Van droom
naar initiatief!
Een gids vol inspiratie en tips om uw idealen te realiseren
Met dank aan: Gert Los en Jacob Sopacua, Globe Plus Lineke Steenhuis en Gerard Berentsen, Stichting de Oppepper Hans van Baal, Stichting Senioren Hobby Centrum Ying Kao Chan, Chinese Vereniging ‘t Zonnetje Rob van Gestel, Nordic Walking Wassenaar Joke Sickman, SIëSTA (Stichting industrieel erfgoed Amersfoort) Met medewerking van Rinske van Noortwijk, Ineke van Zanten en Mirella van Nielen, GreenWish
De babyboomer van toen mag zich tegenwoordig senior noemen. Misschien bent u zo’n senior. Bent u, net als de andere senioren van nu, opgegroeid in een tijd waarin idealen centraal stonden. Misschien bent u uw dromen en idealen een tijdlang uit het oog verloren. Door werk, gezin of een andere tijdgeest. Misschien begint het nu weer te borrelen. En laat uw droom zich steeds vaker weer aan de oppervlakte zien. Dan is deze gids voor u geschreven. De tijdgeest zit mee; overal schieten persoonlijke initiatieven als paddestoelen uit de grond. En juist senioren van nu hebben de mogelijkheid, de drive, de kennis én de know-how om het verschil te maken. Om u te inspireren en op weg te helpen uw droom te realiseren heeft Zilveren Kracht, met medewerking van Greenwish, deze gids opgesteld.
voorwoord
Realiseer uw ideaal
‘Van droom naar initiatief’ is geïllustreerd met uiteenlopende persoonlijke initiatieven van senioren. Allen met eigen kleur en karakter. Maar met elkaar hebben ze gemeen dat ze ontstaan zijn vanuit de wens een droom te realiseren en daarmee iets voor de samenleving te doen. We bedanken deze initiatieven hartelijk voor hun medewerking. Door hen hebben we deze gids díe inspiratie mee kunnen geven die u prikkelt om met uw maatschappelijke droom aan de slag te gaan! Wacht niet langer en realiseer dát wat u eigenlijk altijd al wilde. Velen gingen u voor. Wat let u?
Christine Kuiper, Zilveren Kracht, MOVISIE
“De dromen van vandaag zijn het materiaal van de wereld van morgen.” Peter Gabriël
“De enorme onbaatzuchtige inzet van zo veel individuen en NGO’s (niet-gouvermentele organisaties) is voor mij het bewijs dat bijna iedereen ongeacht inkomen, beschikbare tijd, leeftijd en bekwaamheid iets nuttigs voor anderen kan doen en, tegelijkertijd, de verbondenheid tussen mensen kan versterken.” Bill Clinton
...ik wil mensen bij elkaar brengen om deze buurt groener te maken. Wie benader ik daarvoor? Ik heb altijd al een theaterstuk op willen zetten met randgroepjongeren… maar hoe doe ik dit? ...dat weeshuis in Roemenië wil ik graag steunen. Waar begin ik? Wat ik eigenlijk altijd al wilde: me inzetten voor de gehandicapte kinderen in het verpleegtehuis hier om de hoek…wat zou ik voor hen
Het begint bij een droom...
Het begint bij een droom…
kunnen doen?
Stelt u zich eens voor: hoe zou de wereld eruitzien als iedereen zijn of haar ideeën omzet in de praktijk? Iedereen heeft idealen, dromen en wensen. U loopt door uw buurt en denkt:“Hier wil ik wat aan doen.” U ziet iets op TV wat u raakt:“daar zou ik me ook hard voor willen maken!” Soms blijft het bij een plotselinge ingeving. Soms blijft de ingeving in uw achterhoofd aanwezig. Feit is dat niet alle ingevingen in initiatieven worden omgezet. Deze gids wil u uitdagen de daad bij het woord te voegen. Dit is uw wegwijzer bij het realiseren van uw droom!
Leeswijzer In deze gids kunt u inspiratie opdoen uit diverse aansprekende initiatieven van senioren die de stap van droom naar initiatief hebben gezet. Variërend van een multicultureel eetproject voor jong en oud, Nordic Walking voor senioren, een OPpepper voor chronisch zieken, een Ouderen Hobby Centrum en een Chinese vereniging, tot het in stand houden van industrieel erfgoed. In het stappenplan laten we u zien welke fasen u kunt doorlopen tussen droom en initiatief. Vervolgens geven we u per fase een aantal tips mee voor als u met uw idee aan de slag gaat. We eindigen met een verwijzing naar handige adressen van websites en organisaties die u kunnen helpen bij het vormgeven van uw idee. Wij wensen u veel succes bij het realiseren van uw droom!
Gert los
De Globe Plus: eten naar ’s lands wijs en ’s lands eer “Het is altijd leuk om actieve ouderen van verschillende afkomst te ontmoeten en samen te brengen. Nog leuker is het om dat te combineren met lekker eten!”
Droom: Verbinden van mensen Gouden tip: Bundel krachten en benut netwerken optimaal Wijze les: Kies voor een actieve benadering van potentiële vrijwilligers Boodschap: Met je eigen gedrevenheid krijg je anderen mee!
“D
e Globe Plus staat voor een serie ‘culinaire contacten tussen jong en oud’”, aldus de initiatiefnemer Gert Los, die samen met Jacob Sopacua in 2007 startte met De Globe Plus. “Op een reeks zaterdagmiddagen koken 55plussers van verschillende afkomst en nationaliteit in de Globe, een eeterie in de binnenstad van Groningen. Vrijwilligers koken niet alleen, maar geven aan de hand van muziek, gadgets en presentaties ook informatie aan jong en oud over het land of streek van herkomst. Dat kunnen Antilliaanse, Engelse, Iraanse of Molukse ouderen zijn, maar ook zijn dat ouderen uit de streek, oftewel Groningse, Friese en Drentse ouderen.” “Het initiatief komt voort uit een samenwerkingsverband van drie organisaties. Hierdoor hadden we al vrijwilligers én konden we gebruik maken van de faciliteit van eeterie de Globe. Doordat we alle organisaties en netwerken die er zijn opti-
verhalen
maal benutten, kwam De Globe Plus redelijk snel van de grond! In eerste instantie kan het lastig lijken vrijwilligers van een andere culturele afkomst te vinden. Kies daarom eens voor een andere, actieve, benadering van potentiële vrijwilligers. De Globe Plus schakelt de hulp in van migrantenorganisaties en we gaan zelf naar potentiële vrijwilligers toe. Ook vragen we via kinderen of hun ouders mee willen werken, in plaats van dat we een uitnodiging sturen en wachten tot ze bij ons komen. Het belangrijkste is om ervoor te zorgen dat je een drive hebt voor hetgeen je je inzet! Als het leuk is voor jou is het ook leuk voor de vrijwilligers!” Het volledige interview kunt u lezen op www.zilverenkracht.nl. Hier vindt u ook contactgegevens van De Globe Plus.
“Wensen zijn voorgevoelens van hetgeen u in staat bent daadwerkelijk te realiseren.” Johann Wolfgang von Goethe
Lineke Steenhuis en Gerard Berentsen
De OPpepper: ook een Oppepper?!
“Door OPpepper een glimlach”
S Droom: Vanuit het hart iets doen voor chronisch zieke mensen Gouden tip: Durf je kwetsbaar op te stellen, daarmee geef je anderen de kans je te helpen Wijze les: Zoek eerst medestanders en richt dan pas een stichting op, in plaats van andersom Boodschap: Volg je ideaal en probeer vooral je dromen te realiseren!
tichting ‘De OPpepper’ organiseert, initieert en voert sinds de zomer van 2006 belangeloos verwenmomenten uit voor chronisch zieke mensen, jong en oud. Voor zowel familie en verzorgenden als voor de chronisch zieke zelf, vraagt een chronische ziekte veel energie. De stichting deelt daarom OPpeppers uit om de accu weer op te laden en de moed er in te houden. De OPpepper biedt een momentje rust en onderbreking van de dagelijkse routine aan. Initiatiefnemers van de OPpepper zijn Lineke Steenhuis en Gerard Berentsen. De stichting is ontstaan omdat Lineke en Gerard merkten dat OPpeppers nodig zijn om het ziek zijn vol te houden.“Zowel in werk als in ons privéleven zijn we geconfronteerd met chronisch zieken. In onze vrije tijd hebben we ons altijd al maatschappelijk betrokken opgesteld. Toen we beiden met pensioen waren, wilden we graag méér doen. Omdat we weten hoe fijn het is als je
verhalen
een ander ook eens iets geeft, kwamen we op het idee van de OPpepper. Nu eens een stichting die alle chronisch zieken aandacht schenkt, van jong tot oud!” Met advies van Stichting Welzijn werd Stichting de Oppepper opgericht.“Ons idee was er wel, maar hoe pak je het verder aan? We vonden het fijn om een klankbord te hebben. Stichting Welzijn gaf aan dat het handig was een stichting op te richten. Als rechtspersoon zou je makkelijker binnenkomen bij organisaties.” 21 april 2007 organiseerden ze een groots opgezette introductiedag in Abcoude: de OPpepperdag. Met koetsen, clowns en een smartlappenkoor werden jong en oud vermaakt en verwend. De OPpepperdag was een succes: er waren maar liefst 500 bezoekers! Momenteel is de grootste uitdaging voor Lineke en Gerard het vinden van nieuwe bestuursleden en vrijwilligers.“We zouden graag gemotiveerde sparringpartners betrekken bij de stichting. Medestanders, die meedenken en een aantal bestuurlijke zaken oppakken die zij leuk vinden. Maar mensen zijn vaak al erg druk,” aldus Gerard.“Door werkzaamheden voor flexvrijwilligers aan te bieden hopen we gelijkgestemde mensen met dezelfde drijfveren te vinden.” Het volledige interview kunt u lezen op www.zilverenkracht.nl. Hier vindt u ook contactgegevens van De OPpepper.
Hans van Baal
Stichting Senioren Hobby Centrum “70 senioren ondertekenden dat zij de intentie hadden om een bijdrage te leveren. Dat was een mooie basis om van start te gaan!”
B Droom: Ruimte geven aan sociaal contact tussen senioren Gouden tip: Zorg voor een goede PR, dan gaat het idee leven in de lokale gemeenschap Wijze les: Mensen zijn veel vrijgeviger dan je denkt! Als je mensen vraagt willen ze graag iets doen, zo blijkt keer op keer Boodschap: Ga met een doordacht stappenplan aan de slag, creëer draagvlak en bouw langzaam op. Succes verzekerd!
egin 2007 is het Hobby Centrum van Stichting Senioren Hobby Centrum van start ge gaan. Het centrum faciliteert hobby’s variërend van houtbewerking tot glas in lood en van bloemschikken tot textiel technieken. Anders dan de naam doet vermoeden, is het hoofddoel van het centrum het bevorderen van sociaal contact tussen ouderen. Het gezamenlijk uitoefenen van hobby’s is het middel om dit te realiseren. Er worden dan ook geen cursussen gegeven.“Mensen kunnen met een groepje zelf oppakken wat ze leuk vinden. Kern is dat ‘niets moet’. Mensen kunnen hier vrijblijvend hun hobby uitoefenen, maar ook gewoon een kopje koffie drinken”, aldus Hans van Baal. Senioren Hobby Centrum is ontstaan vanuit een idee van de Katholieke Bond van Ouderen (KBO). “We peilden eerst onder uiteenlopende senioren en KBO-leden of er belangstelling was voor het idee. Op een oproep in de krant en een belronde
verhalen
onder KBO-leden ondertekenden maar liefst 70 senioren dat zij de intentie hadden een bijdrage te leveren aan het hobbycentrum. Dat was een mooie basis om van start te gaan! Uiteindelijk hebben vrijwilligers in groten getale ook daadwerkelijk geholpen om de accommodatie die we later vonden, op te knappen”, aldus Hans van Baal. Het vinden van een accommodatie bleek het grootste probleem.“We zetten advertenties in de krant en belden met bedrijven. Helaas leidde dit alleen tot reacties waar we niet veel mee konden.” De zoektocht kostte de Stichting bijna de kop. Net toen ze op het punt stonden de krant te bellen om te zeggen dat het ‘over en uit’ was, belde de gemeente met de verlossende boodschap dat ze een locatie beschikbaar stelden. Met flink veel doorzettingsvermogen en steun uit de gemeenschap, is het Hobbycentrum uiteindelijk werkelijkheid geworden. Het volledige interview kunt u lezen op www.zilverenkracht.nl. Hier vindt u ook contactgegevens van Stichting Senioren Hobby Centrum.
“Niemand wordt oud door een aantal jaren te leven. Oud wordt men door zijn idealen in de steek te laten.” Douglas MacArthur
Ying Kao Chan
Chinese Vereniging ‘t Zonnetje
“Vrijwilligerswerk is goed voor de gezondheid!”
C Droom: Zorgen dat Chinese ouderen onderdeel uitmaken van de Nederlandse samenleving Gouden tip: Ontdek waar anderen goed in zijn Wijze les: Doorzettingsvermogen heb je nodig om problemen op te lossen Boodschap: Vrijwilligerswerk is voor mensen als water voor planten: écht nodig
10
hinese ouderen hebben het in Nederland niet gemakkelijk. De meesten kwamen naar Nederland om hard te werken. Daardoor hebben ze geen tijd gehad om de taal te leren, hebben ze in beperkte mate opleiding genoten en weten ze weinig van Nederland. Dat wilde Chan veranderen. Zijn doel is te zorgen dat Chinese ouderen zich prettig voelen in Nederland en onderdeel uitmaken van de Nederlandse samenleving. Sinds 2000 organiseert Chinese vereniging ‘t Zonnetje naast allerlei gezelligheidsactiviteiten ook taalcursussen en gezondheidsvoorlichtingen die de ouderen bekend maken met Nederland. Zo werden uitjes georganiseerd naar Madurodam, het binnenhof en het Europees parlement in Brussel. Toen Ying Kao Chans zoon in 1999 het restaurant van zijn vader overnam, had hij ineens tijd over. Chan wilde die tijd inzetten voor Chinese ouderen. Het vergde veel doorzettingsvermogen om de zaken voor elkaar te krijgen, voldoende geld te
verhalen
vinden en steun te krijgen bij de gemeente en andere instanties.“Voor ieder probleem is een oplossing, al ligt deze soms niet voor de hand. Het belangrijkste is dat je niet opgeeft maar door blijft zoeken. Probeer het via nieuwe, onbewandelde wegen. Dan zul je merken dat er voor ieder probleem een oplossing is.” Samen met zijn vrouw Xiao Rong Zhen stimuleert Chan andere vrijwilligers en regelt hij de algemene zaken. Hij gelooft dat vrijwilligerswerk voor de mensen als water voor de planten is, het is écht nodig. Daarom probeert hij ook te ontdekken waar anderen goed in zijn:“Iemand die goed kan tekenen vragen we om een tekenactiviteit te begeleiden. Zolang mensen iets doen wat ze leuk vinden, blijven ze het doen.” Vrijwilligerswerk past volgens Chan binnen de Chinese cultuur:“Als je iets voor anderen doet, dan wordt je hart ‘lustvoller’ en je ziel zuiverder. Vrijwilligerswerk is goed voor de gezondheid. Dat merk ik ook, want als de mensen zich goed voelen, dan slaap ik lekkerder.” Het volledige interview kunt u lezen op www.zilverenkracht.nl. Hier vindt u ook contactgegevens van Chinese Vereniging ‘t Zonnetje.
“Dromen binden de mensheid aan elkaar.” Jack Kerouac 11
Rob van Gestel
Nordic Walking Wassenaar “Zie zelf zitten wat je doet. Bij mij was het ‘pats boem’. Daarna ben ik meteen van start gegaan!”
D
Droom: Een toegankelijke sport voor senioren opzetten Gouden tip: Geloof in je eigen idee Wijze les: Houd er rekening mee dat mensen individualisten zijn. Mensen willen zich niet aan een zware organisatie verbinden. Geef mensen het gevoel dat ze de keuze hebben mee te doen wanneer zij willen. Boodschap aan u: Zet mensen met dezelfde interesse bij elkaar en ga van start!
12
at ook op oudere leeftijd actief blijven goed is, dat weet iedereen. Maar hoe krijg je mensen in beweging? Sinds 2005 kunnen senioren in Wassenaar dankzij het initiatief van Rob van Gestel deelnemen aan de Nordic Walking groepen.“De groepen lopen op vaste tijdstippen een route. Omdat Nordic Walking een specifieke techniek vereist, dienen mensen eerst een training Nordic Walking te volgen. Dit voorkomt complicaties en zorgt voor een gelijkwaardig niveau van de deelnemers. Inmiddels zijn er al 5 groepen met 15 tot 20 deelnemers.” Het initiatief van Rob kwam snel van de grond. “Omdat Wassenaar al wel een organisatie kende die actief was op het terrein van sport en beweging voor senioren, Wassenaarse Ouderen in Beweging (WOB), was het logisch daarbij aan te sluiten. De WOB bestaat al 25 jaar met succes en is een bewezen concept. Mijn tip voor anderen die zoiets willen opzetten is dus: kijk of er in de
verhalen
gemeente al iets dergelijks bestaat. Dit vergemakkelijkt de organisatie van het initiatief. Onder andere doordat je in het activiteitenkrantje de activiteit alvast kunt aankondigen, daarmee bereik je meteen publiek”, aldus Rob. Daarnaast is het belangrijk wanneer de plaatselijke overheid en de pers een positieve houding hebben ten aanzien van je idee.“Incidentele goede voorlichting over wat Nordic Walking voor je lichaam en gezondheid kan doen is zeer belangrijk. Alleen dán is het mogelijk om mensen warm te maken om een proefles te gaan doen, en met de proeflessen trek je belangstellenden aan.” Tot slot vond Rob de plaatselijke sportzaak bereid om een aardige korting te verstrekken voor deelnemers bij de aankoop van poles (red. stokken) en goede Nordic Walking schoenen.“Deze vorm van sponsoring is een extra stimulering om de mensen na de cursus actief te houden.” Het volledige interview kunt u lezen op www.zilverenkracht.nl. Hier vindt u ook contactgegevens van Nordic Walking Wassenaar.
“De eerste stap in de evolutie van ethiek is een gevoel van solidariteit met andere mensen.” Albert Schweitzer 13
Joke Sickmann
SIëSTA (stichting industrieel erfgoed Amersfoort) “Het gaat niet om het succes, al is dat mooi meegenomen. Iedere stap, iedere daad geeft vreugde.”
D Droom: Veel mensen hebben een hele levensgeschiedenis in de fabriekspanden die nu leeg staan. Het verhaal achter deze gebouwen motiveert mij! Gouden tip: Organiseer hulp en deskundigheid. Hoe doen ze het elders? Hoe kan je daarvan leren? Wijze les: Benader verschillende organisaties en zorg voor politieke contacten. Als je een sympathiek doel hebt, is er altijd steun te vinden. Boodschap: Blijf altijd geloven in het bereiken van wat je belangrijk vindt! 14
e stichting industrieel erfgoed in de stad Amersfoort (SIëSTA) is in 2003 opgericht door Joke Sickmann. SIëSTA wil het industrieel erfgoed voor Amersfoort behouden. Joke kwam in 1990 in de wijk Soesterkwartier in Amersfoort wonen. Joke aan het woord:“De wijk is ooit gebouwd voor spoorwegmensen en ligt achter het station. Ik werd actief in de wijk en toen ik tegen een interessant gebouw in de wijk aanliep, heb ik handtekeningen opgehaald en er voor gezorgd dat een gebouw op de gemeentelijke monumentenlijst kwam te staan. Daarmee was mijn naam in deze wijk gevestigd.” “Toen de portierswoning van de voormalige NS-Wagenwerkplaats op het spooremplacement gesloopt dreigde te worden, kwamen mensen uit de wijk mij vragen te helpen dat te voorkomen. Dat lukte niet, we waren te laat. Maar toen zagen we wél de waarde van die Wagenwerkplaats, die intussen aan het verloederen was. Je zoekt
verhalen
en vindt dan medestanders. Samen richtten we SIëSTA (Stichting Industrieel Erfgoed in de STad Amersfoort) op. Want als je met succes wilt opkomen voor het behoud van erfgoed, is het belangrijk in ons rechtssysteem dat je kunt aantonen dat je van rechtswege belangenbehartiger bent.” Inmiddels heeft SIëSTA zorg gedragen voor behoud van meer industrieel erfgoed in Amersfoort. Trots is Joke op het behoud van de gebouwen van de voormalige oude lijmfabriek van Rohm & Haas in de Eemhaven.“Daar zijn nu kunstenaars gevestigd. Ik voel het als emancipatie dat ik de kwaliteiten die ik vroeger in mijn werk ontwikkelde, nu vrijuit kan gebruiken. Terwijl ik vroeger bepaald werd door mijn functie, kan ik nu vrijer mijn weg gaan. Dat is voor mij heel belangrijk.” Het volledige interview kunt u lezen op www.zilverenkracht.nl. Hier vindt u ook contactgegevens van SIëSTA.
“De werkelijke waarde van een mens kan worden gevonden in de mate waarin hij bevrijding van zijn eigenbelang heeft bereikt.” Albert Einstein 15
Van droom naar initiatief in 4 stappen Misschien heeft u ook een gouden idee. Of een ideaal waar u al een tijd mee rond loopt. Hoe gaat u dan aan de slag? Een standaardoplossing bestaat natuurlijk niet. Wel zijn er vier fasen die houvast kunnen bieden bij het realiseren van uw dromen, wensen en idealen. Deze staan hieronder beschreven in een stappenplan*. Vanaf pagina 18 vindt u bij elke fase een aantal tips waar u uw voordeel mee kunt doen.
77
Fase 1 Van droom tot verbeelding Dromen, wensen en idealen vormen het startpunt van elk initiatief. Bij de geboorte van een idee, hoeft u nog niet alles uit te kristalliseren. Het gaat er vooral om dat u de positieve energie van het idee vasthoudt en er kracht uit put, zodat u vervolgens het idee kan gaan verbeelden. In deze fase is het belangrijk stil te staan bij uw drive.
Uw drive vormt namelijk de motor die u de kracht geeft uw idee in een latere fase te realiseren. Wat drijft u? Waar moet uw wens toe leiden? Als uw idee gerealiseerd is, wat levert dit dan op? Heeft u dit helder voor uzelf op een rij gezet? Kunt u tegen uzelf zeggen: ‘Ik ga het doen’? Dan kunt u verder met fase 2.
Fase 2 Van vertrouwen tot netwerken Draagvlak creëren is het sleutelwoord. In deze fase gaat u met uw idee de buitenwereld in om medestanders en steun te zoeken. Immers, u heeft het idee, maar dat hoeft niet te betekenen dat u dit alleen moet realiseren. Hoe meer mensen en organisaties achter uw idee staan, hoe groter de kans op
16
5 5 5
realisatie ervan. Veel mensen vinden dit een spannende fase. Wat vinden anderen van uw idee? Kunt u mensen vinden die met u mee willen doen? Welke organisaties kunnen hulp bieden? Realiseer u dat uw drive uit fase 1 u gaat helpen om medestanders te vinden en draagvlak te creëren voor uw idee.
33
* Stappenplan gebaseerd op ‘De Creatiespriaal’ van Marinus Knoope
Fase 4 Vieren van succes en waarderen
7
Na het zaaien volgt het oogsten. Vreemd genoeg is het vieren van successen soms minder vanzelfsprekend dan het verlangen naar een nieuw succes. Toch is dit een belangrijke onderdeel. Niet alleen voor uzelf en uw bondgenoten, ook voor de partners die een bijdrage hebben geleverd aan het plan. Het vieren van het succes is immers een mijlpaal! Besteed in deze stap ook
aandacht aan evalueren. Hoe kijken u, uw bondgenoten en uw partners terug op het proces van droom naar initiatief? Welke lessen zijn geleerd? Zijn er misschien nieuwe ideeën? Leeft er de droom naar een vervolg? Of wordt een heel nieuw idee geboren? Dan kunt u met een mooie ervaring rijker weer nieuwe dromen realiseren vanuit fase 1.
Fase 3 Plannen, beslissen en volhardend handelen
3
U heeft nu verschillende medeeigenaren en medestanders voor uw idee. Nu is het tijd om uw idee samen met uw bondgenoten in een kort en bondig projectplan te gieten. Simpel gezegd: zet op papier wat uw idee is en waar het toe moet leiden. Vervolgens beschrijft u wie u bij het plan betrekt (organisaties, personen), welke activiteiten u gaat ondernemen om uw idee te realiseren en wie wanneer wat doet. Ook is het van belang te kijken naar de financiering van het idee. Zoals u in de voorbeeldinitiatieven hebt kunnen zien kost de realisatie van het
ene idee meer geld dan het andere. Geef in ieder geval aan hoe u denkt uw plan te bekostigen. Via een gemeentesubsidie of bijvoorbeeld een fonds? En wat voor organisatievorm heeft u nodig: een stichting, vereniging of een coöperatie? Is het plan af? Dan is het nu tijd te gaan handelen en de activiteiten uit het plan uit te voeren. Hierbij zullen naast succesmomenten ook tegenvallers zich voordoen. Volharden in uw idee is de oplossing. Zet samen met uw team de schouders eronder en vraag indien nodig hulp. Iedere tegenvaller levert ook wijsheid op.
stappenplan
1 1 1
17
Tips bij uw stappen van droom naar initiatief
Tips bij fase 1: Van droom tot verbeelding 3 Zet u in voor iets dat u energie
geeft. Met een drive voor uw idee is het makkelijker dit in de praktijk te brengen! 3 Zorg voor een helder beeld van
wat u wilt en waar uw idee toe moet leiden. Waak er echter voor om uw idee in dit stadium uit te werken tot een veelomvattend projectplan. Wees flexibel, zodat in een later stadium anderen ook nog mee kunnen denken over de invulling van uw idee. Dit vergemakkelijkt straks het vinden van bondgenoten.
3 Geloof in uw eigen idee, dat is
essentieel. Soms twijfelen mensen bij de uitwerking van hun idee. Aan zichzelf of aan het idee. Vertrouw er in deze fase op dat u een goed idee heeft en dat realisatie gaat lukken. Laat u niet belemmeren door gedachten als ‘zoiets heb ik nog nooit gedaan’, ‘wie ben ik om dit te doen’ of ‘dit plan past niet bij het gemeentebeleid’. Werk uw idee eens uit op papier. Focus daarbij op uw idee, het eindresultaat en uw drive om dit te gaan doen. De beren die zich op de weg van droom naar initiatief mogelijk voordoen, komen in een latere fase pas aan de orde.
Tips bij fase 2: van vertrouwen tot netwerk 3 Durf ambassadeur te zijn van uw
idee. Laat uw drive en passie aan de buitenwereld zien. Sommige mensen hebben het gevoel dat ze eerst een perfect uitgewerkt plan moeten hebben voordat ze naar buiten kunnen
18
3 3
treden. Echter, u overtuigt mensen niet met een uitgewerkt plan van tien kantjes, maar vooral met de drive die u heeft voor uw idee! Maak dus op enthousiaste wijze duidelijk wat u wilt en waar uw idee toe moet leiden.
3 Bundel krachten. Een initiatief
van de grond af opbouwen is vaak lastiger dan aanhaken bij een bestaande organisatie. Wees niet bang dat u, door steun te zoeken bij andere organisaties, uw idee kwijtraakt of dat anderen het overnemen. Het bundelen van krachten maakt juist sterk! Zoek medestanders die een vergelijkbaar ideaal steunen als u, bijvoorbeeld bij ouderenbonden of organisaties. 3 Gebruik de ‘sneeuwbalmetho-
de’. Op internet of via organisaties waar u al actief bent kunt u vaak mensen vinden aan wie u uw idee kunt voorleggen. Zij kennen vaak weer mensen die u verder kunnen helpen en kunnen u verwijzen naar de juiste contactpersonen. 3 Wees realistisch: niet iedereen
niet uit het veld slaan en zoek vooral mensen die wél iets in uw idee zien. Smaken verschillen nu eenmaal. 3 Vragen staat vrij. Er zijn genoeg
mensen die echt iets willen doen als het een doel heeft waar zij achter staan. Maar u moet hen wel vragen. Laat mensen benoemen wat ze willen doen. Wat zijn hun drijfveren? Wat motiveert hen? Welke droom willen zij binnen uw initiatief realiseren? Denk niet alleen vanuit uw eigen idee, maar ook vanuit de behoefte van potentiële medestanders. Sluit bij hun idealen, wensen en capaciteiten aan. Geef mensen de ruimte voor hun ideeën. Hiermee creëert u mede-eigenaars en bondgenoten die zich gehoord voelen en daardoor enthousiast zijn om aan de slag te gaan met het idee!
zal uw idee steunen of enthousiast onthalen. Laat u daarbij
tips 19
Tips bij fase 3: Plannen, beslissen en volhardend handelen 3 Zorg voor hulp als u vastloopt. Deze
fase kan lastig en minder leuk zijn, maar is essentieel voor de realisatie van uw droom. Een aantal initiatieven loopt vast. Gebruik de hulp die u kunt vinden. Bijvoorbeeld door aan te kloppen bij welzijnsstichtingen, gemeenten of andere organisaties binnen uw woonplaats. Daarnaast zijn er landelijke organisaties die u kunnen helpen bij het uitwerken van uw idee, zoals GreenWish (zie pagina 22). 3 Breng de lokale politiek op de
hoogte van uw initiatief, zowel in de startfase als wanneer het plan af is. Soms leidt dit tot teleurstelling omdat de gemeente geen belangstelling heeft. Laat u hierdoor niet uit het veld slaan. Achteraf blijkt vaak dat gemeenten een initiatief dat eenmaal bestaat prachtig vinden, ook al past het niet direct bij hun beleid. Vanuit publiciteitsoogpunt is het natuurlijk altijd handig als een wethouder later bij de opening van uw initiatief wil zijn. 3 Denk aan uzelf! Sommige initia-
tiefnemers gaan zo in hun ideaal op dat ze zichzelf vergeten. Ze stoppen al hun geld in de goede zaak of besteden elk vrij uurtje aan hun idee. Uiteindelijk lopen sommigen hierop
20
stuk. Zorg dus dat u het leuk blijft vinden. Durf grenzen te stellen of ergens geld of hulp voor te vragen. Als een initiatiefnemer voor zichzelf zorgt, heeft een initiatief meer kans van slagen. 3 Laat u nooit door een externe orga-
nisatie vertegenwoordigen als u met mogelijke partners of financiers praat. Ga, als u bijvoorbeeld de gemeente nodig hebt, er altijd zelf op af. Anderen kunnen het vuur en enthousiasme van het idee natuurlijk nooit zo goed overbrengen als u zelf! 3 Regel praktische zaken zoals finan-
ciën en een aansprakelijkheidsverzekering voor uw vrijwilligers goed. De kans lijkt misschien klein dat er wat gebeurt, maar laat uw organisatie en de vrijwilligers nooit onnodig risico lopen. Dat stelt uzelf ook weer gerust. Op www.vrijwilligerswerk.nl kunt u hier meer over lezen. 3 Gebruik informatiebronnen! Wilt u
meer weten over de voor- en nadelen van een stichting, vereniging of een coöperatie? Lees meer hierover op www.wevenaansamenleven.nl. Op dezelfde website kunt ook u meer vinden over financiën en het vinden van subsidies en sponsors.
Tips bij fase 4: Vieren van succes en waarderen 3 Ook als een initiatief doorloopt,
is het goed periodiek te evalueren. Soms schiet dit door de waan van de dag erbij in. Bouw daarom vaste evaluatiemomenten in.
de lokale pers of iemand van de gemeente uit. Zo geeft u het succes van uw initiatief een groter bereik en inspireert u wellicht anderen om met hun idee aan de slag te gaan!
3 Denk bij het vieren van het
succes ook eens extern: nodig
tips 21
Handige adressen Informatie op het internet Op de website van Zilveren Kracht staan diverse inspirerende voorbeelden van maatschappelijke inzet van senioren: www.zilverenkracht.nl Wilt u aan de slag in uw buurt? Bijvoorbeeld door uw straat schoon en veilig te maken? Op www.burgersaanhetstuur.nl staan tips, achtergrondinformatie en ervaringen van anderen. De grote kleine-kansen atlas op www.kansenatlas.nl laat ter inspiratie een 60-tal voorbeelden zien van wat het maatschappelijk burgerinitiatief aan schatten oplevert. Verder zijn er vier “guidelines” (hoofdstukken met meer theoretische beschouwingen) waaraan u tal van hulplijnen en -bronnen, tips, waarschuwingen en argumentaties kunt ontlenen. Op www.wevenaansamenleven.nl vindt u de toolkit Timmeren aan een gezamenlijk initiatief. Hierin staan diverse handreikingen en tips op juridisch, financieel en organisatorisch terrein die u kunt gebruiken voor het versterken van uw sociale initiatief. Het laatste nieuws over vrijwilligerswerk staat handig voor u op een rij op www.vrijwilligerswerk.nl. Lees alles over het werken met vrijwilligers, de wet- en regelgeving en trends en ontwikkelingen.
Organisaties MOVISIE is het kennisinstituut en adviescentrum dat de participatie en de zelfredzaamheid van burgers bevordert. Daartoe ondersteunt zij burgerinitiatieven, vrijwilligersorganisaties en professionele organisaties. Bezoek de website van MOVISIE voor informatie en advies: www.movisie.nl GreenWish is een platform voor mensen die zelf een duurzaam initiatief willen realiseren. GreenWish ondersteunt, adviseert en ‘makelt en schakelt’ tussen mensen en ideeën. Particulier initiatief is een belangrijke motor achter duurzame ontwikkeling. U kunt uw initiatief voorleggen of initiatieven ondersteunen door lid te worden van het GreenWish netwerk: www.greenwish.nl 22
Literatuur De Creatiespiraal. Natuurlijke weg van wens naar werkelijkheid, Marinus Knoope, 1998. Zie ook: www.decreatiespiraal.nl Initiatieven voor duurzaamheid. Ideeën en tips voor initiatiefrijke burgers en raadsleden, Arjen Nijeboer, 2003. Zie ook: www.ivn.nl (landelijke publicaties) Geef en verander de wereld, Bill Clinton, 2007.
Fondsen Op www.vrijwilligerswerk.nl vindt u een speciaal onderdeel fondsenwerving & sponsoring, waar u voor informatie terecht kunt. Voor iedereen die financiële steun wil aanvragen bij een fonds, is het Fondsenboek of de FondsenDisk (cd-rom) een bruikbaar hulpmiddel. Zie hiervoor www.verenigingvanfondsen.nl. Het komt ook voor dat u de cd-rom gratis kunt raadplegen in uw bibliotheek of vrijwilligerscentrale. Fondsen die vaak met succes worden geraadpleegd zijn het VSB fonds (www.vsbfonds.nl) en het Oranjefonds (www.oranjefonds.nl).
adressen
“Als ik goed doe, dan voel ik me goed; als ik slechte dingen doe, dan voel ik me slecht, en dat is mijn religie.” Abraham Lincoln
23
Zilveren Kracht, een project van MOVISIE, helpt organisaties om de maatschappelijke inzet van senioren op lokaal en regionaal niveau te stimuleren. Door de kennis, kunde en levenservaring van senioren in te zetten blijven zij vitaal. En daar vaart ook de samenleving wel bij. Op aanvraag verzorgt Zilveren Kracht lokaal onderzoek, advies op maat, lezingen en workshops of bijeenkomsten in de regio. De adviseurs van Zilveren Kracht hebben jarenlange ervaring op het gebied van activering en participatie van senioren, sociaal beleid en vrijwillige inzet. Kijk voor meer informatie op www.zilverenkracht.nl MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling, bevordert de participatie en zelfredzaamheid van burgers. MOVISIE verzamelt, valideert, verrijkt en verspreidt kennis over welzijn, zorg en sociale veiligheid. Én adviseert over de toepassing van die kennis. Naast kennisoverdracht is kennisontwikkeling onze kracht. Kennis ontwikkelen doen we bijvoorbeeld door professionals met elkaar in contact te brengen en ze actief kennis en ervaringen te laten delen. Concrete producten zijn adviezen, trainingen en cursussen, publicaties en methodieken. Vijf thema’s staan centraal in ons werk: leefbaarheid, vrijwillige inzet, mantelzorg, kwetsbare groepen en huiselijk en seksueel geweld.
Van droom naar initiatief! Is een productie van MOVISIE, Zilveren Kracht, met medewerking van GreenWish. Tekst: Christine Kuiper Eindredactie: Afdeling Communicatie MOVISIE Ontwerp: Suggestie & Illusie Foto’s binnenwerk: Marc Bolsius Drukwerk: USP Bestellen: www.movisie.nl © MOVISIE, oktober 2007
24
“En laat mij doen met eigen vuur wat ik verkies, zo lang ik duur.” Willem Elsschot
Overal in Nederland zijn senioren actief op zoek naar nieuwe vormen van maatschappelijk zinvolle participatie. Samen iets doen aan de veiligheid in de wijk, een sociaal restaurant openen, een buurtbus voor ouderen runnen. Het is maar een greep uit de initiatieven van ondernemende, maatschappelijk geëngageerde senioren, die we binnen Zilveren Kracht tegenkomen. Tegelijk merken we dat niet iedere senior zijn of haar idee in praktijk omzet. Beeldt u eens in: hoe zou de wereld eruit zien als zij dat wel zouden doen? Binnen Zilveren Kracht vinden we dat juist senioren van nu het verschil kunnen maken! Zij hebben de drive, kennis en know-how. En ze hebben de tijdgeest mee. Om ondernemende senioren te inspireren hun idee tot een daadwerkelijk initiatief te vormen, ontwikkelde Zilveren Kracht ‘Van droom naar initiatief: een gids vol inspiratie en tips om uw idealen te realiseren’. Met praktijkvoorbeelden, een stappenplan, tips en handige adressen is deze gids een handreiking waarmee de realisatie van een ideaal of droom binnen handbereik ligt. www.zilverenkracht.nl
