Van Droom Tot Daad wij werken aan een duurzaam bestaan Wouter de Bruijn Voorzitter Platform Verduurzaming Voedsel februari 2011
Wouter de Bruijn Voorzitter Platform Verduurzaming Voedsel februari 2011
In deze presentatie Wat is het Platform Wat doet het Waarom is het van belang voor boeren en tuinders Wat gaan ZLTO/LTO en u doen?
Introductie Platform Verduurzaming Voedsel
Platform is een samenwerkingsverband van 6 partijen:
ZLTO / LTO: 50.000 aangesloten bedrijven, 70.000 boerenbedrijven FNLI
: ruim 350 aangesloten leden/bedrijven, ca. € 52 miljard omzet
CBL
: 31 retailorganisaties en groothandels in Nederland
Veneca
: 11 cateringbedrijven, ca.€ 1,1 miljard omzet
KHN
: 20.000 aangesloten ondernemers, ca. € 9 miljard omzet
Introductie Platform Verduurzaming Voedsel
Onder het motto ‘werken aan een duurzaam bestaan’ hebben deze partijen namens hun achterbannen in oktober 2009 een samenwerkingsovereenkomst afgesloten die minimaal drie jaar loopt.
De kern van de samenwerkingsovereenkomst is dat:
•
de verduurzamingsprocessen waar de bedrijven in de
ketenbenadering
voedselketen aan werken, versneld worden doorgevoerd middels de
•
en dat het aanbod van het aantal duurzame voedselproducten versneld wordt uitgebreid en opgeschaald Uitgangspunt: economie en ecologie gaan hand in hand met behoud van gezonde koopkracht
Het Platform? Regie‐ en uitvoeringsorganisatie met:
Specialisten van de 5 brancheorganisaties en de EL&I projectleider Verduurzaming Voedsel
Stuurgroep? Voorzitters/directeuren van de 5 brancheorganisaties onder voorzitterschap van het ministerie van EL&I
Dagelijks aanspreekpunt:
•
Voorzitter Platform Wouter de Bruijn, samen met Secretaris / Communicatiecoördinator / Secretariële ondersteuning
•
Vooral: grote inzet van de 5 brancheorganisaties en Ministerie van EL&I zelf!
•
De tienduizenden bedrijven die moeten het doen!
Positionering van Platform ten opzichte van andere initiatieven • Er zijn veel (overheids‐) initiatieven om verduurzaming van voedsel te stimuleren. Het uitgangspunt van het Platform is om geen zaken dubbel te doen, maar synergie te bereiken en witte vlekken waar mogelijk in te vullen.
• Vanuit de Nota ‘DUURZAAM VOEDSEL’ (publicatiedatum juni 2009) van LNV activiteiten uitvoeren die het aanbod perspectief gestalte geven.
• Belemmerende regelgeving: Op verzoek van het Platform inventariseert het ministerie van EL&I wetgeving die verduurzaming van voedsel tegenwerkt.
• Aansluiting bij Europese initiatieven. Voorbeeld: via FNLI en EL&I is er aansluiting bij de Round Table on Sustainable Consumption & Production. NB. De branchebrede ketensamenwerking via Platform is uniek in Europa!
Initiatieven Convenanten, samenwerkingsverbanden waarbij overheid en bedrijfsleven betrokken zijn, in relatie tot duurzaam ondernemen binnen de voedselketen: Marktontwikkeling biologische landbouwketen Duurzame Noordzeevisserij Transitie Mosselsector Duurzame veehouderij Schone zuinige agrosectoren Duurzame glastuinbouw Agrologistiek Duurzame Voedselsystemen Taskforce multifunctionele landbouw
MVO Nederland IDH Etc.etc.
Overheidsbeleid
Wat is verduurzaming van voedsel? Definitie De continue inspanningen van ondernemingen actief in de productie, verwerking, distributie, bereiding en verstrekking van voedsel, gericht op het doorvoeren van verbeteringen in het productieproces van voedsel, op het terrein van het verminderen van milieubelasting en afval, vergroten van dierenwelzijn en eerlijke handel, binnen een haalbare economische context. Deze drie aandachtsgebieden:
1. vermindering milieubelasting en afval 2. vergroten van dierenwelzijn 3. eerlijke handel zijn vertaald in negen thema’s
Wat is verduurzaming van voedsel? (1) Waterverbruik: De hoeveelheid water die per bron wordt gebruikt. Energieverbruik: De hoeveelheid energie die ondernemingen direct (bijvoorbeeld gas) en indirect (bijvoorbeeld elektriciteit) verbruiken. Hier horen ook bij: het energiebeleid van een onderneming, de activiteiten voor vermindering van het gebruik en het beheer van energie. CO2‐reductie: De hoeveelheid CO2 en CO2 equivalenten (alle broeikasgassen) die worden veroorzaakt door een onderneming, het verminderen van die uitstoot en het beleid achter die vermindering.
Wat is verduurzaming van voedsel? (2) Transportreductie: Verminderen van het aantal transportbewegingen, om zo de uitstoot van CO2 te verlagen, of om de hoeveelheid geluid te reduceren(geluidloos transport). Het gaat daarbij om het verplaatsen van personen of goederen, bijvoorbeeld per auto, trein, boot of vliegtuig. Afvalpreventie: Afval is wat overblijft na de verwerking van grondstoffen en andere materialen tot producten. Dit afval kan worden hergebruikt, gerecycled, verwerkt, verbrand of gestort. Ook vergisting en het winnen van energie uit afval vallen onder dit thema, evenals afvalbeleid, afval en consumptie en afvalverwerkingsmethoden. Duurzame teelt: Zodanig ontwikkelen van gewassen, dat schade voor het milieu (zoals ecosystemen, biodiversiteit water en klimaat) wordt voorkomen. De sociale aspecten van duurzame teelt vallen hier niet onder, deze vallen onder 'eerlijke handel'.
Wat is verduurzaming van voedsel? (3) Dierenwelzijn: De fysieke en de gevoelsmatige gesteldheid van dieren. De Europese Unie heeft vijf, op de grondrechten van mensen lijkende, 'dierlijke vrijheden' toegekend: vrij van dorst, honger en ondervoeding; vrij van fysiek en fysiologisch ongerief; vrij van pijn, verwondingen en ziektes; vrij om het normale gedrag te kunnen uitoefenen; vrij van angst en chronische stress. Betrokkenheid medewerkers: Dit is de maatschappelijke betrokkenheid van medewerkers in Nederland (of het land van initiatief). Hierbij kan het zowel gaan om community investment (de inzet/kosten die zijn besteed) als om de resultaten van onderzoek naar de betrokkenheid van medewerkers. Eerlijke handel: Duurzame ontwikkeling van de internationale handel, vooral de export van arme landen naar rijke Westerse landen. Eerlijke handel gaat om de sociale aspecten buiten Nederland (of het land van initiatief).
Welke doelstellingen heeft het Platform? Doelstellingen zijn vorm gegeven, op basis van een 0‐meting (monitoring) die eind 2010 is uitgevoerd
Kwalitatieve doelstellingen, op maat gemaakt op de 9 thema’s per
Platformdeelnemer en hun achterbannen / bedrijven o.b.v. jaarlijkse enquêtes naar verbeteringen in de processen
Plannen moeten bijdrage leveren om tot een verwachte omzetgroei van 10% van duurzaam geproduceerde voeding te komen
Op welke manier worden de doelstellingen bereikt (1)?
Op welke manier worden de doelstellingen bereikt (2)? Naast pilots ook andere stimuleringsmaatregelen zoals
• Onderzoek (inclusief opzetten van een vraaggerichte aansturingsmethodiek) Budget tot en met 2012: € 2 miljoen
• Communicatie Budget tot en met 2012: € 1,2 miljoen
Op welke manier worden de doelstellingen bereikt (3)? Voorbeelden van communicatie
Blad METRO Metro Krant
Website www.verduurzamingvoedsel.nl
Voorbeelden van pilots Fair Trade Restaurantweek
Mayonna BV – Verduurzaming gekweekte vis
Savana Grown, tropisch fruit
Stichting Bakkerij Imago – Eindeloos Brood
Real Food Congres
Veneca – Voedselverspilling in de catering
FNLI: voorbeeldaanpak verduurzaming
NZO – Friesland Campina Duurzame
voedsel
Albron & KFS: Aanpak voedselverspilling in de food service
Sodexo Fair Trade – Fairtrade@Work Sodexo
Albron Fair Trade – Fairtrade@work promotie Albron
GRO – La Place, koffiedrab hergebruik VENIK – Ketenmodel duurzame eiwitbronnen
CONO, klimaatneutraal kaas maken
zuivelketen FNLI – Systematische verduurzaming MKB in de levensmiddelen industrie CBL – BSCI project, arbeidsomstandigheden CBL – Zichtboek verduurzaming KHN – Praktijkgids Duurzame Horeca Veneca – Voorbeeldaanpak Albert Heijn– WUR – N&M ‐ DLV Jumbo – The Greenery ‐ CLM
Rode draad in het innoveren •
Meerdere thema’s worden integraal en branchebreed in één pilot opgepakt
•
Pilots bieden enorm veel uitbreidings‐ en opschalingsmogelijkheden
•
Veel aandacht om juist voor MKB verduurzaming toegankelijk te maken
•
Constructieve samenwerking met ngo’s
•
Populaire productgroepen: AGF, zuivel, vis, voor horeca en catering is voedselverspilling speerpunt
We streven daarbij wél naar hoog ambitieniveau:
•
Pilots die ‘het wiel opnieuw uitvinden’, geheel nieuwe afzetstructuren willen opzetten etc. worden veelal afgewezen
•
Let op: verworven kennis wordt uiteindelijk openbaar
•
Pilots moeten écht ambitie hebben: bv. t.a.v. omzetdoelstellingen
Informatie Systeem Verduurzaming Voedsel (ISVV): achtergrond Aanleiding: wens vanuit Tweede Kamer voor een duurzaamheidslogo. Geschikte aanpak volgens Platform: bouw een informatiesysteem (toegankelijk via website) om alle schakels in de keten, waaronder ook de burger/consument, te informeren over de mate van verduurzaming van voedingsmiddelen via de negen thema’s. Het is een enorme uitdaging om dit goed te organiseren, want het gaat om
•
een diversiteit aan productieprocessen
•
en een uiteenlopend spectrum van producten
•
vaak met meerdere ingrediënten
•
alle negen thema’s komen aan bod
Discussie over ISVV • Wie zit hier écht op te wachten? • Maakt ISVV het bedrijfsleven niet kwetsbaar en daarmee een speelbal van bv. NGO’s?
• Aansluiting met Europese & Internationale kaders is essentiële randvoorwaarde!
• Insteek van transparantie op productniveau stuit op heel veel bezwaren. Start op corporate niveau.
• Belang om medio 2011 planning gereed te hebben met als uitgangspunt: ÉÉN SYSTEEM!
En de consument dan……. 17% van de Nederlanders vindt dat men duurzaam eet. Een kwart geeft aan (helemaal) niet duurzaam te eten. Ouderen (65+) geven vaker aan dat zij duurzaam eten, jongeren geven juist vaker aan dat zij niet duurzaam eten. Bijna de helft van de Nederlanders wil wel duurzamer gaan eten, met name vrouwen (vooral jonge vrouwen), hoog opgeleiden en 65+ers. Jonge mannen willen het minst vaak duurzamer gaan eten. Prijs, informatie (op verpakkingen) en verkrijgbaarheid zijn de meest genoemde redenen waarom het lastig is duurzamer te eten. Met name vrouwen vinden duurzaam eten te duur en ouderen geven vaker aan dat zij informatie op de verpakking missen. Consumenten vinden winkels het eerst verantwoordelijk om te zorgen dat er duurzame voedingsmiddelen in de winkel liggen. Daarna vinden zij fabrikanten het meest verantwoordelijk. Consumenten geven vaker aan de volgende aspecten belangrijk te vinden: dat boeren in ontwikkelingslanden een eerlijke prijs krijgen, dat het milieu zo min mogelijk wordt aangetast en dat er diervriendelijk geproduceerd wordt. Aan eten van het seizoen en uit de streek hecht men minder belang. BRON: Distrifood
“De bomen en het bos”
Wat kan het Platform voor bedrijven betekenen? Concrete (financiële) ondersteuning en stimulering bij uw projecten en plannen gericht op verduurzaming
Direct contact met de andere schakels in de keten om integraal uitdagingen m.b.t. verduurzaming op te pakken
Invloed op ontwikkeling van een systeem om overheidsonderzoek naar verduurzaming kennis vraaggericht aan te sturen
Geregisseerde dialoog met NGO’s op strategische hoofdlijnen Vormgeving van ISVV
Taak ZLTO/LTO Wat gebeurt er in de diverse vakgroepen aan verduurzaming?
Melkveehouderij Tuinbouw Akkerbouw Vlees Vollegrond Hoveniers Etc.etc.
Wat vraagt het Platform aan u? Dames en heren, boeren en tuinders, ondernemers:
• Ga vooral verder met verduurzaming van uw processen en producten! • Wat kunt u zélf doen? Niet alleen kijken wat de andere schakels in de keten doen
• Wees ambitieus en zoek elkaar daarbij op • Communiceer uw goede resultaten, want er is teveel bescheidenheid. Economie en ecologie gaat hand en hand
• Zie het als “Kans”, en niet als “Bedreiging” • Platform is GROTE kans voor de primaire sector voor ketensamenwerking
ZLTO en de praktijk Tot zover achtergronden Hoe gaat het in de praktijk? Kost het of brengt het op…………
