VCA in de praktijk Prebes studieavond 11 oktober 2012 Stefaan Debosschere
Voor wat staat VCA ? Veiligheids Gezondheids- en Milieu Checklist voor Aannemers 2
2. Waarom VCA ? VCA is geen wettelijke verplichting, maar we hebben er vrijwillig voor gekozen om het VCA systeem in onze organisatie Willy Naessens Industriebouw te implementeren. Een zeer nuttig instrument om het veiligheidsbeleid in de organisatie tot uitvoering te brengen. (veiligheidszorgsysteem). Opdrachtgevers vragen meer en meer aannemers die over een VCAcertificaat beschikken, dit is voor hen een garantie dat de aannemer over een veiligheid-gezondheid en milieu managementsysteem beschikt.
2. Waarom VCA ? NV Willy Naessens Industriebouw beschikt over een VCA**-attest, geldig tot 10 november 2012. VCA attest is 3 jaar geldig mits jaarlijks een tussentijdse audit. Nieuwe audit is gestart vanaf 05 oktober 2012 (duur : 5 dagen). 4de certificatie, sinds 2001. Een veiligheidsbeleid is maar succesvol als het wordt gedragen door het topmanagement
Te behalen score Vereisten voor VCA** certificatie :
Voldoen aan alle 33 mustvragen**
Min. 6 van de 14 aanvullende vragen
Beschikken over een VGM-klachtenprocedure .
Beheersing + actieplan van de ongevallen frequentiegraad. 5
2. Waarom VCA ? NV Willy Naessens Industriebouw beschikt over een VCA**attest.
VGM-Checklist versie 2008/05
12 Hoofdstukken
7
HFST 1: VGM-beleid en organisatie 1.1 Heeft het bedrijf een VGM-beleidsverklaring ?
De medewerkers moeten weten wat er in de beleidsverklaring staat ! De beleidsverklaring wordt : toegelicht bij aanwerving (onthaal nieuwe WN). staat in de onthaalbrochure. bij elke nieuwe versie, krijgt iedere medewerker de beleidsverklaring bij zijn loonbriefje. hangt uit in het bureel, magazijn enz… In het Nederlands & Frans. 8
9
HFST 1: VGM-beleid en organisatie 1.2 De werknemers moeten op zijn minst weten wie de preventieadviseur & milieucoördinator is binnen het bedrijf. Beter nog “kennen” Veelvuldig op de werf en werkplaatsen te komen en de medewerkers aanspreken (liefst positief). Aanwezig te zijn op vergaderingen en veiligheid ook op de agenda zetten. Aanspreekpunt zijn op vlak van VGM. Actieve rol spelen in het comité. 10
HFST 1: VGM-beleid en organisatie
De werknemers moeten op de hoogte te zijn van hun taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden met betrekking tot VGM. Via de functieomschrijvingen. • Ploegbaas montage. • Monteur van prefab gebouwen. • Grondwerker. • Afwerker. Ontvangen bij aanwerving of functie wijziging 11
12
HFST 1: VGM-beleid en organisatie Actieve betrokkenheid van de directie – Door middel van : • Voorzitten of bijwonen van vergaderingen met VGM op de agenda. – Syndicale vergaderingen, wekelijkse vergadering werfleiders, directievergadering, vergadering met ploegbazen, personeelsbijeenkomst enz …
– Evalueren van ongevallen met en zonder werkverlet inclusief trendanalyse. 13 – Jaarlijks evalueren van het VGM-actieplan.
HFST 1: VGM-beleid en organisatie Actieve betrokkenheid van de directie : – Werkplekinspecties : • De algemeen directeur voert minimum 2 werkplekinspecties uit per jaar . 14
Praktijk voorbeeld 1 Werkplekinspecties
15
HFST 8 : VGM - INSPECTIES 8.1 Worden periodiek werkplek -inspecties uitgevoerd door operationeel leidinggevenden ? – Inspecties worden ten minste eenmaal per maand uitgevoerd door de werfleider / projectleider i.s.m. de ploegbaas. – in geval van een project , voert de projectleider maandelijks een werkplekinspecties uit, zolang het project duurt. – Inspectie : • Controlepunt => OK / NOK /NVT • Indien NOK => verbeteractie • Wie verantwoordelijk voor de uitvoering + tegen wanneer ? • Toetsing 16 • Eventueel opnemen in actieplan
17
18
HFST 8 : VGM - INSPECTIES – Laat zich, indien mogelijk, tijdens de werkplekinspectie vergezellen door de ploegbaas. – Bespreekt na de werkplekinspectie, aan de hand van het ingevulde formulier, zijn bevindingen met de ploegbaas. – Voert tijdens de werkplekinspectie tevens taakobservaties uit gericht naar het VGM-gedrag & bewustzijn van het individu en de ploeg in zijn geheel en noteert zijn bevindingen op het formulier F8 : Checklist VGM-inspectie werf. 19
HFST 8 : VGM - INSPECTIES – Voorbeeld van een ingevulde inspectie : • Werk zoveel mogelijk met foto’s. • Verbeteractie’ s invullen + bespreken met ploegbaas. • De kwaliteit van de WPI hangt af van de ingesteldheid van de persoon die de inspectie uitvoert (VGM-Bewustzijn van de leidinggevende). • Opvolging / toetsing van de acties. 20
Voorbeeld van een ingevulde inspectie :
21
Voorbeeld van een ingevulde inspectie :
22
WAT DOEN WE NU MET AL DIE WERKPLEKINSPECTIE ?
Jaarlijks worden alle werkplekinspecties samengevat en wordt er een trendanalyse opgemaakt van de tekortkomingen.
Dit gebeurt voor de directiebeoordeling van het VCAsysteem. 23
HFST 8 : VGM - INSPECTIES
24
Trend analyse
Werkplek inspecties
Acties
Actieplan
JAP
Werfleiders Projectleiders
GPP
Ploegbazen
Toolboxen
Risicoanalyses Instructies
25
Praktijk voorbeeld 2 VGM beoordeling van de leidinggevende 26
HFST 1: VGM-beleid en organisatie Jaarlijkse VGM-beoordeling van de leidinggevende : De werf- en projectleiders worden jaarlijks beoordeeld : 1. Pre-evaluatie met : • Regioverantwoordelijken uitvoering. • HR-verantwoordelijke. • Preventieadviseur.
2. Functioneringsgesprek met de HR-manager.
Hun prestaties op vlak van veiligheid maken ook deel uit van de evaluatie. 27
HFST 1: VGM-beleid en organisatie
De preventieadviseur maak op voorhand een overzicht op per leidinggevende, criteria :
Voert de leidinggevende maandelijks tijdig zijn werkplekinspectie uit ? Worden de werkplekinspecties grondig uitgevoerd? Voert de leidinggevende observaties uit gericht op het VGM-gedrag en bewustzijn ? Geeft de leidinggevende tijdig zijn toolboxen ? Worden de toolboxen met de nodige inzet en enthousiasme gegeven ? Hoe is de algemene ingesteldheid van de leidinggevende t.o.v. VGM ? Feedback van de werknemers omtrent de wijze waarop de leidinggevende zijn startwerkvergaderingen, toolboxmeetings, werkplekinspecties enz… uitvoert op de werf. 28
HFST 1: VGM-beleid en organisatie
Werkplekinspecties :
29
HFST 1: VGM-beleid en organisatie start-werk vergaderingen :
30
HFST 1: VGM-beleid en organisatie Toolbox meetings :
31
HFST 1: VGM-beleid en organisatie Toolbox meetings :
32
Prestaties per werf- project leider :
33
Voorbeeld van een evaluatieformulier
34
HFST 1: VGM-beleid en organisatie Vindt beoordeling door de directie plaats betreffende het voldoen aan de VCA-eisen ? (**)
Wordt jaarlijks uitgevoerd op basis van de interne audits.
Over 3 jaar moet het gehele systeem beoordeeld worden 35
Planning interne audits
36
Directie beoordeling Evaluatie VGM-actieplan en JAP. Interne auditverslagen. Gebeurde ongevallen & ongevalsfrequentie. Klachten m.b.t. de werking van het VCA systeem. Trendanalyse werkplekinspecties + verbeteracties. Bespreking klachtenregister. 37
HFST 2 : VGM Risicoanalyses 2.1 Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE) ?
Risicovolle taken in kaart gebracht , bvb monteren kolom, mobile kraan … Inventaris van de gevaren. Medewerking van ervaren werknemers => zeer belangrijk. Maak er geen copy paste van ! Bepalen van het risico via de Kinney methode. Beheersing van de risico’s door doeltreffende opleiding, training / instructie / PBM’s enz… Bij elk incident de risicoanalyse nakijken en zo nodig aanpassen. Minstens 1 per jaar risico analyse evalueren en zo nodig aanpassen. 38
39
2.2 Taakrisicoanalyses De werf-of projectleider stelt en taakrisico- analyse op en registreert dit op het formulier : F20 taakrisicoanalyse in volgende gevallen : Indien men werkzaamheden in specifieke situaties/omgeving dient uit te voeren die niet in de risicoanalyse van de firma zijn opgenomen.
Communiceert dit met de ploeg en laat de ploegbaas mee aftekenen. 40
Aas
41
2.3 Worden LMRA’s (laatste minuut risico analyses uitgevoerd vóór aanvang van risicovolle werkzaamheden ?
De ploegbaas montage en zijn monteurs voeren zelf een “Laatste Minuut Risico Analyse” uit in volgende gevallen : – Op ieder moment van de dag, op de werkplek en direct vóór aanvang van de werkzaamheden. – In situaties waarin men toch geconfronteerd wordt met gevaren die men in de voorbereiding over het hoofd heeft gezien. – Indien de gevaren alleen zichtbaar op de werkplek of in de naaste omgeving. 42
2.4 Persoonlijke beschermingsmiddelen
Worden gratis ter beschikking gesteld, onderhouden en omgeruild .
De werknemers : – Zorgen ervoor dat ze steeds de vereiste PBM’s gebruiken. – Vragen de vereiste PBM’s aan de magazijnier (formulier).
43
2.4 Persoonlijke beschermingsmiddelen Op de werven zijn volgende PBM’s verplicht :
Veiligheidshelm :
Veiligheidsschoenen :
Voorbeeldfunctie door de leidinggevende (Ook voor vertegenwoordigers die op de werf komen).
2.4 Persoonlijke beschermingsmiddelen
2.4 Persoonlijke beschermingsmiddelen
Werken op hoogte : harnas + stopchute :
2.4 Persoonlijke beschermingsmiddelen
HFST 3 : Opleiding, voorlichting en instructie 3.1 Beschikken alle medewerkers over de nodige vakopleiding en ervaring voor het uitvoeren van hun werkzaamheden ?
Mobiele kraan, graafkraan, autolaadkraan. Hoogwerker. Verreiker. E.H.B.O. Blussen van een beginnende brand. Werken met persoonlijke valbeveiliging. Aanslaan en uitwijzen van lasten. Monteren van metalen constructies.
48
HFST 3 : Opleiding, voorlichting en instructie 3.2 Beschikken alle operationele medewerkers, die > 3 maand in dienst zijn over een diploma, attest of certificaat “ Basisveiligheid VCA “ Wordt
bijgehouden in hun persoonlijk kwalificatie bestand (op PC), Indien voldoende kandidaten => opleiding in company. Attesten 10 jaar geldig. 49
HFST 3 : Opleiding, voorlichting en instructie 3.3 Operationele leidinggevende, die langer dan 3 maanden in dienst zijn beschikken over een geldig diploma, certificaat of attest “veiligheid voor operationeel leidinggeven VCA VOL” Wordt
bijgehouden in hun persoonlijk kwalificatie bestand (op PC), Opleiding extern (avondopleiding) of zelfstudie Attesten 10 jaar geldig. 50
HFST 3 : Opleiding, voorlichting en instructie 3.5 Bestaat er een bedrijfseigen VGM-voorlichting ? Onthaal nieuwe werknemers voor de éérste werkdag. Onthaalbrochure. Toolboxen. Instructiefiches (Nederland & Frans).
51
HFST 3 : Opleiding, voorlichting en instructie Onthaal nieuwe werknemers :
Preventieadviseur maakt een afspraak voor het medisch aanwervingsonderzoek bij de EDPB. Na (positief) aanwervingsonderzoek komt de nieuwe werknemer naar de firma: Dienst planning : Algemene uitleg praktische zaken : Parkeren, badgen, dagplanning, uitleg organisatie Toelichting onthaalbrochure
Personeelsdienst : tekenen contract, arbeidsreglement + alle administratieve documenten. 52
Onthaal nieuwe werknemers : Preventieadviseur : Uitleg van de veiligheidsregels / afspraken bij de firma Willy Naessens. Gebeurt via een power point presentatie. Neemt foto van de nieuwe WN, attesten opvragen, id en rijbewijs enz…
Magazijnier : Nieuwe werknemer ontvangt de nodige PBM’s en werkkledij. Nieuwe werknemer tekent af voor ontvangst.
Dispatching Maakt alle praktische afspraken voor de eerste werkdag :
Ploegbaas (= peter), nummer van de bestelwagen. Vertrek uur, al dan niet uitslapen. Enz…
53
Onthaal nieuwe werknemers : Dit onthaal duurt ongeveer 2 uur. De nieuwe werknemer beschikt over alle nodige informatie
54
Praktijk voorbeeld 3 Toolboxmeeting
55
HFST 4 : VGM COMMUNICATIE EN –OVERLEG 4.1 Is er VGM-overleg binnen het bedrijf ?
Zijn er VGM-bijeenkomsten (toolboxmeetings) met alle operationele medewerkers, tien maal verspreid over het jaar ?
56
TOOLBOX
Iedere maand stelt de preventieadviseur een toolbox op. Dit is het ideale communicatiemiddel met de werknemers op de vloer. Onderwerpen bij de vleet: Ongevallen, bijna ongevallen enz… Werkplekinspecties. Acties uit de trendanalyse. Nieuwe wetgeving enz…
57
TOOLBOX
Lay-out van de toolbox verzorgen. Zeer visueel, met herkenbare foto’s werken. Tekst is onvermijdelijk => bondig houden. Wordt gegeven door de werf-projectleider op de werf zelf. Met het nodige enthousiasme het onderwerp toelichten. Kies het juiste moment om de toolbox meeting te houden. Sta open voor suggesties van de werknemers. 58
59
60
61
62
Hoe registreren ?
Formulier F6
63
Kunnen aantonen dat iedereen de toolbox gekregen heeft
Wordt per maand bijgehouden. Kan zeer eenvoudig => met fluo aanduiden op personeelslijst. Afwezigen => krijgen achteraf, tijdens het jaar, de toolbox van de preventieadviseur, bvb :
Tijdens een werfbezoek van de preventieadviseur. Als ze hun loonbriefje komen afhalen bij de personeelsdienst. Tijdens de jaarlijkse medische onderzoeken (lijst hangt uit => komen lans bij de PA). Enz…
64
Kunnen aantonen dat iedereen de toolbox gekregen heeft
65
Besluit
Het VCA systeem dagelijks opvolgen. Niet wachten tot enkele weken voor de audit. Een zeer nuttig instrument om het veiligheidsbeleid in de organisatie tot uitvoering te brengen.
66
