VAN FOTO TOT PRODUCT … Een “heightmap” (of hoogtemap) is een techniek die eigenlijk vanuit de spelletjeswereld afkomstig is. De bedoeling was een speelveld (=speelbord) creëren dat niet meer vlak was, maar met hoogteverschillen zoals kraters, vulkanen, heuvels … Deze techniek zullen we nu toepassen om een foto te “frezen”. CAM-Software Op internet kan je verschillende (freeware) programma’s vinden om dergelijke hoogtemappen te maken. - CamBam (freeware en betalende versie) - Bmp2cnc (shareware) - SimplyCam (shareware) - … Wij kiezen hier voor CamBam. Opgelet bij het downloaden: er is een betalende en een freeware versie. Zorg dat je de juiste kiest … - Ga naar de site: http://www.cambam.co.uk (of http://www.cambam.info ) - Kies “CamBam free Beta Release 0.8.2”. - Download de MSI-installer en voer het programma uit. Foto-software Vooraleer je met het cam-programma aan de slag kunt, moet je eerst de foto voorbereiden. Om een mooi resultaat te bekomen, moet je eerst weten wat een hoogtemapgenerator eigenlijk doet: de helderheid (kleur?) van een pixel wordt omgezet in een Z-waarde. We merken dat je een beter resultaat bekomt met een zwart-witfoto (grijswaarden) dan met een kleurfoto. Hoe meer contrast in de foto, hoe meer verschil in de uiteindelijke Z-waarden. Besluit: - Zet de foto om in grijswaarden. - Zorg voor een contrastrijke foto. - Eventueel de achtergrond wegsnijden. - Eventueel de afmetingen van de foto aanpassen. Hiervoor heeft iedereen wel zijn eigen favoriete fotobewerkingsprogramma. Enkele voorbeelden (hier volgt een zeer beperkte reeks!): - The Gimp (freeware) - ImageWalker (freeware) - Inkscape (freeware) - Paint.net (freeware) - Photoshop (betalend) - … CNC-simulatie-software Stel dat je een CNC-programma (= G-codes) hebt. Voor je dit loslaat op je machine, wil je toch wel zeker zijn … Daarom kan het interessant zijn om het programma met de G-codes eerst te simuleren op pc. Ook hier biedt internet een oplossing: - CNC simulator (freeware): http://www.cncsimulator.com/ - USBCNC (freeware, eigenlijk om machine aan te sturen) - …
Dagje techniek
“Van foto tot product”
1
Een foto frezen! Na alle voorbereiding kan je met het echte werk beginnen. Stap -
1: foto bewerken Zet de foto om in grijswaarden. Snij eventueel de achtergrond weg. Zorg voor een goed contrast. Eventueel kan je de foto verkleinen. Hierbij probeer je best 1 pixel per freeslijn te houden. Bewerkt:
Origineel:
Stap -
2: foto inlezen in CamBam Start CamBam. Kies bovenaan “Plugins > HeightMap Generator”. Kies nu in “HeightMapUI” voor “File > open”. Kies de gewenste foto.
Stap 3: hoogtemap maken - Nu moeten de gewenste waarden worden ingevuld om de hoogtemap aan te maken: o Klik “Tools > Options” o Vul de gegevens in. Wij werken bijvoorbeeld met een bolfrees ø3 waarbij we elke 0,5 mm een pas (=lijn) nemen. De foto is zo herschaald dat het aantal pixels overeenstemt met het aantal lijnen. o Als alles ingevuld is, mag je dit extra venster sluiten. o Opgelet: “Invert = false”: lichte punten liggen hoogst “Invert = true”: lichte punten liggen diepst - Kies nu in “HeightMapUI” voor “Tools > Generate HeightMap”. - Om te bekijken in perspectief: o Middelste muisknop = verschuiven o Alt + middelste muisknop = verdraaien o Scrollwiel = zoom - Je mag nu de “HeigtMapUI” sluiten. Schermvoorbeelden: zie volgende pagina.
Dagje techniek
“Van foto tot product”
2
Stap 3: gegevens invullen
Stap 3: na het genereren van de hoogtemap
Dagje techniek
“Van foto tot product”
3
Stap 4: gegevens invullen voor de G-codes - Hieruit moeten nu de G-codes worden gegenereerd. - Klik in de linkerkolom op “machining”: je krijgt eronder een aantal velden die je kan aanpassen/invullen. o Arcoutput: ofwel bogen mbv G02 en G03, ofwel worden de bogen omgezet in korte lijnstukken o Numberformat: sommige CNC-machines kunnen maar 3 cijfers na de komma aan – dit kan je hier aanpassen: het aantal “#” zijn het aantal cijfers na de komma o CustomFileFooter en CustomFileHeader: standaardcodes bij de kop en de staart van het CNC-programma o GcodeOrigin: waar ligt het werkstuknulpunt? o GcodeOriginOffset: eventueel kan je het nulpunt nog verschuiven o Tolerance: welke afwijking sta je toe op de coördinaten - Klik in de linkerkolom op “engrave”: je krijgt opnieuw een aantal velden. o TargetDepth: diepste punt o CutFeedrate: snelheid in x en y o PlungeFeedrate: snelheid in z o ClearancePlane: veiligheidsafstand boven werkstuk o Tooldiameter en Toolnumber: gegevens voor het gereedschap Stap 5: G-codes - Klik bovenaan op “CAM > Create Gcode File” - Vul de gewenste bestandsnaam in en klik “opslaan”. Stap 4: machining
Stap 4: engrave
Stap 5: G-codes ( This file was created automatically using CamBam ) ( http://www.brusselsprout.org/CAMBAM ) ( 3/7/2010 2:38:52 PM ) ( T1 : 1 ) G21 G90 G64 G00 Z1.5 ( MOPEngrave_2 ) ( T1 : 1 ) M06 T1 M03 G00 X0 Y78 G01 F50 Z0 G01 F200 X0.5 G01 X1 G01 X1.5 G01 X2 G01 X2.5 G01 X3 G01 X3.5 G01 X4 G01 X4.5 G01 X5 G01 X5.5 G01 X6 G01 X6.5 G01 X7 G01 X7.5 G01 X8 G01 X8.5 G01 X9 G01 X9.5 G01 X10 G01 X10.5 G01 X11 G01 X11.5 G01 X12 …
Dagje techniek
“Van foto tot product”
4
Afwerking Het bestand met de G-codes kan je nu inlezen in de simulatiesoftware en/of de CNC-machine zelf. Niettegenstaande je hiermee heel mooie resultaten kunt behalen, moet je toch “wakker” zijn als je de code laat uitvoeren op je CNC-machine! Het is en blijft een freeware programma!! - Wel opletten met de G-codes: o Kijk eens waar de F-parameter staat! Voor de meeste CNCmachines moet die op het einde van de lijn staan … o Bekijk de codes aan de kop en de staart van het programma. Hier zal je meestal wel wat werk hebben om de correcte codes voor jouw CNC-machine in te vullen … - Als je bij de “HeightMap generator Options” gekozen hebt voor “Invert = true”, dan moet je opletten voor de Z-waarden! Niettegenstaande je bijvoorbeeld van 0 naar -2 zou hebben ingevuld, zal het programma dit zelf veranderen in van 2 naar 0. (De bovenkant van het werkstuk wordt dus +2 !!) - NULVLAK EN FREESDIEPTE IN HET CNC-PROGRAMMA! Als je gekozen hebt voor bijvoorbeeld een diepte van 3 mm, dan zal CamBam bij de donkere (of lichtere delen bij “invert=true”) inééns 4 mm diep frezen. Controleer of de frees hiertegen bestand is. Een mogelijke oplossing kan zijn: het nulvlak bijvoorbeeld 1.5 mm hoger leggen en het CNC-programma laten lopen, daarna het nulvlak juist leggen (opnieuw 1.5 mm lager) en het programma opnieuw laten lopen. Deze manier kost je wel wat tijd, maar spaart de frees …
Dagje techniek
“Van foto tot product”
5