Profiel Marcel Sennema
Veelzijdig informatie-architect Informatie-architect, accountant, change oficer, communicator. Tijdens opdrachten kan Marcel Sennema moeiteloos van rol wisselen. In de eerste twee hoedanigheden is hij sterk analytisch, denkt hij in structuren, deelt op, brengt onder, richt in. In de hoedanigheden van change oficer en communicator is hij creatief en komt zijn gevoel voor humor en zelinzicht vaak van pas. Hij is stressbestendig en procesgericht. Noemt zichzelf ‘een behoorlijke workaholic’: ‘Ik hou van mijn werk en wil verantwoordelijk zijn voor het resultaat.’
‘Ik geloof in de maakbaarheid van de dingen.
In dat opzicht ben ik onbescheiden.’ 1
Hij omschrijft zijn vak als ‘het vertalen van een informatie-uitdaging naar een duurzame oplossing’. Duurzaam? Sennema: ‘Als je morgen problemen krijgt die je nu nog niet kent, dan moet mijn architectuur er voor zorgen dat je ook die problemen makkelijk aankunt. Foutloos en stabiel.’ Daarvoor moet volgens hem de lijn tussen visie, business proces en implementatie tijdens de architectuur zo rechtstreeks mogelijk zijn, zodat elk business-probleem valt te herleiden tot een stukje software. ‘Dat geeft’ zegt Sennema, ‘meer control over het totaal en betekent dat, behalve de directe bene'its, opdrachtgevers ook 'lexibeler worden en hun organisatie makkelijker kunnen aanpassen.’
Boordpersoneel Die opdrachtgevers zijn IT-afdelingen, CIO’s, managers architectuur, raden van bestuur. Sennema wordt vaak uitgenodigd vanwege een aantal hard skills en de ervaring die hij in projecten heeft opgedaan. Maar zijn werkelijke waarde is dat hij het hele proces van visie naar realisatie tot in detail kan doordenken en doorvoeren. Visie bepaalt volgens hem processen, processen bepalen systemen en systemen de infrastructuur die je nodig hebt. Sennema: ‘Wat je niet wil is dat wanneer je de visie verandert, je te horen krijgt: Maar het proces hangt af van het systeem dat op zijn beurt weer ahangt van de hardware. Die kan ik vanaf het systeem niet aanpassen, waardoor ik het proces niet kan aanpassen, dus bekijk het maar met je visie. Ik snap genoeg van de techniek die er onder zit, dus ik kan op de applictatie-laag iets zo gestructureerd beschrijven dat het ook realiseerbaar is. Op elke gewenste organisatieschaal.’ Voor Air-Holland schreef hij bijvoorbeeld een pakket voor de ondersteuning van het planningsproces van boordpersoneel. En voor standhouders op de Zwarte Markt in Beverwijk voor het proces van stand-toewijzing en administratieve afwikkeling. Daarnaast heeft hij als informatie-architect in binnen- en
2
buitenland ruime ervaring opgedaan met mega-processen. Over die buitenlandse projecten zegt hij: ‘De culturen die je tegenkomt zijn zo verschillend. Dat geeft ook de betrekkelijkheid van je eigen wereldbeeld aan. En er is niets zo louterend als weer eens met beide benen op de grond gezet te worden in een omgeving waarin 90 procent van de mensen jou niet begrijpt.’
Koffie Sennema is gereformeerd opgevoed. En dat ziet hij terug in zijn manier van werken: ‘Ik heb van huis uit meegekregen dat je moet afmaken waar je aan begonnen bent. Dus doorzettingsvermogen. En hard werken. Ik ben een behoorlijke workaholic. Ik vind werken ook heel erg leuk. De eerste vraag die ik stel als mij een opdracht wordt gegund is: Hoe laat kan ik beginnen? Ik geniet er van om al om 07.00 uur te beginnen met het voorbereiden van de dag. Dan kan ik heel geconcentreerd werken en leg ik het fundament voor die dag. Als dan tussen 08.00 en 08.30 uur je collega’s met een bak kof'ie binnen komen, praten we elkaar bij maar heb ik het eerste stuk al te pakken.´ Integriteit is ook een element uit zijn opvoeding: altijd eerlijk zijn en iedereen zo behandelen zoals je zelf behandeld zou willen worden. Sennema: ´Als ik tot de overtuiging kom dat iets niet gaat werken, dan geef ik dat ook aan.’ Die les heeft Sennema bij een grote multinational geleerd. Daar was hij in 2000 gecontracteerd om de e-business op te bouwen. Dat project is uiteindelijk niet gerealiseerd omdat het geld op was, maar á ls het was gerealiseerd, zegt hij nu, zou het zijn mislukt. Simpelweg omdat het bedrijf begon met het bestellen van mainframes van IBM waarop ze vervolgens de services wilden bouwen. Sennema: ‘Het idee was om de business te vragen om de processen aan ons te
‘Ik ga altijd voor de hoogst haalbare kwaliteit’ geven die we daarmee konden automatiseren. Maar dat doet de business natuurlijk niet. Daar hebben ze namelijk heel goed door dat ze dan in een keurslijf van IBM worden gedrukt. Maar IBM had zich aan de directie van de opdrachtgever zo gepresenteerd: IBM gaat jullie helpen om de grootste contentprovider op internet te worden. Wat vinden jullie daarvan? Dat sloot wel aan op de visie van de multinational. Ja, sluit dat nou aan of is het gewoon een verhaal dat je mooi vindt? Vervolgens moesten wij beginnen met implementeren met de gedachte: straks komt dat allemaal bij elkaar. Maar dat komt natuurlijk nooit bij elkaar. Als je boven aan was begonnen, was je nooit aan drie mainframes toegekomen. Het bedrijf had zich vragen moeten stellen als: Willen we wel de grootste content provider op internet worden? Wat betekent dat voor ons? Kunnen we dat? Achteraf had ik er niet aan moeten beginnen of ik had er harder tegenin moeten gaan.’ 3
Kostenstructuur Interactief luisteren en over en weer veri'ië ren of je elkaar goed begrepen hebt. Zo ziet voor Sennema het begin van elke opdracht er uit: ‘Daarin geef ik ook aan in welke richting ik denk dat je de visie kunt realiseren.’ Hij stelt de visie nooit ter discussie, maar doet wel graag aan vraagverheldering: op welke onderdelen in het proces zit precies de toegevoegde waarde? Opdrachtgever Scholten Awater leverde jarenlang computers aan grote bedrijven. Ze zagen de markt veranderen. Computers worden niet meer en masse gekocht, maar PC voor PC. En klanten willen die morgen geleverd hebben, conform speci'icaties, dus snelheid van levering is belangrijk. Sennema: ‘Voor mij betekent dat, dat dingen anders geschaald moeten worden. Kan het goedkoper? Waarom zou je niet aan je distributeur vragen om recht-
‘Ik ben het grootste deel van de tijd bezig om het verhaal te vertellen’
streeks bij je eindklant af te leveren?’ Op dit punt komt zijn accountancyachtergrond hem goed van pas. Hij verstaat de kunst om op een slimme manier naar de kostenstructuur te kijken en administratieve processen te doorgronden. Ook bij het CBS en bij Digi-Cash heeft hij met deze thematiek te maken gehad. Sennema: ‘Dat soort vragen wil ik graag op visie-niveau bespreken omdat ze bepalend zijn voor de wijze waarop je het proces gaat inrichten. En dat is weer bepalend voor de uiteindelijke applicatie. Maar de beschouwing is niet vrijblijvend. Ik wil ook een conclusie aan mijn analyse verbinden. En vervolgens moet je zorgen dat je die conclusie ook waar maakt.’
Zeepkist Daarbij gaat hij altijd voor de hoogst haalbare kwaliteit. Sennema: ‘Kwaliteit is belangrijker dan het halen van een deadline. De deadline is een streep in de kalender. Maar kwaliteit, daar zit je jaren later nog mee. Kwaliteit is voor mij: geen hoekjes afsnijden. Ik geloof in de maakbaarheid van de dingen. In dat opzicht ben ik onbescheiden. Ik zal nooit op een opdracht inschrijven om alleen mijn uurtarief te maken. En als ik tot de overtuiging kom dat iets niet gaat werken, dan geef ik dat ook aan. Ik ga geen geld verbranden. Je leeft maar é én keer en het is zonde van de tijd om je energie te steken in dingen waar je niet in gelooft. Trouwens, als je in dingen gelooft is de kans op succes ook veel groter.’
4
‘Samenwerking in het project is ook een kwestie van tegenstellingen uitbuiten’
Als architect vertelt hij het verhaal van de toekomst. Hoe het systeem er uit komt te zien. Dat verhaal heb je, zegt hij, onderbouwd met je eigen analyse en synthese. Sennema: ‘Dat probeer ik op een creatieve manier te verpakken en vervolgens draag ik de boodschap actief uit: daar gaan we naar toe. Dus je moet niet alleen zelf in dat verhaal geloven, maar ook anderen in dat verhaal laten geloven. Dat lukt alleen door regelmatig op de zeepkist te gaan staan.’ Hij kan heel goed mensen overtuigen van het nut van een stukje software of een nieuwe projectaanpak. In het begin zijn mensen vaak sceptisch, maar een paar weken later verdedigen ze de nieuwe aanpak net zo hard als hij dat zelf doet. Dat is waar hij iedereen hebben wil.
Tegenstellingen Geen hoekjes afsnijden. Brengt zo’n opstelling hem niet in con'lict met de projectleider? Sennema: ‘Er is een heel natuurlijk spanningsveld tussen architect en projectleider. Die laatste is er om de tijdlijn in de gaten te houden, de architect om de kwaliteit te waarborgen. Allebei moet je daarin de grenzen opzoeken. Dan kom je vanzelf op het beste resultaat uit. Samenwerking in het project is ook een kwestie van de tegenstellingen uitbuiten. Juist doordat je allebei een ander perspectief inneemt en daar de dialoog in zoekt, krijg je toegevoegde waarde. Een projectleider die alleen maar gaat voor het halen van de deadline krijgt altijd waardeloze producten. Als je en architect zijn gang laat gaan heb je een prachtig product, maar wel vijf jaar te laat. Je moet dus met elkaar vechten. Dat mag naar boven komen. Ook emotioneel. Omdat die confrontaties altijd inhoudelijk zijn, is het ook niet erg. Uiteindelijk, als je er over napraat, vindt iedereen het ook prettig dat het zo op tafel komt te liggen.’
Alert Als hij begint dan heeft hij al een eindgebruiker aan wie hij vakinhoudelijke dingen kan vragen als: op welke plekken in zijn organisatie heeft hij dat systeem nodig, welke speci'icaties moet het systeem bieden om de kwaliteit omhoog te brengen en welke eigenschappen om daarbij zo weinig mogelijk mensen in te schakelen? Hij betrekt de eindgebruiker dus nadrukkelijk bij dat proces. Sennema: ‘Die reviewt in mijn aanpak de use-cases en voert uiteindelijk de acceptatietest uit: Is dit voldoende voor je? Werkt het zo? Ik werk dus altijd vanuit de eindgebruiker. Dat is maatgevend. Want daar bouw je het systeem voor.’ Maar Sennema beseft heel goed dat die eindgebruiker ergens anders naar toe moet. Sennema: ‘Daar moet je heel lang over praten,
5
omdat mensen nu eenmaal gewend zijn om op een bepaalde manier te werken. Uiteindelijk is het aanpassen van informatiesystemen veel makkelijker dan het aanpassen van de organisatie aan het nieuwe proces. Maar je moet wel weten waar je mee bezig bent. Een van de valkuilen als je ergens nieuw komt is dat je alles opnieuw verzint, terwijl de waarde van een onderneming ook zit in datgene wat mensen over de jaren heen hebben opgebouwd. Die waarde haal je in de eerste gesprekken nooit naar boven. Dat ga je pas zien tijdens het proces en, als je niet uitkijkt, vaak te laat. Dus daar ben ik tijdens het proces altijd heel erg alert op.’
Processen waar Marcel Sennema als zelfstandig informatie-architect vaker bij betrokken wordt: ∗
Software development
∗
Resource planning
∗
ITIL
∗
Workforce management
∗
Logistiek, productie
Marcel Sennema is vertrouwd met: ∗
Enterprise architectuur
∗
Informatie architectuur
∗
Applicatie architectuur
∗
BPMN
∗
C#/C++/JAVA
∗
SQL-server/Oracle
∗
Slimme Meters/DSMR/ DLMS
Beknopt CV Marcel Sennema
1979 – 1990
Software developer en assistent accountant bij Deloitte & Touche (Accountancy systemen)
1990 – 1996
Manager software engineering bij Advisie Automatisering (ERP)
1997 – 1998
Director Software engineering bij DigiCash (Internet payment)
1998 – 2000
Technisch directeur bij Impiric (e-Business)
2000 – heden
Zelfstandig opererend met ondermeer de volgende opdrachten:
2000 – 2002
Architect bij Ericsson/SonyEricsson in Stockholm en Lund (e-Business)
2004 – 2005
Architect en teamleider bij het Centraal bureau Statistiek (Work'low en publishing)
2005
Consultant software development process en tooling bij Irdeto
2006
Enterprise Architect bij Interpolis, en HTM (SOA)
2007 – 2008
Information Architect bij de Aeres groep (BPM)
2006 – 2012
Informatie architect bij Nuon, Alliander, Enexis, Stedin, Netbeheer Nederland, Netinium en Irdeto (Slimme meters)
2012 – 2013
Enterprise architect/projectleider bij Scholten-Awater (Logistiek)
2013 – heden
Applicatie architect bij de Wereld Handels Organisatie in Geneve (ERP en Work'low)
6
Anderen over Marcel
Geboren te Den Haag in 1960 Getrouwd Opleiding NivRA en AMBI
Fabrice Boudou IT-Director Wereldhandels-organisatie (WTO) ‘We zochten een architect die ons kon helpen met de
speci'icaties voor de ontwikkeling van een applicatie en Marcel was ons aangeraden door Amaris, een Zwitsers-Frans bedrijf. Na een aantal gesprekken hebben we hem de opdracht gegeven. We zochten heel speci'iek naar iemand die ons door de initië le fase kon leiden van het hele project dat tot doel had een nieuw instrument te ontwikkelen waarmee we alle verzoeken voor vertalingen, publicaties en drukwerk van documenten konden beheren en tegelijkertijd de middelen hiervoor konden beheersen, controleren en plannen. En dat moest natuurlijk ook nog eens worden geı̈ntegreerd met ons vertaalplatform é n gekoppeld aan onze publicatie- en drukwerkinstrumenten. Met dit nieuwe instrument, dat we ons ‘echte’ ERP-systeem noemen, beheersen we de kernactiviteit van de WTO, het publiceren van documenten, en een groot deel van de middelen. Met ons ‘of'icië le’ ERPsysteem beheersen we ‘slechts’ HR en Finance. ‘We hebben drie maanden met Marcel samengewerkt. Hij heeft daarin bewezen over grote technische kennis en uitstekende intermenselijke vaardigheden te
Anderen over Marcel
beschikken. Het ontwerpen van een nieuwe architectuur leek hem gemakkelijk af te gaan. Hij was snel en maakte het voor ons erg inzichtelijk. Daarnaast beschikte hij over het vermogen om onze mensen te coachen en te helpen met het vergroten van hun vaardigheden op het gebied van bedrijfsprocesanalyses, met name in BPNM. Marcels technische bekwaamheid in projectmanagement, waarbij hij zich houdt aan bepaalde technische standaards als RUP, bleek uitmuntend te zijn. Dus niet alleen leken de technische onderdelen van het project hem soepel af te gaan, hij is er ook nog eens in geslaagd ons te leren hoe we deze technologieë n beter kunnen gebruiken. Dit project moest worden gedaan in een omgeving met complexe onderlinge verhoudingen, maar dankzij zijn ontspannen en aimabele persoonlijkheid trad Marcel iedereen even vriendelijk tegemoet.’
Marijke Weijers ICT manager bij Scholten Awater ‘We hebben Marcel gevraagd om mee te helpen aan de selectie van een nieuw ERP-systeem. Om een en ander in kaart te brengen en de architec-
7
tuur op papier te zetten. Dat liep van juli/aug. 2012 tot januari 2013. Vanaf september/oktober hebben we hem gevraagd gebruikers te assisteren om alle processen in de organisatie in kaart te brengen. Voor dat project heeft hij ook gewerkt met de tool Bizagi. Daarna zijn wij gestart met het project WMS, het opzetten van een nieuw warehouse managementsysteem dat we in huis hebben ontwikkeld en waarvan Marcel projectleider is geworden. Al met al heb ik meer dan een jaar heel intensief met Marcel samengewerkt. ‘Marcel werkt heel secuur, heel planmatig, kan goed luisteren, zaken goed vertalen en objectief beoordelen. Hij heeft op vele vlakken voldoende kennis in huis en kan heel goed processen analyseren om te zien of je die ef'icië nter in kunt richten. Omdat hij veelal bij hele grote multinationals gewerkt heeft, kan hij de neiging hebben om te theoretisch te redeneren dan voor een minder groot bedrijf als Scholten Awater nodig is. Maar daar staat tegenover dat hij op alle niveaus met ons kon meedenken. Bizagi is een tool om bijvoorbeeld processen te beschrijven, maar processen konden niet aan elkaar gekoppeld worden in de tool. Marcel heeft daar in C# zelf
de scripts voor geschreven, waardoor we het pakket konden uitbreiden. Ook daarin is hij zeer bedreven. Hij heeft zeer veel kennis in huis en kan van hoog tot laag allerlei projecten binnen ICT doen. ‘Marcel kon met de meeste mensen binnen onze organisatie goed overweg. Hij kan mensen echt motiveren. Hij is makkelijk in de omgang. Als mensen het niet met hem eens zijn, gaat hij dat niet uit de weg. Dan probeert hij de ander op een prettige manier te laten inzien dat er ook andere gezichtsvelden zijn.’
Robert Tretinjak Staat aan het hoofd van het Meet Data Management bij E.ON Sweden ‘Ik heb met Marcel gewerkt toen ik bij Sony Ericsson Mobile Communications in dienst was. Op dat moment stond ik aan het hoofd van de afdeling ‘Solution Management Of'ice for Customer Services’. Ik was verantwoordelijk voor een project dat een set aan nieuwe en verbeterde business processen inclusief de ondersteunende IT -systemen moest opleveren, en contracteerde Marcel als consultant via
zijn eigen bedrijf, Sennema Consulting & Interim Management. We hebben ongeveer twee jaar samengewerkt, waarbij Marcel aan het hoofd stond van het team dat een ‘Single Sign-On Solution’ ontwikkelde dat geschikt was voor diverse systemen. De architectuur werd voor een groot deel door hem zelf ontwikkeld. ‘Marcel is toegewijd, resultaatgericht, prettig in de omgang, communicatief en betrouwbaar. Hij is zeer competent, beschikt over een diepe en brede vakkennis, maar is ook in meer algemene zin goed ontwikkeld. Hij toont grote interesse in het zich eigen maken van nieuwe kennisvelden en blinkt daar dan al gauw in uit door de verworven kennis te combineren met zijn ervaring. Bovendien past hij zich gemakkelijk aan nieuwe situaties aan. Dat blijkt ook uit het feit dat hij zich als specialist op het gebied van IT in consumentenelektronica en after sales systemen nu ook heeft bekwaamd in de utilities sector. Wat verder in zijn voordeel pleit, is het gegeven dat, voor zover ik weet, zijn ‘Single Sign-On Solution’ nog altijd in gebruik is. Dat laat zien dat hij het toekomstbestendig heeft ontworpen en zo heeft gebouwd dat het 'lexibel mee kan in een veranderende omgeving.’
