Value Square Fund Equity World
5 JAAR VALUE SQUARE FUND EQUITY WORLD: RAPPORT - OKTOBER 2008 tot SEPTEMBER 2013
Vijf Jaarvergaderingen
Value Square Fund Equity World N.V. is een BEVEK naar Belgisch recht. Het prospectus, de essentiële beleggersinformatie en de laatste periodieke verslagen zijn gratis verkrijgbaar in het Nederlands, het Engels en het Frans bij de promotor Value Square, Derbystraat 319, 9051 Gent, Tel.: 09/241 57 57,
[email protected]. Waarschuwing: alvorens te beslissen om te investeren dient men eerst de essentiële beleggersinformatie te lezen.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 1
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 2
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 3
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 4
INHOUDSTABEL
1.
De start van het fonds – Investeren in onzekere tijden .................................................................................. 7
2.
Ons investeringsproces ................................................................................................................................... 8 Hoe weten we of de markt gaat stijgen of dalen? .............................................................................................. 8 Wat is KI? ............................................................................................................................................................ 9 Landen KI ............................................................................................................................................................ 9
3.
Demografie en sociale zekerheidsprogramma’s .......................................................................................... 10
4.
1997-1998 vs 2013 ....................................................................................................................................... 13 Centrale bankiers: watch out ............................................................................................................................ 15
5.
Reizen naar bedrijven ................................................................................................................................... 16
6.
Het fonds vandaag ....................................................................................................................................... 18 Waardering ....................................................................................................................................................... 19 Kosten ............................................................................................................................................................... 20 Omloopsnelheid ................................................................................................................................................ 20 Trading kosten .................................................................................................................................................. 20
7.
Jaarvergaderingen ........................................................................................................................................ 22
8.
Onze 10 grootste posities op 30 september 2013 ........................................................................................ 29
9.
De HEEL lange termijn .................................................................................................................................. 30
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 5
Beleggingsbeleid De activa van dit compartiment worden voornamelijk belegd in aandelen van beursgenoteerde vennootschappen zonder geografische beperking. De selectie van de aandelen gebeurt op basis van fundamentele analyse en bottom-up benadering waarbij de nadruk wordt gelegd op het principe van Value-beleggen. Doel van het compartiment is een zo hoog mogelijk rendement na te streven in absolute termen, eerder dan het verbeteren van beursindexen, en tegelijkertijd om de risico’s te beperken. In omstandigheden waarin de beheerder de neerwaartse risico’s hoger inschat dan het potentiële rendement kan het gedeelte dat in aandelen wordt belegd worden afgebouwd ten voordele van beleggingen in liquide middelen en geldmarktinstrumenten. De volatiliteit van dit fonds kan hoog zijn als gevolg van de samenstelling van de portefeuille.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 6
1. De start van het fonds – Investeren in onzekere tijden Op 1 oktober 2008 ging Value Square Fund Equity World van start met 6,29 miljoen EUR kapitaal. Twee weken voor de opstart van het fonds was een van ‘s werelds grootste investeringsbanken, Lehman Brothers, failliet gegaan en verkeerde het hele Europese en Amerikaanse bankwezen in shock. We horen investeerders soms zeggen: “dat was een ideale tijd om te beginnen want aandelen waren toen heel goedkoop”. Dit is natuurlijk eenvoudig om achteraf te zeggen nadat we weten dat de aandelenmarkten fors herstelden maar toen was het grote merendeel heel weigerachtig om ook maar te overwegen in aandelen te investeren. De eerste paar maanden van het fonds waren de meest turbulente in de recente beursgeschiedenis en hopelijk vinden we ons niet te vaak in deze situatie. Tussen 8 en 10 oktober 2008, in de eerste twee weken van het fonds, reisde Nic naar Turkije om er bedrijven te ontmoeten. Hij sprak regelmatig met Patrick via telefoon, email of sms. Vrijdag 10 november was een extreem negatieve dag op de Europese markten met verliezen van 5 tot 6% voor vele indexen en individuele bedrijven die nog veel meer afgestraft werden. De beheerders beslisten toen om agressief onze 5 miljoen euro cash te beleggen. Nu weten we dat enkele maanden wachten beter was geweest maar vele bedrijven verdisconteerden toen een overdreven negatief scenario voor hun toekomstige winsten. De opstart van het fonds gebeurde met een relatief klein bedrag omdat investeerders nu eenmaal niet stonden te springen om in aandelen te stappen. Op 10 september 2008 gaven de beheerders een interview aan journalisten van De Tijd en we vertelden hen dat aandelen extreem ondergewaardeerd waren en dat er veel “value” te vinden was. Zoals wel vaker bij waardebeleggers hadden we gelijk, maar waren we ook te vroeg want aandelen daalden nog voort tot maart 2009. Een natuurlijke reactie bij al die volatiliteit en onzekerheid zou zijn om in cash te blijven en te wachten tot de onzekerheid verminderde. Nochtans zal je als belegger nooit een periode krijgen waarin men zich geen zorgen hoeft te maken. De toekomst is altijd onzeker geweest ook toen men investeerde in de jaren ‘60, ’70 of ‘80’, etc. Als je wacht tot alle onzekerheid is gaan liggen, zal je niet investeren want de timing zal nooit juist zijn. Of zoals Buffett zei: je moet een hoge prijs betalen voor een rooskleurige consensus. Als we u in september 2008 hadden gezegd dat Lehman Brothers, Dexia, Fortis, AIG, Citigroup allen failliet zouden gaan of gered moesten worden door de overheid; dat obligatierentes in Zuid-Europa zouden exploderen; dat de werkloosheid in vele Europese landen nieuwe records zou breken, dat vele landen in het Midden-Oosten een revolutie zouden meemaken; dat Griekenland op het punt stond om de Euro te verlaten en dat Cyprus moet gered worden. Zou u geïnvesteerd hebben of zou u te veel schrik hebben gehad? Allicht deze laatste optie, maar toch blijven bedrijven hun ding doen en worstelen ze zich naar best vermogen door al deze onzekerheid.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 7
2. Ons investeringsproces Als belegger bent u wellicht geïnteresseerd in het gevoerde beleid van de bevek. Het is nuttig dat we nog eens kort bespreken hoe we in het fonds aandelen selecteren. Als we het van een vogelperspectief bekijken, geeft het volgende diagram een goed overzicht.
Hoe weten we of de markt gaat stijgen of dalen? Als beheerders van dit fonds proberen we zo weinig mogelijk voorspellingen te maken maar in tegendeel zo veel mogelijk informatie te verzamelen over specifieke bedrijven via hun jaarverslagen, ontmoetingen met managers in binnen- en buitenland alsook het bijwonen van jaarvergaderingen en analistenmeetings. Dit kan worden samengevat in het onderstaande 8-stappen investeringsproces.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 8
Wat is KI? Alle informatie die we over een bedrijf verzamelen, wordt samengevat in onze eigen KwaliteitsIndex (KI). Elk bedrijf krijgt een score van 0 tot 100%. In principe zoeken we naar bedrijven die een KI-score hebben van meer dan 70. We investeren ook in bedrijven met een lagere KI-score maar hier moet de margin of safety hoger zijn. Van elk bedrijf hebben we een conservatief waarderingsmodel dat ons een indicatie geeft van de waarde. Indien we denken dat bedrijf X vandaag 20 euro waard is en het noteert aan 10 euro lijkt ons dit interessant. Indien de korting, of zoals Buffett het noemt de “Margin of Safety” te klein is investeren we niet. Voorts geven we ook een kwalitatieve score aan het bedrijf via onze intern ontwikkelde KwaliteitsIndex (KI). Hier screenen we elk bedrijf op 6 verschillende parameters:
1 2 3 4 5
Waardering: Rendabiliteit: Solvabiliteit: Liquiditeit: Track Record:
6
Insiders:
Hoe goedkoop noteert het aandeel? Hoe rendabel is het bedrijf in het verleden geweest? Is de schuldenlast een gevaar voor de onderneming? In welke mate is het bedrijf in staat om op korte termijn zijn schulden af te lossen? Heeft het bedrijf een lange geschiedenis en kon het bedrijf vroeger reeds waarde creëren voor zijn aandeelhouders? Ligt er iemand wakker van het bedrijf ? Zijn er referentieaandeelhouders?
Landen KI
Naast onze KI-score per bedrijf brengen we ook de kwaliteit van landen in kaart via onze eigen Landen KI. Als wereldwijd fonds hebben we de keuze om te investeren in Zimbabwe, Venezuela, Duitsland of België. In 2009 besloten we om alle basisgegevens van een land in kaart te brengen. De Landen KI kwam tot stand met de hulp van onze Amerikaanse stagiaire, Laurence Unger. Laurence kon geen job vinden op Wall Street en besliste om naar Europa te komen en bij ons stage te lopen. Sindsdien is Laurence afgestudeerd op Columbia University in New York. De resultaten van onze studie publiceerden we voor het eerst in september 2009. We stelden vast dat er een belangrijke shift bezig was in economische slagkracht van het Westen naar het Oosten. De machtsverhoudingen kantelen stilaan van Europa en de Verenigde Staten naar landen in Azië en het MiddenOosten. Dit is niet de eerste keer dat dit soort machtsverhoudingen wijzigt en we zijn uiteraard nooit zeker of de geschiedenis zich opnieuw zal herhalen. Toch geloven we sterk in het feit dat de groei in regio’s met grote schulden en sociale zekerheidsprogramma’s zal stagneren en regio’s met minder schulden en weinig historische sociale zekerheidsuitgaven er beter voor staan. Een interessant boek over deze trend werd geschreven voor Harvard Professor Neil Ferguson. De titel van het boek is ‘Civilization: The West and the Rest’. Niet iedereen zal akkoord zijn met onze opinie maar een feit dat we niet kunnen ontkennen is demografie.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 9
3. Demografie en sociale zekerheidsprogramma’s
Bovenstaande nachtfoto van NASA toont een wereldkaart en de cirkels geven een ruwe weergave welk percentage van de wereldbevolking in een bepaald continent of regio woont. Azië is duidelijk dominant, gevolgd door Europa/Rusland en de rest hinkt achterop. Demografische trends veranderen niet snel. We kunnen met zekerheid stellen dat de bevolking in van Azië (India, Maleisië) veel jonger Europa, Japan of de Staten.
vele delen Indonesië, is dan in Verenigde
In bijhorende tabel hebben we een samenvatting gemaakt van de gemiddelde leeftijd (mediaan) in een reeks landen in 2010, 2020 en 2030. Een oudere bevolking gaat vaak hand in hand met grote sociale zekerheidsprogramma’s. Naarmate de babyboomer-generatie ouder wordt in de VS, Japan en Europa stijgt de kost van de vergrijzing spectaculair. Niet alle problemen in Europa kunnen afgewenteld worden op de demografische situatie, maar toch heeft dit een grote impact. De officiële pensioenleeftijd in de meeste EU-landen mag dan al 65 zijn, in vele landen zoals Frankrijk, België, Griekenland en Spanje gaat de gemiddelde man/vrouw veel vroeger met pensioen dankzij heel wat sociale programma’s die dit mogelijk maken.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 10
We houden geen betoog dat deze privileges moeten worden afgeschaft maar kunnen enkel vaststellen dat vele van deze historische beloftes onbetaalbaar zijn geworden en overheden dit onder ogen moeten zien. De ste Singaporese Eerste Minister verwoordde dit goed in zijn speech op 9 augustus, ter ere van de 48 verjaardag van de stadstaat: “De bevolking moet zelf voorzienend zijn en voor zichzelf zorgen. Indien nodig zullen we hulpbehoevenden financieel helpen maar men mag niet verwachten dat de overheid al uw problemen oplost.” De Koning van Nederland, Willem-Alexander, gaf recent dezelfde analyse. De jongste koning van Europa zei dat mensen verantwoordelijkheid moeten dragen voor de eigen toekomst en zorgen voor hun sociale zekerheid en financieel vangnet. Willem Alexander: “De omslag naar een participatiesamenleving is in het bijzonder zichtbaar in de sociale zekerheid en in de langdurige zorg. De klassieke verzorgingsstaat uit de tweede helft van de twintigste eeuw heeft juist op deze terreinen regelingen voortgebracht die in hun huidige vorm onhoudbaar zijn en ook niet meer aansluiten bij de verwachtingen van mensen. In deze tijd willen mensen hun eigen keuzes maken, hun eigen leven inrichten en voor elkaar kunnen zorgen.” http://www.standaard.be/cnt/dmf20130917_039 Angela Merkel schreef op 16 december 2012 een opiniestuk in de Financial Times waarin ze stelde dat Europa 7% van de wereldbevolking heeft; 25% van het wereld BBP bijdraagt maar 50% van de wereldwijde sociale uitgaven heeft. De Verenigde Staten zijn in het zelfde bedje ziek aangezien het land voortdurend zijn schuldenplafond moet verhogen. We mogen ons afvragen waarom men het geen schuldenput noemt in plaats van een plafond. Onderstaande grafiek toont de voortdurende stijging van het schuldenplafond in de afgelopen decennia. Volgens schattingen van de Amerikaanse overheid zelf zal de schuld met 12 triljoen toenemen tussen 2008 en 2018, meer dan in de 63 jaar tussen 1945 en 2008.
De Verenigde Staten zijn zeker niet het enige land dat voortdurend meer uitgeeft dan het ontvangt. Volgende grafiek van de Heritage Foundation vergelijkt een typische familie met het spendeerpatroon van de overheid. Eender wie zijn eigen huishoudelijk budget in de gaten houdt, snapt dat dergelijke situatie totaal onhoudbaar is.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 11
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 12
4. 1997-1998 vs 2013 Vele Aziatische landen spendeerden totaal onverantwoordelijk eind jaren ’90 en kwamen zo in de Aziatische financiële crisis terecht van 1997-1998. Velen werden gedwongen om sterke aanpassingen te maken. Aangezien we vele investeringen hebben in Azië, volgen we de ontwikkelingen in deze regio met meer dan gemiddelde interesse. Sinds mei 2013 staan vele landen in Azië opnieuw onder druk en verloren lokale munten en beurzen fors terrein. We lezen nu veel artikels dat Azië een nieuwe Aziatische financiële crisis tegemoet gaat net zoals 15 jaar geleden. Volgens ons zijn er echter belangrijke verschillen:
In 1997 waren veel munten in Azië gelinkt aan de Amerikaanse Dollar. Toen de buitenlandse muntreserves uitgeput waren, moesten landen zoals Thailand hun munt devalueren. Dit zorgde voor een sterke daling van de Thaise Bath met 40 tot 50% in minder dan twaalf maanden tijd. Vandaag zijn de meeste Aziatische munten niet meer gelinkt aan de Amerikaanse munt. De balansen van beursgenoteerde bedrijven zijn vandaag veel gezonder dan in 1997-1998 (zie overzicht van CLSA in augustus 2013).
De gemiddelde netto schuldgraad van Indonesische bedrijven is minder dan 25% en de Tier 1 ratio bij de banken is vaak meer dan het dubbele van de 8% die wij in het Westen als minimum stellen. Vele Europese banken blijven problemen hebben om een Tier 1 ratio van amper 8% te behalen. Onze reizen door de Aziatische regio over de laatste vijf jaar leren ons dat vele bedrijfsleiders zich de periode van 1997-1998 nog levendig herinneren en een herhaling willen vermijden.
Balansmatig staan de Aziatische overheden er gemiddeld beter voor dan 15 jaar geleden, al moeten we ons geen illusies maken. Azië heeft enkele goede jaren achter de rug en dan is het altijd verleidelijk om opnieuw veel geld te spenderen. China’s schuldsituatie is ook slechter dan de officieel gerapporteerde cijfers aangezien de leningen die lokale overheden hebben uitstaan niet vervat zitten in volgende grafiek.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 13
bron: Gavekal
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 14
Centrale bankiers: watch out
Don’t fight the Fed wordt vaak aangehaald in presentaties over het huidige beleggingsklimaat. We kunnen dan ook de kortetermijn impact die beleidsmakers hebben op de prestaties van ons fonds niet negeren. De laatste vijf jaar leven we in een wereld waar elke zucht van een centrale bankier wordt uitvergroot en het wereldnieuws domineert. Nooit eerder in de wereldgeschiedenis pompten centrale bankiers zoveel liquiditeiten in de economie. Deze geldstromen kunnen op korte termijn voor onevenwichten zorgen. We proberen ons niet blind te staren op voorspellingen van Mario Draghi of Ben Bernanke want voorspellingen zijn per definitie onzeker. Een recent voorbeeld van hun macht waren de sterke beurs- en muntreacties in Azië op de eerste geluiden (mei 2013) van de Amerikaanse FED dat men QE zou afremmen. In september 2013 vertelde Ben Bernanke dan dat men QE toch niet zou stopzetten.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 15
5. Reizen naar bedrijven De voorbije vijf jaar reisden de beheerders en analisten regelmatig naar de volgende landen: China, Verenigde Staten, Brazilië, Argentinië, Maleisië, Filippijnen, India, Thailand, Indonesië, Hong Kong, Singapore, VK, Vietnam, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Noorwegen en Japan. Gemiddeld spreken we met 250-300 bedrijven per jaar, dus de afgelopen vijf jaar spraken we met meer dan 1000 bedrijven. We zijn de tel kwijtgespeeld over het aantal uren dat we op vliegtuigen zaten om deze bedrijven te bezoeken. We denken dat het belangrijk is om fabrieken van bedrijven te bezoeken alsook het management te ontmoeten van onze participaties. Naast bestaande bedrijven hebben we ook afspraken met bedrijven waarin we nog niet geïnvesteerd zijn of bezoeken we sectorale concurrenten. Voorts doen we ook checks ter plaatse, waar de belegger Philp Fisher naar verwees als scuttlebutt research. Een voorbeeld hiervan was toen Heinz en Nic naar Peking en Shanghai reisden in november 2012 en vele grootwarenhuizen zoals Wal-Mart, Carrefour en CenturyMart bezochten om de aanwezigheid van Prince Frog shampoos en baby lotions te controleren. Toen we Prince Frog begonnen te bekijken (beursgenoteerd in Hong Kong) waren er shortsellers die geruchten verspreidden dat de producten van het bedrijf onvindbaar waren in grote steden in China. Onze eigen controles bevestigden dat de producten van dit bedrijf wel degelijk in de rekken stonden naast concurrenten Johnson & Johnson (Amerika) en Pigeon (Japan). We konden hun reclames zien op de Chinese TV met Kelly Chen (zangeres) als uithangbord. Prince Frog heeft sinds eind 2012 een sterke rerating doorgemaakt nadat grote beurshuizen zoals CLSA het bedrijf begonnen opvolgen. CLSA stuurde ook zijn China Reality Research (CRR) team op pad en hier werd ook bevestigd dat Prince Frog een bekend merk was in China. (CRR interviewde in totaal meer dan 200 families over heel China om de merkbekendheid van Prince Frog te verifiëren, zie bovenstaande CLSA grafieken) Euromonitor’s laatste schattingen (maart 2013) bevestigen ook ons eigen onderzoekswerk waaruit blijkt dat in sommige subcategorieën (moisturizing lotions) het marktaandeel van Prince Frog zelfs groter is dan dat van Johnson & Johnson.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 16
Naast dit ene voorbeeld zijn er nog meer bewijzen dat bezoeken aan het management van bedrijven voor betere resultaten zorgen. De Financial Times publiceerde in april 2013 extracten uit een studie van Harvard professoren David Solomon en Eugene Soltes die dit ook bevestigen (What are we meeting for? The consequences of private meetings with investors). Ervaring leert ons dat de ontmoeting met het management zorgt voor betere inzichten in de sector waarin men actief is en het competitieve landschap. Sommige bedrijfsinformatie is nu eenmaal niet beschikbaar door enkel het jaarverslag te lezen maar kan men enkel begrijpen door op eigen onderzoek te gaan. Eerlijkheidshalve moeten we wel toegeven dat we de voorbije jaren ook hele nutteloze meetings gehad hebben; het is niet omdat je de CEO/CFO ontmoet dat je iets nuttig leert. Hierbij geven we een beperkt overzicht van sommige bezoeken die we deden, wat we hieruit leerden en wat er sindsdien met de waardering van het bedrijf gebeurde:
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 17
6. Het fonds vandaag Na vijf jaar is het beheerde vermogen in het fonds gestegen tot 163,7 miljoen EUR, ofwel 221 miljoen USD. De beheerders van het fonds zijn nog steeds dezelfde maar het team werd versterkt.
Patrick Millecam
Nic Van Broekhoven
Heinz Deweer
In mei 2011 kwam Heinz Deweer ons vervoegen. Heinz kwam recht van de universiteit maar toonde al meermaals aan dat hij een zeer gedreven en waardevol lid is van het team. Heinz reisde al naar China, Thailand, Brazilië en het Verenigd Koninkrijk om onze research te ondersteunen. Op 13 augustus 2013 werd Value Square Singapore Pte Ltd opgericht en onze aanvraag om een RFMC (Registered Fund Management Company) registratie te verkrijgen werd ingediend. Nic verhuisde naar Singapore en zal het kantoor ter plaatse leiden.
Het fonds behaalde betere returns dan de MSCI Wereld index in de meeste jaren, maar 2011 en 2013 (tot dusver) stelden teleur. In 2013 waren onze prestaties goed tot eind mei maar de laatste vijf maanden lopen we sterk achter. Dit is een korte periode, maar uiteraard zijn we hier als beheerders niet gelukkig mee. Het gemiddelde jaarlijkse rendement sinds opstart van het fonds 5 jaar geleden bedraagt 7,67% vs. 6,21% voor de MSCI Wereld Index over dezelfde periode. U vindt op pagina 6 van dit rapport gedetailleerde gegevens over onze prestaties. U kunt eveneens onze maandelijkse Factsheets raadplegen op www.value-square.be.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 18
In onze vorige rapporten schreven we reeds meermaals dat investeerders niet moeten verwachten dat we het elke 3, 6, 9 of 12 maanden beter doen dan de beurs. We zijn geen indexfonds dus we zijn geen exacte kopie van één index over een bepaalde tijdspanne. Deze investeringsstijl zorgt er wel voor dat het bijna een zekerheid is dat we bepaalde periodes minder zullen presteren. Investeerders mogen uiteraard onze investeringsbeslissingen in vraag stellen maar men moet ook begrijpen dat indien men het beter wil doen dan de MSCI Wereld Index (of eender welke index naar keuze) men ook anders moet beleggen dan in indexwaarden. Het fonds bestaat nu vijf jaar en we beseffen dat dit niet lang genoeg is om statistisch relevant te zijn. Als men sceptisch is kan men dus stellen dat onze goede prestaties de eerste jaren puur geluk waren en onze mindere prestaties sinds mei dit jaar bevestigen dat we enkel terug afglijden naar het gemiddelde. Als beheerders geloven we uiteraard dat we waarde kunnen toevoegen maar dat onze prestaties niet in één rechte lijn zullen stijgen. Veel van de ondernemingen waarin we investeren zijn bedrijven die u niet onmiddellijk bekend in de oren klinken. Meerdere van deze bedrijven zijn illiquide en het duurt soms jaren voor we er een positie in kunnen opbouwen. We zijn ervan overtuigd dat deze bedrijven ons een goed rendement zullen geven na verloop van tijd. We blijven uiteraard ook zoeken hoe we ons investeringsproces kunnen verbeteren. De basisprincipes blijven dezelfde aangezien we geloven dat deze goede resultaten hebben opgeleverd. Investeren is echter een proces van continue educatie en nieuwe kennis of inzichten. De beheerders proberen dus het model te verbeteren met het oog op superieure toekomstige resultaten. Hierbij geven we enkele voorbeelden van bedrijven waarin we geïnvesteerd zijn en die zeker niet de “hype” van het moment zijn. Het fonds heeft investeringen in regionale spaarkassen van Crédit Agricole, palmoliebedrijven die op Londen noteren en op een EV/HA basis met een 50% discount noteren ten opzichte van hun Aziatische sectorgenoten. We bespelen de stijgende vraag naar rubber en palmolie in Afrika via Socfinaf. Voorts zetten we ook in op theeplantages in India via onze investeringen in Mcleod Russel en Camellia. Deze bedrijven zijn vaak minder bekend bij het grote publiek maar wel erg goedkoop geprijsd op de beurs. Al deze bedrijven hebben specifieke redenen waarom we erin investeren en we geloven dat onze analyse na verloop van tijd zal bevestigd worden door een hogere waardering op de beurs.
Waardering Als beheerders van het fonds volgen we de algemene prestaties van het fonds maar kijken we ook naar de onderliggende waardering van onze portefeuille. In onderstaand overzicht vergelijken we het fonds met de waardering van de Bloomberg World Index op verschillende maatstaven. Zoals u kan zien noteert het fonds goedkoper op koerswinst en koersboekwaarde, hebben onze bedrijven gemiddeld minder schulden en behalen ze een hogere ROE.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 19
Kosten Vermogensbeheerders rekenen een vergoeding aan voor het beheer van een fonds. Wij rekenen een vergoeding aan van 1% en onze TER (Total Expense Ratio) bedraagt 1,27%. Het fonds heeft ook een jaarlijkse minimumreturnvereiste van 6%. Indien deze 6% bereikt wordt, rekenen we een prestatievergoeding van 10%.
Omloopsnelheid Volgens onafhankelijk researchbureau Morningstar heeft het gemiddelde fonds een omloopsnelheid van 80%. Dit wil zeggen dat het gemiddelde fonds zijn aandelen iets meer dan 1 jaar in portefeuille heeft. Zoals we eerder schreven beschouwen we onszelf als lange termijnbeleggers en houden we posities in bedrijven aan voor zeer lange tijd. Dit wordt bevestigd door de rotatiesnelheid in ons fonds. Onderstaande berekening toont aan dat de gemiddelde omloopsnelheid van het fonds tussen 2008 en 2012 amper 16% was.
Trading kosten Wanneer men de kosten analyseert die een fonds aanrekent kijkt men vaak naar de TER, zoals eerder besproken. Een aspect dat we echter ook moeten bekijken zijn de commissies die wij aan onze makelaars
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 20
geven voor het afhandelen van onze transacties. Als beheerders willen we deze kosten graag zo laag mogelijk houden aangezien we niets verdienen door vaak te handelen, integendeel het kost ons enkel rendement. Hierbij geven we een overzicht van de tradingkosten de afgelopen jaren: Trading kosten 2009: € 67,403 op activa van €23,5 miljoen = 0,29% Trading kosten 2010: €220,127 on activa van €73,9 milljoen = 0,30% Trading kosten 2011: €164,822 op activa van €91,5 milljoen = 0,18% Trading kosten 2013: €131,501 op activa van €109 miljoen = 0,12%
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 21
7. Jaarvergaderingen De twee beheerders van het fonds leerden elkaar kennen op een trip naar Omaha om de jaarvergadering van Berkshire Hathaway, het investeringsvehikel van Warren Buffet, bij te wonen in 2006. Voor diegene die nog niet de tocht maakten naar Omaha één advies: GO! Zolang Buffet nog leeft zou elke value belegger minstens één keer naar Omaha moeten gaan om de grappige en heldere analyses te aanhoren van Charlie Munger en Warren Buffett. Wat we leerden uit Buffets algemene vergadering was dat we onze eigen algemene vergadering ook interessant wilden maken en geen routinelezing van de statuten. Onze betrachting is niet om ook 30.000 mensen een heel weekend te vermaken maar we doen het wel op een zaterdag zodat iedereen de kans krijgt om minstens één dag per jaar de beheerders van het fonds te aanhoren. De eerste jaarvergadering vond plaats in maart 2009 en het idee was van bij de opstart dat de beheerders een presentatie zouden geven over het gevoerde beleid en daarnaast twee bedrijven zouden uitnodigen waarin het fonds belegd was. De bedrijfsleiders kunnen hun onderneming dan in meer detail uitleggen aan onze aandeelhouders. De afgelopen jaren hadden we steeds tussen 200 en 250 aanwezigen. Op de eerste pagina’s van dit rapport kon u alvast enkele foto’s bekijken van de afgelopen jaren. We willen dat onze investeerders zich beschouwen als partners en co-eigenaars van het fonds. Via het fonds zijn onze investeerders mede-eigenaars van de bedrijven waarin we voor hen investeren. Hieronder geven we een overzicht van de bedrijven die aanwezig waren als sprekers op de jaarvergaderingen van 2009 tot 2013:
Naar aanleiding van de jaarvergadering doet Patrick Millecam steeds een oefening waarbij hij in detail berekent waarvan onze investeerders exact aandeelhouder zijn. Hierbij enkele slides uit de presentatie van de meest recente jaarvergadering (maart 2013).
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 22
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 23
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 24
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 25
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 26
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 27
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 28
8. Onze 10 grootste posities op 30 september 2013
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 29
9. De HEEL lange termijn Deze grafiek geeft een goed overzicht van de lange termijn aandelen returns in de Verenigde Staten. De grafiek werd samengesteld door Value Square met publieke informatie van Yale University en de New York Stock Exchange. Men ziet dat in de periode tussen 1825 en 2012 er 131 positieve beursjaren waren (inclusief dividenden) en 57 negatieve beursjaren.
Value Square NV | Maaltecenter Blok G | Derbystraat 319 | 9051 Gent | T09 241 57 57 | F09 245 18 96 | RPR Gent 885.750.253 | www.value-square.be Pagina 30