VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & VOORSTEL AAN DE RAAD Van:
M. van Luyt
Tel nr:
8836
Datum:
14 maart 2016
Team:
Ruimtelijk beleid en projecten
Nummer: 16A.00251
Tekenstukken:
Nee
Bijlagen:
Afschrift aan:
archief; wethouder M. Stolk; J. Zwaneveld; C. van Dam; M.van Luyt
4
N.a.v. (evt. briefnrs.): Onderwerp: Nota Recreatie en Toerisme
Advies: - Vaststellen van bijgevoegde nota “Samenwerken aan puur en gastvrij Woerden” – koers voor recreatie en toerisme 2016-2022 in de gemeente Woerden - Via bijgevoegd raadsvoorstel de raad te vragen om in te stemmen met de nota “Samenwerken aan puur en gastvrij Woerden” – koers voor recreatie en toerisme 2016-2022 in de gemeente Woerden
Begrotingsconsequenties
Ja
B . e n W. d . d . : 2 2 / 0 3 / 2 0 1 6
Besluit 22-03-2016: Aanhouden. Het college heeft waardering voor de nota. In het raadsvoorstel dient aangegeven te worden dat er sprake is van 2 portefeuillehouders namelijk Molkenboer en Stolk. Het college vraagt de steller van het Raadsvoorstel om contact op te nemen met de portefeuillehouder. Onder het hoofdstuk Financiën moeten de volgende aanpassingen worden verricht: ˗ Meld dat er in principe geen financiële consequenties zijn omdat binnen het budget zal worden gewerkt. ˗ Meld dat voor 2016 de budgetten toerisme en city marketing bij elkaar zijn gevoegd en dat de extra kosten ten bate van het Romeins Schip wordt opgenomen in de bestuursrapportage. ˗ Meld dat er met ingang van 2017 een budget benodigd is van 155K (recreatie en city marketing) en dat dit is opgenomen in de maart RIB. Dinsdag wordt het aangepaste stuk teruggebracht in het college.
G e we n s t e d a t u m b e h a n d e l i n g i n d e r a a d ( d a t u m : zi e ve r g a d e r s c h e m a ) : Ja,
Nee
F a t a l e d a t u m b e s l u i t va n d e r a a d :
Portefeuillehouder:
wethouder Stolk
E xtr a ov e rw eg ing en / k antt e ke nin gen v oo r Co ll eg e Ter informatie is de startnotitie Nota Recreatie en Toerisme toegevoegd. De koers is opgesteld binnen de kaders van de startnotitie. Tot verhoging van het budget voor Woerden Marketing is al besloten (16B.00073).
E xtr a ov e rw eg ing en / a lte rn at iev en / a rgu ment en
Kan tte k eni ng en: St an dpunt co ns ul ent en
S am enh ang m et e e rd er e b es lui tv or min g
Bij l ag en -
15i.04731 Startnotitie Nota Recreatie en Toerisme 16i.005637: Nota recreatie en toerisme: Samenwerken aan puur en gastvrij Woerden! Koers voor recreatie en toerisme 2016-2022 in de gemeente Woerden – concept 12 maart 2016. Het raadsvoorstel geregistreerd onder corsanummer: 16R.00130 Raadsbesluit geregistreerd onder corsanummer: 16R.00131
IJ
16R.00130
RAADSVOORSTEL
ii
16R.00130
gemeente
Indiener: college van burgemeester en wethouders Datum:
29 maart 2016
Portefeuillehouder(s): wethouder Stolk en burgemeester Molkenboer Portefeuille(s):
Recreatie en citymarketing
Contactpersoon: M. van Luyt Tel.nr.:
8836
E-mailadres:
[email protected]
Onderwerp: Nota recreatie en Toerisme
De raad besluit: - In te stemmen met de inhoud en de visie zoals verwoord in de nota "Samenwerken aan puur en gastvrij Woerden, koers voor recreatie en toerisme 2016-2022 in de gemeente Woerden. - De vigerende beleidsnota "Poort naar de toekomst" in te trekken.
Inleiding: Deze nota is de opvolger van de nota "Poort naar de toekomst" vastgesteld door de gemeenteraad op 5 februari 2008. Deze nota sloot niet meer aan bij de actualiteit en eind 2015 nam de gemeente Woerden het initiatief om met, voor en door de stakeholders een heldere koers voor Recreatie en Toerisme tot en met 2022 uit te gaan zetten. Op 28 januari 2016 heeft u ingestemd met de startnotitie Recreatie en Toerisme. Binnen dit kader is de recreatienota opgesteld. Op basis van werksessies, gesprekken en documenten is de koers beschreven in het nu voorliggende document. Het beleid voor Recreatie en Toerisme heeft een nauwe relatie met het Citymarketingbeleid. In oktober 2012 is de Stichting Woerden Marketing opgericht. Vanaf dat moment is er een professionalisering gaande op het gebied van Citymarketing. Op basis van het Merkpaspoort dat in 2014 is gemaakt wordt Woerden steeds zichtbaarder gemaakt. De aanwezigheid op diverse beurzen - zoals onlangs de Vakantiebeurs - maakt dat de interesse naar een uitstapje naar Woerden wordt vergroot. Vanaf 2016 is Woerden Marketing tevens eindverantwoordelijk voor de uitvoering van het gastheerschap en de informatievoorziening. Tijdens de Vakantiebeurs hebben vrijwilligers van het TIP enthousiast meegeholpen Woerden te verkopen.
De bevoegdheid van de raad komt voort uit de volgende wet- en/of regelgeving: Op grond van de gemeentewet is de raad bevoegd het richtinggevend kader te stellen voor het recreatiebeleid die in de visienota worden neergelegd. Beoogd effect:
De kadernota geeft de lijn van het gemeentelijk beleid t.a.v. toerisme en recreatie, zoals dat in
WOERDEN
Woerden de komende jaren wil voeren. Voorts dient deze als basis voor de nadere uitwerking in concrete projecten en activiteiten. De feitelijke realisatie daarvan zal voor het overgrote deel door de toeristisch recreatieve ondernemers zelf moeten gebeuren. De gemeente kiest een stimulerende en faciliterende rol. In die rol wil ze partner in business zijn. Uiteindelijk moeten deze gezamenlijke inspanningen en investeringen resulteren in een aantrekkelijk toeristisch recreatief aanbod in Woerden. Het uiteindelijke doel is het stimuleren, versterken en het verder ontwikkelen van Recreatie en Toerisme in gemeente Woerden en daardoor een bijdrage te leveren aan de leefbaarheid, economische ontwikkeling, werkgelegenheid en naamsbekendheid van de gemeente. Daarbij wordt gebruikt gemaakt van citymarketing. Via citymarketing wordt Woerden gepositioneerd als een aantrekkelijke gemeente in het Groene Hart, waar gewoond, gewerkt en gerecreëerd wordt, waar de historische stad van oudsher een sterke regiofunctie heeft, waar stad en land elkaar ontmoeten, waar overzichtelijkheid, de menselijke maat en betrokkenheid van groot belang geacht wordt. Beoogd effect:. 1. het bevorderen van de naams en merk bekendheid van de gemeente Woerden 2. het trekken van bezoekers naar de gemeente Woerden 3. het verlengen van de verblijfsduur van bezoekers in de gemeente Woerden Hierbij wordt gebruik gemaakt van één huisstijl, één boodschap over de gemeente Woerden als merk 4. het verzorgen van de informatievoorziening van het aanbod van recreatieve en toeristische activiteiten in de gemeente Woerden; 5. het bevorderen van meer samenhang en verbindingen binnen de recreatie- en toerismesector van Woerden; 6. het op pro-actieve wijze versterken van de recreatieve mogelijkheden van Woerden; 7. het stimuleren van vernieuwing in de producten die worden ontwikkeld, hierbij gebruik makend van recreatief ondernemerschap.
Argumenten: 1. Vastgesteld beleid op het terrein van Recreatie en Toerisme draagt bij aan een duidelijke lijn die de gemeente Woerden hierin wil hanteren. De notitie geeft aan waar Woerden met haar beleid naar toe wil en wat inwoners en ondernemers van de gemeente mogen en kunnen verwachten. 2. De sector Recreatie en Toerisme is van economisch belang voor de gemeente Woerden. Met bijna 900.000 bezoekers, 56 miljoen aan bestedingen en een omzet van ruim 10 miljoen euro is het een serieuze sector. Met dit beleidsplan geeft de gemeente haar visie op het beleidsveld en de wijze waarop de verdere ontwikkeling en mogelijkheden kunnen worden gestimuleerd, geïnitieerd, gecoördineerd en gefaciliteerd. Kanttekeningen: De nota kent geen ter inzage periode. De uitkomsten uit de expertbijeenkomsten op 14 december 2015, 20 januari en 4 februari en 9 maart 2016 met ondernemers, afgevaardigden van de wijk- en dorpsplatforms en terreinbeheerders vormden de basis van deze nota. Financiën: In de begroting 2016 is een bedrag van C30.000 beschikbaar gesteld voor het opzetten van de Recreatienota en het opstellen van een uitvoeringsprogramma. Met dit bedrag wordt de externe inhuur betaald en de bijeenkomsten met de stakeholders. Na de vaststelling van de nota wordt een uitvoeringsprogramma opgesteld waar de exacte financiële consequenties uit zullen blijken. Uitgangspunt is vooralsnog dat het binnen het huidige budget voor Recreatie past. Als er plannen zijn die voortvloeien uit de nota en financiële consequenties hebben, waarvoor geen danwel onvoldoende financiering beschikbaar is, maar wel belangrijk zijn voor Woerden zullen we die aan u voorleggen.
Uit de nota Recreatie en Toerisme, waaronder ook citymarketing valt, blijkt dat we behoorlijke ambities hebben om Woerden op de kaart te zetten. Dit dient op een professionele manier te gebeuren. Binnen de gemeente Woerden is de Stichting Woerden Marketing daarvoor een geschikte organisatie. Voor de instandhouding van de Stichting Woerden Marketing zijn de financiële middelen niet toereikend. De budgetten Recreatie en Toerisme en citymarketing zijn voor 2016 bij elkaar gevoegd. Voor het instandhouden van Woerden Marketing is met ingang van 2017 C 155.000 nodig. Ten opzichte van de begroting is dit voor 2017 ê 57.000 en voor 2018 ê 82.000 extra.
Uitvoering: Na vaststelling door de raad zal de nota in overleg met de sector nader uitgewerkt worden in een actieprogramma met concrete projectvoorstellen. Dit is de tweede fase van het traject en zal lopen in de periode april-juli 2016.
Communicatie: De recreatievisie is tot stand gekomen via een interactief proces. Tijdens de jaarlijkse netwerkbijeenkomst van recreatieondernemers zal het gehele veld worden geïnformeerd over de koers 2016-2022. Over het Woerdense recreatiebeleid zal een persbericht worden uitgebracht. Samenhang met eerdere besluitvorming: 15R. 00769 Raadsvoorstel startnotitie Recreatie en Toerisme Bijlagen: 16i.005637 Nota recreatie en toerisme: Samenwerken aan puur en gastvrij Woerden! Koers voor recreatie en toerisme 2016-2022 in de gemeente Woerden - concept 12 maart 2016. De indiener:
college van burgemeester en wethouders De secretaris
De burgemeest
ijsbergen
oUrenboer
RAADSBESLUIT 16 R. 0 01 3 1
Agendapunt:
Onderwerp:
Nota Recreatie en Toerisme
De ra a d v a n d e gem e e nt e W oerd en ;
gelezen het voorstel d.d.
29 maart 2016
van:
- burgemeester en wethouders gelet op het bepaalde in de Gemeentewet;
b e s l u i t: - In te stemmen met de inhoud en de visie zoals verwoord in de nota “Samenwerken aan puur en gastvrij Woerden, koers voor recreatie en toerisme 2016-2022 in de gemeente Woerden. - De vigerende beleidsnota “Poort naar de toekomst” in te trekken.
Aldus besloten door de raad van de gemeente Woerden in zijn openbare vergadering, gehouden op
26 april 2016
De griffier
De voorzitter
E.M. Geldorp
V.J.H. Molkenboer
Startnotitie
Voorlopige projectnaam:
Nota Recreatie en Toerisme
Ambtelijk opdrachtgever: J. Zwaneveld Bestuurlijk opdrachtgever: M. Stolk
Voorgenomen projectleider:
M. van Luyt
Inhoud:
1. Aanleiding en huidige situatie 2. Afbakening Recreatie en Toerisme 3. Doel 4. Beleidsopdracht 5. Globale projectaanpak 6. Planning en Vervolgstappen 7. Kosten, baten en dekking
Startnotitie
Versie: Datum:
Deze startnotitie is goedgekeurd door:
Ambtelijk opdrachtgever:
Bestuurlijk opdrachtgever:
Startnotitie Versie: Datum:
Projectleider:
pagina 2 van 7
1. Aanleiding en huidige situatie Toerisme en recreatie is een belangrijke sector. Het draagt bij aan de werkgelegenheid en tevens draagt het toeristisch/recreatieve aanbod er aan bij dat het voor de inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties aantrekkelijk is om in Woerden te wonen, te werken of te recreëren. De huidige recreatienota “Poort naar de toekomst” dateert van 2008 en had een looptijd tot 2012, zodat de nota niet meer op alle punten actueel is en in veel gevallen niet meer als basis kan dienen als een beleidskader voor het uitvoeren van toeristisch/recreatief beleid. Een actualiseringsslag is daarom nodig. Landelijk zijn er op het gebied van recreatie en toerisme, ontwikkelingen waar we op willen inspelen en onze positie willen bepalen. De perspectieven voor toerisme en recreatie lijken positief. Mensen besteden hun vrije tijd steeds intensiever waardoor het bezoekerspotentieel toeneemt. De markt is echter dynamisch en trendgevoelig. Om als toeristisch-recreatieve regio in deze markt te kunnen overleven dienen de spelers in het veld, waaronder ook de gemeente, zich voortdurend aan te passen aan veranderende wensen van bezoekers en in te spelen op het gedrag van partijen. Zo is het bijvoorbeeld wenselijk om Woerden gastvrijer te maken voor nieuwe doelgroepen. Ook regionaal en lokaal zijn er diverse ontwikkelingen in en rondom de sector. zoals Woerden Marketing, Merk en Marketing en de samenwerking binnen het Groene Hart en in de provincie Utrecht en gebiedscommissie Utrecht-West. Deze ontwikkelingen vragen om een up to date beleid als basis voor recreatieve investeringen van eenieder in de toekomst. Beleid dat het mogelijk maakt voor de gemeente om inhoudelijke afwegingen te maken over bijdragen en samenwerking.
2. Afbakening recreatie en toerisme: Recreatie wordt in het algemeen omschreven als ‘iedere activiteit die zich afspeelt in de (netto) vrije tijd’. Maar recreatie staat als begrip meestal niet op zichzelf en wordt vaak in verband gebracht met toerisme. Toerisme wordt in de regel omschreven als ‘die vorm van vrijetijdsbesteding waarbij het reizen naar en verblijven in een andere omgeving voorop staat’. Recreatie en Toerisme kunnen niet los van elkaar worden gezien. Recreatie heeft daarnaast intensieve relaties met ander onderwerpen die binnen de vrijetijdsbesteding vallen, zoals sport en cultuur. In de voorgenomen recreatienota wordt aandacht besteed aan recreatie daar waar het niet specifiek sportbeleid of cultuurbeleid betreft. Onderwerpen of kansen op het gebied van recreatie die wel onderdeel vormen van de beleidsnota zijn verblijfsrecreatie, dagrecreatie, waterrecreatie en recreatieve routes. Aandacht zal besteed worden aan het versterken van de relatie tussen stad en platteland.
Citymarketing speelt hierbij een rol als communicatielijn. De inhoud dat door de beleidskaders Recreatie en Toerisme is vastgesteld, kan door city-marketing als sterk punt van Woerden onder de aandacht worden gebracht op een regionaal of hoger schaalniveau.
Startnotitie Versie: Datum:
pagina 3 van 7
3. Doel Een beleidsplan voor Woerden dat kan inspelen op recreatieve en toeristische ontwikkelingen waarin ook doelen en missie tot en met 2022 worden verwezenlijkt en dat aansluit bij huidige trends en ontwikkelingen in de recreatieve-toeristische sector. Het college van B&W heeft met de vaststelling van het voorstel “Woerden, zegt: Ja, tenzij.. “ besloten dat bij het opstellen van beleid volgens de principes van Woerden zegt: Ja, tenzij … uitgevoerd wordt. We willen het beleidsplan gezamenlijk met belanghebbende inwoners en lokale organisaties op het gebied van recreatie en toerisme gaan opzetten door middel van een participatief traject, waarbij wij hen actief willen betrekken bij de beleidsvorming en bij afwegingen die leiden tot het maken van keuzes in de uitvoering van de kadernota.
4. Beleidsopdracht Om uiterlijk april 2016 te komen tot een door de raad vastgestelde Nota toeristisch-recreatief beleid voor de periode 2016 -2022. In de nota toeristisch-recreatief beleid legt de gemeente haar ambities, doelstellingen en beleid voor Recreatie en Toerisme vast. Aan de nota wordt een actieprogramma gekoppeld welke diverse acties omvat voor verankering van visie en doelstellingen in (mogelijke) projecten. De beleidsnota zal: een document zijn dat voor de korte en middellange termijn richting moet geven op welke wijze toerisme en recreatie bevorderd kan worden (strategie en speerpunten) meer samenhang en betrokkenheid nastreven en creëren tussen gemeente en haar toeristischrecreatieve ondernemers en de ondernemers onderling (samenwerking en afstemming) een goede balans moeten vinden tussen het vergroten van de werkgelegenheid door toerisme en recreatie en het behoud van de cultuurhistorische elementen, het agrarisch gebruik van het landschap en de natuurwaarden in de gemeente (kwaliteit en duurzaamheid). De nota moet antwoord geven op de vraag hoe Woerden als gastvrije gemeente, hoofdstad van het Groene Hart verder kan worden uitgebouwd en hoe we dat samen met onze partners kunnen bewerkstelligen. De vragen die in de nota aan bod komen zijn: de manier waarop Woerden haar rol in gaat nemen om de toeristisch-recreatieve branche te verstevigen met welke middelen en samenwerkingsverbanden zij dat gaat doen, en op welke wijze de nota kan functioneren als beleidskader met inbreng voor gebiedsvisie, structuurvisies etc. hoe we ervoor zorgen dat het voorzieningenniveau op recreatief gebied voor de inwoners van Woerden op peil blijft 5. Globale projectaanpak Het college hecht er grote waarde aan dat beleid in samenwerking met alle betrokkenen wordt vormgegeven: met inwoners, ondernemers en instellingen. Zodat het product draagvlak heeft bij zowel
Startnotitie Versie: Datum:
pagina 4 van 7
de stakeholders als bij het bestuursorgaan van de gemeente Woerden (raad en college) en aansluit bij beleid van andere overheden-regionale ontwikkelingen. Het product biedt ruimte aan dynamiek in de markt en sector en organisaties via een uitvoeringsagenda . Het projectteam, bestaande uit mw Stolk (bestuurlijk verantwoordelijk), dhr. Zwaneveld en mw. Van Luyt aangevuld met een externe deskundigheid, is verantwoordelijk voor de totstandkoming van het product en proces. Uitdaging In korte tijd staat het projectteam voor de uitdaging om met stakeholders tot een strategisch en uitvoeringsgericht document te komen. Het is de ambitie om een uitnodigend en verbeeldend product te maken dat kaders biedt voor toetsing van initiatieven, richting geeft aan ontwikkelingen en visie geeft op rollen en verantwoordelijkheden van gemeente en stakeholders. Daarom zal het geen standaardnota worden. De recent opgestelde Cultuurnota en andere documenten en producten (o.a. van andere gemeenten) worden als inspiratie gebruikt. De gestelde kaders van tijdsperiode van ca 5 maanden voor uitvoering (december-maart 2016), budget en wens tot veel interactie met de sector en samenleving kan spanning opleveren. Er ligt een uitdaging voor het projectteam om verwachtingen van het veld en van de raad goed te managen en stakeholders te informeren en te motiveren. Om samen te komen tot een product dat bij gaat dragen aan de samenwerking tussen gemeente en veld aan de ontwikkeling van toerisme en recreatie in de gemeente . De volgende stappen zullen hiertoe worden genomen: Stap 1a: Inventarisatie ,analyse en contouren formuleren Inventarisatie en analyse van: bestaande documentatie/ bronnen ( regionale speerpunten, Provinciaal beleid, regionaal beleid, informatie NBTC, TIP, Woerden marketing etc.) trends en ontwikkelingen recreatieve-toeristische sector (algemeen en specifiek in de gemeente Woerden) toeristische aantrekkingskracht/ trekkers gemeente / huidige recreatieve voorzieningen / economische betekenis van de sector profiel bezoekers gemeente/kernen partners en samenwerkingsverbanden randvoorwaarden en ideeën over inhoudsopgave en vorm van het product
Stap 1b: Startbijeenkomst stakeholders en oprichten expertgroep In het kader van Woerden zegt ja, tenzij hechten wij eraan om beleid in samenspraak en samenwerking met alle betrokken vorm te geven. Dit betekent dat bij het opstellen van het nieuwe recreatiebeleid dit samen met vertegenwoordigers van recreatiepartners en vertegenwoordigers vanuit de wijken en dorpen (via de platforms) wordt vormgegeven. In december organiseren we als eerste een startbijeenkomst voor alle experts. De expertgroep wordt gevormd op basis van aanmeldingen, na een uitvraag onder alle recreatieve ondernemers, waaronder
Startnotitie Versie: Datum:
pagina 5 van 7
1. toeristisch-recreatieve ondernemers vanuit verblijfsrecreatie, agrotoeristisch, horeca, cultuureducatie en andere aanbieders 2. Woerden marketing 3. TIP 4. Recreatieschap De deelnemers in de expertgroep hebben kennis van de ontwikkelingen in de sector, een groot netwerk, komen verspreid uit de gemeente met haar kernen/wijken en diverse segmenten (verblijf, horeca, cultuur, publieke voorzieningen etc). De expertgroep van 10-15 mensen zal naar verwachting een aantal keer bijeenkomen om zowel inhoud als aanpak te bespreken zodat het een breed gedragen visie wordt en er geen dubbel werk wordt verricht. Inhoudelijke input wordt ook gevraagd van de personen die zich binnen de eigen organisatie direct of op raakvlakken bezighouden met recreatie: RO voor recreatie in het buitengebied, accountmanager binnenstad voor recreatie en citymarketing in de binnenstad, Realisatie en beheer voor “groene” recreatieve ontwikkelingen in het Groene Hart, en communicatie. Stap 1c:Informeren van de expertgroep op basis van 1a Stap 2: Formuleren hoofdambitie, inhoudsopgave en procesaanpak Op basis van de deskresearch en de input van de betrokkenen worden de hoofdlijnen van de ambitie voor toerisme en recreatie, mogelijke doelstellingen en procesaanpak geformuleerd. Ook de vorm van het product hoort daarbij. Deze hoofdopzet wordt besproken met interne afdelingen en met de expertgroep. Stap 4: Uitwerken product. Het product krijgt inhoud en vorm mede door afstemming met en informeren van interne en externe betrokkenen. Hoe en wat precies zal mede de startbijeenkomst bepalen. Stap 5: Besluitvorming
Startnotitie Versie: Datum:
pagina 6 van 7
6. Planning en vervolgstappen Definitie
– opstellen startnotitie – (lokale) stakeholders inventariseren – opstellen en goedkeuring startnotitie college
November/december
Voorbereiding
– inhuur extern begeleider – evaluatie beleidsplannen, inventarisatie huidige situatie, wettelijke kaders, ontwikkelingen en dataverzameling
November
Uitvoering
– afstemming intern e – 1 expertmeeting : over opzet-inhoud en productvorm – verder opstellen en bespreken concept nota (intern en extern)
Afronding
December-januari
– uitgewerkt product, bespreken met expertgroep, afstemming
-februari
Opleveren nota+ raadsvoorstel
maart
Let op: Het is een zeer strakke planning. Als er meer tijd nodig is voor bepaalde zaken gaan we uit de planning lopen. Na oplevering van de beleidsnota wordt aansluitend een uitvoeringsplan gemaakt. 7. Kosten, baten en dekking Voor het actualiseren van het recreatiebeleid is in de programmabegroting een bedrag van € 30.000 gereserveerd. Bij het ontwikkelen van de recreatienota zal voor de begeleiding/ondersteuning van het proces een extern adviseur worden ingeschakeld.
Startnotitie Versie: Datum:
pagina 7 van 7
Samenwerken aan puur en gastvrij Woerden! Koers voor recreatie & toerisme 2016-2022 in de gemeente Woerden
Opgesteld door stakeholders CONCEPT 12 maart 2016
Colofon Samenstelling: Kerngroep experts c.q. stakeholders Ed Breuren, Saskia van den Heuvel, Rebecca de Boer, Norbert Teunissen, Kitty Kusters, Gineke van Kesteren, Natalie Kwak, Marieke van der Kleij. Namens de gemeente Woerden: Margot Stolk en Mariéle van Luyt. En Marieke Leentvaar (procesbegeleiding en redactie, Waaloord vof).
Foto s:
Beleef Woerden: Harald Lakerveld, Rob Tol, Hans Pieters, Alex de Kuijper, Winny van Rij
Illustratie:
Marieke Leentvaar en Olivier Groenewoud
Datum:
12 maart 2016
Status:
Concept Versie 3, voor college van B&W en gemeenteraad
2
1. Vertrekpunt 2016
We zijn trots op de bruisende stad Woerden, de dorpen Zegveld, Kamerik en Harmelen en het omliggende weidse landschap midden in het Groene Hart! Daarom heten we iedereen van harte welkom. De kwaliteiten willen we graag behouden voor bewoners en delen met onze gasten door in te spelen op de kansen. We willen iedereen gastvrij verwelkomen. Recreatie en toerisme dragen immers bij aan een prettige woon- en werkomgeving, aan werkgelegenheid en aan sociale samenhang. Waarde van de sector Horeca en cultuur, sport en recreatie leverden in 2014 samen 4,2% van de totale werkgelegenheid1 in de gemeente. Met bijna 900.000 bezoekers, 56 miljoen aan bestedingen en ee o zet a rui € miljoen in 2014 is het een serieuze sector2. En deze groeit weer met een omzetstijging van 11,1% ten opzichte van 2013. Met name de horeca en het zakelijk toerisme neemt relatief sterk toe in Woerden. De waarde van de ruimte voor in- en ontspanning door bewoners en van de inzet van vele enthousiaste vrijwilligers is niet becijferd. Missie Woerde is het ele e aard e ag eer benut worden door bewoners en gasten. Onze missie is Woerden als geografische hoofdstad van het Groene Hart concreet vorm te geven en dat steviger uit te drage . Met Woerde edoele e aast de stad ook de ker e )eg eld, Har ele e Kamerik en het omliggende buitengebied. Want juist die samenhang met karakteristieke dorpen en cultuurhistorische (cope)landschap aakt Woerde als hoofdstad e e tru sterk. Samen naar 2022 Eind 2015 constateerde de gemeente Woerden dat de Nota Poort aar de Toeko st -2012 niet meer aansloot bij de actualiteit. Daarom nam zij het initiatief om met, voor en door de stakeholders een heldere en uitdagende koers voor recreatie & toerisme tot en met 2022 uit te gaan zetten. Onze horizon is gericht op 2022 omdat het een feestjaar is waarin Woerden 650 jaar stadsrechten en het 350-jarig bestaan van de Oude Hollandse Waterlinie zal vieren! Ook sluit het aan bij de gemeentelijke Visie 2022. We gaan focussen om middelen en krachten te bundelen en meer te bereiken. Samen kom je immers verder. De gemeente Woerden draagt vooral bij vanuit haar faciliterende rol als kwaliteitsbewaker van de publieke ruimte en mede-mogelijkmaker. Ondernemers en organisaties doen dat vanuit hun 1 2
bron: Economisch actieprogramma gemeente Woerden 2015 bron: Bezoekersmonitor Woerden 2014
3
rol als initiatiefnemer en eigenaar van aanbod. De inwoners zijn (soms onbewust) dé ambassadeurs en velen als actieve vrijwilliger en/ of als sociaal ondernemer. Op basis van werksessies en gesprekken in de periode december 2015-februari 2016 en documenten is de koers bepaald. In bijlage 1 leest u meer over het proces en de betrokken stakeholders. In een tweede fase van het traject (april-juli 2016) wordt een bijbehorend actieprogramma 2016-2018 opgesteld. Deze koers en met name het actieprogramma is ons intern gerichte werkdocument. Hierna leest u meer over de koers van onze ambities, de strategie en organisatie.
4
2. Koers 2022 Wij, ondernemers(verenigingen), de gemeente, organisaties en vrijwilligers zetten ons in voor de ontwikkeling van recreatie en toerisme, in samenhang met cultuur en historie, landschap en educatie in onze mooie gemeente Woerden. Samen zetten we puur en gastvrij Woerden als ster in het Groene
Woerden is het startpunt in het Groene Hart voor pure en sportieve beleving van de historische stad en het weidse landschap, zowel voor bewoners en bezoekers.
Hart verder op de kaart! Onze koers voor de periode 2016-2022 luidt:
De beeldvorming van de koers is gebaseerd op de stervormige plattegrond van de vestingstad. Op de armen van de ster liggen allerlei kwaliteiten onder handbereik: unieke dorpen, uniek landschap en vele belevingen. De ster als beeld en de eerste letter S werkt verbeeldend als kapstok voor de koers.
Strategie I de ko e de periode a tualisere e de lij e ertelle , er i de e er ieu e uit de Nota recreatie & toerisme 2008-2012 van de gemeente Woerden. Vertellen blijft ontzettend belangrijk. Met de recente samenvoeging tussen de stichting Marketing Woerden en het 5
TIP (Toeristen Informatie Punt) en de samenwerking met Stichting Groene Hart kunnen we nog eenduidiger gaan spreken. Daar kunnen we meer ambassadeurs bij gebruiken. Naast bewoners denken we ook aan forensen. We verbinden de stad met dorpen en platteland met recreatieve themaroutes. We combineren tot nieuwe producten. We werken mee aan regionale bestuurlijke en organisatorische ontwikkelingen. )o is oor de aar routestru ture e TOP s (Toeristische Overstappunten) samenwerking in de regio Gouda en Alphen aan den Rijn en de gebiedscommissie Utrecht-West en U10-gemeenten van belang. Voor de kaaslijn is het de regiosamenwerking met Bodegraven, Gouda en andere kaasmarkten. En leggen we een link met nieuwe programma s waar mogelijk, zoals LEADER voor plattelandsontwikkeling. Bovenal zijn initiatieven verbonden met eige aars hap . )o der mensen die verantwoordelijkheid nemen om een idee te realiseren, gebeurt er niks. Initiatieven komen daarom zoveel mogelijk vanuit bewoners, ondernemers en/of organisaties. We stimuleren daarmee economische en sociale continuïteit en kwaliteit. We vernieuwen met nieuwe combinaties komen we tot nieuwe producten. We benutten nieuwe technieken en samenwerkingen en spelen in op maatschappelijke ontwikkelingen zoals delen in plaats van hebben en nieuwe verdienmodellen gericht op werkgelegenheid. Door te gaan werken met een aantal Woerdense iconen, willen we focus en vernieuwing stimuleren. Vernieuwen vraagt ook om af en toe stil te staan bij waar we mee bezig zijn en of we nog het goede doen en loslaten wat niet werkt. Tussentijds bijstellen van de koers en activiteitenplan is, gezien de snelheid van allerlei maatschappelijke ontwikkelingen, nodig en zullen we regelmatig doen. Uitgangspunten -
-
-
Woerden is startpunt. Woerden ligt centraal in Nederland, vlakbij de grote steden in het Groene Hart (zie kaartje, bron Kwaliteitsatlas Groene Hart) en is goed bereikbaar per auto, trein en fiets. Woerden is gastvrij. Bezoekers vinden makkelijk de weg naar ons en kunnen hier in gastvrijheid verblijven. De fysieke basisvoorzieningen zijn op orde. Gasten worden persoonlijk ontvangen. De recreatieve en toeristische basis is op orde. Er is al veel te doen en te beleven. Dat laten we zien. Woerden heeft een eigen identiteit. In het Merkpaspoort van Woerden, Hoofdstad van het Groene Hart staat de positie en het DNA verwoord. De drie kernwaarden Groe e Hart, Historis h Hart e Kloppe d Hart uit het Merkpaspoort van Woerden (zie afbeelding) krijgen meer focus en richting met enkele o t ikkelthe a s. Specifiek wordt ons technische profiel en de maakcultuur steeds meer zichtbaar. 6
-
-
-
-
In de gemeente Woerden richten we ons vooral op sportieve en actieve mensen. Ons gebied is ideaal voor sportieve en actieve bewoners en bezoekers gezien de vele bewegwijzerde routes in een bijzonder landschap en de recreatief-sportieve voorzieningen. Focus op deze doelgroepen en activiteiten past bij de kracht en kwetsbaarheid van het veenweidegebied, onze gemoedelijke cultuur, ons wandel- en fiets- en waternetwerk en de toenemende aandacht voor gezondheid. Woerden is hét historische kruispunt van de Oude Hollandse Waterlinie met de Romeinse Limes die in de race is voor de status van Unesco werelderfgoed! Woerden staat voor het beleven van puurheid, diversiteit en onze boeren-roots . Van de ambachtelijke, boeren- en streekproducten en de (kaas)markten tot het beleven van de natuur. We onderscheiden ons door gewone elementen te koppelen tot unieke belevenissen. Wij staan voor kwaliteit en duurzaamheid. Het gaat om de zorg voor onze omgeving, om continuïteit in organisatie, beheer en onderhoud en om werkgelegenheid en sociale samenhang. We koesteren wat waardevol voor ons is en bij nieuwe plannen houden we rekening met de draagkracht van omgeving en mensen. We bouwen op enthousiasme en commitment van mensen die er wonen en hun organisaties en werken samen. De koers is voldoende richtinggevend en verbindend als kapstok. Maar ook flexibel genoeg om in te kunnen spelen op maatschappelijke en lokale ontwikkelingen.
Uitdagingen Maatschappelijke ontwikkelingen dagen ondernemers uit om innovatief en flexibel te zijn en maatwerk te leveren. Dit vraagt een scherp gevoel voor de wensen en eisen van de veeleisende consument. Gemeenten kunnen juist richting geven aan ontwikkelingen met bijvoorbeeld icoonprojecten, kwaliteitsbewaking van het landschap en ruimte maken voor ondernemerschap. Denk aan het vereenvoudigen van en begeleiden bij regels en procedures, het stimuleren van beschikbaarheid van internet in zowel het buitengebied als binnenstad en verbinding leggen met andere beleidsvelden en regionale ontwikkelingen.
7
De trends waar de ontwikkeling van recreatie en toerisme in de gemeente Woerden specifiek op aan kan haken, zijn: -
Toenemende behoefte aan buitenrecreatie mogelijkheden. Met name wandelen en fietsen in het agrarische gebied. Interesse voor cultureel-historische verhaallijnen. Aandacht voor de winkelbeleving binnenstad: funshoppen is 2e belangrijkste activiteit! Behoefte aan diversiteit van aanbod en beleving neemt toe. Belang van technologie inzetten en makkelijk beschikbaar maken. Aandacht voor water en nieuwe watersporten in het Groene Hart. Aandacht voor duurzaamheid en kwaliteit.
Bovenstaande samenvatting is gebaseerd op een SWOT-analyse (sterke en zwakke punten, uitdagingen en bedreigingen, zie bijlage 2) en analyse van landelijke en regionale trends (zie bijlage 3). Deze analyses komen voort uit diverse stakeholderbijeenkomsten en documenten. De vraag is vervolgens: Hoe zorgen we in de gemeente Woerden voor recreatieve en toeristische mogelijkheden die meegaan met de tijd en aansluiten bij ontwikkelingen in de regio? En hoe zorgen we dat Woerden en de dorpe sterre orde a e i het Groene Hart? Dat werken we hierna uit in ee aa tal the a s.
3. Uitwerking in thema’s Aan de hand van vier richtinggevende thema s gaan we recreatief en toeristisch Woerden uitwerken. Het accent komt te liggen op productontwikkeling en nieuwe combinaties van wat er allemaal al is door samen op te trekken. De keuze voor de thema s is, naast onze SWOT en trendanalyse, bovenal gebaseerd op the a s waar stakeholders in de gemeente Woerden de komende tijd kaas i zie .
8
Sportief Startpunt
Sprekende Historie
Smakelijke Beleving
Samen verbinden en vertellen
Toelichting vier thema’s Sportief Startpunt Dit thema betreft met name watersport en recreatie, recreatieve en sportieve voorzieningen en evenementen, bereikbaarheid en transferpunten, routestructuren met bewegwijzering zoals TOP's, parkeer- en andere fysieke basisvoorzieningen. Het gaat om samenhang tussen het buitengebied en de kernen. Dit thema geeft focus aan de kernwaarde Groene Hart uit het Merkpaspoort. Sprekende Historie Dit thema betreft beleving van onze spannende historie, cultuur, educatie, natuur en landschapsbeleving. Dit thema geeft focus aan de kernwaarde Historisch Hart uit het Merkpaspoort. Smakelijke Beleving Dit thema betreft Retail en horeca, (kaas)markten, streekproductfood-beleving, cultuur en arrangementen. Dit thema geeft focus aan de kernwaarde Kloppend Hart uit het Merkpaspoort. Samen verbinden en vertellen Dit thema betreft samenwerking tussen stakeholders, ambassadeurs, informatie-uitwisseling en (city)marketing. En zorgt mede oor sa e ha g e afste i g tusse de the a s. Hoofddoelgroepen van de koers We spelen et deze koers e the a s i op behoeften van: - Bewoners van de gemeente. Zij zijn eerste gebruikers én onze ambassadeurs. - Onze buren en bezoekers uit de stedelijke regio, zoals bewoners uit Leidsche Rijn, Utrecht en Amsterdam. We denken ook onze duizenden forensen beter in te kunnen gaan zetten als ambassadeur én bezoeker in de weekenden. - Onze verre gasten. Toeristen uit eigen land buiten de grote steden en internationaal. 9
Per thema en doel worden de doelgroepen specifieker gekozen.
Wat we willen bereiken per thema, leest u hierna. Soms is het nog op ambitieniveau geformuleerd, soms betreft het al een concreter doel. Uiteraard is er sa e ha g tusse de the a s. Ook he e e enkele (potentiele) iconen benoemd die als ster -locatie of -activiteit voor samenhang en focus kunnen zorgen en op iets langere termijn zijn gericht. Bestaande ideeën (groen en rijp door elkaar) anno begin 2016 staan vermeld in het concept Actieprogramma in hoofdstuk 5.
10
Sportief Startpunt Boodschap: De gastvrije stad Woerden en haar weidse omgeving ontdek je op spierkracht! ICOON: We hebben een verbeterd netwerk van P+R c.q. Toeristische Overstappunten TOP s , oldoe de parkeerplaatse oor fietse , auto s, usse , a pers, eer fiets(verhuur)- en oplaad- en rustpunten. Expliciet hoort daarbij een uniforme bewegwijzering tussen vervoersvormen en -punten en aanbod in de hele gemeente. ICOON: Waterrecreatie en beleving vanaf het water is verbeterd. Waterhotspots staan goed op de kaart (Cattenbroekerplas, Jachthaven de Grecht, Kamerik, haven en langs Oude Rijn bij Harmelen nader te bepalen) geven een impuls aan werkgelegenheid. ICOON: Woerden staat bekend als goed bereikbaar startpunt. Het Stationsplein is als essentieel en voorbeeldtransferpunt verbeterd. We behouden en waar mogelijk optimaliseren de basisroutestructuren (knooppunten) voor wandelen, fietsen (Woerden fietsstad) en sloepen (inclusief bewegwijzering en rustvoorzieningen). De digitale verbindingen zijn verbeterd. Naast websites (zie ook bij Samen verbinden en vertellen) zetten we technieken in die gericht zijn op actie en bewegen zoals geocaching, gaming en apps. Woerden actief. Naast onze actieve gasten stimuleren we inwoners om meer te bewegen binnen de stad en dorpen (aansluitend op sport-, spel- en beweegbeleid van de gemeente). Denk aan uitbreiding van dorpsommetjes, een speelbos en het verkennen van (nieuwe) sportieve en recreatieve arrangementen en evenementen (oa. 24-uur van Woerden, Woerden Wandelt en wellicht een regionaal/landelijk evenement). In Woerden hebben we een divers aanbod van verblijfsmogelijkheden en spelen in op specifieke behoeften. We voorzien in wat er nu nog niet is: van eenvoudige camperplaatsen zonder voorzieningen tot innovatieve kleinschalige overnachtingsbelevenissen op of langs het water. Motieven - Doelgroepen: Actieve en sportieve mensen: wandelaars, fietsers, waterbelevers, skeeleraars die willen ontspannen, interesse hebben in natuur en landschap, wellness en/of gezondheid, met name bewoners. Stakeholders: Stichting Woerden Marketing/TIP, gemeente, ondernemers, Recreatie Midden Nederland, watersportverenigingen, ANWB, fietsverhuur en oplaadpunt-eigenaren, NS, Ferm Werk,….. 11
Sprekende Historie Boodschap: Woerden kent een spannende historie en landschap dat voor zich spreekt.
ICOON 2022 is ons historische feestjaar We vieren een jaar lang met diverse (bestaande en nieuwe) evenementen onze jubilea: 650 jaar stadrechten en 350 jaar Oude Hollandse Waterlinie en 700 jaar Groot Waterschap Woerden (nu Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden). Eerder wordt al de Unesco status verwacht waar we op in kunnen spelen. ICOON De Kaasbelevingslijn is vanuit historisch oogpunt (link met de Romeinen, boeren, maakcultuur, markten) uitgewerkt in een regionale context. Denk aan Kaasmuseum, Kaasexperience-centre, samenwerking met andere Kaasmarkten, etc. Zie ook het thema Samen verbinden en vertellen. Woerden op het kruispunt van de Oude Hollandse Waterlinie en Romeinse Limes is beter zichtbaar en beleefbaar. Zowel in de publieke ruimte omdat het nu al een sterk punt is ( historie ligt op straat , als achter deuren. We zoeken aansluiting op en samenwerking met regionale ontwikkelingen. A dere historis he lage zij eter lees aar in de openbare ruimte voor een groter publiek.
Motieven - Doelgroepen: Historisch en cultureel geïnteresseerde mensen. Stakeholders: Stichting Woerden Marketing/TIP, Stichting Groene Hart, SHHV, Stichting Romeins schip Woerden, Stichting Gilde Woerden, stadsmuseum, KUVO, gemeente, Landschap Erfgoed Utrecht, IVN, vrijwilligers, ….
12
Smakelijke Beleving Boodschap:
Proef streekproducten en maak ze mee in de stad en daarbuiten!
ICOON Een sterke Woerdense eetbeleving met streekproducten en kaas draagt bij aan de werkgelegenheid. Het kan gaan om arrangementen en om locaties. (Nieuwe) toeristischrecreatieve producten bieden meer diversiteit en specialiteit. Denk aan initiatieven als Kaasexperience, het Moespark in Barwoutswaarder, de zelfoogsttuin bij de Boerinn en Lange Tafels. E aa hotpsots i dorpe e het uite ge ied zoals la gs de Meije, ij de Cattenbroekerplas, rondom Kamerik en langs de Grecht en Oude Rijn. ICOON Woerden staat op de kaart als Boerenmarktstad en heeft een kaasbelevingslijn. De businesscase uit 2015 is een vertrekpunt. De Streekmarkt en Kaasmarkt is wat betreft presentatie en producten mee-ontwikkeld met kwaliteitseisen van bezoekers. Daarmee wordt de authentieke kaasbeleving met een markt, museum en beleving van de kaasproductie versterkt. Er is een verbinding met het omliggende landschap ee lus . Ontwikkeling van Landgoed Bredius. Het bijzondere gebiedje is een bruisende groene plek met horeca, educatie, info, moestuin, etc. Het ligt letterlijk op het schakelpunt tussen stad en platteland. Dit idee sluit aan bij het LEADER-programma (thema Voedsel van dichtbij) en ideeën uit het studentenonderzoek (2016). We hebben een bruisend stadshart met een breed kunst- en cultuuraanbod en programmering (zie Cultuurnota Woerde , eest reatie e stad a Nederla d , zoals het Straattheater, Koeienmarkt en Nacht van Woerden, educatie en mogelijk sportieve activiteiten (zie ook bij Sportief Startpunt). Aanbod speelt meer in op de 24/7-economie, zowel in de stad als in de kernen. Het stadshart is levendig met een grotere diversiteit aan retail en horeca. Motieven- Doelgroepen: Mensen die houden van gezelligheid, van het beleven van eten met een (gezond) verhaal in een interessante omgeving. Zowel bewoners als gasten die verleid worden te bewegen tussen stad of locaties en het buitengebied. Stakeholders: Producenten streekproducten, Streekmarkt, Kaasmarkt, horeca en retailers, gemeente, en winkeliersverenigingen, stichting Woerden Marketing/het TIP, Klooster en andere cultuurorga isaties, Straattheaterfesti al, … 13
Samen verbinden en vertellen Boodschap: Gastvrij Woerden is een sterk verhaal. ICOON Woerden is sterk in het zakelijk toerisme. Woerden ontwikkelt zich als en leent zich goed voor (bijzondere) vergader- en congresmogelijkheden. Ambassadeurs uit de zakelijk-technische markt promoten Woerden met ondersteuning van vrijwilligers. Dit draagt bij aan meer werkgelegenheid. ICOON Merk en identiteit van Woerden is versterkt. De titel Hoofdstad a het Groe e Hart is geconcretiseerd en wordt breed uitgedragen. Verbinden: Naast fysieke verbindingen (zie Sportief Startpunt) en bestaand aanbod combineren tot nieuwe arrangementen (alle thema s , gaat het ook om gratis wifivoorziening bij horeca en recreatieve hotspots. Stakeholders werken goed samen in de organisatie Stichting Woerden Marketing. Ondernemers en organisaties informeren en inspireren elkaar regelmatig en zorgen voor samenhang tussen de thema s binnen de gemeente én in de regio (U10 gemeenten en bestuurlijke tafel Groene Hart). We ontwikkelen nieuwe samenwerkingsvormen en erdie odelle en duurzame sa e erki g tusse ot-for profit orga isaties et eel rij illigers e de zakelijke recreatieve aanbieders en leren van anderen. Doelgroepen zijn de stakeholders: Horeca en recreatieve ondernemers en hun verenigingen, Stichting Woerden Marketing/het TIP, overnachtingsaanbieders, zakelijke markt aanbieders, diverse stichtingen met hun vrijwilligers, gemeente,…
14
4. Organisatie Wij, ondernemers(verenigingen), de gemeente, organisaties en vrijwilligers zetten ons in voor de ontwikkeling van recreatie en toerisme, in samenhang met cultuur en historie, landschap en educatie in onze mooie gemeente Woerden. Hoe we dat willen organiseren, leest u hierna. Koersgroep van aanjagers Een groep van circa acht aanjagers vormen samen de koersgroep. De groep zet zich in om de gekozen focus voor thema s te behouden. Dat kan alleen op basis van initiatieven van stakeholders of op eigen initiatief oor urge te itte lekke . Deze groep zorgt voor informatie-uitwisseling en afstemming tussen activiteiten, oa ht i itiatie e aar odig en verbindt met ontwikkelingen in de regio. De koersgroep bestaat uit mensen met diverse disciplines en een geografische spreiding. De voorlopige samenstelling van de koersgroep staat in bijlage 1. Een keer per jaar stelt de koersgroep een concreet actieprogramma op passend bij de koers, doelen en actuele ontwikkelingen. Mochten ideeën of afspraken niet werken, dan kan in onderling overleg met stakeholders het actieprogramma, de werkwijze en bij grote ontwikkelingen de koers worden bijgesteld. De koersgroep zoekt daarbij aansluiting bij bestaande overleggen en samenwerkingsvormen. Vele stakeholders zullen in afstemming en samenwerking het echte werk doen: het aanbod ontwikkelen, activiteiten opzetten en samenwerking organiseren. De koersgroep kan waar nodig initiatiefnemers ondersteunen in het uitwerken van de doelen en noodzakelijke middelen helpen organiseren. Nodig zijn enthousiasme, tijd, kennis, geld, netwerken en heldere regelgeving. Verantwoordelijkheden en rollen Alle stakeholders (ondernemers, bewoners en gemeente) dragen ieder op eigen wijze bij aan de uitwerking van de koers. Iedereen is immers gastheer, organisator van aanbod en ambassadeur van de gemeente Woerden in het Groene Hart. De rol kan per initiatief verschillen. Wat betreft deze koers zet iedereen zich in om: -
De hoofdambitie uit te dragen door producten te ontwikkelen die passen bij deze koers en the a s e te zorgen voor verbindingen daartussen. Samen te werken om krachten te bundelen. Te zorgen voor goede informatievoorziening richting bewoners, elkaar, het TIP en bij te dragen aan de organisatie van gezamenlijke vermarkting. Kansen te signaleren en te benutten. Op de goede koers te blijven en randvoorwaarden te (helpen) regelen.
De gemeente Woerden faciliteert ondernemers, ondernemende organisaties en bewoners op basis a haar eleid Woerde zegt: ja te zij… . En levert een bijdrage aan de ontwikkeling van recreatie & toerisme met haar kennis, het ontsluiten van haar (regionaal, bestuurlijke) netwerk, verbinding met andere beleidsvelden en een aanjaagbudget. Aanspreekpunt voor initiatiefnemers is de accountmanager bedrijven (sinds 2016). 15
Regionale samenwerking We zoeken regionale samenwerking op waar dat versterkend werkt. Inhoudelijk sluiten we bijvoorbeeld aan bij het investeringsprogramma Groene Hart van de stuurgroep Groene Hart, strategie van de U10-gemeenten en op het nieuwe plattelandsontwikkelingsprogramma LEADER 2015-2020. Zo heeft de gemeente Woerden voor de bestuurlijke tafel Groene Hart het thema storytelli g op zi h ge o e o erder or te ge e . In de koersgroep zitten een of twee mensen die goed geïnformeerd zijn over regionale ontwikkelingen. In bijlage 4 staat een overzicht van waar deze koers aansluit op relevante (bestuurlijke) lijnen en beleid. Met name de gemeente heeft hierin een adviserende en verbindende rol. Aanpak uitwerking Om te komen tot concreet een actieprogramma zal de koersgroep inventariseren wat er al loopt aan initiatieven, bekijken hoe die de gezamenlijke ambitie en doelen versterken. En benoemen welk aanbod, doelgroepen en/of afstemming en samenwerking mist. Prioriteiten worden bepaald op basis van beschikbare tijd, waar energie zit, welke kansen zich voordoen en zicht op middelen. Gastvrijheid, duurzaamheid en continuïteit zijn daarbij van belang. Mogelijk wordt gewerkt met themajaren om energie te focussen. De komende maanden zal duidelijk worden wat de koersgroep nodig heeft om haar rol te vervullen. Financiën Projecten of activiteiten vormen de basis voor het actieprogramma. Op project of activiteitbasis gaan de initiatiefnemers op zoek naar (mogelijke) bijdragen uren en/of geld en/of goederen van partners. Een financiële raming voor deze totale koers is gezien de netwerkbenadering en dynamiek lastig te geven. Voor onkosten voor de organisatie van de koersgroep en opstellen van het actieprogramma zal op jaarbasis een financiële raming gemaakt worden. En zal het ambitieniveau voor investeringen en beoogde resultaten duidelijker zijn. De gemeente Woerden heeft een eigen financiële raming voor beheer en onderhoud openbare ruimten en voorzieningen en de fiets- en wandelroutestructuren onder andere via Recreatie Midden Nederland. Daarnaast heeft zij een bescheiden structureel aanjaagbudget voor initiatieven en incidentele bijdragen aan de opstart of professionalisering van overkoepelende waardevolle initiatieven zoals CityMarketing en Kaasmarkt. Gaandeweg deze periode zal op projectbasis duidelijk worden of en welke soort bijdragen vanuit de gemeente gewenst en passend is. Criteria zijn passend bij de faciliterende rol en ja te zij beleid en inhoudelijk bij de koers voor recreatie & toerisme als beleidskader en niet strijdig met ander beleid en wet- en regelgeving.
16
5. Aanzet actieprogramma Intentie en opzet Het actieprogramma is bedoeld om doelen te concretiseren en middelen te bundelen. Daarom zullen we elk jaar een actieprogramma opstellen/actualiseren met concrete te realiseren projecten/activiteiten. Per thema geven we aan wat we willen bereiken, wat het doel en specifieke doelgroep van de activiteit of project is, wie idee-eigenaar is, met wie wordt samengewerkt en wat de globale financiering en planning is. De koersgroep zorgt voor afstemming, adviseert en jaagt aan waar nodig. Aanzet actieprogramma 2016-2018 Hieronder volgt een eerste doorkijk naar een actieprogramma op basis van ideeën groen en rijp begin 2016. Dit actieprogramma zal in de periode maart-mei 2016 verder wordt uitgewerkt. Eerste stap is om te kijken wat er al loopt/is, wat er nog mist, wie een initiatief wil oppakken en wat er voor nodig is.
Hoofddoel
Ideeën voor producten en/of activiteiten
Mogelijke Planning Initiatiefnemer(s)
Thematische routes en knooppuntensystemen lopen zoveel mogelijk dóór de stad en dorpen (fietsen, wandelen en varen) en staan in verbinding met andere dorpen/hotspots en het buitengebied.
Recreatie Midden Nederland ism gemeente, provincie en stakeholders
De inrichting en bewegwijzering tussen met name station en binnenstad (en P), tussen stad en landschap (o.a. ook Cattenbroekerplas) is verbeterd.
Gemeente Woerden
20162017
Voorzieningen voor fietsen en e-bikes
2016
Ee er ijzi g aar Woerde als startpu t o het Groe e Hart te o tdekke a af de A .
St. Woerden Marketing St. Woerden Marketing
Bij de Cattenbroekerplas staat een landmark dat vanaf de A12 en spoorlijn zichtbaar is.
St. Woerden Marketing
Basic Camperplaatsen realiseren
Gemeente Woerden
Verbeterde (oude)vaarverbindingen en aansluiting met Utrecht.
Ondernemers, gemeente en Recreatie Midden Nederland
Sportief Startpunt Bereikbaarheid, parkeren en overstappen verbeteren
Digitale verbindingen verbeteren Impuls waterrecreatie
2016
Meer kleinschalige voorzieningen langs het water
17
zoals trailerhellingen en aanleg- en overstapplaatsen. Bruisende (water)hotspots met horeca, startpunt voor ommetjes en beleving op en langs het water: De haven van Woerden, De Cattenbroekerplas, Oortjespad en de Jachthaven de Greft.
Sprekende Historie 2022 Feestjaar
Link met Unesco nominatie
Historisch kruispunt
Kaasbelevingslijn
Uitdragen bijzondere archeologische vondsten Het unieke cope-landschap is beter beleefbaar.
o.a. uit de Cattenbroekerplas
Architectuur beleving stimuleren
Bij gelegenheid krijgt de architectuurbeleving bij verbouwingen van winkel- en horecapanden een kwaliteitsimpuls. Omdat dat het recreëren en funshoppen ook een extra dimensie geeft.
Oprichten feestcommissie? St. Groene Hart, SHHV, st. Woerden Marketing Kaasprojectgroep, Stichting Woerden Marketing SHHV?
Bijvoorbeeld door speciale themaroutes en educatieve activiteiten voor scholieren. Gemeente Woerden
Smakelijke Beleving Landgoed Bredius ontwikkelen Kaasbelevingslijn Puurheid, hoogwaardigheid en het maakproces staat centraal bij productontwikkeling.
De beleving van food- en streekproducten en evenementen is versterkt.
Businesscase weekmarkten uitvoeren Arrangement ontwikkeling waarbij gasten ambachtelijke, boerenproducten letterlijk kunnen mee-maken en proeven. Zoals kaas, jam, worst, producten uit een moestuin, sap, brood. Arrangementen maken gebruik van het weidse landschap. Kaasmarkt en Streekmarkt impuls met Boerenmarktstadcampagne
Stichting Landgoed Bredius Kaasprojectgroep Zakelijk toerisme aanbieders, st. Woerden Marketing, kaasproje tgroep,…
St. Woerden Marketing
Samen verbinden en vertellen Samenwerking en uitvoering
Jaarlijks netwerkmoment ter inspiratie
Jaarlijks moment uitwerken jaaractieprogramma Merk en identiteit van Woerden is versterkt
PR-producten (websites, flyers) zijn in het Engels verkrijgbaar en uniform van uitstraling. Bewoners krijgen regelmatig informatie over recreatieve en toeristische mogelijkheden. Nieuwe bewoners krijgen een informatiepakket – of beleving.
St. Woerden Marketing en/of gemeente Koersgroep met Gemeente St. Woerden Marketing
jaarlijks
jaarlijks
Gemeente ism St. Woerden Marketing
18
Het merk Hoofdstad a het Groe e Hart is concreter geladen. Impuls zakelijk-vergader toerisme
Een praktische tool voor ondernemers en organisaties als onderdeel van marketingstrategie.
St. Woerden Marketing Zakelijk toerisme aanbieders, st. Woerden Marketing en gemeente
Idee: naar Kamerik op de kaart, ook Zegveld en Harmelen op de kaart (organisatie)?
19
BIJLAGE 1 Proces en stakeholders
14 December 2015
20 januari 2016
Startbijeenkomst voor alle geïnteresseerde stakeholders: Uitnodiging aan alle dorps- en wijkplatforms, ondernemersverenigingen (stad en platteland), toeristisch-recreatieve ondernemers. Daaruit is een groep experts van ca 20 mensen opgestaan. 1e expertmeeting over de concept-hoofdlijnen van de nieuwe koers
28 januari 2016 4 februari
Startnotitie is vastgesteld door de gemeenteraad 2e meeting met kernteam van 8 experts: Concept koersdocument bespreken
9 maart
Bespreking koersdocument met expertgroep stakeholders (de groep van 20 januari),
16 maart
Netwerkbijeenkomst R&T van gemeente Met o.a. Informatie-uitwisseling over het proces en de samenvatting koers. En een oproep om mee te werken aan uitwerking in actieprogramma. B&W- commisie middelen en gemeenteraad Uitwerken actieprogramma 2016-2017 met koersgroep
maart-april Maart-mei
Parallel aan de expertmeetings zijn diverse bilaterale gesprekken geweest met sleutelpersonen binnen de gemeente, regio en provincie om input te geven. Betrokken experts/stakeholders december 2015-maart 2016
Wijkplatform Snel en Polanen Stichting Romeinse schip Dorpsplatform Kamerik Stadshart Woerden Stadshart Woerden Kaas/streekmarkten Berkenhoeve recreatie Varen met Bas Struinen en Vorsen TIP Stichting Gilde Woerden TIP/Stichting Groene Hart Stadshotel Woerden Stichting Kamerik op de Kaart Buitenplaats de Meije/dorpsplatform Zegveld Stichting Woerden Marketing Stichting Woerden Marketing Recreatie Midden Nederland
Gerard van der Lit Irene Vlot Arie Hoogendoorn Moniek Bos Gineke van Kesteren Marieke van der Kleij Hans Berk Bas van Noort Jan van der Werf Ria Zock-van Eck Norbert Teunissen Natalie Kwakkenbos Ed Breuren Gijs Okkerman Rebecca de Boer Kitty Kusters
Kristel Janssen in de Wal Ramona Bos 20
Posthoornlodge
Saskia van den Heuvel
De Boerinn Kaasacademie Historicus/Langs de Limes
Hendrik Hoogendoorn Jos van Riet Lex Albers Jacko de Groot
Gemeente Woerden
Margot Stolk Carolien van Dam Mariéle van Luyt Marieke Leentvaar (procesbegeleider Waaloord vof)
Koersgroep, voorlopige samenstelling maart 2016 Ed Breuren Rebecca de Boer Kitty Kusters TIP/Stichting Woerden Marketing PM naam Stadshart Woerden Gerard van der Lit (wijkplatform Snel & Polanen) Irene Vlot (met achtervang Lex Albers/Norbert Teunissen/Bas van Noort) Saskia van den Heuvel (Posthoornlodge) Boerinn? Stichting Groene Hart? Aangevuld met adviseur uit de gemeente Woerden.
21
BIJLAGE 2
Vertrekpunt 2016 SWOT
Wat is er nu te beleven en te doen? We tellen nu: drie hotels, drie a pi gs, ij a B&B s, 2 Romeinse schepen in een vestingstad, steeds meer bijzondere horeca en retailers, unieke evenementen met regionale uitstraling, een prachtig rustig agrarisch en uniek copelandschap dat vanaf vele fiets- en wandelpaden beleefd kan worden, doorvlochten met allerlei ele e isse e re reatieterrei e e o u e te . Kijk op de portal eleef oerde . o . Wat is er bereikt de afgelopen jaren (vanaf 2008-2015) cq in gang gezet? Fysieke voorzieningen: -
De Haven in de binnenstad is meer ingericht voor passanten. Herinrichting stationsplein Cattenbroekerplas: zwemvoorziening, wandelpaden, bankjes, ruimte gemaakt voor ondernemer; basis voor watersportvereniging Langs de Limes: wandelroute met kunstwerken en app Grechtwandelroute omgelegd Wandel- en fietsknooppuntensysteem (regionaal-provinciaal) Sloepenroute (regionaal bewegwijzerd) 3 Klompenpaden bij Kamerik Brediuspark: moestuin, entree opknapbeurt Aanpak Rijnstraat en verbetering stadshart TOP Oortjespad
Aanbod: -
Streekmarkt, kaasmarkt Kaasarrangementen Romeinse schepen Arrangement met Stadsmuseum (incl Limesdeel) Drive-in museum Langs de Limes: wandelroute met kunstwerken en app; verhaal van Woerden Samenwerking tussen Klooster en Volksuniversiteit Stadshotel Vernieuwd Best Western Vele Bed&breakfasts Pretfabriek
Informatie en marketing (onder andere) -
Stichting Woerden Marketing en TIP, digitale portal en samenwerking. Merkpaspoort Be ordi g ij i als ege o der e ou de ko orde et Het Groene Hart van Holla d Beleefwoerden.com on- e offli e et flyers/Uitage da s/i for atiezuil e Beleef oerde . o Streekwinkel Kaasmarkt-streekmarkt Consumenten- en vakbeurzen Havengids 2014-2015
Wat is niet gerealiseerd/minder van de grond gekomen? Ruiterroutes. Omdat uit onderzoek blijkt dat de veenbodem niet geschikt is en te kwetsbaar is voor ruiteractiviteiten.
22
SWOT Onderstaand schema geeft een overzicht van sterke en zwakke punten en zijn in de context wat uitdagingen en kansen zijn. Dit is ge aseerd op de orige ota De Poort aar de Toeko st , gesprekke -bijeenkomsten met stakeholders en rapporten.
Sterk-we zijn trots op -
-
-
-
-
-
-
-
Wandel- en fiets- en vaarvoorzieningen inclusief knooppuntensystemen. Historisch stadshart mn Kasteel, Petrustoren, molen, Oude Hollandse Waterlinie vestingstad en relatieve zichtbaarheid Limes doorschepen, kerkplein en (drive-in en Stads-) museum en stadsplattegrond en vele monumenten. Historisch en agrarisch (cope-)landschap dichtbij stadshart. Bereikbaarheid met NS, rijksweg en centrale ligging in Groene Hart en randstad Stad met dorpse allures: persoonlijk, puur, gezellig Actief bedrijfsleven en vrijwilligers; Unique Selling Point: boerenkaasmarkt-en hele jaar door streekmarkt is uniek in Nederland. Grote trekkers horeca, ontwikkeling aanbod voor zakelijke markt (steeds meer vergaderlocaties in de gemeente) Cultuur: bioscoop, theater het Klooster, grote evenementen zoals Koeienmarkt, straattheater, nacht van Woerden, etc. Unieke groene- lau e lusters : . . Oortjespad, Cattenbroekerplas, Jachthaven de Greft, Brediuspark, Exercitieveld, sportparken (incl Wijkpark Molenvliet), singels, voor sportieve en cultureel gebruik en evenementen. Dorpe aar e hte oere e uite lui leven ruimte heeft Zegveld, Harmelen, Kamerik (accent recreatief) Benoemde identiteit van Woerden (Merkpaspoort) en Visie 2022 Verblijfsmogelijkheden: 3 hotels, 3 a pi gs, B&B s, diverse groepsaccommodaties, waarvan enkele landelijke nominaties/prijzen halen. Technische know-how en profiel: Woerden kent relatief veel technische bedrijven (ook internationaal opererend), van hightech bedenken tot praktisch maken en bijvoorbeeld Woerdens Techniek Talent.
Zwak- kan beter -
-
-
-
-
-
-
-
Niet alle bestaande aanbod is bekend en kan beter worden benut en onderling worden verbonden. Gebrek aan focus en lading merk Woerden als hoofdstad van het Groene hart; Geen focus op inhoud (wel geografisch, maar ook nog niet concreet vormgegeven en breed uitgedragen). Bijvoorbeeld uitstraling stationsplein en verbinding met stadshart en landschapen. Borging continuïteit basisinfrastructuur (onderhoud, beheer) en organisatiesamenwerking vraagt aandacht. Verbinding tussen stad en landschap (arrangementen, fysiek met nu beperkt aantal parkeerplekken, transferpunten, uitstraling). Voorzieningen en verbindingen voor waterrecreatie nog niet optimaal (mn naar oosten) Inspelen op specifieke doelgroepen zoals camperaars. Veel Woerdenaren als ambassadeurs weten nog niet wat waar ze trots op zijn. Nietsdoen en het vermijden van keuzes en risi o s. Gebrek aan eigenaarschap en ondernemerschap-duidelijke rollen en verantwoordelijkheden. Niet aanhaken/meeliften bij regionale ontwikkelingen en activiteiten (mn kaas, cultureel-historisch en waterrecreatie). Discussie over zondagsopenstelling.
23
Kans extern: waar we op in kunnen spelen -
-
-
-
-
-
-
-
-
Verwachtte groei toerisme en met name overloop uit Amsterdam en nabijheid Leidsche Rijn. Consumententrend: puur en persoonlijk maatwerk, gezondheid en voedsel, aandacht voor recreëren in agrarisch gebied, het gaat om totaal mix van diverse belevingen. Funshoppen! Toenemende aandacht voor zichtbaarheid en beleefbaarheid Limes landelijk (knooppunten, samenwerking etc) en lokaal/regionaal Impuls Cattenbroekerplas met ondernemer en publieke voorzieningen Ontwikkelingen marketing-TIP, Stichting Groene Hart Kaas-beleving (academie, arrangementen, ook in regionaal verband) Woerden heeft in 2022 650 jaar stadsrechten; Oude Hollandse Waterlinie bestaat 350 jaar. Dus 2022 is feestjaar. Provincie en stad Utrecht zet in op stimuleren fietsprovincie e the a s erfgoed. Toename zakelijk vergader-aanbod in Woerden (Meet In Office, Kamerijck, Hofclub, Intechnium, Milandhof, Kloosterhoeve, Boerinn en nog meer!) in combinatie met sterke ligging. Toenemend aantal elektrische fietsen en daarmee vergrootte actieradius is kans voor ondernemers buitengebied, voor arrangementen in verbinding stad-land. Toenemend aantal camperaars het hele jaar door met diverse wensen (variërend van geen voorzieningen tot veel voorzieningen). Ontwikkeling regionaal: Landal Greenpark Reeuwijk met ca 270 woningen
Bedreiging extern: waar rekening mee te houden -
Leegstand en teruglopend winkelaanbod Continuïteit financieel en organisatorisch (grenzen aan bouwen op vrijwilligers) Gevoeld spanningsveld tussen non-profit en educatieve activiteiten (met als basis vrijwilligers) en commerciële activiteiten en samenwerking daartussen.
-
Bronnen zijn onder andere: -
Visie 2022, gemeente Woerden Nota Recreatie & Toerisme 2008-2012, gemeente Woerden Economisch Actieprogramma de Kloppende economie, gemeente Woerden, 2015. Spelen, Sporten en Bewegen in Woerden, visie en doelen 2015-2014, gemeente Woerden Landschapsontwikkelingsplan, gemeente Woerden, 2011 Marketingplan 2015, Stichting Woerden Marketing Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2014 (samenvatting) en 2015 van NRIT Media, CELTH en NBTC Holland Marketing en CBS Rapport Ruimte voor de toekomst op het platteland, Alterra, 2015 Monitor toerisme en recreatie provincie Utrecht, 2014. Groene Hart naar een iconenaanpak, Investeringsprogramma bestuurlijke Tafel Vrije Tijd, Water en Groen (bureau BLOC), december 2015
24
-
Rapport De Woerdense Markten op zaterdag, Business case van Marieke van der Kleij, 2015 Live like a local, perspectief Toerisme 2020, gemeente Utrecht, april 2015 Studentenonderzoek Kijk op Woerden , Minor Citybranding, Rotterdam, januari 2016 Diverse gesprekken en bijeenkomsten met stakeholders periode december-februari 2016. Concept Nota recreatief medegebruik. Samen naar een meer beleefbaar en beheersbaar watersysteem, HDSR november 2015 Bezoekers Monitor Woerden 2014, Stichting Woerden Marketing
25
BIJLAGE 3 Samenvatting trends en ontwikkelingen Economische betekenis recreatie en toerisme Landelijk levert de sector 4,5% van de werkgelegenheid. In de provincie Utrecht is de toeristisch-recreatieve sector in termen van werkgelegenheid vergelijkbaar met sectoren als industrie en bouwnijverheid ca 6%. De groei lag bovengemiddeld als provinciale economie in geheel. Voor het deelgebied Groene Hart betreft het 5,1% van de werkgelegenheid. In de gemeente Woerden bood de sector 550 voltijdsbanen aan directe werkgelegenheid in 2013. In de gemeente Woerden ging het in 2013 om 56 mln euro aan bestedingen.
Belangrijke landelijke trends en ontwikkelingen op het gebied van recreatie en toerisme zijn: Motief van recreanten verschilt per keer, waardoor het aanbod ook diverser en flexibeler moet zijn. Ondernemers moeten zich meer gaan richten op nieuwe doelgroepen zoals eenpersoonshuishoudens of paren zonder kinderen, senioren en gemixte gezelschappen. Harten veroveren: het gaat om kwaliteit, een verhaal (streekproducten) en bijvoorbeeld het betrekken van de gast bij doorontwikkeling van een concept. Delen in plaats van hebben. De manier waarop we de wereld organiseren is niet vanuit een overkoepelende beweging of één pr-bureau. Het individu zoekt zelf gelijkgestemden en passeert bestaande systemen. Keuze voor extremen: én goedkoop én luxe in een vakantie of activiteit. Populariteit landelijk en specifiek agrarisch gebied groeit, met name door sportieve recreanten. Vergrijzing zorgt voor toename van vrijetijdsbesteding, maar op termijn ook voor activiteiten dichterbij huis. Technologie biedt nieuwe mogelijkheden voor recreatie en toeristen. Informatie moet meer op maat worden aangeboden. Het belang van mobile data verbindingen neemt toe. De markt voor verblijfsrecreatie raakt verzadigd ook omdat er steeds hogere kwaliteitseisen aan worden gesteld. Afname van kampeervakanties zet door. Er komen meer kamperaars het hele jaar door waarmee de behoefte aan standplaatsen (variërend van geen voorzieningen tot veel voorzieningen) ook toeneemt. Waterrecreatie: dit is een afnemende sector en er zijn steeds minder pleziervaartuigen. Ondernemers moeten op zoek naar een nieuw verdienmodel. Het is van belang om jongeren te gaan binden. Culturele sector: 95% van de bevolking beoefent of bezoekt een vorm van kunst. Bezoekers omarmen het informele en tegelijk intensieve karakter van festivals. Natuur- en buitenrecreatie: Steeds meer recreanten ontdekken agrarisch gebied. Sport wordt steeds meer een lifestyle. Er is meer behoefte aan langere routes, betere voorzieningen beter onderhouden en meer verbindingen tussen routes. Zakelijk toerisme: De helft van de zakenreizigers had ook voor een alternatieve vergadermogelijkheid kunnen kiezen. Retailsector: Winkels moeten de consument een beleving bieden. Winkelen blijft, naast buitenrecreatie en sport, de tweede populairste vrijetijdsactiviteit. Financiering van beheer en onderhoud van voorzieningen in het landelijk gebied neemt af. Er is ee toe a e a regio ale portals et oeki gs ogelijkhede aardoor relatief klei e spelers i het ge eld a digitale arketi g zi ht aar ku e lij e . Ee -op-een marketing wordt belangrijker. Bijdragen aan een duurzaam milieu (m.n. CO2) komt hoger op de agenda te staan. Deze beweging komt vooral vanuit een netwerk van kleine spelers.
Belangrijke provinciale en regionale trends en ontwikkelingen zijn: Provincie Utrecht zet als actualisatie van de Visie Toerisme en Recreatie 2020 in op stimuleren fietsprovincie en op the a s a la Va Gogh-jaar e.d.) in plaats van op gebieden. Regionale en Groene Hart ontwikkelingen. PM oa omvorming Recreatieschappen, oprichting Routebureau die wordt verkend. Ontwikkeling Landal Greenparks bij Reeuwijk met ca 150 recreatiewoningen.
26
-
-
Progra a s a Ge ieds o issie Utre ht -West een Groene Hart bestuurlijke tafel Vrije Tijd, Water en Groen die aandacht (versnellingskamers) of (toegang hebben tot) uitvoeringsbudget hebben voor Toeristische overstappunten en andere voorzieningen. Ontwikkeling Limes knooppunten en grote spelers die ontwikkelingen trekken.
Bronnen: zie bijlage 2
27
BIJLAGE 4 Samenhang met beleid en ontwikkelingen Relatie met beleid en ontwikkelingen Gemeente Woerden
SportiefStartpunt
Coalitieakkoord 2014-2018
+ Fietsstad
Sprekende Historie
e stad
Visie 2022 gemeente Woerden (2008)
+ +
+
+
+
+
Ruimtelijke Structuurvisie 2009-2030
+
+
+ + (spierkracht, sport bewegen) +
Economisch Actieprogramma De Kloppende economie, mei 2015
+
Evenementenbeleid
+
Cultuurbeleid 2016-2019 Woerden, meest creatieve stad van Nederland (voorbij het gemiddelde)
+
Landschapsontwikkelingsplan 2011
+
Raadsvoorstel camperplaatsen 2015
+
Spelen, sporten en bewegen in Woerden, Visie en doelen 2015-2030
+
Sociaal beleid kadernota 2015-2018 (mn samenwerking met maatschappelijke partners en aandacht voor specifieke doelgroepen) De Woerdense markten op zaterdag. Streekmarkt Woerden en kaasmarkt Woerden, Business case, 2015
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Relatie met beleid en ontwikkelingen provincie en Groene Hart
Sportief Startpunt
Sprekende historie
De aantrekkelijke regio- Visie Toerisme en Recreatie 2020. En actualisatieslag 2016
+ Fiets + Stad land
+ Erfgoed
Investeringsprogramma Groene Hart, naar een iconenaanpak (2015) van Bestuurlijke tafel Vrije Tijd, Water en Groen
+ netwerk
+ Limes, waterlinies, storytelling
Gebiedsprogramma Utrecht-West 2016-2020
+
Gemeente Utrecht Perspectief Toerisme 2020 Live Like a Local
+
Erfgoed. Provincie Zuid-Holland, erfgoedlijnen Oude Hollande Waterlinie en Romeinse Limes
Samen verbinden en vertellen + Citymarketing ++
Citymarketingplan 2014-2018 Kloppe de i
Smakelijk Stadshart
+
+
Smakelijk e Beleving
Samen verbinden en vertellen
+ Agrobusiness en kaas
+ focus op iconen; storytellin g
+
+
+
28
Beoogde Unesco status Ontwikkelingsstrategie LEADER Weidse Veenweiden 2015-2022; mn subthema Voedsel van dichtbij en Pioniers in de verbinding stadplatteland
+
Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden beleidsnota recreatief medegebruik -concept november 2015 U10 gemeenten strategisch document
+
+
+
29