Van buitenbeentje tot buitengewone sporter? Kinderen met een (fysieke) handicap | district Ekeren (Antwerpen)
Foto Tomas Klein @ Antwerp Iron Kid 2009
Opleiding sportfunctionaris Sportdiversiteitsbeleid op het lokale niveau Naam docent: Jef Cas Naam cursist: Steve Faes December 2011
1
Inhoudstabel ...................................................................................................... 2 Algemene informatie ............................................................................................ 3 Hoofdstuk 1: Gegevens verzameling ......................................................................... 4 1.1 Bevolkingssamenstelling district Ekeren .................................................................. 4 1.2 Doelgroep en subdoelgroep ................................................................................. 5 1.3 Overzichtstabel relevante organisaties ................................................................... 9 1.4 Overzichtstabel van het reeds bestaande sportaanbod voor de (sub)doelgroep .................... 9 1.5 Interviews en groepsgesprek.............................................................................. 11 Hoofdstuk 2: Analyse van de gegevens .................................................................... 12 2.1 Evaluatie interviews en groepsgesprek .................................................................. 12 2.2 Communicatie............................................................................................... 15 2.3 Mobiliteit .................................................................................................... 15 2.4 Netwerk ...................................................................................................... 16 2.5 SWOT analyse ............................................................................................... 16 2.6 Infrastructuur ............................................................................................... 17 Hoofdstuk 3: Doelstellingen.................................................................................. 18 Hoofdstuk 4: Actieplan........................................................................................ 18 4.1 Communicatie............................................................................................... 18 4.2 Sportclubs ................................................................................................... 21 4.3 Infrastructuur ............................................................................................... 21 Bronnen .......................................................................................................... 22 Bijlagen .......................................................................................................... 22
2
ALGEMENE INFORMATIE Cursist: Stad: District:
Steve Faes Antwerpen Ekeren
Antwerpen Dienst sport en recreatie Francis Wellesplein 1 2018 Antwerpen 03 338 65 17
[email protected] www.antwerpen.be/sport
Verantwoordelijke Karin De Craecker
[email protected]
vzw Antwerpen Sportstad Atletenstraat 80 2020 Antwerpen 03 292 84 70
[email protected] www.antwerpen.be/sport
Verantwoordelijke Bart Vrints
[email protected]
District Ekeren Sportantenne district Ekeren Sportantenne Ekeren Veltwijcklaan 31 2180 Ekeren-Antwerpen 03 338 29 00
[email protected] www.ekeren.be
Sportantenne Sofie Bras
[email protected]
3
HOOFSTUK 1 | Gegevensverzameling 1.1 Bevolkingssamenstelling district Ekeren: Ekeren is één van de negen districten van de stad Antwerpen. Het is één van de kleinere districten, met in verhouding tot de meeste andere districten, een lagere bevolkingsdichtheid. Ekeren is gelegen aan de noordelijke rand van de stad, heeft Merksem en Antwerpen (2030 Luchtbal) als buurdistricten en grenst eveneens aan de gemeenten Brasschaat, Kapellen en Stabroek (Hoevenen). Ekeren telt in totaal 22 592 inwoners, waarvan 11 514 vrouwen en 11 078 mannen (2011).
Bron stad Antwerpen, Districts- en loketwerking (2011)
1.2 Doelgroep en subdoelgroep
4
Doelgroep: kinderen lagere school (6 >12 jaar) Subdoelgroep: kinderen met een (fysieke) handicap Inleiding Kinderen hangen om te sporten voor een groot deel af hun ouders: bij de keuze van sport, om hen naar trainingen en wedstrijden te brengen, om hun outfit te wassen en strijken tegen hun volgende optreden tot het knopen van hun veters voor hun eerste wedstrijd. Dat is echter niets in vergelijking met ouders van kinderen met een handicap, hun dagtaak staat soms helemaal in het teken van het helpen en ondersteunen van hun kind in het ‘normale leven’. Wat als hun kind ook nog eens aan sport wil doen? Kunnen zij ergens terecht in de gemeente? Kunnen ze in de groep van hun klasgenootjes terecht of enkel apart? Is de infrastructuur voldoende aangepast? Is er een bekwame begeleider ter beschikking die ervaring heeft in de omgang met de handicap? Het mag niet verbazen dat de sportparticipatie beduidend lager ligt in vergelijking met valide mensen/kinderen. Regio Door de (in aantal) beperkte doelgroep is het noodzakelijk om het onderzoek ruimer te trekken dan enkel district Ekeren. In dit onderzoek wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor kinderen met een (fysieke) handicap van district Ekeren maar deze mogelijkheden worden onderzocht in de ruime omgeving rond Ekeren, aldus de aangrenzende districten van de stad Antwerpen en de buurgemeenten van Ekeren: Kapellen, Brasschaat, Hoevenen (Stabroek). Definitie handicap Het lijkt me noodzakelijk om te starten met een definitie van wat een handicap juist is. Van het VFG (Vereniging personen met een handicap vzw) kreeg ik volgende definitie die met “G-sport Vlaanderen” werd overeengekomen (G-sport Vlaanderen is een recent opgericht overlegorgaan rond sport en handicap): Personen met een handicap zijn personen met langdurige fysieke, psychische, verstandelijke of zintuiglijke beperkingen die hen in wisselwerking met diverse drempels kunnen beletten volledig, daadwerkelijk en op voet van gelijkheid met anderen te participeren in de samenleving en meer bepaald wat sport betreft. G-werking te Ekeren Na onderzoek bleek er in district Ekeren zelf reeds een mooi aanbod aanwezig voor kinderen met een mentale handicap. Verschillende sportclubs hebben ofwel een G-afdeling ofwel zijn er kinderen actief in de reguliere werking. Bovendien is er een Akabe³ scoutsvereniging voor kinderen met een mentale handicap welke ook af en toe sport inplant. Uit een bevraging bij alle Ekerse sportclubs bleek dat geen enkele club jeugdleden heeft met een fysieke handicap. Enkel tafeltennisclub Nodo heeft ervaring met meervoudig Belgisch kampioen rolstoeltafeltennis Bart Brands, intussen een volwassen (top)sporter. Aangezien er voor kinderen met een mentale handicap reeds een mooi aanbod beschikbaar is in het district (en ook in buurgemeenten en -districten), leek het me interessanter om me toe te spitsen op kinderen met een fysieke handicap. Fysieke handicap Een fysiek of motorisch gehandicapt persoon is iemand die door een probleem aan zijn ledematen gehinderd wordt in zijn handelingen en/of bewegingen. Meestal wordt er voor personen met een ernstige fysieke handicap een hulpmiddel voorzien om makkelijker te kunnen functioneren in de maatschappij (rolstoel, manipulator, …). Gegevens van personen met een handicap zijn moeilijk te bemachtigen en zijn niet zomaar van de eerste de beste website te plukken. Bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) heb ik uiteindelijk onderstaande gegevens (zie tabellen 1 en 2) kunnen bekomen. Naast de Antwerpse districten zijn hierin eveneens de buurgemeenten van Ekeren opgenomen (Kapellen, Brasschaat, Stabroek).
5
Deze gegevens geven het totale aantal personen met een handicap weer per leeftijdscategorie. Een onderverdeling per soort handicap is voor de dienst onmogelijk te rapporteren maar men kon me wel een inschatting geven: zintuiglijke handicap ca. 12 % - motorische handicap ca. 27 %. Tabel 1: Aantal personen met een handicap per leeftijdscategorie
GEMEENTE
18 jaa r
18 55 j. 55+
Eindtotaal
ANTWERPEN
738
1960
1519
4217
BERCHEM
121
313
289
723
BORGERHOUT
167
363
242
772
DEURNE
298
614
531
1443
EKEREN
111
143
119
373
HOBOKEN
153
328
234
715
MERKSEM
213
331
293
837
WILRIJK
139
286
258
683
BRASSCHAAT
174
415
194
783
KAPELLEN
104
155
157
416
STABROEK
101
167
81
349
Bron: Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) 31/12/2010: erkend als persoon met handicap volgens definitie van handicap zoals vermeld in decreet van 7 mei 2004
Tabel 2: Aantal kinderen van 0 tot 12 jaar met een handicap GEMEENTE
0 - 12 JAAR
ANTWERPEN
409
BERCHEM
72
BORGERHOUT
93
DEURNE
171
EKEREN
66
HOBOKEN
83
MERKSEM
110
WILRIJK
68
BRASSCHAAT
89
KAPELLEN
57
STABROEK
58
Bron: Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)
Leeftijd lagere school (6 – 12 jaar) De sportclub is voor vele kinderen en jongeren dé plek bij uitstek waar de basis gelegd wordt voor toekomstige vriendschappen, van jonge speelkameraadjes tot in de puberjaren samen de eerste fuiven afschuimen. De sportclub heeft bovendien een vaak onderschatte waarde in de opvoeding van kinderen, vooral dan op het vlak van sociale vaardigheden zoals bv. teamwork, rekening houden met sterktes en zwaktes van anderen, omgaan met winst en verlies, … Kinderen met een handicap sluiten zich (statistisch gezien) minder snel aan bij een sportvereniging aangezien er serieuze drempels zijn. Ook zij moeten op jonge leeftijd gestimuleerd worden om zich aan te sluiten bij een sportvereniging, misschien nog meer dan ‘valide’ kinderen. Kinderen met een handicap worden sowieso al als een buitenbeentje
6
beschouwd, het is dus best dat ze zich niet helemaal van de buitenwereld afsluiten en zich op sociaal vlak proberen te ontplooien. Op latere leeftijd komen meer handicaps voor, dat is vrij logisch aangezien een hoog percentage van handicaps niet aangeboren maar verworven beperkingen zijn (bv. door een ongeval). Vroeg met sport starten is evenwel belangrijk om verschillende, vooral sociaalvormende, redenen zoals hoger vermeld.
Bron: cursus sportfunctionaris – sportdiversiteitsbeleid op het lokale niveau
Scholen Kinderen met een handicap die in Ekeren wonen, blijken niet naar school te gaan in het district. Uit een rondvraag bij de Ekerse lagere scholen bleek op geen enkele school een kind met een (fysieke) handicap school te lopen. In buurdistrict Antwerpen (2030 Luchtbal) en buurgemeente Brasschaat zijn weliswaar specifieke scholen voor kinderen met een fysieke handicap (type 4). Sint Jozefinstituut (2030 Antwerpen) Op het Sint Jozefinstituut wordt onderwijs aangeboden aan kinderen met een fysieke, verstandelijke of meervoudige beperking. Er zitten meerdere kinderen met de (spier)ziekte van Duchenne. De meeste kinderen dienen zich te behelpen met een rolstoel. Aangezien het een progressieve ziekte betreft, gaan de kinderen er steeds verder op achteruit en zwakken af tot ze ook met hun armen niet veel meer kunnen doen. Toch doen vrij veel leerlingen nog aan sport. Er is zelfs een sportvereniging aan de school verbonden: Spinnaker vzw. De stad Antwerpen heeft ook een werking voor kinderen met een handicap (Handikid) en zij werken hiervoor samen met Spinnaker vzw. Het merendeel van de activiteiten van Spinnaker vzw staan ook open voor deelnemers van Handikid. Spinnaker vzw wordt gedragen door verschillende enthousiaste medewerkers en kinesisten. De club heeft een ruim sportaanbod voor kinderen met een handicap: rolstoelhockey, omnisport, dansen, boccia, zwemmen en rolbal. Ze hebben een eigen (klein) zwembad en hun schoolinfrastructuur is gelegen op wandelafstand van sporthal Luchtbal, waar men bv. om de twee weken op woensdagnamiddag kan gaan hockeyen.
Mytyl instituut (Brasschaat)
7
Kinderen met een fysieke handicap (type 4) kunnen hier terecht voor verzorging en onderwijs. De meeste leerlingen van de school hebben een meervoudige handicap, niet enkel fysiek maar doorgaans ook verstandelijk. De school behoort tot het Stedelijk Onderwijs, maar is gelegen in de bossen van Brasschaat. Aan sport wordt er in de lagere school niet veel aandacht besteed en men beschikt er tevens niet over de nodige sportruimte/infrastructuur. Vanaf het secundair is hier evenwel meer ruimte en een geschikte locatie voor, en heeft de school daarenboven een voltijdse LO leerkracht ter beschikking. Stichting Vlaamse Schoolsport (SVS) Stichting Vlaamse Schoolsport organiseert voor alle types van handicaps verschillende evenementen. De scholen van het buitengewoon onderwijs krijgen bij aanvang van het schooljaar alle informatie en kunnen dan inschrijven voor activiteiten naar keuze. Van hoger genoemde scholen neemt Sint Jozef regelmatig deel aan activiteiten van SVS, van Mytyl heeft men bij SVS enkel nog samengewerkt met de secundaire school. De meeste activiteiten zijn gratis, aan andere kan voor een beperkt bedrag deelgenomen worden. Voor eventueel busvervoer moet de school wel zelf zorgen. Voorbeelden van activiteiten die in Luchtbal doorgaan i.s.m. Sint Jozef: netbal, voetbal, unihockey, boccia. Stad Antwerpen De sportdienst van de stad Antwerpen heeft een sportaanbod voor jongeren van 4 tot 18 jaar met een motorische handicap, genaamd ‘Handikid’. Vzw Antwerpen Sportstad werkt hiervoor samen met eerdergenoemde sportvereniging Spinnaker vzw, de sportclub die met het Sint Jozefinstituut te Antwerpen (2030 Luchtbal) verbonden is. Bij Handikid kunnen deelnemers kiezen uit verschillende sporten zoals rolbal, boccia, petrafietsen, rolstoelhockey of zwemmen. De kinderen kunnen gratis deelnemen. Provincie Antwerpen (Autonoom Provinciebedrijf APB Sport) Het APB Sport heeft een ruime G-werking opgebouwd en vervult hierin zowel een organiserende als coördinerende functie. Zij hebben mensen in dienst die zich voltijds kunnen toeleggen op G-sport. Het APB Sport heeft hiervoor een knappe website opgebouwd. Op www.gsport.be is heel wat terug te vinden: het G-sportaanbod, G-sportactiviteiten, ondersteuningsmogelijkheden, … De provincie heeft ook een mooi aanbod aan vormingen specifiek voor G-sport en een uitgebreide uitleendienst met specifiek materiaal voor G-sporten/sporters. Het APB Sport moedigt reguliere clubs aan om een G-werking op te richten. De clubs kunnen hiervoor rekenen op financiële en logistieke ondersteuning vanuit het provinciebestuur, o.a. via subsidies uit het Jeugdsportfonds Camille Paulus. Geïnteresseerde G-sporters kunnen zelfs beroep doen op de G-sportcoach. Hij helpt bij de zoektocht naar een sport of sportclub die je ligt, maakt een afspraak voor een initiatieles en evalueert de ervaringen, … De provincie zet bovendien geregeld G-sporters in de bloemetjes en probeert de sporters en hun prestaties onder de aandacht te brengen (o.a. Ekerse toptafeltennisser Bart Brands). VTS Vlaamse Trainersschool (Bloso) De Vlaamse Trainersschool biedt naast het gewone aanbod ook specifieke opleidingen aan voor G-sport. In dit aanbod is een mooie evolutie vast te stellen. In 2004 waren er slechts vijf opleidingen over heel Vlaanderen, intussen is dat al meer dan verdubbeld naar elf opleidingen in het jaar 2011. Er zijn zowel sporttakoverschrijdende als sportspecifieke opleidingen in het aanbod. BIJLAGE 1: Jaaroverzicht VTS cursussen gehandicaptensport + evolutie 2004 - 2011
8
1.3 Overzichtstabel relevante organisaties Naam organisatie APB Sport (Autonoom Provinciebedrijf) Vlaamse Trainersschool (Bloso)
Contactpersoon Koen Stas Sandra Berckmoes (Denkcelsecretaris Gehandicaptensport Galina Loos Elien Moerman Lies Dobbels Lieve Cuypers
Stichting Vlaamse Schoolsport Vlaamse Liga Gehandicaptensport (VLG) Recreas vzw – Recreatief Aangepast Sporten KVG Vrijetijdswerking
Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) VFG vzw (Vereniging personen met een handicap)
Kathleen Govaers
Belgian Paralympic Committee
Philippe Mees
Handicap Informatie en Tips (HINT) Handikid
Veronique Smolders
Sportantenne Ekeren Dienst Sport en Recreatie (sportbeheer)
Ann Luppens
DVC Sint Jozef
Sofie Bras Rudi Schoeters (SHOL Noord) Ronny Van Assche
Mytyl Instituut
Deborah Schoffelen
Functie t.o.v. doelgroep Sportconsulent G-sport Denkcel gehandicaptensport Sportkaderopleidingen G-sport Aanbod voor buitengewoon onderwijs Unisportfederatie: zowel competitie- als breedtesport Recreatieve sportfederatie Vereniging vrijwilligers die G(sport)activiteiten organiseren of ondersteunen Openbare instelling Vlaamse Gemeenschap Socio-culturele vrijwilligersorganisatie voor personen met een handicap Opvolging van topatleten en beloftevolle jongeren Onafhankelijke informatiedienst Sportwerking voor kinderen met handicap (stad Antwerpen) Sportpromotie district Ekeren Sectorbeheer sportinfrastructuur sector noord Dienst en verzorgingscentrum – buitengewoon onderwijs voor kinderen met fysieke handicap (type 4) Buitengewoon onderwijs voor kinderen met fysieke handicap (type 4)
1.4 Overzichtstabel van het reeds bestaande sportaanbod voor de (sub)doelgroep Sportactiviteit Tafeltennis Rolbal, boccia, petrafietsen, rolstoelhockey, zwemmen Rolbal, boccia, petrafietsen, rolstoelhockey, zwemmen Atletiek, boccia, boogschieten, karabijnschieten, petrafietsen, rolstoelbasket, tafeltennis, voetbal, zeilen, zwemmen Zwemmen
Organisatie TTC Nodo Ekeren Handikid – vzw Antwerpen Sportstad
Frequentie Wekelijks Wekelijks
Begeleiding Trainer met specifieke opleiding
Aandachtspunten Samen met valide sporters Sporters met handicap 2030 Luchtbal (Antwerpen)
Spinnaker vzw (2030 Antwerpen)
Wekelijks
Trainer met specifieke opleiding
Naschoolse sportvereniging DVC Sint Jozef
Wapper vzw
Wekelijks
Trainer met specifieke opleiding
Sporters met (Wommelgem)
Sporters met handicap
Ju Jitsu
JJC Magda De Sutter
Wekelijks
Trainer met specifieke opleiding Trainer met specifieke opleiding
Boccia
Wekelijks
Allerlei Ekerse Veldlopen ‘G-zap’-kamp
MGJ: Motorisch Gehandicapte Jongeren SVS AC Break APB Sport
‘Sjoe je mee’
Stad Antwerpen
Voluntas vzw
Trainer met specifieke opleiding
Jaarlijks Trainer met specifieke opleiding Verschillende sportorganisaties
G
handicap
Sporters met handicap (afd. buurgemeenten Stabroek & Brasschaat) Sporters met handicap (Brasschaat) Buitengewoon onderwijs Reeks voor G-atleten Sport voor kinderen met handicap (geannuleerd: te weinig deelnemers) TK Deugd en Moed Ekeren doet mee
9
G-sportclubs: evolutie Reeds in 1999 ondertekenden de Vlaamse Liga Gehandicaptensport vzw en de Vlaamse Tennisvereniging vzw een intentieverklaring voor rolstoeltennis. De ontwikkeling van een specifieke module als onderdeel van de Instructeur B Cursus Tennis van de Vlaamse Trainersschool en de samenwerking voor de organisatie van een aantal activiteiten waren daarvan de vruchten. Op 1 juli 2006 kende het kabinet van toenmalig Vlaams minister van sport Anciaux het prioriteitenbeleid toe aan de gehandicaptensport. Dit beleid had, voor de periode 2006 tot en met 2008, tot doel ‘Het bevorderen van de sportparticipatie van personen met een handicap en hun aansluiting bij een sportclub’. In dit kader startte de samenwerking tussen de VLG vzw en tien verschillende reguliere sportfederaties. Men wilde in eerste instantie een degelijke breedtesportwerking uitbouwen en de integratiesport voor personen met een handicap een vaste plaats geven in de federatiestructuren. Tijdens de opstart van het prioriteitenbeleid ging men op zoek naar minstens één club per provincie die bereid was een werking voor personen met een beperking op te starten of verder uit te bouwen. Deze clubs fungeerden als zogenaamde ankerclubs. Eind 2008 waren er 82 ankerclubs die een G-werking hadden opgestart. Eind 2010 telden we 121 G-clubs en in oktober 2011 zijn dit er reeds 137. Het aantal clubs tussen 2008 en 2011 dus met maar liefst 67 % gestegen! (zie ook BIJLAGE 2) Deze statistieken gaan zowel over G sportclubs als over reguliere sportclubs met een G-werking. Het gaat weliswaar niet enkel over mijn doelgroep van de fysieke handicaps maar over clubs voor alle soorten handicaps. Ekeren (en omstreken) Er is slechts één club bij uit Ekeren zelf, maar er is wel nog meer aanbod in omliggende gemeenten/districten, wat nog steeds een haalbare afstand is. AC Break Ekeren heeft bij haar jaarlijkse veldloop een G-reeks voor fysiek en mentaal gehandicapte lopers. In de club zelf zijn momenteel evenwel geen leden met een handicap actief. Bovenstaand sportaanbod betreft evenwel het aanbod voor kinderen met een fysieke handicap, in Ekeren en buurgemeenten is ook nog een aanbod voor kinderen met een mentale handicap. Spinnaker / Handikid Het merendeel van het totaal aantal sporters van Spinnaker vzw gaat op het DVC Sint-Jozef naar school. Het effectieve aantal leden dat zich via Handikid heeft aangesloten is vijftien. De evolutie sinds 2007 van het ledenaantal van Handikid is een stijging van elf naar vijftien inschrijvingen. Ook van Spinnaker vzw heb ik statistieken opgevraagd. Hieronder is de evolutie te zien van het aantal hockey leden: in 2001 waren dat er twaalf en tien jaar later zijn dat er zesendertig, maar liefst een verdrievoudiging dus! Evolutie hockeyleden Spinnaker vzw (2001 – 2011) 40 35 30 25 20 15 10 5 0
Reeks1
2010-2011
2008-2009
2006 2007
2004-2005
2002-2003
EVOLUTIE HOCKEYLEDEN
Reeks2
Bron: Spinnaker vzw
10
Het hockey is in competitie, maar Spinnaker biedt ook recreatief sporten aan. De evolutie hiervan hangt vooral samen met het aantal inschrijvingen in de school, hoe meer leerlingen, hoe meer (kans op) sporters. Sportkampen Bij de ‘Antwerpse Sportweken’ van vzw Antwerpen Sportstad nemen in de reguliere werking momenteel geen kinderen deel met een fysieke handicap. Volgens de verantwoordelijke van de Antwerpse Sportweken kan een eventuele deelname geval per geval bekeken worden, afhankelijk van het soort handicap en de graad ervan. Afgelopen zomer werd voor de eerste keer het ‘G-zap’-sportkamp georganiseerd door het APB Sport i.s.m. de organisatie ‘To Walk Again’. Het kamp zou doorgaan in buurgemeente Brasschaat, maar werd evenwel geannuleerd door een tekort aan inschrijvingen. Er is een specifiek aanbod van sportkampen voor kinderen met een handicap beschikbaar bij verschillende organisaties op verschillende locaties in de provincie. Het aanbod dat ik doorgekregen heb van de Vlaamse Liga voor Gehandicaptensport (VLG) is terug te vinden in BIJLAGE 3. 1.5 Interviews en groepsgesprek Voor het eindwerk heb ik verschillende activiteiten en mensen van de doelgroep bezocht. Ik heb interviews afgenomen van kinderen bij het E-hockey (rolstoelhockey), in de basisschool van het Mytyl instituut (buitengewoon onderwijs) heb ik een groepsgesprek over sport gepland en ik heb ook nog interviews afgenomen van kinderen met een handicap die momenteel niet aan sport doen. Tot slot heb ik nog Belgisch kampioen rolstoeltafeltennis, Bart Brands (TTC Nodo Ekeren), geïnterviewd. Hij is intussen een volwassen topsporter en kan gezien worden als voorbeeld voor andere kinderen met een handicap. In totaal werden interviews afgenomen van elf sporters, twaalf niet-sporters, één topsporter en nog een groepsgesprek. Dit alles om de doelgroep zo goed mogelijk te leren kennen. In de interviews en het groepsgesprek werd gepeild naar het volgende: -
De vrijetijdsinvulling van de kinderen en hoeveel tijd ze hieraan spenderen Waarom ze aan sport doen en waarom ze een bepaalde sport gekozen hebben Of ze een bepaalde sport liever zouden doen moesten ze geen handicap hebben Of er voldoende sportmogelijkheden zijn en wat zij eventueel zouden veranderen/verbeteren Of ze aan passieve sportbeoefening doen (supporter of televisie)
Een samenvatting van de resultaten van de interviews is terug te vinden in BIJLAGE 4 Bart Brands, topsporter met fysieke handicap Bart Brands is een mindervalide topsporter uit Ekeren. Op zijn 3 jaar werd hij aangereden door een dronken chauffeur en belandde hierdoor in een rolstoel (incomplete dwarslaesie T11). Hij bleef echter niet bij de pakken zitten en bouwde een leven op waarin sport een voorname rol speelt. Bart kreeg op 8-jarige leeftijd bij zijn kinesist een flyer mee over een initiatiedag voor gehandicaptensporten. Tafeltennis was eigenlijk het enige dat binnen zijn mogelijkheden lag, maar dat bleek uiteindelijk een schot in de roos. Bart traint en speelt zowel met valide als met invalide sporters. Hij traint zes dagen op de zeven, deels in Ekeren (valide sporters) en deels in Sint-Niklaas met een privétrainer voor meer rolstoelspecifieke zaken. De man is zeer gedreven in zijn sport, zo speelt hij in een competitie voor andervaliden bij SNITT, maar neemt het ook nog op tegen valide sporters in de reguliere competitie en dit zelfs nog in twee verschillende bonden, bij de clubs TTC Nodo Ekeren en bij TTK Schilde. Voor Bart is dit een manier om aan extra competitiewedstrijden te komen, maar zeker ook een extra uitdaging!
11
Brands legt de lat hoog voor zichzelf en dat loont. Hij is intussen meervoudig Vlaams en Belgisch kampioen, haalt ook internationaal topresultaten en hoopt zich op die manier te kwalificeren voor de Paralympics in Londen in 2012, waar de twaalf besten van de wereld het tegen elkaar mogen opnemen. Bart Brands is alvast de belichaming van de titel van dit eindwerk “van buitenbeentje tot buitengewone sporter” en mag als een voorbeeld gezien worden voor velen.
HOOFSTUK 2 | Analyse van de gegevens 2.1 Evaluatie interviews en groepsgesprek Rolstoelhockey Spinnaker vzw Er waren een dertigtal kinderen aanwezig voor het E-hockey, hockey met elektrische rolstoelen. Wat me vooral opviel, was dat de kinderen zich onder hun ‘lotgenoten’ helemaal bevrijd voelen. In het dagelijks leven zijn ze een buitenbeentje en worden ze ook zo bekeken en behandeld, daar in de sporthal is iedereen gelijk en is het enige verschil de persoonlijke karaktertrekjes van elk kind, zoals dat ook zo bij een groep ‘valide’ kinderen is. De eerste aanwezigen raceten door de zaal om ter snelste, slipten en spinden naar hartenlust. De tweewekelijkse hockeynamiddag is ongetwijfeld telkens weer een hoogtepunt. De inzet en mentaliteit van de sporters en hun begeleiders was ook verbazend intens. Het was geenszins bezigheidtherapie of een ‘vorm van opvang’. De kinderen waren zeer competitief ingesteld en gaven zich voor de volle 100 %. Uit een babbel met één van de begeleiders bleek eveneens enige ambitie. Mits de uitbreiding van het aantal sportrolstoelen zou de club kans maken op de Superleague, zowat de ‘Champions League’ op het gebied het E-hockey. De man deed meteen nog zijn tactiek uit de doeken: “we spelen zoals de Italianen, alles dichtgooien en dan vlijmscherp tegenprikken op het juiste moment!”. In het E-hockey staan er momenteel drie tornooien per jaar op het programma, dit zijn dan ook dé absolute hoogdagen van het jaar voor het team. Hier wordt steeds lang op voorhand naar uitgekeken. Op mijn vraag waarom er slechts drie tornooien zijn en er niet eventueel meer georganiseerd kunnen worden, vertelde de begeleider me dat dit praktisch moeilijk te organiseren is. Het brengt natuurlijk een hele organisatie met zich mee. Bovendien spelen de verschillende teams in deze vorm van drie tornooien op die manier twee à drie keer tegen alle teams. Er is namelijk maar een beperkt aantal teams in België. Leuke anekdote: een jongen van de school die eigenlijk nog voldoende te been is, wou dolgraag meedoen maar normaal kan dit nog niet (doktersbewijs). Voor hem reserveert de club een oude rolstoel wanneer iemand een nieuwe aanschaft, zodat de jongen toch al kan deelnemen. “Naast een grote groep gehandicapte sporters die voorstander is van (organisatorische) integratie, prefereren veel gehandicapten sportbeoefening met personen met een gelijksoortige handicap.” (Paul De Knop en Agnes Elling, Samenleving en sport. Gelijkheid van kansen en sport. 2000, p. 33)
12
Groepsgesprek Mytyl instituut De school valt onder het stedelijk onderwijs (stad Antwerpen) maar is buiten de stadsgrenzen gelegen in de bossen van Brasschaat. Ik heb een afspraak met zes leerlingen van de blauwe klas (11-jarigen), hun leerkracht en de directrice. Kinderen met een fysieke handicap (type 4) kunnen hier terecht voor verzorging en onderwijs. De meeste leerlingen van de school hebben een meervoudige handicap, niet enkel fysiek maar doorgaans ook verstandelijk. De meeste kinderen sporten op woensdagnamiddag wel eens op school, maar zijn geen lid van een sportclub. Dit gaat dan doorgaans om wat voetballen, dansen, lopen of fietsen op de speelplaats. Het is evenwel eerder te zien als een woensdagnamiddag opvang. Tijdens de lesuren is er in de lagere school weinig aandacht voor lichamelijke opvoeding, er is geen vast LO moment en ook geen LO leerkracht. Tijdens het vak muzische vorming komt er wel beweging aan bod. De kinderen gaan ook ongeveer één keer per maand zwemmen, dit is voor hen telkens een hoogtepunt waar ze naar uitkijken. Het is weliswaar een hele onderneming en organisatie, de kinderen hebben namelijk een één op één begeleiding nodig. Vanaf het secundair is er echter wel een fulltime LO leerkracht en de leerlingen worden daar ook erg gestimuleerd om buiten de schooluren aan sport te doen. De secundaire afdeling van de school heeft ook sportinfrastructuur ter beschikking, de basisschool heeft dit niet. Buiten de school sporten de kinderen van de lagere school niet op geregelde tijdstippen, sommigen zijn al eens een keer gaan paardrijden of springen thuis op de trampoline. De favoriete bezigheden thuis zijn vooral computer en Play Station. De leerkracht is ook eens met de kinderen naar een voetbalwedstrijd van Germinal Beerschot gaan kijken. De kinderen mochten op de eerste rij naast het veld zitten en dat werd ook een ongekend hoogtepunt. Opvallend was toch dat de kinderen allemaal wel eens (of geregeld) naar sport op televisie kijken (net zoals uit de andere interviews bleek). Om te sporten heeft de school een groot gebrek aan infrastructuur. Er is geen sportzaal, dus ofwel hangt men af van het weer om buiten te sporten, ofwel dienen de activiteiten in de klas zelf door te gaan (banken en stoelen aan de kant). Ook mobiliteit is een belangrijk probleem. Iedereen van en naar een activiteit vervoeren, kost tijd, geld en middelen. De school ligt namelijk vrij afgelegen dus voor alle verplaatsingen dient een bus ingelegd te worden. Een belangrijk pijnpunt dat in de Mytyl school aan bod kwam, was een gebrek aan informatie. De school was niet of amper op de hoogte van de aanwezige mogelijkheden van G-sport voor de kinderen. De school is vragende partij om info te ontvangen over G-sport om mee te geven aan de ouders of om er een infoavond over te plannen. Conclusies uit de interviews: Aanbod en locatie Er is een mooi aanbod en het wordt bovendien goed gecoördineerd door de provincie, maar het is onvoldoende bekend bij de doelgroep. De informatie bereikt de doelgroep blijkbaar niet altijd. Dit gegeven werd ons duidelijk na het groepsgesprek in Mytyl, maar kwam ook opnieuw boven in interviews met enkele niet-sportende kinderen met een handicap uit Ekeren. Het aanbod voor inwoners van Ekeren is vrij goed, de kinderen van Ekeren en buurgemeenten zijn hier volgens de interviews allemaal tevreden over. Er is namelijk een mooi aanbod van verschillende sportmogelijkheden in de buurgemeenten.
13
Hoeveel sporten Uit de bevraging bleek dat de sportende kinderen dit zelfs twee keer per week doen, soms verschillende sporten en de meesten ook twee uur per sessie. Aangezien het een hele organisatie met zich meebrengt, is het handiger om een langere sessie te houden dan meerdere korte. Waarom? De meeste ondervraagde kinderen sporten vooral voor hun plezier en om vrienden te maken. De sport die ze doen hebben ze gekozen omdat het een sport is die ze fysiek aankunnen. Sporten die ze liever zouden doen zonder hun handicap, zijn populaire sporten zoals bv. voetbal en basket, sporten die veel in de media komen. Passieve sport Bijna alle kinderen gaven aan wel eens (of graag) naar sport te kijken op televisie. Ook naar een grote sportwedstrijd gaan kijken, bleek een topmoment. Zo had men met de Mytyl school een eerste klasse voetbalwedstrijd mogen bijwonen van op de eerste rij. Dit werd als uitermate indrukwekkend ervaren en daar werd nog lang over gesproken. Niet-sporters Uit de bevraging bij de niet-sportende kinderen blijkt dat hun huidige hobby’s weinig fysieke inspanning vragen (bv. computer, lezen, muziek). Ze hebben wel al eens sport geprobeerd, maar weten ten eerste niet waar ze ervoor terecht kunnen en ten tweede zouden ze eventueel willen sporten als er een sport is die zij aankunnen. Wat er enigszins op wijst dat informatie over het aanbod hen op weg zou kunnen helpen. Integreren of apart? Een groot vraagstuk waar niet meteen een sluitend antwoord op te geven is, is de vraag of het best is om kinderen met een handicap te integreren in een gewone werking of eerder kinderen met een gelijkaardige aandoening samen te brengen om te sporten. Voor aanvang van dit eindwerk was ik er redelijk van overtuigd dat het best was om zoveel mogelijk te integreren in een gewone werking. Ik dacht dat de sociale integratie wederzijds een win-win situatie opleverde (valide – gehandicapte). Elkaar helpen en er beiden beter van worden, de ene is fysiek geholpen, de andere trekt er sociale lessen uit. Na mijn bezoek aan het rolstoelhockey was mijn mening toch enigszins bijgesteld. De kinderen bloeiden daar helemaal open, iedereen in de sporthal was een gelijke, ze konden zich er meten met gelijken, het zelfrespect en de eigenwaarde die ze daar wonnen leek onbetaalbaar. Als ze bij valide sporters zouden sporten, ook al mag of kan je meedoen, je blijft altijd de gehandicapte en krijgt automatisch een andere behandeling. Wat school betreft, is het integreren voor kinderen met een fysieke handicap waar mogelijk wel aan te raden als de kinderen verstandelijk de ‘evenknie’ van hun valide vrienden zijn. De bovenvermelde ‘sociale- of levenslessen’ zijn op school meer van tel. De kinderen moeten elkaar helpen en beseffen op die manier de moeilijkheden en verschillen. Op een gewone school is bovendien de kans op een diploma en bijgevolg een goede job veel groter dan in het bijzonder onderwijs. Graad van de handicap Ook niet elk kind met een handicap heeft de mogelijkheid om aan sport te doen. Er zijn weliswaar vele soorten van specifiek aangepaste sporten, maar er zijn kinderen met een meervoudige stoornis, waarbij een fysieke beperking gepaard gaat met een sterke mentale en structuratiestoornis. Voor deze kinderen is het heel moeilijk of zelfs onmogelijk om te sporten. Ook voor het geïntegreerd sporten bij valide kinderen bekijken de meeste organisaties en verenigingen geval per geval. Afhankelijk van de graad van de handicap en de behendigheid die nodig is om de sport te beoefenen, kan het kind deelnemen. Deze denkwijze wordt bijvoorbeeld ook gehanteerd voor
14
eventuele deelname van kinderen met een handicap aan de ‘Antwerpse Sportweken’ voor valide kinderen. Naschools sporten bij een club is sowieso een hele onderneming. Het sporten zelf is maar een klein deel van de hele organisatie er rond. Vervoer organiseren, materialen opstellen, de deelnemers soms één per één begeleiden, ook voor een toiletbezoek is begeleiding nodig, …
2.2 Communicatie Uit verschillende gesprekken en interviews bleek dat de communicatie naar de doelgroep nog niet optimaal verloopt. Van de geïnterviewde niet-sportende kinderen weet het merendeel niet waar ze terecht kunnen om te sporten. Hierbij kan evenwel de kanttekening gemaakt worden dat de keuze van sport/sportclub bij kinderen tussen 6 en 12 jaar meestal nog door de ouders gestuurd wordt. Doch aan de andere kant bleek ook in het Mytyl instituut de informatiedoorstroming een pijnpunt. De begeleiders die mee in het groepsgesprek zaten, gaven aan dat er een gebrek is aan informatie over Gsport. Men bleek nochtans geïnteresseerd in meer informatie en vroeg of het niet mogelijk was info te bezorgen die men aan ouders mee kon geven, of zelfs een infostand of infoavond. De G-sportconsulent van het APB Sport was verrast door dit bericht i.v.m. het Mytyl instituut en het gebrek aan infodoorstroming, aangezien de school eerder aangegeven zou hebben voldoende informatie te hebben en niet zou zijn ingegaan op een voorstel voor een infomoment over G-sport. Ook al lopen beide versies een beetje uiteen, feit is dat de informatie niet aangekomen is bij de doelgroep. De mensen van Mytyl gaven ook wel aan dat vele ouders moeilijk te bereiken zijn, moeilijk te motiveren en soms weinig geïnteresseerd. Enerzijds zijn er de mensen van allochtone origine (ruim aanwezig op de school), zij nemen zelf weinig initiatief en hebben doorgaans de financiële middelen niet om hun kind ook nog aan sport te laten doen. Anderzijds zijn er veel ouders die het nog moeilijk hebben om de handicap van hun kind te aanvaarden, ze willen hun kind bv. absoluut bij reguliere verenigingen aansluiten.
2.3 Mobiliteit De 6 tot 12 jarige kinderen met een fysieke handicap zijn zelf niet echt mobiel en worden doorgaans door hun ouders naar de sportclub gebracht. Bij het E-hockey van Spinnaker vzw komen de meeste deelnemers toch op eigen kracht (rolstoel), aangezien deze activiteit op woensdagnamiddag is en zij op het vlakbij gelegen Sint Jozefinstituut naar school gaan. Zij komen gezamenlijk met de rolstoel naar de sporthal. Voor andere sportactiviteiten blijkt mobiliteit toch een grote drempel om te sporten. Zo heeft het Mytyl instituut zelf geen sportinfrastructuur en zouden ze door hun ligging telkens voor busvervoer moeten zorgen voor schoolsportactiviteiten, wat naast een hele organisatie ook erg kostelijk is en veel tijd vergt. Kinderen die buiten het schoolverband nog aan sport doen, worden meestal door de ouders gebracht. De geïnterviewde kinderen waren niet allemaal uit Ekeren. Maar uit de interviews bleek wel dat de kinderen die in Ekeren of buurgemeenten of -districten wonen tevreden zijn over het feit dat ze in de buurt voldoende mogelijkheden hebben om te sporten. Bij de geïnterviewden (bv. bij het E-hockey) waren ook kinderen die van veel verder kwamen (bv. Moorsel, Essen, Niel), zij vonden het uiteraard minder leuk dat ze steeds van zo ver moesten komen. Bij hen in de buurt zijn de voorzieningen van sport voor kinderen met een handicap blijkbaar minder voorhanden.
15
2.4 Netwerk Het APB Sport vervult een coördinerende of overkoepelende rol voor de hele provincie. Zij hebben op alle vlakken (activiteiten, clubs, scholen, vorming, ondersteuning, materiaal) een voortrekkersrol. De scholen zijn ook een belangrijke tak in het netwerk om de kinderen te bereiken. In het Sint Jozef instituut is een hele sportwerking rond de school gebouwd, waardoor heel wat leerlingen aan sport kunnen doen. Bij het Mytyl instituut werd een probleem aan de kaak gesteld dat men geen informatie heeft over G-sport. Deels hierdoor sporten deze kinderen dan ook beduidend minder. Door een kink in de informatiekabel is er een groot verschil in sportparticipatie.
2.5 SWOT analyse Sterktes Mooi G-sportaanbod aanwezig in Ekeren of op beperkte afstand Steeds meer clubs richten een G-afdeling op G-sport wordt goed gecoördineerd door de provincie Goede samenwerking tussen verschillende actoren Er is een groei van vormingsinitiatieven voor G-sport Er komt steeds meer ondersteuning voor G-sport (financieel – logistiek) Er is een G-sportcoach van het APB Sport die kinderen kan begeleiden Veel ervaring en kennis beschikbaar
Zwaktes Informatiedoorstroming is onvoldoende In Ekeren zelf is er amper aanbod voor kinderen met een fysieke handicap (één club) Reguliere sportclubs weten te weinig over G-sport Gehandicapten komen minder aan bod in het reguliere sportaanbod van sportclubs. Sport kan zorgen voor sociale uitsluiting Sport wordt niet als prioritair gezien door verschillende actoren in de sector Beperkte beschikbaarheid van de sportinfrastructuur om voldoende sport aan te bieden voor de doelgroep (algemeen probleem) Het zwembad heeft geen zwembadlift voor rolstoelgebruikers Mobiliteitsprobleem en de daarmee verbonden kostprijs
Kansen -
Bedreigingen Geen of beperkte interesse of medewerking van ouders Beperkte beschikbaarheid van de sportinfrastructuur om voldoende sport aan te bieden voor de doelgroep (algemeen probleem) Mobiliteitsprobleem en de daarmee verbonden kostprijs Te veel focussen op ‘sport als doel’ i.p.v. sport als middel tot sociale en maatschappelijke integratie. Voor ouderen en gehandicapten zijn de mogelijkheden tot ‘gemengde’ sportbeoefening vrij beperkt, vanwege (wedstrijd)sportintrinsieke prestatieverschillen (Paul De Knop en Agnes Elling, Samenleving en sport. Gelijkheid van kansen en sport. 2000, p. 24) Onderzoek heeft aangewezen dat het ontbreken van gekwalificeerde lesgevers in de sportclub de voornaamste reden is van drop-out bij jongeren. (Sportbeleid in Vlaanderen – volume I: trends, visies, cases en cijfers, 2006, p.157-158) Gekwalificeerde trainers vinden die zowel sportspecifiek als voor werken met kinderen met een handicap opgeleid zijn, is nog moeilijker. De kans op drop-out is hier dus mogelijk nog groter.
-
-
-
-
Uit de interviews blijkt dat kinderen met een handicap doorgaans wel sportgeïnteresseerd zijn (actief of passief) Er zijn vrij veel partners actief bezig met de doelgroep Gehandicaptensport krijgt meer en meer aandacht (competitie, prestaties, Paralympics, …) Sport als middel voor sociale integratie Een groeiende aandacht voor participatie van doelgroepen G-sport staat hoog op de agenda bij de provincie Politieke interesse voor diversiteit op Vlaams niveau (bv. sport voor allen decreet) Politieke interesse voor diversiteit op lokaal niveau: Elke Antwerpenaar heeft recht op vrijetijdsbeleving. Het bestuur wil alle Antwerpenaars het recht garanderen om deel te nemen aan het maatschappelijke en culturele leven of om aan sportbeoefening te doen. De stad wil in het bijzonder de kansengroepen tot actieve deelname aanzetten. (Bestuursakkoord – stad Antwerpen 2007-2012, nr. 445) Het stadsbestuur wil samen met de districten speciale aandacht besteden aan sport voor personen met een handicap (Bestuursakkoord – Stad Antwerpen 2007-2012, nr.304) De stad wil in het breedtesportbeleid blijvend aandacht besteden aan sportbeleving van personen met een handicap (Bestuursakkoord – Stad Antwerpen 2007-2012, nr. 459) Naast een grote groep gehandicapte sporters die voorstander is van (organisatorische) integratie, prefereren veel gehandicapten sportbeoefening met personen met een gelijksoortige handicap.(Paul De Knop en Agnes Elling, Samenleving en sport. Gelijkheid van kansen en sport. 2000, p. 33)
16
2.6 Infrastructuur Het belang van goede infrastructuur of überhaupt de aanwezigheid van sportinfrastructuur is uiteraard een zeer belangrijk gegeven. Dit kan opnieuw aangetoond worden aan de hand van de twee scholen die ik bezocht heb. De ene school heeft totaal geen ruimte om te sporten, de andere school beschikt over een (klein) eigen zwembad en is gelegen op wandelafstand van een grote sporthal. Toch heeft ook deze school nog een gebrek aan sportruimte, sporthal Luchtbal is een stedelijke sporthal die voor alle clubs toegankelijk is, Sint Jozef kan bv. maar één keer om de twee weken gebruik maken van de sporthal voor het E-hockey. Toegankelijkheidsonderzoek De sportinfrastructuur moet uiteraard ook nog toegankelijk zijn voor mindervaliden. De provincie bood via het Provinciaal Centrum voor Toegankelijkheid de nodige expertise en bood aan de Antwerpse gemeenten een gratis toegankelijkheidsonderzoek aan. In district Ekeren werd sportcentrum ’t Venneke aan een onderzoek onderworpen. Naar aanleiding van dit onderzoek werd intussen aan de hoofdingang een oprijzone met leuning gemaakt voor rolstoelgebruikers. Verdere aanpassingen werden (nog) niet uitgevoerd. Zwembad In Ekeren is in 2009 een nieuw zwembad geopend. Qua toegang is dit voor mindervaliden volledig aan de normen aangepast. Alleen is er in het zwembad zelf geen lift voor rolstoelgebruikers. In de stad Antwerpen is er slechts één zwembad dat zo’n lift heeft, namelijk zwembad Plantin en Moretus te Borgerhout. In het zwembad van buurgemeente Brasschaat zijn er weliswaar twee zwembadliften voor rolstoelgebruikers. In de verschillende zwembaden van de stad Antwerpen zijn doelgroepuren voor gehandicapten voorzien, zo ook in het Ekerse zwembad De Schinde op donderdagmiddag. Op deze momenten is het zwembad voor hen gereserveerd. Ook in buurgemeente Kapellen kunnen andersvaliden op dinsdagavond terecht.
17
HOOFSTUK 3 | Doelstellingen Ekerse sportclubs Ekerse sportclubs aanzetten om G-sporters in hun werking op te nemen of een G-afdeling op te richten. Na het informeren en motiveren van de clubs in het jaar 2012 willen we het volgende realiseren: - Tegen het sportseizoen 2013-2014 moeten tien extra G-sporters hun weg vinden naar een Ekerse sportclub. - Tegen het sportseizoen 2013-2014 moeten twee Ekerse sportclubs een G-afdeling opgestart hebben. Toegankelijkheid Op basis van het toegankelijkheidsonderzoek dat werd uitgevoerd de toegankelijkheid verbeteren in sportcentrum ’t Venneke in samenspraak met de afdeling sportbeheer. Tegen 2013 moet 30 % van de in het onderzoek voorgestelde aanpassingen verwezenlijkt zijn. G-sport meer onder de aandacht brengen bij valide mensen - via de Ekerse basisscholen in het schooljaar 2012-2013 - aan de Ekerse sportclubs in 2012 op de jaarlijkse vaste afspraken (Sportlaureatenviering, Algemene vergadering sportraad, Sportmarkt) en door een specifieke opleiding of workshop te organiseren in het district. - algemeen door aandacht te schenken aan G-sport op lokale evenementen (bv. Sportmarkt) en via een doeltreffende communicatie in de pers (nieuwsbrief “Sportflash”, De Nieuwe Antwerpenaar, ATV).
HOOFSTUK 4 | Actieplan 4.1 Communicatie G-sport onder de aandacht brengen bij de doelgroep, alsook bij valide mensen en sporters. 4.1.1 Scholen De scholen zijn hierbij mogelijk de belangrijkste partner om zowel de kinderen als hun ouders te bereiken. Buitengewoon onderwijs Actie Scholen Mytyl en Sint-Jozef samenbrengen voor overleg met de Gsportconsulent van het APB Sport voor een verkennend gesprek met als doel een samenwerking op te starten. Mogelijke projecten zijn per school te bespreken qua haalbaarheid. Attractieve infosessie over G-sport plannen op de verschillende scholen. De oudervereniging van de scholen betrekken in de organisatie. De infosessie kan attractief gemaakt worden door het gebruik van de TV spots van het APB Sport en/of initiaties te koppelen aan de infosessie. Een in het oog springende folder voor G-sport activiteit(en), met een goede slogan, een uitnodigende tekst en een opvallende kleur maken en in de scholen verspreiden. Sporten op Nintendo Wii als tussenstap > Wii-initiatie en/of ‘tornooi’ op de scholen. Vooral interessant om de niet-sporters te overtuigen. Uit interviews bleek op de computer spelen de favoriete bezigheid van de niet-sporters. Opstart van het project Start 2 G-sport (APB Sport i.s.m. SVS) Initiaties van verschillende sporten aan een beperkte kostprijs (1 euro per kind) – materiaal wordt meegebracht door APB sport of SVS.
Timing Januari 2012
Maart 2012
Maart 2012
Mei - juni 2012
September 2012
18
Overleg plannen tussen Mytyl en SVS om de school te informeren over de werking en de mogelijkheden van SVS in het buitengewoon onderwijs. Hierbij bekijken welke projecten voor Mytyl eventueel haalbaar zouden kunnen zijn in het schooljaar 2012 – 2013. Nieuwsbrieven met informatie over G-sport van APB Sport, SVS en eventueel andere organisaties aan de scholen bezorgen. De scholen nemen deze info mee op in hun nieuwsbrief en zetten de informatie op hun website.
September 2012
Maart 2012
Samenwerking met partners: -
Scholen Mytyl en Sint Jozef Ouderverenigingen van de scholen APB Sport G-sportclubs
-
Sportantenne Antwerpen of buurtsportmedewerker wijk Luchtbal Gemeentelijke sportdienst Brasschaat Communicatiedienst
Regulier (basis)onderwijs In het district Ekeren is reeds een goede samenwerking tussen de sportantenne en de leerkrachten lichamelijke opvoeding dankzij een periodiek overlegmoment. Jaarlijks zijn er verschillende projecten waar de verschillende scholen aan deelnemen. Enkele goede voorbeelden hiervan zijn de zweminstuif en de bewegingstuin. Het materiaal hiervoor wordt een hele week gereserveerd en blijft opgesteld staan zodat alle scholen er volgens een beurtrol gebruik van kunnen maken. Onderstaande actie kan op dezelfde manier ingepland worden voor alle scholen. Actie G-sportconsulent uitnodigen op het periodieke overleg van de sportantenne met de leerkrachten LO van de Ekerse basisscholen om uitleg te geven over het project van het APB Sport rond G-sport in de derde graad. Voorstel voor initiatie van G-sporten in de Ekerse basisscholen (derde graad) met als doel kennismaking met de gehandicaptensport en de sensibilisering van de kinderen. Inplannen van een datum voor het project in het volgende schooljaar.
Timing Maart 2012
Maart 2012
Schooljaar 2012 - 2013
Samenwerking met partners: -
Scholen regulier basisonderwijs APB Sport
-
Sportantenne Ekeren G-sportclubs
19
4.1.2 Evenementen G-sport op verschillende evenementen onder de aandacht brengen bij verschillende doelgroepen. De Sportmarkt in Ekeren is een evenement in het kader van de ‘week van de sportclub’ waar een twintigtal Ekerse sportclubs initiaties en demonstraties geven in hun sportdiscipline. Actie Advies aan Bloso: G-sport als ‘Sporttak in de Kijker’. Voorstel aan de sportraad om initiatie(s) van G-sporten toe te voegen aan de Sportmarkt te Ekeren. Hierbij bekijken welke sporten haalbaar zijn aangezien de Sportmarkt op een grasveld doorgaat (haalbaar voorbeeld van op de Senior Games 2011 > parcours voor blinden en slechtzienden). De sportconsulent van het APB Sport uitnodigen op de sportraad om de mogelijkheden te bespreken van G-sport initiaties op de Sportmarkt. Voorstel om een initiatie G-sporten te plannen voor het personeel van de sportdienst van de stad Antwerpen. Bv. bij het concept ‘sporten op vrijdag’, een maandelijks gezamenlijk sportuurtje met collega’s. Voorstel om een initiatie G-sporten te plannen voor het personeel van district Ekeren.
Timing Februari 2012 Februari 2012
Maart 2012 Februari 2012
Februari 2012
Samenwerking met partners: -
Bloso APB Sport G-sportclubs vzw Antwerpen Sportstad
-
District Ekeren: Sportantenne Ekeren Sportraad Ekeren Districtssecretaris Ekeren
4.1.3 Media G-sport via verschillende mediakanalen onder de aandacht brengen. Actie Bespreken van de mogelijkheid om een aparte en ruimere pagina aan te maken voor G-sport op de websites van de stad Antwerpen en district Ekeren met informatie over de sportmogelijkheden voor mindervaliden. Niet enkel het aanbod van de stad zelf (Handikid), maar bv. ook een kalender met G-sportevenementen in Antwerpen en/of een link naar www.gsport.be. Interview met G-sporters in De Nieuwe Antwerpenaar (DNA) plannen – bv. Bart Brands (rolstoeltafeltennisser TTC Nodo) en/of Jonas Martens (jeugdsportcoördinator zwemmen stad Antwerpen en mindervalide topzwemmer). Artikel in de bovenlokale editie van DNA indien mogelijk, anders als groter artikel op de districtspagina’s van Ekeren n.a.v. de sportlaureatenviering. Reportage op ATV: wekelijks is er een sfeerreportage van een provinciale sportwedstrijd. Verzoek indienen bij Sven Van den Abbeele (ATV) om voor een G-sportwedstrijd te kiezen (bv. E-hockey tornooi - Spinnaker vzw).
Timing Januari 2012
Maart 2012
Januari – juni 2012
Samenwerking met partners: -
vzw Antwerpen Sportstad: Breedtesport – Handikid (Veronique Smolders) Communicatie – Pauline Van Aarle APB Sport G-sporters
-
District Ekeren: Sportantenne Ekeren Communicatiedeskundige – Hans De Bakker Redactie De Nieuwe Antwerpenaar ATV – Sven Van den Abbeele
20
4.2 Sportclubs Momenteel zijn er slechts enkele clubs die ervaring hebben met G-sporters in hun clubwerking, waarvan slechts één club een afzonderlijke G-afdeling heeft (Deugd en Moed Ekeren vzw: G-gym voor kinderen met mentale handicap). Voor de meeste clubs is dit volledig onbekend terrein. Informatie over het onderwerp, de mogelijkheden en ondersteuning zou hen mogelijk op weg kunnen helpen. Actie Aandacht voor G-sport op de sportlaureatenviering, bijvoorbeeld d.m.v. een filmpje van het APB-sport. Filmpje en info opvragen bij de Gsportconsulent. Voorstel aan de sportraad om op de algemene vergadering van de sportraad een workshop over G-sport en/ of het opstarten van een Gafdeling te organiseren. Contact opnemen met de G-sportconsulent van het APB Sport of de Vlaamse Trainersschool om een lesgever te zoeken voor de workshop. Ekerse sportclubs die reeds ervaring hebben met G-sporters vragen of ze willen meewerken aan de workshop. Promoten van het reeds bestaande vormingsaanbod voor de doelgroep. Voorstel aan de cel sportclubondersteuning van vzw Antwerpen Sportstad en de Vlaamse Trainersschool (Bloso) om een sporttakoverschrijdende of sportspecifieke opleiding voor G-sport in Ekeren of Antwerpen te organiseren.
Timing Maart 2012
Februari 2012
Maart 2012 Maart 2012 Juni 2012 September 2012
Samenwerking met partners: -
Vlaamse Trainersschool (Bloso) APB Sport Cel sportclubondersteuning vzw Antwerpen Sportstad (Freek Onzia)
-
Sportantenne Ekeren Sportraad Ekeren Ekerse sportclubs
4.3 Infrastructuur Actie Op de sportraad aan de hand van het toegankelijkheidsonderzoek van sportcentrum ‘t Venneke bespreken welke aanpassing(en) voor andersvaliden het meest noodzakelijk lijken (eventueel ervaringsdeskundige vragen). Advies voor verdere aanpassingen aan sporthal ’t Venneke overmaken aan de dienst sportbeheer (shol noord) van de stad Antwerpen. Advies aan de dienst sportbeheer van de stad Antwerpen om te onderzoeken of de installatie van een zwembadlift voor rolstoelgebruikers haalbaar is voor zwembad De Schinde. Advies aan de strategische cel van vzw Antwerpen Sportstad om bij de bouw van de nieuwe sportcluster ‘Oude Landen’ rekening te houden met andersvaliden (alsook bij eventueel volgende projecten).
Timing April 2012
Mei 2012 Mei 2012
Januari 2012
Samenwerking met partners: -
Dienst sportbeheer stad Antwerpen (shol noord) Strategische cel - vzw Antwerpen Sportstad
-
Sportantenne Ekeren Sportraad Ekeren
21
Bronnen Bronnen Vlaamse Liga voor Gehandicaptensport (VLG) Handikid – vzw Antwerpen Sportstad Ekerse sportclubs Cursus sportfunctionaris: sportdiversiteitsbeleid op lokaal niveau APB Sport Vlaamse Trainersschool (Bloso) DVC Sint Jozef Mytyl instituut VFG Vlaamse socio-culturele vereniging personen met handicap Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) Stichting Vlaamse Schoolsport (SVS) Recreas vzw Spinnaker vzw Katholieke Vereniging Gehandicapten Paralympisch comité HINT Wapper vzw Voluntas vzw Akabe scoutsvereniging Zonnepinkers Jeugddienst district Ekeren Dienst Sociale Zaken district Ekeren Dienst Sport & Recreatie stad Antwerpen Breedtesport (Antwerpse Sportweken) - vzw Antwerpen Sportstad Bart Brands (TTC Nodo) Sportoase Brasschaat Sportdienst gemeente Kapellen Decreet ‘Sport voor allen’ (2007) Bestuursakkoord stad Antwerpen 2007 - 2012 Samenleving en sport. Gelijkheid van kansen en sport. (2000) Paul De Knop en Agnes Elling Sportbeleid in Vlaanderen – volume I: Trends, visies, cases en cijfers (2006)
Websites www.antwerpen.be www.antwerpen.be/sport www.ekeren.be www.antwerpen.buurtmonitor.be www.gsport.be www.bloso.be/vts www.dvcsintjozef.be www.mytyl.be www.vfg.be www.vaph.be www.schoolsport.be www.recreas.be www.spinnaker-sport.be www.kvg.be www.paralympic.be www.hintoostvlaanderen.be www.wapper.be www.voluntas.be www.zonnepinkers.be
Bijlagen: 1. 2. 3. 4. 5.
Jaaroverzicht VTS cursussen (p. 23) Evolutie G-sportclubs of clubs met G-werking (p.26) Overzicht sportkampen voor kinderen met een handicap (p.27) Samenvatting interviews (p.30) Folder (p. 35)
22
BIJLAGE 1: Jaaroverzicht VTS cursussen gehandicaptensport Jaaroverzicht VTS cursussen gehandicaptensport
geen gegevens verkregen
Sporttak per provincie 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Totaal 0 0
Sporttakoverschrijdend
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Brussel
1 1 1
1 1
1
1 1 1
1 1 1
1 1 1
1 1 1
4 4 5 3
1
1
1
3 2 0
Atletiek
0
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Brussel
0 0 0 0 0
1
0
Basketbal
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Brussel
1
1
1
2 0
1
1 0
1
1 0 0 0
Gymnastiek
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Brussel
1
1 0 0 0 0 0 0
Judo
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen
1
1
1
1
4 0
23
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Brussel
0 0 0 0 0
Paardrijden
0
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Brussel
0
1
1
1
3 0
1
1
2 0 0 0
Tennis
0
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Brussel
0
1
1 0 0
1
1
2 0 0 0
Voetbal
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Brussel
0
1 1
1
1 2
1
1 0 0 0 0
Zwemmen
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Brussel
0
1
1
1
3
1
1
1
1
1
1 0 0
Ski
0
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen
0 0 0
24
Limburg Vlaams-Brabant Brussel
1
1 0 0 0
Boccia
0
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Brussel
0 0
1
1 0 0
1
1
25
BIJLAGE 2: Evolutie G-sportclubs of clubs met G-werking Huidige G-clubs of reguliere sportclub met G-werking 2006-2008
20092010
2010-2011
ARC - Vlaamse Handboogliga vzw
0
1
0
ATL - Vlaamse Atletiekliga vzw
8
8
10
BAB - Vlaamse Basketballiga vzw
5
11
12 (2)
BAD - Vlaamse Badmintonliga vzw
0
8
9
BOC – Petanque Federatie Vlaanderen vzw
0
0
1
CYC - Wielerbond Vlaanderen vzw
3
0
0
EQU - Vlaamse Liga Paardensport vzw EQU – Landelijke Rijvereniging vzw
22
17
17
GYM - Gymnastiek Federatie Vlaanderen vzw
7
25
34
HOC – Koninklijke Belgische Hockeybond vzw
0
0
0
JUD - Vlaamse Judofederatie vzw
9
13
12
KAR - Vlaamse Karatefederatie vzw
0
1
(6)
SHO - Vlaamse Schutterskonfederatie vzw
6
0
0
SKI - Vlaamse Ski- en Snowboardfederatie vzw
3
3
3
SWI - Vlaamse Zwemfederatie vzw
7
10
16
TAT - Vlaamse Tafeltennisliga vzw
0
4
(4)
TEN - Vlaamse Tennisvereniging vzw
12
20
23
TRI – Vlaamse Triatlon- en Duatlonfederatie 0 vzw
0
0
17 = TOTAAL AANTAL SPORTFEDERATIES
82
121
137 (12)
Stijging
met
48%
13%
opmerkingen
Geen duurzame werking
Geen overeenkomst meer
Nog geen overeenkomst
= TOTAAL AANTAL CLUBS
(): clubs met interesse, nog te bezoeken
26
BIJLAGE 3: Overzicht sportkampen voor kinderen met een handicap Voorstelling verschillende werkingen -
Stichting Vlaamse Schoolsport (SVS) o organiseert geen sportkampen Beerse o organiseren ‘Sport3daagsen’ in samenwerking met Recreas. o inclusief kamp, alle doelgroepen, van 8 – 15 jaar o maximaal 8 deelnemers met handicap en 15 zonder o gaat door tijdens krokusvakantie (ook in 2011) o promotie: scholen en sportclubs o hebben geen voor- en naopvang o kostprijs: 9 euro per dag
-
Sint-Katelijne-Waver o gestart in 2007 met 1 monitor o gegroeid van 1 week – 5 weken – 7 weken (in 2010) o bijna elk sportkamp is geïntegreerd o hebben samenwerking met Stad Mechelen o kampen staan open voor alle handicaps o rekrutering monitoren: via één monitor (AKABE Duffel) meerdere monitoren gevonden o maximaal 3 kinderen per monitor op een kamp van 15 kinderen: maximaal 3 buitengewone kinderen met 1 extra monitor. o sportkamp duurt 3 dagen o sportaanbod: divers: soms sportspecifiek, steeds opengesteld o zorgen voor voor- en naopvang o promotie in de scholen rond Mechelen o kostprijs: 9 euro per dag
-
Bornem o sinds 2007 volledig inclusieve kampen (alle doelgroepen) o in 2010: 13 deelnemers met een handicap o per kind 1 monitor (op vraag van de ouders) o kostprijs: 35 euro per week van 5 dagen (zelfde tarief als valide kinderen) o zorgen voor voor- en naopvang (5 euro per week) o sportaanbod: omnisport / sportspecifiek (door de clubs) o pool van 160 monitoren o opleiding wordt voorzien door Recreas
-
Herentals o gestart in 2010, vroeger al een initiatief, maar zonder veel respons o doelgroep: visuele handicap van 9 – 15 jaar + broer, zus, vriendje o intern kamp van 3 dagen, met overnachting in ‘Den Brink’ o omnisportkamp ism met sportclubs uit de regio en provincie (torbal, fietsen, judo) o vervoer naar sportaccommodatie voorzien o 2 permanente monitoren en extra vrijwilligers van de sportclubs. o kostprijs: 80 euro voor drie dagen
-
Heist-op-den-Berg o door het wegvallen van de G-sportdag sportclubs van Heist. o gestart in 2009
G-sportkamp in samenwerking met de 6 G-
27
o o o o o o o -
-
Balen o o o Geel o
o o o o o o -
sportkamp (enkel voor personen met een handicap) in de Paasvakantie: vooral personen met een verstandelijke handicap: 12 deelnemers van 6 – 31 jaar kostprijs: 30 euro voor 5 halve dagen monitoren gerekruteerd vanuit de sportclubs AKABE zorgde voor opvulling vrije momenten in het programma promotie via de G-sportclubs en opgenomen in de brochure van de sportkampen (gaat naar alle lagere scholen) er werd geen voor- of naopvang voorzien Wil sportkamp opentrekken naar de hele regio
organiseerden dit jaar de Provinciale G-sportdag gepland 2de week van juli 2010 organiseerden een regionaal G-sportkamp
organiseren een sportkamp tijdens elke schoolvakantie (behalve de Kerstvakantie) watersport en fun, avonturenkamp, voetbalkamp, omnisport,… gericht op vooral personen met een verstandelijke handicap (6 tot 66 jaar) promotie wordt gevoerd in het buitengewoon onderwijs en het MPI 15 – 20 deelnemers (hiervoor wordt vervoer georganiseerd) dit vervoer is echter verwaterd, wat het moeilijk maakt voor oudere deelnemers inschrijvingen voor een halve dag mogelijk 10 euro per dag (5 euro voor een halve dag) in samenwerking met Avalympics maximaal 20 deelnemers
Recreas o Nationaal secretariaat: paardrijden en omnisport (Brasschaat, +15 jaar, verstandelijke handicap) paardrijden en zeilen (Nieuwpoort, + 15 jaar, verstandelijke handicap) Europese Surfweek (Willebroek, alle leeftijden, alle handicaps, internationaal) skivakanties (Oostenrijk, +15 jaar, verstandelijke handicap) o Provinciaal (Lieve Cuypers) - fietsvakantie wisselt jaarlijks af met een avonturenkamp - promotie gebeurt via de leden - kostprijs: 170 – 220 euro - 1 begeleider per drie deelnemers o Provinciaal (Evy Beniest) Sport3daagsen - gericht op kinderen van 8 – 15 jaar met een verstandelijke handicap - samenwerking met gemeenten: inclusief aanbod gemeenten nemen autonoom sportkampen over - 3 sport3daagse: Schoten, Beerse en Mechelen alle sporten kunnen door iedereen (inclusie) - promotie via eigen leden en websites van Recreas en G-sport o indien nodig gebeurt verpleging via Thuisverpleging o promotie gebeurt ook in samenwerking met Sporta
28
-
Vlaamse Liga Gehandicaptensport o organiseert jaarlijks 2 initiatiestages. Deze stages zijn sportweekends, begin op vrijdagavond, einde op zondagmiddag: deelnemers maken kennis met 4 sporten. o afgelopen stages: Begin mei voor kinderen (9-15 jaar) met zware motorische handicap in het Dominiek Savio Instituut te Gits Eind oktober voor kinderen (9 – 15 jaar) met licht motorische en voor kinderen met visuele handicap in het Bloso centrum in Blankenberge. o vanaf 2011 wordt het bestaande aanbod nog uitgebreid naar 5 stages. o Data stages 2011: 11 – 13 maart: licht MO en VI jongeren 1 – 3 april: Verstandelijk 29 april – 1 mei: zwaar MO 23 – 25 september: dwerg (onder voorbehoud) of licht MO/VI kinderen 21 – 23 oktober: dwerg of licht MO/VI kinderen o
Locatie: motorische handicap:
- Dominiek Savio Instituut. - Bloso Blankenberge
-
To Walk Again o G-zapvakantie 5-6-7 juli o Tongerlo Dance on Wheels 18-22 juli o Overpelt Summer Ski 25-29 juli o Lombardzijde: Beachfun on Wheels 1-5 augustus o Oudenaarde Adventure on Wheels 15-19 augustus, samen met broers / zussen / vrienden /… o Tongerlo: Wheels on Fire 22-26 augustus o Info: Al deze kampen zijn voor jongeren (8-20j) met een enkel een fysieke beperking en internaat (excl. G zap) Zoveel mogelijk met andere Sporta-kampen samen zodat zij een deel van het geheel zijn, ’s avond allemaal samen avondactiviteit. Wheels on fire en Dance on wheels is eigenlijk vooral voor rolstoelgebruikers (de activiteiten zijn bijna allemaal rolstoelgebonden), op de andere kampen ligt de nadruk niet echt op activiteiten met een rolstoel. Wheels on Fire, Summer Ski en Dance on wheels zijn van een vrij hoog niveau op vlak van intensiteit van de activiteiten, de andere kampen zijn meer actieve vakantiekampen waar sport en spel centraal staan. Verpleging en kine indien nodig worden voorzien Er wordt gewerkt met vrij strikte schema’s van de dagindeling voor de monitoren, zeker voor het toilet en het douche gebeuren. Een uitgebreide briefing van de monitoren is noodzakelijk.
-
Provincie Antwerpen o voor de eerste keer een ‘G-zap’-kamp o 5-6-7 juli 2011 o sporttakken die ook in ‘Start to G-sport’ zitten o voor- en naopvang wordt voorzien o kostprijs: 50 euro voor drie dagen
-
Psylos o o o o
voor personen met psychische beperking recreatieve midweek te Nieuwpoort van 2-6/5/11 fietsweek te Malle van 13-17/6/11 survival 3 daagsen van 14-16/6/11, 20-22/6/11, 24-26/6/11
29
BIJLAGE 4: Samenvatting interviews Persoonlijke gegevens: o o o
Leeftijd: Gemeente waar je woont: Jongen / meisje
………………………………… …………………………………
Doe je aan sport? o
Ja > ga verder naar vragenlijst A
o
Nee > ga verder naar vragenlijst B
A. Vragenlijst (sporters): 1. Hoeveel keer sport jij? o o o o o
1 keer per maand 1 keer per week - 2 2 keer per week - 6 3 keer per week Andere: om de 2 weken - 3
2. Hoeveel lang sport jij per keer? o o o o
1 uur 1,5 uur - 3 2 uur - 6 Meer dan 2 uur - 2
3. Welke sport(en) doe je? o o o o
E-hockey Boccia Tafeltennis zwemmen
4. Hoe lang doe je deze sport al? o o o o o
Minder dan 1 jaar - 1 1 jaar - 2 2 jaar - 3 3 jaar - 1 Meer dan 3 jaar - 3
30
5. Waarom doe je aan sport? (je mag meer dan één antwoord kiezen) o o o o o o
Gezondheid / fysiek - 4 Sociaal contact, vrienden maken - 6 Competitie - 4 Omdat ik het leuk vind - 8 Ontspanning - 3 Andere: …………………………………
6. Waarom heb je deze sport gekozen? (je mag meer dan één antwoord kiezen) o o o o o
Vrienden / ouders - 2 Club dicht bij huis - 1 Eigen interesse - 4 Binnen eigen (fysieke) mogelijkheden - 6 …………………………………
7. Is er een sport die je liever zou doen, maar die niet mogelijk is door de handicap? o o
Ja, welke: basketbal – 2, voetbal 3, wielrennen 1, boksen 1, geen idee 1 Nee - 3
8. In welk verband of bij welke organisatie beoefen je deze sport(en)? (je mag meer dan één antwoord kiezen) o o o o o o o
Sportclub - 6 School - 8 Jeugdbeweging In groepsverband - 1 Individueel (ga verder naar vraag 8 bis) - 1 Met ouders / familie - 1 Andere: vrienden - 1
8 bis. Waarom sport je individueel? (enkel beantwoorden als je in vraag 8 ‘individueel’ hebt aangeduid) o o o
Vertrouwde omgeving Ik kan niet meedoen met de rest - 1 Andere: …………………………………
9. Sport je: o o o
samen met sporters die geen handicap hebben - 1 in een sportclub met sporters die geen handicap hebben, maar wel in een aparte groep in een sportclub enkel voor kinderen met een handicap - 11
10. Is dit je eigen keuze of was er geen andere mogelijkheid? o o
Eigen keuze - 10 Geen andere mogelijkheid
31
11. Kan je sporten in je gemeente of binnen beperkte afstand? o o
Ja - 5 Nee, reden: geen aanbod - 6 (bv. geen aanbod, andere interesse, … ?)
12. Zijn er genoeg plaatsen waar je kan sporten die niet te ver zijn en waar je bv. met een rolstoel goed binnen kan om te sporten? o o o
Ja - 4 Neen (vanwege afstand) - 5 Neen (vanwege toegankelijkheid) - 1
13. Hoe ga je naar het sportveld / sporthal / zwembad? o o o o o o
Op eigen kracht (te voet, fiets, rolstoel, … ?) - 9 Ouders / familie brengen en halen mij - 3 Openbaar vervoer Antwerpse Rolkar vzw Taxi Andere: …………………………………
14. Is er voldoende (aangepaste) begeleiding binnen de club? (gediplomeerd?) o Ja - 11 o Nee, reden: ………………………………… 15. Wat kan beter en waarom? (je mag meer dan één antwoord kiezen) o o o o o o o o o
Niets, alles is prima - 3 Aantal sportvelden, sporthallen, zwembaden, e.d. - 1 Gemakkelijk naar het sportveld geraken Meer sporten die ik kan doen - 2 Het uur van de trainingen Wat we moeten doen op de trainingen - 1 Meer sportmateriaal - 1 Meer informatie over het sportaanbod - 3 Andere: Meer trainingsuren - 3
16. Waar ben je te weten gekomen dat je kan gaan sporten? (je mag meer dan één antwoord kiezen) o o o o o o
School - 10 Vrienden / familie - 5 Internet - 1 Krant of weekbladen - 1 Flyer of affiche - 3 Andere: op een beurs - 1
32
17. Ben je op de hoogte van het aanbod van Handikid? (hoe bent u dit te weten gekomen) – eerder voor ouders o o
Ja, via: school - 2 Nee - 8
18. Welke ideeën heb je zelf om het sporten voor jou en andere kinderen met een handicap leuker te maken? o o o
Geen - 7 Beter sportmateriaal - 2 Aanbod vergroten - 1
19. Ga je soms een sportevenement kijken? o o
Ja - 6 Nee - 5
20. Kijk je soms naar een sportwedstrijd op TV? o o
Ja - 7 Nee - 4
Bedankt voor je medewerking!
B. Vragenlijst (niet-sporters): 1. Waarom doe je niet aan sport? (je mag meer dan één antwoord kiezen) o o o o o o o
Sporthal of sportveld ligt te ver - 1 Er is niemand die me kan brengen/halen Het is lichamelijk te zwaar of onmogelijk – 3 Het is te duur Er is geen sport die me ligt - 2 Ik heb geen tijd/andere hobby - 5 Andere: o Sport is saai – 3 o Ben graag thuis - 1
33
2. Wat doe je graag in je vrije tijd? (hobby) o o o o o o o o
Muziek – 2 Buiten spelen – 2 Computeren – 6 Koken – 1 Shoppen – 2 TV kijken – 1 Lezen – 3 Tekenen - 2
3. Heb je al eens een sport uitgeprobeerd? o o
Ja - 11 Nee - 1
4. Weet je waar kinderen met een handicap terecht kunnen om te sporten? o o
Ja - 3 Nee - 9
5. Wat zou ervoor kunnen zorgen dat je zelf gaat sporten? (je mag meer dan één antwoord kiezen) o o o o o
Samen met vrienden die geen handicap hebben kunnen sporten Samen kunnen sporten met andere kinderen met een handicap - 1 Sportclub of veld dichter bij huis Een sport vinden die ik aankan - 4 Andere: o Niets – 3 o Vervoer – 1 o Toelating van ouders – 1 o Fysiek probleem – 2 “wat ik wil doen kan fysiek niet, wat ik kan doen wil ik niet”
6. Ga je soms een sportevenement kijken? o o
Ja Nee - 12
7. Kijk je soms naar een sportwedstrijd op TV? o o
Ja - 8 Nee – 4
Bedankt voor je medewerking!
34