s w u e i N s w u e i N
Van de redactie En hier ligt alweer het eerste nummer van dit jaar voor jullie klaar. Buiten wordt het langer licht, de temperatuur gaat omhoog, je krijgt er weer zin in. We hebben weer mooie artikelen en ook willen we jullie nog attenderen op twee interessante ‘happenings’, te weten, 19 april a.s. Jaardag van de Kinesiologie (www.ki-net.nl) waar Nicole Derks 2 workshops gaat geven en 21 april a.s. Dag van de Complementaire Zorg, georganiseerd door de RBNG . Namens de redactie weer veel leesplezier en….sluitingsdatum voor inleveren kopij is 23 mei a.s.
De Redactie
Inhoudsopgave Van de redactie In de keuken van IBMT Integraal Natuurlijk
pag. 2
Fiet in gesprek met... Mirjam Jacobs
pag. 3
Verder dan onze eigen deur
pag. 4
De moeite waard Avonturen van Glas Janosh Ingezonden stukken Masterclass “Verandering” Ontmoet Jezelf Veluwe Jaarthema, aflevering 1
Nieuwsbrief uitgegeven door IBMT no.1 maart 2013 jaargang 8
pag. 1
pag. 6 pag. 7
pag. 7 pag. 8 pag. 9
Onze correspondent uit België
pag. 11
Kwaliteitszorg
pag. 12
Afkortingen
pag. 14
Colofon
pag. 15
1
- maart 2013 argang 8 a j 1 rief b s w ieu N T BM
I
Workshops Voor actuele informatie: www.ontmoetjezelf.info
In de keuken van IBMT Integraal Natuurlijk In de vorige afleveringen zijn tot nu toe besproken: de TBNG/RBNG en de NRTO, en dan is nu Integraal Natuurlijk aan de beurt. Ook bij deze organisatie is onze vereniging aangesloten, nu sinds een kleine twee jaar. Integraal Natuurlijk is 7 mei 2011 officieel opgericht. Na een aanloopperiode van zo’n anderhalf jaar, waarin de fundamenten van de vereniging werden gelegd, is op 7 mei de akte van oprichting getekend. Integraal Natuurlijk is een samenwerkingsverband van een groot aantal beroepsverenigingen van therapeuten in de integraal natuurlijke gezondheidszorg en andere spelers op dit gebied zoals opleidingsinstituten, accreditatie-instituten en vakbladen. De missie van IN is om de integraal natuurlijke gezondheidszorg vanuit een sterke samenwerking beter in de samenleving te positioneren en deze permanent en onlosmakelijk te integreren in de totale gezondheidszorg. Integraal Natuurlijk doet dit door actief de samenwerking tussen de verschillende behandelvormen in de natuurlijke gezondheidszorg te stimuleren en de samenwerking met de reguliere zorg, zorgverzekeraars, overheid en andere belanghebbende organisaties te optimaliseren. Daarnaast wil Integraal Natuurlijk vanuit een breed gedragen basis het beroepsveld verder professionaliseren en de kwaliteit van de zorg verhogen. Tevens zal zij vanuit deze sterke positie consumenten bewust maken van keuzes die er op het gebied van natuurlijke gezondheidszorg door informatievoorziening in de breedst mogelijke zin van het woord. De uiteindelijke doelstelling is dat Integraal Natuurlijk zich ontwikkelt tot een brancheorganisatie. Wat is de rol van de IBMT binnen deze organisatie? Wel, als eerste is Bert Strijker bestuurslid en draaien Nicole Derks en Mirjam Jacobs mee in werkgroepen. Nicole Derks in de werkgroep Complementaire research en Mirjam Jacobs in de werkgroep Belangenbehartiging. Je ziet, we zijn goed vertegenwoordigd binnen Integraal Natuurlijk. Wil je meer weten over Integraal Natuurlijk? Ga dan naar www.integrtaalnatuurlijk.nu en vindt daar alle informatie, waar je nog naar op zoek bent. Zo, dat was het voor deze keer betreffende landelijke organisaties waar we als IBMT bij zijn aangesloten. Dan verder nog betreffende lezingen en/of workshops Lezingen Voor actuele informatie: www.ontmoetjezelf.info
Aanmelden via secretariaat MT&O: Stichting Marcos Trainingen en Opleiding Dorpstraat 23 6361 EJ Nuth Contactpersoon: e-mail: Telefoon: Vanaf buitenland:
Myriam Offermans
[email protected] 045-5650111 (bereikbaar van dinsdag tot en met donderdag van 9.00 – 17.00 uur) 0031-45-5650111
Namens secretariaat IBMT Mirjam Jacobs
Fiet in gesprek met Mirjam Jacobs Hoe ziet jou gezinssituatie eruit? Ik ben getrouwd met Hub Jacobs. Hub had een zoon uit zijn eerste huwelijk, waardoor ik nu oma ben van twee kleinkinderen, een jongen en een meisje. Ik ervaar dit als een kostbaar gegeven en geniet er enorm van. We wonen in een vrijstaand huis, dat helemaal omhaagt is, waardoor we veel privacy hebben en hier wonen we nu sinds 5 jaar. Hoe pas jij het Marcos-principe toe in je leven en werk? Toen ik kennis maakte met de Marcos-therapie, in 1990, zag ik het als een geneeswijze, waardoor ik van mijn hoofdpijn af kwam. In de loop der jaren is leven volgens de denkwijze van de Marcos -principes niet meer weg te denken uit mijn leven. Het is als in- en uitademen, het is constant aanwezig. De weg hiernaartoe is geen gemakkelijke geweest, maar alleszins de moeite waard. Het past als een jas om me heen en ik voel me er lekker bij. Het belangrijkste is de ontdekking is dat ik mijn leven kan maken en dat ik heel veel invloed heb op hoe mijn leven eruit ziet. Dat vind ik steeds waardevoller worden. Voor mij is het heel belangrijk dat het een leven lang leren is, dat het niet ophoudt. Er zijn veel momenten geweest dat ik dacht; “Als ik dit onder de knie heb, dan ben ik klaar.” Inmiddels weet ik: het gaat altijd door. De volgende steen op mijn weg is geen drama meer maar een start van iets nieuws. Het is life-long learning. Ik ben absoluut niet blij met de obstakels die ik tegenkom op mijn weg, echt niet, dan zou ik liegen. Nu anderhalf jaar geleden, na een enorme confrontatie met mijzelf, heb ik de keuze gemaakt: stop maar met je best doen, doe maar gewoon Mirjam. Deze keuze heeft me een enorme vrijheid gegeven. Soms ben ik verbaasd dat ik het niet eerder heb gedaan. Maar dat is gemakkelijk achteraf praten . Het is niet zo gemakkelijk om mezelf te accepteren en te erkennen dat het goed is zoals ik ben. Iedereen heeft moed nodig om zichzelf te ontmoeten. Ik werk sinds een paar jaar als beleidsmedewerker binnen Marcos Training & Opleiding. Dit doe ik met hart en ziel, ik vind het ontzettend leuk werk. Daarnaast ben ik secretaris van de beroepsvereniging. Ik voel me daar als een vis in het water. Dit is een wezenlijk onderdeel van mijn leven. En zoals het er nu uitziet ben ik niet van plan om op de gangbare pensioengerechtigde leeftijd te stoppen. Het is een hele verrijking in mijn leven. Het is goed zoals het is. Het jaarthema is de implementatie van de verandering. Welke betekenis heeft dit voor jou? Er zijn veel momenten in mijn leven geweest, dat ik dacht nu heb ik het gesnapt. Nu ben ik veranderd ! Nu is het klaar. Maar Ik geloof dat de implementatie van de verandering is dat ik er mag zijn zoals ik ben. Ik geloof niet zo in verandering, maar in dat er naar buiten komt wat erin mij zit als mens. En dat ik daar niet meer van weg kan en wil. Ik kan er niet
2
3
I
T BM
- maart 2013 argang 8 a j 1 rief b s w eu Ni
me
er omheen het is geïmplementeerd in mij. De implementatie van het veranderingsproces leidt tot de mens die ik nu ben en ik mag er ook zijn. Het is een verbetering van mijn leven.
Heb jij een gedachte die je steeds in moeilijke periodes in je leven helpt , je kracht, vertrouwen geeft. Ja. Jaren geleden heb ik een boodschap voor Kerstmis geschreven, dat er in ergens in mijn onderbuik een ongeslepen diamantje zit. Ik heb altijd het vertrouwen gehad dat er iets heel moois in me zit, maar dat ik niet weet wanneer dat naar buiten komt. In moeilijke periodes heb ik me daar altijd aan vastgehouden en is dat nog steeds actueel. dat geeft me kracht. De tweede gedachte is als ik niet kan slapen omdat er van alles door mijn hoofd maalt, dan vraag ik mijn oma: ‘Oma, neem me effe bij de hand’. Fiet Muris
Verder dan onze eigen deur Verder dan je eigen deur betekent onder andere ook onderzoeken wat er allemaal op de markt is aan therapievormen, denkwijzen over het mens zijn, bewust worden op andere manieren als door middel van de Marcos-principes, kortom, verder kijken en onze wereld groter maken. Daarom deze keer een uitstapje naar Mindfulness. ‘Mindfulness’ of, in het Nederlands, ‘achtzaamheid’ vindt zijn oorsprong in het Boeddhisme. Deze vorm van meditatie en overdenken wordt er al duizenden jaren toegepast. In Europa werd mindfulness bekend door het werk van onder anderen Thich Nhat Hanh, een Vietnames monnik die verbannen is en nu in Frankrijk woont en daar les geeft. Mindfulness is een vorm van meditatie waarin men zich op een niet reactieve manier bewust is van de fysieke en geestelijke sensaties en situaties van het moment. Relax. Het is ook een levenshouding die zich kenmerkt door acceptatie van onvermijdelijke negatieve en positieve ervaringen. Door Mindfulness te beoefenen aanvaard je de werkelijkheid en geef je bewust aandacht aan jezelf en alles om je heen. Door het bewust worden en loslaten van automatismen en oordelen bereik je innerlijke kalmte en rust. Het is echter niet de bedoeling dat je in jezelf keert. Aandachttraining Mindfulness vindt zijn oorsprong in het Boeddhisme, maar ook het katholicisme kent al van oudsher vormen van achtzaamheid. Wie vindt geen rust tijdens een mooie, Gregoriaans gezongen eredienst? In Amerika werden mindfulnesstrainingen ontwikkeld tegen stress, die tegenwoordig ook door artsen, psychotherapeuten en trainers in de Verenigde Staten en Europa worden toegepast. In het Nederlands heet dit aandachttraining en het wordt door therapeuten gebruikt ter bestrijding van piekeren, depressie en burn out. Tijdens de aandachtgericht cognitieve therapie wordt Mindfulness als vaardigheid aangeleerd bij de behandeling van met name chronische en recidiverende depressies, maar ook bij fobieën en chronische pijnen. Daarnaast vormt Mindfulness een essentieel element in de zogenaamde ‘Derde Generatie Gedragstherapie’. Hier wordt Mindfulness op een minder pragmatische wijze toegepast.
De trainingen zijn goed voor iedereen, maar vooral voor wie - vaak het gevoel heeft geleefd te worden door het dagprogramma - zich in een druk leven beter staande wil houden - vaker momenten wil vinden van genieten, rust en inkeer/stilte - minder met gedachten bezig wil zijn (piekeren) - lichamelijk last ervaart door spanning of stress - beter wil leren omgaan met moeilijke emoties - sneller zijn energie wil regeneren Stress Stress brengt je lichaam in staat van paraatheid. Je hart en polsslag versnellen, je spieren spannen zich en je ademhaling wordt sneller. Het is de spanning die je voelt voor het geven van een presentatie, een sollicitatiegesprek of een spannende gebeurtenis. Stress zorgt ervoor dat je extra alert kunt reageren of geconcentreerd kunt werken aan een lastige klus. Zodra de klus klaar is, of de gebeurtenis voorbij is, gaat de spanning vanzelf weg. Deze spanning hoort bij het leven en is gezond. Die spanning kan allerlei oorzaken hebben, bijvoorbeeld een constant te hoge werkdruk, problemen op je werk of spanningen in je gezin. Het is daarnaast ook belangrijk om waar te nemen hoe je met de spanning omgaat. Van te lang te veel stress krijg je klachten. Dat kan op den duur zorgen voor overbelasting en uitputting en je kunt overspannen raken of een burn out krijgen. Er is een mindfulnesstraining gericht op het reduceren van stress. Ze richt zich op het hart van de stressmachine: de piekerende, reagerende en onrustige geest. De geest schakelt de stressmachine. Dit gebeurt automatisch en onbewust. Deze mindfulnesstraining richt zich op het trainen van de aandacht en daarmee de bewustwording van het moment waarop de geest in het stresspatroon schiet. Door anders met bepaalde dingen om te gaan gaat de stressschakelaar minder snel om en ontwikkel je meer rust en kalmte. Het leven wordt op die manier gemakkelijker en je geniet bewuster en intenser. Het gaat vooral om het vinden van een andere houding ten opzichte van wat stress veroorzaakt. Een houding die gekenmerkt wordt door meer bewust zijn van datgene wat er nu echt gaande is, een breder perspectief en meer aanvaarding. 6 Basisoefeningen Mindfulness • richt voordat je ’s morgens uit bed stapt eb voordat je gaat slapen de aandacht op je ademhaling. Haal vijf keer aandachtig adem. • kies een dagelijkse bezigheid en doe die met aandacht, zoals werken in de tuin, douchen of aankleden. Doe dit zo langzaam dat je je bewust bent van wat je voelt, ziet, hoort, ruikt en proeft. • Ga rustig zitten en merk hoe je gedachten vanzelf komen en gaan. Beschouw ze als gebeurtenissen die het heden in- en uitstromen. • Praat en luister met aandacht tijdens gesprekken met anderen. Merk op wanneer je gedachten afdwalen, bijvoorbeeld naar wat je straks wilt gaan zeggen. Probeer niet te oordelen over het gesprek of de inhoud van wat er gezegd wordt. • Stuit je op vervelende gedachten en gevoelens, leg die dan vriendelijk naast je neer, zonder ze voor waar aan te nemen of naar een oplossing te zoeken. • Neem regelmatig drie minuten ‘ademruimte’ tijdens je bezigheden. Stel jezelf drie vragen: Hoe gaat het met me? Hoe is mijn ademhaling op dit moment? Hoe voelt mijn lichaam? Bron: ‘WeekendGezet’ Parkstad Limburg
Maria Vrancken-Mathijssen
Mindfulness trainingen Mindfulness trainingen zijn vooral ideaal voor wie anders wil omgaan met stressvolle omstandigheden in zijn elven. De trainingen verbeteren de kwaliteit van leven en leren je intenser genieten. Je kijkt op een nieuwe manier naar je eigen patronen.
4
5
I
T BM
- maart 2013 argang 8 a j 1 rief b s w eu Ni
De moeite waard Avonturen van Glas Lorena Veldhuyzen schreef een verhaal dat dyslectische kinderen een positieve leeservaring zou opleveren. Christian Boer, zelf dyslectisch, ontwierp een leesbaarder lettertype waarin de letters meer verschilden van elkaar. Het verhaal is een keer in een ‘gewoon’ standaard lettertype en zwart op wit gedrukt, en een keer in het speciaal voor dyslectici ontwikkelde lettertype, blauw op wit gedrukt, met meer verschillen tussen de letters en meer ruimte tussen de regels. Maar dat niet alleen. Het is een beetje een ‘gek’ verhaal. Het gaat over een jongen, Kaspar Glas, die alle delen van de reeks “De avonturen van Pieter Paksan” in zijn boekenkast heeft staan en ze werkelijk stukgelezen heeft. Maar wat is dat, een tekst, een boek, een verhaal op papier? De schrijfster schrijft vanuit Kaspar, maar ook vanuit Pieter Paksan, die in het verhaal leeft en daar een heel eigen realiteit heeft , een eigen leven leeft. Je leest mee met de schrijfster hoe Pieter elke keer als hij gelezen wordt, mee moet met het tempo en de spanning en over de regels holt om, na de laatste punt van het hoofdstuk, niets meer te kunnen zeggen. Omdat het hoofdstuk uit is. Kaspar wordt op een gegeven moment in het boek getrokken en komt daar alle personages tegen en degene die inspirator van hen waren. Zo zijn er vier engelen die aan de drank geraakt, doordat hun geesteskinderen omwille van de boekenverkoop standaard en bloedeloos gemaakt zijn. Te braaf, of juist te heldhaftig of juist te gemiddeld slim. Tja, zover ben ik nu. Een dyslectische tiener leest elke week een hoofdstuk voor en doet inderdaad een positieve voorleeservaring op. De ervaren lezer is vertrouwd met een tekst die een eigen wereld in zich heeft. Meta-linguïstisch bewustzijn, heet dat met een chique woord. De analfabeet of de anderszins moeizame lezer heeft dat bewustzijn (nog) niet zo ontwikkeld. Dit boek speelt hier heel luchtig mee, ook daarom vind ik het de moeite waard om hier te vertellen over dit boek. Marcos-therapeuten kunnen aan de hand van dit boek uittesten welke van de twee lettertypes energie geven of nemen van een lezer. Dyslectische lezers hebben vaak een lading opgebouwd rond hardop moeten voorlezen terwijl een ander luistert en alle fouten en struikelblokken opmerkt. Of het boek en het lettertype voor elke dyslecticus doet wat het bedoeld is te doen, zal de ervaring leren. Ik vind het in ieder geval een tip voor dyslectische kinderen en voor ouders die graag eens door eigen kroost voorgelezen willen worden. Lorena Veldhuijzen Isbn 9789090268255 427 pagina’s Petrie Roefs
De moeite waard Janosh De kunst van creëren De kracht van gedachten, energie en intenties De kunst van creëren biedt inzicht in het fenomeen dat je alles kunt creëren wat je wilt. Het vormt een leidraad voor iedereen die de kracht van zijn gedachten optimaal wil leren gebruiken. Creëer oneindig veel mogelijkheden om je leven een compleet nieuwe wending te geven. Het boek is deels geschreven in dialoogvorm, waarbij de auteur contact maakt met Saïe, een multidimensionaal lichtwezen. Uitgelegd wordt hoe wij ons leven een positieve wending kunnen geven als wij ons bewust worden van gedachten en intenties, wat de kracht is van geometrie in ons bewustwordingsproces en hoe wij kunnen omgaan met de overgang naar de nieuwe wereld in 2012. De kunst van creëren laat je ontdekken wie je werkelijk bent en welke eindeloze mogelijkheden je tot je beschikking hebt. Geloof in jezelf, je kansen en je eigen kracht. Ontdek wie je werkelijk bent en welke eindeloze mogelijkheden je hebt.
ingezonden stukken ‘Woensdag 27 februari 2013 heb ik, Harold Stevens, samen met Gerty Fleurkens het middagprogramma van een zogeheten ‘Masterclass’ mogen verzorgen. Het thema van die dag was ‘Verandering’. De Masterclass werd georganiseerd door Studelta in Amsterdam (www.studelta.nl), een organisatie die pas afgestudeerde mensen binnen bedrijven plaatst om ervaring in het bedrijfsleven op te doen. Het waren vooral afgestudeerden uit de zorgsector. De ochtend werd besteed aan hoe om te gaan met verandering binnen organisaties. Als uitgangspunt werd hier gebruik gemaakt van de ‘kleuren van de Caluwe’. Wij hebben de mensen vooral naar zichzelf laten kijken: “wat doet een verandering met jou als mens”? Wij hebben eerst onze visie op ‘verandering’ vanuit het kader van de Marcos filosofie toegelicht en zijn daarna met de mensen een stukje de diepte in gegaan, een klein stukje op weg naar zichzelf. De middag werd als zeer inspirerend ervaren, ook voor Gerty en mij!! Kortom, weer een hele mooie ervaring erbij!’ Harold Stevens
6
7
I
T BM
- maart 2013 argang 8 a j 1 rief b s w eu Ni
Dit heeft geresulteerd in een afspraak met Mirjam en Piet waar we onze ideeën en vragen hebben neergelegd. Het enthousiasme en de kennis van beiden maakten dat we een duidelijk beeld kregen en een vorm hebben gevonden om verder te kunnen met onze plannen. Wat is eruit gekomen: Het oprichten van een vereniging met de naam “Ontmoet jezelf Veluwe”. Dit heeft als voordeel dat het geen fiscale rompslomp geeft en het heeft geen winstoogmerk. Hierop zijn er genoeg mogelijkheden om uit te bouwen.
Iedereen wist dat het niet kon,
Doel: • Organiseren van workshops en activiteiten met als doel: in gesprek komen met mensen. • Het uitnodigen van gastsprekers vanuit de commissie lezingen. • Op locatie de mogelijkheid creëren om met ouderen tot gesprek te komen. • De eerste stappen zijn inmiddels gezet. We hebben ons ingeschreven bij de Kamer van Koophandel als vereniging. Bestuursleden zijn wij en Mirjam vanuit de IBMT.
Tot er iemand kwam die het niet wist.
Onze ontmoetingsruimte is inmiddels door onze mannen opgeknapt tot een prachtige ruimte… WE HEBBEN ER ZIN IN!!!!
Ontmoet Jezelf Veluwe Ontmoet jezelf op de Veluwe…
Iedereen heeft een droom: Zo ook wij hier boven de rivieren tussen de bomen, naald en loof. Wie zijn wij van boven de rivieren: Mariël Schotpoort, Jeannet Beijen, Bianca Buys, Ingrid Scholten. Allemaal uit Eerbeek. Het begon met de gedachte: Het zou toch mooi zijn als we hier ook iets met de Marcos-therapie zouden kunnen doen. We praatten erover, dachten erover, kwamen met ideeën, gooiden ze in de prullenbak, enkele bleven in onze hoofden rondzweven totdat er twee momenten samen kwamen. Het introductiegesprek van de gediplomeerden van 2012 en de laatste IBMT-avond van 2012 met alle bolletjes wol. De bolletjes vormen samen een krachtig geheel en je kunt gebruik kan maken van ieders kwaliteiten. Iedereen heeft vast nog wel op zijn netvlies staan hoe dat er uit zag. Het gaf ons voldoende bodem om de ideeën verder te laten groeien. En zo hebben we op 17 december 2012 onze eerste “echte” vergadering gehad. We zijn aan de slag gegaan met het onderzoeken van onze talenten, de ideeën, de aangereikte theorie van de Ondernemersdagen en langzamerhand zagen we de mogelijkheden in ons groeien. De richting die we op wilden werd ook steeds meer duidelijk. Het moest iets creatiefs zijn, in gesprek en laagdrempelig. Met dit gegeven en héééél veel vragen zijn we afgereisd naar het zuiden ….
8
We houden jullie op de hoogte van de volgende stappen in de volgende nieuwsbrief… Mariël, Jeannet, Bianca, Ingrid
Jaarthema: Implementatie van de verandering, aflevering 1 Er is veel aan de hand. Er is een verandering gaande. Dit is overal voelbaar. Het lijkt allemaal zo erg. Iedereen moet inleveren; we krijgen minder en moeten meer zelf gaan doen. Dat is de tendens, dat is de boodschap. In mijn werk als *WMO-consulent en in mijn privéleven kom ik dat steeds vaker tegen. Waar zijn we bang voor? Kan het ook met minder? Kan het ook anders? Hoe zou dat kunnen uitpakken? Als WMO-consulent bezoek ik mensen, die een zorgvraag hebben. Deze vraag komt doordat de situatie in hun leven, of in hun beleving, zodanig veranderd is dat vanuit eigen beweging niet meer mogelijk is om zonder hulp van buitenaf het leven op een normale manier te laten verlopen. Als WMO-consulent kijk je samen met de cliënt wat er nu werkelijk aan de hand is.
9
I
T BM
- maart 2013 argang 8 a j 1 rief b s w eu Ni
Doordat ik in gesprek ga met de cliënt die vooral aangeeft wat er allemaal niet meer mogelijk is, ga ik juist kijken met de cliënt wat hij wél allemaal nog kan. Maar al te vaak hoor ik vrij snel in het gesprek, wanneer ik het uitgangspunt van zijn mogelijkheden benadruk, ontevreden uitspraken over de bezuinigingen die hem nu treffen en de onredelijkheid hiervan. Door de cliënt en zijn verhaal serieus te nemen ontstaat er ook een bereidheid bij de cliënt om mee te denken vanuit de mogelijkheden. Samenwerken kan iets toevoegen. Een grote groep verwacht toch dat ze zorg aangeboden krijgen en dat het probleem voor hen wordt opgelost. De cliënt wordt duidelijk gemaakt dat, zolang hij zelf ook nog mogelijkheden heeft, het niet van één kant kan komen maar dat inzet van beide partijen van belang is, waardoor de oplossing het meest gewenste resultaat geeft. Steeds vaker geeft de cliënt aan, dat het bewust worden van zijn mogelijkheden als prettig wordt ervaren. In het verpleeghuis van mijn schoonouders wordt gevraagd of wij als familie tijd willen en kunnen vrijmaken om voor de afdeling, waar mijn schoon ouders wonen, een keer te komen koken. Het gaat om een gesloten afdeling, waar mensen wonen met dementie. Kleinschalig wonen, sinds een jaar in gang gezet, is de nieuwe term en vorm. Mensen wonen met 10 personen samen in een unit, met ieder een eigen (woon)slaapkamer, en een gemeenschappelijk woon/leefruimte voor overdag. Het personeel en de aanwezigheid van hulpverleners is terug gebracht naar één persoon, met hulp van een tweede persoon op piektijden rondom de maaltijden en de verzorging. Taken zoals maaltijdbereiding en schoonmaken van de hele afdeling en kamers van bewoners zijn aan het takenpakket toegevoegd. Nu zijn de bewoners , dementerende mensen, vaker zonder hulpverlener alleen in de woonkamer. Er zijn mensen bij, die niet alleen mogen lopen of opstaan maar dat toch doen. Bij navraag werd gezegd dat de mensen wettelijk 7 minuten achter elkaar alleen gelaten mogen worden. Ook hier spelen bezuinigingen een grote rol. In de eerste jaren dat ik bij mijn schoonouders op bezoek kwam, was ik vooral bezig met het aandacht geven aan mijn schoonouders. Meerdere malen zag ik dat dingen niet goed verliepen. Ik sprak de verzorging erop aan. De verzorging vertelde mij dat de werkdruk erg hoog is en ze minder tijd hebben om overal aandacht aan te besteden. Steeds vaker werd ik aangesproken of er mogelijkheden waren, om vaker zaken van de verzorging uit handen te nemen. Bij mij kwam direct het gevoel: waar haal ik de tijd vandaan, want ik heb het al zo druk. Tegelijkertijd realiseerde ik mij: maar het zijn wel mijn schoonouders en….het kan niet allemaal van één kant komen. Ik ben gaan mee denken en meedoen. Dus wanneer op bezoek was, maakte ik even de rolstoel schoon, hing de kleren in de kast of besteedde aandacht besteden aan andere bewoners, die bijvoorbeeld op wilden staan, reikte een rollator aan, en gaf persoonlijke aandacht aan mensen die niet veel bezoek kregen. Dat was het begin en nu ga ik bewuster op bezoek , voor mijn schoonouders, en ik doe meer voor de zorg in het verpleeghuis. Nu neem ik ruimer de tijd om er te zijn, niet als bezoek maar meer als deel van het geheel. Mijn hulpvraag was een paar jaar geleden, omdat mijn schoonouders dementerend waren, totale verzorging en
10
bescherming van mijn schoonouders. Ik dacht, dat deze vraag met een opname grotendeels gedekt was. De bezuinigingen van de laatste jaren in de zorg waardoor er minder mogelijkheden overblijven hebben ertoe geleid, dat ik anders ben moeten gaan denken en daardoor anders ben gaan handelen. Uiteindelijk ben ik van mening dat samenwerking met de verzorgers in het verpleeghuis méérwaarde heeft voor iedereen. Samenvattend zie ik het als één van de constructieve manieren om met de consequenties van bezuinigingen om te gaan. *Wet Maatschappelijke Ondersteuning Gim Muris
Onze correspondent uit België Marcoscentrum België: Wat wij doen: Met zijn zessen (Marie-France, Cécile, Ilse, Joëlle, Ed en Monique) vertegenwoordigen we het Marcos Centrum en Piet coacht ons. We vergaderen 10 x per jaar, daarbij vormen we met dezelfde mensen de IOM, waarvoor we ook 6x per jaar bij elkaar komen. We kennen elkaar al zeer goed en de bijeenkomsten zorgen voor nieuwe energie. We pakken elkaar aan, als dat nodig is en dit vormt een hechte band. Even ter zake: We hebben de afgelopen maanden een lezing ‘Anders denken’ gegeven in Brugge waar Marie-France Coucke en Cécile Van Cauwenbergh de sprekers waren en waar we veel geleerd hebben. Door te luisteren naar elkaar vinden we steeds meer onze plaats in ons team en zo ondervinden we waar we goed in zijn en waar we minder goed in zijn. We hebben de taken op elkaars sterkte aangepast. We zijn de lezingen op een verschillende manieren aan het invullen en over bepaalde onderwerpen laten we sprekers van buiten het Marcos Centrum komen. Zo hebben we de lezing ‘De leefwereld van pubers’, door Marjolein Pol gegeven in Brugge. Deze was georganiseerd in samenwerking met het ouderraad op de school waar Ilse werkt, dit was een groot succes en een nieuwe manier om mensen te bereiken. In december hebben we een workshop gegeven ‘Familieopstellingen’ door Charlotte Langen. Deze dag heeft ons veel gebracht. Het was duidelijk te voelen dat als je van het verleden erkenning vraagt -bijvoorbeeld van je vader of je moederje niet in het nu kan leven. heeft men zich ooit afvraagt of de ouders de erkenning kunnen geven, met het leven dat zij geleefd hebben. De familie opstelling laat een mens zien en voelen dat er van alles tussen zit qua gevoelens in het verleden. Daardoor kunnen bepaalde vooroordelen wegvallen die men voor de opstelling wel had, zeer leerrijk. We zien, met de terugblik op afgelopen jaar, dat onze doelen bereikt zijn en dat doet deugd. Onze eerste vergadering dit jaar begint vol nieuwe ideeën. Over de lezingen en workshops en het is leuk om samen weer aan de slag te gaan. De eerste lezingen voor dit jaar: “Communiceren met pubers” door Marjolein Pol, in Antwerpen (’s-Gravenwezel), 26 maart. “Anders Denken” door Marie-France, in Brugge (Assebroek), 23 april. Er komen nog meer lezingen en workshops, 2013 het jaar van de Aktie. We gaan ervoor! We houden jullie verder op de hoogte van onze dochtervereniging.
Monique van Woensel
11
I
T BM
- maart 2013 argang 8 a j 1 rief b s w eu Ni gebied ligt de zaak betrekkelijk eenvoudig. Hier komen we later nog op terug in een van de volgende afleveringen.
Kwaliteitszorg De spreekkamer De spreekkamer of behandelkamer is het belangrijkste vertrek in je praktijkruimte en verdient dus ook zekere de nodige aandacht. Natuurlijk moet er in de spreekkamer voldoende zitplaatsen zijn en er moet ruimte zijn waar kinderen kunnen spelen. Wanneer er bijvoorbeeld een moeder met een aantal kleine kinderen komt, kun je je heel wat ellende besparen, als de kinderen iets anders om handen hebben dan jouw apparatuur of boeken. De inrichting Het contact met de cliënt is voor de meeste natuurlijke therapieën erg belangrijk. Een bureau tussen jou en de cliënt kan daarom wel eens te formeel over komen. De traditionele opstelling in een spreekkamer is een bureau met twee stoelen aan de ene kant voor de cliënten en een stoel voor de therapeut er recht tegenover. Je kunt overwegen de stoel van de cliënt niet tegenover je, maar juist aan de korte kant van je bureau te zetten of om een ronde tafel te gebruiken. Met deze opstelling heb je toch een werkblad waaraan je kunt schrijven en tegelijkertijd kun je in een meer ongedwongen opstelling met de cliënt praten. Naast een schrijftafel en een aantal stoelen, zul je kasten nodig hebben voor dossiers met cliëntengegevens, de administratie en de boeken die je regelmatig raadpleegt en je kantoorbenodigdheden. Er moet tevens ruimte zijn voor de apparatuur die je nodig hebt. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan een telefoon, een antwoordapparaat, een computer, maar ook de medische apparatuur en instrumentarium voor je diagnose of behandeling en eventuele kantoorapparatuur als een papierversnipperaar. Wanneer je deze apparatuur niet in een andere ruimte kunt of wilt plaatsen, dan moeten ze een plaatsje vinden in de spreekkamer. Met de juiste opstelling van de meubels, maar ook door gebruik, verlichting en de juiste materialen kun je de sfeer in de spreekkamer verder zo beïnvloeden, dat je je daar prettig voelt en dat ook de cliënt zich op zijn gemak kan voelen. Door een meer persoonlijke sfeer in je praktijk kan de cliënt zijn gevoelens soms beter onder woorden brengen. Maar ook wanneer je in jouw praktijk minder met emotionele aspecten bezig bent, en je je meer richt op lichamelijke aspecten, zul je merken dat de persoonlijke sfeer van je praktijkruimte een positieve invloed heeft op de relatie tussen jou en jouw cliënten. Als je een idee hebt hoe je praktijkruimte eruit moet zien, kun je eens met de ogen van een cliënt door je toekomstige ruimte lopen. Wanneer je je tijdens deze visualisatie zowel als cliënt en als therapeut goed voelt in je praktijkruimte, dan zit je op het goede spoor. Privacy en rust zijn belangrijk voor de sfeer in je praktijk. Het zijn essentiële voorwaarden voor een goed contact met de cliënt. Het is voor een cliënt niet zo makkelijk zich te ontspannen bij een hypnotherapeut in een ruimte waar hij het verkeer buiten hoort razen. Als je bezig bent met een cliënt moet dat ongestoord kunnen plaatsvinden. Wanneer de telefoon gaat of er op de deur geklopt wordt op het moment dat er juist een persoonlijk probleem besproken wordt, kun je daarna wel vergeten. In één keer is al je werk verstoord en kun je weer opnieuw beginnen. Dit gaat natuurlijk niet alleen op voor de praktijk aan huis. Wanneer je met meerdere therapeuten in een groepspraktijk werkt en er een sfeer van bedrijvigheid heerst die doordringt tot in de spreekkamer, zal het net zo moeilijk zijn om diepgaande gesprekken met je cliënten te voeren. Praktijk aan huis Wanneer je zeker weet dat je de praktijk (voorlopig) alleen gaat voeren, dan is die praktijk aan huis een goede mogelijkheid. Alleen werken in een praktijk aan huis heeft het voordeel dat je alles naar eigen inzicht kunt doen. Je administratie kan eenvoudig blijven en wat betreft de rechtsvorm kun je kiezen voor de eenvoudigste vorm: de eenmanszaak. Ook op fiscaal
12
Voordat je echter een keuze maakt voor een praktijk aan huis, is het goed om stil te staan bij de consequenties hiervan. Je huishouden moet voldoende gescheiden kunnen functioneren van de praktijk, zodat de privacy van je cliënten en die vna je huisgenoten is gewaarborgd. Het kan om die reden verstandig zijn voor de cliënten een eigen ingang te hebben. En zo zijn er misschien meer zaken te bedenken. Hoe zit het bijvoorbeeld met het toilet en de garderobe? Zeker wanneer het drukker wordt in je praktijk is het niet prettig wanneer veel voorzieningen zowel door je huisgenoten als door je cliënten gebruikt moten worden. Gehorigheid is een factor waar je zeker rekening mee moet houden, evenals met geurtjes uit de keuken. Als je huis groot genoeg is, is de praktijk aan huis de goedkoopste manier om aan een praktijkruimte te komen. Je hoeft immers geen extra huur of hypotheeklasten op te brengen. Mogelijk moet je wel enige bouwkundige maatregelen nemen om je woning geschikt te maken als praktijkwoning. De investeringskosten van de verbouwing en het inventaris kunnen ten laste komen van de praktijk. Als je deze kosten laag weet te houden, houd je meer over van je inkomsten. Wanneer je de totale kosten tegenover de kosten plaatst die je moet maken als je je elders gaat vestigen, ben je in de meeste gevallen goedkoper uit als je de praktijk vestigt in het huis waar je woont. Telefoon Het is veelal uit praktische overwegingen dat therapeuten, die een praktijk aan huis hebben, voor twee of meer telefoonnummers kiezen. Een ISDN aansluiting kan hierbij een goede oplossing bieden. De telefoon is van levensbelang voor je praktijk, maar er kleven ook nadelen aan. Door je privé-nummer geheim te houden kun jij je privacy en die van je huisgenoten beter waarborgen. Bovendien kan de telefoon voor de praktijk niet geblokkeerd worden door lange telefoongesprekken van je kinderen met hun vrienden of door internetten als je twee telefoonaansluitingen hebt en je internetverbinding via de kabel laat lopen. Ook als je partner thuis aan het internetten is moet jezelf in je werk niet gehinderd worden en ook zelf kunnen e-mailen. Een antwoordapparaat of voicemail op de aansluiting voor de praktijk zorgt ervoor dat cliënten ten allen tijde een boodschap voor je kunnen achterlaten. Wanneer je met cliënten bezig bent, is dit een redelijke oplossing. Het is hinderlijk als je tijdens een consult telefoontjes mot beantwoorden. Wanneer je zorgt dat je op vastgestelde tijden direct bereikbaar bent voor telefoontjes en dit kenbaar maakt op de band, op je drukwerk en in de wachtkamer, dan heb je het probleem dat sommige mensen schromen om een boodschap in te spreken, voldoende ondervangen. Wanneer je je telefoon doorschakelt naar je mobiele telefoon van de praktijk ben je bovendien ook bereikbaar als je even niet in de werkruimte bent. Huurwoning Afhankelijk van het feit of je een eigen woning dan wel een gehuurde woning heeft, zul je moeten bekijken welke mogelijkheden je hebt voor een praktijkruimte. Wanneer je in een huurwoning je praktijk gaat uitoefenen, zul je moeten overleggen met de verhuurder als je bijvoorbeeld wilt verbouwen. Voor grote verhuurders, zoals woningbouwverenigingen en pensioenfondsen, kan het aantrekkelijk zijn om een woning tot praktijkwoning te verbouwen, vanwege een grotere diversiteit in hun woningaanbod. Wanneer een verhuurder het voordel hiervan inziet, is het misschien ook mogelijk dsat hij de kosten van de verbouwing voor zijn rekening neemt. Dat betekent natuurlijk wel dat de huur omhoog zal gaan. Die huurverhoging komt ten laste van de praktijk. Eigen woning De praktijk in een eigen huis heeft fiscale gevolgen. Wanneer je je eigen woning moet verbouwen om je praktijk te kunnen uitoefenen, moet je er rekening mee houden dat de woning door de verbouwing meer waard kan worden. De waardevermeerdering kan invloed hebben op de hoogte van de onroerend-zaakbelasting en het huurwaardeforfait. Bron: ‘Een Gezonde Zaak’ , Wim van Veldhuizen ISBN 90-807364-5-7 Mirjam Jacobs
13
I
T BM
- maart 2013 argang 8 a j 1 rief b s w eu Ni
Afkortingen en begrippen Leren en veranderen zijn lastig te onderscheiden begrippen In ons professionele leven gebruiken we de begrippen ‘leren’ en ‘veranderen’ vele malen per dag. Is er wel verschil tussen deze begrippen en wat is het verschil precies? Handy (1989) heeft wel de meest stellige bewering hierin: ‘als veranderen een ander woord is voor leren, dan zijn de theorieën over leren ook de theorieën over veranderen’. De kennis van een lerende organisatie stelt dat leren een fundamenteel element is in het overleven van de veranderingen die plaatsvinden binnen en buiten de organisatie. Het zich aanpassen van een individu of organisatie aan zijn veranderend ecologisch systeem kan worden gezien als een leerproces. En als de organisatie zich niet kan of wil aanpassen indiceert dat een gebrek aan leervermogen of verandervermogen. En dan kan de organisatie niet meer voortbestaan en zal zij verdwijnen. Voor een individu geldt iets soortgelijks; als die niet in staat is zich aan te passen aan zijn omgeving gaat er ook iets fout. Hij is dan niet ‘aangepast’. Veranderen, leren, ontwikkelen, aanpassen zijn dus begrippen die erg dicht elkaar aan liggen. ER zijn wel een paar verschillen te ontdekken. Veranderen is een breed begrip Eigenlijk kun je verandering alleen achteraf constateren. Als de toestand op een bepaald tijdstip anders is dan op een tijdstip daarvoor, dan heeft er verandering plaatsgevonden. Dat kan een gewenste of ongewenste verandering zijn, gestuurd of niet gestuurd, gewild o gingewild, bewust of onbewust, door impulsen binnen in een mens of van buiten. Veranderen heeft in essentie twee betekenissen: ten eerste het bestaan van een andere toestand op moment 2 in vergelijking moet moment 1. We zeggen dan: ‘Er is iets veranderd’ of: ‘We hebben iets veranderd’. Maar er is ook een tweede betekenis van veranderen. We zeggen dan: ‘We zijn iets aan het veranderen’, of: ‘Er verandert iets’. We verlaten de toestand zoals hij nu is: we breken ermee.
jezelf en van anderen. Een specifieke manier van leren is conditioneren. Hierbij leren mensen, mar de eigen wil en het bewust gestuurd proces is (deels) afwezig. Door impulsen van buiten leren (en veranderen) mensen. Maar leren kan juist ook zeer gestuurd, gewild en gepland zijn. Ten slotte neemt de leermeester of leraar vaak een speciale positie in. Als de leermeester en de leerling samenvallen in één persoon is er sprake van bewuste, gewilde en geplande leerprocessen door één actor. In de veranderkunde noemen we dit zelfsturing. Maar soms is een er een leraar gewenst of nodig, om de leerling nar nieuwe gebieden mee te nemen. Vanuit de leermeester gezien wordt dit wel degelijk gestuurd en gepland (als het professioneel gebeurt). Een dergelijke leermeester noemen we in de leerkunde: een leraar en in de veranderkunde: een interventionist (soms in de gedaante van een coach, een therapeut, een mentale hulpverlener, een psycho-sociale begeleider, etc). Bron: ‘Gaming, organisatieverandering met stelsimulaties’ ISBN 978 90 13 10603 9
De Redactie
Lentekriebels
Leren is een smaller begrip Bij leren is er een helder moment als het (bewuste) leren begint. Er is dan sprake van een hapering of perplexiteit. We realiseren ons iets, we leren. Het begint met dat moment dat we iets niet weten. Dat niet weten kan ons ook geleidelijk aan duidelijk worden. Daarnaast is er bij leren ook altijd sprake van een mens, een actor of een groep mensen of actoren. Er is een subject dat leert. Leren wordt dan opgevat als veranderen om te verbeteren. Het wordt geassocieerd met groeien en ontwikkelen in een positieve richting. Het is dus altijd in een richting die gewenst is en die beter is dan de toestand daarvoor. Dat is anders dan bij veranderen. Daar kan het twee kanten uitgaan: positief of negatief. Het is anders dan daarvoor. Leren is iets tot je nemen of iets ontwikkelen dat je nog niet had. En dat nieuwe stelt je in staat beter te zijn dan je was. Met betrekking tot het proces is het verschil tussen veranderen en leren aanzienlijk kleiner. Als je zegt: ‘Ik ben aan het leren,’of: ‘Ik ben aan het veranderen’, is het verschil in betekenis van de woorden veranderen en leren nagenoeg afwezig. Bij onbewust leren is het beginpunt van het leren veel minder helder. De constatering dat er geleerd is komt achteraf of geleidelijk aan tijdens het leren zelf. Maar de toestand achteraf wordt gekenmerkt als: ‘Ik heb geleerd’ en dat wordt positief gewaardeerd. Het leren herkennen van onbewust leren en het nut van impliciet leren, is op zich weer een leerproces. Als men zich dat bewust wordt kan men dat vaker toelaten. Je kunt leren van
14
Colofon Nieuwsbrief nr.1, jaargang 8 Kwartaalblad van de Internationale Beroepsvereniging van Marcos-therapeuten Sluitingsdatum voor inlevering kopij: 23 mei 2013 Redactie: Mirjam Jacobs, Fiet Muris, Maria Vrancken, Gim Muris Vormgeving: Jacobs Vormgeving e-mail:
[email protected]
15
