VAN SIROCCO TOT PSYKÉ UNDERGROUND… 45 METER DE HOOGTE IN GEKATAPULTEERD IN ABSOLUTE DUISTERNIS!
1. VOORSTELLING VAN DE ATTRACTIE
De Psyké Underground maakt deel uit van een groep attracties die we Shuttle Loops noemen. De Shuttle Loop werd in 1978 bedacht door de befaamde Duitse achtbaanspecialist Anton Schwarzkopf. De attractie katapulteert een treintje met 28 passagiers aan boord de hoogte in en bereikt in minder dan 3 seconden een snelheid van 85 km/u. Het treintje maakt een looping, klimt bijna loodrecht tot 45 meter hoog en dendert dan omlaag om dit parcours ook achterwaarts af te leggen. Deze sensationele, 50 seconden durende rit zorgt voor een intense, unieke ervaring (het lichaam ondergaat een kracht van 4,88 G). Wereldwijd werden er 22 Shuttle Loops gebouwd. Nu, in 2013, zijn er nog 6 van deze 22 shuttle loops operationeel: • • • • • •
1 1 1 1 1 1
in in in in in in
België (Europa) (1982-2013): Psyké Underground in Walibi Californië (Noord-Amerika) (1978): Montezooma’s Revenge Japan (Azië) (1980): Shuttle Loop Mexico (Noord-Amerika) (1994): Cascabel Zuid-Afrika (Afrika) (1989): Golden Loop Brazilië (Zuid-Amerika) (1999): Katapul
De Psyké Underground is dus de enige Shuttle Loop in Europa.
2
De attractie is voorzien van een lanceersysteem dat vergelijkbaar is met het systeem dat op vliegdekschepen gebruikt wordt om vliegtuigen te laten opstijgen. Het vroegere mechanische lanceersysteem werd vervangen door lineaire inductie motoren. Die lijken sterk op de motoren in magneetzweeftreinen, zoals de Transrapid in Shanghai. De Psyké Underground is een legendarische attractie van Walibi. Samen met het Reuzenrad en SkunX Airlines is het één van de drie attracties in Walibi die al meer dan een kwarteeuw in het pretpark te vinden zijn. 2. GESCHIEDENIS
De Psyké Underground werd in 1982 ingehuldigd onder de naam “Sirocco”. Daardoor kreeg Walibi van bij de start de reputatie één van de beste Europese pretparken op het vlak van achtbanen te zijn.
De lancering ervan gebeurde met een tv-spotje op RTL en de Nederlandse zenders. Deze spot werd tijdens de internationale conventie van pretparken in de VS bekroond als beste spot van 1982. De bekende tvpresentator Philippe Geluck (die ook de stripserie “De Kat” tekende) speelde de hoofdrol in de spot, die indertijd heel wat weerklank vond. 1996 : Lancering van een nieuwe campagne met spots waarin de Sirocco centraal stond. Daarvoor werd gebruik gemaakt van de “stop motion” techniek (filmpje op basis van na elkaar gemonteerde foto’s). Baseline: kies zelf tot hoever u gaat! Ook deze spot werd tijdens de internationale conventie van pretparken in de VS tot beste spot uitgeroepen. Op 28 augustus 1997 gingen beelden van de Sirocco de wereld rond (tot op CNN toe), na een spectaculair incident dat voor de aanwezige bezoekers gelukkig geen fysieke of materiële gevolgen had. Na een te trage lancering viel het treintje pal op het hoogste punt van de looping stil. De veiligheidsbeugels werkten perfect. De technische teams en de brandweer hadden 90 minuten nodig om het treintje veilig op de begane grond te krijgen. Dat gebeurde onder het oog van alle Belgische tvzenders, die de beelden live uitzonden. Ze werden onmiddellijk overgenomen door tv-zenders overal ter wereld. Na een tussenkomst van de fabrikant, onafhankelijke controleorganisaties en de overheid werd de Sirocco 3 weken na het incident opnieuw in gebruik genomen. De jongeren van toen (die tussen 14 en 20 jaar oud waren) zijn nu 30 à 35 jaar. Het voorval staat in het collectieve geheugen gegrift en heeft bijgedragen tot het legendarische karakter van deze attractie. In 2000 onderging de attractie een gedaanteverandering: er werd een gebouw geplaatst over het lanceergedeelte en over de volledige looping, waardoor deze in het duister werden gehuld en voorzien werden van stroboscopische lichteffecten. Bedoeling: de bezoekers van de attractie een nieuwe ervaring bieden. Bij die gelegenheid werd ze omgedoopt tot “TURBINE”.
3
November 2008: Laatste rit voor de Turbine. Na 27 jaar trouwe dienst werd er besloten om de attractie te vervangen door een nieuwe attractie die zich meer op het hele gezin richt. Het treintje van de Sirocco en later de Turbine legde op 27 jaar tijd 486 010 ritten af en katapulteerde daarmee 13 608 280 bezoekers de lucht in. Ieder van hen heeft zijn steentje bijgedragen om deze buitengewone attractie een mythisch imago te bezorgen.
486.010 RITTEN IN 27 JA A R
13.608.28 0 B E ZO E K E R S DE LUCHT IN
2009: Het jaar 2009 werd gebruikt om haalbaarheidsstudies uit te voeren en een stedenbouwkundige vergunning voor de nieuwe attractie aan te vragen. Tijdens dat jaar pleitten de bezoekers van Walibi echter voor de terugkeer van de Sirocco/Turbine, die niet alleen voor jonge bezoekers een mythische attractie is, maar ook voor hun ouders, die de Sirocco in de jaren 80 leerden kennen. 2010-2011: Er wordt beslist om het oorspronkelijke project te laten vallen en de Shuttle Loop nieuw leven in te blazen, met vooruitstrevende technologieën en in een vorm die je nergens anders ter wereld aantreft. Technologische en thematische studies worden uitgevoerd. 2012: Start van de werken. Juin 2013: De Psyké Underground wordt geopend. De attractie krijgt het thema mee van de nieuwe Wereld van Walibi. Sensatie gegarandeerd: het gaat om een recordacceleratie voor een achtbaan (de bezoekers worden in minder dan 3 seconden van 0 naar 85 km/uur gekatapulteerd), waardoor je de enorme kracht aan den lijve ondervindt. De looping in absolute duisternis versterkt dat effect des te meer. De passagiers klimmen vervolgens tot een hoogte van 45 meter in het donker. Daarbij horen verschillende special effects. De achterwaartse rit is al even indrukwekkend. Alles gebeurt ondergronds, in een donkere, afgesloten ruimte, waardoor elke vorm van oriëntatie onmogelijk wordt, hetgeen een psychedelische ervaring met zich meebrengt. Voor de attractie is ook een eigen anthem gemaakt.
3. AANKLEDING VAN DE NIEUWE ATTRACTIE
4
Het gebouw van de Psyké Underground is getooid in de levendige kleuren van Shimmeria. Beeld het je in… een donkere, afgesloten ruimte. Van buitenaf ziet de bezoeker verschillende winkels, een loket om een ticket te kopen, een hotel en een bedrijfje dat vuurwerk maakt (Pyro Technics Inc). We bevinden ons in Fabulous, een ondergrondse stad in Shimmeria. De passagiers worden er verwelkomd door de befaamde Vita Drakovitz en haar waterspuwers om een tourtje te maken doorheen de stad. In plaats daarvan loodst Vita de bezoekers een oud station binnen. Daar ontdekken ze een enorme machine en wonen ze een show bij die hen in de stemming brengt. Daarna mogen ze in het treintje plaatsnemen. Eens in het treintje zitten ze vast. Nu is er geen terugweg mogelijk, zelfs niet als de waterspuwers op de verkeerde knop duwen, wat onmiddellijke gevolgen zal hebben voor de passagiers die net ingestapt zijn…
4. SPECIAL EFFECTS
In het midden van de looping verschijnt er een monster met een 3D-projectie die er bij elke rit van het treintje anders uitziet. In de looping hangen kunststof vleermuizen op. Die worden door middel van gekleurde led-verlichting van binnenuit verlicht, volgens willekeurige patronen. Telkens wanneer het treintje in deze zone passeert is het effect dus anders. In de tunnels worden er ook lichteffecten op basis van fluoverf aangebracht.
5. VOORTSTUWING DOOR LIM-MOTOR
De Psyké Underground zet het in totaal 10 ton wegende treintje met 28 passagiers in beweging; in minder dan 3 seconden tijd haalt het 85 km/uur. Om tot dit ongewone resultaat te komen hebben Walibi en het Duitse bedrijf Gerstlauer voor een LIMmotor gekozen (Linear Induction Motor). Dit systeem wordt al verschillende jaren in pretparken gebruikt om veel minder krachtige installaties aan te drijven. Het is de eerste keer dat het ergens ter wereld wordt ingezet voor de aandrijving van een 10 ton wegend treintje dat in minder dan 3 seconden tijd naar een snelheid van 85 km/uur wordt gebracht.
5
Het LIM-systeem: Het systeem bestaat uit twee delen: 1. Een aluminium plaat (vin) die op de wagons van het treintje is bevestigd (= rotor). 2. Een dubbele stator, bestaande uit spoelen, die evenwijdig op enkele centimeter ervandaan wordt aangebracht. De aluminium plaat gaat zweven tussen de twee stators. Door een sterke elektrische impuls door de stators te sturen ontstaat er een magnetisch veld dat voor stroom in de aluminium plaat zorgt, die op haar beurt een magnetisch veld creëert. De wet van Lenz leert ons dat de twee magnetische velden tegengesteld zijn en de twee delen elkaar dus afstoten. Het zijn deze magnetische velden die het treintje voortstuwen.
Voordelen en uitdagingen: Omdat het om magnetische velden gaat die in werking treden, moet er geen rekening worden gehouden met mechanische onderdelen of slijtage. De technische betrouwbaarheid is dus bijzonder groot. Bovendien veroorzaakt de motor geen enkel geluid. Om het 10 ton wegende treintje van de Psyké Underground in beweging te zetten is er gedurende 3 seconden 5,3 megawatt nodig; dat is anderhalve keer het vermogen dat nodig is om het volledige park te voorzien. Dit vermogen moet altijd beschikbaar zijn. Daarom werd er een indrukwekkende serie condensators geïnstalleerd. Deze installatie is uniek in België.
6. EEN AANGEPASTE ANTHEM VAN QUENTIN MOSIMANN
Quentin Mosimann, de befaamde Frans-Zwitserse dj en muziekproducent, die in Franstalig België bekend werd via het programma The Voice, heeft speciaal voor de attractie een anthem gecomponeerd. Dit electronummer kreeg de naam Psyké Underground mee en is te beluisteren op Belgische en Franse zenders, en uiteraard ook in de attractie Psyké Underground zelf.
6
7. EEN LEGENDARISCHE ATTRACTIE: DE KRACHT VAN NOSTALGIE ©
Herman Konings
De eerste fans van de oorspronkelijke Sirocco - de tieners van de jaren 80 en 90 - zijn vandaag, op hun beurt, ouders van tieners. De Sirocco heeft sedert haar genesis in 1982 twee generaties kinderen doen (th)rillen van plezier. Deze twee generaties hebben ook een naam: de tieners en jongvolwassenen van de jaren 80 zijn de “Generation X”, gekenmerkt door exploratiedrang en het verleggen van grenzen, maar ook zowat de eerste generatie om hun eigen kinderen al van jongs af aan te betrekken in hun leefwereld. Generatie X beschouwt hun kroost als medereizigers op een boeiend avontuur. De kinderen van Generation X worden “Generation Y” (of ook de “Millennials”) genoemd, die - positief gestimuleerd door hun ouders - een open communicatiestijl onderhouden met de vorige generatie. Tot begin jaren tachtig werden kinderen, zelfs volwassen exemplaren, door hun ouders beschouwd als inerte materie, gebonden aan regels, rituelen en goedbedoelde raad. Sinds mensenheugenis werd de jongste generatie steevast beschouwd als een eindeloos beschrijfbare harddisk - met levenslange waarborg - waarop vooral oudere generaties hun onuitwisbare indruk zouden nalaten. Generatie X is de eerste generatie om een breuk met het verleden te maken en van hun nog jonge kinderen volwaardige aandeelhouders van het gezin te maken. Voor het eerst krijgen (jonge) kinderen de mogelijkheid om gezinsinitiatieven te nemen en vinden ze een luisterend oor bij hun ouders. Het gevolg is dat een mooi psychologisch mechanisme in werking treedt: reciprociteit (wederdienstbaarheid). Als ouders hun jonge kinderen au sérieux nemen, mag je verwachten dat kinderen zich ook zullen openstellen voor de interessedomeinen van pa en ma. Meer nog, de kans bestaat dat ze erdoor gefascineerd, aangetrokken worden, getuige de bijzondere belangstelling - de laatste jaren - van (zeer) jonge mensen voor oversized koptelefoons, Polaroid camera’s, vintage T-shirts, All Stars sneakers, Vespa scooters, cupcakes, bakeliet blenders en de vinyl platencollectie van hun ouders. Het spreekt dan ook vanzelf dat pa en ma X en zoon en dochter Y samen kunnen genieten van de Sirocco: voor vader en moeder is dit pure nostalgie, voor broer en zus pure ‘neostalgie’... Quote Herman Konings in Sub Rosa (Lannoo, 2011): “De belevingseconomie wordt een herbelevingseconomie, waarmee elke schok van een opdringerige toekomst wordt opgevangen en het goede gevoel wordt gestimuleerd. Nostalgie als future shockdem- per, als ontroerend goed, als brandstof van verhalen, waarin vrienden, familie en – bij uitbreiding – generatiegenoten alleen maar goedaar- dige rollen spelen.
8. DE KRACHT VAN ZWART ©
Herman Konings
Zwart (duister, obscuur) is niet alleen de kleur - als het al een kleur is - van kinderangsten, het is ook de noodzakelijke voorwaarde om licht (terug) te zien, en opgelucht te zijn. Comes rain, comes shine, comes dark, comes light... Een razendsnelle en gekrulde ‘dark ride’, met enkel het gillende gekrijs van de medereizigers, brengt oerangsten naar boven.
Herman Konings
7
De onvoorwaardelijke overgave aan duisternis, snelheid, kracht en tegenkracht (de looping) levert een ideale mix van sensatie en regressie op. Regressiepsychologen - ontwikkelingspsychologen die zich bezig houden met herinneringen aan en herbeleving van de kindertijd - gewagen van een uitgelezen mogelijkheid om - weliswaar kunstmatig en in een context van entertainment - in de buurt van je eigen kinderangsten te komen. De desoriëntatie, opgewekt door de looping in het duister, versterkt nog eens het gevoel van beklemming en onvermogen. De tweede kracht van zwart is die van de intensiteit. Door het afsluiten van het visuele zintuig komen de vier andere zinnen meer tot hun recht: het gehoor, de smaak, de tast- en reukzin worden geïntensifieerd. Dit is een deels psychologisch, maar vooral een neurofysiologische reactie op het volledig afsluiten van een sensorieel kanaal. Zwart heeft, tenslotte, ook een derde kracht: het stimuleert de verbeelding. De meest intense dromen worden in duisternis geboren. In die zin zou je de duistere (overkapte) Sirocco kunnen beschouwen als een mechanisch protest tegen onze huidige tijd, waarin de verbeelding door opgelegde (vaak digitale) entertainment-formats verloren dreigt te gaan. Quote Hellen Keller, blinde Amerikaanse taalkundige (1880-1968): “Walking with a friend in the dark is better than walking alone in the light.” - Herman Konings voor Walibi, mei 2013
8
TECHNISCHE FICHE
• Type: Shuttle Loop • Ontwerper: Anton Schwarzkopf (1978) • Constructeur van het treintje en het lanceersysteem: Gerstlauer (2013) • Thema: leefwereld van Walibi – ondergrondse wereld van Shimmeria • Opening: juni 2013 • Investering: 6 miljoen euro • Lengte: 220 meter • Hoogte: 45 meter • Gewicht van het treintje (met bezoekers): 10 ton • Maximale snelheid: 22 meter/seconde, wat neerkomt op 85 km/u • Van 0 naar 85 km/u in minder dan 3 seconden • G-kracht: 4,88G • Looping: 1 looping voorwaarts en 1 looping achterwaarts • Aantal treintjes: 1 • Aantal wagons: 7 • Aantal passagiers: 4 per wagon, in totaal 28 passagiers • Duur van de rit: 45 seconden • Capaciteit per uur: 25 lanceringen/uur, goed voor 700 personen/uur • Toegankelijk: voor personen van min. 1m30 • Unieke elementen: katapulteren tegen 85 km/u, looping, 45 m hoog, heen en terug • Special effects: licht, 3D-projecties, animatie, stroboscopen en electromuziek
ENKELE CIJFERS
• Het aandrijfsysteem verbruikt een totaal vermogen van 7 MVA zodat het treintje in minder dan 3 seconden een snelheid van 85 km/u kan bereiken. • Dit vermogen stemt overeen met anderhalve keer het volledige energieverbruik dat nodig is om het volledige pretpark te laten functioneren. • Tijdens de rit ondergaan de bezoekers een versnelling van 4,88 G, het equivalent van een dragster die tegen volle snelheid wordt gelanceerd.
9
