-1COLOFON
Inhoud
Het Technisch
Van de redacteur
2
De techniek van RL, FM en IR
3
Installaties voor slechthorenden
4
Toegankelijkheid
Staalvezelbeton
5
Deze commissie
Ringleiding op staalnet
6
Frequentiebanden voor FM apparatuur
7
Geluid in haar oorspronkelijke vorm
9
Bulletin van de NVVS is een uitgave die wordt verzorgd door de
pagina
Commissie
houdt zich bezig met voorzieningen voor slechthorenden zoals ringleidingen, infrarood en FM. De inhoud van de ingezonden artikelen valt onder de verantwoordelijkheid van de auteur. Het Technisch
Het rekenvel Nagalm.xls
13
De NVVS
15
-2-
Van de redacteur De jaarlijkse CT-dag is op zaterdag 19 maart 2011. Zet hem in uw nieuwe agenda. Het is deze keer niet in Hilversum maar in Tilburg. Goed te bereiken met het openbaar vervoer. Op het programma staan vermoedelijk: de Nokia halslus, perfecte akoestiek, invoer van keuringen in de Hoorwijzer en de juistheid daarvan controleren, kalibreren van de meetapparatuur. En uiteraard komt u als keurder ook aan het woord. U krijgt de uitnodiging half februari per e-mail. Als het laatste jaar uw email adres is veranderd, geef dat dan aan mij door. Maar noteer nu de datum! Een andere activiteit is de cursus voor nieuwe keurders. Aanvankelijk was die eind 2010 gepland. Dat wordt nu maart 2011. Keurders die zich al eerder hadden aangemeld, zijn al rond 15 december door mij benaderd. Als u niet benaderd bent, maar wel denkt in aanmerking te komen voor de cursus, meldt u zich dan bij mij. Via www.nvvs.nl/ringleiding kunt u steeds de nieuwste versie van de lijst van hoorhulpmiddelen opvragen. Momenteel is dat ALDS 2010-6. Er is het een en ander te doen geweest over deze lijst. Het contact met een leverancier verliep nogal stroef. Hij beschuldigde ons van partijdigheid. Gelukkig hebben we nu de goede informatie gekregen (dat hopen we). Maar voor de zekerheid staat nu op de lijst: ‘Under construction’. De lijst kan altijd nog beter. Bij dit Technisch Bulletin treffen de keurders ook de nieuwe folder aan. Hij vervangt op termijn de oude folder ‘Goed horen in gebouwen’. Die oude folder mag nog gebruikt worden. Op het hoofdkantoor heeft men nog een paar honderd oude folders.
Bulletin verschijnt ook op de site www.nedring.nl
Technisch Bulletin december 2010.
Bij veel stukjes in dit Technisch Bulletin staat geen schrijver vermeld. In dat geval komt het van ondergetekende. Gelukkig heb ik ook een paar bijdragen van andere keurders ontvangen. Dan is hun naam uiteraard vermeld. Maar ik hou me aanbevolen voor meer kopij. Eddy Ivens, secretaris Commissie Toegankelijkheid.
-4-
-3-
De techniek van RL, FM en IR
Installaties voor slechthorenden: brochure
De drie methodes om draadloos geluid over te brengen naar het hoortoestel
We hebben al een jaar de brochure ‘Voorzieningen voor slechthorenden in
beginnen allemaal met een elektrisch signaal bij de zender en eindigen met
gebouwen, leidraad voor de beheerder’. Daarin wordt het belang van een
een magnetisch signaal bij het hoortoestel. De luisterspoel in dat toestel zet het
ringleiding of andere voorziening uitgelegd. Ook komen de voor- en nadelen
signaal weer om in een elektrisch signaal dat versterkt wordt en dan via een
van RL, IR en FM aan de orde. Tenslotte geeft die brochure een stappenplan
luidsprekertje in het oor komt.
voor beheerders van gebouwen om tot een goede voorziening te komen.
RL = ringleiding. Hier is de ringleidingversterker de zender en de ringleiding-
Onze brochure kan besteld worden in de NVVS-winkel, zie de pagina in Horen.
draad de antenne. Door een flinke stroom door de draad ontstaat er voldoende
Keurders die goede ringleidingen actief in hun regio willen promoten, kunnen
magnetisch veld voor de hoortoestellen binnen de lus. Eigenlijk is dit het
via mij of rechtstreeks bij Lila een aantal brochures aanvragen.
principe van de transformator. De ringleidinglus is de primaire en het luisterspoeltje is de secundaire spoel van de transformator. FM = frequentie modulatie. Eigenlijk is de benaming hier fout. We zouden moeten spreken over radiofrequent. In het verleden was er ook radiofrequente overdracht via amplitude modulatie (AM), nu komen er ook digitale modulaties zoals bij BlueTooth (BT). Maar de meeste apparatuur voor slechthorenden
Het Cliëntenbelang Utrecht heeft ook zo’n brochure. Je kunt hem downloaden van de site www.batutrecht.nl. Klik op ‘Brochures’ en kies nummer 19: Installaties voor slechthorenden. Deze brochure heeft grotendeels dezelfde opbouw als de NVVS-brochure. Maar in de brochure van Cliëntenbelang Utrecht staat ook een overzicht van allerlei typen zalen en de voorzieningen die daar geschikt zijn. Ook geeft deze brochure wat aandacht aan Blue Ear,
gebruikt inderdaad frequentie modulatie (FM). Bij al deze technieken wordt een
een techniek die wellicht over 10 jaar algemeen beschikbaar is.
‘draaggolf’ gemoduleerd, dat wil zeggen dat hij wordt voorzien van de gewenste
Onze brochure meldt dat ontvangstapparatuur voorzien moet zijn van halslus-
geluidsinformatie. De draaggolf is een signaal dat in de praktijk een hoge
sen. In de Utrechtse brochure worden ook luisterhaakjes en hoofdtelefoons
frequentie heeft, iets tussen 100 MHz en 1000 MHz, bij BT nog hoger. In de
besproken. Luisterhaakjes zijn ook geschikt voor stereo-luisteren. Maar ze zijn
ontvanger wordt de geluidsinformatie weer van de draaggolf afgehaald en via
om hygiënische redenen minder geschikt voor gebruik in algemeen toeganke-
een halslus (soms via oorhaakjes) magnetisch aan het hoorapparaat
lijke zalen. Hoofdtelefoons zijn voor hoortoestelgebruikers al helemaal niet
doorgegeven.
geschikt. Een stappenplan voor de beheerder van een gebouw zonder
IR = infrarood. Hier wordt gebruik gemaakt van onzichtbaar licht, dat nog roder
voorziening ontbreekt in de Utrechtse brochure.
is dan gewoon rood licht en daardoor voor mensen onzichtbaar. Dat IR-licht is
Als je als keurder actief ringleidingen wil gaan promoten, kun je natuurlijk ook
een drager die via amplitude modulatie één of meerdere draaggolven krijgt. Die draaggolven zijn dan bijvoorbeeld 2,3 en 2,8 MHz. Zij worden dan weer FM gemoduleerd met de gewenste geluidsinformatie. In het verleden werd hier ook wel AM modulatie toegepast. Maar dat gaf problemen met gloeilampen die ook een veel infrarood uitstralen. Gevolg: een flinke bromtoon.
van de brochure van Cliëntenbelang Utrecht gebruik maken, in plaats van de NVVS brochure. Je kunt de Utrechtse brochure downloaden en afdrukken (11 pagina’s). Hij is niet te bestellen. Suggesties en opmerkingen zijn van harte welkom bij de opsteller van de brochure:
[email protected] .
-6-
-5-
Staalvezelbeton Onderstaand artikel trof ik aan in Matrix, kwartaalblad van de Technische Universiteit Eindhoven, najaar 2010. Een keurder zal misschien denken ’Wat hebben wij met beton te maken?’. Maar adviseurs die geregeld proeflusmetingen verrichten weten welke desastreuze invloed de gebruikelijke bewapening heeft op het magnetische veld van een ringleidinglus.
Ringleiding op staalnet Voorlopig zullen we als adviseurs voor ringleidingen nog weinig staalvezelbeton tegen komen. Dragende vloeren worden over het algemeen gemaakt met staalnetten. Dat staalnet heeft dan vaak een maaswijdte van ongeveer 12 cm en staaldraden met een dikte van ongeveer 1 cm. Door zo’n staalnet vindt een flinke demping van het magnetische veld plaats. Een proeflusmeting vooraf is dan hard nodig, zeker als de breedte van de zaal meer dan 4 meter is.
Goedkoper bouwen dankzij ‘paperclips’ in beton. Met het instorten van een verdiepingsvloer is aangetoond dat een woningcasco van beton zonder wapeningsstaven pas opgeeft bij een belasting van bijna anderhalve ton per vierkante meter. Nog belangrijker is dat de scheuring volgens een voorspelling optreedt. Daarmee wordt het bouwen met staalvezels in plaats van met wapeningsnetten ook veilig en kan de traditionele bouwwereld haar scepsis laten varen. Dit onderzoek van de faculteit Bouwkunde zal leiden tot belangrijke kostenbesparingen in de bouw. Staalvezelbeton is een alternatief voor gewapend beton. In plaats van stalen wapeningsstaven of netten worden staalvezels met een lengte van zes centimeter toegevoegd voor het verkrijgen van constructieve eigenschappen. De betonbranche kan opgelucht ademhalen. Dat er nu bewezen is dat staalvezelbeton voorspelbaar gedrag vertoont, zal acceptatie bevorderen. Er zullen meer proeven volgen. De grootste vraag is nu wanneer de constructies in de bouwvoorschriften worden toegestaan. Doorslaggevend daarvoor is de betrouwbaarheid en objectiviteit van het onderzoek. Daarom hebben de projectpartners uit de betonbranche gekozen voor de TU/e, voor de daadkracht en de faciliteiten van het laboratorium van de faculteit Bouwkunde.
Bovenop de ruwe betonvloer komt tegenwoordig vaak nog vloerverwarming. De plastic buizen van die vloerverwarming zijn geen probleem en ook het verwarmingswater geleidt zo weinig dat ook dat geen probleem is. Maar vaak wordt die vloerverwarming aangebracht op een dun staalnet met draden van ongeveer 0,5 cm dikte. Als er op dat staalnet ook nog een ringleiding aangelegd wordt dan zorgt ook dit dunnere staalnet voor een flinke demping. Nico Vrouwe en Raphaël Vlaar hebben in een praktische situatie nagegaan of het uitmaakt hoe je de ringleidingdraad op een staalnet legt. Ze vonden dat het werkelijk een verschil maakt ! Bij het in aanbouw zijnde gemeentehuis in Heemskerk was de leiding op het staalnet bevestigd. Op enkele plaatsen was het veld in de zaal echter toch ruim beneden de verwachtingen. Ze constateerden dat op die plaatsen de bedrading over grote lengte op de betonmatten was bevestigd en wel in de lengte-richting tegen een van de staven van de mazen. Nadat ze de draden naar het midden van de mazen hadden verplaatst was het euvel verholpen.
-8-
-7Uiteraard blijft het verstandig om zo ver mogelijk van het staalnet vandaan
Op het ogenblik kennen Europa, Afrika en Azië twee GSM-banden: de
te blijven. Als er vloerverwarming op een staalnet ligt, dan leg je de
900 MHz en de 1800 MHz band. In Noord- en Zuid-Amerika kent men twee
ringleidingdraad bovenop de plastic verwarmingsbuizen. Een andere manier
andere banden: 850 MHz en 1900 MHz. Vandaar dat je als Europeaan een
om wat afstand te houden is het gebruik van VMVK kabel. Nico en Raphaël
triband of quadband toestel moet hebben om ook in Amerika te kunnen bellen.
2
adviseren daarom vaak het gebruik van XMVK kabel van 2 X 1,50 mm . Deze
Via de veiling komt nu de zogenaamde 800 MHz band in Europa beschikbaar
is zo'n 8 a 10 mm dik en alleen daardoor al minder onderhevig aan de invloed
voor GSM telefonie. De informatie van het Ministerie van Economische Zaken
van het ijzer (ligt er iets hoger bovenop). Afhankelijk van de versterker kan dan
is niet erg helder, maar ik denk dat het gaat om de frequenties van 790 tot
één ader gebruikt worden, of beide aders parallel.
862 MHz. Dat zijn nu nog de TV kanalen 61-69 van de (analoge) UHF band. Voor zover er geen regionale TV zender die kanalen gebruikte, werden ze tot nu toe met een laag vermogen ook gebruikt door Sennheiser. Hun microfoons en andere FM apparatuur gebruikt 516 - 865 MHz. Sennheiser zal dus moeten uitwijken naar onderen en een beetje naar boven. Enkele andere fabrikanten van FM apparatuur gebruiken tot nu toe lage frequenties in de VHF band (150 220 MHz). De anderen gebruiken juist een smalle hoge band die gespaard blijft: 863-865 MHz. Het zal in die hoge UHF band wel druk worden. De FM apparatuur mag daar gebruikt worden met maximaal 10 mW erp (effectief uitgestraald vermogen). Voldoende voor draadloze microfoons en apparatuur voor slechthorenden. Maar er is geen alleenrecht op het gebruik van die band te krijgen. De kans op storing door een ander systeem wordt dus groter. Als u een en ander zelf wil uitzoeken kunt u een aantal websites raadplegen:
Frequentiebanden voor FM apparatuur
Nationaal Frequentieregister: appl.at-ez.nl/nfr/main_nfr.html
Er is de laatste tijd onduidelijkheid over de frequenties die gebruikt worden voor
Rijksoverheid: www.rijksoverheid.nl
draadloze microfoons en ook voor FM apparatuur voor slechthorenden. Er komt
Vereniging voor Podiumtechnologie:
binnenkort een veiling waarin telecombedrijven kunnen bieden op nieuwe
www.zichtlijnen.nl
banden voor de GSM telefonie. Het is de bedoeling dat die nieuwe banden
Sennheiser: www.sennheiser.nl
vanaf 1 januari 2013 beschikbaar zijn. Als dat problemen oplevert, kan het
Professionele Audio - Draadloze microfoon systemen - Frequentiezoeker
uitgesteld worden tot eind 2014.
met het zoekwoord: ‘ 800 MHz ‘
met het zoekwoord ‘ frequentieveiling ‘ en kies dan:
- 10 -
-9-
Geluid in haar oorspronkelijke vorm
we merken doordat men na verloop van tijd aan dit niveau gewend is en aan een “zwaarder” toestel moet. Gevallen van verandering naar een “lichter”
van Lukas Emmens, audiotechnicus en keurder
toestel zijn bij mij niet bekend.
Uit een onlangs gehouden lezing is gebleken dat geluidsbeleving een
Dit heeft mij ertoe gebracht om, zeker in de huiselijke sfeer, weer terug te gaan
nauwelijks onder de aandacht gebrachte manier van “horen” is, laten we
naar akoestisch luisteren en het afgezwakt gehoorgedeelte weer actief te laten
zeggen van geluid kunnen genieten.
worden. Dit is op eenvoudige wijze te trainen. Met enige persoonlijke en ook
Al onze aandacht gaat uit naar technische middelen, die zorg moeten dragen
om technische reden, kies ik daar de concerten van Andre Rieu voor en zeker
voor een goede overdracht naar de slechthorende(n). Daar is niets mis mee.
niet de huidige registraties van pop- en discomuziek. Een goed alternatief is
Maar dit is naar mijn mening slechts een eenzijdige benadering.
muziek die men kent of ook heel sterk weet te waarderen. Ik zou u erop willen
In dat kader heb ik die lezing gehouden: om de sfeer, de middelen en kwaliteit
wijzen er op toe te zien of de registratie van Duitse makelei is. Want kijk maar
van de luisteromgeving aan te passen. Dat valt vaak heel erg mee en het zal
eens naar een Duits amusementsprogramma. Daar zit gevoel in en heeft vrijwel
door personen in dezelfde ruimte zeker als aangenaam worden ervaren. Met
altijd een uitstekende geluidmix en klankverhoudingen. De concerten van
andere woorden, een akoestische aanpassing i.p.v. een persoonsgebonden
Andre Rieu worden om die reden geregistreerd door de ZDF. Bij veel andere
stukje techniek.
omroepen wordt geluid aangepast middels technische apparatuur, waardoor de
Op de werkvloer wordt men gewaarschuwd voor lawaaidoofheid. Alle mogelijke
ambiance en het gevoel is verdwenen. De ouderen onder ons luisteren nog
waarden in dB’s worden daarbij aangehaald. Maar doen we dat al niet aan
graag naar oude opnamen van een cassette bandje en zelfs nog van
slechthorenden door ze gehoorapparatuur aan te meten? De desbetreffende
grammofoonplaten. Reden daartoe O.. de oorspronkelijke “zuivere” klank en
persoon krijgt de “buitenwereld” te horen op een niveau, dat (veel) luider is, met
het gevoel wat daarin wordt aangesproken. Men neemt de bijgeluiden van ruis
als reactie: ‘dit is prima, ik kan het goed horen’. Ik ben geneigd om te zeggen,
en tikken voor lief.
men krijgt een overdosis aan informatie, die na filtering / equalizing
De Duitse Technici zien kans om in geval van een TV uitzending ook te laten
geoptimaliseerd wordt tot een goede verstaanbaarheid. Men gaat daar naar
horen wat men ziet. Er is sprake van een heel doorzichtig geluidsklankbeeld,
mijn mening voorbij aan het feit dat het goedhorende deel overmatig sterk
waarin alle klanken en muziekinstrumenten te onderscheiden zijn en niet
wordt aangesproken en het gehoor zal van nature dit langzaam aanpassen tot
worden overspeeld of opgeslokt worden door het volume van overige
een normaal niveau, door de spiertjes in het middenoor aan te spannen. Dit
instrumenten of zang. En dan neem ik bijvoorbeeld een koorzang met een
kan een afnemende gevoeligheid van het horen tot gevolg hebben. Men is
beeld in de bergen, dat klinkt alsof ze in een kerk staan wel voor lief. Maar sfeer
bezig om zijn of haar oor te “bederven”, vergelijkbaar met het werken in een
heeft het wel en die sfeer probeer ik slechthorenden weer te laten herkennen.
luidruchtige ruimte, wat men dan lawaaidoof gaat noemen. Doen we dat
Vandaar mijn negatief advies om bij een dergelijke training popmuziek te
eigenlijk ook niet met het gebruik van ons gehoortoestel? Zeker is dat de al
gebruiken. In mijn bedrijf mocht een muzikant nooit optreden als geluidsmixer,
afgezwakte delen van het gehoorbereik nog minder gaan presteren. Dat gaan
want binnen een paar minuten zou dan al te horen zijn welk instrument hij bespeelt, immers dat is zijn referentie in het muziekplaatje en zal altijd
- 12 -
- 11 domineren. Hij moet uiteraard wel verstand van muziek, muziekinstrumen-
oorschelpen zijn in dit geval af te raden,
ten en hun klankvorming kennen. Bezoekers van mijn lezingen, geef ik de
evenals modellen met een nieuwe
opdracht mee, om naar een beeld te kijken en daarop een instrument uit te
ontwikkeling om ruimtelijk te kunnen
zoeken en daarop zich te concentreren. Het geluid wat daarbij hoort zich
luisteren. Let er ook op dat de
bewust te maken, opdat daarbij de vraag wordt beantwoord, wat ik zie, dat hoor
hoofdtelefoon ‘Open Air’ is. Dan is er
ik ook. Door dit vaker te doen en/of steeds een ander instrument te kiezen leert
minder dreun te horen.
men weer te luisteren en wordt na wat training ook het gevoel aangesproken.
Het gebruik van meervoudige
Het is aan te raden dit zonder gehoortoestel te doen. Als daarbij het volume te
luidsprekersystemen, doorgaans
hoog moet worden ingesteld en irritant is voor gezinsleden of buren, dan is het
uitgevoerd in kleine afmetingen, zijn een
gebruik van een hoofdtelefoon aan te raden.
drama voor hoortoestel gebruikers.
Ons gevoel onderscheidt vier klankgebieden en activeert de daarbij behorende
Gewoon terug naar een weergave middels
prikkels.
twee luidsprekers, het liefst van hout, heeft alle voorkeur. Als men daartoe ook
Deze zijn angst bij extreem lage frequenties, het gerommel van onweer is daar
nog de keuze heeft van het aantal luidsprekers in één box, dan gaat de
een voorbeeld van. De klap van de ontlading van onweer, dat zijn hoge tonen
voorkeur uit naar een drie luidspreker-bezetting. Daarmee is het bepalen van
met veel harmonische klanken zet ook aan tot angst en bang zijn. Extreem of te
de gewenste klank beter te doen, dan bij een twee luidspreker systeem. Er zijn
veel hoge tonen bij muziek weergave zet aan tot agressie en paniek.
luidsprekersystemen met drie luidsprekers waarvan er één de basluidspreker
Blijft over de klanken die een aangenaam gevoel tot gevolg hebben, dit zijn
is. Deze kunnen zonder problemen toegepast worden. Zorg er wel voor dat de
klanken die rijk zijn aan tonen uit het lage frequentie gebied en klanken die
twee hoofdluidsprekers vanaf de luisterplaats binnen het gezichtsveld vallen.
meer domineren in het midden en middenhoog frequentiegebied. Deze geven
Dit alles is het gevolg van het feit dat gebruikers van hoortoestellen niet of
een prettig gevoel, neiging tot bijvoorbeeld meezingen of neuriën, kan het
nauwelijks richting kunnen bepalen, als gevolg van het rondom gevoelig zijn
gevolg zijn.
van de microfoontjes op het gehoortoestel. Het beluisteren van radio of
Terugkomend op de keuze van een hoofdtelefoon, dan is een bruikbaar model
televisieprogramma’s kan doormiddel van het hier besproken type
voor slechthorenden een type met een grote ruime schelp, zodanig dat een
hoofdtelefoon. Ook een mogelijkheid is het zogeheten kinbeugel systeem,
gebruiker van een gehoortoestel zijn gehele oor met gehoortoestel afdekt.
waarbij men dan geen gehoortoestel kan gebruiken. Daarin zijn zowel Infra
Opdat het microfoontje op het gehoortoestel ook binnen de luisterschelp komt.
Rood systemen als ook radiofrequente overdracht te koop. Daarbij heeft men
Dat is één van de attentie punten voor de keuze van een hoofdtelefoon. Een
bij RF systemen het voordeel van het beluisteren, vaak door het hele huis
type waar ik zelf goede ervaringen mee heb is het type HD 62 TV van het merk
heen, dit in tegenstelling met IR overdracht, waarbij de ontvanger in de
Sennheiser. Het voorgaande en heel goed bruikbare model is model reference
kinbeugel zichtverbinding met de zender moet hebben, als men zich omdraait
II, type HD 540 eveneens van Sennheiser. Beide modellen zijn niet irritant bij
of achter een voorwerp zit, die de zichtverbinding onderbreekt, dan heeft men
het dragen ervan. Het gebruik van kleine en nauwelijks bedekkende
geen ontvangst.
- 13 -
- 14 -
Het rekenvel Nagalm.xls Wij houden ons bezig met ringleidingen en andere voorzieningen voor slechthorenden. De akoestiek is ook erg belangrijk voor slechthorenden, maar van dat gebied weten de meeste van ons weinig. Ik ook niet. Men heeft me al een paar keer gevraagd om een akoestisch advies uit te brengen, maar daar heb ik me tot nu toe niet aan gewaagd. Als je in een galmende zaal komt, wil je toch wel eens mondeling een goede raad geven. Dat was kennelijk ook al in 1990. Toen heeft de heer Cornelissen in het Technisch Bulletin van november een berekening van de nagalm gepresenteerd volgens de methode van Sabine. Deze formule geeft een goede benadering van de nagalmtijd. De formule luidt: t = 0,16 * volume / absorptie. Het volume is in kubieke meters, de absorptie in Sabins. De absorptie van de zaal wordt gevonden door de oppervlaktes van de wanden te vermenigvuldigen met de absorptie-coëfficiën-
Eerst dient men links de afmetingen van de zaal op te geven. Daarna komen in
ten. Dat zijn waardes tussen 0,0 en 1,0, zie de
het midden de absorptie coëfficiënten van (het grootste deel van) de wanden,
tabel. Deze waardes komen uit het artikel van
vloer en plafond. Als een wand uit twee gedeeltes bestaat, bijvoorbeeld 80 %
de heer Cornelissen, aangepast en aangevuld
hout en 20% steen, geeft men in het midden de waarde van het hout op en
met waardes die ik op internet vond.
komt rechts de waarde van de steen en daarnaast de 20%. Zie het voorbeeld
Voor een goede spraakverstaanbaarheid moet
van de huiskamer hierboven.
de nagalmtijd minder dan 0,8 s zijn, onder de 0,5 s is prima.
Ook personen zorgen voor absorptie: 0,5 Sabin per persoon. Het aantal mensen kan men onderaan invullen.
De formule van Sabine heb ik ingebracht in een rekenvel (spreadsheet). U kunt dat downloaden van mijn prive site: http://home.hccnet.nl/e.ivens/nvvs.htm Het begint met uitleg. In het werkblad “Berekening” dient men de gele cellen in te vullen. De licht-blauwe cellen kunnen zonodig ook ingevuld worden. In een aantal witte cellen staan formules; typ daar niet per ongeluk overheen, want dan kan het programma uiteraard niet meer correct rekenen ! Gelukkig kunt u het rekenvel opnieuw downloaden van mijn site.
- 16 -
- 15 -
De NVVS
Nu reageerde de man alsof hij zo juist een geestelijke wasbeurt had ondergaan. ‘Wat doet u dan bij de NVVS ?’
van Arend Ooms, keurder
‘Ik keur ringleidingen in diverse gebouwen in de Haagse regio’.
De ringleiding moest op goede werking worden gecontroleerd. Ik meldde mij op
‘Oh, u komt voor de dovenlus‘ riep hij luid. Ik deed of ik het woord dovenlus niet
het afgesproken tijdstip bij de receptie. Een kokette dame, vast grootafnemer
had gehoord. ‘Ja, dat klopt en de organisatie waar voor ik dit doe heet NVVS,
van L’Oréal cosmeticaproducten, belde met iemand in de diepe ingewanden
de Nederlandse Vereniging Voor Slechthorenden’. Zijn gezicht ontspande zich
van dit immense kantoor. Na luttele minuten kwam er een medewerker van het
en hij zei: ‘neem mij niet kwalijk beste man, maar ik begreep dat u namens de
Ministerie naar mij toe. Hij leek op Boris Brander een vooraanstaande oorlogs-
Nederlandse Vereniging Van Sportvissers komt. Ziet u, wij hebben hier achter
held op de vloot van Michiel de Ruyter. Zijn kin was versierd met een pluizig
het gebouw een hele mooie visvijver en ik dacht dat u naar de algengroei komt
baardje. Zijn hoofdhuid leek door weer en wind gelooid.
kijken. Toen ik u vroeg, wat heeft u, bedoelde ik wat voor hengel heeft u. Ik en
Hij bleek niet goed geïnformeerd te zijn want hij vroeg enigszins schuchter:
mijn vriend Karel vissen namelijk met een Amerikaantje. Deze hengels hebben
wat komt u hier doen mijnheer? ‘Ik kom namens de Nederlandse Vereniging
een enorme zwiep, liggen goed in de hand en zijn speciaal gecertificeerd voor
Voor Slechthorenden de NVVS, de ringleiding keuren. Uw heer Bril heeft ons
vissen in troebel water’.
dit verzocht’.
Nadat ons misverstand was opgelost kon ik beginnen met keuren. Nadat ik de
Hoewel hij geen gehoorapparaat droeg was hij kennelijk toch slechthorend
ringleidingkeuring beëindigd had belde ik hem op om me bij hem af te melden.
want hij zei: ‘van de NVVS ben ik al jaren lid’.
Hij bedankte mij uitbundig en begeleidde mij door vele gangen en portalen naar
‘U draagt geen gehoorapparaat’ antwoordde ik.
de uitgang van het giga gebouw.Bij de buitendeur gaf hij mij een hand en zei :
‘Bij ons draagt alleen mijn visvriend Karel zo’n ding. Wij gaan altijd naar
‘goede vangst’. Ik heb hem in zijn waarde gelaten. Hij leeft in een andere
stekkies die de anderen niet weten. Je zit er heerlijk beschut tegen de wind
wereld.
achter de struiken. Ja mijnheer, wij hebben daar al vele karpers aan de haak geslagen’. Ik luisterde aandachtig naar zijn verhaal maar begreep niet wat dit alles met mijn bezoek te maken had. Het viel mij wel op dat hij een door weer en wind gelooide hoofdhuid had. ‘Wat hebt u ?’ vroeg hij aan mij. Ik vermoedde dat hij naar mijn gezondheid informeerde of naar mijn spaartegoeden bij wankelende banken. Daar ik gelukkig geen kwalen of gebreken heb zei ik: ‘Ik heb niets, ik voel mij kiplekker en als u zou weten waar ik gewerkt heb, zou u mij zeker niet naar mijn spaartegoeden vragen’.
