwijder planten die bijen of wespen aantrekken Het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (LCHV) en de GGD-Nederland hebben bij de Methode Gezondheidsmanagement achtergrondinformatie die voor ieder huishouden te gebruiken is. Deze achtergrondinformatie is een bundeling van tips, feiten en wetenswaardigheden uit de praktijk. Er wordt onder meer uitleg gegeven over ziektekiemen, binnen- en buitenmilieu en medisch handelen. Deze informatie is te downloaden van www.ggdkennisnet.nl (Gezondheidsmanagement Methode voor gastouderopvang) en op verzoek verkrijgbaar bij Gastouderbureau Nederland.

3. Checklist Brandveiligheid Onderzoek naar woningbranden laat zien dat de meeste branden zijn veroorzaakt door bewoners. Onachtzaamheid en onvoorzichtigheid met vuur bij het branden van kaarsen, koken en tijdens klussen thuis zijn tezamen met nonchalante rookgewoonten en kinderen die met vuur spelen de meest voorkomende oorzaken. Slecht onderhoud en verkeerde installaties veroorzaken branden in schoorstenen, kortsluiting en branden door oververhitting van apparaten en toestellen. In de Methode Veiligheidsmanagement staat dat een gastouderbureau als extra (vrijwillige) check de woning op brandveiligheid kan toetsen. Echter, deze checklist is zeer uitgebreid en geschikt voor consumenten maar is te uitgebreid voor gastouderopvang. In de door ons opgestelde checklist worden vragen gesteld om gastouders bewust te maken van de dagelijkse gang van zaken tijdens de opvang. Voor sommige gastouders vanzelfsprekend maar Gastouderbureau Nederland wil hen bewustmaken van risico’s die zij kunnen lopen. In de checklist wordt herhaaldelijk geadviseerd om op de internetsite te kijken van stichting Consument en Veiligheid, www.veiligheid.nl, voor meer informatie. Indien de gastouder wenst, kunnen zij meer informatie over brandveiligheid in en om het huis van de consulenten van Gastouderbureau Nederland krijgen. Hieronder is een overzicht gemaakt van de meest voorkomende scenario’s met een korte uitleg, die tijdens het doornemen van de checklist brandveiligheid geconstateerd zijn. De eventuele tips en maatregelen zijn met de gastouder gecommuniceerd. Hangt of legt u wel eens iets over de verwarming? Vaak worden kledingstukken of handdoeken over een verwarming gelegd om te laten drogen. Zeker bij gaskachels of straalkacheltjes is dit een risico. Door de warmte kunnen sommige dingen gaan schroeien en uiteindelijk vlam vatten. Te nemen maatregelen/tips: Leg geen spullen op de verwarming.


8

Gebruikt u verdeeldozen om meer apparaten op één stopcontact aan te sluiten? Het komt vaak voor dat er in een keuken, computerkamer of huiskamer te weinig stopcontacten zijn voor het apparatuur dat nodig is. Het is verleidelijk om daarvoor verdeeldozen te gebruiken om zo alle apparaten te kunnen gebruiken. Maar het aansluiten van teveel apparaten op 1 contactdoos kan overbelasting veroorzaken. Hierdoor ontstaat (overmatige) warmteontwikkeling, dat brand tot gevolg kan hebben. Te nemen maatregelen/tips: Sluit niet te veel apparatuur aan op één contactdoos. Is er geen andere mogelijkheid, zorg er dan voor dat niet alle apparaten tegelijk aan staan om warmteontwikkeling te voorkomen. Heeft u een rookmelder? Bij brand kan een rookmelder tijdig waarschuwen, zodat men het huis veilig kunt verlaten. 's Nachts is een rookmelder onmisbaar, aangezien het reukvermogen is uitgeschakeld tijdens de slaap, maar niet het gehoor. Bij brand 's nachts wordt men dus absoluut niet wakker van de rook, maar wel van het alarmsignaal van een rookmelder! Te nemen maatregelen/tips: Een gastouder doet er goed aan minimaal één rookmelder in de gang of de hal te hangen. Zorg ervoor dat deze op de juiste plaats hangt en dat deze jaarlijks gecheckt wordt of de rookmelder nog werkt. Heeft u een blusdeken of blusapparaat in huis? Menigeen denkt dat brand alleen ontstaat als je iets aansteekt met een lucifer of aansteker. Een misverstand! Brand ontstaat door een combinatie van zuurstof, warmte en brandbaar materiaal. Zuurstof is vrijwel altijd aanwezig. Daarom is het oppassen geblazen met de combinatie warmte en brandbaar materiaal! Te nemen maatregelen/tips: Met een kleine blusdeken of blusapparaat kan men een beginnende brand zelf blussen. Een gastouder doet er goed aan om deze in huis te hebben. Heeft u een vluchtplan? Bij brand verandert een huis in een doolhof, omdat u niets meer ziet door de alles verduisterende rook en de factor paniek speelt daarbij een zeer grote rol.. Zorg daarom voor een goed vluchtplan. Een vluchtplan is een verzameling van afspraken die een gastouder samen met kinderen maakt voor het geval er brand uitbreekt. Als kinderen ontdekken dat het huis in brand staat, is hun eerste reactie om te vluchten naar een veilige plek. Zij denken dan vaak aan een kast of onder het bed. Kinderen moeten ook weten wat ze moeten doen en moeten ook kunnen vluchten. Spreek ook met ze af waar ze u weer ontmoeten als ze eenmaal buiten zijn. Speciale vluchtmiddelen kunnen de mogelijkheden om te vluchten aanzienlijk verbeteren. Te nemen maatregelen/tips: Zorg voor een vluchtplan en oefen deze met kinderen. Weet u hoe u het beste kunt handelen bij brandwonden? Brandwonden ontstaan niet alleen door open vuur. Hete thee of een andere warme drank kunnen bij kinderen ernstige brandwonden veroorzaken. Verbrandingen ontstaan door invloed van hitte op de huid gedurende een bepaalde tijd en boven een bepaalde kritische temperatuur. Boven deze kritische temperatuur (+/- 40° C) treedt beschadiging van de huid op. Een groot misverstand is dat een brandwond gekoeld moet worden met koud water of ijs. Hierdoor kun je onderkoeling veroorzaken! Verwijder luiers altijd bij een hete vloeistofverbranding. Een luier zal hete vloeistof opnemen en ernstige wonden kunnen veroorzaken. Te nemen maatregelen/tips: Eerst koelen met lauw (zacht stromend) water, de rest komt later!!


9

Registratie Het registreren van ongevallen is van groot belang voor gastouderopvang. Ervaringen kunnen daardoor gedeeld worden en er kan van geleerd worden. De gastouders die bij Gastouderbureau Nederland zijn aangesloten, hebben naast het actieplan ook ongevallenregistratieformulieren ontvangen. Indien zich een ongeval voordoet tijdens de opvang van de kinderen, dient de gastouder samen met de betrokken vraagouder het formulier in te vullen. Dit hoeft alleen te gebeuren als er daadwerkelijk een dusdanig ongeval is gebeurd waarbij een arts of een EHBO-post aan te pas is gekomen. Voor iedere pleister of kus op de wonde wordt een ongevallenregistratie niet nodig geacht. Door het bundelen van deze registratieformulieren kan Gastouderbureau Nederland gast- en vraagouders informeren over daadwerkelijke ongevallen en situaties waarbij een ongeval zou kunnen gebeuren. Op de ongevallenregistratieformulieren wordt onder andere het volgende vermeld: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. -

Welk kind was bij het ongeval betrokken? Naam geslacht leeftijd Waren er andere personen bij het ongeval betrokken? ja, namelijk… nee Waar vond het ongeval plaats? Speelplein/buiten Entree Trap Etc. Hoe ontstond het letsel? Ergens vanaf gevallen Gestruikeld/uitgegleden/verstapt Ergens tegenaan gestoten of gebotst Etc. Waar was het kind mee bezig? Beschrijf het ongeval in eigen woorden. Wat voor letsel heeft het kind opgelopen? Botbreuk Open wond Schaafwond Etc. Wat is het lichaamsdeel waaraan het kind letsel heeft opgelopen? Hoofd Nek Arm Etc. Is het kind naar aanleiding van het ongeval behandeld? Nee Ja door: ◦ Huisarts ◦ Spoedeisende Hulpafdeling ◦ Opgenomen in ziekenhuis ◦ Anders, namelijk 10. Hoe kan het ongeval in de toekomst worden voorkomen? De ingestuurde ongevallenregistratieformulieren worden in een map gebundeld. Gastouderbureau Nederland zal alleen de aard van het ongeval, het letsel en de tips om een dergelijk ongeval te voorkomen gebruiken voor het uitwisselen van informatie.


10

Actieplan Een actieplan is een overzicht voor de gastouder van de geïnventariseerde veiligheids- en gezondheidsrisico’s met daarbij de tips om de risico’s te verkleinen of uit te sluiten. Veelal zijn de tips zeer kleine aanpassingen of maatregelen die uitgevoerd kunnen worden. Indien er bij een gastouder een dusdanig gevaarlijke situatie kan ontstaan, wordt aan de te nemen maatregel een streefdatum gekoppeld. Dit betekent dat er een afspraak is gemaakt tussen het gastouderbureau en de betrokken gastouder dat er een aanpassing in of om de woning uitgevoerd moet worden vòòr een bepaalde datum. Na deze datum wordt er door het gastouderbureau een controle uitgevoerd of deze maatregel daadwerkelijk is uitgevoerd. Het actieplan ziet er als volgt uit: Actieplan risico-inventarisatie

veiligheid/gezondheid Woning: (naam en adres gastouder)

Inventarisatiedatum: Uitgevoerd door: (consulent gastouderbureau)

Bijzonderheden:

Voor akkoord: (naam en handtekening gastouder)

Scenario: Kind valt van de trap

Scenario: Kind valt, struikelt, botst of glijdt uit

Urgentiecode: B1 Te nemen maatregelen/tips: - leg geen spullen op de trap - laat kinderen niet alleen op de trap

Urgentiecode: B2 Te nemen maatregelen/tips: - zorgen voor genoeg ruimte - speelgoed na gebruik opruimen

Streefdatum: Voortgang:

Streefdatum: Voortgang:

Scenario: Kind komt in contact met ziektekiemen van zieke gastouder of gezinslid (van gastouder)

Scenario: Kind komt in contact met ziektekiemen door aanhoesten of niezen door ander kind

Risico: klein Te nemen maatregelen/tips: - overleg bij een mogelijk besmettelijke ziekte, zoals diaree of huiduitslag met een arts of GGD - als de gastouder ziek van vakantie terug komt, moet worden overwogen of er wel opvang kan worden geboden

Risico: klein Te nemen maatregelen/tips: - Leer kinderen een goede hoesthygiëne aan. De volgende maatregelen zijn van belang: - voorkom aanhoesten: leer de kinderen tijdens het hoesten of niezen het hoofd weg te draaien of de hand voor hun mond te houden - Laat kinderen de handen wassen als blijkt dat deze na hoesten, niezen zichtbaar vuil zijn

Uit te voeren door: gastouder Streefdatum: Voortgang:


Uit te voeren door: Streefdatum: Voortgang:

gastouder en vraagouder

11

Overige Sinds de invoering van de Wet Kinderopvang heeft Gastouderbureau Nederland haar gast- en vraagouders voorzien van informatie over de veiligheids- en gezondheidsrisico-inventarisaties. Het actieplan van uitgevoerde risico-inventarisaties zijn in tweevoud naar de betreffende gastouder gestuurd, één voor in hun eigen administratie en één ter ondertekening voor het gastouderbureau. De getekende actieplannen zijn in het dossier van de gastouder gevoegd. Daarnaast kunnen alle vraagouders een kopie van het actieplan bij Gastouderbureau Nederland opvragen, zodat zij op de hoogte zijn van de eventuele risico’s bij hun gastouder. Na afloop van de inventarisaties waren gastouders zeker bereid om de aangereikte actiepunten op te volgen. De meeste actiepunten die zijn aangereikt, waren tips waaraan geen streefdatum gekoppeld was. Wanneer het een actiepunt was met een daaraan gekoppelde streefdatum, ondernam de desbetreffende gastouder de actie die door Gastouderbureau Nederland aangereikt was binnen de gestelde periode. Dit is tevens gecontroleerd door een van de consulenten. Bij het maken van de afspraak voor de jaarlijkse risico-inventarisatie boden sommige gastouders weerstand. De gastouders wisten wat ze konden verwachten en vonden de lijst van die samengesteld is door de GGD erg uitgebreid. Gastouderbureau Nederland heeft in eerste instantie de risicoinventarisatie van de MO-groep gehanteerd. Helaas is deze lijst door GGD-Nederland afgekeurd en was Gastouderbureau Nederland genoodzaakt de risico-inventarisatie volgens de methode Veiligheids- en Gezondheidsmanagement te gebruiken. In de periodieke nieuwsbrief worden veiligheidstips benoemd en zijn tevens een ‘verklaring vervoersregeling’ en een ‘overeenkomst gebruik geneesmiddelen’ verstuurd om ook in het verkeer en met het toedienen van medicijnen de veiligheid van kinderen te waarborgen. Iedere nieuwe opdracht die via Gastouderbureau Nederland start, krijgt bij aanvang deze verklaringen toegestuurd om in te vullen samen met de (gast)ouder. Voor alle volledigheid heeft Gastouderbureau Nederland protocollen opgesteld die te volgen zijn bij ongevallen en wiegendood. Deze staan op de internetsite, www.gob-nederland.nl en zijn als bijlage bij het verslag gevoegd.


12

Bijscholing Gastouderbureau Nederland vindt het belangrijk om gastouders de mogelijkheid te bieden tot bijscholing en uitwisselen van ervaringen. Daarom worden regelmatig themabijeenkomsten georganiseerd, vaak in samenwerking met Thebe of een andere deskundige. Door middel van de nieuwsbrief worden de gastouders geïnformeerd over het aanbod aan themabijeenkomsten en cursussen. Tijdens de bijeenkomst of cursus wordt informatie uitgereikt wat de aanwezigen mee naar huis kunnen nemen om nogmaals door te lezen. Doordat Gastouderbureau Nederland in 2006 de nadruk heeft gelegd op brandveiligheid in en om het huis, organiseert zij samen met de Brandwonden Stichting een themabijeenkomst speciaal voor ouders met jonge kinderen. Tijdens deze presentatie worden de volgende onderwerpen behandeld: -

hoe onnodige risico’s voor kinderen kunnen worden vermeden hoe de veiligheid in huis verbeterd kunnen worden hoe goede directe hulp verleend kan worden

Een overzicht van het overige aanbod: EHBO bij kinderen; Hoe te handelen bij (huis- tuin- en keuken)ongevallen Drukke kinderen; Tips over omgang met drukke kinderen en druk gedrag Straffen en belonen; Ongewenst gedrag ombuigen door gewenst gedrag te belonen Weerbaarheid; Hoe worden kinderen zekerder Regels en grenzen; Het stellen van regels en grenzen Voorlezen (lezen met kinderen); Wat heeft voorlezen aan en lezen met kinderen voor effect Na afloop van de themabijeenkomsten wordt gevraagd evaluatieformulieren in te vullen en een beoordeling te geven op een schaal van 1 tot 10. Er wordt gevraagd naar de verwachting van de gast/vraagouder over het thema, een beoordeling op de schaal van 1 (slecht) tot 10 (zeer goed) over de inhoud en de presentatie en een waarde over de tempo van de avond, de groepsgrootte en de locatie. Verder wordt er gevraagd naar welke onderwerpen de interesse van de gast- en vraagouder uitgaat. Deze evaluatie wordt teruggekoppeld naar Thebe of een andere deskundige. De georganiseerde bijeenkomsten worden goed bezocht door gastouders, waaruit blijkt dat ze betrokken zijn bij de organisatie en bereid zijn bijgeschoold te worden.


13

Veiligheids- en gezondheidsverslag 2006

Recommend Documents