PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Van Reactieve naar Proactieve Planning van Ambulance Diensten
Prof.dr. Rob van der Mei Hoofd onderzoekscluster “Probability, Networks and Algorithms” op het CWI Hoogleraar “Toegepaste Wiskunde” aan de Vrije Universiteit A’dam met dank aan Melania Calinescu en Martin van Buuren Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Van Reactieve naar Proactieve Planning van Ambulance Diensten (“REPRO”)
Agenda: 1. Recente ontwikkelingen in de sector 2. Forecasting en personeelsplanning 3. Dynamisch Ambulance Management 4. Outlook en uitdagingen
Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Ontwikkelingen
Invoering Wet op Ambulancezorg (“WAZ”): • Ambulancezorg georganiseerd via 25 Regionale Ambulance Voorzieningen (RAVs) • Samenwerking meerdere ambulance providers in RAVs • Toekomst: licensie-systeem en concurrentie • Belang van kosten-efficiëntie cruciaal Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Ontwikkelingen Referentiekader Spreiding en Beschikbaarheid 2008: “Binnen de regio heeft elke RAV de vrijheid de ambulancevoorziening naar eigen inzicht te optimaliseren” (RIVMrapport) Dit opent de deur naar efficiency-verbetering Prestatie-eisen: • A1-calls: aanrijtijd maximaal 15 minuten • A2-calls: aanrijtijd maximaal 30 minuten
Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Bedekkingsgebieden
Typische vragen: •Welke locaties zijn binnen x minuten te bereiken? •Door hoeveel ambulances is locatie y bedekt? Probleem: veel onzekere factoren • rijtijden, beschikbaarheid ambulance, “service tijd” Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Typische vragen
Typische vragen: •Hoeveel calls van type A1/A2/B kunnen we verwachten? •Waar komen calls vandaan (geografische spreiding)? •Hoeveel ambulancekoppels zijn minimaal nodig? •Wat zijn “optimale” locaties voor standplaatsen? •Hoeveel ambulances per standplaats nodig? •Wat zijn verwachte aanrijtijden en kortste paden? Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Dataset
Call-detail records van aantal jaren Schattingen call-volume, source/destination Schattingen rijtijden, % naar ziekenhuis,… Amsterdam, 23 maart 2011
01 /1 2 08 /20 /1 06 2 15 /20 /1 06 2 22 /20 /1 06 2 29 /20 /1 06 2 05 /20 /0 06 1 12 /20 /0 07 1 19 /20 /0 07 1 26 /20 /0 07 1 02 /20 /0 07 2 09 /20 /0 07 2 16 /20 /0 07 2 23 /20 /0 07 2 02 /20 /0 07 3 09 /20 /0 07 3 16 /20 /0 07 3 23 /20 /0 07 3 30 /20 /0 07 3 06 /20 /0 07 4 13 /20 /0 07 4 20 /20 /0 07 4 27 /20 /0 07 4 04 /20 /0 07 5 11 /20 /0 07 5 18 /20 /0 07 5 25 /20 /0 07 5/ 20 07
call volume
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Initiële Data-Analyse number of A1 calls per day (1st half year of 2007)
140
Koninginnedag
120
100
Nieuwjaarsdag
80
60
gemiddelde
40
20
0
time
Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Initiële Data-Analyse
gemiddelde
ma
di
wo
do
vr
za
zo
Observaties: maandag t/m donderdag redelijk hetzelfde op vrijdag en zaterdag significant meer calls dan andere dagen Amsterdam, 23 maart 2011
Poisson distribution fit
14% 0.07
12% 0.06
10% 0.05
8% mean = 10 mean = 20 6%
4%
relative frequency
probability that number of calls is k
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
De Theorie en de Praktijk
0.04 Empirical distribution Poisson 0.03
0.02
0.01
2%
0
0%
1
1
3
5
7
9
11
13
15
17
19
21
23
25
27
29
31
33
35
37
39
41
6
11
16
21
26
31
36
41
46
51
56
61
66
71
76
81
86
number of calls
call volume (k)
Theorie: aantal calls heeft Poisson-verdeling Praktijk: aantal calls per dag blijkt inderdaad een Poisson verdeling te hebben (bij benadering)
Amsterdam, 23 maart 2011
91
96
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Analyse Seizoensinvloeden totaal aantal calls over periode van 3 jaar
trendlijn (“moving average”) nov
apr
jun
nov
jun
apr
nov aug
apr
jul jan
aug jul
sep jan
sep jan
Observaties: geen duidelijke trend, wel duidelijke seizoensinvloeden Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Voorspellingsmodel
Voorspellingen van gemiddelde beste wat je kunt doen Vanwege factor onzekerheid inbouwen veiligheidsmarge In 95% van de gevallen aantal calls kleiner dan µ + 2 µ Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
“Staffing” uit de vorige eeuw “New York”
A
D
Hoeveel lijnen ?
Aannamen: 1. aantal “calls” per minuut = λ 2. gemiddelde gesprekduur = β 3. aantal lijnen = N
C B
Vraag: wat is de blokkeringskans ?
“Chicago” © Rob van der Mei Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Staffing van Ambulances
Aannamen: 1. aantal “calls” per minuut = λ(t) 2. gemiddelde “service-tijd” = β(t) 3. aantal ambulance = N(t)
Typische vragen: • •
Wat is de kans alle ambulances bezet? Hoeveel ambulances nodig zo dan kans klein genoeg? Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
… de “Erlang blokkeringsformule” blokkeringskans = N
(λβ ) N! 1 2 N (λβ ) (λβ ) (λβ ) 1+ + + ... + 1! 2! N!
Amsterdam, 23 maart 2011
Agner Krarup Erlang (1878-1929)
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Efficiency-verbetering in Staffing efficiency gain schatting call volumes schatting travel times simpel “Erlang-B” model
2010: onze planning gebruikt als schaduwplanning aanzienlijke aanscherping van personeelsplanning 2011: ontwikkeling forecasting based planning tool Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Dynamisch Ambulance Management (“DAM”) “Hulls” variëren over de tijd: vorm en omvang
Typische vragen: •Hoe kunnen we bedekking “in real time” realiseren? •Toewijzing ambulances: dichtsbijzijnde ambulance? •Wat is “dichtsbijzijnde”? Kun je ambu laten afbuigen? •Hoe zit het met real-time traffic informatie? Kun je die voorspellen? En hoe ga je daarmee om? Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Dynamisch Ambulance Management (“DAM”) “Hulls” variëren over de tijd: vorm en omvang
Typische vragen: •Wat doen we met voorwaarde-scheppende ritten? •Weerstand tegen “dummy” ritten, niet te vaak doen Momentum: DAM veel belovend, maar hoe implementeren? En hoe wat zijn “optimale” beslissingen? Decision support tools nodig voor DAM-planning Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Initiële DAM Analyse Simulatietool “TIFAR”) “Testing Interface For Ambulance Research” “What-if” scenario’s Opstap naar optimalisatie
Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
DAM Onderzoek
Idee en doelen: •Ontwikkeling modellen en optimalisatie DAM •Technieken: approximate DP, learning •GIS-tool implementatie Betrokken partijen: AmbulanceZorg Nederland, 6 ambulance providers, CityGIS, RIVM, TomTom, zorgverzekeraars, Onderzoek en Statistiek, CWI, VU, TU Delft Amsterdam, 23 maart 2011
PICA seminar over Acute Zorg, 23 maart 2011
Uitdaging:
Conclusie
Introductie Wet of Ambulancezorg (WAZ): •Scherpe prijs-kwaliteit verhouding cruciaal •Kosten-efficient operatie steeds belangrijker
Aanpak: • Proactieve prediction-based planning i.p.v. reactief • Uitnutten mogelijkheden van Dynamisch Ambulance Management • Samenwerking zorgsector en kennisinstellingen
Contact: • Rob van der Mei • E-mail:
[email protected] of
[email protected] • Telefoon: 06-134 92229 Amsterdam, 23 maart 2011