Veiligheid en welzijn op school

Veiligheid en welzijn op school

Onthaalbrochure voor personeelsleden en stagiairs over het welzijnsbeleid op school

Geschikt voor iedere nieuwe medewerker in onze scholen maar uiteraard ook voor alle anderen.

In toepassing van het Koninklijk Besluit Welzijn op het Werk van 27 maart 1998 en het Koninklijk Besluit Onthaal en Begeleiding van Nieuwe Werknemers van 25 april 2007

Inhoud

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. Bijlage:

Voorwoord Beleidsverklaringen Veiligheidsstructuren Risico’s Aandachtspunten voor de leerkracht praktijk Orde en netheid Afval en milieu Rookbeleid Hygiëne – EHBO – ongevallen Wat te doen bij brand ? Evacuatieprocedure Veiligheidssignalisatie Gevaarlijke producten Psychosociale zorg Een rug voor het leven en goed zitten Elektriciteit. Een onzichtbaar gevaar Verkeersveiligheid Verzekering Nuttige telefoonnummers Registratiedocument

Onthaalbrochure Veiligheid en Welzijn op School – KSG De Heide – v20140310

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 14 15 16 18 20 21 22 23 24 25

Pagina 2 van 25

1. Voorwoord Deze brochure werd speciaal opgesteld om een overzicht te geven van de aspecten rond veiligheid en welzijn en zal je in je school van tewerkstelling bezorgd worden, met daarbij de eigen invulling van de school.

Als nieuweling op school zal je immers een reeks regels moeten leren, waarmee de anderen reeds zo vertrouwd zijn dat ze zich nauwelijks nog bewust zijn van het bestaan ervan.

Voor jou komt het er op aan om in enkele basisstappen vertrouwd te raken met de manier waarop veiligheid en gezondheid in onze scholen wordt aangepakt.

In deze brochure vind je in een notedop de belangrijkste gegevens bij elkaar gebracht. Samengevat, omdat we weten dat de hoeveelheid informatie die je de eerste dagen krijgt, enorm is.

Veiligheidsregels zijn een noodzaak, maar veiligheid gaat verder dan regels alleen. Beschouw veiligheid als iets waar je recht op hebt.

Denk zelf bewust na over de veiligheidsaspecten van iedere taak en neem de juiste voorzorgsmaatregelen. Doe dat in de eerste plaats voor jezelf, je familie, je leerlingen, je collega’s, je omgeving…


Pagina 3 van 25

2. Beleidsverklaring Met een beleidsverklaring veiligheid en welzijn spreken Inrichtende Macht en Directie van de scholen het belang uit dat wordt gehecht aan een veilige en gezonde schoolomgeving. Onze scholen hebben zo een beleidsverklaring, gelijkaardig aan het onderstaande, ondertekend.

BELEIDSVERKLARING VEILIGHEID en WELZIJN De lnrichtende Macht (I.M.) en de Directie … verklaren dat zij inzake veiligheid en welzijn op het werk een welzijnsbeleid, overeenkomstig de Wet Welzijn van 8 augustus 1996, zullen voeren dat integraal en actief deel uitmaakt van het schoolbeleid. 3. I.M. en directie willen gestalte geven aan dit beleid door: • bij te dragen tot de integratie van veiligheid en welzijn in de opleiding en in de navorming van de hiërarchische lijn. • de hiërarchische lijn en de andere medewerkers actief te betrekken in de uitbouw van welzijnsdoelstellingen, onder meer door actief mee te werken met de reglementair voorgeschreven overlegorganen. • de verantwoordelijkheden op elk niveau vast te leggen. • er over te waken dat dit welzijnsbeleid door alle medewerkers van de school gekend is, expliciet opgenomen in de beleidsopties van de school en en toegepast wordt. • regelmatig evaluaties uit te voeren om het welzijnsbeleid te kunnen bijsturen. 2. I.M. en directie waken erover dat de voorbeeldfunctie van de school als onderwijsinstelling en van elke medewerker afzonderlijk, sterk benadrukt wordt wanneer het erom gaat leerlingen een algemene veiligheidsopvoeding te geven en om hen de regels van goed vakmanschap bij te brengen. Dit kan gebeuren door de integratie van veiligheids-, gezondheids- en milieubewustzijn via de leerplannen, de eindtermen en het leermateriaal te bevorderen, zodat jongeren voor hun beroepsleven meer bewust worden van de problematiek dienaangaande en als dusdanig de verschillende risico's beter leren opsporen, erop anticiperen, evalueren en beheersen. 3. I.M. en directie zorgen voor materiële voorzieningen in school die beantwoorden aan de criteria van veiligheid, gezondheid en milieu: • er wordt een planning opgesteld voor de aanpassing van oude gebouwen en installaties. • er wordt een verantwoord aankoopbeleid gevoerd. 4. Voor school wordt jaarlijks een actieplan opgesteld en uitgevoerd met als doel de prestaties op het gebied van veiligheid en welzijn voortdurend te verbeteren. 5. Ten opzichte van de nieuwe medewerkers, de leerlingen en tewerkgestelde derden wordt een actief preventiebeleid gevoerd. De nieuwe medewerkers en leerlingen worden via een onthaalbeleid attent gemaakt op de voorkomende risico's. Personeelsleden, leerlingen en derden tewerkgesteld in de school worden regelmatig gewezen op de bestaande risico's. 6. De welzijnsaspecten worden regelmatig besproken met de bevoegde overlegorganen binnen en buiten de school en op de verschillende beleidsniveaus. 7. De nodige omkadering en middelen worden voorzien om aan een actief veiligheidsbeleid te kunnen werken en om welzijnszorgsystemen te realiseren. 8. De school werkt actief mee aan preventie-initiatieven van de federale, regionale en lokale overheden en zorgt voor een goede samenwerking met de diensten voor preventieve geneeskunde, medisch schooltoezicht en arbeidsgeneeskunde.


Pagina 4 van 25

3. Onze veiligheidsstructuren Het schoolbestuur (inrichtende macht – werkgever) zorgt ervoor dat veiligheid en gezondheid geïntegreerd worden in het dagelijks beleid. De hiërarchische lijn, d.w.z. directeur, coördinator, technisch adviseur, praktijkleraar…, zijn verantwoordelijk voor de uitvoering in de praktijk. De preventieadviseur heeft taken in de domeinen van de wet welzijn, nl.: arbeidsveiligheid, gezondheid, ergonomie, arbeidshygiëne, verfraaiing, leefmilieu, stress en psychosociale aspecten. In de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk heeft de preventieadviseur taken in verband met het voorkomingsbeleid, ongevallenonderzoek, administratie, onderzoeken en adviezen. Voor de taken waarvoor de preventieadviseur zelf niet bevoegd is om die uit te oefenen, wordt een beroep gedaan op een Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk. Op het niveau van de Scholengemeenschap is er de werkgroep Preventieadviseurs Scholengemeenschap, die regelmatig samenkomt voor het bespreken van nieuwe wetgevingen, uitwerken van procedures enz… Het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk is het overlegorgaan dat ervoor zorgt dat je stem als werknemer daadwerkelijk gehoord wordt. Maandelijks vergaderen hierin de vertegenwoordigers van de werkgever en de werknemers. Zij geven adviezen over arbeidsveiligheid, hygiëne en het preventiebeleid. Geneeskundige diensten Voor gesubsidieerd personeel : - Gezondheidsdienst Departement Onderwijs - Arbeidsgeneeskundige dienst van de Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk Voor contractueel en onderhoudspersoneel: - Arbeidsgeneeskundige dienst van de Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk Voor leerlingen: - VCLB Midden-Limburg (Houthalen) Voor leerlingen-stagiairs: - Arbeidsgeneeskundige dienst van de Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk Voor leerkrachten-stagiairs: - de arbeidsgeneeskundige dienst van de eigen onderwijsinstelling


Pagina 5 van 25

4. Risico’s In de scholen doen we heel wat inspanningen om gevaarlijke situaties te vermijden. Totaal risicovrij maken zal wel een utopie blijven. Regelmatig zullen nieuwe risico's opduiken. Draag je steentje bij om deze risico's tot een minimum te herleiden. Signaleer gevaarlijke situaties zo vlug mogelijk aan de preventieadviseur, directeur of technisch adviseur. In principe wordt zoveel mogelijk gestreefd om in de school geen risico's binnen te brengen. Dit wil zeggen dat vooraleer iets aangekocht wordt, nagegaan wordt of het om een veilig concept gaat. Veiligheid is evenzeer als kwaliteit en kostprijs een belangrijk argument. De juiste bestelprocedure gebruiken is hier de boodschap. In een aantal gevallen vertoont het meest veilige toestel of de meest veilige situatie nog bepaalde risico's. Dan zal men het risico afschermen, neutraliseren of de gebruiker uit de invloedssfeer van het gevaar verwijderen. Dit kan men door het aanbrengen van beschermkap, ventilatie, stroomonderbrekers,... De collectieve beschermingsmiddelen. Deze beschermingsmiddelen hebben hun functie. Negeer ze dus niet! Daarna kan je de gebruiker beveiligen door een persoonlijk beschermingsmiddel (PBM): veiligheidsschoenen, helm, handschoenen, veiligheidsbrillen, oordoppen, oorkappen,… Indien persoonlijke beschermingsmiddelen vereist zijn, draag ze dan steeds en eis van de leerlingen hetzelfde. Elke werkgever is verplicht een risicoanalyse te hebben van de werkposten die in het bedrijf aanwezig zijn. Deze zijn beschikbaar in de scholen, bij de preventieadviseur of op de website van de school of SmartSchool. Ze zijn weliswaar opgesteld voor personeelsleden, maar kunnen evengoed dienen voor de stagiair, gezien de werkpost dezelfde is. Indien jouw opdracht hier niet bijstaat, kan je altijd contact opnemen met de preventieadviseur. Bij machines en bepaalde activiteiten horen veiligheidsinstructiekaarten. Deze geven gefaseerd weer hoe een activiteit moet uitgevoerd worden. Tevens geven ze aan welke PBM’s en CBM’s het best gebruikt worden. Als deze instructies ontbreken of je hebt vragen daarover, neem dan contact op met de preventieadviseur. Voor werken aan elektrische installaties met inbegrip van het manipuleren van zekeringen, moet je in het bezit zijn van een BA4- ofBA5-attest. Dit kan alleen uitgereikt worden door de hiërarchische directeur. Als je dit nodig hebt, neem dan contact op met de preventieadviseur. Voor de medische onderzoeken wordt jaarlijks samen met de externe dienst voor preventie en bescherming overlegd welke personeelsleden als “onderworpen” beschouwd worden en daardoor in aanmerking komen voor een passend of specifiek gezondheidstoezicht. In het kader van de wet op de moederschapsbescherming, zijn bepaalde fysische taken of het gebruik van gevaarlijke stoffen verboden gedurende de laatste drie zwangerschapsmaanden en gedurende de negende en tiende week na de bevalling in geval van borstvoeding. Bezorg in dit geval zo snel mogelijk een kopie van het zwangerschapsattest aan de directeur.


Pagina 6 van 25

5. Aandachtspunten voor de leerkracht praktijk. 1. De leerkracht laat zien hoe het veilig moet in woord en voorbeeld. De leerkracht geeft uitleg over de juiste en veilige werkmethode om bepaalde werkzaamheden of activiteiten uit te voeren. De veilige werkmethode voorziet de tijd om de nodige beveiligingen en afschermingen te gebruiken en/of te plaatsen. De bewerkingen worden door de leerkracht voorgedaan, met bijzondere aandacht voor eventuele onveilige handelingen en/of onveilige toestanden. Hierbij dient alles zo didactisch mogelijk te worden ondersteund bv. veiligheidsinstructies, werkingsinstructies, tekeningen, schema's…

2. De leerkracht treedt op indien leerlingen de veiligheidsvoorschriften niet naleven. Indien de leerkracht vaststelt dat een leerling handelingen uitvoert die afwijken van de veilige werkmethode of indien de leerling onveilige toestanden creëert, dan zal de leerkracht zonder aarzelen actie ondernemen. Hij zal de leerling wijzen op zijn tekorten en op het gevaar hiervan. Bij onveilig gedrag kunnen eventueel sancties worden afgesproken. ‘Veilig’ werken moet behoren tot een van de evaluatie-elementen van de praktijk. De naleving van het werkplaatsreglement vormt de basis van de veilige werkmethode en kan dus op dezelfde manier als een element in de evaluatie gebruikt worden.

3. De leerkracht werkt samen met de leidinggevenden om onveilige werkomstandigheden te verhelpen en te voorkomen. Als de werken of activiteiten niet op een veilige manier kunnen worden uitgevoerd omwille van bv. een ontbrekende afscherming, onveilig gereedschap, versleten machinedeel, defecte beveiliging, …. dan dient dit te worden gemeld aan de technisch adviseur van de afdeling. De TA van de afdeling tracht de middelen en de planning in eigen beheer rond te krijgen om de tekortkomingen weg te werken. Eventuele overgangsmaatregelen worden afgesproken of de bewerking of handeling wordt tot nader te bepalen datum verboden. Indien de tekortkomingen, rekening houdend met de aard en ernst van het risico, niet binnen een aanvaardbare termijn kunnen verholpen worden in eigen beheer, dan rapporteert de TA deze gebreken aan de TAC. Op niveau van de directie zal dan worden beslist, welke prioriteit aan het verhelpen van de onveilige toestand kan worden gegeven. Eventuele overgangsmaatregelen worden afgesproken of de bewerking of handeling wordt tot nader te bepalen datum verboden.

4. De leerkracht zorgt voor een veilige werkruimte. De leerkracht zorgt ervoor dat de machines, toestellen, installaties,… alsook de ruimte waarbinnen zich deze bevinden steeds proper en opgeruimd blijven. Voor alles wordt er een vaste plaats afgesproken, waar dit dan ook na de activiteiten terug wordt geplaatst of opgeborgen. De verschillende vuilbakken worden regelmatig leeg gemaakt.

5. Woorden wekken, voorbeelden trekken. Als opvoeder geef je steeds en continu (de leerkracht is steeds bij zijn klasgroep) het goede voorbeeld. Je draagt dan ook steeds de in het werkplaatsreglement voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen. De hoger beschreven veilige werkmethode pas jezelf in alle omstandigheden toe. Onthaalbrochure Veiligheid en Welzijn op School – KSG De Heide – v20140310

Pagina 7 van 25

6. Orde en netheid Een ordelijke werkplaats, een opgeruimd klaslokaal en een nette speelplaats hebben een gunstige invloed op het werkmilieu: • • • •

minder gevaren, minder ongevallen; prettiger werken, betere sfeer; efficiënter werken, minder tijdverlies, betere concentratie; minder fouten, betere kwaliteit.

Hierin ligt ook een opvoedende taak voor de leerkrachten.

• • • • • • • • • • •

Verlaat bij het einde van de les nooit een lokaal in slordige toestand. Begin niet met de les in een lokaal dat toch slordig achtergelaten werd. Durf orde en netheid eisen. Schakel bewust de momenten uit waarbij er kans op wanorde ontstaat, vooral bij leswisselingen wanneer de leerlingen alleen achtergelaten worden. Opruimen van werkplaatsen, keukens en laboratoria is een onderdeel van het werk. Ruim gemorste producten dadelijk op. Verwijder glij- en struikelgevaar. Hou doorgangen, trappen, vluchtwegen, blustoestellen, schakelkasten… steeds vrij. Indien de leerlingen het lokaal verlaten (pauze, lokaalwisseling, einde van de lesdag), sluit dan de ramen, schakel de lichten en alle toestellen uit en sluit de klasdeur af. Na het laatste lesuur van de dag in het lokaal, laat dan de stoelen op de tafels zetten zodat de poetsploeg ongehinderd de vloer kan kuisen, of handel volgens de afspraken die er in school gemaakt zijn. Veeg ook het bord schoon na elke les. Laat regelmatig de bordenwissers uitkloppen.

Niet alleen het schoolreglement is hier van toepassing. Verscheidene vaklokalen hebben ook een vakreglement of een lokaalreglement. Als je in deze vaklokalen komt, zorg dat je ook deze reglementen kent.


Pagina 8 van 25

7. Afval en Milieu

De zorg voor een beter milieu begint bij onszelf. En dat betekent dat wij ook op school zoveel mogelijk zorg moeten dragen voor gebruikte materialen en ruimtes. Het behoort tot de opvoedende taak van de leerkrachten, dit ook over te brengen naar onze leerlingen en samen met hen ervoor te zorgen dat de school netjes blijft.

Elke school heeft haar systeem voor het verzamelen van papierafval, PMD, groenafval, restafval... Respecteer dit.

In de klaslokalen blijven na de les geen persoonlijke spullen liggen, zeker niet in die lokalen die ook door andere klasgroepen gebruikt worden.

Uiteraard kan het niet dat kauwgum, snoepwikkels enz… op de grond gegooid worden, noch in de lokalen, noch op de speelplaats. De verantwoordelijkheid dat dit allemaal in de juiste vuilbak terechtkomt, ligt bij ons allemaal.

Op die manier hopen we, naast een propere school ook een milieubewuste school te zijn.


Pagina 9 van 25

8. Rookbeleid Het rookbeleid tracht de rechten van de niet-rokers om te werken in een rookvrije werkomgeving te garanderen. Als openbare instelling valt een school onder het rookverbod door het KB van 19 januari 2005 en het MB van 28 mei 2008. In gesloten plaatsen is roken steeds verboden. De schoolgebouwen zijn dus volledig rookvrij. Ook ter gelegenheid van schoolfeesten, lerarenfuiven of klasfuiven mag in de lokalen van de school niet gerookt worden, zelfs niet ’s avonds, tijdens het weekend of tijdens vakantiedagen. In open plaatsen is roken alleen toegelaten tussen 18.30 uur ’s avond en 6.30 uur ’s morgens, tenzij het schoolreglement ook dit niet toelaat. Tussen 6.30 en 18.30 uur is er dus ook in openlucht een rookverbod op de schoolterreinen, evenals tijdens niet-schoolse of extra-murosactiviteiten of andere activiteiten zowel binnen als buiten de schoolterreinen waarin het personeelslid een didactische functie heeft. Roken is eveneens verboden in de auto van de school en de schoolbus. Ook bezoekers, tijdelijke of vrijwillige werknemers en werknemers van derden dienen zich te houden aan de voorwaarden van het beleid. Sigarettenpeukjes horen nergens op school thuis en zeker niet aan de ingangen of op de speelplaatsen. Schematisch kan het rookverbod als volgt voorgesteld worden: Open plaatsen

Extramurosactiviteiten

Weekdagen 18.30u – 6.30u

Eigen rookbeleid van de school


Weekends 6.30u – 18.30u


Weekends 18.30u – 6.30u


Gesloten plaatsen

Weekdagen 6.30u – 18.30u



Pagina 10 van 25

9. Hygiëne – EHBO - Ongevallen Hygiëne Denk aan uw persoonlijke hygiëne en eis van uw leerlingen hetzelfde. Op alle toiletten zijn zeep en handdoeken of handdrogers voorzien. EHBO Wees bewust dat zelfs het kleinste letsel, hoe onbeduidend ook, onmiddellijk moet verzorgd en gemeld worden. De eerste zorgen toedienen mag enkel gebeuren door een EHBO’er of eerstehulpverlener. Op school gebeurt dit meestal op het secretariaat. Ook zieke leerlingen worden naar het secretariaat doorverwezen. Bij een ernstig ongeval op school moet je onmiddellijk het secretariaat verwittigen. Zij zullen dan een dokter of ziekenwagen oproepen. Een aantal personeelsleden heeft via school een volledige EHBO-opleiding gevolgd en krijgt op regelmatige basis een bijscholing. Een lijst van hulpverleners hangt uit in de leraarslokalen. Medicijnen In principe worden op school geen medicijnen verstrekt of toegediend. Voor leerlingen met medicijnen op voorschrift is een procedure voorzien. Ongevallen De eerste zorgen worden enkel door een EHBO’er toegediend. Bij ernstige verwondingen, hartaanvallen, aantasting van de luchtwegen… zal je zo snel mogelijk hulp inroepen. Dit kan door het secretariaat te verwittigen die de hulpdiensten zal oproepen. Arbeidsongevallen Arbeidsongevallen worden steeds zo snel mogelijk gemeld aan het personeelssecretariaat, zodat de nodige documenten kunnen meegegeven worden. Het personeelssecretariaat zal ook de preventieadviseur verwittigen. Bij ernstige ongevallen moet deze immers een ongevallenonderzoek kunnen verrichten. Enkele tips samengevat: • bevoegde personen verwittigen • niets ondernemen dat het slachtoffer in gevaar kan brengen • slachtoffer niet verplaatsen tenzij er gevaar bestaat • een tweede ongeval voorkomen • toegangswegen vrijhouden • de gekwetste geruststellen. Onthaalbrochure Veiligheid en Welzijn op School – KSG De Heide – v20140310

Pagina 11 van 25

10.Wat te doen bij brand ? De meeste branden beginnen klein. Door een snel en accuraat optreden kan de brand wellicht in de kiem gesmoord worden. Zorg dat je de instructies bij brand goed kent. Hierdoor ontstaat het minste tijdverlies. Eerste belangrijke stap : het melden van een brand. • • • • •

brand plaats ernst van de brand – vlammen – zichtbaar eventuele gekwetsten je naam

Als je snel bij de brand bent, kan je veel schade voorkomen. Op heel wat plaatsen in school zijn haspels en/of blusapparaten aanwezig. Deze zijn echter nutteloos als je ze niet doeltreffend kan gebruiken. Iedereen zou dan ook moeten weten waar de dichtstbijzijnde snelblusser of muurhaspel te vinden is, en hoe ze werken. Kijk daarom eens rond en stel je op de hoogte van de werking. Opgelet: alleen maar pogen de brand te blussen indien je zelf niet in gevaar komt! Als er echt gevaar dreigt, is het noodzakelijk dat iedereen het gebouw verlaat. Een vlotte evacuatie kan van levensbelang zijn. Mensen die geïnformeerd en getraind zijn, zullen minder snel in paniek geraken. Daarom zijn er jaarlijks evacuatieoefeningen. Neem deze oefeningen ernstig en dring hierop ook aan bij je leerlingen ! Zorg dat je de mogelijke vluchtwegen kent. Ze zijn aangeduid met officiële waarschuwingstekens. In elk lokaal hangt een evacuatieplan. Neem in elk lokaal waar je komt de tijd om dit te bekijken. Lees regelmatig de instructies, nodig voor een snelle evacuatie. Bij de eerste aangekondigde evacuatieoefening krijgt iedereen nog instructies. Wat moet je zeker NIET doen? - Een lokaal betreden dat vol rook zit. - Vensters en deuren laten open staan. - Naar de plaats van de brand terugkeren vooraleer deze is vrijgegeven door de brandweer of de preventiedienst. - Blussen met water op elektrische installaties. - Bezittingen verzamelen en meenemen. - Een lift nemen om sneller het gebouw te verlaten.


Pagina 12 van 25

Instructiefiche : gebruik van kleine blusmiddelen


Pagina 13 van 25

11. Evacuatieprocedure

Wat te doen ? Van ieder personeelslid wordt verwacht dat hij of zij bewust is van de verantwoordelijkheid die hij of zij heeft t.o.v. de leerlingen en anderen. Volg de procedure zoals die in de school afgesproken is. -

-

-

Bij het horen van het alarmsignaal, onderbreek je onmiddellijk de les, schakel je machines en toestellen uit, en beveel je aan de leerlingen om het klaslokaal in stilte te verlaten. Je neemt geen boekentassen of overjassen mee, je controleert of vensters gesloten zijn en je laat het licht aan. TEL DE LEERLINGEN EN CONTROLEER OF ZE ALLEMAAL DE KLAS VERLATEN. Trek de deur van het lokaal dicht en plaats je vooraan de klas. De evacuatieweg is de afgesproken vluchtweg indien de veiligheid dit toelaat. Je begeeft je naar de afgesproken verzamelplaats. JE TELT EN CONTROLEERT NOGMAALS DE AANWEZIGE LEERLINGEN en deelt dit mee aan de verantwoordelijke op de afgesproken manier. Vergeet niet duidelijk klas en lokaal te vermelden! Op de verzamelplaats blijf je wachten tot brandweer of preventiedienst de toelating geeft om naar de klas terug te keren.

Reddingspictogrammen: Uitgang

vluchtweg

Nooduitgang

Brandblusser

brandhaspel

brandmelding


verzamelplaats

Pagina 14 van 25

12.Veiligheidssignalisatie Het doel van een veiligheidssignalisatie is op een snelle en gemakkelijk te begrijpen manier de aandacht te vestigen op voorwerpen en situaties die bepaalde gevaren kunnen veroorzaken. De doeltreffendheid van deze tekens of pictogrammen hangt in grote mate af van voortdurend herhaald onderricht van alle personen voor wie de signalisatie bedoeld is. De pictogrammen kunnen bv. zijn: Een verbod : rood/wit

Een gebod : blauw/wit

Een waarschuwing : geel/zwart

Een aanwijzing : groen/wit


Pagina 15 van 25

13. Gevaarlijke producten Zowel thuis als op school maakt men gebruik van gevaarlijke producten. Wie heeft er thuis geen benzine, white-spirit of een ontstoppingsmiddel staan? Ook verf- en schoonmaakproducten kunnen onder de categorie gevaarlijke producten vallen en uiteraard zeker de chemische producten. Bij het werken met gevaarlijke producten in school, dient men steeds een aantal regels in acht te nemen: • • • • • • • • • • • • •

Bewaar gevaarlijke producten in speciale kasten die steeds op slot zijn en voorzien van de vermelding : “Verboden toegang voor onbevoegden”. Lees aandachtig de etiketten aangebracht op de verpakking en volg de veiligheidsinstructies op. Indien je bespat werd door één of ander product, trek dan steeds de aangetaste kledij uit en spoel de huid overvloedig met water. Verwijder nooit etiketten van een verpakking en zorg dat deze steeds goed leesbaar blijven. Hou je steeds aan de instructies wat betreft voorraad, manier van opslaan en transport van de gevaarlijke producten. Meng nooit producten waarvan je niet met zekerheid weet of menging toegelaten is. Voorzie steeds de voorziene recipiënten. Melk-, bier- en limonadeflesjes zijn verboden om gevaarlijke producten in te bewaren! Controleer nooit onbekende producten door eraan te ruiken of te voelen. Gebruik indien nodig de geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen. Was steeds je handen na het gebruik van gevaarlijke producten. Laat geen recipiënten open staan, maar sluit degelijk af. Bij herverdeling van producten in kleinere recipiënten, maak je steeds nieuwe etiketten aan met alle verplichte informatie. Berg na gebruik het product steeds terug op de juiste manier en op de juiste plaats.

Etikettering Sinds 1 december 2010 worden geleidelijk de verpakkingen van gevaarlijke producten voorzien van een nieuwe etikettering. Dat heeft te maken met een Europese verordening en beoogt een harmonisering van Europese en internationale regelgeving. De oude oranje pictogrammen worden gewijzigd naar wit/rode met een zwart pictogram en ook de R- en S-zinnen (de risico’s en de voorzorgen) worden gewijzigd naar: H-zinnen: Hazards, gevaren van het product. P-zinnen : Precautionary, preventieve maatregelen. Ook een signaalwoord (gevaar – waarschuwing) wordt nu op het etiket toegevoegd. Onthaalbrochure Veiligheid en Welzijn op School – KSG De Heide – v20140310

Pagina 16 van 25

Veiligheidspictogrammen Oude pictogrammen: Corrossief, bijtend

Explosief

(Zeer) Licht ontvlambaar

Milieugevaarlijk

Oxiderend

(Zeer) Giftig

Schadelijk Irriterend

Nieuwe pictogrammen:

Bestelprocedure Voor het bestellen van gevaarlijke stoffen moet de wettelijke procedure gevolgd worden. Alleen de hiertoe bevoegde persoon mag bestellen NA VERPLICHT ADVIES VAN DE PREVENTIEADVISEUR.


Pagina 17 van 25

14. Psychosociale Zorg

Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk zijn verboden omdat ze strijdig zijn met de rechten van de personeelsleden en met de eerbied voor hun menselijke waardigheid. Dit wordt wettelijk geregeld door het KB van 17 mei 2007 ter voorkoming van psychosociale belasting op het werk.

Het personeelslid dat in de onderwijsinstelling het slachtoffer van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag meent te zijn, kan zich in eerste instantie wenden tot de vertrouwenspersonen die bevoegd zijn voor de opvang van slachtoffers van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag. Op informele wijze zullen deze helpen zoeken naar een oplossing. De school maakt de namen en contactgegevens van de vertrouwenspersonen bekend door affichering in de leraarskamers.

Voor een formele procedure heeft de school heeft een overeenkomst met de Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk. De externe dienst bezorgt de contactgegevens van de bevoegde externe preventieadviseur-psychosociale aspecten.

De regelgeving rond psychosociaal welzijn maakt deel uit van het arbeidsreglement. De wettelijke procedures staan hierin vermeldt.


Pagina 18 van 25

15. Een rug voor het leven en goed zitten Een rug voor het leven Een rug heb je voor het leven. Je dient er dan ook spaarzaam mee om te gaan. Een goede houding aannemen bij het tillen van lasten is zeker geen overbodige luxe voor een rug die zo al genoeg ongemakken ondervindt. Een aantal vuistregels om je geen problemen op de ”rug” te halen. • • • • • • •

Ga vlak voor en zo dicht mogelijk bij het voorwerp staan. Plant beide voeten stevig op de grond, lichtjes gespreid, links en rechts van de last. Hurk neer en hou de benen steeds goed gespreid. Hou ook de rug recht. Buig door de benen. Pak het voorwerp stevig vast, zodat het niet uit de handen kan glijden. Adem in: goed gevulde longen geven extra steun aan de ruggengraat. Til het voorwerp op door langzaam de benen te strekken, tot je weer volledig rechtstaat. Hou het voorwerp goed vast, stevig tegen het lichaam gedrukt. Ga ook steeds na of het voorwerp niet te zwaar of te onhandig is voor jou alleen. Bij de minste twijfel: laat je helpen, 2 paar handen kunnen meer dan één.

Goed zitten Vele mensen zitten dag in dag uit op een stoel. Een bezigheid die schijnbaar weinig inspanning vergt maar die toch klachten als rug-, schouder- en nekpijn tot gevolg kan hebben. Eén en ander heeft vooral te maken met een slechte zithouding en inrichting van de werkpost. Optimale inrichting van een werkpost


Pagina 19 van 25

•

De schermen loodrecht op de ramen plaatsen: o als de gebruiker met de rug naar het raam zit: reflecties op het scherm o als de gebruiker met het aangezicht naar het raam zit: verblinding

•

Plaatsen van de werkpost o verticaal met het verlichtingstoestel o of tussen twee rijen verlichtingstoestellen

Voor de ramen worden jaloezieën met verstelbare lamellen aanbevolen. •

Aanbevolen verlichting: o Documenten lezen: 300 lux o Geen documenten : 200 lux

Hoe een regelbare stoel instellen? Je stoel beschikt meestal over drie instelmogelijkheden: zitting hoog/laag, rugleuning hoog/laag, helling van rugleuning. Instellen van de hoogte van de zitting: houd de bovenarmen langs het lichaam en de onderarmen horizontaal (hoek van 90°). De bovenkant van het werkvlak (bijv. toetsenbord) moet ongeveer 5 cm hoger liggen dan de onderkant van de ellebogen. De bovenbenen moeten over de gehele zitting steun vinden terwijl de voeten vlak op de grond rusten. Instellen van de rugleuning. De rug moet ondersteund worden waar hij het zwakst is: in de lenden. Trek de schouders naar achteren en duw de buik naar voren. Nu kan je makkelijk de rugleuning laag in de rug vastzetten. Daarbij moet je bedenken dat een lage instelling van de rugleuning minder vermoeiend is dan een hoge. Goed zitten is dynamisch zitten. Dus: verander af en toe eens van houding, loop eens wat rond of doe een paar relaxatie-oefeningen.

Tijd voor een pauze Uren dient u zich te concentreren, blijft u in dezelfde houding en blijft uw blik vastgepind op een bepaald punt. Dan treden spierpijnen, spanningen en vermoeidheid van de ogen op… Ook hier kunt u reageren. Wissel uw taken af, is dit onmogelijk las dan pauzes in. Onthaalbrochure Veiligheid en Welzijn op School – KSG De Heide – v20140310

Pagina 20 van 25

16. Elektriciteit. Een onzichtbaar gevaar Electriciteit is een prachtding. Het geeft enorm veel mogelijkheden en maakt ons leven vaak aangenamer. Jammer genoeg zijn er ook gevaren aan verbonden die een leven op slag kunnen veranderen. Daarom volgen hier een aantal nuttige tips. Controleer het toestel of gereedschap vooraleer het te gebruiken -

Is er geen abnormale opwarming? Merk je geen beschadigingen? Zijn de geleiders in goede staat? Zijn de stekker en schakelaar niet beschadigd?

Signaleer onmiddellijk iedere abnormale opwarming, een stroomverlies of defect. Wat je in geen geval mag doen is: -

een smeltzekering herstellen, in een elektrische verdeelkast knoeien, elektrische verdeelkasten open laten staan, een hoogspanningscabine betreden, een installatie, toestel of machine aan- of uitschakelen zonder op de hoogte te zijn, een stopcontact overbelasten, een dominostekker (kattenkop) gebruiken.

En een laatste tip, maar zeker niet de minst belangrijke: voer zelf nooit herstellingen uit, maar laat de elektricien erbij halen. Enkel hij is bevoegd en beschikt over de aangepaste uitrusting om defecten op te sporen en op deskundige wijze herstellingen uit te voeren. Voor werken aan elektrische installaties met inbegrip van het manipuleren van zekeringen, moet je in het bezit zijn van een BA4- of BA5-attest. Dit kan alleen uitgereikt worden door de hiërarchische directeur. Als je dit nodig hebt, neem dan contact op met de preventieadviseur. BA4

Gewaarschuwden

BA5

Vakbekwamen

Personen die: - ofwel voldoende onderricht werden aangaande de elektrische risico’s verbonden aan de hen toevertrouwde werkzaamheden - ofwel permanent bewaakt worden door een vakbekwaam persoon tijdens de hen toevertrouwde werken teneinde de aan de elektriciteit verbonden risico’s tot een minimum te herleiden. Personen die via kennis, verkregen door opleiding of ervaring, de gevaren verbonden aan de uit te voeren werkzaamheden zelf kunnen inschatten en de maatregelen kunnen bepalen om de daaruit voortvloeiende specifieke risico’s te elimineren of tot een minimum te beperken.


Pagina 21 van 25

17. Verkeersveiligheid

Voor je eigen veiligheid, maar ook die van de leerlingen, hou je je aan de verkeersregels als je met de wagen naar school komt. • • • • • •

Op de terreinen van de school gelden dezelfde verkeersregels als op de openbare weg. De maximum snelheid rond het schoolterrein bedraagt 30km/u. Binnen het schoolterrein 5 km/u. Er kan slechts geparkeerd worden op de daarvoor speciaal voorziene plaatsen. Parkeren op de verbindings- en brandwegen of voor nooduitgangen en vluchtwegen is ten strengste verboden. Voorzichtigheid is geboden op plaatsen met beperkt uitzicht.

30 Ook bij uitstappen met leerlingen – te voet of met de fiets – hou je je aan de verkeersregels. Voor uitstappen zijn er gele veiligheidshesjes te krijgen. Bij busuitstappen zorg je er voor dat elke leerling een zitplaats heeft. Het “dubbel-zitten” of rechtstaan is in autocars niet toegelaten. In autocars is het gebruik van de veiligheidsgordel verplicht voor iedereen! Het dragen van de gordel is in België vooraan al verplicht sinds 1976 en achterin sinds 1991. Sinds 2003 is het dragen van de gordel in België en in de meeste Europese landen ook verplicht in een autocar! Het verkeersreglement is erg duidelijk: iedereen die plaats neemt op een zetel met veiligheidsgordel moet die ook dragen. De meeste autocars zijn trouwens uitgerust met zelfklevers die eraan herinneren dat het verplicht is de gordel te dragen.

Voor busuitstappen is in de scholen een procedure “Noodplan busreizen” beschikbaar.


Pagina 22 van 25

18. Verzekering Tijdens de schoolactiviteiten, zowel binnen als buiten de schoolmuren, zijn zowel leerlingen als personeel verzekerd tegen lichamelijke ongevallen. De leerlingen via een schoolpolis, het gesubsidieerd personeel via het Departement Onderwijs, de contractuelen via een arbeidsongevallenverzekering die de school onderschreven heeft. Onze leerlingen-stagiairs worden voor lichamelijke ongevallen op de stageplaats verzekerd door de arbeidsongevallenverzekering en voor andere ongevallen door de schoolpolis. Leerkrachten-stagiairs zijn verzekerd door de arbeidsongevallenverzekering en schoolpolis van hun eigen onderwijsinstelling. Stoffelijke schade wordt niet door de schoolverzekering gedekt. Voor personeel die in opdracht van de school een verplaatsing met de eigen wagen moet maken, is er in de meeste scholen een omnium-in-opdracht verzekering voor schade aan het voertuig die niet door de eigen autoverzekering gedekt wordt. Voorwaarde is wel dat het wel degelijk om een verplaatsing in opdracht ging én dat de verplaatsing vooraf gemeld werd. Het normale woon-werkverkeer of verplaatsingen met de fiets horen hier niet bij. Personeel dat rijdt met de schoolbus, het voertuig van school of dat op regelmatige basis met eigen wagen in opdracht van school collega’s of leerlingen vervoert, moet in het bezit zijn van een medische schifting, d.w.z. een bijzonder medisch attest dat gehecht wordt aan het rijbewijs.


Pagina 23 van 25

19. Nuttige telefoonnummers Noodnummer

Brandweer - Medische spoeddienst

100 – 112

Noodnummer

Politie

101 – 112

Politie … Brandweer … Antigifcentrum Brandwondencentrum

070 245 245 (Leuven)

016 348 750

Rode Kruis Vlaanderen

105

VCLB Midden Limburg

011 525 205

Arbeidsgeneesheer … Vertrouwenspersoon… Preventieadviseur Psychosociaal Welzijn… Directeur … Adjunct-directeur … preventieadviseur …


Pagina 24 van 25

Registratiedocument Onthaal nieuwe werknemer Document bestemd voor de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk in toepassing van het Koninklijk Besluit van 25 april 2007

Naam van de werknemer Functie

Naam van de aangestelde peter/meter

Naam van de hiërarchisch verantwoordelijke

Verklaring door de werkgever of de hiërarchische verantwoordelijke Beste nieuwe collega, Het onthaal van nieuwe werknemers maakt deel uit van ons welzijnsbeleid. Als werkgever of lid van de hiërarchische lijn, organiseren wij dit onthaal en daartoe ondertekenen wij samen dit document. Hiermee bevestigen wij dat de nodige inlichtingen en instructies met betrekking tot het welzijn op het werk werden verstrekt. In onze school wordt elke nieuwe collega gedurende de onthaalperiode begeleid door een ervaren werknemer, hierboven vermeld onder de rubriek “peter/meter”. Datum : _____/_____/_____ Handtekening van de werkgever en/of de hiërarchische verantwoordelijke

Handtekening van de nieuwe werknemer


Pagina 25 van 25

Veiligheid en welzijn op school

Recommend Documents