VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Jaarverslag Vrije-CLB-Koepel vzw 2010 - 2011
1
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
2
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Voorwoord Het voorwoord in het vorige jaarverslag sloot Els Palmaers, toenmalig directeur, af met mijn naam in de laatste alinea. Die grijp ik aan om het nieuwe jaarverslag in te leiden. Els, in jouw voorwoord wenste je me veel succes en moed. Mocht ik ooit de kans krijgen om in een voorwoord mijn opvolger aan te duiden, zal ik zonder twijfel hetzelfde doen. Tegelijk maak ik van de gelegenheid gebruik om jou te bedanken voor het vertrouwen en de steun in de voorbije jaren waarin ik onder jouw directeurschap mocht werken. Na een jaar zelf op de stoel van directeur gezeten te hebben, besef ik maar al te goed hoe vallen en opstaan de job typeren. Ik denk dat ik kan terugblikken op een periode waarin we ook af en toe zijn blijven opstaan. Het succes van een organisatie hangt echter maar voor een beperkt deel af van de dagelijkse leiding. Die successen komen niet toevallig, maar zijn het resultaat van een heel team.
Stefan Grielens, algemeen directeur
3
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Inhoud Voorwoord 3 Opdracht 7
De Vrije-CLB-Koepel vzw zal
Organisatiestructuur
7
7
Algemene vergadering 7 Raad van bestuur 7 Dagelijks bestuur 8 Staf 9 Directiedagen 9 Medewerkersplan 10 Interne organisatie & beleidsuitvoering 11 Werkzaamheden 2010-2011 11 De dienst verzorgt daarnaast: 12 Inhoudelijke ondersteuning 12 Inhoud en beleid hand in hand 13 Administratieve & juridische ondersteuning Beleid & communicatie 15 Beleid 15 Communicatie 15 Caleidoscoop 15
14
Overleg & samenwerking 16
Commissie 21 16 Commissie 4 17 Commissie 5 17 WG beleidsondersteuning 18 WG WAJA 19 Werking 2010-2011 19 WG christelijke inspiratie 21 Internettensamenwerkingscel (ISC) 21 KU Leuven & VCLB ondersteunen elkaar COC 22 Vertegenwoordigingen 23
Prioritaire thema’s & 4 domeinen
22
23
Preventieve gezondheidszorg 23 PGZ over de netten heen 23 Het consult in het bad van de wetgeving Onderwijsloopbaanbegeleiding 25 Doorlichting 25 Informatieverstrekking 25 Competentieontwikkeling 27 Diagnostiek 27 DRM 29 CLB-profiel 29 Leerzorg 29 Leren & studeren 30 CLB-profiel 31 Psychisch en sociaal functioneren 31
4
24
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Pesten 31
Prioritaire doelgroepen
32
Kansenbevordering 32 Leerlingen met specifieke noden 34
Andere thema’s
35
CLB-rollen 35 Instapwerking nieuwe medewerkers Psychomotoriek 35 Leerplicht 36 Proactief 36 Schoolondersteuning 37 Online hulp 37
35
LARS 38
Nomenclatuur LARS 38 Medisch luik 38
Kwaliteitszorg 39
Overleggroep kwaliteitszorg 39 Centrumondersteuning 39 Nascholingsactiviteiten 39 Interne kwaliteitszorg op de VCLB-Koepel vzw 39 Vragenlijst welbevinden met bijhorend stappenplan
40
Nascholing 40 Administratieve & juridische ondersteuning 40
Standaardaangifte leerlingenbegeleiding VCLB 41 Decreet rechtspositie minderjarige – blijvend ondersteuning bieden 41 Medisch luik 41 Elektronisch personeelsdossier 41 Overeenkomst laptopgebruik 41 Samenwerkingsovereenkomst CLB-CAR 42 Diverse ondersteuning 42 Website 42 Deelname aan diverse werkgroepen/vergaderingen 42 Publicaties 43 Vorming 44 Ondersteuning van de implementatie van de welzijnswet – Technische bedrijfseenheid (TBE) VCLB vzw 44
CPBW 45 Communicatie ICT
46
49
Caleidoscoop
50
5
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
6
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Opdracht De opdracht van de Vrije-CLB-Koepel vzw staat beschreven in haar statuten. De vereniging heeft tot doel het groeperen van de vrije centra voor leerlingenbegeleiding (CLB’s) met het oog op hun uitbouw en belangenbehartiging. Zij wil deze missie vervullen vanuit een christelijke visie op mens en samenleving. Zij wil haar doelstellingen realiseren door de vrije CLB’s te vertegenwoordigen en te verdedigen bij de overheid en andere instanties, door coördinerend op te treden, door hen te positioneren in het onderwijs- en maatschappelijk veld en door hen te ondersteunen bij hun uitbouw.
De Vrije-CLB-Koepel vzw zal • optreden als representatieve organisatie van de vrije CLB's met het oog op hun vertegenwoordiging en belangenbehartiging; • een eigentijdse en christelijk geïnspireerde visie op het werk van de CLB's ontwikkelen en bij haar leden verspreiden; • fora voor overleg, opvolging en coördinatie bieden, o.a. op het terrein van de beleidsontwikkeling en -advisering, inclusief het ontwikkelen van concepten, methoden en producten; • inhoudelijke ondersteuning bieden via begeleiding, nascholing, studie-, onderzoeks- en ontwikkelingswerk, inclusief een (occasionele) werking naar derden; • logistieke ondersteuning bieden (o.a. administratief, juridisch en op het vlak van publicaties, documentatie en informatisering). Voor de periode 2009-2012 is een beleidsplan opgesteld.
Organisatiestructuur Algemene vergadering De algemene vergadering viel in 2009-2010 op 17 maart 2010 onder leiding van voorzitter Guido Dumon. Hij mocht meerdere nieuwe leden verwelkomen en keurde de aangepaste ledenlijst van de raad van bestuur goed. Na toelichting en bespreking van de financiële items keurde de algemene vergadering de jaarrekening, de balans 2010 en de bestemming van het resultaat goed. Annelies De Graeve stelde het jaarverslag 2009-2010 kort voor. Dat jaarverslag werd net zoals vorig jaar online beschikbaar gezet. Jef Janssen schetste de werking en plannen van de werkgroep christelijke inspiratie. Tot slot dankte de voorzitter alle afscheidnemende leden van de commissies en werkgroepen, de directeursgroep, de algemene vergadering en de raad van bestuur. Hij dankte alle medewerkers achter de schermen en nodigde de aanwezigen uit op de traditionele receptie.
Raad van bestuur De raad van bestuur buigt zich over beleidsactiviteiten die de koepelwerking mogelijk maken en optimaliseren, over subsidiaire beleidsinitiatieven die de koepel ontplooit ter ondersteuning van de besturen, de directies en de medewerkers van de vrije centra en over beleidsvoorbereidend en opvolgend werk in functie van CLBrelevante initiatieven van de overheid. Tijdens het werkjaar 2010-2011 vergaderde de raad van bestuur negen keer. Om haar statutaire opdracht m.b.t. het voeren van een efficiënt financieel beleid van de koepel te realiseren besteedde de raad van bestuur veel aandacht aan de jaarrekening en de begroting ter voorbereiding en als evaluatie van de jaarlijkse algemene vergadering. Voor een professionele organisatie zijn de sleutelwoorden deskundigheid, kwaliteitszorg en transparantie ook in deze materie van toepassing. De voorbije jaren heeft de koepel grote inspanningen geleverd om haar beleid meer transparant te maken voor haar leden en om de aanwending van de middelen te motiveren. Het beleidsplan, het medewerkersplan en de aanwending van het positief saldo
7
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 voor implementatieondersteuning van LARS zijn in deze illustratief. Daarnaast behandelde de raad van bestuur ook dossiers zoals onkostenvergoedingen en verbouwingswerken voor een goed onthaal. Ook in 2010-2011 ontwikkelde de koepel een waaier van initiatieven ter ondersteuning van bestuurders, directies en medewerkers van de centra. De koepel engageerde zich uitdrukkelijk een aantal lopende initiatieven te continueren en verder te ondersteunen, m.n. het project LARS en het project protocollering diagnostiek (Prodia). De ondersteuning van de koepel betreft zowel het sturen en bekrachtigen van de krijtlijnen van de projecten als het mogelijk maken van de werking via personele en/of financiële en/of logistieke ondersteuning, als het lobbyen en bemiddelen bij partnerorganisaties en de overheid. Over de inhoudelijke werking en stand van zaken leest u elders in dit verslag. De raad van bestuur boog zich daarnaast in 2010-2011 over volgende dossiers: • Taalproef
• Pensioennoemer CLB
• Scholengemeenschappen secundair onderwijs
• Beheersovereenkomst voor partnerorganisatie PGZ
• Decreet leerlingenbegeleiding
• Schoolondersteuning
• Onderwijsloopbaanbegeleiding
• LVS
• Leerzorg
• Nascholingsaanbod
• Werkingsmiddelen voor de CLB
• De CLB-rollen
• Opvolging beleidsplan VCLB en de • Integrale jeugdh ulp beleidsrealisaties • Hervorming van de VCLB-website Leden van de raad van bestuur • Bassens Rudi
• Mettepenningen Hugo
• Bloemen Rik
• Neefs Wilfried
• Burvenich Lia
• Schouppe Marc
• Catteeuw Griet
• avernier Jean-Pierre
• D’Oosterlinck Patrick
• Tielemans Christine
• Daemen Stephaan
• Vanachter Jos
• Driessens Ans
• Van Damme Marcel
• Dumon Guido
• Van De Veire Hugo
• Goossens Pieter
• Van Hecke Mieke
• Grielens Stefan
• Verellen Jan
• Lancksweerdt Patrick • Knapen Peter • Maertens Lut Verslaggever: André Verdegem
Dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur heeft als functie de vergadering van de raad van bestuur zo efficiënt mogelijk te laten verlopen door voorbereidend werk te verrichten. De raad van bestuur neemt de beleidsbeslissingen, die voorbereid worden door het dagelijks bestuur, door de algemeen directeur en/of door de adviesorganen van de koepel. Er is een grote overlap tussen de agendapunten van het dagelijks bestuur en van de raad van bestuur maar de finaliteit van de aanpak op beide niveaus is wezenlijk anders. Het dagelijks bestuur waakt erover dat de afspraken en besluiten uitgevoerd en opgevolgd worden.
8
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Leden van het dagelijks bestuur: • Dumon Guido • Mettepenningen Hugo • Grielens Stefan • Knapen Peter • Tielemans Christine • Van Damme Marcel Werking 2010-2011 Het dagelijks bestuur kwam maandelijks samen om de vergaderingen van de raad van bestuur en van de algemene vergadering van de koepel voor te bereiden en afspraken op te volgen. Meer toelichting bij de inhoudelijke werking vindt u bij de verslaggeving van de raad van bestuur.
Staf De algemeen directeur en de coördinatoren van de verschillende diensten komen tweewekelijks samen in een stafvergadering. De ‘staf’ garandeert dat de werking van de diensten en cellen op elkaar afgestemd blijven, zorgt voor wisselwerking tussen de diensten, stemt de violen en brengt actuele thema’s ter bespreking op tafel. Ad hoc zijn ook de verantwoordelijke voor communicatie en de verantwoordelijke voor kwaliteitszorg aanwezig. De staf brengt op informele wijze verslag uit via het ‘Stafke’ op Coupel Local.
Directiedagen Jaarlijks organiseren we een aantal directiedagen waarop alle VCLB-directeurs uitgenodigd worden. De agenda’s voor deze dagen worden opgesteld aan de hand van enkele uitgangspunten. Zo willen we tijdens de directiedagen zo dicht mogelijk aansluiten bij de actualiteit. Daarom is er het vaste onderdeel “beleidsontwikkelingen”. Dat bestaat uit twee delen: beleidsontwikkelingen op het niveau van de koepel en beleidsontwikkelingen op het niveau van de overheid. Daarnaast agenderen we minstens een actueel onderwerp om verder uit te diepen. In het schooljaar 2010-2011 werden er 3 directiedagen en 1 directietweedaagse georganiseerd en dit over het algemeen tot grote tevredenheid van de directies. De gemiddelde tevredenheid was 81%. Onderwerpen 2010-2011 • De CLB-rollen • Schoolondersteuning • Evaluatie decreet rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp • Een netoverstijgende visie op attestering buitengewoon onderwijs/GON • Beheersovereenkomst voor een partnerorganisatie PGZ • Het consult in het bad van de wetgeving • Preventieve gezondheidszorg: wetenschappelijke state of the art PGZ • LARS • E-hulp in het CLB • Vzw Recht-op
9
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Medewerkersplan Stefan Grielens
Algemeen directeur INTERNE ORGANISATIE & BELEIDSUITVOERING
Robert De Mesel
Coördin. interne organisatie & beleidsuitvoering
Magda Van den Borre
Medewerker directiesecretariaat
Ellen Waterschoot
Medewerker directiesecretariaat - onthaal
Marina Stevens
Medewerker onthaal
Koen Van Daele
Medewerker catering
Geert Wittoek
Verantwoordelijke ICT
Renilde Wuyts
Medewerker informaticatoepassingen
Marie-Claire Parent
Medewerker boekhouding
Tijl De Bast
Medewerker directiesecretariaat BELEID & COMMUNICATIE
André Verdegem
Coördin. beleid & communicatie
Annelies De Graeve
Verantwoordelijke communicatie
Yvette Prick
Medewerker media-editor
Tijl De Bast
Medewerker media-editor
Linda Graindourze
Verantwoordelijke Caleidoscoop
An Victoir
Verantwoordelijke Caleidoscoop
Mieke Schepkens
Medewerker Caleidoscoop ADMINISTRATIEVE & JURIDISCHE ONDERSTEUNING
Annelien Maebe
Coördinator adm. & jur. onderst.
Elke Michiels
Verantwoordelijke juridische ondersteuning (vanaf 19/04/2010)
Vera De Boeck
Medewerker adm. & jur. onderst.
Sonja Vermeulen
Medewerker adm. & jur. onderst
Trees Ameloot
Verantwoordelijke Preventiebeleid INHOUDELIJKE ONDERSTEUNING
Stefaan Jonniaux
Coördinator inhoudelijke onderst.
Sonja Buts
Verantwoordelijke nascholing Verantwoordelijke leren & werken
10
Sven Samain
Verant. onderst. v/d centra en v/d koepel als lerende org.
Piet Casier
Verantw. begeleidingsdomein PSF
Lieve Willems
Verantw. diagnostiek en lln. met specifieke noden
Tine Gheysen
Verantw. leerlingen met specifieke noden
Lieve Feys
Verantw. begeleidingsdomein PGZ
Luc Driesmans
Verantwoordelijke kansenbevordering (GOK)
An Victoir
Verantw. voor het thema proactief werk
Trees Ameloot
Verantwoordelijke begeleidingsdomein PGZ
Johan David
Verantwoordelijke begeleidingsdomein SLB
Christine Vonckx
Verantwoordelijke begeleidingsdomein L&S
Jos Cré
Verantwoordelijke LOP en diversiteit als meerwaarde
Dirk Verrycken
Verantwoordelijke informatieverstrekking
Ellen Waterschoot
Medew. secretariaat nascholing & begeleiding
Sandra Van Aerschot
Medewerker secretariaat nascholing
Mieke Schepkens
Medewerker secretariaat begeleiding
Imke Vandenberghe
Project OP STAP
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Elisabet Campforts
Project OP STAP Investeringen VCLB
Dirk Verrycken
Verantwoordelijke informatieverstrekking
Bart De Wever
Medewerker informatieverstrekking
Ludo Huygen
Medew. secretariaat informatieverstrekking
Lieven Degraeve
Verantwoordelijke project LARS Netoverschrijdende projecten met VCLB als penhouder
PRODIA Moniek De Keyser
Protocollering van diagnostiek in de CLB
Marij Gielen
Protocollering van diagnostiek in de CLB
LARS Jan Geraets (*)
Helpdesk
Hilde Denys (*)
Helpdesk
LARS Lieven Degraeve
Nascholing koepelkrediet
PRODIA Anneleen Galle
Nascholing koepelkrediet
Shari De Potter
Nascholing koepelkrediet
Interne organisatie & beleidsuitvoering De dienst interne organisatie en beleidsuitvoering • is een ondersteunende dienst voor alle diensten van de Koepel en voor de VCLB Service cvba; • staat in voor onthaal, directiesecretariaat, alg. secretariaat en economaat; • volgt algemene personeelszaken van de medewerkers van de Vrije-CLB-Koepel vzw en de VCLB Service cvba op; • zorgt voor het beheer van de infrastructuur en faciliteiten; • omvat de cel ICT ten dienste van de organisatie; • zorgt voor de voorbereiding en opvolging van de stafvergaderingen;
Werkzaamheden 2010-2011 Algemeen secretariaat Het algemeen secretariaat werkt voor de diensten Inhoudelijke Ondersteuning en Interne Organisatie en Beleidsuitvoering. Zij zorgen, naast hun opdracht binnen hun dienst, voor een goede werking van het algemeen secretariaat en staan daarbij in voor het (telefonisch) onthaal. Directiesecretariaat Het directiesecretariaat werkt voor de directie en de dienst Interne Organisatie en Beleidsuitvoering. De opdrachten zijn velerlei: • Opvolging van diverse projecten (LOP/LARS/PRODIA/...) en de daaraan verbonden formaliteiten (opvolging van onkosten en uitbetalingen, opvolging van projectaanvragen en uitbetalingen, jaar- en tussentijdse verslagen). • De functionele ondersteuning van het project implementatie LARS.
11
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 • Planning en opvolging van alle woon-, vergader- en werkvoorzieningen van de Vrije-CLB-Koepel vzw, evenals een opvolging van onkostennota's van personeelsleden, woon-werkverkeer, opvolging van de bijdragen van de centra, de terugbetaling van verplaatsingsonkosten aan de deelnemers van commissies en werkgroepen, overleg met syndicus en mede-eigenares. • Opdrachten in personeelsbeheer, zijnde actualisering personeelsdossiers, lonen voor het privépersoneel, registratie van ziekte- en verlofregeling, contacten met het sociaal secretariaat. • De organisatie (planning, afspraken, agenda, afsprakennota, infomap) en ondersteuning van de wekelijkse stafvergadering. • Actualisering van VCLB-documenten voor de VCLB-medewerkers (formulieren voor onkostennota's, werktijdwijzigingsaanvragen, vademecum, werkschema medewerkers, technische fiche vergaderzalen). • Beheer en planning van de vergaderzalen.
De dienst verzorgt daarnaast: Organisatie van personeelsvergaderingen De dienst Interne Organisatie en Beleidsuitvoering organiseert de personeelsvergaderingen van de Vrije-CLBKoepel vzw en de VCLB Service cvba. Sinds de oprichting van het overlegcomité (d.d. 17/06/2008) is uiteraard de verslaggeving hiervan een wederkerend agendapunt op de personeelsvergaderingen. Gelet op onze specifieke situatie van VCLB vzw en VCLB Service cvba met personeelsleden met verschillende statuten DRP, GECO Brussels Gewest, privé vzw (PC 337) en privé cvba (PC 218) stonden personeelszaken geregeld op de agenda. In het werkjaar 2009-2010 gingen we verder met de uitwerking van de evaluatieprocedure en werden er functioneringsgesprekken gehouden. Het feestcomité en de organisatie van een teamdag In september 2010 organiseerden we onze vierde teamdag. Ditmaal was de provincie Limburg aan de beurt, met in de voormiddag een fietstocht en in de namiddag teambuildingsactiviteiten in het Action Park van Kiewit. Het feestcomité zorgde op geregelde tijdstippen voor een welgekomen verrassing (Sinterklaas, Kerst, Nieuwjaar, Pasen, secretaressedag, pensionering collega’s, afsluiten van het werkjaar) en bereidde de teamdag 2011 voor. Organisatie van het lokaal PBW Het lokaal overlegforum voor Preventie en Bescherming op het Werk maakte in 2010-2011 werk van: • vorming rond EHBO en CPR; • brandveiligheid en het inoefenen van de evacuatiewegen; • bewegingsbeleid (seizoenswandelingen); • ergonomie bij beeldschermwerk.
Inhoudelijke ondersteuning De dienst inhoudelijke ondersteuning • ondersteunt de centra en de CLB-medewerkers in de uitvoering en professionalisering van hun CLBopdrachten; • volgt evoluties in wetenschap, CLB-sector, onderwijs en maatschappij en vertaalt wetenschappelijke inzichten naar de CLB-praktijk; • werkt samen met universiteiten en andere instellingen van het hoger onderwijs; • spreekt expertise aan binnen centra of PVOC’s, ‘tilt’ deze op tot centraal niveau, integreert ze en stelt ze beschikbaar voor de VCLB-sector als nieuwe visies of nieuwe concepten; • werkt visieteksten, materialen, intervisie en supervisie... uit en legt linken met bestaande materialen en organisaties, eventueel in samenwerking met PVOC's; • organiseert begeleidings- en nascholingsactiviteiten, eventueel in samenwerking met PVOC's; • neemt actief deel aan overleg en beleidsvoorbereiding.
12
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Sinds september 2006 werkt de dienst Inhoudelijke Ondersteuning het begeleidings- en nascholingsaanbod meer themagericht uit, met aandacht voor de domeinspecifieke expertise en aandacht voor doelgroepen. In het beleidsplan 2009-2012 werd die trend verder gezet en werden 6 prioritaire thema’s vastgelegd. Prioritaire thema’s Het beleidsplan van VCLB vzw stelt voor de periode 2009-2012 zes prioritaire thema’s voorop. Deze thema’s vloeien logisch voort uit actuele beleidsevoluties en werden gekozen op basis van consultatie van de directies tijdens de directietweedaagse van oktober 2008. Met de keuze voor deze zes thema’s wil VCLB vzw in de loop van deze beleidsperiode een duidelijke richting aangeven: door intensief en gericht samen te werken op alle niveaus (lokaal, provinciaal, centraal) streven we naar trendsetting en op die manier naar duidelijkheid en eensgezindheid: “Waar staan we voor als vrije centra?” De 6 prioritaire thema’s voor de beleidsperiode 2009-2012 • Preventieve gezondheidszorg (PGZ) • Onderwijsloopbaanbegeleiding (OLB) • Diagnostiek • Decreet rechtspositie minderjarigen (DRM) • CLB-profiel (BVR operationele doelstellingen) • Leerzorg Domeinwerking Het Vormingscentrum blijft investeren in domeinspecifieke expertise, inclusief trendwatching, conceptualisering, beleidsvoorbereiding en vertegenwoordiging. Doelgroepwerking Het CLB-decreet vraagt dat de centra specifieke aandacht besteden aan bepaalde doelgroepen. Dit vertaalt zich eveneens in de werking van het Vormingscentrum: we besteden extra aandacht aan kansenbevordering, buitengewoon onderwijs en GON en de CLB-begeleiding in Leren en Werken. Uiteraard staan deze drie invalshoeken niet los van elkaar. De domein- en doelgroepwerking neemt de themawerking expliciet op in de jaarplanning, en omgekeerd vertaalt de themawerking zich ook in de werking van domeinen en doelgroepen. Dat werkt bevruchtend in beide richtingen. Projectmatig en interactief Elke project- of themagroep onderhield ook afgelopen schooljaar een webstek die consulteerbaar is op VCLBintranet. Deze webstekken fungeren als verzamelplaats voor alle relevante informatie per project of thema (nieuwe ontwikkelingen, activiteiten, documenten, PowerPointpresentaties) en bieden ook de mogelijkheid voor de CLB-medewerker om te reageren en aan te vullen. Deze transparante en interactieve werkwijze moet toelaten om de ontwikkelde concepten, materialen en methodieken voortdurend te kruiden en te verfijnen met de praktijkervaringen en verwachtingen vanuit de centra.
Inhoud en beleid hand in hand De inhoudelijke ondersteuning is sterk verweven met de ruimere werking van de Vrije-CLB-Koepel vzw. De coördinator van Inhoudelijke Ondersteuning participeert systematisch aan verschillende overlegfora binnen en buiten de Vrije-CLB-Koepel vzw. De belangrijkste waren afgelopen werkjaar de maandelijkse werkgroep beleidsondersteuning en commissie 21, de VCLB-directiedagen, de adviesgroep en raad van bestuur van VCLB Service cvba, de maandelijkse internettensamenwerkingscel CLB, het departement en kabinet Onderwijs, verschillende werkgroepen van de Vlor. Ook de verantwoordelijken voor de verschillende projecten en thema’s nemen vanuit hun specifieke expertise beleidsvoorbereidende en vertegenwoordigende activiteiten op. Deze netwerkvorming vraagt vrij veel tijdsinvestering maar is van essentieel belang voor de werking. Enerzijds
13
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 om VCLB vzw op de kaart te zetten en anderzijds om een vinger aan de pols te houden van nieuwe tendensen en (beleids)ontwikkelingen. Zo ontstaat een wederzijdse bevruchting tussen inhoudelijke werking en beleidsvoering. Dagelijkse werking Maandelijks gaan vergaderingen door met alle medewerkers. Zo zorgen we ervoor dat er voldoende interne afstemming is tussen de verschillende lopende projecten. Dit schooljaar vergaderde deze groep 10 keer. Uiteraard is er tussentijds ook het nodige overleg in kleinere groep om de dagelijkse werking vlot te laten verlopen en de verschillende deelprojecten de nodige dynamiek te geven. Samenwerking met de PVOC’s/ROC’s De provinciale vormings- en ondersteuningscellen zijn een essentiële partner van het Vormingscentrum in het inhoudelijk ondersteunen van de centra. Zij vormen als het ware de twee zijden van een medaille. Beide verschillen, maar zijn complementair aan elkaar. De samenwerking tussen het Vormingscentrum en elke PVOC/ROC wordt sinds 1 september 2009 vastgelegd in een bilaterale samenwerkingsovereenkomst. Deze overeenkomst beschrijft per thema, domein of doelgroep wat de wederzijdse engagementen en verwachtingen zijn en wie de concrete samenwerkingsactoren zijn. Medewerkers van de PVOC participeren op die manier in de thema- en projectgroepen van het Vormingscentrum en zetten zo gezamenlijk de lijnen van de projectwerking uit. Het Vormingscentrum ondersteunt de werking van de PVOC’s via vormingsdagen voor provinciale begeleiders en – indien gewenst – via participatie aan de PVOC-vergaderingen. Coördinatorencommissie De coördinatoren van de PVOC’s en een aantal stafleden van het Vormingscentrum overleggen in de Coördinatorencommissie. Vaste agendapunten zijn de afstemming tussen centraal en provinciaal niveau, de werking van de PVOC’s, het uitwerken van vorming voor provinciaal begeleiders en de planning en vormgeving van de nascholing. Deze groep vergaderde vier keer. Adviesgroep Vormingscentrum De verdere samenwerking en afstemming tussen de verschillende partners, het zorgen voor efficiënt inzetten van middelen, het ‘overzicht’ houden over het geheel, ‘stroomlijnen’, prioriteiten leggen… wordt opgenomen binnen de Adviesgroep van het VC. In dit overleg participeren per provincie de PVOC/ROC-coördinator, een vertegenwoordiger van de provinciale directievergadering en een lid van de raad van bestuur van VCLB vzw. De Adviesgroep vergaderde vier keer. Wetenschappelijke ondersteuning Ook wetenschappelijke ondersteuning is essentieel om kwaliteitsvolle inhoudelijke werking mogelijk te maken. Naast de structurele samenwerking met KU Leuven is er een belangrijke wetenschappelijke input via nascholingen met gastsprekers. Het Vormingscentrum streeft er continu naar om nieuwe wetenschappelijke inzichten te vertalen naar de dagelijkse CLB-werking.
Administratieve & juridische ondersteuning De dienst Administratieve en Juridische Ondersteuning • volgt de CLB-gerelateerde regelgeving op en geeft aan de centra informatie en duiding bij deze regelgeving en bij het vervullen van de bijhorende administratieve formaliteiten; • ondersteunt ook de organisatie van vorming inzake bestuurlijke aangelegenheden. Bestuurders en mandaathouders kunnen bij de dienst terecht met vragen van administratieve en juridische aard; • gaat in op bijkomende vragen inzake de personeelsdossiers, staat in voor de ondersteuning inzake de uitvoering van de wet Welzijn en het algemeen beleid inzake Preventie en Bescherming op het werk en vervult een bemiddelende rol tussen centra en derden (overheid) n.a.v. betwistingen inzake rechten en plichten, conflicten of klachten; • biedt ondersteuning aan de centra en de medewerkers m.b.t. deontologische en juridische aspecten van de leerlingenbegeleiding, de rechtspositie van de leerling en het personeelsstatuut;
14
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 • stelt voorbereidende nota’s voor besprekingen/onderhandelingen met de overheid/vakbond op; • staat in voor de personeelsadministratie m.b.t. de personeelsleden van POC-VCLB.
Beleid & communicatie De dienst beleid en communicatie zorgt voor de opvolging en beleidsvoorbereiding van de dossiers en de communicatie hierover. Wekelijks worden de belangrijke nieuwtjes gecommuniceerd via de nieuwsbrief. Ook de uitbouw van de website en het intranet behoren tot pakket van de dienst.
Beleid De voornaamste taak op het vlak van beleidsvoorbereiding is het voorbereiden, opvolgen en stofferen van beleidsdossiers. Daarbij wordt te allen tijde overleg gepleegd met de andere diensten, externe partners en het bestuur. Beleidsdossiers eisen nu eenmaal het formuleren van gedragen standpunten en onderbouwde argumentatie. Zo kunnen grondig voorbereide dossiers als basis dienen voor onderhandelingen, hoorzittingen en overleg. De concrete werking is dan ook terug te vinden in de ruime overlegstructuren en de besprekingen van beleidsthema’s zoals leerzorg , integrale jeugdhulp en de ontwikkelingen binnen het VAPH. De dienst is eveneens lid van de internettensamenwerkingscel (ISC) en van de ACW-onderwijscommissie. Ook de organisatie van de VCLB-directiedagen en de verslaggeving van de raad van bestuur behoren tot de vaste taken. Voor een aantal van die overlegstructuren verzorgt het stuk ‘Beleid’ uit Beleid en communicatie ook de inhoudelijke voorbereiding, de organisatie en verslaggeving. Voor andere participeren we. • "Commissie 21" (overleg VCLB – VSKO) • Werkgroep beleidsondersteuning • Overleg gemandateerden integrale jeugdhulp • ISC • Werkgroep christelijke inspiratie • ...
Communicatie Op vlak van communicatie neemt de dienst verschillende taken op zich. Zo zijn er de veelvuldige perscontacten, webredactie, taalcorrectie van uitgaven en documenten voor buitenshuis, redactionele medewerking aan allerhande projecten, opmaak en aanmaak van allerhande materialen en uitgaven enz. Meer gedetailleerde informatie leest u onder Communicatie.
Caleidoscoop Ook Caleidoscoop behoort officieel tot de diens Beleid en communicatie. De redactie van Caleidoscoop werkt echter onafhankelijk van de VCLB-Koepel vzw.
15
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Overleg & samenwerking De Vrije-CLB-Koepel vzw hecht veel belang aan overleg met alle betrokken en belanghebbende partijen. Zowel intern als met partnerorganisaties. Door iedereen te horen hopen we tot standpuntvorming en besluitvoering te komen die zowel de vrije centra voor leerlingenbegeleiding als de hele sector ten goede komt. We doen dat door: • structureel overleg in commissies met verwante organisaties; • werkgroepen voor intern overleg; • vertegenwoordiging in externe overlegorganen, bijvoorbeeld in de Vlaamse Onderwijsraad (Vlor); • een eventuele uitnodiging van experts ter zake. Samenwerking met de andere netten en universiteiten garandeert de kwalitatieve onderbouwing.
Commissie 21 Commissie 21 is een statutaire commissie waarin VCLB en VSKO gezamenlijk overleg plegen. De commissie kwam vier keer samen in het schooljaar 2010-2011. De commissie is paritair samengesteld en heeft een duidelijke vertegenwoordiging van leden uit de raad van bestuur. Commissie 21 geeft mee vorm aan de relatie tussen de scholen en CLB’s, o.a. door het uitwerken van modelcontracten. In deze commissie informeren de Vrije-CLB-Koepel vzw en het VSKO elkaar en overleggen ze over relevante ontwikkelingen in het ruime onderwijsveld. Zij kan ook bemiddelen bij conflicten tussen CLB en school. Standpunten van VCLB en VSKO worden hier besproken en waar mogelijk op elkaar afgestemd. Het formeel bepalen van de standpunten van VCLB blijft de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. De vergaderdata voor deze commissie zijn afgestemd op de kalender van de werkgroep Beleidsondersteuning omdat de onderwerpen vaak gelijklopend zijn. André Verdegem was secretaris van commissie 21 in 2010-2011. Naast de verslaggeving stelde hij in samenspraak met de voorzitter en de ondervoorzitter de agenda van de commissie op en zorgde voor de uitvoering van de gemaakte afspraken. De volgende onderwerpen kwamen afgelopen werkjaar aan bod: • leerzorg • problematiek van de scholengemeenschappen • taalproef • revalidatie tijdens de lestijden • schoolondersteuning • de toetertest • opdracht CLB bij profylaxe en infectieziekten • samenwerking met residentiële voorzieningen in de bijzondere jeugdbijstand • flexibele leertrajecten in het voltijds secundair onderwijs • netoverstijgende visie op attestering Buitengewoon onderwijs/GON • tienerzwangerschappen op school • conceptnota “state of the art PGZ” • Op stap • Onderwijskiezer • bijzondere bepalingen en beleidscontract
16
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Samenstelling: • Van Hove Greet
• Neefs Wilfried
• Casaer Karel
• de Hond Peter
• Catteeuw Griet
• Scheurweg Koen
• •Defour Marie-Rose
• Schokkaert Jan
• Grielens Stefan
• Van Den Brande Marc
• Jonniaux Stefaan
• Van De Veire Hugo
• Knapen Peter
• Buts Sonja
• Laeremans Joost
• Verdegem André
Commissie 4
In commissie 4 vindt het overleg plaats over de relatie tussen het gestructureerd ouderverenigingswerk en de CLB’s. Deze commissie zoekt naar afstemming tussen de verwachtingen van de ouders en de werking van de CLB’s. Ze heeft oog voor de participatie van ouders aan de CLB-werking. Aangaande kwaliteitszorg heeft zij aandacht voor de ouders als cliënt van de CLB. Samenstelling: Effectief
Plaatsvervangend
• De Mesel Robert
• Bogaerts Kim
• Catteeuw Griet
• Schouppe Marc
• Tielemans Christine
Waarnemend
• Maertens Lut
• Monten Sieg
• Burvenich Lia
• Timmermans Hilde
• Grielens Stefan
• Vanbael Lief
In 2010-2011 werd van gedachten gewisseld over: • leerzorg • online hulpverlening • taaltoets
Commissie 5 Conform de statuten van de Vrije-CLB-Koepel vzw, organiseert commissie 5 het overleg tussen VCLBafgevaardigden en CLB-personeelsvertegenwoordigers COC. Naar analogie met de overige commissies, fungeert commissie 5 als adviescommissie t.a.v. de raad van bestuur van VCLB. De geagendeerde onderwerpen betreffen voornamelijk personeelsgerelateerde thema’s, in functie van de werking van de vrije gesubsidieerde CLB’s en de concretisering van de decretale opdrachten inzake leerlingenbegeleiding. Marc Schouppe, voorzitter van het Nationaal Sectorcomité CLB van de erkende personeelsorganisatie (COC) zetelt als toegetreden lid in de raad van bestuur van VCLB. Hij beschikt binnen deze raad over een adviserende stem en kan er thema’s laten agenderen.
17
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Samenstelling: • Boonants Hilde
• De Beuckeleer Maria
• Cerpentier Katrien
• De Brabandere Els
• Coucke Rita
• Palmaers Els
• D’Oosterlinck Patrick
• Schouppe Marc
• Daemen Stephaan
• Vanderlinden Myriam
• David Johan
• Van Ruyskensvelde Carine
WG beleidsondersteuning De werkgroep beleidsondersteuning bereidt thema’s voor die de werking van de centra aanbelangen, waarna er een formele bekrachtiging volgt op de raad van bestuur. Het betreft zowel administratieve, legistieke als inhoudelijke thema’s. De werkgroep is uitsluitend samengesteld uit CLB-directies en personeelsleden van de Vrije-CLB-Koepel vzw. De vergaderdata zijn afgestemd op de kalender van Commissie 21 omdat de onderwerpen die op de agenda staan regelmatig dezelfde zijn. Dit betekent uiteraard niet dat ze volledig samenvallen. De werkgroep beleidsondersteuning bepaalt ook intern standpunten in verband met onderwerpen die op andere commissies besproken worden. De werkgroep heeft dan ook een centrale positie in de VCLB-structuur. Vaste agendapunten zijn: • de voorbereiding en opvolging van directiedagen; • opvolging van netgebonden en netoverschrijdende initiatieven; • de CLB-gerelateerde onderwerpen die in de verschillende raden en werkgroepen van de Vlor aan bod komen; • overleg over en bepalen van standpunten ten behoeve van VCLB-vertegenwoordigers in werkgroepen en overlegorganen met derden (bv. commissies, VSKO, Vlor...). De dienst beleid en communicatie staat in voor het secretariaat van de werkgroep beleidsondersteuning. Naast de verslaggeving stelt ze in samenspraak met de voorzitter de agenda van deze werkgroep op en zorgt voor de uitvoering van de gemaakte afspraken. De werkgroep beleidsondersteuning vergaderde in het schooljaar 2010-2011 zes keer. Agendapunten 2010-2011: • Directietweedaagse & evaluatie • Beleidsdossiers, voorbereiding standpuntbepaling en partneroverleg • Medische attesten voedselveiligheid • Preventieve gezondheidszorg • Vorming nieuwe scholengemeenschappen • Taalproef • Revalidatie tijdens de lestijden • Leerzorg • Second opinion • Netoverstijgende visie op attestering buitengewoon onderwijs/GON • VAPH: zorgregie en contactpersoon • Kandidatuur beheersovereenkomst partnerorganisatie PGZ • Integrale jeugdhulp
18
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 • Decreet rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp • Draaiboek infectieziekten en hygiënische maatregelen • LARS • E-HULP • IQ en logo • Taken van de CLB-arts versus taken van de arbeidsgeneesheer • Beleidscontracten Samenstelling Voorzitter: Christine Tielemans Effectief:
Secretaris: André Verdegem Plaatsvervangend:
• Goor Pierre
• Jonniaux Stefaan
• Van Damme Marcel
• Daemen Stephaan
• Dendas Marleen
• De Hond Peter
• Van De Veire Hugo
• Catteeuw Griet
• Buts Sonja
• Vallaeys Lies
• Maebe Annelien
• Ameloot Trees
• Grielens Stefan
WG WAJA De “Werkgroep administratieve en juridische aangelegenheden” (kortweg WAJA) behandelt uiteenlopende administratieve en juridische aangelegenheden uit de dagelijkse CLB-werking. Thema’s en standpunten die door deze werkgroep worden uitgewerkt en waarvoor een akkoord nodig is tussen bestuur en personeel, worden in principe eerst geagendeerd in Commissie 5. Vervolgens worden ze ter bekrachtiging voorgelegd aan de raad van bestuur. Het uitschrijven en concretiseringen van richtlijnen en de realisatie van gebruiksproducten behoort eveneens tot de mogelijke activiteiten. In dit verband kan de werkgroep ook zelf initiatieven nemen, bv. naar aanleiding van een concrete vraag uit het werkveld of bij het van kracht worden van nieuwe regelgeving. WAJA is bovendien een forum om nieuwe ideeën aan te brengen of af te toetsen. WAJA kan oriënterende adviezen geven aan de Cel Administratieve en Juridische Ondersteuning (CAJO).
Werking 2010-2011 Tijdens het schooljaar 2010-2011 kwam de werkgroep 3 keer samen. Er werd onder andere ingegaan op de regelgeving inzake muziek op de werkvloer, een voorstel van samenwerkingsovereenkomst tussen het CLB en de CAR werd opgesteld en de problematiek inzake verhoogde kinderbijslag werd besproken. Daarnaast werden de werkzaamheden binnen de werkgroep medisch luik opgevolgd en werd een ontwerpdocument ‘Second opinion’ opgesteld. Tot slot werd er onder andere ook ingegaan op einde aanstelling TABD’ers, onverenigbaarheden, het kenniscentrum Onderwijs en Vorming… Bij een aantal van deze thema’s geven we hierna wat meer toelichting. Unisono (Sabam): muziek in de CLB’s Sabam en Simim (samen Unisono) vragen sinds kort heffingen op het gebruik van muziek tijdens de werkuren. Enkele CLB’s kregen een vraag tot betaling van de heffing vanuit Unisono. Naar aanleiding hiervan werd door CAJO een enquête georganiseerd binnen de CLB’s om na te gaan wat er in CLB’s gebeurt qua muziekgebruik, radio’s e.d. De resultaten van de enquête werden vervolgens op de WAJA besproken. De bevraging toonde aan dat er geen eenvormig standpunt mogelijk is voor vrije CLB’s: er zijn namelijk verschillen wat betreft het al dan niet gebruik van muziek, bereidheid daarvoor te betalen… Er kan dus, bij onderhandelingen met Unisono, geen gemeenschappelijk standpunt ingenomen worden als zou in de CLB-sector geen muziek worden “gebruikt”. Vanuit de WAJA werd afgesproken om twee wegen te bewandelen: we blijven enerzijds de onderhandelingen volgen van de onderwijskoepels met UNISONO,
19
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 die erop gericht zijn dat onderwijsinstellingen een korting zouden bekomen op de normale tarieven en we stellen anderzijds een modelclausule voor het arbeidsreglement op om muziekbeluistering op de werkvloer te verbieden, om zo een Unisono vergoeding te kunnen vermijden. Deze informatie werd verspreid via een CAJO-mededeling. Het voorstel tot toevoeging in het arbeidsreglement werd besproken en goedgekeurd op commissie 5. Samenwerkingsovereenkomst CLB-CAR Vanuit verschillende centra kwam de vraag tot het ontwikkelen van een model van samenwerkingsovereenkomst tussen de CLB’s en de CAR’s (centra voor ambulante revalidatie). Op de WAJA werd dit model uitgewerkt. Een document, opgesteld in een vrij CLB, werd hiervoor als basis gebruikt. Het voorstel van format werd vervolgens op ISC-niveau verder en nadien gepubliceerd via een CAJO-mededeling. Verhoogde kinderbijslag: stand van zaken Reeds verscheidene jaren geven de CLB’s ondersteuning aan ouders bij de aanvragen voor verhoogde kinderbijslag. Dit wordt gedaan door het invullen van een standaardformulier. Op vraag van enkele centra werd een onderzoek ingesteld naar de afspraken die in het verleden met de overheid gemaakt werden. Dit omdat men een verhoogde vraag naar ondersteuning waarnam. Uit het onderzoek bleek dat de regelgeving ter zake recent werd gewijzigd, dit kon een deel van de toename verklaren. Daarnaast werd de verhoogde vraag afgetoetst bij de leden van de WAJA. Er werd door hen aangeraden om een bevraging op te stellen en enkele vragen aan alle centra voor te leggen zodat een globaal beeld kon bekomen worden. Na deze bevraging, en het bespreken van de resultaten, werd beslist om een gesprek met de overheid te plannen teneinde de huidige afspraken te bevestigen. Een exponentiele verhoging was echter niet waar te nemen, een algemeen probleem was er dus niet, maar voor enkele CLB’s stelt zich wel een probleem. We volgen dit verder op. Second Opinion Op vraag van de werkgroep beleidsondersteuning werd een voorstel van stappenplan bij een ‘second opinion’ besproken op de WAJA. Het stappenplan werd in de eerste plaats kritisch bekeken en een aantal opmerkingen werden gegeven. Er werd een inleidende tekst toegevoegd en enkele stappen werden gewijzigd. Ook toetste men het voorstel aan de regels binnen het decreet rechtspositie minderjarigen. Na het oplijsten van de bemerkingen werd het voorstel opnieuw voorgelegd aan de werkgroep beleidsondersteuning. Na fiat van deze werkgroep werd het voorstel voorgelegd op het Internettensamenwerkingscel (ISC) om te komen tot een gedragen, netoverstijgend voorstel. Kenniscentrum departement Onderwijs en Vorming Binnen het departement Onderwijs loopt een project omtrent het stroomlijnen van de communicatiestromen tussen het departement en het onderwijsveld. Het uiteindelijke doel is te komen tot de uitbouw van het kenniscentrum. De eerste stap daartoe is een inventarisering van de beleidsinformatiebehoeften van alle betrokkenen. Aan de VCLB-Koepel werd gevraagd om het document “Overzicht van de kernvragen en thema’s” aan te vullen met de behoeften en noden uit het CLB-werkveld. Er werd aan de leden van de WAJA gevraagd om hun behoeften en noden op te lijsten. Deze informatie werd doorgespeeld aan het departement. Samenstelling: • Els De Brabandere • Guido Dumon • Jean-Pierre Andries • Lies Vallaeys • Lieve Feys • Lieve Lambrechts • Paul De Tant • Petrus de Hond • Ria Sanders • Stefan Grielens • Stephaan Daemen
20
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 • Tessa Neri • Tom Walgraeve • Annelien Maebe (voorzitster) Elke Michiels (verslaggeefster)
WG christelijke inspiratie Deze werkgroep waakt over en ontwikkelt een christelijke zienswijze op het CLB-werk. De dienst beleid en communicatie staat in voor het secretariaat van de werkgroep. Naast de verslaggeving stelt ze in samenspraak met de voorzitter de agenda van deze werkgroep op en zorgt ze voor de uitvoering van de gemaakte afspraken. De werkgroep leverde in het werkjaar 2010-2011 de spreker aan voor het openingsreferaat van de directietweedaagse. Dit openingsreferaat werd gegeven door vicaris Vanderkelen. Daarnaast zorgde de werkgroep voor een invulling op de AV en de directiedagen en werden voorbereidingen getroffen voor het openingsreferaat voor de tweedaagse van 2011. Verder boog de werkgroep zich ook over de eigen missie en gaf eerste aanzetten in functie van het verzamelen van materiaal dat inspirerend kan werken voor een christelijk geïnspireerde werking. De werkgroep werd geconfronteerd met het plotse overlijden van Valeer Vandenbosch, een heel geëngageerde deelnemer. Samenstelling: • De Paermentier Jos • Janssens Jef • Grielens Stefan • Janssens André • Verdegem André • Sanders Ria • Van Den Berg Pessie • Vandenbroucke Hans
Internettensamenwerkingscel (ISC) De internettensamenwerkingscel, of kortweg ISC, is een informeel overleg van vertegenwoordigers van de drie centrumnetten (vier koepels). De ISC komt maandelijks samen om te overleggen over actuele beleidsontwikkelingen die de CLB-sector beïnvloeden. De ISC neemt ook sectorale standpunten in. Vanaf het schooljaar 2010-2011 is er systematisch aansluitend een overleg met het kabinet en de afdeling ondersteuningsbeleid van het departement Onderwijs en Vorming. Daarnaast is de ISC het aanspreekpunt voor de onderwijsinspectie. De ISC heeft daarnaast regelmatig informeel overleg met het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi), waar ook de vertegenwoordigers van de vakbonden bij betrokken zijn. De ISC is ook het aanspreekpunt voor externe partners en legt ook zelf contacten met andere partners uit de welzijns –en gezondheidssector. De ISC kent een wisselend voorzitterschap. In het schooljaar 2010-2011 werd het voorzitterschap waargenomen door het GO! Dries Vandermeersch, voorzitter van de RADI, zat het overleg voor. Samenstelling • Stefan Grielens (VCLB) • Stefaan Jonniaux (VCLB) • André Verdegem (VCLB) • Yolande Schulpen (OVSG) • Dries Vandermeersch (GO) • Jef Van De Wiele (POV)
21
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
KU Leuven & VCLB ondersteunen elkaar De doelstelling van dit samenwerkingsverband is het bevorderen en wetenschappelijk ondersteunen van leerlingenbegeleiding vanuit een multidisciplinair oogpunt. Zowel externe leerlingenbegeleiding, uitgebouwd door een CLB, als interne leerlingbegeleiding binnen de school staan in de focus. Concrete initiatieven zijn het opzetten van wetenschappelijk onderzoek, het wetenschappelijk ondersteunen van begeleiding en nascholing van de vrije CLB’s en het ontwikkelen van middelen en methodes die het CLB-werk ondersteunen. Het VCLB-vormingscentrum streeft ernaar om de inhoudelijke ondersteuning van de centra ook wetenschappelijk te onderbouwen. Daarom doet het Vormingscentrum frequent een beroep op medewerking van deskundigen van KU Leuven in het kader van de nascholing voor CLB-medewerkers. De focus ligt daarbij zowel op de verschillende begeleidingsdomeinen en invalshoeken van leerlingenbegeleiding, als op het beleid en management van de centra. Daarnaast participeert KU Leuven eveneens aan een aantal VCLB-projecten (stuurgroep OLB, stuurgroep Kansenbevordering, Forum Diagnostiek). Organisatie Het bestuurscollege is paritair samengesteld en bestaat uit twee delegaties van 6 leden. Voorzitter en secretaris worden (buiten de eigenlijke leden) aangeduid in overleg tussen KU Leuven en VCLB vzw. De voorzitter wordt voorgedragen door KU Leuven en de secretaris door VCLB vzw. Gezien de organische band van het samenwerkingsverband met het VCLB-vormingscentrum, wordt de functie van secretaris waargenomen door een personeelslid van dit centrum. 2010-2011 was voor het samenwerkingsverband een ‘overgangsjaar’, omdat verschillende leden van de groep vervangen dienden te worden. Op het einde van het schooljaar zag de samenstelling er uit zoals hieronder vermeld. Leden van de KU Leuven, aangeduid door het gemeenschappelijk bureau: • Pol Ghesquière - Pedagogische wetenschappen • Jan Herpelinck - Dienst voor studieadvies • Karel Hoppenbrouwers - Geneeskunde • Karen Phalet - Psychologie (exp. sociale psychologie) • (de KU Leuvendelegatie wordt nog aangevuld met 2 leden) Leden van VCLB vzw, aangeduid door de raad van beheer: • Sonja Buts - VCLB-vormingscentrum nascholing • Rik Prenen – coördinator ROC-Limburg • Stefan Grielens - Algemeen directeur VCLB vzw • Lieve Feys - VCLB-vormingscentrum • Pieter Goossens- Vrij CLB Haacht • An Victoir - Eindredacteur Caleidoscoop Voorzitter is Karine Verschueren (KUL, Centrum voor Schoolpsychologie), Stefaan Jonniaux (VCLBvormingscentrum) is secretaris.
COC Het geformaliseerd overleg tussen het VCLB-bestuursniveau en de personeelsvertegenwoordiging van de representatieve ACV-onderwijsvakbond (COC) is een ware traditie. De christelijke arbeidersbeweging stond mee aan de wieg bij de oprichting van toenmalige Diensten voor studie- en beroepsoriëntering. Het ACW (Koepelorganisatie van werknemers, waarbij COC is aangesloten) vervulde eveneens een belangrijke gangmakersrol in de evolutie van deze diensten naar PMS-Centra en Centra voor Leerlingenbegeleiding. De uitbouw van een participatieve bestuursstructuur – belangrijk kenmerk van de in 1999 opgerichte VrijeCLB-Koepel vzw – bestendigde en versterkte de intense samenwerking met het maatschappelijk middenveld. Zowel in de raad van bestuur als in de algemene vergadering van VCLB beschikt COC over een mandaat van
22
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 toegetreden lid. Dit mandaat, waargenomen door Marc Schouppe, nationaal voorzitter van het sectorcomité CLB/COC, bevordert de wederzijdse samenwerking en garandeert het bilateraal overleg tussen beide organisaties. Structureel participeert COC eveneens in overleg- en adviesorganen, zoals Commissie 5 en het op 30 juni ‘04 geïnstalleerd CPBW (Comité voor Preventie en Bescherming op het werk). Verder maakt de personeelsvertegenwoordiger van COC deel uit van de medio november ‘03 opgestarte Adviesgroep. Belangenbehartiging, visieontwikkeling, beleidsimpulsen en –beslissingen worden met wederzijds respect van autonomie en competentie – nagestreefd op volgende externe beleidsfora: • Overleg- en Onderhandelingscomités, werkzaam onder de bevoegdheid van de Vlaamse Regering • Vlor • Kamer van Beroep • Centraal Paritair Comité CLB Naast deze geformaliseerde vormen van overleg zijn er tal van vlotte, informele contacten tussen beleidsverantwoordelijken van VCLB en COC, met vaak constructieve resultaten die bijdragen tot de werking van de Vrije Centra voor Leerlingenbegeleiding en het professioneel welbevinden van CLB-personeelsleden.
Vertegenwoordigingen Een van de statutaire opdrachten van de Vrije-CLB-Koepel vzw is de vertegenwoordiging en belangenbehartiging van onze centra. Dit heeft tot gevolg dat we actief zijn op tal van fora en zetelen in heel wat overlegstructuren die raakvlakken hebben met onze werking.
Prioritaire thema’s & 4 domeinen Preventieve gezondheidszorg PGZ over de netten heen In 2009-2010 stelden we in discussiegroepen in elke provincie vast dat CLB-medewerkers te vinden zouden zijn voor een hedendaagse invulling van preventieve gezondheidszorg. Er kwamen daarbij vier componenten boven die zo’n hedendaagse invulling kenmerken: • Zo vroeg mogelijk signalen oppikken bij leerlingen van een minder gunstige ontwikkeling of een gezondheidsrisico. • Inzetten op de begeleiding van leerlingen die een vraag hebben over hun gezondheid. • Scholen en ondersteunen om de dagelijkse leefwereld van kinderen zo gezond mogelijk te maken en. • Een haalbaar vaccinatie- en profylaxebeleid. In 2010-2011 verscheen een verkennende nota van de departementen Onderwijs en WVG waarin een model van PGZ wordt geschetst. Over de netten heen vonden we gesprekspartners die een antwoord op deze nota willen formuleren. De Internettensamenwerkingscel besloot tot het oprichten van een netoverstijgende werkgroep “PGZ”. Deze werkgroep vergaderde 4 maal (1 dec., 26 jan., 16 feb., 12 mei). Deelnemers: Monica Bulcke, Ann Popelier, Hilde Boonants, Trees Ameloot, Willy Geldhof, Joeri Verfaille, Greta Claerebout, André Verdegem, An Victoir, Jef Van de Wiele, Inge Van Trimpont, Katelijne Van Hoeck, Peggy Van Derhaeghen In 2010-2011 werden de PGZ-deelgebieden vaccinatie, profylaxe van besmettelijke ziekten en schoolondersteuning concreter omschreven. Nascholing en advisering over gedrag en gezondheid Preventie van gezondheidsproblemen houdt in dat kinderen van jongs af aan gezond gedrag stellen. Daar
23
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 gaat een leerproces mee gemoeid. In de nascholing Leerlingbegeleiding in leertheoretisch perspectief (18 deelnemers) werd daarom een dag specifiek gewijd aan het veranderen van gezondheidsgerelateerd gedrag. Onze expertise in gezondheidspsychologie werd ook gevraagd door externen, en we werden gevraagd als stakeholder in een project ter preventie van cyberpesten (“FriendlyAttac”, UIA) en in “rewarding healthy food choices”, UGent. Voor de KU Leuven gaf An Victoir seminaries over het veranderen van gezondheidsgerelateerd gedrag in de schoolsetting voor de vakken gezondheidspsychologie (Prof. Dr. Ilse Van Diest) en preventieve schoolpsychologische interventies (Prof. Dr. Hilde Colpin). Studiedagen en overleg over Gedrag en gezondheid • Health Inequalities Conference (Genk, 8 november 2010) • Inzicht (Steunpunt WVG, Leuven, 2 december 2010) • Overleg met VAD over mogelijkheden tot vroeginterventie bij middelengebruik (28 februari 2011)
Het consult in het bad van de wetgeving Rond het juridische en deontologische aspect van de consulten leven veel vragen. Een consult omvat immers een verplicht, strikt medisch luik en een vraaggestuurd gedeelte. Dat laatste kan resulteren in een begeleiding waarin medische of gezondheidselementen centraal staan. Het gaat niet alleen om de leerling, maar ook om ouders, leerkrachten, derden… Verschillende regelgevingen zijn hierop van toepassing: de patiëntenrechten, de wet op de privacy en de verwerking van gezondheidsgegevens, het beroepsgeheim, de richtlijnen van de Orde van Geneesheren en ten slotte ook DRM… Vele CLB-medewerkers zin door het bos de bomen niet meer. Wat betekent juridisch en deontologisch correct handelen? Meten al deze regels ons een keurslijf aan of kunnen ze ons juist helpen om onze consulten (nog) beter op de leerling af te stemmen? Om aan CLB’ers een houvast te bieden in de veelheid van wetgevingen werd het project “Het consult in het bad van de wetgeving” opgestart. Het moet uitmonden in een aantal richtlijnen voor een goede praktijk in de consulten. Het was de bedoeling om het werkveld zo veel mogelijk te laten participeren in dit denkproces. Partners binnen VCLB: Annelien Maebe (Administratieve en juridische ondersteuning), Piet Casier (DRM) en Lieve Feys (PGZ). Advies werd aangeleverd door Professor Nijs en Nele Desmedt (Kinderrechtswinkel te Gent) tijdens de 2 studiedagen. Mettertijd tekende zich een duidelijke lijn af: al deze wetgevingen zijn niet in tegenspraak met elkaar. Integendeel, ze vertrekken van eenzelfde grondhouding ten opzichte van de patiënt, nl. deze van een maximale betrokkenheid en respect voor de zelfbeschikking van de cliënt. Toch zijn er ook verschilpunten. De verschillen resulteren echter zelden in onduidelijkheid, maar wél in een meer specifiek advies voor welbepaalde situaties. Het is dus belangrijk om na te gaan in welke wetgeving je de meeste concrete „leidraad‟ vindt voor het probleem dat zich voordoet. De resultaten van beide studiedagen werden gebundeld in nieuw CAJO-dossier: “Het consult in het bad van de wetgeving”. Dit werd aan de sector voorgesteld op 1 september 2011. Het CAJO-dossier kan een aanzet zijn om binnen de centra gericht te kijken naar de praktijk van de consulten. Met name de inhoud van de vragenlijsten, de communicatie met leerling en ouders, de terugkoppeling van de gegevens naar de school… zijn thema’s waar in de loop van de volgende jaren zal moeten gezocht worden naar ‘good practices’, naar een correct juridisch en deontologisch handelen. Studiedagen, nascholingen, symposia We namen deel aan het symposium van de Orde der Geneesheren – provinciale Raad van Antwerpen op 14 mei 2011 over ‘Gedeeld beroepsgeheim’. Op 2 studiedagen werden de verschillende wetgevingen op een rijtje gezet en getoetst aan het traject dat we met de leerling doorlopen tijdens een consult: informeren van de leerling, anamneselijsten, het onderzoek zelf, de contacten met alle betrokken partijen na het consult… Het wordt een denkproces onder begeleiding van deskundigen, waarbij doorheen het traject duidelijkheid zal moeten groeien. Vrijdag 18 februari 2011 - Gent – 26 (67) deelnemers Vrijdag 1 april 2011 – Schaarbeek – 33 (88) deelnemers
24
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Deze studiedagen werden begeleid door professor Nijs, directeur van het Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht en hoogleraar aan de K. U. Leuven (18 februari – Gent) en Nele Desmedt, van de kinderrechtswinkel te Gent (1 april in Schaarbeek). Ze introduceerden en begeleidden een denkproces waaraan een 200-tal CLBmedewerkers participeerden.
Onderwijsloopbaanbegeleiding Voor het thema onderwijsloopbaanbegeleiding werden er voor de beleidsperiode 2009-2012 vier doelstellingen gekozen: doorlichting, informatieverstrekking, de vernieuwing van de Op Stapreeks en competentieontwikkeling van de CLB-medewerkers.
Doorlichting De centra lichten hun OLB-werking door op het niveau van het centrum en op niveau van de schoolteams en dit zowel op het vlak van educatie, preventie als hulpverlening in het kader van zorgvragen door leerlingen en hun ouders. Deze doorlichting of zelfevaluatie moet de centra in staat stellen om zicht te krijgen op hun OLB-werking en deze bij te sturen om tegemoet te komen aan huidige maatschappelijke verwachtingen in het CLB als het over studiekeuzebegeleiding gaat. Die verwachtingen van leerlingen en hun ouders staan verwoord in de competentieagenda en zijn verder geconcretiseerd in het “Besluit van de Vlaamse Regering tot de vaststelling van de operationele doelstellingen van de centra voor leerlingenbegeleiding”. Met vorming, een online tool en begeleiding op vraag boden we de centra ondersteuning. De online tool ‘kwaliteitsvolle onderwijsloopbaanbegeleiding’ is nog steeds actueel en werd aangevuld met een doorlichtingsinstrument voor gebruik door de school. De centra gingen dit jaar opvallend minder in op het OLB-nascholingsaanbod ‘OLB-opleiding’. Het aantal van 20 deelnemers werd niet meer overschreden. Het lijkt er op dat de bovengrens van het aantal CLB-medewerkers dat zich op OLB betrokken voelt stilaan bereikt werd.
Informatieverstrekking Informatieverstrekking is een wettelijke opdracht van de centra. De cel informatieverstrekking van VCLB ondersteunt de centra om die opdracht optimaal te realiseren. Een degelijke informatieverstrekking is een noodzakelijke voorwaarde om een kwaliteitsvolle werking aangaande onderwijsloopbaanbegeleiding in een CLB te garanderen. De cel informatieverstrekking van de Vrije-CLB-Koepel vzw verzamelt alle relevante informatie over het onderwijslandschap en –wetgeving en stelt deze zo laagdrempelig mogelijk ter beschikking van de centra, de leerlingen, ouders en leerkrachten. Daarnaast geeft de cel samen met de werkgroep Onderwijsloopbaanbegeleiding vormingen over het onderwijslandschap, de relevante bronnen en hoe ze te hanteren. Medewerkers: Bart Dewever, Ludo Huygen en Dirk Verrycken Publicaties Jaarlijks verzorgt de cel informatieverstrekking een aantal publicaties met betrekking tot het onderwijslandschap en studiekeuzebegeleiding. Dat gaat over papieren drukwerken maar steeds vaker ook over digitaal materiaal. Niet-digitale publicaties: • Infobrochure “De eerste graad SO” (brochure) (januari 2011) • Infobrochure “De tweede graad SO” (brochure) (februari 2011) • Infobrochure “De derde graad SO” (brochure) (april 2011) • In netoverschrijdende samenwerking werd er meegewerkt aan de redactie van “Wat na het secundair onderwijs”, een brochure die jaarlijks door het departement Onderwijs wordt verspreid bij alle laatstejaars van het secundair onderwijs. • De cel verzorgde het informatieluik van de volgende Op stapbrochures:
25
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 1. “Op stap naar het secundair onderwijs” (werkboekje) (juni 2011) 2. “Op stap naar hoger onderwijs of andere opleidingen” (werkboekje) (juni 2011) Digitale publicaties: Veel tijd en aandacht ging naar het onderhoud van www.studiekiezer.be en de ontwikkeling van de netoverstijgende website onderwijskiezer.be. De site werd permanent bijgewerkt. Dagelijks werden interessante nieuwtjes uit het onderwijslandschap gepubliceerd, alsook vernieuwingen in de onderwijswetgeving. Via studiekiezer werden ongeveer 1600 vragen van cliënten beantwoord. Geregeld leverde de cel informatieverstrekking nieuwsberichten voor de wekelijkse VCLB-nieuwsbrief. Hierin gaven informatie over onderwijswetgeving en het onderwijslandschap. Beantwoorden van informatieve vragen Via studiekiezer werden ongeveer 1600 vragen van cliënten beantwoord. De cel informatieverstrekking beantwoordde naast de vragen via de website ook telefonische vragen van collega’s, ouders, leerlingen en leerkrachten. Overleg en deelnames aan vergaderingen, werkgroepen… De werkgroep documentatie vergaderde twee keer. In het kader van de ontwikkeling van Onderwijskiezer werd er wekelijk vergaderd met collega’s uit andere netten en werd diverse malen de site voorgesteld voor CLB-directies van de verschillende CLB-netten. De cel informatieverstrekking nam, ter ondersteuning, als informant deel aan alle provinciale studieinformatiedagen. Er werd deelgenomen aan de vergaderingen van de taskforce loopbaanbegeleiding. Ook aan de vergaderingen van de adviesgroep, die oordeelt over de functionaliteit en haalbaarheid van nieuwe publicaties voor de VCLB-Service nam de cel informatieverstrekking deel. De stuur- en werkgroepvergaderingen van het project Onderwijsloopbaanbegeleiding werden actief gevolgd. Er werd een workshop gegeven op de studiedag van 31/05/11 i.v.m. OLB-werking. Medewerking aan vorming Op vraag van de PVOC’s werd vorming gegeven over het onderwijslandschap en de onderwijswetgeving. (Antwerpen: 1 oktober 2010, Limburg: 10 mei 2011) Op vraag van VCLB Zuid-Limburg werd een dag vorming i.v.m. onderwijslandschap gegeven op 04/04/2011.
Op Stap
De centra beschikken over en hanteren een vernieuwd arsenaal van materialen en werkvormen in het kader van de Op Stapmethodiek. Het Op Stapteam heeft in 2010-2011 twee nieuwe keuzewerkboeken opgeleverd: “Op stap naar het SO” en “Op stap naar het SO”, voor leerlingen uit het buitengewoon onderwijs. Daarnaast werden handleidingen voor de keuzebegeleider én een ondersteunende website www.opstapnaar.be ontwikkeld. De brede wijze waarop dit productieproces werd doorlopen, met online bevragingen, focusgroepen, presentaties in onderwijsbegeleidingskringen, netwerken bij de media en de ontwikkeling van implementatietools heeft een bijzonder grote naambekendheid van en belangstelling voor de Op Stapmethodiek opgeleverd. De modulaire structuur van de Op Stapmethodiek dient updates in de toekomst met een minder grote investering van mensen en middelen haalbaar te maken .
26
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Competentieontwikkeling CLB-medewerkers ontwikkelen competenties op het vlak van loopbaanbegeleiding. Loopbaangesprekken In het nascholingsaanbod maken we al enkele jaren gebruik van de introducties ‘het coachende loopbaangesprek’ van Rupert Spijkerman. Deze bieden een hoge kwaliteit, maar de aanvullende – noodzakelijke – trainingssessies hebben we achterwege gelaten wegens te duur. Voor het volgende werkjaar dient een alternatieve aanpak uitgedacht. Vorming voor scholen: De ontwikkeling van het vormingspakket “Later als ik groot ben” in samenwerking met de nascholingsdienst van het Katholiek onderwijs (DNI) in het kader van de prioritaire nascholing van de minister heeft een directe impact gehad op 14 scholen inclusief hun CLB-medewerkers. De belangrijkste meerwaarde ligt echter in het ontwikkelde materiaal dat mogelijkheden biedt aan CLB-teams om hun scholen een OLB-vorming aan te bieden. Nieuwe begeleidingsinstrumenten en –methodieken: De tweejaarlijkse nascholing ‘OLB in de hedendaagse CLB-praktijk’ biedt - via een waaier aan workshops - een overzicht van nieuwigheden op het terrein van onderwijsloopbaanbegeleiding. Net zoals in de voorgaande edities was het weer heel eenvoudig om het huis te doen vollopen.
Diagnostiek Het VCLB-beleidsplan 2009 – 2012 schoof diagnostiek naar voor als prioritair thema. Bijgevolg startte het VCLB-Vormingscentrum in september 2009 met het themaproject Diagnostiek. De doelstelling is om het diagnostische handelen in de centra te stroomlijnen en te optimaliseren. De globale doelstelling bestaat uit vijf operationele doelstellingen waaruit provincies, domeinprojecten, doelgroepprojecten een selectie kunnen maken of accenten leggen: 1.
optimalisering van het proces van diagnostische besluitvorming
2.
optimalisering van de diagnostische onderkenning van bepaalde problematieken
3.
het verbeteren van het diagnostische instrumentarium
4.
het uitbouwen/dynamiseren van een ondersteunend diagnostieknetwerk voor de centra
5.
de implementatie van de prodia-protocollen
De projectgroep is als volgt samengesteld: • Domeinen: Leren en studeren (C. Vonckx), OLB (J. David), PGZ (L. Feys), PSF (R. Prenen) • Doelgroepen: leerlingen met specifieke noden (T. Gheysen), kansenbevordering (J. Cré) • Provincies: Antwerpen (G. Rauws), Vlaams Brabant & Brussel (K. Van Hul), Limburg (R. Prenen), OostVlaanderen (A. Denys of M. Audenaert), West Vlaanderen (J. Seys) • De directies (J. Seys) • Het vormingscentrum: de coördinator, tevens verantwoordelijke voor het netoverschrijdende project Prodia (S. Jonniaux) De verantwoordelijke van het project (L. Willems) werkt halftijds. De leden spannen zich in om het project diagnostiek toe te voegen aan hun andere opdrachten, zij hebben er geen vrijstelling voor. Voor het schooljaar 2010-2011 waren er vier vergaderingen gepland, waarvan er een niet is doorgegaan wegens gering aantal aanwezigen. Er gingen bijgevolg drie vergaderingen door, namelijk op 5/10/2010, 01/02/2011 en 30/04/2011 (in Schaarbeek). De verslagen zijn gepubliceerd op het VCLB-intranet. Een greep uit de inhouden die aan bod kwamen:
27
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 • Diagnostiekbeleid en diagnostiekwerking in de provincies, in de domeinen en de doelgroepen…: uitwisseling en onderlinge afstemming • De actualisering van het diagnostisch instrumentarium. • Twee prioriteiten werden vastgelegd: • De nood aan actuele normen voor het onderzoek van technisch lezen. Dat heeft geleid tot het besluit om een deel van het LVS te hernormeren. • De nood aan een instrument dat het sociaal aanpassingsgedrag peilt. Dat heeft geleid tot de vergelijking van twee bestaande instrumenten binnen een ad-hocwerkgroep. • De implementatie van de Prodiaprotocollen in elk van de provincies. • Bepalen van nascholingsthema’s diagnostiek • Beluisteren nascholingsbehoeften (zowel voor PVOC/ROC als voor veldwerkers) • Evaluatie, bijsturing, opvolging • Bespreken van nascholingsinhouden diagnostiek • ASEBA-instrumentarium • ICF • De ondersteuning van de diagnostiek in de centra en het multidisciplinair gebruik van P2-dianet • Opmaak van het vormingspakket ‘diagnostiek voor instappers’ • De link tussen HGD en LARS • Structuur en inhoud van de toekomstige diagnostiekpagina op de VCLB-website • Beleidsontwikkelingen (LZ, IJH, diagnostisch centrum…) • Daffodilrichtlijnen voor een dynamisch en functioneel assessment • VFD-bevraging Er werd nauw samengewerkt met het Forum diagnostiek, de stuurgroep van het project die vergaderde op 17/12/2010, 18/03/2011 en 10/06/2011. Er werd gestreefd naar maximale afstemming met andere fora en instanties zoals Prodia, het VAPH, de ISCstuurgroep HGW/HGD, het intersectorale Vlaams forum voor diagnostiek (VFD)… Er werd tevens gestreefd naar een zo goed mogelijke opvolging van de ontwikkelingen binnen het onderwijsbeleid en de Vlor, binnen Welzijn en IJH en op wetenschappelijk vlak (via representatie, overleg, lectuur…). De VCLB-fora waarin diagnostiek aan bod komt, maken nu deel uit van één groot geheel en haken op elkaar in. Diagnostiek staat op de agenda in de domeinen, de doelgroepen en de PVOC’s. In samenwerking met het domeinproject Leren & studeren is een nota opgemaakt voor de raad van bestuur in verband met de nood aan hernormering van het LVS (technisch lezen). Deze hernormering is intussen aan de gang. Ad-hocwerkgroep sociale aanpassing Een multidisciplinaire ad-hocwerkgroep sociale aanpassing effende het afgelopen schooljaar het pad voor de ontwikkeling van een kwaliteitsvol instrument voor het onderzoek van de sociale aanpassing. Het onderzoek van dit gedrag is immers vereist in het kader van de Prodiaprotocollen verstandelijke beperking, ASS, hoogbegaafdheid... De ad-hocwerkgroep is in sept. ’10 gestart en werd gecoacht door de professoren Maes en Noens (KU Leuven). De werkgroep bekeek de voor- en nadelen van enerzijds de ontwikkeling van een nieuw instrument en anderzijds van de eventuele aanpassing van een bestaand instrument. Hij vergaderde zes maal (op 27/09; 23/11; 19/01; 07/04/ 26/05 en 27/06). De groep concludeerde dat de Vineland II als meest geschikt instrument naar voor komt voor Vlaamse aanpassing en normering. Cruciale gesprekspartner wordt nu uitgeverij Pearson, die de rechten heeft op de Vineland II, naast de andere betrokken partners (Ministeries van Onderwijs & Welzijn, het VAPH, de wetenschap, de ISC). We streven immers naar een sectoroverschrijdende samenwerking in dit verband gezien het belang van dit soort onderzoek.
28
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Protocol gedrag De PSF-projectgroep werkte aan een draaiboek om het protocol ‘gedrag’ te implementeren. Hiermee bereidde de groep zich voor op het verspreiden van dit protocol in het schooljaar 2012-13. Afgesproken werd om samen het nodige didactisch materiaal te ontwikkelen die in elke provincie kan gebruikt worden om de implementatie van het protocol te ondersteunen. Medewerking aan vorming Vanuit het project werd meegewerkt aan volgende nascholingen: • Het waarom en het hoe van de ASEBA-gedragsvragenlijst (deze dag werd ontdubbeld wegens het groot aantal inschrijvingen), met inbegrip van de ontwikkeling van een Exceltabel voor de omrekening naar de Vlaamse correctie op de normen. • Train de trainer HGW-HGD. • IQ in een nieuw kleedje (voor VC en PVOC-medewerkers L&S en BuO). • ICF-CY: het functioneren van leerlingen in kaart brengen. • Kennismaken met de protocollen Prodia (vijf informatiedagen, een per provincie). • Aan de slag met de protocollen Prodia. Module PVOC-ROC (twee begeleidersdagen). • Aan de slag met de protocollen Prodia. Teamgerichte tweedaagse trainingen op niveau van de centra, telkens voorafgegaan door een intakegesprek en gevolgd door een opvolgingsgesprek (34 centra bereikt).
DRM De ondersteuning van de implementatie van het DRM bestond in hoofdzaak uit het telefonisch en elektronisch antwoorden op vragen van medewerkers uit de centra. We merken dat de meest gangbare toepassing van de regelgeving stilaan gemeengoed wordt. De gestelde vragen evolueren meer en meer naar specifieke situaties die meer vergen dan de parate kennis van de meest courante regels.
CLB-profiel Doelstelling van het prioritair thema “CLB-profiel” is voornamelijk ondersteuning bieden bij de implementatie van het BVR tot de vaststelling van de operationele doelstellingen CLB. Dit thema omvat in feite een aantal concrete projecten die focussen op bepaalde aspecten van het vernieuwde CLB-profiel. De belangrijkste zijn de visietekst schoolondersteuning en het uitwerken van een model voor CLB-rollen. Hierover kan u elders in dit jaarverslag meer lezen. Vragen uit centra Deze ondersteuning gebeurde vooral onder de vorm van ingaan op vragen van centra. Heel wat vragen, ook over andere onderwerpen, kunnen (of moeten) immers gelinkt kunnen worden aan het BVR operationele doelen. Op die manier liep het CLB-profiel als het ware een rode draad doorheen alle thema’s. Naar een decreet leerlingenbegeleiding Zoals we in ons vorige jaarverslag al aangaven, blijven we het erg belangrijk vinden dat er duidelijkheid komt over de rol en opdracht van interne leerlingenbegeleiding (school) en van externe leerlingenbegeleiding (CLB), over de samenwerking en afstemming tussen beide, en over de manier waarop netwerkpartners deze leerlingenbegeleiding kunnen ondersteunen. 2010-2011 heeft echter niet veel nieuws met zich meegebracht in verband met een mogelijk ‘allesomvattend’ decreet op de leerlingenbegeleiding.
Leerzorg Vlak voor de zomervakantie van 2010 probeerde minister van Onderwijs Pascal Smet het dossier Leerzorg opnieuw op de politieke onderhandelingstafel te leggen. De Vlaamse regering drong er echter op aan om
29
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 eerst een grondig te verkennen hoe groot het draagvlak was voor dit dossier, zowel in onderwijskringen als bij ouders. Een en ander had te maken met de grondig gewijzigde situatie anno 2010: de algemene besparingsmaatregelen troffen ook Onderwijs, en Vlaanderen had ondertussen het VN-verdrag inzake rechten van personen met een handicap geratificeerd, wat toch wel gevolgen heeft in het dossier Leerzorg. Daarom werden vanaf september 2010 zogenaamde ‘resonantiegroepen’ georganiseerd door de overheid. De bedoeling van die resonantiegroepen was om specifieke onderdelen van het dossier Leerzorg verder te onderzoeken, te verfijnen, uit te werken en daarover tegelijk het werkveld te bevragen. De te bespreken thema’s waren: de algemene gefaseerde aanpak van het dossier (timing, uitrol), het hoger vermelde VNverdrag met alle bijhorende consequenties, de problematiek van ASS-leerlingen, de planning van het aanbod Buitengewoon Onderwijs en de problematiek van competentieontwikkeling op het gebied van Leerzorg. Tussen september 2010 en april 2011 vonden 8 vergaderingen plaats waar VCLB actief aan participeerde. Het resultaat was een synthesenota (opgemaakt door de overheid) waarin alle standpunten van alle geledingen nauwkeurig en genuanceerd werden geformuleerd. Uiteraard werd er tussen de vergaderingen van de resonantiegroepen door regelmatig overlegd op VCLBinterne fora, zodat we duidelijke en gedragen standpunten konden inbrengen op de resonantiegroepen.
Leren & studeren Leren en studeren is een van de 4 domeinen die wettelijk verplicht zijn voor de centra. Leren en studeren ondersteunt de plaatselijke centra. Om dit optimaal te kunnen doen, komen de provinciale L&S-mensen een aantal keer per jaar samen. Op deze bijeenkomsten wordt vooral informatie uitgewisseld of voorbereidingen gemaakt voor bijvoorbeeld nascholingen. De projectgroep is als volgt samengesteld: • Nationaal verantwoordelijke: Christine Vonckx • Provinciale medewerkers: Gisleen Rauws, Kris Van Hul, Sabine Lahou, Benedikte Timbremont, Jan Marrannes, Marleen Milleville. De provinciale begeleiders kwamen nationaal 3 keer samen in 2010-2011. Positief was vooral de uitwisseling met andere provinciale begeleiders en de nationaal verantwoordelijke. Zo kreeg iedereen antwoorden op concrete vragen over het provinciale begeleiderswerk. Enkele thema’s die aan bod kwamen: • Taal- en spraakontwikkeling (samen met PGZ-groep) • AVI (overleg met proeftuin AVI die in CLB Meetjesland loopt) • Diagnostiek als vast agendapunt. De werkgroep L&S volgde recente ontwikkelingen op en probeert die (o.a. via nascholing) te laten doorstromen naar de centra. De PVOC-medewerkers werden sterker gemaakt door regelmatig overleg. Samen met het themaproject werd een nota opgemaakt voor de raad van bestuur in verband met de nood aan hernormering van het LVS (technisch lezen). Deze hernormering is intussen aan de gang. Gevolgde congressen, studiedagen, seminaries en beurzen • Hoe gaat het met het wiskundeonderwijs in het katholiek basisonderwijs? VVKBaO • Voorstelling documentaire: Studeren met dyslexie. UGent • Spreken voor publiek: Frederik Imbo. 2-daagse opleiding • Hoogbegaafdheid en opvoeding: knelpunten en oplossingen thuis en op school. Lessius • Infosessie: Sensotec Vertegenwoordigingen • Maandelijkse deelname aan de raad Basisonderwijs op de Vlor
30
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 • Maandelijkse deelname aan de werkgroep GOA (geïntegreerd ondersteuningsaanbod) binnen VVKBaO • Lid van stuurgroep AVI-proeftuin (CLB Meetjesland) • Deelname aan VCLB-forum diagnostiek • Deelname aan themaproject diagnostiek Nascholingen • Begrijpend lezen: Wasda? 76 deelnemers • IQ in een nieuw kleedje (voor PVOC-medewerkers L&S en BuO): 14 deelnemers • ICF-CY: het functioneren van leerlingen in kaart brengen: 91 deelnemers
CLB-profiel Met de goedkeuring van het besluit van de Vlaamse regering tot de vaststelling van de operationele doelstellingen van de centra voor leerlingenbegeleiding kreeg het zogenaamde “CLB-profiel” uiteindelijk concreet vorm. Het spreekt voor zich dat alle initiatieven afgetoetst worden aan zowel het BVR als het CLBdecreet. Het model van de CLB-rollen voor de cliëntnabije medewerker kreeg in het schooljaar 2010-2011 meer en meer vorm. Op heel wat overlegorganen (werkgroep beleidsondersteuning, adviesgroep VC, dagelijks bestuur, raad van bestuur) stelden we een stand van zaken voor en luisteren we naar verdere opmerkingen en verwachtingen naar dit instrument toe. Er werd gewerkt aan een kadertekst die tot doel heeft het volledige instrument te kaderen en uit te leggen. Daarnaast werd een competentieprofiel opgemaakt dat zal verduidelijken welke competenties er nodig zijn om een bepaalde rol goed te kunnen uitoefenen. Verder werkten we aan de voorbereidingen voor een webapplicatie van dit model en zal het schema van de CLB-rollen helemaal afgewerkt worden om tegen begin schooljaar 2011-2012 aan de CLB’s te kunnen bezorgd worden, samen met de kadertekst en het competentieprofiel.
Psychisch en sociaal functioneren De provinciale PSF-medewerkers zorgen voor themagerichte ondersteuning op basis van de vragen die binnen de eigen provincies aan bod komen. Om voeling te houden met elkaar werden een drietal overlegmomenten op jaarbasis georganiseerd. Binnen het thema psychosociaal functioneren van jongeren blijft de aandacht voor het methodisch werken in de begeleiding van jongeren een belangrijke topic. Het aanbieden van begeleidingsmethodieken via de nascholing blijft dan ook een belangrijke opdracht. Handelingsgericht werken, het leertheoretisch model, oplossingsgericht werken, schoolondersteuning, motiverende gespreksvoering… zijn methodische vormen van begeleiding die binnen het PSF-project in de focus blijven. Naast de nascholingsactiviteiten voor deze methodieken was er ook speciale aandacht voor schoolondersteuning. Hierbij werden, op vraag, centrumactiviteiten uitgewerkt als opvolging van de driedaagse vorming “Met de school op stap”. Met Life Space Crisis Intervention werd een nieuwe aanpak van jongeren met gedragsproblemen geïntroduceerd. Samen met de trainers LSCI werd het aanbod geëxploreerd en voorbereid voor het werkjaar 2011-12. De PSF-projectgroep werkte in 2010-2011 aan het PSF-luik in de LARS-nomenclatuur en een draaiboek om het protocol ‘gedrag’ binnen PRODIA te implementeren
Pesten Na een onderbreking van enkele jaren is het thema ‘pesten’ opnieuw in beeld verschenen. Naar aanleiding van concrete vragen en verwachtingen van medewerkers maar ook op basis van enkele vaststellingen binnen een onderzoeksproject van het departement onderwijs werd in samenwerking met de vzw Leefsleutels opnieuw vorming aangeboden in het gebruiken van de No Blamemethode bij de aanpak van pesten. Deze training wordt gecombineerd met praktijkdagen waarbij medewerkers kennis kunnen nemen van praktisch materiaal dat door medewerkers van het vrij CLB Eeklo werd verzameld in pestkoffers en gebundeld in een brochure.
31
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Prioritaire doelgroepen Kansenbevordering Sinds september werd de voltijdse detachering ‘Diversiteit’ omwille van beleidsbesparingen gehalveerd. VCLB heeft deze halvering, tot eind april 2011, aangevuld met eigen middelen tot een voltijds ambt. Er werd gezocht naar werkwijzen om zo efficiënt mogelijk om te gaan met deze inkrimping (van 2 naar 1,5). Omwille van de pensionering van Jos Cré, 1 mei 2011, viel het project voor de periode van het derde trimester terug op 1 voltijdse begeleider. Er werd ook tijd en energie gestoken in het zoeken van een opvolger van Jos en in het overdragen van taken en knowhow. Naast de 2 centrale begeleiders (detachering GOK en Diversiteit) beschikken we nog over 2 personen die elk beperkt deeltijds vrijgesteld zijn voor kansenbevordering binnen de PVOC: in Limburg en in West-Vlaanderen. Tijdens overlegmomenten werd afstemming en uitwisseling gezocht tussen de centrale en de provinciale begeleiders (coördinatievergadering KB). Het project wordt tevens ondersteund door een reflectie- en een stuurgroep. Beide groepen kwamen 2 keer samen. Enkele voorbeeldthema’s die dit werkjaar besproken werden: • Nascholing • Beleid Gelijke Onderwijskansen (GOK) • Taaltoets kleuters • Inschrijvingsrecht • Werking LOP's • Kosten in onderwijs en studietoelagen Deelnemers reflectiegroep: • Projectdragers: Luc Driesmans en Jos Cré • Provinciale begeleiding (PVOC): Els Dezeure (Limburg) en Nadine Callens (West-Vlaanderen) • Vertegenwoordigers uit regio’s • VCLB Kempen: Pia Melis en Daniel Gebruers • VCLB Gent: Chris Frigne • VCLB Waas en Dender: Gert Haentjes • VCLB Meetjesland: Tom Walgraeve • VCLB Kompas: Marleen Van den Mooter Deelnemers stuurgroep: de leden van de reflectiegroep, aangevuld met andere organisaties. • Minderhedenforum: Sanghmitra Bhutani • Kruispunt migratie-integratie: Rachel Laget • ACW: Lut Maertens • VVKSO: Jackie Denis We vermelden enkel wie actief deelnam; andere organisaties werden via het verslag op de hoogte gehouden: VSKO, Steunpunt GOK, HIVA, Vlaams Netwerk Verenigingen waar armen het woord nemen, Samenlevingsopbouw Vlaanderen. Regelmatig verschenen bijdragen in de VCLB-nieuwsbrief over o.a. GOK-beleid, inschrijvingsrecht, LOP, en ter bekendmaking van studiedagen en publicaties. Specifieke informatie werd via gerichte mails naar medewerkers van het project verspreid. Het intranet “Kansenbevordering” werd geactualiseerd en gebruiksvriendelijker gemaakt. Op de portaalbladzijde staan nieuwe en actuele zaken. Bovendien werden ook links gelegd naar
32
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 interessante sites van andere organisaties die actief zijn rond armoede en integratie. De overschakeling naar de nieuwe website van VCLB werd voorbereid. In Vlaams-Brabant (2) en Oost-Vlaanderen (3) werden de provinciale contactgroepen voor de ankerfiguren Kansenbevordering geleid door de begeleiders van het Vormingscentrum. In Antwerpen (4) en Limburg (3) ondersteunden de begeleiders de samenkomsten. In West-Vlaanderen werd vraaggestuurd ondersteund. We kregen van 5 centra een ondersteuningsvraag. Deze bestond minimaal uit een centrumactiviteit maar kon ook meerdere ondersteunende initiatieven omvatten. (AMI 1, Meetjesland, Ninove, Aalst en Wetteren). We beantwoordden 27 vragen van centra en/of PVOC-leden over opvang van anderstalige nieuwkomers; begeleiden van scholen met een onthaalklas AN; tewerkstelling andersgelovigen in een vrij CLB; hoofddoekendebat (leerlingen, kleuterparticipatie, inschrijvingsrecht leerlingen gewoon onderwijs met een inschrijvingsverslag BuO; BuO en inschrijvingsrecht, weigeren van leerlingen; aanmeldingsprocedure en inschrijvingsrecht; taalvaardigheid en BuO; schoolportretten; omgevingsanalyses; LOP’s en CLB; vragenlijsten PGZ voor anderstaligen en ondersteuning bij visieontwikkeling. De vereniging waar armen het woord nemen ’Recht-op’ lichtte tijdens een VCLB directievergadering het CLBdossier “Van wantrouwen tot dialoog” toe. Hun inbreng werd samen voorbereid. Nascholing & materiaalontwikkeling Begeleiden van de georganiseerde nascholing in 2010 – 2011 en het voorbereiden van het centraal aanbod VCLB-Kansenbevordering 2011-2012 (zie Nascholingsbrochure). Daarnaast werden de volgende materialen ontwikkeld: • Flexibele leertrajecten: overzicht van de vernieuwingen in de regelgeving. • Waar vind je gegevens over de GOK-leerlingen van je school? Een kort overzicht. • Als geld een rol speelt: een wegwijzer ter ondersteuning van de CLB medewerker. • Gelijke onderwijskansen: een overzichtsraster. Netoverschrijdende samenwerking binnen VCLB In verband met gelijke onderwijskansen werden tijdens het werkjaar 2010-2011 3 overlegmomenten georganiseerd. Dit overleg werd dit jaar uitgebreid met PGZ-medewerkers van het VCLB-Vormingscentrum (Lieve Feys en Trees Ameloot) en tevens van PGZ-medewerkers van de andere centrumnetten. Er werd voorgesteld om als centrale thema anderstaligen in het algemeen en anderstalige nieuwkomers in het bijzonder te behandelen. Verder werd de nascholing opgevolgd en het thema ‘ervaringsdeskundigen in het CLB’ (met inbreng vanuit vzw De Link) besproken. In verband met faire diagnostiek werden tijdens het werkjaar 2010-2011 4 overlegmomenten georganiseerd. Inhoudelijk werd dit jaar de nadruk gelegd op de diagnostiek van de verstandelijke beperking (o.a. fair gebruik van de WPPSI III), diagnostiek van de sociale aanpassing en de nieuwe publicatie “Diagnostiek bij allochtonen”. In verband met anderstalige nieuwkomers werden tijdens het werkjaar 2010-2011 3 overlegmomenten georganiseerd. Inhoudelijk werd dit jaar de nadruk gelegd op wijzigingen in de regelgeving; finalisering van de tekst over spijbelopvang van (gewezen) anderstalige nieuwkomers; herwerking van de werkmap, samenwerking met de vervolgcoaches van het onthaalonderwijs; opvang van gewezen anderstalige nieuwkomers. Samenwerking met externen/informeren van anderen We beantwoordden onder meer vragen in verband met taalvereisten interculturele bemiddelaars, taalachterstand bij allochtonen, opvang allochtonen in de kleuterschool, taaltoets kleuters, anderstalige nieuwkomers, hervorming secundair onderwijs, werken aan armoedebestrijding via onderwijs, kosten in onderwijs, inschrijvingsrecht, dubbelen van leerlingen, positie van het CLB in het LOP, besteding GOK-uren. We werkten samen met: • Ouderkoepels: vereenvoudigen van een werkmethode om de “engagementsverklaring ouders-school” in oudergroepen bespreekbaar te maken • Steunpunt onderwijs: deelname aan reflectiegroep i.v.m. tutorprojecten
33
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 • LOP: deelname aan werkgroepen inzake sociale mix • Vlor: • Meewerken aan een intern seminarie over gezondheidsbeleid en gelijke kansen. • Meewerken aan een tweedaags seminarie School-Ouders dat moet uitmonden in een publicatie over deze thematiek. We pleegden geregeld ad-hocoverleg. Dit gebeurde via ad-hocvergaderingen bij gelegenheid van de voorbereiding van gezamenlijke activiteiten zoals de nascholing, via overleg omtrent actuele thema’s, via bijeenkomsten van de stuurgroep van het project of via systematisch overleg. • VSKO (VVKSO): maandelijks overleg met de pedagogische begeleiding over gelijke kansen in het secundair onderwijs • Internationaal comité: kennismaking en verkennen van mogelijke samenwerking • Departement onderwijs: deelname aan evaluatieoverleg over het tweede onthaaljaar nieuwkomers in secundair onderwijs • Schoolopbouwwerk: reflectie over onderwijsopbouwwerk • LOP: overleg met LOP-deskundigen en -voorzitters • Vlor: deelname aan de coördinatievergadering begeleiders diversiteit en de commissie gelijke kansen en diversiteit We gaven toelichting, informatie en vorming: • Faire diagnostiek: toelichting voor de studenten Psychologie Lessius • Inschrijvingsrecht: vorming LOP St-Truiden • Impact van socio-economische factoren op schools gebeuren: interview VTM • Inbreng over rol integratiesector in het gelijke kansenverhaal: Kruispunt Migratie en Integratie • Gelijkekansenmogelijkheden en -beperkingen: interview voor het tijdschrift Kif Kif
Leerlingen met specifieke noden Centraal werden er 3 vergaderingen georganiseerd met contactpersonen BuO uit de provincies. Belangrijkste topics die opgevolgd werden in 2010-2011: • GON: werken aan netoverstijgende visietekst • Wetgeving BuO: aanpassen praktijkfiches en opvolgen van nieuwe regelgeving • VAPH: • Zorgregie: standpunt betreffende opnemen van de rol van contactpersoon • Minimale kwaliteitseisen multidisciplinaire teams in kader van VAPH • Leerzorg Nascholing centraal georganiseerd • GON (3 sessies van 1 dag verspreid over de provincies) • Introductie ICF-CY (International Classification of Functioning – Children and Youth) • Voorbereidend werk studiedag rond NAH voor schooljaar 2011-2012 Ondersteuning van de provincies / centra • Instapwerking O-Vl.: luik BuO en GON • OLB-werkgroep O-Vl.: thema GON Betrokkenheid bij externe studiedagen/symposia/… • Viering 20 jaar Eureka (8.10.2010): Workshop met als titel: “Kan ‘extra zorg’ schadelijk zijn” verzorgd
34
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 i.s.m. Christine Vonckx • Colloquium BuBaO (16 en 17.02.2011): Workshop met als titel: “Doorverwijzing naar BuO: perspectief levensloopmodel” • Studiedag Vlor rond “Time-out in het buitengewoon basisonderwijs” (22.02.2011): deelname panel • Studiedag Steunpunt Studie en Schoolloopbanen (25.02.2011): deelname panel • Studiedag VVKBuO: “Inclusie: een uitdaging voor het katholiek onderwijs” (3 maart 2011): deelname panel Gevolgde nascholing • Studiedag IJH factorij (november) • Jaarlijkse studiedag Autisme centraal • IQ in een nieuw kleedje (CHC-model) Vertegenwoordiging • Maandelijkse1 deelname aan de commissies BuBaO en BuSO van de Vlor • Maandelijkse1 deelname aan de raad van beheer van verwijzersplatform • Deelname aan de permanente werkgroep Inschrijvingen en evaluatie binnen VAPH • Deelname aan de permanente werkgroep Integrale Jeugdhulp binnen VAPH • Deelname aan de tijdelijke taskforce minderjarigen VAPH
Andere thema’s CLB-rollen Het model van de CLB-rollen voor de cliëntnabije medewerker kreeg in het schooljaar 2010-2011 meer en meer vorm. Op heel wat overlegorganen (werkgroep beleidsondersteuning, adviesgroep VC, dagelijks bestuur, raad van bestuur) stelden we een stand van zaken voor en luisterden we naar verdere opmerkingen en verwachtingen naar dit instrument toe. Er werd gewerkt aan een kadertekst die tot doel heeft het volledige instrument te kaderen en uit te leggen. Daarnaast werd een competentieprofiel opgemaakt dat zal verduidelijken welke competenties er nodig zijn om een bepaalde rol goed te kunnen uitoefenen. Verder werken we een aan webapplicatie van dit model en wordt het schema van de CLB-rollen helemaal afgewerkt om tegen begin schooljaar 2011-2012 aan de CLB’s te kunnen bezorgen, samen met de kadertekst en het competentieprofiel.
Instapwerking nieuwe medewerkers De inhoud van de instapwerking voor nieuwe medewerkers werd gemoduleerd. Het geheel werd hierdoor overzichtelijker en biedt in zijn huidige vorm betere mogelijkheden om de instapwerking gestructureerd aan te bieden, gespreid over meerdere jaren.
Psychomotoriek Het project Psychomotoriek ontstond uit de PGZ-werking. Vertrekpunt was de vraag hoe de CLB-medewerker op een professionele manier moet omgaan met zorgvragen over psychomotoriek bij kleuters. Hoe kinderen met problemen tijdig op het spoor komen? Hoe de ernst van het aangemelde probleem inschatten? Op welke manier en met welke partners de juiste zorg op maat van het kind op gang brengen? Om te komen tot een wetenschappelijk onderbouwde en gestandaardiseerde werking, bij voorkeur voor alle netten, werd in 2006 een werkgroep opgericht met leden van het Vormingscentrum en CLB-medewerkers van
1
Met uitzondering van periode bevallingsverlof van 19/05/2011 tem 31/08/2011
35
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 gans Vlaanderen met een specifieke deskundigheid op het terrein. Gaandeweg traden ook collega’s van de andere netten toe en collega Nancy Devogelaer (OVSG) als wetenschappelijk medewerker. Partners waren de VWVJ, de 4 COS-centra van Vlaanderen, prof. De Cock, kinderneurologie UZ Leuven, naast diverse CLB-medewerkers van diverse centra, met specifieke deskundigheid op het veld. In de loop van de vorige jaren werden een visie ontwikkeld, een stappenplan opgesteld en een aantal instrumenten ontworpen als leidraad voor de CLB-medewerker. Ook de ondersteuning van de kleuterleidsters bij de zorg voor het kind met bijzondere noden op het psychomotorische vlak kwam aan bod. Het sluitstuk was de ontwikkeling van het instrument ‘kinderneurologisch onderzoek’ voor de CLB-arts. Dit alles gekaderd in een multidisciplinaire en handelingsgericht aanpak. Tijdens het schooljaar 2010-2011 werden alle documenten inhoudelijk gefinaliseerd en in een keurige lay-out geplaatst. De korte filmfragmenten van de studiedag ‘kinderneurologisch onderzoek’ werden verwerkt tot degelijk beeldmateriaal dat door de centra kan gebruikt worden bij de implementatie. Al het materiaal is te vinden op de website van de VWVJ. Voor de verdere implementatie van het instrument ‘kinderneurologisch onderzoek’ werden besprekingen opgestart met de 4 COS-centra van Vlaanderen. Zij schaarden zich volmondig achter het project en verklaarden zich bereid om mee te werken aan een intervisie voor de CLB-artsen in het schooljaar 2011-2012. Het project psychomotoriek moet resulteren in een diagnostisch protocol en zal verder uitgeschreven worden door de medewerkers van Prodia. Binnen het samenwerkingsverband met de KU Leuven werd opnieuw het voorstel gelanceerd voor verder wetenschappelijk onderzoek. Een gericht onderzoek om deze multidisciplinaire handelingsgerichte aanpak te evalueren zou immers erg welkom zijn. De implementatie ligt momenteel in handen van de directies. Hieraan zullen we in de toekomst zeker aandacht aan moeten schenken. Nascholing Net als de studiedag “Fabels en feiten over voeding” (2009) boden we met de studiedag “Fabels en feiten over beweging en sport” een update aan van de kennis i.v.m. beweging en sport in samenwerking met het tijdschrift Body-Talk en de stichting Vlaamse Schoolsport. Medische en pedagogisch-didactische aspecten, sportfysiologie, uitrusting… kwamen aan bod. De studiedag gaf tevens aandacht aan de communicatie en de samenwerking met de turnleerkrachten. Daarom waren zowel de CLB-medewerkers als de leerkrachten bewegingsopvoeding waarmee ze samenwerken welkom. Sprekers: Jan Etienne (Body-talk) - Dr. Kristoff Corten (UZ Leuven) - Prof. Greet Cardon (U Gent) - Leen van Looy (SVS) - Ludo Meeuwssen (leerkracht LO) Deelnemers: 100
Leerplicht Leerplichtbegeleiding is als ‘verplicht aanbod’ een blijver in de themagerichte werking. Op vraag wordt toelichting en ondersteuning geboden voor individuele medewerkers en centra.
Proactief Proactief CLB-werk staat voor “zorgen voor alle leerlingen”... dus ook als ze geen problemen hebben of nog geen vragen voor ons hebben. We proberen het beste in de leerling te versterken, en hen veerkrachtig te maken, zodat ze positief in het leven staan en om kunnen met de kleine en grote tegenslagen die nu eenmaal bij het leven horen. Als we vanuit CLB proactief optreden, doen we dat meestal onder de vorm van schoolondersteuning. Proactief zijn in individuele begeleiding wil zeggen dat we kinderen zo aanspreken dat hun sterke kanten net zo vaak naar voor komen als de moeilijkheden die ze ondervinden. Nascholing voor CLB’ers De nascholing “kijk wat ik al kan” legde de nadruk op het “normale” verloop van de psychosociale ontwikkeling van kinderen, werd gegeven door docente Barbara Soetens en bereikte 155 CLB-medewerkers.
36
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 “Praten met kinderen”, een nascholing door Piet Vandebriel, friste de basiskennis op van gesprekstechnieken met kinderen uit gewoon en buitengewoon basisonderwijs. 217 CLB’ers volgden deze opleiding. Ook de driedaagse nascholing “Motiverende gespreksvoering” (docenten An Victoir en Piet Casier) heeft een proactieve inslag. In deze opleiding leerden 33 CLB’ers wat ze kunnen doen om een cliënt (ook kinderen) te helpen “gemotiveerd” te raken om iets te veranderen en de eigen krachtbronnen te gebruiken. Nascholing voor externen Studiedag “Kids on Track” (PHL, 16 november 2010): als kinderen in een therapeutische setting er in slagen om hun gedrag te veranderen, is het werk nog maar half af. De transfer van nieuw gedrag naar de klascontext is namelijk niet vanzelfsprekend. An Victoir gaf een seminarie over leertheoretische principes die leerkrachten handvatten geven om de transfer van therapie-effecten te bestendigen.
Schoolondersteuning CLB’ers doen vaak aan schoolondersteuning. Dat gaat van praktische hulp bij projecten op school tot het mee ontwerpen van een volledig zorgbeleid voor leerlingen. Omdat de praktijk van schoolondersteuning zo gevarieerd is, willen CLB’ers graag een handige werkdefinitie van schoolondersteuning: wat is het, en wat is het niet? Ze willen ook een kader en werkmiddelen waarmee ze het proces dat de school loopt kunnen ondersteunen. De conceptuele ontwikkeling van schoolondersteuning door CLB en de ondersteuning die daar bij hoort, horen bij het prioritaire beleidsthema “CLB-profiel”. Visietekst schoolondersteuning An Victoir, Trees Ameloot, Luc Driesmans en Piet Casier vormden een tijdelijke redactiegroep om tot een visietekst over schoolondersteuning te komen. Ze gingen van start met een werkdefinitie, die het gemakkelijk moest maken om af te toetsen of wat een CLB’er doet op school ook “echt” schoolondersteuning is. Daarom voegden ze een lijst kernactiviteiten toe aan de definitie, die erg verwant zijn aan de kernactiviteiten van het leerlinggebonden aanbod. In de tekst gingen ze ook in op de competenties en het mandaat van schoolondersteuners. Uiteindelijk kwam er een visietekst tot stand in overleg met de CLB-directies en VSKO (DPBKO en de Verbonden), en in augustus 2011 werd de “betaversie” afgewerkt. In 2011-2012 zal de visietekst finaal afgewerkt worden. Nascholing en begeleiding: Met de school op stap In een driedaagse nascholing “Met de school op stap” maakten 45 CLB-medewerkers zich de logica van schoolondersteuning eigen. Ze bekwaamden zich in het gebruik van de methodiek Intervention Mapping, zagen good practices en oefenden in kleine intervisiegroepen op een eigen casus. VCLB Torhout vroeg om een eigen begeleidingstraject rond schoolondersteuning. Trees Ameloot en An Victoir werkten samen met CLB Torhout en de pedagogisch begeleiders een introductie voor alle personeelsleden uit. Samen met Greta Claerebout (PVOC West Vlaanderen) zaten ze tweemaal samen met Sensoa ter voorbereiding van de studiedag “Schoolondersteuning en RSV” (26 november 2010). Op vraag van Welwijs schreef An Victoir een artikel over “Hoe CLB’s leerkrachten ondersteunen” (in druk, augustus 2011). Ook in deze publicatie werden de krachtlijnen van schoolondersteuning beschreven. Studiedagen en congressen Trefdag “Kinderen, aan Tafel”, 15 oktober, organisatie PVOC Oost Vlaanderen: hoe gezond eetgedrag kan worden geënt op ouderparticipatie op school, ook in kansarme scholen.
Online hulp Dit was een jaar van studie- en opzoekwerk rond dit thema. De infodag voor CLB-medewerkers werd druk bezocht en betekende een versterking van de idee dat het onlinegebeuren voor CLB verder geëxploreerd moet worden. Samen met de inhoudelijke aspecten werden ook de ICT-aspecten in kaart gebracht en in juni 2011 aan de directies voorgesteld. Er wordt een projectgroep samengesteld die “CLB online” concreet moet maken.
37
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
LARS Nomenclatuur LARS De netoverstijgende werkgroep Nomenclatuur LARS boog zich in 2010-2011 ten gronde over de LARSnomenclatuur en paste deze op een aantal punten grondig aan. Naast de afstemming met de methodiek van werken die in de Prodia-protocollen opgenomen is, werd de functielijst van LARS ook nog beter afgestemd op de kernactiviteiten uit het BVR operationele doelen CLB. De PSF-projectgroep boog (psycho-sociaal functioneren) zich over de PSF-nomenclatuur die in LARS wordt gebruikt. De groep adviseerde de LARS-stuurgroep bij de aanpassing van de PSF-nomenclatuur.
Medisch luik In het kader van het internetteninitiatief om een gemeenschappelijk CLB-dossier te realiseren, was er nood aan een verdere uitwerking van het medisch luik van dit dossier uit met als doel dit medisch luik te implementeren in LARS. Hiervoor werd een kleine werkgroep opgericht bestaande uit beroepsbeoefenaars in de gezondheidszorg uit de CLB’s. Vertegenwoordigers van medische discipline van de verschillende centrumnetten werkten in een vijftal vergaderingen het medisch luik van (elektronisch) CLB-dossier uit. De vergaderrapporten werden overlegd met de achterban zodat op het einde van de rit, er een zo breed mogelijk draagvlak is gecreëerd voor het voorstel. Doorheen het proces wordt overlegd met LARS-medewerkers om de vertaalmogelijkheden van het voorstel naar een werkbare softwaremodule te vrijwaren.
Samenstelling werkgroep: VCLB
GO!
OVSG
• Ann Popelier
•Inge Van Trimpont
•Aggoune Belkacem
• Caroline De Visscher
•Geert Oosterbosch
•Katelijne Van Hoeck
• Marleen Petermans • Edith Coenegracht
•Monica Bulcke
• Kristin Rombaut • Lavens Nele • Leen Andries • Lieve Feys • Luc Dewilde • Willy Geldhof Op 14 januari 2011 resulteerde dit in een eindrapport “Netoverstijgende werkgroep medisch luik”. Daarin werden de grote principes vastgelegd waaraan dit medisch luik van het MDD zou moeten beantwoorden. Deze basisprincipes werden besproken met de stuurgroep LARS. In de loop van de laatste maanden van het schooljaar werd met 3 mensen van de werkgroep en het LARS-team tijdens verschillende vergaderingen verder gewerkt om dit te concretiseren.
38
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Kwaliteitszorg Overleggroep kwaliteitszorg In 2010-2011 kwam de overleggroep kwaliteitszorg twee keer samen. Op deze vergadering kwamen een aantal aspecten altijd aan bod. We overliepen steeds een stand van zaken van waar de provincies op het vlak van kwaliteitszorg mee bezig zijn. Daarnaast hebben we er ook voor gekozen om het thema doorlichting telkens aan bod te laten komen. Ook werd geregeld een stand van zaken van de nascholingen gegeven en werd er hierbij naar feedback en ideeën gepolst. Op die manier leerden we van elkaar en inspireerden we elkaar. De volgende thema’s kwamen in 2010-2012 aan bod: • Bezoek aan Uitgeverij Politeia: Zij geven heel wat boeken uit die handelen over kwaliteitszorg en management waaronder: Handboek beleidsvoerend vermogen, Toolkit functioneringsgesprekken, Bruggen naar kwaliteit. Dit bezoek was zeker een meerwaarde omdat we nu een zicht hebben we zij aanbieden en wat voor ons nuttig kan zijn. • De CLB-rollen • Instapbegeleiding: bepalen wat een nieuwe medewerker en iemand die reeds een paar jaar in het CLB werkt, over kwaliteitszorg moet kennen/weten.
Centrumondersteuning Ook in 2010-2011 werden vanuit de centra vragen gesteld over hoe ze hun kwaliteitsbeleid vorm kunnen geven, hoe ze met kwaliteitsplannen moeten werken of meer algemeen om eens te kijken wat er goed is en wat er beter kan aan hun kwaliteitsbeleid. Deze vragen kwamen soms uit een zelfevaluatie of na een doorlichting. Ook werden soms vragen gesteld door mensen die de basisopleiding gevolgd en die nu in hun centrum met kwaliteitszorg aan de slag willen gaan. Door middel van een centrumbezoek probeerden we in onderling overleg te zoeken naar een werkbare manier om op al deze vragen een antwoord te bieden.
Nascholingsactiviteiten Tijdens het schooljaar 2010-2011 brachten we een ruim aanbod nascholing binnen het thema kwaliteitszorg: • Basisopleiding kwaliteitszorg (3 dagen) – 14 deelnemers • Basisopleiding kwaliteitszorg voor VCLB Limburg (4 dagen) -43 deelnemers • Intervisie kwaliteitszorg • thema 1: verdieping basisopleiding (1 dag) – 7 deelnemers • thema 2: intervisie zelfevaluatie (1 dag) – 8 deelnemers • thema 3: Het DRM en het kwaliteitshandboek (1 dag) – 25 deelnemers • Functionerings- en evaluatiegesprekken (1 dag) – 11 deelnemers • Clbvraagt.be: aan de slag ermee: • Gent: 7 deelnemers • Limburg: 9 deelnemers • Update kwaliteitszorg (per provincie) • West-Vlaanderen (1 dag) – 9 deelnemers • Oost-Vlaanderen (1 dag) – 7 deelnemers • Antwerpen (1 dag) – 10 deelnemers • Vlaams-Brabant (1 dag) – 6 deelnemers • Vorming tweede evaluatoren (1 dag) – 5 deelnemers
Interne kwaliteitszorg op de VCLB-Koepel vzw 39
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Na de opstart van de evaluatieprocedure in het schooljaar 2009-2010 binnen de VCLB-Koepel vzw, waar de functiebeschrijvingen werden geüpdatet en een eerste ronde functioneringsgesprekken plaatsvond, hebben we dit schooljaar een tweede ronde functioneringsgesprekken gehad. Daarnaast bleven we werk maken van de interne kwaliteitszorg van onze Koepel. We deden dit vooral door per dienst te bekijken wat er goed loopt en wat er voor verbetering vatbaar is. Als daar aspecten bij zitten die dienstoverstijgend bekeken moeten worden, behandelden we deze op de staf.
Vragenlijst welbevinden met bijhorend stappenplan Samen met Trees Ameloot, Renilde Wuyts en Annelies De Graeve (communicatie) werkten we in 2009-2010 aan een instrument om het welbevinden van de medewerkers na te gaan. Op basis van documenten die Trees vroeger maakte over de 4 A’s (arbeidsinhoud, arbeidsrelaties, arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden) werkten we aan een vragenlijst. Deze vragenlijst werd in 2010-2011 door een paar proefcentra afgenomen en is op basis van hun bevindingen aangepast en vervolledigd. Bij de vragenlijst hoort ook een stappenplan. Dit stappenplan biedt een houvast om geen enkele stap zomaar over te slaan en nodigt uit om over elke te zetten stap heel goed na te denken. In het schooljaar 2010-2011 kregen we vanuit een paar centra hierover gerichte vragen tot centrumondersteuning, waar Trees Ameloot en/of Sven Samain dan ook met centra op weg gingen.
Nascholing VCLB-nascholing heeft als doelstelling de VCLB-medewerkers te professionaliseren en te ondersteunen in alle aspecten die te maken hebben met leerlingenbegeleiding en het optimaliseren van het beleidsvoerend vermogen van de centra. VCLB-nascholing wordt gecoördineerd door Sonja Buts. Ellen Waterschoot, Sandra Van Aerschot en Mieke Schepkens staan in voor de administratieve en logistieke ondersteuning van de nascholingsinitiatieven. Nascholingen worden enerzijds gebracht door inhoudelijk experten werkzaam in VCLB, anderzijds wordt er beroep gedaan op voordrachthouders en werkten we dit jaar met 1,5 nascholers vanuit een detachering. VCLB-nascholing organiseerde nascholing over 68 verschillende (deel)thema’s. Voor het aanbod verwijzen we naar de nascholingsbrochure 2010-2011. De evaluaties kan u nalezen via de website VCLB-nascholing. Tijdens het werkjaar 2010-2011 werd ook heel intens gewerkt aan de voorbereiding van het nascholingsaanbod voor het volgende schooljaar. Die voorbereiding gebeurde zoals gebruikelijk in samenspraak met vele partijen: • de provinciale directievergaderingen; • de inhoudelijke medewerkers van de koepelorganisatie; • de provinciale coördinatoren; • de adviesgroep van het Vormingscentrum (terugkoppeling en bespreking) en de raad van bestuur van VCLB vzw. Samenwerking met de Dienst Nascholing en Internationalisering van VSKO is structureel. Met hogescholen, universiteiten en andere externe diensten werd ad hoc samengewerkt voor bepaalde nascholingen
Administratieve & juridische ondersteuning De dienst Administratieve en Juridische Ondersteuning – ook gekend als “de CAJO” - volgde in de loop van het schooljaar 2010-2011 onderstaande projecten en opdrachten op: • Standaardaangifte leerlingenbegeleiding VCLB • Decreet rechtspositie minderjarige – blijvend ondersteuning bieden • Ondersteuning van de implementatie van de welzijnswet – Technische bedrijfseenheid (TBE) VCLB vzw
40
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Standaardaangifte leerlingenbegeleiding VCLB In navolging van de recent verkregen machtiging voor het gebruik van het rijksregisternummer als unieke identificator voor het leerlingendossier in LARS, werden verdere voorbereidende stappen ondernomen om de standaardaangifte leerlingenbegeleiding VCLB aan te passen. Dit gebeurde in overleg met de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer.
Decreet rechtspositie minderjarige – blijvend ondersteuning bieden De implementatie van het DRM bleef ook in 2010-2011 door CAJO ondersteund in samenwerking met de dienst Inhoudelijke Ondersteuning in de vorm van vormingen, intervisiesessies, DRM-vraag van de maand, casusondersteuning… De vraaggestuurde intervisiesessies binnen het centrum werden aangevuld met vraaggestuurde vormingsessies naar scholen toe op CLB-centrumdagen. Naar deze vormingssessies kwamen zowel de CLB’ers als het schoolpersoneel betrokken bij de interne leerlingbegeleiding op school. Daarnaast werd, in overleg met het projectteam LARS, de principes van het DRM verder geïmplementeerd in het programma LARS. Daarbij werd ook het medisch luik onder de loep genomen (zie LARS, medisch luik). Tot slot werd ook ondersteuning geboden naar aanleiding van de DRM-inspectieronde. De VCLB-koepel had, net als veel CLB’s, heel wat vragen over deze inspectieronde en het nadien gepubliceerde sectorrapport met de resultaten. Op een directiedag werden deze vragen en kritische bedenkingen intern toegelicht, in een artikel in Caleidoscoop werden ze met alle CLB’ers gedeeld. Ze blijven door de VCLB-koepel nauw opgevolgd. Op het Internettenoverleg DRM werd daarnaast afgesproken om ondersteunend materiaal te ontwikkelen voor de opvolging van een aantal van de door inspectie vooropgestelde werkpunten.
Medisch luik Er werden, om de medische disciplines te ondersteunen in de toepassing van de regelgeving op het medisch luik, enkele ondersteunende initiatieven genomen. In de eerste plaats werd een nascholing georganiseerd waarin de van toepassing zijnde regelgeving werd toegelicht. In navolging van deze studiedagen werd het CAJO-dossier “Het consult in het bad van de wetgeving” en het CAJO-document “Toepassingsgebied art. 458 Strafwetboek - Beroepsgeheim in CLB” opgesteld.
Elektronisch personeelsdossier Na de introductie van het elektronisch personeelsdossier in 2007/2008 bleef ook in 2010-2011 Sonja Vermeulen binnen CAJO verder instaan voor een eerstelijns ondersteuningsaanbod voor de aangesloten centra. Systematische contacten, uitwisseling van probleemsituaties met de Plato-helpdesk en semestriële werkvergaderingen dragen bij tot een systematische bijsturing van het programma en ook tot een systematische aanpassing naargelang de specifieke noden van de CLB-sector. Tijdens het schooljaar 20102011 werd onder andere aandacht besteed aan de verdere opbouw van de formulieren en documenten, het integreren van de schoolgegevens en het optimaliseren van de werking van PLATO. Er werden in de loop van het schooljaar 2010-2011 daarnaast 2 vormingen georganiseerd voor de lokale gebruikers. Tijdens deze vormingen werden de gerealiseerde upgrades en de geplande ontwikkelingen verduidelijkt. Ook werden de nog bestaande knelpunten op dat moment verzameld.
Overeenkomst laptopgebruik Op vraag van enkele de centra werd een model van overeenkomst ontwikkeld betreffende het gebruik van een laptop. De evolutie naar een elektronisch leerlingendossier in LARS heeft namelijk tot gevolg dat de CLBmedewerker, ook op verplaatsing, over de nodige apparatuur moet kunnen beschikken om in het ‘e-dossier’ van de leerling te schrijven. Deze apparatuur (laptop, voedingskabel, USB-stick, mobiele internet stick, draagtas, muis, extern toetsenbord...) is eigendom van het centrum en wordt (ook vaak buiten de werkuren) ter beschikking gesteld aan het personeelslid. Om goede afspraken over de apparatuur duidelijk te stellen naar de betrokken personeelsleden, werd een model van overeenkomst met een aantal algemene clausules ontwikkeld, een model van bijlage bij die overeenkomst met concrete en praktische richtlijnen en een format van ontvangstbewijs.
41
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Samenwerkingsovereenkomst CLB-CAR Om de centra te ondersteunen in hun samenwerking met de centra voor ambulante revalidatie werd een format van samenwerkingsovereenkomst ontwikkeld. Dit format kan door het CLB gebruikt worden als basis voor een gepersonaliseerde overeenkomst, aangepast aan de specifieke kenmerken van de centra voor ambulante revalidatie waarmee het centrum samenwerkt. Het format werd netoverstijgend goedgekeurd.
Diverse ondersteuning Arbeidsreglement In overleg met de leden van commissie 5 werd beslist een nieuw VCLB-model van arbeidsreglement op te maken, waarin de nieuwe bepalingen binnen de regelgeving en in cao IX zullen worden opgenomen. De onderhandelingen hieromtrent tussen VCLB en COC werden in het schooljaar 2010-2011 gevoerd. Muziek op de werkvloer De reglementering betreffende het muziekgebruik werd op de voet gevolgd. Ook werd een bevraging inzake muziekgebruik opgesteld om duidelijk zicht te krijgen op het muziekgebruik binnen de vrije CLB’s. Vervolgens werd een modelclausule opgesteld om op te nemen in het bovenvermeld model van arbeidsreglement. Verhoogde kinderbijslag Naar aanleiding van signalen vanuit de centra omtrent de stijgende werklast ten aanzien van verslaggeving inzake verhoogde kinderbijslag, werd een bevraging opgesteld om na te gaan of (en hoe) deze stijging door elk centrum werd ervaren. Ook werd nagegaan of en hoe de huidige afspraken nog concorderen met de praktijk. Op basis van de resultaten zal bekeken worden of er nieuwe afspraken tussen de centrumnetten en de FOD Sociale Zekerheid nodig zijn. Pensioendossier Opvolging pensioendossier CLB-personeelsleden: vanuit VCLB vzw werd nog steeds volop inhoudelijke, juridische en financiële ondersteuning geboden bij de diverse acties, onder impuls van VCLB Limburg, tot het bekomen van een gelijkschakeling van de pensioennoemer CLB met de pensioennoemer Onderwijs. Varia Tot slot werd ook uitgebreid, vraaggestuurde, individuele ondersteuning geboden aan centra bij het afhandelen van juridische kwesties. Voorbeelden: verzekeringsschadedossiers, APF, auteursrechten, vaccinaties, personeelsaangelegenheden, tuchtprocedure, evaluatieprocedure…
Website Alle items die gelinkt zijn aan de werking van CAJO werden systematisch bijgewerkt en geleidelijk aan wordt de informatie ook verder uitgebreid. Nagenoeg alle informatie is terug te vinden onder “Centrumbestuur”. Het aantal informatiefiches werd verder uitgebreid (zie hierna “Ondersteunende documenten”), de bestaande infofiches werden indien nodig geüpdatet en ook de sectie steekkaarten werd aangevuld en bijgewerkt. Alle informatie m.b.t. personeelsbeheer kan geconsulteerd worden via een alfabetisch register, waarin zowel de toepasselijke wetgeving, de steekkaarten, de informatiefiches als de CAJO-dossiers terug te vinden zijn. Informatie m.b.t. kinderbijslag, VAPH en VDAB-arbeidshandicap is terug te vinden onder het item “Nietdecretale activiteiten”. Dit item wordt systematisch bijgewerkt door de dienst Inhoudelijke Ondersteuning.
Deelname aan diverse werkgroepen/vergaderingen • Opvolging van de onderhandelingen binnen het overkoepelend onderhandelingscomité gesubsidieerd vrij onderwijs • Voorbereiding, opvolging en verslaggeving van de ad-hocwerkgroep PLATO • Voorbereiding, opvolging en verslaggeving van de werkgroep Administratieve en Juridische Aangelegenheden (WAJA) • Deelname en opvolging en verslaggeving van CPBW ad hoc
42
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 • Voorbereiding en opvolging van de stafvergaderingen • Voorbereiding, opvolging en verslaggeving van de werkgroep medisch luik • Deelname en opvolging aan de bijeenkomsten van de werkgroep Beleidsondersteuning • Deelname en opvolging van de werkgroep Datawarehousing • Deelname en opvolging van Commissie 5 • Deelname en opvolging aan de bijeenkomsten van de stuurgroep decreet rechtspositie minderjarige in de integrale jeugdhulp • Deelname en opvolging Onderhandelingscomité VCLB • Deelname aan de netoverstijgende werkgroep Decreet rechtspositie minderjarigen • Deelname en opvolging van het AgODi-overleg
Publicaties CAJO-mededelingen Ook in 2010-2012 werden maandelijks de CAJO-mededelingen verstuurd. Ze bevatten belangrijke beleidsontwikkelingen en verstrekken gerichte informatie en ondersteuning bij specifieke onderwerpen. Zij geven ook duiding bij nieuwe richtlijnen en/of bij het vervullen van allerlei administratieve formaliteiten. Ook de gewijzigde regelgeving die van toepassing is voor de CLB-sector wordt systematisch geduid. De CAJOmededelingen zijn integraal te raadplegen op Intranet. CAJO–dossiers Een dossier focust op een specifiek thema. Dit thema wordt vrij uitvoerig besproken met verwijzing naar de basisregelgeving en met toevoeging van de nodige praktische informatie en documentatie. Alle dossiers zijn terug te vinden op het VCLB-intranet. In functie van de vernieuwing van de regelgeving werden diverse dossiers aangepast. Volgende dossiers zijn daarnaast in de loop van 2010-2011 nieuw ontwikkeld: • CAJO-dossier "Revalidatie tijdens de lestijden” • CAJO-dossier “Het consult in het bad van de wetgeving” Ondersteunende documenten Om de centra te ondersteunen bij het informeren van de personeelsleden over nieuwe, gewijzigde en/of complexe regelgeving, ontwikkelden we volgende bijkomend ondersteunende documenten: • CAJO-document “Stand van zaken verhoogde kinderbijslag” en bijhorende bevraging • PPT “Loopbaanbeheer: pensioen” • PPT “DRM-inspectie – opvolging werkpunten” • PPT “Revalidatie tijdens de lestijden” • PPT “Arbeidsongevallen” • CAJO-document ‘Procedure tot re-integratie” • CAJO-document “Toepassingsgebied art. 458 Strafwetboek - Beroepsgeheim in CLB” • Samenwerkingsovereenkomst CLB-CAR • Overeenkomsten laptopgebruik • Vertrouwelijkheidsverklaring LARS • Nieuwe infofiches • Verlof voor verminderde prestaties wegens ziekte • Bevallingsverlof • Geüpdatet fiches • Terbeschikkingstelling wegens persoonlijke aangelegenheden • Afwezigheid lange duur omwille van familiale redenen
43
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 • Alle fiches i.v.m. loopbaanonderbreking • Verlof tijdelijk andere opdracht • Geldelijke anciënniteit • Ziekteverlof tijdelijke personeelsleden
Vorming Gegeven vorming • Planning, organisatie, opvolging en begeleiding van jaarlijkse nascholing m.b.t. deontologische en juridische aspecten van de leerlingenbegeleiding • Planning, organisatie, opvolging en begeleiding van de eenmalige vorming ”Intervisie nascholing m.b.t. deontologische en juridische aspecten van leerlingbegeleiding” • Planning, organisatie, opvolging en begeleiding van de vorming "Loopbaanbeheer: pensioen” • Planning, organisatie, opvolging en begeleiding van de vorming PLATO • Planning, organisatie, opvolging en begeleiding van de vorming “Het consult in het bad van de wetgeving” • Planning, organisatie, opvolging en begeleiding van de vorming ‘”DRM en kwaliteitszorg” • Planning, organisatie, opvolging en begeleiding van de vorming “Arbeidsongevallen” • Voorbereiding en medewerking aan de netoverstijgende vorming m.b.t. het decreet rechtspositie minderjarige • Opvolging en begeleiding centrumgebonden vormingen implementatie DRM • Opvolging en begeleiding centrumgebonden vormingen ten aanzien van schooldirecties omtrent impact decreet rechtspositie minderjarigen op informatie-uitwisseling school-CLB Gevolgde vorming • “4 jaar Decreet Rechtspositie” (IJH – BOT) • "Scholengemeenschappen" (VVKSO) • “DRM en VAPH” (VAPH) • “Onderwijs en pensioen” • “Verloven en afwezigheden – gevorderden” • “Het voeren van een personeelsbeleid” • “Spreken voor groepen – presentatietechnieken” • “Informatiesessie sociale verkiezingen” (Acerta) • “Functioneringsgesprek en evaluatiegesprek in de praktijk” • “Arbeidsongevallen” • “Rechten van minderjarigen en beroepsgeheim in integrale jeugdhulp”
Ondersteuning van de implementatie van de welzijnswet – Technische bedrijfseenheid (TBE)
VCLB vzw
Sinds de start van het comité preventie en bescherming op het werk (CPBW) in juni 2004 biedt CAJO ondersteuning aan de werkgeversdelegatie via deelname aan de voorbereidende vergadering die elke comitévergadering voorafgaat. In samenspraak met de interne preventieadviseur bereidt CAJO mee documenten voor die ter bespreking voorgelegd worden. Ze antwoordt tevens op vragen van de aangesloten centra; staat in voor de redactie van de website van het comité en verzorgt de correspondentie met de overheid. In juni 2008 werd het nieuwe centrale CPBW officieel geïnstalleerd en dit voor de nieuwe werkingsperiode 2008-2012. Als centraal thema tijdens deze periode werd gekozen om te werken rond psychosociale factoren en het psychisch welbevinden. De concrete activiteiten tijdens het schooljaar 20102011 leest u onder CPBW.
44
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
CPBW In 2010-2011 gingen 6 vergaderingen door. Deze worden georganiseerd op de zetel van de VCLB-Koepel in Schaarbeek. Telkens werden zij voorbereid in een werkgroep ad hoc (6 vergaderingen) in samenwerking met de dienst administratieve en juridische ondersteuning.
Volgende onderwerpen en documenten werden behandeld: • Agressie door derden: protocol en tips voor een werking. • Aandachtspunten bij contacten met de inspectie veiligheid en welzijn: in het kader van een veranderende werking door de inspectie wordt de vernieuwde zienswijze toegelicht. • Evaluatie van de dienstverlening van IDEWE. • Moederschapsbescherming: naar aanleiding van een verschillend advies van Medex t.o.v. arbeidsgeneeskunde werden de bestaande teksten opnieuw bekeken. • Protocol prikongevallen: dit werd uitgebreid met de oproep prikongevallen te melden aan de preventieadviseur. • Vragenlijst welbevinden van CLB-medewerkers - psychosociale belasting door het werk: er werden 3 documenten ontwikkeld: 1. De eigen vragenlijst. 2. Een stappenplan voor centra, die met de ontwikkelde instrumenten willen werken of hun eigen werking ernaar willen moduleren. 3. Een vragenlijst, die als hulpmiddel zal gebruikt worden door de preventieadviseur bij het centrumbezoek in het kader van psychosociaal welbevinden. • Opvolging van keuringsplichtige installaties en toestellen • Vertrouwenspersoon: Ook hier werden 3 documenten ontwikkeld: 1. “ De rol van de vertrouwenspersoon”: Dit document zal meer de taak plaatsen van de vertrouwenspersoon binnen de procedure rond klachten over grensoverschrijdend gedrag op het werk 2. Een document waarmee informatie opgevraagd wordt omtrent de werking rond psychosociale problemen op een centrum. Dit is het document, dat ingevuld moet terugbezorgd worden aan de interne preventieadviseur bij gelegenheid van het opstellen van het jaarverslag van de interne dienst (januari-maart van elk jaar). 3. Een document met duiding bij het voorgaande • Opdrachten preventiemedewerker: dit document werd aangepast • Jaarverslag interne en externe dienst: jaarlijks aan FOD WASO over te maken document met aangifte van arbeidsongevallen en grensoverschrijdend gedrag op het werk, de onderwerpen van het jaaractieplan en de interventies van de externe dienst. De betreffende documenten zijn terug te vinden op het intranet Centrumbezoeken In 2010-2011 werden in de centra 21 plaatsbezoeken gehouden. Deze bezoeken bestaan uit de bespreking van de ondernomen acties, een rondgang in het centrum en een verslag van dit bezoek. Deze bezoeken zijn een ondersteuning bij de uitwerking van een preventiebeleid van de centra. Nascholingen In het kader van preventie werden 4 studiedagen ingericht: • Gebruik van kleine brandblusapparaten (in Asse en Genk) • Opleiding voor vertrouwenspersonen
45
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 • Intervisie voor vertrouwenspersonen • In samenwerking met CAJO studiedag georganiseerd rond arbeidsongevallen. Voor de lokale preventiemedewerkers werd aanvullend 3 terugkomdagen georganiseerd met volgende onderwerpen: • Hygiënemaatregelen voor de CLB • Keuringsplichtige toestellen • Alcoholbeleid op het werk • Protocol agressie Deelnames aan studiedagen, seminaries, opleidingen… • Agressie in het onderwijs: 2 studiedagen ingericht door het departement onderwijs. Convenantcommissie Onderwijs FOD WASO De Convenantcommissie Onderwijs FOD WASO heeft tot doel de impact van federale wetgeving omtrent preventie en welzijn op het werk t.a.v. onderwijs te bekijken. Zij zoekt daarbij naar een goede invulling hiervan voor onderwijs en ondersteunt deze invulling met het inrichten van studiedagen. Wij werden voor het eerst uitgenodigd op 16 juni 2011
Communicatie Een greep uit de activiteiten binnen communicatie: Op Stap Voor de vernieuwing van de Op Stapreeks nam de dienst Beleid en Communicatie de vormgeving van de nieuwe boekjes zich. Hiervoor werd een wedstrijd uitgeschreven waarbij leerlingen een figuurtje konden ontwerpen om de leerlingen mee op stap te nemen in het proces van een studiekeuze. Concreet ging het om de boekjes die leerlingen uit de laatste graad van het lager onderwijs wegwijs moeten maken in de overstap. De wetenschappelijk aangetoonde deelaspecten van een doordachte studiekeuze werden mee opgenomen in de opdracht voor de leerlingen. Het Op Stapmannetje moest vergezeld worden van 6 symbolen die elk van die deelaspecten moet visualiseren. Senne uit het 5e jaar publiciteitsgrafiek van het SISA won de wedstrijd. De eerste proefversie kwam uit in januari 2011 en de definitieve versie lagen klaar eind augustus voor gebruik tijdens het schooljaar 2011-2012. Jaarverslag en beleidsrealisaties Naar jaarlijkse gewoonte stelde de dienst communicatie het jaarverslag en de beleidsrealisaties op. Voor de eerste keer kwamen die op de website in de vorm van webpagina’s te staan. Het jaarverslag en de beleidsrealisaties leunen qua inhoud dicht bij elkaar aan. Het jaarverslag geeft een overzicht van de organisatie en haar werking, terwijl de beleidsrealisaties een beknopte opsomming is van de uitvoering van het beleidsplan. Die beleidsrealisaties worden daarom jaarlijks aangevuld eerder dan voor een werkingsjaar geschreven. Dat gebeurt telkens per beleidsperiode. LARS-brieven De dienst communicatie schreef meerdere voorstellen van formuleringen voor de brieven die door LARS gegenereerd kunnen worden met betrekking tot de medische onderzoeken voor de ouders en/of leerlingen. Deze voorstellen werden geformuleerd op vraag van de werkgroep medisch luik.
46
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 Redactie & vormgeving De dienst communicatie staat de andere diensten bij in lopende dossiers en projecten. Dat kan gaan over een redactionele of visuele bijsturing tot het volledig herschrijven en vormgeven van werkstukken. Voorbeelden zijn de reacties op de beleidsbrieven van Onderwijs en Welzijn. Ook voor externe publicaties kan de dienst communicatie een bijdrage leveren. Zo schreven we samen met de verantwoordelijke leren en studeren een artikel voor “ID”, een tijdschrift van de uitgeverij Averbode gericht op 14-jarigen dat via scholen verspreid wordt. Het artikel “Mijn klas is speciaal en daar ben ik trots op” bracht wat uitleg over verschillende problematieken en hoe ermee omgaan in de klas, geschreven op jongerenmaat. Dyslexie, dyscalculie, AD(H)D, ASS… kwamen aan bod met hun kenmerken en mogelijke hulpmiddelen. Er werd ook aandacht besteed over hoe je “als klasgenoot van” kan omgaan met medeleerlingen die het moeilijk hebben door een van deze problematieken. En uiteraard dat je terecht kan bij het CLB! Website De dienst communicatie onderhoudt en actualiseert de website van de Vrij-CLB-Koepel vzw. Ze staat ook de andere diensten bij om hun zaken te kunnen publiceren op het intranet van de VCLB-koepel en desgevallend op de website voor het breder publiek. Naast de lopende zaken m.b.t. bestaande website werden de eerste voorbereidingen getroffen voor de hervorming van die site. De bedoeling is om meer toegankelijk te maken voor een breder publiek, zeker wat betreft professionele leerlingenbegeleiding. Tenslotte is het zo dat de centra voor leerlingenbegeleiding nauw en veelvuldig samenwerken met organisaties die met kinderen en jeugd werken. Afstemming en uitwisseling kan op die manier beter en gemakkelijker tot stand komen. Er werd in samenspraak met de andere diensten een eerste versie van een sitemap opgesteld die de nieuwe site in de drie segmenten zou opdelen. De sitemap werd onder andere onderwerp van een bevraging die via de VCLB-nieuwsbrief verspreid werd. Daarin werd onder meer ook gepeild naar de behoefte tot opdeling volgens de soorten inhoud, naast de thematische opdeling. Daarom werd er gekozen om voorbereidingen te treffen om over te schakelen naar een systeem met zogenaamde templates, waarbij voor elke soort inhoud een bepaald stramien zou opgesteld worden. Er werd tegelijk gewerkt aan het ontwerpen van een nieuwe interface voor deze website waarbij er rekening gehouden werd met zeer grote omvang van de site en het nieuwe opzet met drie segmenten waarbij sommige informatie publiek toegankelijk zal zijn en sommige informatie achter paswoord beveiligd zal zijn. Vragen via de website Met de komst van Onderwijskiezer werden de vragen over studiekeuze en studie informatie weggeleid van de VCLB-koepelsite. Het aantal vragen dat binnenkwam verlaagde hierdoor aanzienlijk. We begonnen op 6 december met de registratie van die vragen. Tot 31 augustus 2011 leverde dat 79 vragen op. De meeste vragen worden meteen beantwoord door de dienst communicatie. Voor specifiekere vragen schakelden we de hulp in van een collega met de betreffende inhoudelijk expertise. Waar gewenst legden we contact tussen de leerling en zijn CLB voor verdere hulp. Nieuwsbrief De dienst communicatie verzorgt de wekelijkse nieuwsbrief van de koepelvereniging. In 2011-2012 kwam dat neer op 38 nieuwsbrieven. De nieuwsbrief werd elke week, behalve tijdens schoolvakanties, verstuurd naar 2703 lezers binnen de vrije CLB’s in heel Vlaanderen. Persaandacht Onderwerpen waarmee we persaandacht kregen, waren onder meer ‘zittenblijvers en springers’, ‘crisissituaties aanpakken op school’ naar aanleiding van de zaak Ronald Janssen, ‘leesniveaus en leesmoeilijkheden’, ‘gezonde voeding, ook voor moeilijke etertjes’, ‘vaccinaties baarmoederhalskanker’, ‘B-attesten en zittenblijven’, ‘4 op 5 leerlingen niet graag naar school’, ‘echtscheidingen en de impact op kinderen’, ’privé huiswerkbegeleiding’, ‘belangstellingstest laatstejaars’, ‘studiekeuze’ op MNM, ‘schoolrijpheid en de Toetertest’, ‘centraal meldpunt seksueel misbruik’ en niet te vergeten het interview van het VRT-journaal met Stefan Grielens over het steeds toenemend aantal kinderen dat logopedie volgen. Bijna naar jaarlijkse gewoonte was er heisa rond de Toetertest en hoe die te hanteren. We brachten de resultaten van de taalproef onder de aandacht en we
47
VCLB Jaarverlsag 2010-2011 communiceerden naar aanleiding van de Europese week van vaccinaties over het belang van vaccinaties en de rol die het CLB speelt met onder andere het pamflet “Vaccinaties in 10 vragen”. Onder andere in het Laatste Nieuws leverde dat een mooie reportage op. TV Oost bezocht in dat kader het VCLB in Sint-Niklaas, waar Dr. Cools en Dr. Rombaut TV Oost te woord stonden. 10 jaar & VCLB-logo We ontwierpen een feestlogo met ballonnen en een slinger om het 10-jarig bestaan van het CLB ook visueel in de kijker te zetten. We gaven aan centra de mogelijkheid om het logo op hun maat te laten aanmaken. Heel wat centra gingen ook op dat aanbod in. Naar het einde van het werkjaar 2010-2011 boden we de mogelijkheid een gewoon logo professioneel te laten aanmaken. Ook daar gingen heel wat centra op in. Minister Smet op bezoek in de centra Minister Smet bezocht op 16 september enkele centra voor leerlingenbegeleiding. VCLB Waas en Dender beet ’s ochtends de spits af en ontving de minister en zijn gevolg voor een babbel en een kop koffie. Niet toevallig, want de minister werd zelf ooit door VCLB Waas en Dender begeleid! De hele dag toonde hij een zeer grote luisterbereidheid en de gesprekken verliepen vlot en in een open sfeer. Hij luisterde naar CLB’ers uit de praktijk en ging met enkele leerlingen op medisch onderzoek. Tal van pijnpunten werden aangekaart: het leerzorgdossier, decreet leerlingenbegeleiding, de lange wachtlijsten en de toenemende overbruggingshulp, de extreme polyvalentie die van een CLB’er verwacht wordt, de hoge vergaderlast, versnippering van middelen, het grote tijdsgebrek, tekort artsen, ontoereikende ICT-infrastructuur… Communicatie volgde de minister op de voet en bracht verslag uit. Onderwijskiezer Communicatie stond in voor het lanceringsevenement van Onderwijskiezer op 30 augustus. Een groot succes! De lancering vond plaats in VCLB Pieter Breughel in aanwezigheid van minister Pascal Smet. De zaal zat vol en de pers volgde... We kregen bijzonder veel persaandacht, onder andere van het VRT-journaal. Die aandacht lokte maar liefst 40.000 unieke bezoekers naar de site! Tevens werd er naar het einde van het werkjaar toe gewerkt aan het ontwerp van promotiemateriaal voor Onderwijskiezer.
48
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
ICT De belangrijkste activiteiten voor 2010-2011 waren: • ICT-ondersteuning (van troubleshooting tot vorming) voor alle diensten en activiteiten van de VCLB vzw en cvba; • beheer van de server – bestandenbeheer en beheer mailboxen; • beheer van alle ICT-apparatuur en aanverwante zaken (badgeregistratie, toegangscontrole); • opvolging en technische ondersteuning bij de uitbouw van de centrale databank; • elektronisch verwerken van vragenlijsten; • beheer van de telefooncentrale. In samenwerking met de dienst Beleid en communicatie werden volgende zaken gerealiseerd: • de technische opvolging van de VCLB-website (internet en intranet) i.s.m. een externe firma; • de wekelijkse technische verwerking van de VCLB-nieuwsbrief. In samenwerking met de dienst Administratieve en Juridische ondersteuning: • opstarten van een informatie veiligheidsbeleid n.a.v. gebruik rijksregisternummer door de centra; • overleg met de veiligheidsconsulenten van de andere netten. In samenwerking met VCLB Service cvba stond de ICT-cel in voor: • de realisatie en het technisch beheer van de webwinkel VCLB Service cvba; • technische ondersteuning bij gebruik van IT-apparatuur in de vergaderzalen. In samenwerking met Caleidoscoop: • de realisatie en technische opvolging van de website Caleidoscoop. In samenwerking met de cel informatieverstrekking: • de realisatie van de vernieuwde website Onderwijskiezer; • de technische opvolging en beheer databank van de website Onderwijskiezer; • netoverstijgend overleg rond website Onderwijskiezer. In samenwerking met VCLB Nascholing: • de ondersteuning van de beheersmodule VCLB Nascholing; • ondersteuning aan de centra bij inschrijvingen VCLB Nascholing; • ondersteuning elektronische evaluatieformulieren. In samenwerking met ISC: • de realisatie van het project CLBvraagt.be; • de technische ondersteuning aan de centra in gebruik CLBvraagt.be.
49
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
Caleidoscoop De Caleidoscoopredactie vergaderde in 2010-2011 negen maal. De activiteiten waren de volgende: • Ideeën aanbrengen voor nieuwe artikels zodat het hele spectrum dat CLB-begeleiding beslaat, in de artikels wordt weerspiegeld. • Auteurs recruteren en interviews voorbereiden. • Artikels recenseren Caleidoscoop verschijnt om de twee maanden.
50
VCLB Jaarverlsag 2010-2011
51