Ruimte delen
De impact van mobiliteit op de binnenstad
Sebastiaan de Wilde Directeur Ontwikkeling/Vastgoed & Ontwikkeling 7 oktober 2015
Het landschap midden jaren ‘70
2
■
Zelf nog niet geboren
■
Geloof in de auto • “Alle mensen hebben recht op een auto, maar je moet Nederland wel zo organiseren dat iedereen hem kan gebruiken.”
■
Treinverkeer zakt juist weg • Nieuwe sporen: Zuidtak, Westtak, Flevolijn
Ruimte delen
Nieuw Hoog Catharijne, 1973
3
Ruimte delen
Utrecht Centraal, 1973
4
Ruimte delen
Nieuw Utrecht Centraal
5
Ruimte delen
1995, ontwikkeling in spoorinfrastructuur ■
OV Studentenkaart!
■
Besluit HSL Zuid (en Oost) Hanzelijn (Lelystad – Zwolle) Spooraansluitingen (Utrechtboog, Hemboog) Spoorverdubbeling Amsterdam-Utrecht
■ ■
■
6
Ruimte delen
Ontwikkeling reizigerskilometers bij NS
7
Ruimte delen
Het station als verblijfsplek
8
■
Nog steeds afvoerputje van de stad
■
Internationaal: renaissance van trein en station, mede vanwege HSL
■
Nationaal: Nieuwe Sleutel Projecten (in samenhang met HSL)
■
Maar de praktijk….
Ruimte delen
Rotterdam Centraal, Perron 0, gesloten eind 1994
9
Ruimte delen
Utrecht Centraal, eind jaren ‘90
10
Ruimte delen
Jaloers kijkend naar het buitenland……
11
Ruimte delen
Voor het oude station Breda……
12
Ruimte delen
… worden dit soort plannen getekend
13
Ruimte delen
En ook Arnhem!
14
Ruimte delen
2015 ■ ■
■ ■
■
■
15
20 jaar splitsing achter de rug in spoorsector Een sector in zwaar weer De NSP’s zijn klaar! Station niet alleen vervoersmachine, maar ook verblijfplaats En bovenop de NSP’s een hele serie: • Delft, Zwolle, Amsterdam Centraal, Eindhoven, Tilburg,… enz.
Stationsretail als nieuw fenomeen en als business case
Ruimte delen
Rotterdam Centraal
16
Ruimte delen
Rotterdam Centraal
17
Ruimte delen
Stationshal bij opening
18
Ruimte delen
Retail in oud Rotterdam Centraal
19
Ruimte delen
Retail in nieuw Rotterdam Centraal
20
Ruimte delen
Stationsretail als nieuwe business ■ ■ ■
■
21
Hoge omzet op weinig vierkante meters (> € 10.000/m2) Flexibele en ruime openingstijden Vooral food, beperkt non-food Op basis van aantallen • Kalverstraat op zaterdag: 70.000 mensen • Schiphol op drukste dag 2 aug 2015: 196.000 in/uit/over • Amsterdam Centraal op werkdag: 160.000 in/uitstappers trein • Amsterdam Centraal op werkdag: 275.000 passanten • Amsterdam Centraal per jaar toekomst: 100 miljoen bezoekers
Ruimte delen
Marktontwikkeling Stationsretail
22
■
In 1995 nog marginaal, nu meer dan € 500 miljoen aan omzet
■
Grotendeels door NS Stations zelf ontwikkeld • Aanbod vanaf basis opgebouwd • Aantrekken van nieuwe merken • Ontwikkelen van eigen merken
■
Basis is nu nog food, mogelijkheden non-food nog beperkt
■
Steeds meer waarde van de plek vanwege bezoekersaantallen
Ruimte delen
Reclame en stations
23
Ruimte delen
Amsterdam Centraal, Victoria’s Secret
24
Ruimte delen
Meten is weten: SMART Station
25
Ruimte delen
Meten is weten: SMART Station
26
Ruimte delen
Meten is weten: SMART Station
27
Ruimte delen
Meten is weten: Ontwikkelplan Stations
28
■
Benchmark van stations onderling ontwikkeld
■
Top 50 stations vergeleken op: • Reizigersaantallen • Omzet per reiziger • Omzet per m2 • Bonwaarde • Stationswaardering • Waardering van de formules
■
De bron voor alle plannen…
Ruimte delen
Meten is weten, Stationsbelevingsmonitor
29
Ruimte delen
Centrummanagement
30
Ruimte delen
Nieuwe opgaven in de stationssector ■
Van Nieuwe Sleutelprojecten naar Provinciale Sleutel Projecten
■
Grote transferopgaven
■
Monumenten
■
Kleine stations
Ruimte delen
Ruimte delen
Ruimte delen
Amsterdam Centraal Station, perronverbreding
34
Ruimte delen
Schiphol
35
Ruimte delen
Monumenten als opgave
104
82 Kleine Stations
Monumenten
22
76
28
Rijksmonumenten
Gemeentemonumenten
Grote Stations
25% Van alle stations is een monument
Totaal BVO
156.000
M2
Verbouw of nieuwbouw?
Halte in 1978
38
Ruimte delen
Vervoersknoop in 2015
39
Ruimte delen
OV terminal in 2025
40
Ruimte delen
De trends naar 2035 ■ ■ ■ ■
41
De bevolking en de binnenstad De auto en de binnenstad De ruimte in de binnenstad De Randstad versus de rest
Ruimte delen
Bevolkingsontwikkeling 2012-2040
42
Ruimte delen
Zelfrijdende auto voor de stad geen oplossing
43
Ruimte delen
Slechts 6% vertrekt na 9u naar werk
44
Ruimte delen
Voor de auto is ook geen plaats genoeg
■
■
45
VIRM 666 zitplaatsen + 278 staplaatsen = 950 mensen Jaarbeurspleingarage: 1000 parkeerplaatsen = 1000 mensen
Ruimte delen
Hoe lang mag de auto de stad nog in?
46
Ruimte delen
2015: Milieuzone Utrecht
47
Ruimte delen
2015: Parijs autovrij vanwege luchtkwaliteit
48
Ruimte delen
2015: Brussel weert doorgaand autoverkeer
49
Ruimte delen
Stationsgebruik groeit nog harder
50
Ruimte delen
Amsterdam Centraal - continu in verandering
1889
1924
1959
1985
2004
2016
Deur tot deur
52
Ruimte delen
Aandeel multimodale verplaatsingen is laag
53
Ruimte delen
In kilometers wel substantieel in grote steden
54
Ruimte delen
Aandeel trein daarbinnen dominant
55
Ruimte delen
Dat kan alleen met heel goede (reis)informatie
56
Ruimte delen
De fiets, de fiets en verder niets
57
Ruimte delen
Mobiliteit in de stad
58
Ruimte delen
Fietsparkeerplekken per station
59
Ruimte delen
Utrecht voor opening Jaarbeursstalling
60
Ruimte delen
Utrecht na opening Jaarbeursstalling
61
Ruimte delen
OV-Fiets
62
Ruimte delen
P&R tussen de steden
63
Ruimte delen
Oude plannen kunnen weer uit de kast ■ ■
64
Als we ruimte nodig hebben En minder ruimte wordt ingenomen door de auto
Ruimte delen
In 2035…
65
■
… zijn onze binnensteden autovrij
■
… zijn treinstation en binnenstad direct verbonden
■
… is de bevolking van de grote steden spectaculair gegroeid
■
… zijn nieuwe plannen voor stationsverbouwingen in de maak
■
… ligt er een HSL naar Duitsland
■
… kan je wonen boven Utrecht Centraal
Ruimte delen
Dank voor uw aandacht!
66
Ruimte delen
