veb-kostenonderzoek Online beleggen onder de loep
Banken en brokers houden kosten voordeel in eigen zak
16- effect // maart 2012
Tekst Patrick Beijersbergen & Robert Rosenau
VdeErzoBek
on
>> >>>
on BROker derzoek 2 01
2> >
acties die zij rekent aan de brokers fors verlaagd ten opzichte van vorig jaar. Banken betalen nu 40 eurocent voor een Nederlands optiecontract, tegen 75 eurocent voorheen. Alleen bij Lynx, Today’s en TradersOnly heeft dit geleid tot (iets) lagere tarieven. Alex hanteert niet langer een minimumtarief. Maar de grootbanken houden vast aan hun veel te hoge tarieven: vanaf zo’n 3 euro per contract. De kostenverlaging had een mooie aanleiding kunnen zijn voor de duurdere aanbieders om hun tarieven naar beneden te krijgen. In plaats daarvan zijn de verschillen in kosten nog steeds erg groot tussen de verschillende brokers. Vanwege de verschillende manieren waarop banken en brokers hun tarieven samenstellen is het voor particulieren bijna ondoenlijk om op eigen houtje snel de goedkoopste broker te vinden. In dit onderzoek kijken we eerst naar de kosten van beleggingen in bepaalde beleggingscategorieën, zoals opties, aandelen en turbo’s. Vervolgens komen een aantal voorbeeldbeleggers aan bod met reële beleggingsportefeuilles. Ook hier maken we een ranglijst wie in welke situatie goedkoop of duur is. effect // maart 2012 - 17
> >>>
BROKERONDER ZOE >>>>> K2 >>> > > > 0 > >
ERZ OE
>>>
Wie echt voor de allergoedkoopste wil gaan voert momenteel aandelenorders uit via Saxobank en optieorders via Mijnbroker.
>>>>>>> BROKEROND
20
W
Wat kosten betreft lijkt er voor beleggers via internet afgelopen jaar weinig veranderd. Beleggers die zelfstandig hun transacties inleggen zijn grosso modo dezelfde kosten kwijt om een order in te leggen. Natuurlijk is de situatie niet helemaal gelijk aan die van een jaar geleden tijdens het vorige VEB-Kostenonderzoek. Zo heeft Mijnbroker het bewaarloon afgeschaft en hebben Lynx, Today’s en TradersOnly hun optietarief iets terug geschroefd. Bij Saxobank is het minimumtarief voor aandelenorders verlaagd, Alex schafte de minimumprijs voor optieorders af. Tot zover de bescheiden veranderingen voor particuliere beleggers. Voor banken en brokers veranderden er veel meer. Achter de schermen is het beurzenlandschap de afgelopen twaalf maanden wel sterk veranderd. De opkomst van alternatieve handelsplatforms heeft geleid tot fragmentatie en meer concurrentie. Dit zou de kosten die banken maken om de orders voor hun klanten uit te voeren moeten drukken. Maar beleggers hebben daar nog maar weinig van kunnen profiteren. Beursplatform Euronext heeft de prijzen voor optietrans-
>> >>> >>> 2 1
K
Beleggers betalen niet veel minder voor afhandeling van hun transacties dan een jaar terug. En dat terwijl de kosten van een deel van de transacties voor banken en brokers fors lager zijn. Ze blijken het voordeel van lagere kosten liever in eigen zak te houden.
veb kostenonderzoek Online beleggen onder de loep
Let niet alleen op de kosten
Wie dat voor zijn eigen situatie wil narekenen kan dat online doen via veb.net/goedkoopbeleggen.
Brokers verschillen niet alleen in de kosten die zij in rekening brengen. Ook handelsmogelijkheden, gebruiksgemak van het handelssysteem, beschikbare koersinformatie en klantvriendelijkheid kunnen redenen zijn om over te stappen of juist te blijven zitten bij de huidige bank. En er is meer. Willen ze een broker die voor één order wordt uitgevoerd veel gelegenheid biedt tot controle van de order, of duurt dat te lang en moet een order juist zo snel mogelijk naar de beurs toe? Hoe eenvoudig moet een belegger met geleend geld kunnen beleggen? Is handelen in Amsterdam voldoende of moeten ook Frankfurt, New York en Tokyo beschikbaar zijn? Alleen aandelen en obligaties of ook derivaten als opties en turbo’s? Een ander verschil tussen brokers zit in de manier waarop met verschillende valuta wordt omgegaan. Als een belegger een in dollars genoteerd aandeel aanschaft, zullen sommige brokers die dollars automatisch naar euro’s omrekenen en vervolgens van de eurorekening afhalen, terwijl andere partijen dit verrekenen met een dollarrekening, ook als daar helemaal geen dollars op staan. In dat geval staat de belegger dus misschien ongewild rood in dollars.
Fossiel sterft langzaam uit Het einde van bewaarloon komt steeds dichterbij. Jarenlang brachten brokers kosten in rekening voor het bewaren van de effecten van hun klanten, een praktijk uit vervlogen tijden. Mijnbroker schafte deze kostenpost vorig jaar af. Beleggers die een portefeuille aanhouden via Alex, BinckBank, ING, ABN Amro en Rabobank betalen nu nog wel traditioneel bewaarloon. Een vast regeltarief, minimumtarief, stevige opslagen voor buitenlandse effecten en een degressieve kostenstructuur zullen vooral bij een kleine portefeuille flink drukken op het rendement.
Wie berekent nog bewaarloon? (voor effecten in Nederland) Broker Lynx Today’s Brokers TradersOnly MijnBroker Saxobank SNS Bank Alex BinckBank ING ABN Amro Rabobank
Kosten Geen bewaarloon Geen bewaarloon Geen bewaarloon Geen bewaarloon Geen bewaarloon Max. 0,2 procent (SNS hanteert all-in tarief) Max. 0,2 procent + btw Max. 0,2 procent + btw Max. 0,2 procent + btw Max. 0,2 procent + 1,60 euro/fondsregel + btw Max. 0,2 procent + 1,75 euro/fondsregel + btw
18 - effect // maart 2012
Beleggingsfondsen zijn in dit onderzoek buiten beschouwing gelaten. De kosten voor deze categorie zullen in een separaat onderzoek later dit jaar uitvoerig onderzocht worden.
Aandelentransacties De kosten van aandelentransacties zijn onderzocht voor orders van 4.000, 8.000 en 30.000 euro. De tabellen geven voor elk van deze transacties het verschuldigde bedrag weer. Voor alle drie deze transacties is nu Saxobank de meest voordelige partij. Saxobank hanteert een tarief van 0,10 procent met een minimum van 5 euro. Bedenk wel dat Saxobank een relatief hoge eerste storting verwacht: 10.000 euro als beleggers een rekening willen openen. Lynx, Today’s en TradersOnly zijn nog relatief voordelig bij kleine orders, dankzij een lage minimumprijs en omdat er geen vaste kosten per transactie worden gehanteerd. Voor grotere orders komt na Saxobank ING als tweede uit de bus, gevolgd door Rabobank Actief. Voor nog grotere orders komt Mijnbroker in beeld, want hier wordt een maximumtarief gehanteerd van 35 euro. Voor aandelenorders boven 35.000 euro is Mijnbroker dus voordeliger dan Saxobank. Alex, BinckBank en SNS hanteren kortingsstructuren die voor sommige beleggers die zeer veel handelen interessant kunnen uitpakken, maar die voor de lijstjes hier buiten beschouwing zijn gelaten. Bij de profielen die hierna getoond worden, is wel rekening gehouden met mogelijke kortingen. Optietransacties De tarieven voor optieorders zijn de afgelopen jaren scherp gedaald. Maar dit jaar lieten de bestaande partijen hun tarieven over het algemeen ongemoeid. En dat is vreemd. Beursbedrijf NYSE Euronext verlaagde eind vorig jaar de op-
Overstappen naar een andere aanbieder kan flink in de kosten schelen en is minder moeilijk dan gedacht. Overboeken van effecten is bij sommige partijen gratis. Vaak is de nieuwe broker bereid de kosten (deels) te vergoeden.
Wat beleggers betalen voor aandelentransacties Aandelenorder van 4.000 euro
Aandelenorder van 8.000 euro
Aandelenorder van 30.000 euro
Saxobank
€ 5,00
Saxobank
€ 8,00
Saxobank
€ 30,00
Today’s Brokers
€ 6,00
Today’s Brokers
€ 11,20
ING
€ 32,00
TradersOnly
€ 6,00
TradersOnly
€ 11,20
Rabobank Actief
€ 34,00
Lynx
€ 6,00
Lynx
€ 11,20
Mijnbroker
€ 35,00
Mijnbroker
€ 10,50
Rabobank Actief
€ 14,20
BinckBank
€ 36,50
BinckBank
€ 10,50
ING
€ 14,40
ABNAMRO
€ 36,50
ABNAMRO
€ 10,50
Mijnbroker
€ 14,50
SNS Bank
€ 38,00
Rabobank Actief
€ 10,60
BinckBank
€ 14,50
Rabobank Select
€ 40,00
ING
€ 11,20
ABNAMRO
€ 14,50
Today’s Brokers
€ 42,00
Rabobank Select
€ 11,40
Rabobank Select
€ 15,80
TradersOnly
€ 42,00
SNS Bank
€ 12,00
SNS Bank
€ 16,00
Lynx
€ 42,00
Rabobank Basis
€ 12,20
Rabobank Basis
€ 17,40
Rabobank Basis
€ 46,00
Alex
€15,50
Alex
€ 21,50
Alex
€ 54,50
tietarieven en ook de oprichting van de alternatieve beurs TOM (The Order Machine) van BinckBank, effectenhuis Optiver en ABN Amro is erop gericht lagere tarieven te bewerkstelligen. De kosten aan de achterkant dalen dus scherp. Dat zou beter tot
uitdrukking mogen komen in de tarieven die brokers in rekening brengen bij hun klanten. Alleen Lynx, Today’s en TradersOnly werden iets voordeliger per contract, en Alex schafte het minimumtarief af. Mijnbroker rekent € 1,70 per
Vooral de oude grootbanken ING, Rabobank en SNS hanteren dergelijke vaste kosten wel nog. Blijkbaar kunnen ze op hun oude dag maar moeilijk meekomen. Het is jammer dat bij de goedkoopste broker bij aandelen, Saxobank, geen (Nederlandse) opties kunnen worden verhandeld. Wie het voordeligst wil handelen, moet dus voor aandelen naar Saxobank, maar voor opties naar Mijnbroker. Dat kan, maar is niet handig als je gedekte callopties op je aandelen wil schrijven.
optiecontract, zonder minimum. Hierdoor is Mijnbroker net als vorig jaar voor optieorders van elke omvang het voordeligst. Bij ABN Amro, Alex, BinckBank, Lynx, Mijnbroker, Today’s en TradersOnly wordt geen minimumtarief voor optiehandel meer gerekend.
Wat beleggers betalen voor optietransacties 1 optiecontract Mijnbroker TradersOnly Today’s Brokers Lynx BinckBank ABNAMRO Alex Rabobank Actief Rabobank Basis Rabobank Select SNS Bank ING
€ 1,70 € 1,90 € 1,90 € 1,90 € 2,90 € 2,90 € 3,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 11,00
2 optiecontracten
5 optiecontracten
50 optiecontracten
Mijnbroker TradersOnly Today’s Brokers Lynx BinckBank ABNAMRO Alex Rabobank Actief Rabobank Basis Rabobank Select SNS Bank ING
Mijnbroker TradersOnly Today’s Brokers Lynx Rabobank Actief BinckBank ABNAMRO Alex SNS Bank ING Rabobank Select Rabobank Basis
Mijnbroker TradersOnly Today’s Brokers Lynx Rabobank Actief ABNAMRO ING Rabobank Select BinckBank Rabobank Basis Alex SNS Bank
€ 3,40 € 3,80 € 3,80 € 3,80 € 5,80 € 5,80 € 6,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 11,00
€ 8,50 € 9,50 € 9,50 € 9,50 € 13,25 € 14,50 € 14,50 € 15,00 € 15,00 € 15,00 € 16,25 € 17,75
€ 85,00 € 95,00 € 95,00 € 95,00 € 110,00 € 129,00 € 130,00 € 135,50 € 145,00 € 148,25 € 150,00 € 150,00
effect // maart 2012 - 19
veb-kostenonderzoek Online beleggen onder de loep
Jorrit Baerends Oprichter en eigenaar van online vergelijkingssite BrokerTarieven.nl. Baerends is vaste medewerker aan het jaarlijkse VEBKostenonderzoek.
mening uit het veld
“Er is zeker nog ruimte voor lagere tarieven” Wat is je algemene beeld van de ontwikkelingen op kostengebied? Sinds het vorige VEB-onderzoek zijn er geen grote veranderingen op kostengebied. Toch betaalt de gemiddelde belegger zo‘n 650 euro per jaar te veel aan kosten. Interessant was vooral de kostenverlaging van Euronext. Dit kan een start zijn van meerdere verlagingen. Deze is nog maar door weinig brokers doorgegeven aan de klanten, maar er zullen uiteindelijk brokers komen die dat wel gaan doen. Zijn er op korte termijn tariefsverlagingen te verwachten? Er is zeker nog ruimte voor lagere tarieven. De verlaging van Euronext is daar een voorbeeld van. Momenteel houden de brokers elkaar goed in de gaten. Dit jaar zal er ook nog een nieuwe partij de markt betreden, Keytrade. BinckBank heeft ooit de thuismarkt van Keytrade (België) opgeschud, wellicht gaat Keytrade dit nu doen op de thuismarkt van BinckBank. Wisselen beleggers vaak van broker? De tendens die we zien is dat beleggers rekeningen bij meerdere brokers aanhouden. Dit om optimaal te profiteren van de meest gunstige tarieven. Nog meer ontwikkelingen? Je ziet dat het aanbod van brokers belangrijker wordt. Ondanks dat de meeste beleggers nog willen handelen op de traditionele markten, zijn er steeds meer beleggers die meer willen. Brokers breiden hun handelsmogelijkheden dan ook steeds verder uit om hieraan tegemoet te komen.
Turbo order van 1.000 euro Lynx Today’s Brokers TradersOnly ING Mijnbroker ABNAMRO SNS Bank BinckBank Rabobank Basis Rabobank Select Rabobank Actief Alex Saxo Bank
€ 6,00 € 6,00 € 6,00 € 8,80 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 10,00 € 11,00 € 12,00
Turbo order van 10.000 euro
Actueel De resultaten van ons onderzoek hebben we voorgelegd aan alle aanbieders. Twee aanbieders maakten daarbij bekend dat ze op korte termijn hun aanbod zouden wijzigen. Saxobank liet weten ook Nederlandse opties te gaan aanbieden. Alex komt met een nieuwe tariefstructuur waarbij actievere beleggers geen bewaarloon meer betalen.
20- effect // maart 2012
ABNAMRO Saxo Bank Lynx Today’s Brokers TradersOnly ING Rabobank Actief BinckBank Mijnbroker SNS Bank Rabobank Select Rabobank Basis Alex
€ 10,00 € 12,00 € 14,00 € 14,00 € 14,00 € 16,00 € 16,00 € 16,50 € 16,50 € 18,00 € 18,00 € 20,00 € 24,50
Turbo’s Turbo’s, sprinters en speeders zijn verschillende namen voor wat feitelijk hetzelfde product is, maar uitgegeven door verschillende banken. De tarieven voor hefboomproducten zoals turbo’s en sprinters komen in veel gevallen overeen met de tarieven voor Nederlandse aandelen. Alleen hanteert ABN Amro een vast tarief van 10 euro per transactie, ongeacht de omvang. Dat maakt ABN Amro bij grote orders relatief voordelig. SaxoBank hanteert een tarief van 0,1 procent, met een minimum van 12 euro. Bij zeer grote orders wordt Saxo dus net als bij aandelen ook met hefboomproducten redelijk voordelig. Omdat er met hefboomproducten belegd wordt met geleend geld moet er op meer gelet worden bij de keuze van een aanbieder. De banken brengen over het geleende geld een rente in rekening die meestal iets boven de korte marktrente ligt. Naast de rentekosten is er bij de hefboomproducten vaak ook sprake van een relatief groot verschil tussen de biedprijzen en laatprijzen. Omdat er weinig limietorders door particuliere beleggers worden ingelegd, handelt de belegger tegen de bank en die strijkt zo soms flinke percentages op. Zo was ten tijde van ons onderzoek het verschil tussen bieden en laten in turbo’s op aandelen Aegon steeds één eurocent, terwijl in de aandelen gesteld en gehandeld wordt met tienden van centen. Bij het minder liquide BAM was het nog wat erger: 8 cent tussen bieden en laten bij de turbo, een halve cent bij het aandeel. En 8 cent op een aandeel van nog geen 4 euro is toch echt ruim twee procent. Dat zijn flinke verborgen kosten.
Profiel 1 Totaal belegd vermogen
58.000 euro
Δ 4 aandelenorders in NL van gemiddeld 4000 euro
Δ 4 aandelenorders in DL van gemiddeld 2000 euro
Δ 4 aandelenorders in de VS van gemiddeld 3000 euro; gemiddeld 75 aandelen per transactie
Profiel 4
Kosten
Lynx TradersOnly Today’s Brokers SaxoBank BinckBank ING ABN AMRO Rabobank Basis Rabobank Select Alex Rabobank Actief SNS Bank
€ 113 € 113 € 113 € 173 € 327 € 405 € 444 € 486 € 488 € 489 € 491 € 561
Totaal belegd vermogen
30.000 euro Δ 8 0 aandelenorders in NL van gemiddeld 8.000 euro
Δ 8 0 optieorders in NL; 5 contracten per transactie
Δ 2 4 turbo’s; gemiddeld 2000 euro per transactie
Δ 4 aandelenorders (alleen kooporders) in Zwitserland van gemiddeld 2000 euro
Profiel 2 Totaal belegd vermogen
200.000 euro Δ 12 aandelenorders in NL van gemiddeld 15.000 euro
Δ 12 aandelenorders in de VS van gemiddeld 10.000 euro; 500 aandelen per transactie
Kosten
Today’s Brokers Lynx TradersOnly Mijnbroker SNS Bank BinckBank Rabobank Actief ABN AMR O ING Alex Rabobank Select Rabobank Basis
€ 1.800 € 1.800 € 1.800 € 2.080 € 2.340 € 2.547 € 2.568 € 2.650 € 2.654 € 2.887 € 2.916 € 3.144
Profiel 5
Kosten
Today’s Brokers TradersOnly Lynx BinckBank ABN AMRO Rabobank Actief Alex ING SNS Bank Rabobank Select Rabobank Basis
€ 838 € 838 € 838 € 1.750 € 1804 € 1.822 € 1.986 € 1.999 € 2.057 € 2.060 € 2.232
Δ 12 aandelenorders in DL van
Totaal belegd vermogen
800.000 euro
Δ 4 aandelenorders in NL van gemiddeld 75.000 euro Δ 4 aandelenorders in FR van gemiddeld 75.000 euro Δ 4 aandelenorders in de VS van gemiddeld 75.000 euro; gemiddeld 2000 aandelen per transactie
Δ 4 aandelenorders in Engeland van gemiddeld
gemiddeld 5.000 euro
75.000 euro
Δ 24 optieorders in NL;
Δ 4 obligatieorders in NL van gemiddeld 75.000 euro
10 contracten per transactie
Profiel 3 Totaal belegd vermogen
120.000 euro Δ 4 obligatieorders in Canada
Kosten Kosten
BinckBank ABN AMRO SNS Bank ING
van gemiddeld 15.000 euro
Δ 4 obligatieorders in NL van gemiddeld 15.000 euro Δ 4 obligatieorders in DL van gemiddeld 15.000 euro Δ 4 orders voor trackers in NL van gemiddeld 15.000 euro
€ 630 € 708 € 868 € 1.221
profielen en onderzoek
SaxoBank BinckBank Rabobank Actief SNS Bank ABN AMRO Rabobank Select Alex Rabobank Basis ING
Δ De kosten per aanbieder verschillen sterk per situatie. Δ Wij hebben vijf profielen samengesteld om overzicht te bieden. Δ De genoemde transacties zijn binnen één jaar uitgevoerd. Δ Het belegd vermogen verschilt per transactie. Aantal fondssoorten verschilt per profiel. Δ Dit heeft invloed op de hoogte van eventueel te betalen bewaarloon. Δ Peildatum kostenonderzoek: medio februari.
€ 1.341 € 2.638 € 2.664 € 2.7 70 € 2.783 € 3.124 € 3.4 99 € 3.584 € 3.869
effect // maart 2012 - 21
