van Basisschool Panta Rhei, Ede
Inhoud 1. Inleiding
2
2. Algemene gegevens
2
2.1
Contactgegevens
2
2.2
Informatiebronnen
3
2.3
Missie en visie
3
2.4
Hier zijn wij trots op
4
2.5 2.6
Onze katholieke identiteit Het team
4 5
3. Basisondersteuning
6
3.1
Basiskwaliteit
7
3.2
Preventief en handelingsgericht werken i.s.m. ouders
7
3.3
Licht curatieve interventies
12
3.4
Ondersteuningsstructuur
17
3.5 3.6
Expertise in het team Samenwerking en externe partners (ketenpartners)
19 20
4. Extra ondersteuning 4.1 4.2
Extra ondersteuning op niveau van onze stichting SKOVV Extra ondersteuning in overleg met het samenwerkingsverband
21 21 22
5. Ambities en professionalisering
24
6. Tenslotte
24
Bijlagen: 1. Uitslag enquete tbv het in kaart brengen basiskwaliteit op basis van indicatoren inspectie van Onderwijs 2. Begrippenlijst
25 28
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 1
1. Inleiding Op 1 augustus 2014 gaat de Wet Passend Onderwijs in werking, op dat moment moeten alle scholen in Nederland hier invulling aan geven. Het doel van Passend onderwijs is het gehele onderwijssysteem zodanig te organiseren dat ieder kind het onderwijs krijgt dat het best bij hem past. Op de Panta Rhei gaan wij er van uit dat ieder kind uniek is, we gaan uit van verschillen tussen kinderen en het lukt ons ook goed. In zoverre verschilt de gedachte en het doel van Passend onderwijs niet veel van onze visie op kinderen. Dit alleen al is een fijne constatering. Op de Panta Rhei geven wij les aan ruim 300 leerlingen. Al deze leerlingen hebben hun unieke persoonlijkheid en een eigen behoefte om te spelen en te leren. De meeste leerlingen leren op een regelmatige, gemiddelde manier. Wij hebben als schoolteam de taak om ons onderwijs zo in te richten dat elk kind zo goed mogelijk tot zijn/haar recht komt, ongeacht de verschillende ontwikkelingsmogelijkheden van onze leerlingen. Daarnaast hechten wij veel waarde aan een goede sfeer in onze klassen, zodat elk kind zich veilig en gewaardeerd voelt. Voor sommige kinderen is dit echter niet genoeg. Zij vragen meer van ons dan helder onderwijs. Zij hebben specifieke pedagogischdidactische behoeften. Zij vragen extra ondersteuning. Op de Panta Rhei is de samenwerking met ouders van waarde. Ook in het passend onderwijs worden ouders als partner gezien. Wij vinden een goede relatie met de ouders belangrijk vanuit de gedachte dat we samen, ieder op onze eigen plaats en vanuit onze eigen deskundigheid, verantwoordelijk zijn voor de kinderen. Dit schoolondersteuningsprofiel beschrijft de onderwijs- en zorgondersteuning die de Panta Rhei biedt. Dit profiel is nog in ontwikkeling en zal steeds gekoppeld aan de actualiteit en ontwikkelingen binnen het samenwerkingsverband worden aangepast. De ondersteuning die de school kan bieden noemen we de basisondersteuning, tevens wordt summier de extra ondersteuning die het Samenwerkingsverband in de regio biedt beschreven. Alle ondersteuningsprofielen van de scholen in de regio vormen een dekkend aanbod voor het onderwijs aan alle kinderen. Dit ondersteuningsprofiel komt op de website van onze school en op de website van ons samenwerkingsverband. 2. Algemene gegevens De Panta Rhei is gestart in augustus 1990, toen de Edese wijk "De Rietkampen" pas voor een klein gedeelte gebouwd was. We zaten dat eerste jaar in ons splinternieuwe gebouw met 23 kinderen midden in de weilanden. Inmiddels heeft de school ruim 300 leerlingen. “Panta Rhei” betekent letterlijk “Alles stroomt; alles is steeds in beweging, in wording”. Wij maken dat als school graag meer dan waar en willen daarmee een bruisende school zijn. 2.1
Contactgegevens
Basisschool Panta Rhei Palmedreef 4 6716 HB Ede 0318-625365
[email protected] www.pantarhei-skovv.nl Directeur Adjunct-directeur Intern begeleider
Tom van Ginkel Wendy van Laar Madelon van Son
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 2
2.2 Informatiebronnen Naast dit schoolondersteuningsprofiel hebben we op school meerdere documenten waarin nog veel meer informatie over onze school te lezen is. Schoolgids De Panta Rhei heeft een schoolgids. In deze schoolgids is praktische informatie te vinden over onze school. Onze meest actuele schoolgids is te vinden op onze website. Schoolplan Het schoolplan is ons beleidsdocument voor een periode van vier jaar, (ons huidige plan is van 2011-2015). Hierin zijn onze strategische visie en de beleidskeuzen op hoofdlijnen vastgelegd. Ons schoolplan bevat onder meer een beschrijving van het onderwijskundig beleid, het personeelsbeleid en het beleid met betrekking tot de bewaking en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Het schoolplan is in eerste instantie een intern kwaliteitsinstrument om de school houvast te bieden bij de gemaakte beleidskeuzen en bij de verdere planning van de uitvoering van het beleid. We willen inzichtelijk maken waar de school nu staat en waar we de komende vier jaar naar toe willen. In tweede instantie dient het schoolplan om verantwoording af te leggen naar het eigen bevoegd gezag, de inspectie van het onderwijs, de ouders en andere belanghebbenden. Ondersteuningsplan In het ondersteuningsplan staat beschreven hoe wij de ondersteuning vormgeven op onze school. Daarin is het volgende belangrijk: Elk kind is anders; ontwikkelt en leert anders. Verschillen tussen kinderen zijn daarom een logisch uitgangspunt binnen de Panta Rhei. Ons streven is adaptief om te gaan met de behoeften van onze leerlingen. Niet alleen “risicoleerlingen” maar alle leerlingen verdienen onze zorg en aandacht. Website (www.pantarhei-skovv.nl) Op onze schoolwebsite zijn (naast alle algemene gegevens) de schoolgids en andere documenten terug te vinden. Alle documenten en plannen zijn op te vragen bij de directie. De website bevat ook foto’s, filmpjes en wetenswaardigheden over onze onderwijsactiviteiten. Strategisch beleidsplan SKOVV De Panta Rhei is onderdeel van de Stichting Katholiek Onderwijs Veluwe Vallei (SKOVV). Deze stichting heeft een strategisch beleidsplan opgesteld. Het "Strategisch beleid SKOVV 20112015", waarin opgenomen de visie en missie van SKOVV, vormt het kader voor de inhoud en de beleidsvoornemens van het schoolplan van de school. Het strategisch beleid van de stichting geeft de richting aan waarin SKOVV en haar scholen zich willen ontwikkelen. Het is het kader voor die ontwikkeling. Ontwikkeling die gaat over verandering, vernieuwing, verbetering en versterking, aansluitend bij de externe ontwikkelingen. 2.3
Missie en Visie
Missie "Niet elk kind hoeft een kampioen te zijn, als het maar zijn of haar persoonlijk record verbreekt." De Panta Rhei wil een school zijn waar kinderen, maar zeker ook personeel, in een prettige, gestructureerde, uitdagende en veilige leeromgeving kunnen presteren áánsluitend op hun onderwijsbehoeften. Daarbij vinden wij elk kind en ieder mens uniek en vinden wij dat elk kind en ieder mens telt. Ook voor ouders willen we een prettige en veilige omgeving bieden die laagdrempelig is.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 3
Visie De Panta Rhei is een school die recht wil doen aan elk individueel kind. Een school waar ieder kind zich thuis voelt en in zijn/haar ontwikkeling gestimuleerd wordt door een professioneel team. Door deze uniekheid heeft elk kind zoveel als mogelijk recht op een eigen weg, een eigen pad. We kunnen dat grotendeels bieden dankzij een veilige leeromgeving, goed gekwalificeerd personeel en de inzet van een goede leerlingenzorg. De Panta Rhei is een school die kinderen een prettige, uitdagende en gestructureerde omgeving biedt. Deze combinatie van factoren draagt bij tot een veilige schoolomgeving. Dit is voor ons de meest belangrijke basis om tot prestaties te kunnen komen! Ook voor personeel en ouders heerst er een prettige en laagdrempelige sfeer. Duidelijkheid en structuur in aanpak en doorgaande lijnen zijn daarbij van belang. De Panta Rhei heeft een hele goede zorg voor leerlingen. Naast de leerkrachten is er ook veel extra zorg ter ondersteuning van leerkrachten en kinderen. Zo kunnen kinderen binnen en buiten de klas extra begeleid worden. Deze begeleiding kan bestaan uit extra uitleg, hulp of deelname aan een plusklas voor kinderen die meer uitdaging en verdieping nodig hebben. 2.4
Hier zijn wij trots op: De Panta Rhei is een school die kinderen een prettige en veilige leeromgeving biedt. Dit is voor ons de belangrijkste basis om tot prestaties te kunnen komen. Ook voor personeel en ouders heerst er een prettige sfeer. Duidelijkheid en structuur in aanpak en doorgaande lijnen zijn daarbij van belang. De Panta Rhei is een grote school waarbij alle groepen onder één dak gehuisvest zijn. Zowel voor ouders als kinderen draagt dit bij aan de rust, omdat zij maar naar één locatie hoeven te gaan. Doordat het gebouw uit vleugels bestaat en meerdere ingangen heeft, blijven de kleinschaligheid, sfeer en rust voelbaar. Op de Panta Rhei is elk kind uniek en heeft zoveel als mogelijk recht op een eigen weg, een eigen pad. We kunnen dat grotendeels bieden dankzij een veilige leeromgeving, goed gekwalificeerd personeel en de inzet van een uitstekende leerlingenzorg. De Panta Rhei heeft een uitstekende leerlingenzorg. Zo kunnen kinderen binnen en buiten de klas extra begeleid worden. Deze begeleiding kan bestaan uit extra uitleg, hulp of deelname aan een plusklas voor groepen kinderen die meer uitdaging en verdieping nodig hebben. De Panta Rhei biedt kinderen een prettige en uitnodigende schoolomgeving; zowel het gebouw als het schoolplein zijn aantrekkelijk voor de kinderen en stralen ook rust en ruimte uit. Op de Panta Rhei zien wij onderwijs en opvoeding als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van school en ouders. We zullen daarom goed op elkaar af blijven stemmen. Wij vinden goede en open contacten tussen ouders en school heel belangrijk. We zijn laagdrempelig voor alle betrokkenen in de school. Goede communicatie is heel belangrijk en daar besteden wij veel aandacht aan, zodat ouders altijd goed geïnformeerd zijn.
2.5 Onze katholieke identiteit De Panta Rhei is een katholieke basisschool. We scheppen op school een klimaat waarin leerlingen, van welke herkomst ook, welkom zijn en zichzelf kunnen zijn. Wij hebben respect voor het unieke van elk mens. Wij geven zaken als solidariteit en respect een voorname plaats in ons onderwijs.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 4
2.6 Het team Omdat wij op de Panta Rhei zoveel als mogelijk tegemoet willen komen aan de onderwijsbehoeften van kinderen, vraagt dit veel van de organisatie van ons onderwijs. Dit heeft consequenties voor de inzet van personeel en de groepsgrootte. Om de ondersteuning en kwaliteit voor de kinderen zo goed als mogelijk vorm te geven, bekijken we elk jaar opnieuw hoe wij dit in de praktijk gaan doen. Op de Panta Rhei komen de volgende taken/functies voor: groepsleerkrachten ondersteuners (voorheen remedial teachers) leerkracht van de plusgroep leerkrachten sociale vaardigheden ICT ’er intern begeleider bouwcoördinatoren adjunct-directeur directeur
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 5
3.
Basisondersteuning
De Panta Rhei valt met vele andere basisscholen onder samenwerkingsverband Rijn en Gelderse Vallei. In dit samenwerkingsverband worden 3 niveaus van ondersteunig onderscheiden. In dit hoofdstuk richten we ons op ‘niveau 1’, de zogenaamde ‘basisondersteuning’. De basisondersteuning betreft alle ondersteuning die we op school kunnen bieden eventueel in samenspraak met ketenpartners (die niet gefaciliteerd worden door het samenwerkingsverband). De Panta Rhei biedt een stevige basis om de basisondersteuning goed vorm te kunnen geven. De onderwijsbehoeften stellen wij centraal. De ervaring leert dat wij flexibel zijn in de afstemming op onderwijsbehoeften van de kinderen. Wij maken hele bewuste keuzes. Dat we keuzes kunnen maken, wordt mede mogelijk gemaakt door de grootte van de school. Door de grootte van de school kunnen we aan het einde van een schooljaar in kaart brengen op welke wijze wij de groepen willen verdelen in het nieuwe schooljaar. Deze keuze wordt gebaseerd op de onderwijsbehoeften van de kinderen. De onderwijsbehoeften van kinderen zijn ook leidend bij de samenstelling van klassen. De samenstelling van klassen en de wijze van ondersteuning kan daarmee per jaar verschillen. Om optimaal af te stemmen op onderwijsbehoeften van kinderen, kunnen wij bijvoorbeeld kiezen voor: A. Grotere klassen, maar daar staat dan ondersteuning buiten de klassen tegenover (in de vorm van reteaching en preteaching, sociale vaardigheidstraining en een plusgroep op schoolniveau). B. We kiezen voor kleinere klassen, maar de ondersteuning buiten de klassen zal dan minder zijn. De Panta Rhei is een grote school en dat heeft veel voordelen. Doordat we groot zijn in een prettige sfeer hebben we mogelijkheden om weloverwogen besluiten te nemen in de formatie per schooljaar. Op kleinere scholen is dat lastiger. Een belangrijke voorwaarde is daarom wel dat we proberen ‘groot’ te blijven, zodat we daarmee onderscheidend kunnen zijn in het afstemmen op onderwijsbehoeften. En toch voelt de school als kleinschalig binnen de grootte die het heeft. Binnen het samenwerkingsverband wordt een sterke basis gezien als hét fundament voor passend onderwijs. Als Panta Rhei onderschrijven we dit en kunnen we deze sterke basis ook bieden welke wij hieronder verder toelichten. ________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 6
Waaraan moet basisondersteuning voldoen? Basisondersteuning omvat alle preventieve en licht curatieve acties die een basisschool planmatig inzet voor een kind, zo nodig met inzet van externe deskundigen/ketenpartners in de school. In ons samenwerkingsverband Rijn & Gelderse Vallei kent de basisondersteuning op elke school vier pijlers: 1. 2. 3. 4.
Basiskwaliteit Preventief en handelingsgericht werken Licht curatieve interventies De ondersteuningsstructuur
zie par. 3.1 zie par. 3.2 zie par. 3.3 zie par. 3.4
3.1 Basiskwaliteit (arrangement van inspectie) Wij vallen als school onder basistoezicht van de Inspectie van het Onderwijs. Elke leerkracht op onze school levert minimaal de basiskwaliteit op pedagogisch en didactisch gebied, in klassenmanagement en leerlingenondersteuning. Daarnaast zijn de opbrengsten van onze school op het niveau dat van onze leerling-populatie verwacht mag worden. De basiskwaliteit is op orde. De inspectie van het onderwijs heeft onze school bezocht d.d. 26 mei 2011 en heeft ons op basis van dat bezoek het basisarrangement toegekend. Om deze basiskwaliteit te waarborgen is er o.a. kwaliteitsbeleid ontwikkeld, vindt er scholing op inidividueel en/of teamniveau plaats, zijn er gesprekscycli waarin leerkrachten jaarlijks worden bezocht in de klas en zijn er functionerings- en beoordelingsgesprekken gebaseerd op de leerkrachtcompetenties basisonderwijs. Om op teamniveau de basiskwaliteit in kaart te brengen is in februari 2014 een nulmeting gedaan onder de personeelsleden van de Panta Rhei (Zie bijlage 1). Hierin is gevraagd een score te geven bij indicatoren vanuit het toezichtkader van de Inspectie van het Onderwijs, waar ons samenwerkingsverband (en wij als school) wat betreft de basiskwaliteit bij aansluit. Aan deze nulmeting namen alle leerkrachten deel. Door de leerkrachten wordt op basis van de gemiddelde score de Panta Rhei hoog gewaardeerd op basis van deze inidicatoren. Alle indicatoren scoren een gemiddelde van ruim 3 (op een schaal van 1 t/m 4). Indicator 8.5 scoort laag (een 2,8). Dit betreft “De school zoekt de structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerlingniveau haar eigen kerntaak overschrijden” De onbekendheid met de terminologie en de onzekerheid over hoe het sociale netwerk eruit komt te zien per 1 augustus 2014 heeft hier in negatieve zin aan bijgedragen. Op het moment van afnemen van deze enquete was nog niet duidelijk hoe het netwerk van ketenpartners in het nieuwe samenwerkingsverband eruit komt te zien. De uitgebreidere nulmeting is te lezen in bijlage 1 3.2 Preventief en handelingsgericht werken i.s.m. ouders Passend onderwijs in de praktijk vraagt van leerkrachten (en andere professionals in de school) dat zij effectief kunnen omgaan met verschillen tussen leerlingen. Handelingsgericht werken (HGW) helpt daarbij: uitgaan van de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van leerlingen en daarop aansluiten. Preventie betekent: tijdig signaleren als een leerling belemmeringen ervaart bij het leren of opgroeien en daar snel op inspelen. Dat vraagt om diagnostische deskundigheid, al dan niet in samenwerking met ketenpartners. Uiteraard hoort een veilig schoolklimaat ook bij de basisondersteuning. Die is immers cruciaal om tot ontwikkeling te komen. De rol van ouders… ook de hulp van ouders hebben we nodig… Passend onderwijs is niet denkbaar zonder ouders. Ouders zijn eerstverantwoordelijk voor de opvoeding en het welzijn van hun kind. Ouders hebben veel kennis over de situatie van hun kind en hebben daarom ook een cruciale rol als het gaat om het zoeken naar een passend onderwijs- en zorgaanbod voor hun kind. Dit doen we door met u in gesprek te zijn en te blijven. ________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 7
Als school kunnen we een beroep op ouders doen en op hun bijdrage aan het verbeteren van de leerprestaties van uw kind, uw inzet voor de school en het ondersteunen en respecteren van het gezag van de leerkrachten. Door een intensieve samenwerking kunnen wij de onderwijskansen van uw kind verder verhogen. Het is daarom belangrijk goede afspraken te maken, transparant te zijn en heldere verwachtingen naar elkaar uit te spreken. Verderop in dit document wordt ook toegelicht op welke wijze ouders betrokken worden rondom de zorg van kinderen. 3.2.1 de ‘1-zorg route’ De 1-zorgroute is een systeem dat is gebaseerd op handelingsgericht werken (HGW). HGW gaat uit van een cyclisch proces. Leerkrachten kijken goed naar hun kinderen en stellen vast op welke wijze elk kind de leerstof het beste tot zich kan nemen. Daartoe formuleren zij onderwijsbehoeften. Met die onderwijsbehoeften als uitgangspunt stellen de leerkrachten vervolgens groepsplannen op. In die groepsplannen beschrijven zij gedetailleerd op welke wijze ze de komende maanden vorm willen gaan geven aan het onderwijs binnen de klas om zo optimaal mogelijk recht te doen aan de verschillen tussen kinderen. Die groepsplannen zijn flexibel, wat betekent dat tussentijds aanpassingen gedaan kunnen worden om recht te blijven doen aan de onderwijsbehoeften van kinderen. Na afloop van een periode worden de groepsplannen geëvalueerd om vervolgens een nieuw groepsplan op te stellen. De 1-zorgroute is een relatief nieuw begrip en is het gevolg van maatschappelijke veranderingen en nieuwe inzichten in het onderwijs. Jarenlang was het onderwijs gericht op het oplossen van problemen die zich voordeden in de ontwikkeling van kinderen. Dit probleemdenken wordt nu losgelaten en de behoeften en sterke kanten van het kind worden leidend in het onderwijsaanbod.
3.2.2 Zeven uitgangspunten van handelingsgericht werken Door handelingsgericht te werken kan een schoolteam effectief omgaan met verschillen tussen leerlingen. De basis van HGW wordt gevormd door de 7 uitgangspunten voor handelingsgericht werken van onderzoekers Pameijer, Van Beukering & De Lange (2009).Deze uitgangspunten zijn: 1. Onderwijsbehoeften van leerlingen staan centraal. De kernvraag: wat heeft deze leerling nodig om een bepaald doel te halen? Denk aan specifieke instructie en feedback, extra leertijd of uitdaging. 2. Goede afstemming en wisselwerking tussen leerlingen, leerkracht, team en ouders. Hoe goed is de omgeving afgestemd op wat deze leerling nodig heeft? 3. Het is de leerkracht die er toe doet: wat heeft hij of zij nodig om passend onderwijs te realiseren? Oftewel: wat zijn de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht? 4. Focus op positieve kenmerken van een kind, zijn leerkracht, de groep, de school en ouders: dat is nodig om ambitieuze doelen te stellen en een plan van aanpak succesvol uit te voeren. 5. Samenwerking tussen kind, leerkracht, ouders, interne en externe begeleiders is noodzakelijk voor een effectieve aanpak. Dit vraagt om constructieve communicatie: samen analyseren wat nodig is, samen doelen formuleren en samen oplossingen zoeken. 6. Doelgericht werken: het team formuleert doelen voor korte en langere termijn voor het leren, de werkhouding en het sociaalemotioneel functioneren van iedere leerling en evalueert de voortgang in een cyclus van planmatig handelen. 7. Systematisch, planmatig en transparant werken: heldere afspraken over wie wat, hoe, waarom en wanneer doet.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 8
Leerkrachten en interne begeleiders kunnen in de 1-zorgroute planmatig omgaan met de verschillen in onderwijsbehoeften tussen leerlingen in een groep. De 1-zorgroute beschrijft een aantal beslismomenten en stappen op groepsniveau, schoolniveau en bovenschools niveau. Op groepsniveau wordt handelingsgericht met de onderwijsbehoeften van de leerlingen en met groepsplannen gewerkt. Gedurende een schooljaar wordt in 2 of 4 periodes (afhankelijk van een vakgebied) per schooljaar een zestal stappen gezet (Zie het schema hieronder)
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 9
Uit de groepsbespreking kan blijken dat de onderwijsbehoeften van sommige leerlingen onduidelijk blijven of dat leerlingen herhaald onvoldoende van het groepsplan profiteren. Deze leerlingen worden in overleg met de ouders voor de leerlingenbespreking aangemeld. In deze bespreking wordt bekeken hoe de school aan de onderwijsbehoeften van de leerling tegemoet kan komen. Tijdens deze bespreking kan bijvoorbeeld worden besloten om extra ondersteuning uit het samenwerkingsverband aan te vragen of Jeugdzorg in te roepen. Extra ondersteuning uit het samenwerkingsverband wordt pas toegekend als dit beoordeeld is door een expertiseconsulent uit het samenwerkingsverband. Deze beoordeling wordt gebaseerd op een aangeleverd dossier vanuit de school (het groeidocument). 3.2.3 Werken met plannen Op de Panta Rhei stemmen we optimaal af op onderwijsbehoeften van kinderen. Daarbij vormen groepsplannen, eventuele individuele plannen en ontwikkelingsperspectieven (OPP; zie de toelichting hieronder voor uitleg) een belangrijke basis waarin we ons handelen beschrijven. Zoals hierboven al beschreven wordt, gebeurt dit op een handelingsgerichte manier. Het groepsplan is een belangrijk uitgangspunt. De essentie van een groepsplan is op een handelingsgerichte manier met een groep kinderen dezelfde doelen proberen te halen in een bepaalde planperiode (m.u.v. leerlingen met een OPP). Wij hanteren in de klassen daarbij als basis ons Mickey Mouse model:
* SF=stimulerende factoren, BF=belemmerende factoren, OBH=onderwijsbehoeften Toelichting: Met alle kinderen in ons Mickey Mouse-model willen we dezelfde doelen in een bepaalde planperiode halen (m.u.v. van OPP leerlingen). Alleen gebeurt dat niet voor elk kind op dezelfde manier. HGW gaat er van uit dat je hele groep de basisgroep is. Ook kinderen die voor verlengde instructie in aanmerking komen of voor aanpassing van de leerstof tijdens de verschillende vakgebieden vallen onder de basisgroep. Deze leerlingen worden vermeld in het groepsplan. Hiermee behoud je als leerkracht overzicht en kun je planmatig werken. ________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 10
De kinderen die in de groep ‘ondersteuning’ (linkeroor) vallen, betreft kinderen die naast de doelen uit de basisgroep ook werken aan cruciale leerdoelen uit een voorliggende planperiode. Deze cruciale leerdoelen zijn van belang om aan te werken, omdat kinderen dan beter in staat zijn om daarmee de doelen van de planperiodes uit de basisgroep te kunnen blijven behalen. Voor deze leerlingen worden aparte individuele plannen gemaakt (naast het plan voor de basisgroep waar de kinderen ook aan werken). De kinderen die in de groep ‘uitdaging’ (plusgroep) vallen, betreft kinderen die naast de basisgroep in aanmerking komen voor deelname aan de plusgroep die we op school hebben. Voor hen worden andere, hogere, uitdagender doelen gesteld. Onze stichting heeft een plusklas voor kinderen met een zeer grote ontwikkelingsvoorsprong en een IQ dat hoger is dan 130. We willen optimaal afstemmen op behoeften van kinderen. Deze ondersteuning in de vorm van de bovenschoolse plusgroep, valt onder de extra ondersteuning (zie hoofdstuk 4). Er zijn soms kinderen die moeite hebben met de leerstof en op cognitief niveau een achterstand oplopen. Als kinderen, ondanks alle geboden hulp, voor één of meerdere vakgebieden 3 keer achter elkaar een achterstand hebben van 10 maanden of meer (op methode-onafhankelijke toetsen), kunnen zij in aanmerking komen voor een ontwikkelingsperspectief (OPP). Dit zetten wij in vanaf groep 5. In het OPP stellen wij haalbare doelen die passend zijn bij de ontwikkeling van het kind, in nauw overleg met de ouders. Deze leerlingen bereiken de streefdoelen van groep 8 waarschijnlijk niet. Wij streven er wel naar dat zij de fundamentele doelen van het basisonderwijs behalen. Kinderen met een OPP moeten in hun aanpak en aanbod, niet alleen komen te staan in de groep. Het is belangrijk dat zij wel instructie krijgen/deels meedoen met de instructie. Daarom hebben wij de OPP-leerlingen heel bewust als oorbel geplaatst in ons Mickey Mousemodel aan de groep kinderen van de basisgroep en de groep kinderen uit de ondersteuning (die extra drijfvermogen nodig hebben). Het ontwikkelperspectief wordt opgesteld volgens de richtlijnen die bovenschools zijn vastgesteld in het protocol perspectiefplan van het SKOVV. Echter..met ingang van 1 augustus 2014 krijgt een ontwikkelperspectief (OPP) een andere betekenis: dan is er de wettelijke koppeling dat er een OPP opgesteld moet worden voor leerlingen met een extra arrangement/ondersteuning (Deze extra ondersteuning wordt beschreven in hoofdstuk 4). Bij het schrijven van dit ondersteuningsprofiel is nog onduidelijk hoe de OPP’s vorm gaan krijgen in de praktijk rekening houdend met de OPP’s nieuwe en OPP’s oude stijl. Deze nieuwe OPP’s worden beschreven in hoofdstuk 4.2 bij de ‘extra ondersteuning niveau 3. In het groepsplan wordt afgestemd op didactische en pedagogische onderwijsbehoeften van een groep kinderen en individueel waar nodig. Het stellen van doelen gebeurt op basis van leerstof en op basis van opbrengsten.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 11
3.3 Licht curatieve interventies W ij hebben als schoolteam de taak ons onderwijs zo in te richten dat elk kind zo goed mogelijk tot zijn/haar recht komt, ongeacht de verschillende ontwikkelingsmogelijkheden van onze leerlingen. In de eerste plaats willen wij vooral preventief werken. Door een goed basisaanbod (goede instructies, voldoende leertijd, effectief leerkrachtgedrag in combinatie met goede methodes/ methodieken) rekening houdend met de onderlinge verschillen tussen kinderen binnen onze groepen. Voor sommige kinderen is dit basisaanbod echter niet genoeg. Zij hebben specifieke pedagogische- en didactische behoeften. De Panta Rhei biedt, binnen het basisaanbod, licht curatieve interventies die de voortgang van de schoolloopbaan van onze leerlingen ondersteunen. Deze licht curatieve interventies zijn onderdeel van de basisondersteuning en worden vanuit basisbekostiging betaald. Afhankelijk van hiervoor beschikbare middelen, streven wij ernaar om de basisondersteuning in de toekomst verder te versterken, zie hoofdstuk 5 ambities en professionalisering.
3.3.1 Een veilig schoolklimaat. Ons team hecht veel waarde aan een goede sfeer in onze klassen. Wij willen dat elk kind zich veilig en gewaardeerd voelt en dat we respectvol met elkaar omgaan. De Panta Rhei heeft een veilig schoolklimaat met een afgestemd aanbod gericht op sociale veiligheid en voorkoming van probleemgedrag. Dit kan door goede afspraken met elkaar te maken rondom gedrag, kleding en gebruik van social media. Daarom werken wij met een gedragscode voor alle medewerkers (teamleden, stagiaires en hulpouders) op de Panta Rhei. In deze gedragscode staan afspraken over hoe wij om willen gaan met elkaar en met onze leerlingen. Deze is te vinden in het bij-dehand(je) van onze school en in de VIS-map. (Veilig in School-map). Voorspelbaarheid in leerkrachtgedrag draagt bij aan het gevoel van veiligheid bij ouders en leerlingen. Daarom hebben wij duidelijke afspraken gemaakt over het ontvangen van de leerlingen en hun ouders bij het starten van de dag. Ook hebben wij duidelijke afspraken m.b.t. klassenmanagement, instructies en verlengde instructies. Om respectvol en gezond sociaal gedrag te bevorderen bij onze leerlingen wordt bij de start van elk schooljaar stilgestaan bij respectvol gedrag in groep 1 tot en met 8. Wat is respectvol gedrag en wanneer voel je je in de klas veilig? Welke afspraken kunnen we maken om te zorgen dat iedereen zich fijn en veilig voelt in deze klas? Uit de gesprekken tussen leerkracht en leerlingen ontstaan de groepsafspraken na de eerste week. Deze afspraken blijven dat schooljaar van kracht voor de groep. Ook de overblijfkrachten maken heldere afspraken met de leerlingen die overblijven in de eerste schoolweken van het jaar. Op de Panta Rhei werken wij met een pestprotocol. Een nieuw protocol is in ontwikkeling. Vanuit dit protocol willen wij meer aandacht voor gewenst sociaal gedrag, in plaats van wat niet mag. Wij zoeken naar een effectieve methode die, naast een preventieve aanpak, in curatieve zin meer aandacht heeft voor het helpen van de leerling die slachtoffer is van pesten, naast het doorbreken van het pestgedrag. Vanaf 1 augustus 2013 werken wij volgens de landelijke richtlijnen van de 'meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling'. Reden is dat het helaas voorkomt dat kinderen te maken krijgen met huiselijk geweld of mishandeling. Doel van de meldcode is dat er sneller en adequater wordt ingegrepen bij vermoedens van dit soort geweld. De meldcode bevat een stappenplan die beroepskrachten op school stap voor stap door het proces leidt, van signaleren tot aan het moment dat er eventueel een beslissing genomen wordt over het doen van een melding bij een officiële instantie. De gehele meldcode is bij de directie op te vragen. Grensoverschrijdend gedrag. Bij grensoverschrijdend gedrag hanteren wij vaste procedures die terug te vinden zijn in de Veilig-in-School map (VIS-map) van de school. Training Sociale Vaardigheden. Ook past het bij onze visie als school waarin wij beschrijven dat de belangrijkste basis om te komen tot prestaties afhangt van de veiligheid van een kind en het sociaal-emotioneel welbevinden. ________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 12
Op de Panta Rhei geven we sinds 2013 trainingen sociale vaardigheden (SOVA-training) binnen onze school. Het doel van deze trainingen is per leerling verschillend, maar heeft altijd als doel om het sociaal-welbevinden van de betreffende leerlingen te vergroten .Deze SOVAtraining wordt gegeven door twee leerkrachten van onze school. Aanmelding, deelname en begeleiding staan omschreven in het beleidsstuk “Sociale vaardigheidstraining op de Panta Rhei Samenvattend:
werken wij met gedragsregels voor elke groep in een doorgaande lijn tot en met groep 8 houden wij ons aan de gedragscode voor alle medewerkers en ouders die werkzaamheden verrichten op de Panta Rhei zijn er duidelijke afspraken over klassenmanagement en voorspelbaar leerkrachtgedrag handelen wij volgens een pestprotocol hebben wij de mogelijkheid om leerlingen deel te laten nemen aan een sovatraining binnen onze school ( zie voor meer informatie ons beleidstuk Sovatraining). volgen wij de Meldcode kindermishandeling en de Risico Inventarisatie- & Evaluatie
3.3.2 Lezen en rekenen Ondersteuning aan leerlingen met ernstige lees- en/of rekenproblemen valt onder de basisondersteuning. Dat betekent dat de Panta Rhei: het landelijk protocol voor leesproblemen en dyslexie volgt. het landelijk protocol voor ernstige reken- en wiskundeproblemen volgt. Leesproblemen en dyslexie: Naast een goed basisaanbod, vinden wij het belangrijk om het leren lezen en spellen van de leerlingen goed te volgen en eventuele lees- of spellingsproblemen vroegtijdig te signaleren. Daarom hebben wij vaste dyslexie-meetmomenten opgenomen in onze jaarplanning voor groep 1 tot en met 8. Op basis van de opbrengsten van deze meetmomenten stellen wij de ondersteuningsbehoeften van onze leerlingen vast en stellen wij groepsplannen (en eventueel individuele plannen) op. Op de Panta Rhei gebeurt de begeleiding van lees- en spellingsonderwijs van onze leerlingen in 4 niveaus, afhankelijk van wat de leerling nodig heeft.
Niveau 1: basisaanbod. De leerling valt binnen de basisgroep in het groepsplan en ontwikkelt zich goed door mee te doen met het basisaanbod en de basisinstructies vanuit de methode.
Niveau 2: basisaanbod+. De leerling valt binnen de basisgroep in het groepsplan, maar krijgt extra instructies en wordt extra begeleid bij het inoefenen van de stof. Deze ondersteuning gebeurt binnen de groep in een kleinere setting.
Niveau 3: Basisaanbod ++. De leerling krijgt, naast het basisaanbod drie keer per week 20 minuten extra leesbegeleiding en/of twee keer per week 30 minuten extra begeleiding op het gebied van spelling. Dit kan groepsgewijs binnen of buiten de groep.
Niveau 4: Basisaanbod++ met hulp van externe dyslexietraining. In samenwerking met ketenpartners wordt het aanbod bepaald, zoveel mogelijk afstemmend op wat de leerling nodig heeft.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 13
Ouders worden bij alle niveaus op de hoogte gehouden van de ontwikkeling van hun kind. N.a.v. de hulp thuis en op school wordt gekeken of de leerling voldoende groeit. Alle plannen (hulp binnen én buiten de groep) evenals de opbrengsten van de meetmomenten worden vastgelegd in Parnassys. Is diagnostisch onderzoek nodig, dan betaalt de zorgverzekeraar dit in principe. Dyslectische leerlingen hebben recht op hulpmiddelen, dispensatie en compensatie. School bekijkt, samen met ouders en leerling, welke aanpassingen voor de leerling wenselijk zijn. Voor meer informatie over dyslexie en leesproblemen, zie ons schoolspecifiek dyslexieprotocol. Rekenproblemen en dyscalculie; preventie en interventie Rekenproblemen worden voor het grootste deel voorkomen door goed onderwijs te bieden. Ons eerste doel is daarom preventie van reken-wiskunde problemen. Effectieve instructies, voldoende leertijd, goede begeleiding en een juiste methode zorgen voor een juist basisaanbod. Daarnaast is het belangrijk rekenproblemen tijdig te signaleren. Dit doen wij met methodegebonden toetsen en niet-methodegebonden toetsen. In groep 1 en 2 leggen wij de ontwikkelingen van de leerlingen vast in Leerlijnen Jonge Kind. Dit observatiesysteem is nietmethodegebonden. Bij jonge leerlingen in groep 1 tot en met 3, waar twijfel is of zij zich voldoende ontwikkelen op het gebied van rekenen, kan de Utrechtse Getalbegrip Toets worden afgenomen. Deze niet-methodegebonden meetmomenten staan vast in de jaarplanning van onze school. De methodegebonden toetsen worden afgenomen na elk lesblok, om zo te zien of de leerlingen de aangeboden stof voldoende hebben verworven om door te gaan. Op basis van de opbrengsten van deze meetmomenten stellen wij de ondersteuningsbehoeften van onze leerlingen vast en stellen wij groepsplannen (en eventueel individuele plannen) op. Ouders worden uiteraard op de hoogte gehouden van de ontwikkeling van hun kind. N.a.v. de hulp thuis en op school wordt gekeken of de leerling voldoende groeit. Alle plannen (hulp binnen én buiten de groep) evenals de opbrengsten van de meetmomenten worden vastgelegd in Parnassys.
Ons tweede doel is tijdig en vakkundig handelen in situaties waar toch rekenwiskundeproblemen ontstaan. Want juist dan is optimale afstemming, passende en effectieve begeleiding noodzakelijk. Op de Panta Rhei gebeurt de begeleiding van ons rekenonderwijs in drie niveaus, afhankelijk van wat de leerling nodig heeft.
Niveau 1: basisaanbod. De leerling valt binnen de basisgroep in het groepsplan en ontwikkelt zich goed door mee te doen met het basisaanbod en de basisinstructies vanuit de methode.
Niveau 2: basisaanbod+. De leerling valt binnen de basisgroep in het groepsplan, maar krijgt extra instructies en wordt extra begeleid bij het inoefenen van de stof. Deze ondersteuning gebeurt binnen de groep in een kleinere setting.
Niveau 3: Basisaanbod ++. De leerling krijgt, naast het basisaanbod én extra instructies binnen de groep, extra begeleiding binnen of buiten de groep. De nadruk van deze begeleiding ligt naast ré-teaching vooral op pré-teaching, waardoor leerlingen met rekenproblemen de reguliere instructies van de groep ook bij kunnen wonen. In sommige gevallen is het mogelijk dat de leerling met ernstige reken-wiskundeproblemen een nog meer passend aanbod nodig heeft, ondanks alle hulp van ouders en school. Er wordt dan onderzocht (eventueel met behulp van een ketenpartner), welke doelen wel haalbaar zijn voor deze leerling. Ons aanbod stemmen wij daarop aan, eventueel met hulp van een externe partner. Zo willen wij alle leerlingen brengen tot een passend, acceptabel niveau van functionele gecijferdheid.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 14
In geval van ernstige rekenproblemen/ dyscalculie: In de praktijk is de grens tussen ernstige rekenwiskunde-problemen en dyscalculie moeilijk te trekken. Alleen met extern diagnostisch onderzoek en een periode van intensieve, deskundige begeleiding kan worden vastgesteld of het gaat om ernstige rekenwiskunde-problemen of om dyscalculie. Daarom volgen wij het landelijk protocol Ernstige Reken Wiskunde-problemen en Dyscalculie (in het kort ERWD.) Dit protocol biedt een leidraad voor goed en afgestemd rekenonderwijs en het voorkomen en gericht begeleiden van rekenproblemen.
3.3.3 Basisondersteuning en licht curatieve interventies gericht op leerlingkenmerken. Elk kind is anders; ontwikkelt en leert anders. Verschillen tussen kinderen zijn daarom een logisch uitgangspunt binnen de Panta Rhei. Niet voor niets is onze missie: "Niet elk kind hoeft een kampioen te zijn, als het maar zijn of haar persoonlijk record verbreekt." Ons streven is adaptief om te gaan met de verschillende onderwijsbehoeften van onze leerlingen. Wij bieden passende onderwijsondersteuning op basis van diverse leerlingkenmerken, zoals:
leer- en ontwikkelingskenmerken fysieke en medische kenmerken sociaal-emotionele kenmerken kenmerken rondom gedrag en werkhouding.
Leer- en ontwikkelingskenmerken De ontwikkeling van een kind gaat niet altijd vanzelf. Bepaalde leer- en ontwikkelingskenmerken kunnen leiden tot ondersteuningsvragen. Met ontwikkelingskenmerken bedoelen we kenmerken met betrekking tot de algemene, persoonlijke ontwikkeling van het kind, te denken aan gedrag of psychische ontwikkeling van het kind. Bij onvoldoende vooruitgang na geboden ondersteuning binnen school, kunnen wij een beroep doen op de expertise-consulent van het samenwerkingsverband of ketenpartners als psychologenpraktijken of karakter. Onder leerkenmerken verstaan wij de kenmerken van de leerling op het gebied van leren (capaciteiten) zoals een (bredere) leerachterstand of juist een ontwikkelingsvoorsprong. Deze kenmerken kunnen leiden tot specifieke onderwijs-ondersteuning. De leerkracht signaleert tijdig als een kind zich meer of minder dan gemiddeld ontwikkelt en geeft in het groepsplan aan welke basisondersteuning zo’n leerling dan krijgt aangeboden binnen de groep. Waar kinderen met een ontwikkelings-achterstand extra uitleg binnen en/of buiten de groep krijgen om te zorgen dat zij zoveel mogelijk bij de groep kunnen blijven, krijgen kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong de mogelijkheid om juist leerstof te compacten binnen de groep en verder te verrijken. Als school, na geboden ondersteuning, geen of niet voldoende vooruitgang ziet, kunnen wij terecht bij de expertise-consulent van het samenwerkingsverband of bij ketenpartners voor advies of onderzoeken. Uiteraard worden ouders meegenomen in alle processen. Ontwikkelingperspectief (OPP) Als blijkt dat het leerrendement van de leerling achter blijft, ondanks hulp van school en ouders, kan er worden nagedacht over een ontwikkelingsperspectief. Het ontwikkelperspectief wordt uitgelegd in hoofdstuk 3.2.3 “werken met plannen”. Plusgroep Panta Rhei. De Panta Rhei heeft op dit moment een plusgroep voor leerlingen in groep 5 tot en met 8, die een ruime (meer dan 7 maanden) ontwikkelingsvoorsprong hebben op verschillende vakgebieden óf een zeer ruime voorsprong hebben op één vakgebied (12 maanden of meer). Deze leerlingen krijgen elke week 90 minuten ondersteuning van de plusleerkracht, waarbij er ________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 15
aandacht is voor filosoferen, werken aan werkstukken en presentaties en uitleg van de plusopdrachten die later in de klas verwerkt worden. Het werk in de plusgroep is een aanvulling op het werk in de groep. Het plan voor de plusgroep wordt geschreven door de plusleerkracht, als aanvulling op het groepsplan dat geschreven wordt door de leerkracht. Fysieke en medische kenmerken Fysieke en medische kenmerken kunnen onder meer betrekking hebben op het gehoor, gezicht of de motoriek van een kind. De leerkracht signaleert fysieke en medische ondersteuningsvragen zo tijdig mogelijk en overlegt met ouders en eventueel intern begeleider. De school heeft een netwerk van verschillende ketenpartners zoals fysiotherapeuten, logopedisten, ergotherapeuten, schoolarts, schoolverpleegkundige, enzovoort. Bij deze ketenpartners kan advies gevraagd en/of externe hulp geregeld worden. Zie voor ketenpartners van onze school hoofdstuk 3.4.1. Merendeel van onze klaslokalen bevinden zich op de begane grond. Deze zijn allemaal toegankelijk voor rolstoelen, mede door de ruime gangen in de school. Ons gebouw heeft een 1e verdieping met 2 lokalen en 2 gespreksruimtes. Deze zijn via een trap bereikbaar. In ons gebouw is geen lift aanwezig. Sociaal-emotionele kenmerken Ook sociaal-emotionele kenmerken kunnen leiden tot ondersteuningsvragen. Bijvoorbeeld op het gebied van zelfvertrouwen, weerbaarheid, sociale positie, (faal)angst, het maken van contact of het invoelen van emoties. De Panta Rhei heeft structureel aandacht voor sociaalemotionele ontwikkeling en creëert een veilige omgeving, zoals omschreven in het kopje “een veilig schoolklimaat” in het begin van dit hoofdstuk. Wij bieden elk schooljaar een sovatraining binnen onze school. Ook dit valt binnen onze basisondersteuning. Bij meer specialistische vragen kunnen wij een beroep doen op de expertise-consulent van het samenwerkingsverband of ketenpartners als speltherapeuten, kindercoaches of psychotherapeuten. Vraagt de ondersteuning van een kind met een sociaal-emotionele ondersteuningsbehoefte meer dan vijf minuten per dag, dan hoort dit tot de extra ondersteuning (zie bijlage 5/6 in de bijlagenbundel ondersteuningsplan van ons samenwerkingsverband waarin dit beschreven staat). Kenmerken op het gebied van werkhouding. Ondersteuningsvragen kunnen ook betrekking hebben op werkhouding. Denk aan zelfstandig werken, structureren, taakgerichtheid en ook aan impulsief gedrag, Op de Panta Rhei leren wij onze leerlingen hoe zij zelfstandig kunnen werken, organiseren, plannen en leren. Wij helpen leerlingen die hier moeite mee hebben door extra begeleiding te geven, hulpmiddelen te bieden of aanpassingen te doen in werklessen. Indien er een vermoeden is van grotere, onderliggende ontwikkelingsproblematiek, kunnen wij overleggen met de expertise-consulent of onze ketenpartners voor advies of (eventueel) onderzoeken. Kenmerken binnen het gezin. Als sprake is van opvoedvraagstukken (of als er andere ‘thuiskenmerken’ zijn die vragen om ondersteuning), dan overlegt de leerkracht/intern begeleider/directeur met de ouders in kwestie. Eventueel kan, via ketenpartners zoals het Centrum voor Jeugd en Gezin of schoolmaatschappelijk werk, ondersteuning voor ouders geregeld worden.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 16
3.4 Ondersteuningsstructuur Een goede ondersteuningsstructuur is van groot belang op school. De Panta Rhei biedt een stevige basis om de basisondersteuning goed vorm te kunnen geven. De ervaring leert dat wij flexibel zijn in de afstemming op onderwijsbehoeften van de kinderen. Wij maken hele bewuste keuzes. Dat we keuzes kunnen maken, wordt mede mogelijk gemaakt door de grootte van de school. Hierdoor kunnen we elk jaar weer de keuze maken hoe het beste af te stemmen op de onderwijsbehoeften van groepen kinderen: a. We kiezen voor grotere klassen, maar daar staat ondersteuning naast de klassen tegenover (in de vorm van reteaching en preteaching buiten de klassen en een plusgroep op schoolniveau) b. We kiezen voor kleinere klassen, maar de ondersteuning zal dan minder zijn (deze keuze komt ten laste van de ondersteuning buiten de klas) Deze keuze wordt gebaseerd op de onderwijsbehoeften van de kinderen. De onderwijsbehoeften van kinderen zijn ook leidend bij de samenstelling van klassen. Een belangrijke voorwaarde is wel dat we proberen groot te blijven, zodat we daarmee onderscheidend kunnen zijn in het afstemmen op onderwijsbehoeften. Hieronder wordt onze ondersteuningsstructuur schematisch weergegeven (met vervolg op pag. 19).
De basis van het didactisch-pedagogisch handelen staat beschreven in het groepsplan
Beschreven in Parnassys en zichtbaar in HGWmap in de klas
De leerkracht krijgt hier(v/d)oor relevante informatie o.a. door:
Dagelijkse observaties en collegiaal overleg
Methodegebonden toetsen
Landelijk genormeerde toetsen
Groepsbespreking met de intern begeleider: Groepsanalyse Toetsanalyse Reflectie door de leerkracht op het pedagogisch / didactisch handelen Afstemmen op onderwijsbehoeften groep/leerling
Leerlingbespreking met de intern begeleider Leerling analyse (stimulerende factoren, belemmerende factoren, onderwijsbehoeften) Toetsanalyse Reflectie door de leerkracht op het pedagogisch / didactisch handelen
Toetsprotocol SKOVV is leidend (vertaling gemaakt in jaarplanning op schoolniveau)
Beschreven in Parnassys en zichtbaar in HGWmap in de klas
Beschreven in Parnassys en zichtbaar in HGWmap in de klas
Zorgoverleg o.l.v. de Intern Begeleider
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 17
Er kan binnen de groep in de onderwijsbehoefte van de leerling worden voorzien
Er is ondersteuning van de leerling buiten de groep wenselijk
Aanpassen groepsplan
Aanpassen groepsplan En/of indien nodig opstellen van individueel plan of aanvullende notitie in groepsplan
Beschreven in Parnassys en zichtbaar in HGWmap in de klas
Dit kan leiden tot inzet van: Ondersteuning buiten de groep in de vorm van preteaching/reteaching/remedial teaching Deelname aan de plusgroep op school (gr. 5 t/m 8) Deelname aan de sociale vaardigheidstraining op schoolniveau Deelname aan de bovenschoolse plusklas Inzet ketenpartners
Beschreven in Parnassys en zichtbaar in HGWmap in de klas
Extra ondersteuning (niveau 2, zie hoofdstuk 4) Als de interventies in de basisondersteuning onvoldoende blijken te zijn om af te kunnen stemmen op de onderwijsbehoeften van een kind (zie de stappen hierboven), kunnen we een verzoek indienen bij ons samenwerkingsverband om te komen tot extra ondersteuning. Het verzoek tot extra ondersteuning (facilitering vanuit het samenwerkingsverband) wordt beoordeeld door een expertiseconsulent. Deze persoon baseert zich op het (door school en ouders) opgestelde groeidocument. Als de extra ondersteuning wordt toegekend is er sprake van een arrangement waarin middels een ontwikkelingsperpectief wordt beschreven welke doelen er gezamenlijk worden nagestreefd voor een leerling.
Het format ‘groeidocument’ is nog in ontwikkeling. Dit document zal in Parnassys ‘gehangen’ worden in het dossier van een leerling.
Inzet ondersteuning buiten de klas Wanneer blijkt dat de onderwijsbehoefte van een leerling zodanig is dat daar buiten de groep beter op kan worden ingespeeld dan in de groep, dan wordt de leerling ingebracht bij het zorgoverleg o.l.v. de intern begeleider. In het zorgteam zitten alle ondersteuners die werkzaamheden verrichten met (kleine)groepen kinderen om daarmee beter af te kunnen stemmen op de onderwijsbehoeften. De onderwijsbehoefte van de leerling wordt hier in kaart gebracht en in overleg met de groepsleerkracht wordt een hulpprogramma en hulptraject vastgesteld. De hulpvraag kan betrekking hebben op de begeleiding bij een leerprobleem, maar kan zich ook toespitsen op het aanleren van bijvoorbeeld taakgericht werken, sociale of motorische vaardigheden. De duur en intensiteit van de begeleiding is afhankelijk van de onderwijsbehoefte van de leerling en wordt gemonitord in tussenevaluaties. Deze begeleiding buiten de groep vindt voornamelijk plaats in kleine groepjes en varieert van remediërende activiteiten tot het pre-teachen en re-teachen op een bepaald leerstofgebied. De ouders/verzorgers van de leerling worden door de groepsleerkracht op de hoogte gesteld van de ondersteuning. Wij hanteren een digitaal administratiesysteem/dossier/leerlingvolgsysteem (genaamd Parnassys) waarin wij alles vastleggen.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 18
3.5 Expertise binnen de school Het team van de Panta Rhei is een gedreven, enthousiast, leergierig, warm en gezellig team. Deze combinatie van factoren dragen bij aan de prettige sfeer en houding binnen de school. Het team is hecht en blijft veelal graag op de Panta Rhei werken. Samen hebben we een schat aan ervaring die we met elkaar tijdens formeel en informeel overleg delen. Want leren doe je met en van elkaar. Het team zal in ontwikkeling blijven. Met elkaar zijn we al jaren in staat om goed af te stemmen op de specifieke behoeften van kinderen. Dit bieden we op het sociaal emotioneel vlak (een belangrijke basis) maar ook op basis van cognitieve ontwikkeling. Wij zijn in staat om kinderen optimaal te begeleiden. Het duurt lang voordat wij de grens van handelingsverlegenheid of handelingsonbekwaamheid bereiken; wij kunnen veel aan. Door middel van de aanwezige expertise in onze school kunnen we veel bieden op vele diverse terreinen. Los van de belangrijkste basis (het team in zijn totaliteit) beschikken we ook over individuele expertise die bijdragen aan het team en om goed af te kunnen stemmen op de onderwijsbehoeften van de kinderen: Een rekenspecialist (leerkracht die een post-HBO opleiding/master heeft gevolgd voor het vakgebied rekenen) Twee leerkrachten die geschoold zijn om sociale vaardigheidstraining te geven Leerkrachten met ruime ervaring in cluster 4 onderwijs Een leerkracht met veel ervaring en expertise op het gebied van lezen Een leerkracht met veel ervaring op het gebied van ICT en deze vaardigheden toepast in de praktijk op schoolniveau (technisch en beleidsmatig). Leerkrachten die diverse trainingen/cursussen volgen om daarmee hun kennis te vergroten. Doordat kennis veelal gedeeld wordt, profiteren we hier van binnen het hele team.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 19
3.6 Samenwerking met externe partners (ketenpartners) Samenwerkingspartner
Samenwerking bij/gericht op
CJG Ede Raadhuisstraat 117, 6711 DS EDE GLD
Opvoedondersteuning/maatschappelijk werk
Leerplicht gemeente Ede
Absentie/verzuim
Gemeente Ede
Afdeling onderwijs, huisvesting, financien, CJG, leerplicht
Schoolmaatschappelijk werker via Opella / CJG
Advies mbt opvoedkundige zaken in de thuissituatie
Extern vertrouwenspersoon VGGM Jeugdgezondheidszorg Stationsweg 60, 6711 PT EDE GLD
[email protected] Dekker en Dooyeweerd Ericalaan 6a, 6711 MZ EDE GLD
Voor adviezen mvbt grensoverschrijdend gedrag en sexuele intimidatie Schoolarts/schoolverpleegkundige Volgt de fysieke en cognitieve groei van kinderen Adviezen mbt gezondheidsrisico’s in de bassisschool (handboek) Praktijk voor eerstelijns psychologische zorg en educatieve dienstverlening
De Meerberg
eerstelijns psychologenpraktijk voor kinderen en jongeren
Praktijk Lenneke Kaptein
Orthopedagoge
Fysiotherapeuten de Pie
Fysiotherapeuten/ergotherapie, fysiopraktijk Lindelaan
Logopediste van der Leeuw Logopediste G.T. Mastwijk
De praktijk voor kinderfysiotherapie Ede is een praktijk met een jarenlange ervaring op het gebied van kinderfysiotherapeutische behandeling van kinderen van 0 tot 18 jaar Bieden verschillende behandelmogelijkheden aan: fysiotherapie, haptotherapie, manuele therapie, kinderfysiotherapie, kaakfysiotherapie, geriatriefysiotherapie, medische fitness en ontspanningstherapie. behandelt alle voorkomende stoornissen op het gebied van taal, spraak, stem en gehoor. behandelt alle voorkomende stoornissen op het gebied van taal, spraak, stem en gehoor.
Speltherapeute Neiki, Ede
Speltherapie
Speltherapiepraktijk Heel, Veenendaal
Speltherapie
Kindercoach Bloom
Bloom biedt integratieve therapie voor kinderen en jongeren vanaf 7 tot en met 18 jaar.
RIO zorg, Arnhem
Regionaal instituut ontwikkelingsproblemen
RID zorg, Arnhem
Regionaal instituut Dyslexie
SKOVV scholen
Alle scholen verbonden aan stichting SKOVV (waar ook de Panta Rhei onder valt)
AMK
Advies meldpunt kindermishandeling
Bureau Jeugdzorg Ede (BJZ)
Bureau voor in ontwikkeling bedreigde kinderen
Karakter Andere scholen binnen het samenwerkingsverband
Komen in beeld als er vermoeden bestaat van complexe psychiatrische problematiek bij kinderen en jeugdigen Onze school valt onder samenwerkingsverband Rijn en Gelderse Vallei. Binnen dit samenwerkingsverband zijn vele scholen aangesloten met wie wij in de toekomst ook expertise uit kunnen wisselen.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 20
4.
Extra ondersteuning Wanneer een leerling meer nodig heeft dan onze school (vanuit de basisondersteuning) kan bieden, kunnen wij een beroep doen op extra of specialistische ondersteuning op stichtingsniveau of op het niveau van het samenwerkingsverband. 4.1 Extra ondersteuning op niveau van SKOVV Alle scholen van stichting SKOVV, waartoe ook onze school behoort, geven aandacht aan leerlingen die moeite hebben met de lesstof, die gemiddeld presteren, maar ook aan kinderen die bovengemiddeld scoren en bijzondere talenten hebben. Om tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van deze specifieke groep leerlingen werkt SKOVV sinds 2011 met een bovenschoolse plusgroep. Hier bieden we begaafde leerlingen van al onze 14 scholen vanaf groep 5, één dag in de week, een specifiek onderwijsaanbod dat aansluit bij hun intellectuele mogelijkheden en interesses. In de plusgroep, waar maximaal 15 leerlingen geplaatst kunnen worden, bieden we een extra verrijkend onderwijsaanbod, los van wat het kind doet in de reguliere groep. Het gebruikte leermateriaal is specifiek bedoeld voor het begaafde kind. Het is uitdagend met een hoog abstractieniveau, doet een beroep op de zelfstandigheid en creativiteit en stimuleert een onderzoekende houding. Niet elk kind komt voor de plusgroep in aanmerking. Er vindt een zorgvuldige selectie plaats. Hierdoor komt de hulp terecht bij kinderen die er, op grond van hun capaciteiten en leereigenschappen, het meest behoefte aan hebben. Eenduidige criteria en een duidelijke aanname- en uitstroomprocedure garanderen dit. De leerkracht van een kind en de intern begeleider van de school zullen ouders hierover informeren. Zij hebben ook een informatiefolder beschikbaar. De plusgroep is gehuisvest in de Godfried Bomansschool in Ede.
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 21
4.2 Extra ondersteuning in overleg met het samenwerkingsverband. Alle scholen in de regio van onze school, zijn verbonden aan het samenwerkingsverband Rijn & Gelderse Vallei. In dit verband werken scholen en besturen (vanaf 1 augustus 2014) samen aan invulling van het passend onderwijs. Ieder kind dat wordt aangemeld in de regio, moet een passende plek krijgen wat tegemoet komt aan zijn/haar onderwijsbehoeften. Dat kan op onze school zelf zijn met extra ondersteuning, of op een andere meer passende school binnen het samenwerkingsverband. Samenwerkingsverband Rijn & Gelderse Vallei kent drie niveaus van ondersteuning:
Basisondersteuning – niveau 1 Met een heel groot deel van de kinderen gaat het gelukkig prima op onze school. De leerkracht probeert het onderwijsaanbod af te stemmen op de onderwijsbehoefte van uw kind. Ook als uw kind extra ‘lichte’ ondersteuning nodig heeft, biedt de leerkracht die zelf. De interne begeleider van de school kan ondersteuning organiseren. Denk aan hulpmiddelen voor een kind met dyslexie of een training om faalangst te verminderen. Dit valt allemaal onder basisondersteuning. Wat onze school kan bieden, heeft u in de vorige paragraaf van dit document kunnen lezen. Extra ondersteuning – niveau 2 Als uw kind meer nodig heeft dan wij vanuit de basisondersteuning kunnen bieden, kan onze school een beroep doen op het expertisepunt. Hier werken deskundige mensen die met de school meedenken over wat er nodig is voor uw kind. De ondersteuningsconsulenten proberen samen met de school en ouders zo goed mogelijk de verbinding te leggen tussen de ondersteuningsvraag en de expertise en hulp die nodig is. De consulent heeft een goed beeld wie (of welke organisatie) over welke kennis beschikt en kan deze ondersteuning efficiënt organiseren. Om te bepalen wat nodig is, kijken we samen met het expertisepunt naar het kind en naar zijn leefomgeving. Hoe gaat het op school, hoe gaat het thuis en in de vrije tijd? Wat zijn de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van kind, ouders en leerkracht/school? Dit alles wordt vastgelegd in een ‘onderwijsarrangement’. Dit kan extra onderwijsondersteuning zijn, maar ook een combinatie van onderwijs en (jeugd)hulp. ________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 22
Om te kijken of een arrangement noodzakelijk is en wat de specifieke onderwijsbehoefte is van het kind, vullen school en ouders samen het ‘groeidocument’ in. Dit is een standaardinstrument dat helpt om de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte helder te krijgen. Dit groeidocument wordt beoordeeld door de ondersteuningsconsulent en hij/zij weegt af welke deskundigen er met de school gaan meedenken over een passende maatregelen. Dit overleg vindt plaats in het ondersteuningsteam van de school. Hierin zitten in ieder geval de leerkracht van het kind en de interne begeleider van de school. Afhankelijk van de onderwijs- ondersteuningsbehoefte van het kind, denkt en beslist ook een aantal externe deskundige mee. In het onderwijsarrangement staan in ieder geval afspraken over de duur van het plan, doel, beoogde opbrengsten en het onderwijs- ondersteuningsaanbod (het ontwikkelingsperspectief). Het arrangement kan soms in onze eigen school plaatsvinden, eventueel met inzet van externe deskundigen. Zo kunnen wij samenwerken met een andere basisschool of een school voor speciaal (basis)onderwijs in ons samenwerkingsverband. (nb: in hoofdstuk 3.2.3 worden OPP’s oude stijl nog beschreven omdat nog onduidelijk is waar precies straks verschillen komen te liggen tussen oude en nieuwe stijl). Extra ondersteuning – niveau 3 Biedt de extra ondersteuning in de school onvoldoende antwoord op de onderwijs en ondersteuningsbehoefte van het kind, dan kan het speciaal (basis) onderwijs eventueel het passende maatwerkarrangement bieden. Natuurlijk altijd in afstemming met de ouders. In ons samenwerkingsverband zijn 4 scholen voor speciaal basisonderwijs en er is een breed aanbod voor speciaal onderwijs (cluster 3 en 4). Hiermee heeft Rijn & Gelderse Vallei een ‘dekkend aanbod’ in onze regio. Voor plaatsing in het speciaal (basis) onderwijs geeft het samenwerkingsverband een toelaatbaarheidverklaring af. Vooraf is wel deskundig advies nodig. Als ouders, school en twee deskundigen vanuit het expertisenetwerk, vinden dat plaatsing in het speciaal (basis) onderwijs nodig is en er overeenstemming is over het type onderwijs, neemt het samenwerkingsverband dit advies vrijwel altijd over. Het checkt wel of het advies goed tot stand is gekomen en welke ondersteuning de basisschool heeft aangeboden en of de school al het mogelijke heeft gedaan om tegemoet te komen aan de onderwijs/ondersteuningsbehoefte van het kind. Wie deze deskundigen zijn is afhankelijk van de situatie. De school vraagt de toelaatbaarheidsverklaring aan. Zijn ouders of andere betrokkenen het niet eens met de beslissing van het samenwerkingsverband, dan kunnen zij een beroep doen op de Geschillenregeling. Voor ouders is de leerkracht altijd het eerste aanspreekpunt. Voor alles wat met extra onderwijsondersteuning te maken heeft, is de intern begeleider de spil op school. Heeft uw kind hulp nodig die de school zelf niet kan bieden, dan kan de interne begeleider de ondersteuningsconsulent inschakelen. Zie voor meer informatie over ons samenwerkingsverband: www.swvrijnengeldersevallei.nl
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 23
5. Ambities en professionalisering In de voorgaande hoofdstukken is een beeld geschetst van de huidige situatie van onze school: ”Waar komen we vandaan?” en “Waar staan we nu?”. In de schoolgids (die alle ouders kunnen downloaden of digitaal kunnen lezen op onze website) staat uitgebreid beschreven op welke wijze wij het onderwijs vormgeven. Maar we denken met elkaar ook na over “Waar willen we naar toe?” Vanaf 2012 zijn wij op de Panta Rhei gestart met de invoering van de 1 zorg-route (zie par. 3.2.1). We hebben door het nemen van kleine stapjes, uiteindelijk grote stappen gemaakt. Door expliciet tijd in te richten voor het ontdekken van leerlijnen en deze uiteindelijk te vertalen naar groepsplannen, nam handelingsgericht werken (HGW) een grote vlucht. Voor de vakgebieden technisch lezen en rekenen wordt al met groepsplannen gewerkt. Vanaf 20142015 gaan we ook met de vakgebieden ‘begrijpend lezen’ en ‘spelling’ werken met groepsplannen. In de onderbouw zijn we in 2013-2014 gestart met de invoering van de Leerlijnen Jonge Kind. Middels dit observatie-instrument kunnen we kinderen in de groepen 1 en 2 goed in kaart brengen. Waar staan kinderen in hun ontwikkeling en aan welke doelen moeten we nog werken om een goede overgang van groep 1 naar 2 en van groep 2 naar 3 te kunnen bewerkstelligen op een onderbouwde wijze. Eind 2014-2015 zal hier volledig mee gewerkt worden. Naast dit observatie instrument werken we met leerdoelen en niet-methodegebonden toetsen van het Cito-Lovs om resultaten te kunnen meten. Uit bovenstaande heeft u ongetwijfeld af kunnen leiden dat wij een lerende school zijn, die voortdurend in beweging is. Wij werken aan effectiviteit van het onderwijs op school, waarbij de vaardigheden en bekwaamheden van de teamleden als uitgangspunt dienen. Deze vaardigheden en bekwaamheden dienen afgestemd te worden op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Scholing voor team en individuele leerkrachten zijn daarom zeer belangrijk. Als lerende organisatie willen wij nog meer leren met, maar vooral ook van elkaar. Komende jaren (vanaf 2014-2015) is er een aantal speerpunten waar we planmatig aan werken: Opbrengstgericht werken (doelen stellen op basis van methodeonafhankelijke toetsen en analyses maken op basis van opbrengsten). We willen daarmee de kwaliteit van ons onderwijs vergroten. Verder invoeren van Leerlijnen Jonge Kind in de groepen 1 en 2 (hieraan koppelen we een beredeneerd onderwijsaanbod en handelingsgericht/doelgericht werken in de groepen 1 en 2) Invoeren van groepsplannen voor de vakgebieden ‘begrijpend lezen’ en ‘spelling’ Verder met handelingsgericht werken Verder met Passend Onderwijs; de kaders uit het samenwerkingsverband vertalen in de praktijk en/of daarnaar handelen. 6. Tenslotte De afgelopen maanden hebben wij hard gewerkt om dit schoolondersteuningsprofiel te schrijven. Door vele gesprekken, scholing, intervisie en feedback is ons nu helder voor ogen komen te staan waar de Panta Rhei straks staat in het netwerk van ons samenwerkingsverband Rijn en Gelderse Vallei. Tegelijkertijd hebben we ontdekt dat nog veel onduidelijk en onzeker is. Hoe de praktijk er werkelijk uit komt te zien, is bij het totstandkomen van dit plan op vele onderdelen nog onzeker. 1 augustsus 2014 is de ingangsdatum van ‘de wet Passend Onderwijs’. Deze datum moet vooral gezien worden als een startdatum waarna nog veel gerealiseerd moet worden. Maar wij zien de toekomst als Panta Rhei met onze inzet en expertise vol vertrouwen tegemoet. Wij zullen in staat zijn om de wijzigingen en aanpassingen die nog komen, te verwerken in onze praktijk. ________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 24
Bijlage 1 Uitslag enquete tbv het in kaart brengen basiskwaliteit op basis van indicatoren inspectie van Onderwijs (bij hoofdstuk 3.1) Hieronder kunt u lezen wat de gemiddelde score is van ons team in de laatste kolom. Deze enquete afgenomen in februari 2014 en is door alle leerkrachten ingevuld. Op blz. 27 ziet u deze scores vertaalt in grafieken. De gemiddelde waarde in de laatste kolom kunt u als volgt lezen: 1 = -- (slecht) 2 = - (onvoldoende) 3 = + (voldoende) 4 = ++ (goed)
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 25
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 26
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 27
Bijlage 2
Begrippenlijst
Handelingsgericht werken (HGW)
Handelingsgericht werken (HGW) is een effectieve aanpak om doelgericht en planmatig uit- en om te gaan met verschillen in onderwijsbehoeften tussen kinderen. Ongeacht of het gaat om leerlingen die in hun ontwikkeling achterblijven of excellente leerlingen.
Opbrengstgericht werken (OGW)
Kortgezegd betekent het dat dit een systeem is dat systematisch en doelgericht werkt aan het verbeteren van de leerprestaties. Aan de hand van de leerprestaties stelt de school doelen op en wordt er een plan gemaakt om deze doelen te bereiken. Wanneer de doelen niet zijn bereikt, dan wordt het plan aangepast. Op deze manier tracht de school zijn leerprestaties te vergroten.
1 zorg route
1-zorgroute is gericht op basisscholen en scholen voor speciaal basisonderwijs. Met 1-zorgroute stemmen wij ons onderwijs beter af op de onderwijsbehoeften van uw leerlingen. De route stimuleert handelingsgericht en planmatig werken en realiseert een transparante zorgstructuur op onze school..
Ketenpartners
Een netwerk van externe partners met wie wij samenwerken binnen ons samenwerkingsverband
Parnassys
Een digitaal administratiesysteem/dossier waarin alle gegevens van leerlingen worden opgeslagen als NAW-gegevens, toetsresultaten, plannen, notities, enzovoort.
Ontwikkelingsperspectief (OPP)
Een OPP is een individueel plan voor een kind waarin we beschrijven voor één of meerdere vakgebieden welk uitstroomniveau wij verwachten te behalen. In het OPP stellen wij haalbare doelen die passend zijn bij de ontwikkeling van het kind, in nauw overleg met de ouders. Deze leerlingen bereiken de streefdoelen van groep 8 waarschijnlijk niet. Wij streven er wel naar dat zij de fundamentele doelen van het basisonderwijs behalen. Het samenwerkingsverband Rijn en Gelderse Vallei hanteert ook de term ontwikkelingsperspectief als aan een kind extra ondersteuning is toegekend en er een groeidocument is opgesteld waar het OPP deel van uitmaakt (zie ook hoofdstuk 4.2.)
Per 1-8-2014 Ontwikkelingsperspectief (OPP)
________________________________________________________________________________________________________________________ Ondersteuningsprofiel basisschool Panta Rhei, Ede 28