Cash Manager (m/v)
Rutte: islam voegt niets toe
Voor Maxeda, bekend van formules als De Bijenkorf, V&D en Praxis, zoeken wij een Cash Manager in Amsterdam. De Cash Manager is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het dagelijkse cash management voor zowel Nederlandse als buitenlandse Maxeda bedrijven. Ben jij de daadkrachtige Cash Manager met minimaal 3 jaar werkervaring die geheel zelfstandig de werkzaamheden van de afdeling Treasury uitvoert? Kijk dan voor meer informatie op vijzelaar.com of bel Sofie Man 035 692 55 30.
Wat betreft Mark Rutte beperkt de invloed van islam zich tot ‘couscous eten’.
08
K K N ER A S LL T ER !
PERSPECTIEF
GRATIS HP Laptop + C180
22.00 v.a.
p/mnd
Incl. 200 belmin/sms
DVD-BRANDER 120GB GEHEUGEN
Bestel op www.ritel.nl. Of ga snel naar één van onze winkels continuïteit in finance
DORDRECHT • BREDA • ETTEN-LEUR • ROOSENDAAL • BERGEN OP ZOOM • OOSTERHOUT • GOES • VLISSINGEN • MIDDELBURG • TERNEUZEN
Roodstapper? geeft antwoord op pagina 3
10 Woensdag December2008
WWW.DEPERS.NL
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP GETTY IMAGES
Kerst Werknemers op eigen kosten thuis
Verplicht met crisisvakantie Werknemers van KLM, Corus, Stork en veel andere bedrijven zitten rond Kerst op eigen kosten thuis. Er is geen werk. ‘Alle snipperdagen gaan eraan.’ Sylvia Marmelstein Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Het kantoorpersoneel van KLM heeft onlangs het vriendelijke doch dringende verzoek gekregen om rond Kerst zijn vakantiedagen op te nemen. Ook in de metaalsector zitten veel werknemers de komende weken verplicht thuis. Op eigen kosten. Het is een direct gevolg van de economische malaise waarin ons land zich nu bevindt. De werknemers betalen hun vrije dagen zelf. ‘Al het kantoorpersoneel van KLM heeft een mail gekregen’, zegt een KLM-medewerker. ‘De mededeling was: als je niet in de productie zit – dus niet direct met vliegen te maken hebt – kom dan niet naar kantoor, maar neem je vrije dagen op. Dit heeft absoluut met de recessie en bezuinigingen te maken. Daar wordt in die mail ook aan gerefereerd. Het is met Kerst altijd rustig, maar dit jaar is het uitzonderlijk.’
Volgens een andere medewerker wil KLM ook graag de vrije dagen opmaken, zodat die niet meer als verplichting op de balans staan. ‘Het is een soort schuld aan de medewerkers en die schulden moeten zoveel mogelijk van de balans af.’ Een KLM-woordvoerder bevestigt dat per afdeling wordt gekeken welke werknemers tijdelijk gemist kunnen worden. Ook in de metaalindustrie nemen de werknemers de komende weken verplicht vakantie. Bij metaalbedrijf NN Netherlands in Veenendaal zitten alle 350 personeelsleden vanaf
KLM tegen het personeel: kom niet naar kantoor, maar neem vrij. volgende week vrijdag tot 5 januari thuis. De leverancier van onderdelen voor de auto- en vrachtwagenindustrie sluit zijn deuren omdat er niet genoeg werk is. ‘Wij hebben de helft minder opdrachten’, zegt directeur Alex Hulshof.
Troep is weer waardeloos Nederlanders zijn kampioen oud papier en glasbak. Daar was lange tijd goud geld mee te verdienen, maar sinds september wankelt de recycle-industrie. Lees meer op pagina 12
Lees verder op pagina 2
,()*%%& )+#$ (!&
$*&'(&"()
Hydra Mag C
Adviesprijs 17,25
Ontdek de complete Vichy Homme lijn in uw apotheek of kijk op www.vichyhomme.nl
V I C H Y.
UW
HUID
W E E R S P I E G E LT
UW
GEZONDHEID
2
NL
Lange Poten ...
Crisisvakantie Voorbode werktijdverkorting
Geen duimen draaien maar klanten werven
PETER
MIDDENDORP
W
e zouden Koranteksten van veertienhonderd jaar oud eigenlijk niet meer letterlijk moeten nemen. Dat was de belangrijkste boodschap van de zelfgemaakte film An Interview with Mohammed die Ehsan Jami gistermiddag in perscentrum Nieuwspoort liet zien. Een redelijke boodschap, redelijker bijvoorbeeld dan die waarin hij enige tijd geleden met Hitler op de proppen kwam, maar ook een die je al vaak hebt kunnen horen. Bij de ingang van de zaal werden gasten met detectoren gecontroleerd, buiten stonden vier terrorismebestrijders met basketbalpetjes, kogelvrije vesten en scheenbeschermers. Wie kon het zeggen: misschien zaten achter de ramen boven de winkels aan de overkant van de straat nog wel enkele scherpschutters ook. Er waren veel journalisten op de filmvertoning afgekomen, veel Haagse, en ook wel uit het buitenland. Zij konden niet allemaal de persoon van Jami of diens ‘amateuristische vakantiefilm’ waarderen. Sommigen zuchtten. Anderen keken naar het plafond. Na afloop vroegen ze aan elkaar hoe het toch kwam dat iedereen hier naartoe was gegaan. Het is verleidelijk om kritiek op Jami te oefenen. De film mocht er niet echt wezen, zijn Engels is niet zo goed, hij gebruikt termen waarvan je je afvraagt of hij er de betekenis van kent, en met zijn glimmende glimlach kun je gemakkelijk denken dat hij het met zichzelf getroffen heeft. Toen hij wilde zeggen ‘fascisme en communisme’ zei hij per on-
Vervolg van pagina 1
...
‘We hebben een soort spaarpot waar werknemers uren in stoppen die ze de afgelopen tijd hebben overgewerkt. Die uren nemen ze nu op. Daarnaast is werknemers gevraagd zoveel mogelijk vakantiedagen op te nemen. Zo hopen we in deze nare tijd de kosten te drukken’, zegt directeur Alex Hulshof van NN Netherlands Dit soort maatregelen is in de metaalsector (600.000 werknemers) nu schering en inslag, zegt Jan Berghuis,
Jkccaaj `a_ai^an_]`a]q;
Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
Poppodium Watt gered
DUURZAAM MAAR PRIJZIG Het noodlijdende en duurzame poppodium Watt in Rotterdam maakt twee maanden na de opening een doorstart. Watt is bekend om zijn energieopwekkende dansvloer. Het podium had echter te kampen met een schuld van ongeveer 3 miljoen euro. De gemeente Rotterdam springt nu financieel bij en de huidige uitbaters vertrekken.
ANP
Indonesië
O]ioqjcC2,,ajPkiPkiCk3/,
EXCUSES VAN NEDERLAND De Nederlandse ambassadeur in Indonesië heeft gisteren voor het eerst excuses aangeboden voor Nederlandse oorlogsmisdaden op West-Java in 1947. Ambassadeur Nikolaos van Dam sprak gisteren volgens het NRC van ‘diepe verontschuldigingen van de Nederlandse regering’. Voorheen sprak Nederland alleen over ‘spijt’.
^efaaj.)f]necGLJBhate^ah..(1, rkkn-5(1,+ij` •Cn]peoPkiPkiCk3/,p*s*r*Ö/55() •Ej_h*-01^ahiejqpaj+OIOlani]]j` •J]rec]peaajd]j`obnaa^ahhajejj
Idee van Eurlings
cn]peo
Dat is Ehsan Jami, een klein kereltje met een te grote boodschap. geluk ‘narcisme en communisme’. Je hoort wel eens zeggen dat aandacht verslaaft – als het weg is, schijn je te gaan denken dat je iets verkeerd hebt gedaan en ben je snel bereid jezelf te overschreeuwen. Maar Jami heeft geen extreme film gemaakt, niemand maakt nog een extreme film, zijn boodschap is er een van verzoening en mensenliefde. ‘Ik preek mensenrechten,’ zei het 22-jarige raadslid uit VoorburgLeidschendam bijvoorbeeld. Op de vraag wat hij nu helemaal met de film van plan is, zei Jami: ‘Ik kan dit niet alleen. Mijn schouders kunnen dit niet dragen.’ Hij sprak hiermee vermoedelijk de hoop en verwachting uit dat alle vredelievende leden van de wereldbevolking zijn strijd zouden gaan steunen, maar ik dacht: dat is Ehsan Jami, een klein kereltje met een te grote boodschap. In zijn geval was ik hopelijk naar de universiteit gegaan. 1
metaalbestuurder bij FNV Bondgenoten. ‘Alle vakantie, ADV- en snipperdagen gaan eraan.’ Grote ondernemingen als Corus en Stork doen het. ‘Maar ook de helft van de 34.000 MKB-bedrijven stuurt de werknemers verplicht op vakantie’, zegt Berghuis. Op zichzelf is het naar huis sturen van medewerkers geen bezuiniging. Bedrijven betalen immers de salarissen gewoon door. Maar de maatregel voorkomt dat werknemers nu duimen moeten draaien op de werkvloer en dat ze straks, als de orders weer aantrekken, massaal op vakantie
gaan. Slechts een klein deel van de bedrijven weet met creatieve oplossingen het hoofd boven water te houden. Van Eck Metaaltechniek Nederland uit Wijchen laat personeel waar geen werk voor is klanten werven. ‘De dames die normaal de transporten inplannen, doen nu acquisitie. Daardoor hebben we meer orders dan concurrenten’, zegt directeur Toon van Eck. Bedrijven die werknemers nu met vakantie moeten sturen, zullen binnenkort ingrijpender maatregelen moeten nemen. Volgens FNV-er Berghuis staan ze te trappelen om een beroep te doen op werktijdverkorting. Die regeling heeft minister Donner van Sociale Zaken in het leven geroepen voor bedrijven die hun omzet met meer dan 30 procent hebben zien kelderen. Zij mogen hun werknemers deels op kosten van de WW naar huis sturen. Ook NN Netherlands bereidt zo’n aanvraag voor. 1
VEEL CO2, MEER ACCIJNS Accijns op benzine en diesel zouden afhankelijk moeten zijn van CO2uitstoot, vindt minister Camiel Eurlings (Verkeer). Biodiesel zou dan minder belast worden, omdat deze brandstof minder CO2-gassen uitstoot. Op verzoek van Eurlings gaat de Europese Commissie onderzoeken wat de mogelijkheden zijn. Eurlings heeft ook gepleit om de CO2uitstoot van vrachtwagens te limiteren.
Rangnefc^]]nklglj*_ki+`alano
Chocoladesigaret ...
HANS
WIEGEL
V
orige week stond in de Volkskrant, de krant van de zich links en progressief noemende intellectuelen, een column waarin het verbieden van de verkoop van chocoladesigaretten werd bepleit. Wie die column schreef, stond er niet
onder. Wie zou die heldhaftige strijder tegen het onheil dat onze jeugd bedreigt zijn? De betrokkene is bij zijn tirade niet over één nacht ijs gegaan. Hij schrijft dat in 2002 het Europees Parlement al tot een verbod op productie, invoer en verkoop van eetwaren en speelgoed in de vorm van tabaksproducten had geadviseerd. Geweldig dat we zo’n parlement hebben. Wat een voorrecht dat we daar volgend jaar weer voor mogen kiezen. Sint is inmiddels weer naar Spanje afgereisd. Hij heeft een spoor van vernieling van de kinderziel achtergelaten. Marsepeinen muizen, varkentjes en wat niet voor ander gedierte.
En de kinderen daar maar in happen. Er zijn zo weer vele dierenbeulen geboren. Chocolademunten in een goedkleurig papiertje. Dat leidt tot hebzucht. Verbieden die handel. En waarom is katjesdrop nog steeds te koop? Niet alleen slecht voor je tanden, maar vooral: zo worden kattenmeppers geboren, als je er over doordenkt. En chocoladevlokken? Als je die op de boterham van je kinderen uitstrooit, ziet dat er net zo uit als pruimtabak op toast. Of een autootje van chocolade in de zak van Sinterklaas. Straks kruipt onze prille jeugd voor een middagje joyriding onmid-
dellijk achter het stuur. En, over een paar maanden, met Pasen een chocoladehaas voor de jeugd. Zo worden ze tot liefhebber van de jacht gemaakt. Schande, verbieden! Europa, doe er wat aan. Toch heeft dat Europees Parlement ook een goed punt. Ik kreeg vroeger met Sinterklaas, een enkele keer – als ik zoet geweest was – een chocoladesigaar. Gewoon opgegeten, niet geïnhaleerd. Heerlijk. ‘Een tevreden rooker is geen onruststooker’, leerde ik zo. Dat is dus heel opvoedend geweest, schrijf ik peinzend, genietend van mijn sigaar bij het noteren van dit stukje. Dank U wel Sinterklaas! 1
Kerstgedachte
Duur testritje
Gratis wonen
Een sekshop in Schiedam heeft de etalage ingericht met een alternatieve kerststal; vijf opblaaspoppen, vier opblaasbeesten en een kribbe met een babypop.
De politie in Amsterdam heeft een 46-jarige motorrijder van de weg gehaald die wilde testen of zijn zojuist gekochte motor écht 310 km/uur haalde.
De verkoper van een Drentse boerderij met sauna en zwembad hanteert een bijzondere strategie: hij biedt aan drie jaar de hypotheek van de koper te betalen.
NL
3
Politiek Hulpsector: ‘We zijn doorgeschoten’
Vader staat mag terug in zijn hok De staat moet ingrijpen achter de voordeur, vindt de politiek. Hulpverleners die zelf al achter de voordeur zitten trappen op de rem. Dirk Jacob Nieuwboer
De overheid komt te vaak en op een verkeerde manier achter de voordeur.
DEN HAAG
...
De staat dringt veel te makkelijk door tot in de Nederlandse huiskamers. Met de strenge, stoere taal van politici en de bijbehorende repressieve aanpak jaagt de overheid burgers onnodig tegen zich in het harnas. Die kritiek komt uit een opmerkelijke hoek: hulpverleners die zelf al jaren ‘achter de voordeur’ komen trekken nu aan de bel. ‘Het overheidsoptreden krijgt een steeds repressiever karakter’, zegt Marc Räkers van de Stichting Eropaf. Daardoor wordt niet alleen de privacy van mensen te vaak geschonden, maar komt ook hulpverlening in gevaar.
Explosie ‘De overheid komt in een kwaad daglicht te staan’, legt Räkers uit. ‘Mensen die echt hulp nodig hebben houden daardoor de deur dicht.’ Eropaf, een netwerk van mensen in de sociale sector, reageert op de explosie van ‘achter de voordeur’-projecten. In vrijwel alle grotere steden trekken steeds meer hulpverleners, ambtenaren, inspecteurs en politieagenten bij burgers aan de bel. Op een verkeerde manier. Uit protest verspreidt Eropaf sinds kort NEE/NEE-stickers. In plaats van ongewenste reclame en kranten moeten deze stickers al te opdringerige overheidsdienaren buiten de deur houden. ‘Geen onbeschaafd of ondoordacht huisbezoek.’ De NEE/ NEE-boodschap wekt de indruk dat
de hulpverleners helemaal niet willen dat de overheid achter de voordeur komt. ‘Maar daar zijn we juist grote voorstanders van’, zegt Räkers. ‘Het probleem is dat we zijn doorgeschoten. Drang is prima, maar het wordt meer en meer dwang.’ Eropaf ergert zich bijvoorbeeld aan de Rotterdamse interventieteams. Groepen van onder meer ambtenaren, medewerkers van corporaties en agenten leggen per jaar zo’n 20.000 huisbezoeken af op zoek naar ongeregeldheden of sociale misstanden. ‘Ze kloppen met een overmacht aan’, zegt Jos van der Lans, voorzitter van Eropaf. ‘En de houding is: als je niet meewerkt zal je wel wat te verbergen hebben. Dat is de staat zijn meest repressieve hoedanigheid. Dan ben je in feite in oorlog.’ De interventieteams worden door de Rotterdamse politiek niettemin breed gesteund. Volgens de meeste partijen is het nodig om criminaliteit en sociale problemen aan te pakken. ‘Het succes rechtvaardigt niet het schenden van mensenrechten’, vindt Van der Lans. ‘De persoonlijke levenssfeer van mensen moet in principe worden gerespecteerd.’ Hij pleit voor een serieus politiek debat over de grenzen van overheidsoptreden. ‘Maar de nieuwe strengheid is de norm’, zegt Van der Lans. ‘Achter de voordeur is een makkelijke leus, maar het staat of valt bij hoe je het doet. Dat is in Den Haag niet bepaald een doorgeploegd hoofdstuk.’ 1
Karel Appel in het Rijksmuseum Sinds gisteren hangt het schilderij De Vierkante Man van Karel Appel (1921-2006) in het Rijksmuseum in Amsterdam. Het werk uit 1951 is het eerste naoorlogse werk in de collectie van het museum. Het Rijks wilde graag een schil-
Balkenende
‘Geknokt over Irak-onderzoek’
Tijd om je te
specialiseren?
Bij de kabinetsonderhandelingen in 2006 is er geknokt over een Irakonderzoek, zei Balkenende.
?
info Meer
AMSTERDAM
...
!
"
Premier Balkenende verwierp gisteren de suggestie van PvdA-senator Klaas de Vries dat er geen discussie is gevoerd over de vraag of er een onderzoek moest komen naar de manier waarop Nederland in 2003 besloot om de inval in Irak politiek te steunen. Volgens Balkenende is daar wel degelijk over geknokt. Uitkomst van die discussie was dat er geen onderzoek nodig was. Balkenende zei dit gisteren naar aanleiding van vragen van de SP, GroenLinks en D66. 1
En wil je wat anders?
Chdeescitke
Redactie binnenland
derij hebben van Appel, een van de belangrijkste Nederlandse kunstenaars van na de Tweede Wereldoorlog. ‘Het Rijksmuseum is het visitekaartje van de Nederlandse kunst’, zei directeur collecties Taco Dibbits. 1 WFA
Twee maanden leren, intensieve begeleiding, diploma en direct een baan!
nuwatanders.nl
VAN DALE GEEFT ANTWOORD
Argus Politie zette lok-Zwarte Pieten in
Overstekend wild Hoe heet een voetganger die oversteekt terwijl het verkeerslicht op rood staat? Als je erover nadenkt, zijn er heel wat doodgewone fenomenen waarvoor we geen algemeen ingeburgerd woord hebben. En misschien wel nooit zullen krijgen. Als er voor iets geen woord is, zijn we aangewezen op omschrijvingen. Zolang je het maar niet al te vaak hoeft te hebben over een ‘voetganger die het rode verkeerslicht negeert’, is zo’n omschrijving acceptabel, maar als het fenomeen een maatschappelijk probleem wordt of anderszins aandacht verdient, is een woord natuurlijk adequater. Voor de oversteker die het rode licht negeert, wordt incidenteel wel een ‘woord’ als door-rood-loper gebruikt. Zo’n omschrijvend woord
mag dan duidelijk zijn, het bekt niet echt. Geen wonder dat het maar incidenteel wordt gebruikt. Maar wellicht nadert het einde van het tijdperk dat we geen woord voor de clandestiene oversteker hadden. In dit geval komt het taalheil uit het zuiden. In Vlaanderen wordt iemand die door het rode licht loopt namelijk een roodstapper genoemd, en medio november passeerde dit woord de grens bij
Wuustwezel: in een artikel over het verkeersjargon in België noteerde de Telegraaf dit Vlaamse woord. Of het woord ook bij ons zal aanslaan moet de tijd leren, maar met roodstapper hebben we in elk geval virtueel een alternatief voor de toch wel enigszins morbide metafoor overstekend wild, die automobilisten wel gebruiken als er een ‘roodstapper’ voor de grille staat. 1
www.depers.nl/vandale
Van Dale Woord van het jaar 2008, € 9,95
ADVERTENTIE ... eerlijke handel, De ASN Bank steunt zodat u eerlijke rente krijgt. De ASN Bank investeert uw spaargeld graag in duurzame projecten die bijdragen aan het welzijn van mens, dier en milieu. Fairtrade initiatieven bijvoorbeeld. Boeren in ontwikkelingslanden krijgen een eerlijke prijs voor hun producten en door de milieuvriendelijke productiewijze is het niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor de leefomstandigheden van deze boeren. Door het eerlijke inkomen kunnen de boeren de toekomst in eigen hand nemen, armoede bestrijden, investeren in een beter milieu, schulden afbetalen en hun kinderen naar school sturen. Door deze vorm van maatschappelijk verantwoord ondernemen krijgen deze boerenfamilies, juist nu, in tijden van een voedselcrisis, de basis voor onafhankelijkheid en een duurzame toekomst. Een principe dat wij als duurzame ASN Bank maar al te graag steunen. Eerlijk zaken doen en zorgen dat u een eerlijke rente krijgt. Dat doen we bij de ASN Bank al bijna 50 jaar.
Wilt u samen met de ASN Bank en Stichting Max Havelaar Fairtrade initiatieven n ondersteunen of heeft u een nieuw idee voor een Fairtrade project? Doe dan mee op voordewereldvanmorgen.nl/actie, een initiatief van de ASN Bank.
De ASN Bank is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en heeft een vergunning van de Nederlandsche Bank N.V. Op tegoeden van klanten bij de ASN Bank is het wettelijke depositogarantiestelsel van toepassing.
NL
5
Jami Amateurfilm voor hervorming islam
Levensstijl
Een menselijke, feilbare profeet
Religieus winkelen op internet
In zijn film verbeeldt ex-moslim Ehsan Jami de profeet Mohammed als een luchthartige pragmaticus.
Maaike Boersma
Kustaw Bessems DEN HAAG
...
Een walgelijk mannetje noemde hij de profeet Mohammed eerder. Te vergelijken met Osama bin Laden of Saddam Hoessein. Maar met de film die Ehsan Jami gisteren onder lichte beveiligingsmaatregelen presenteerde in Haags perscentrum Nieuwspoort, toonde hij Mohammed als een schappelijke gesprekspartner die eigen leven en leer kan relativeren en zich her en der zelfs een grapje permitteert van het type flauwe-oom-opeen-verjaardag. In het Engelstalige Interview met Mohammed, dat nu over internet zwerft, interviewt Jami een anonieme acteur achter een sjiitisch Mohammedmasker. Jami wil ‘laten zien dat sommige dingen in de islam niet meer van deze tijd zijn.’ Hij wil afvalligen, vrouwen, Joden en homo’s helpen die in de islamitische wereld lijden onder een letterlijke interpretatie van islamitische regels. ‘Mohammed’ werkt hier in de zeer amateuristisch gemaakte film van harte aan mee. Dat de profeet seks had met een negenjarige was in zijn tijd en cultuur gewoon, maar zoiets moet nu niet meer, legt hij uit. Afvalligen moet je in hun sop gaar laten koken, beveelt de profeet aan, en niet doden of zo iets geks. De Koran moet niet letterlijk worden genomen maar is een soort poëzie, zegt hij ook. De film sluit zo aan bij hervormings-
Verhagen roept islamitische landen op geweld te voorkomen. bewegingen in de islam. Dat Jami een zelfverklaard ex-moslim is die zich fel anti-islamitisch heeft uitgelaten, verkleint echter de kans dat zijn bijdrage aan die beweging groot zal zijn. De film bevat geintjes over onder meer het tot de verbeelding sprekende seksleven van Mohammed die vrij braaf zijn maar door orthodoxe gelovigen als godslasterlijk zullen worden gezien. Een flink deel van de moslims zal de film niet willen bekijken omdat zij elke beeltenis van Mohammed uit religieus oogpunt taboe verklaren. De eerste reacties van Nederlandse islamitische organisaties bestaan uit demonstratief schouderophalen. De ministers Hirsch Ballin van Justitie en Verhagen van Buitenlandse Zaken, beiden CDA, spraken hun zorgen uit over de invloed van Jami’s werk op de beeldvorming van Nederland in het buitenland. Verhagen riep islamitische landen zelfs op om geweld tegen Nederlanders of Nederlandse bedrijven te voorkomen. Begrijpelijk, want het is onvoorspelbaar hoe in de moslimwereld – vol complottheorieën en door staten gecontroleerde media – wordt gereageerd. Tegelijk kunnen ook de uitlatingen van de bewindslieden op zich de dreiging vergroten omdat die kunnen suggereren dat de toch ingetogen film aanstootgevend is. 1
Ehsan Jami tijdens de presentatie van zijn film. ANP
Terschelling
EDELHERTEN ZIJN ILLEGAAL De edelherten die op Terschelling zijn aangetroffen, zijn daar illegaal uitgezet. De politie maakt procesverbaal op tegen de verdachten. Dat schrijft minister Gerda Verburg (LNV) aan de Tweede Kamer, na vragen van de Partij voor de Dieren (PvdD). Het uitzetten van de edelherten is in strijd met de Flora- en Faunawet. Verburg laat de herten vangen en zal zorgen voor goede opvang, schrijft ze. Edelherten komen normaliter niet voor op Terschelling.
Perfect getimed met de Kerst voor de deur; een online warenhuis waar christenen naar hartelust kunnen shoppen.
Eerder dit jaar braken jagers en natuurbeheerders het hoofd over de herkomst van de herten. Vorige week zei een groep eilandbewoners nog dat het om een uit de hand gelopen kroeggrap ging; een aantal eilanders had geld bij elkaar gelegd om tien edelherten aan te schaffen. De dieren trokken flink wat toeristen met telelenzen. De PvdD vermoedt dat het ging om een poging van jagers om op Terschelling op edelherten te gaan schieten, maar dat wordt niet door Verburg bevestigd.
Zeurende vrouw Een man uit Nieuw-Zeeland kan zijn zeurende vrouw wel kussen: als zij niet per se wilde dat hij twee minuten voor sluitingstijd een lot ging kopen, was hij de hoofdprijs van 3,24 miljoen misgelopen.
AMSTERDAM
...
Defensie kan nu reportages over Afghanistan verbieden. MINDEF
Media Prijs voor ‘De Pers’-verslaggever
‘Stop militaire censuur’ Defensie moet de militaire censuur in Uruzgan schrappen. Dat zegt oorlogsreporter Arnold Karskens vandaag bij het ontvangen van de Clara Meijer-Wichmann Penning 2008. Redactie binnenland AMSTERDAM
...
Arnold Karskens roept de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en het Genootschap van Hoofdredacteuren op te protesteren bij het ministerie van Defensie tegen de strenge gedragscode voor meereizende journalisten in Afghanistan. Karskens ontvangt de belangrijkste mensenrechtenprijs volgens de Liga voor de Rechten van de Mens en J’accuse voor ‘zijn inspanningen om aandacht te krijgen voor de mensenrechten van burgerslachtoffers bij de oorlog in Afghanistan’. Hij reist al meer dan twintig jaar naar oorlogsgebieden, momenteel
als verslaggever van Dagblad De Pers, en altijd onafhankelijk van Defensie. De meeste journalisten die naar (oorlogs-)gebieden reizen waar het Nederlandse leger actief is, doen dat onder verantwoordelijkheid van Defensie, dat dan ook zeggenschap wil over wat zij uiteindelijk publiceren. Hierdoor kunnen berichten en reportages worden gewijzigd of verboden. Karskens meent dat het volk daardoor systematisch schendingen van het oorlogsrecht en andere nieuwsfeiten wordt onthouden. De regels druisen ook in tegen het artikel over de vrijheid van meningsuiting in het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten. Karskens vraagt ook om een onafhankelijke commissie voor incidenten in Irak en in Afghanistan, waarbij Nederlandse militairen betrokken waren en burgerslachtoffers vielen. 1 De uitreiking van de Clara MeijerWichmann Penning 2008 is in de Amstelkerk in Amsterdam om 19.30 uur.
Voor christenen die wél een computer in huis mogen hebben is het voortaan mogelijk allerlei christelijke producten te kopen op de nieuwe webwinkel yssa.nl. De naam staat voor Your Salvastion iS Assured, ofwel, je redding is verzekerd. Het is het levensmotto van initiatiefnemer Dave van der Oest. ‘Vanuit die gedachte wil ik mijn leven indelen naar een christelijke levensstijl. Dat kan door naar de kerk te gaan maar het heeft ook alles te maken met mijn dagelijks leven. Of het nu om kleding, kantoorartikelen, muziek, ringtones of boeken gaat.’ Van der Oest kwam op het lumineuze idee omdat hij door de wirwar van christelijk boekenhandels en webshops het overzicht zelf een beetje kwijt was. ‘Er zijn 600 christelijke boekhandels en een aantal webwinkels, maar van veel artikelen wist ik het bestaan niet eens.’ Op zijn site is zo ongeveer alles verkrijgbaar. Van de, door heidenen innig gehate autostickers in de vorm van een visje, tot kaarsen, T-shirts met bijbeltekst en sieraden. En een keur aan christelijke boeken en muziek. Deze week zijn in de uitverkoop Kingdom of comfort van de christelijke rockgroep Delirious? en de dvd The nativity story, hét kerstverhaal over het leven van Jozef en Maria. Van der Oest ontwikkelde eerder ook al bijbeltekst.com, waar men voor 25 cent per bericht elke dag een bijbeltekst krijgt. Behalve op zondag natuurlijk. 1
6
Wereld
Griekenland ’Net een hogedrukpan’
Woede is in alle lagen voelbaar Niet alleen de jongeren zijn boos; álle Grieken zijn woedend. Lars Anderson AMSTERDAM
...
‘Wrijf het er alsjeblieft niet in’, verzucht Constantinos met een bitter lachje. ‘Ik weet hoe weinig 450 euro per maand is.’ Advocaat Constantinos (24) is een van de duizenden woedende jongeren die de afgelopen dagen door de straten van Athene trok. Hij protesteerde tegen de dood van een 15-jarige jongen, die door een agent in de rug werd geschoten. ‘Athene zag eruit en klonk zoals je Bagdad vaak op het nieuws ziet’, zegt hij geïmponeerd. ‘De dood van de jongen was slechts de vonk’, zegt Nikos Pappas, rechterhand van Alexis Tsipras, leider van de socialistische partij Synaspismos. ‘Er zit veel opgekropte woede tegen de politie omdat zij geregeld haar macht misbruikt. Samen met grote economische en sociale problemen is dat een explosieve mix geworden.’ Volgens Eurostat is 23 procent van de jongeren werkloos, het hoogste aantal in Europa. ‘Het onderwijsniveau op de universiteiten is belabberd en weinig competitief’, stelt Notis Papadopoulos, politiek journalist van de landelijke krant To Vima. ‘Studenten vin-
REUTERS
Tanzania
den geen aansluiting met het bedrijfsleven en er wordt amper in onderwijs geïnvesteerd.’ Griekenland geeft volgens de OESO het minst uit aan universitair onderwijs. Constantinos heeft het geluk van een baan bij een advocatenkantoor, maar verdient zo weinig dat hij bij zijn ouders moet blijven wonen. Hij
‘Ik ben 24 jaar, advocaat, maar woon nog steeds bij mijn ouders.’ is zeer teleurgesteld in het Griekse systeem, maar beweert niet tot de jongeren te horen die Athene en andere steden in Griekenland in oorlogsgebied veranderden. Nog altijd is onduidelijk wie de relschoppers precies zijn, zelfs de Griekse linkse partijen weten het niet. ‘Vroeger waren het steeds dezelfde vijfhonderd ultralinkse relschoppers’, aldus Papadopoulos. ‘Het was vooral een gevolg van de geschiedenis. De Tweede Wereldoorlog, de door Amerika gesponsorde dictatuur, daar mobiliseer je snel linkse radicalen mee.’ ‘Nu is het anders’, stelt hij. ‘Ineens is
Albino’s vluchten naar eilandje In Centraal-Afrika wordt uit bijgeloof jacht gemaakt op albino’s. Sommigen nemen hun toevlucht op een eilandje in Tanzania. Redactie buitenland AMSTERDAM
... In Athene braken gisteren opnieuw rellen uit. AP
het een mix van anarchisten én duizenden mensen die genoeg hebben van het systeem. ‘
Blunders De Griekse economie zit in een diep dal. Papadopoulos: ‘Twintig procent van de Griekse bevolking leeft onder de armoedegrens. Griekenland is momenteel een hogedrukpan.’ Hoofdschuldige is volgens de Grieken de regering van premier Kostas Karamanlis. Door een aantal grote economische blunders is het vertrouwen van de Grieken in de regering sterk gedaald. Slechts 27 procent
steunt de centrum-rechtse regeringspartij Nieuwe Democratie nog. De regering Karamanlis zit volgens Papadopoulos muurvast: ‘Ze wil optreden tegen de relschoppers, maar is als de dood gewonden te maken, waardoor de zaak nog verder uit de hand loopt.’ De druk op Karamanlis neemt steeds verder toe. Synaspismos-leider Tsipras en andere oppositiepartijen eisen vervroegde verkiezingen. Misschien dat dan de rust terugkeert. Tot die tijd protesteert Constantin vreedzaam door. ‘Ik wil nu eindelijk wel eens bij mijn ouders weg.’ 1
Een verslaggever van de Britse krant The Independent trof een flink aantal albino’s aan op Ukerewe, een eiland in het enorme Victoriameer. Albino’s hebben geen pigment, waardoor ze vrijwel wit zijn. Alleen al in Tanzania zijn dit jaar zeker 35 albino’s vermoord. Vorige week nog werd de 13-jarige Elizabeth Hussein in stukken gehakt. Medicijnmannen gebruiken vervolgens sommige lichaamsdelen en het bloed om er ‘geneeskrachtige’ drankjes van te maken. Deze worden gebruikt in rituelen vol zwarte magie. Wie ervan drinkt, wordt volgens het bijgeloof erg rijk. Op het Tanzaniaanse eiland voelen de albino’s zich vooralsnog veilig. 1
Voorbeeld: zo sms je TIP ME naar 4477
SMS tip me naar 4477:
T I p
spatie
TIP ME
M E
Wereld
...
MARCIA
LUYTEN
I
ngesmeerd met factor dertig staan we aan het strand. De zon bakt. Toch houden we onze blote voeten droog. Het water is even aanlokkelijk als verraderlijk. Dikke kans dat je bilharzia krijgt van het Victoriameer. Het heeft de oude man er niet van weerhouden. Hij komt, hij komt, zingen we allemaal, vijftig kinderen met hun ouders. BananenPiet - niet te verwarren met zwarte piet, deze weet alles van bananen blaast onvermoeibaar op zijn bugel. Switcht van melodie: Zie ginds… De speedboot met sinterklaas en zwarte pieten doet zijn naam eer aan. Eerst zien we alleen de onderkant van de neus van de boot en dan zijn ze er. De schipper tilt de man in zijn rode jurk het strand op. Daar, verstoken van de wind in de baard, begint de man te zweten als een postpaard. Hij klimt omhoog, naar zijn zetel op het gras, om daar, intussen rood en nat, met een rietje een fles bier leeg te zuigen. De zwarte pieten strooien pepernoten als sinterklaas het ene na het andere kind roept. Hier zijn pieten niet eng – niks over de roe of in de zak mee naar Spanje. De sint geeft niemand een stichtelijk praatje, alleen pakjes.
Sinterklaas, in rode jurk, begint al snel te zweten als een postpaard. Boven op de heuvel staan achter het hek van de zeilclub evenveel kinderen als er aan de voeten van de sint zitten. De zwarte kindjes vergapen zich aan het schouwspel dat daar wordt opgevoerd. Ik denk aan een decemberdag in Kigali in Rwanda. Door de stad reed een pick-up met in de bak drie zwarte pieten. De Rwandezen die de auto zagen viel de mond open. Dat witten zich verkleedden als zwarten! Dat ze - vulde ik toen maar even voor ze in - zwarten belachelijk maakten met een afro-pruik en een raar petje met een veer. Zijn sint en piet een affront? Natuurlijk is zwarte piet gemodelleerd naar het stereotiep van De Neger zoals dat vijftig jaar terug nog bestond: woeste kroes, een ring door zijn oor en altijd maar dansen. Intussen is piet geëvolueerd tot een maffe witte die door de schoorsteen kruipt, ook al stookt alleen een zonderling zijn huis nog op kolen. Authentiek zwart lijkt hij niet eens meer. En dus vroeg mijn kleuter: ‘Waarom is zwarte piet eigenlijk zwart?’ ‘Omdat hij door de schoorsteen moet.’ Abel schudde nee. ‘Ze hebben zich zwartgemaakt.’ Nu keek zijn moeder geschrokken. Abel: ‘Ze maken zich zwart zodat als ze door de schoorsteen zijn gekropen, niemand kan zien dat ze eigenlijk heel vies zijn.’ Zo is het. Sint en piet, iedereen heeft recht op zijn ongevaarlijke gekte. 1
Marcia Luyten is correspondent in Oeganda.
Colombia ’Ze wil president worden’
Even genoeg van Betancourt De Colombiaanse Ingrid Betancourt werd na haar spectaculaire ontsnapping aan de FARC-rebellen een held in Europa. Zuid-Amerika fronst echter de wenkbrauwen.
Het doel van haar tournee door Zuid-Amerika blijft een raadsel.
Wies Ubags BOGOTÁ
...
Plots was ze weer in Colombia. En even snel was ze weer weg. Wat ze precies kwam doen, is eigenlijk nog steeds niet duidelijk. De Colombianen hadden Ingrid Betancourt al een hele tijd niet gezien. Sinds haar bevrijding, in juli van dit jaar, uit handen van de FARCrebellen, verbleef ze bijna voortdurend in Europa. Ze is daar overladen met prijzen vanwege alles wat ze in de Colombiaanse jungle heeft doorstaan. Met name in Frankrijk en Spanje liepen de mensen met haar weg. Regeringsleiders, de Spaanse koning Juan Carlos, zelfs de paus had haar ontvangen.
Vreemd De Colombianen vinden dat maar vreemd. De andere gijzelaars van de linkse guerrillabeweging hebben net zo veel geleden als Betancourt, maar die zijn min of meer in de anonimiteit verdwenen. Ook wordt van Betancourt verwacht
dat ze in haar vaderland de belangen van de nog vastzittende gijzelaars behartigt. Maar volgens haar kan dat niet, omdat ze door de guerrilla’s van de FARC wordt bedreigd. De meeste Colombianen nemen dat niet erg serieus.
Zorgen Anderhalve week geleden dook ze ineens op in de hoofdstad Bogotá. Maar voordat de Colombianen dat in de gaten hadden, was ze alweer vertrokken naar de Ecuadoriaanse hoofdstad Quito. Ze had in Bogotá nog wel gesproken met president Álvaro Uribe en met familieleden van gijzelaars die nog altijd vastzitten. Die hadden haar op het hart gedrukt dat ze toch vooral de internationale gemeenschap moest mobiliseren om hun dierbaren vrij te krijgen. Ingrid Betancourt wil echter dat het leger de druk op de FARC opvoert. Bevrijdingsacties worden daardoor volgens haar een stuk gemakkelijker. Maar familieleden van gijzelaars hebben daar ernstige zorgen over uitge-
Onderonsje met de Braziliaanse president Da Silva. REUTERS
sproken. Ze zijn doodsbang voor vergeldingsacties van de rebellen.
Groeiende scepsis Na Quito vloog ze naar Buenos Aires, met als belangrijkste nieuws haar gesprek met de Argentijnse president Christina Kirchner en popster Madonna. Daarna ging het door naar Chili, Peru en Brazilië. De pers volgt deze bliksemtournee met groeiende scepsis. El Comercio in Ecuador schreef fijntjes dat ‘specialisten in Bogotá’ het doel van haar tournee nog niet helemaal hebben kun-
nen doorgronden. ‘Betancourt zelf heeft de achterliggende redenen voor haar verrassende rondreis ook niet kunnen uitleggen’, aldus de krant. Het Argentijnse Urgente 24 ging nog een stapje verder en schamperde dat Betancourt gewoon op campagne is om in 2010 president van Colombia te kunnen worden. Betancourt ontkent dit, maar velen denken dat ze zich toch verkiesbaar wil stellen. Ze heeft in elk geval het tij mee, want het succes van de huidige president, Álvaro Uribe, lijkt te zijn uitgewerkt. 1
Zimbabwe Internationale druk neemt toe
‘Mugabe is een plaag’ De druk op president Mugabe van Zimbabwe neem toe. Ook voormalig VN-baas Kofi Anan schaart zich in het koor dat roept om zijn aftreden. ANP AMSTERDAM
...
‘Hij moet weten dat hij zijn land niet langer dient’, aldus Anan gisteren in Den Haag. ‘Het is een schande dat hij dat niet beseft.’ Anan riep buurland Zuid-Afrika en Afrikaanse leiders op een oplossing te vinden voor de toekomst van
het land, dat in een diepe financiële en humanitaire crisis verkeert. De vroegere chef van de VN zei wel dat de verandering zich zonder chaos en geweld zal moeten voltrekken. In steeds steviger bewoordingen hebben ook andere leiders laten weten dat de tijd van Mugabe voorbij is. De Britse minister van Buitenlandse Zaken David Milliband noemde Mugabe ‘een ware plaag voor zijn land’. De EU besloot een visumverbod op te leggen aan een grotere groep functionarissen rond de 84-jarige Mugabe. Ook de Franse president Nicolas Sarkozy riep op tot zijn aftreden. 1
Papoea-Nieuw-Guinea
SCHADE DOOR ENORME GOLVEN De noordelijke kust van PapoeaNieuw-Guinea is dinsdag getroffen door enorme golven. Sommige eilanden voor de kust van het land zouden volledig onder water staan. Volgens ooggetuigen hielden de golven zes uur aan. Het is nog niet bekend of er slachtoffers zijn gevallen. Honderden huizen, hotels en scholen zijn ondergelopen. Meer dan 1.500 mensen zijn ontheemd. Het zwaarst getroffen zijn de provincies Oost-Sepik en Nieuw-Ierland. Reddingswerkers zeggen nog geen goed beeld van
de omvang van de schade te hebben, omdat sommige afgelegen gebieden nog niet zijn bereikt. Eerder dinsdag was Papoea-NieuwGuinea getroffen door twee aardbevingen, elk met een kracht van iets meer dan 5 op de schaal van Richter. Bij de nabijgelegen Kermadec-eilanden was een aardbeving van 6,8 op de schaal van Richter. Of deze de golven hebben veroorzaakt is onduidelijk. In 1998 werd het eiland ook getroffen door een zware tsunami. Toen kwamen meer dan 1.600 mensen om.
Cruise
Liefdesverdriet
Uit angst voor Somalische piraten reizen passagiers van het Duitse cruiseschip Columbus over land via Jemen naar Oman op hun tocht naar Singapore.
Levenslang voor een 22-jarige man uit Mönchengladbach: hij wilde zijn vriendin vermoorden, omdat zij hem verliet.
Maffe witte
7
8
Perspectief
Interview Mark Rutte voelt adrenaline stromen
Calvinist met driftmomentjes VVD-leider Mark Rutte moest een jaar lang ‘het gezicht naar buiten zijn én zorgen dat de partij niet uit elkaar lazerde én een intern conflict oplossen.’ Maar nu is hij weer dicht bij zichzelf. ‘Ik identificeer mij met niemand.’ Kustaw Bessems Dirk Jacob Nieuwboer
...
Meneer Rutte, u bent een optimist… ‘Ik ben niet geneigd tot het depressieve.’ Hoe kijkt een optimist naar de kredietcrisis? ‘Vanuit de optimist bekeken zeg ik: het corrigeert iets wat in de economie structureel fout zat, namelijk dat Amerika te goedkoop geld had. Het corrigeert ook de greed in de financiele sector. Maar de crisis is een persoonlijk drama voor heel veel mensen, daar kan ik weinig optimistisch in zien.’ Dat vrije marktkapitalisme waar u van houdt, staat er niet mooi op. ‘Dit is geen issue van de vrije markt, de staat heeft zijn toezichtfunctie niet goed uitgeoefend. De vrije markt heeft zó veel waarde gecreëerd! Alle andere systemen leiden ertoe dat als ik vandaag een auto bestel, ik die pas over tien jaar kan ophalen. Maar de mens is niet alleen geneigd tot het goede en de staat is nodig als marktmeester. Kapitalisme is het minst slechte systeem.’ Uw partijgenoot Gerrit Zalm gaat maar zevenenhalve ton verdienen bij ABN. Kan dat niet omhoog? ‘De ABN is een staatsbank. Dat je dan kritisch kijkt naar wat hij gaat verdienen, begrijp ik, maar het moet wel marktconform zijn. Hij verdiende dit ongeveer bij de DSB, dus ik kan me voorstellen dat Gerrit tegen Wouter heeft gezegd: joh, zo ga ik er niet op achteruit.’ In uw nieuwe beginselverklaring bekent de VVD zich tot de ‘joodschristelijke’ traditie. Wat is er joods aan die traditie? ‘Oh, dat kan ik uitleggen! De christelijke traditie bestaat bij gratie van de traditie die er aan voorafging. De christelijke waarden wortelen allemaal in die joodse traditie. Die twee geloven onderscheiden zich fundamenteel van bijvoorbeeld het islamitische geloof. Uit het joods-christe-
lijke gedachtengoed komt de scheiding tussen kerk en staat voort en het concept vergeving. Vergeving tref je in de islam niet aan. Ex-minister Ella Vogelaar was zo warrig dat ze in de islam een waardevolle basis van onze traditie meende te zien.’ Ze stelde vast dat de islam nu eenmaal invloed heeft op onze cultuur. ‘Voor zo ver dat gaat om couscous eten, vind ik het allemaal prima. Maar het kan niet zo zijn dat wij concessies doen op basiswaarden, zoals de gelijkwaardigheid van vrouwen of homo’s. Er zijn overeenkomsten, maar die punten zitten al in de joodschristelijke traditie. Daar heb ik de islam niet voor nodig. Vogelaar wekte ten onrechte de indruk dat je dat allemaal met elkaar kunt vermengen.’ Hard voor moslims om te horen dat hun geloof niets aan Nederland toevoegt. ‘Ik zie inderdaad in hun waardenstelsel geen toegevoegde waarde.’ U wilt een kleine, krachtige staat. Hoeveel ambtenaren kunnen er weg? ‘We moeten ons niet blindstaren op het aantal beleidsambtenaren. Een veel groter probleem zijn al die consultants die de overheid inhuurt. Het is mijn heilige oorlog om die sector om zeep te brengen.’ Welke drie subsidies kunnen als eerste worden afgeschaft? ‘Drie? Honderdzevenenveertig milieusubsidies! Mijn tweede heilige oorlog is tegen de vijfhonderd bedrijven die zijn gespecialiseerd in subsidieadvies. Hier creëert de overheid monsters. Ik werd gebeld door de voorzitter van de bond van subsidieadviseurs, geloof ik, die zei: meneer Rutte, wij zijn ook ondernemers. Ik zei: ja, het verkeerde soort ondernemers, ik wil dat u verdwijnt.’ Nu een groenrechtse deadline: wanneer rijden de meeste Nederlanders in een elektrische auto? ‘Er is nu een verschrikkelijk dure Lotus die in vier seconden naar honderd kilometer per uur kan. Een Califor-
‘Eengroter probleem zijnaldie consultants. Hetismijn heiligeoorlog omdiesector omzeepte helpen.’ nisch bedrijf maakt een elektrische auto voor zestigduizend dollar, nog steeds heel duur. Ik weet het niet. Als overheid kan ik alleen maar stimuleren. Bijvoorbeeld dat de industrie schone auto’s levert aan die miljard Chinezen die gaan rijden.’ Kom op, Kennedy zei in 1961: bínnen tien jaar staan we op de maan. ‘Ja, maar Kennedy bouwde zelf die raket. Ik ga geen elektrische auto’s maken.’ Geeft u eens een schatting: hoe vaak is de woordcombinatie ‘hardwerkende Nederlander’ over uw lippen gekomen? ‘Veel. Geen idee. Een keer of honderd, denk ik.’ Tegen voorlichter: ‘Had jij dat nou bedacht of ik...’ Voorlichter: ‘Jij begon over…’
Rutte: ‘Frankrijk! Sarkozy had het over het Frankrijk dat om zeven uur opstaat.’ Voorlichter: ‘Ja, jij vertelde dat en ik las de biografie van Clinton …’ Rutte: ‘Ja! The hard working American families… En ik had het over Nixon want die had die mooie speech in 1971 over de silent majority. The nonshouters, the non-demonstrators, the people who work in the factories. Who build this nation.’ We zitten in een zaal met portretten van oud-VVD-leiders. Met wie
identificeert u zich het meest? ‘Ik identificeer mij met niemand.’ Balkenende zegt gewoon: Abraham Kuyper is mijn voorbeeld. ‘Ach jongen, dat werkt toch zo niet. Je voorbeeld!’ Heeft u te veel of te weinig eerzucht? ‘Daar kan ik he-le-maal niks mee, psychologiseren. En hóed je voor leiders die dat de hele dag doen!’ Je moet in de politiek eerzuchtig
21 mei 2006
22 november 2006
13 september 2007
Oud-staatssecretaris van Onderwijs Mark Rutte wint nipt de strijd met integratieminister Rita Verdonk om het VVD-lijsttrekkerschap.
De VVD onder Rutte behaalt bij de Tweede Kamerverkiezingen 22 zetels, een verlies van zes. Rutte krijgt minder stemmen dan nummer twee Verdonk.
Na bijna een jaar de schijn ophouden zet Rutte Verdonk uit de fractie omdat zij weigert zich neer te leggen bij haar ondergeschikte rol.
Perspectief
9
‘DangaiknaardeEnglish Church,hartstikkeleuk. Totzehetlichaamvan Christusopetendan.’ menten van veel spanning, gewoon van hard werken hè, een enorm gevoel voor humor.’ U heeft een aimabel imago, zou dat ook zo zijn als het publiek uw driftbuien kende? ‘Zoals ieder mens heb ik wel eens een driftbui. Ik ben blij dat er dan geen camera bij is.’ U kunt toch héél driftig worden? ‘Ik heb een adrenalineprobleempje.’ Waar wordt u boos om? ‘Ik kan me bijvoorbeeld vreselijk ergeren aan een contributiebrief naar alle leden waarin mijn voornaam met een ‘c’ wordt gespeld. Dan heb ik wel even een euh… adrenalinemomentje hahaha!’ Wat doet u dan? ‘Even flink schelden. Laat ik dit verder maar voor mezelf houden.’ Waarom moet u vaker naar de kerk? ‘Ik ben gelovig en zou er vaker willen komen. Ik ga bijna alleen in het buitenland naar de kerk. In Zwitserland, naar de English Church, met mensen uit de hele wereld, hartstikke leuk. Tot ze het lichaam van Christus gaan opeten dan, hè. Dan ben ik weg, want ik ben keurig hervormd.’ Calvinistisch, om te vinden dat u eigenlijk niet genoeg naar de kerk gaat. ‘Ik ben een calvinist. Ik ben een Nederlander.’ Calvinisten kunnen geen feest vieren. Hoe is dat bij u? ‘Ik kan enórm vieren. Ik ben een calvinist die kan vieren.’ Kunt u ons de definitie geven van een Boekestijntje? ‘Euh, nee, dat weet ik niet. Wat is dat?’ EVERT-JAN DANIELS
zijn om effectief te zijn. ‘Ik ben het effectiefst als ik dichtbij mezelf ben. Als mensen zien: dat is ie dus. En met wat ik allemaal heb meegemaakt, de laatste twee jaar, was dat de manier. Iedereen heeft zwakke eigenschappen. Zo lang die niet vallen in de categorie huizen in brand steken of spullen stelen moet je ze accepteren als goede vrienden. Zet ze op een bankje en geef ze iedere morgen een hand.’
‘Ik moest een jaar lang én het gezicht naar buiten zijn én zorgen dat de partij niet uit elkaar lazerde én een intern conflict oplossen.’
Het zag er lange tijd bepaald niet uit of u dicht bij u zelf was.
Wat mist u aan Rita Verdonk? ‘O gut, jeetje. Nou, ze heeft op mo-
Het moet heel vermoeiend zijn geweest om steeds met een glimlach te zeggen dat het goed ging, terwijl u wist dat dat niet zo was. ‘Pfffffffffff. Jaaaahaaa.’ Lacht. ‘Dat is natuurlijk waar. Maar wat kun je anders?’
Een Boekestijntje is het tonen van grote openhartigheid zonder zich er van bewust te zijn dat de camera meedraait. ‘Oh nee, een Boekestijntje is volgens mij iemand die in staat is de consensus over ontwikkelingssamenwerking te doorbreken. Koenders irriteren.’ Wat vindt u van deze stelling: met Laetitia Griffith en Han ten Broeke heeft de VVD de knapste parlementariërs in huis. ‘Absoluut waar.’ Wie is knapper, Laetitia of Han? Rutte valt even stil. Fractiegenoot Fred Teeven klopt aan en roept Rutte
naar de gang. ‘Oh, mooi, dan kan ik even over deze vraag nadenken!’ Bij terugkomst: ‘Ik vind het allebei buitengewoon… slimme Kamerleden.’ Goed bedacht. ‘Met dank aan Teeven. Fred helpt.’ Waarom zou iemand die echt liberaal is niet gewoon op Pechtold stemmen? ‘Omdat Alexander kiest voor een overheid die veel ingrijpt en omdat het een elitaire partij is.’ Waarom zou iemand die echt liberaal is niet gewoon op Halsema stemmen? ‘Die partij zegt tegen mensen: u bent zo zielig, gaat u daar maar zitten, we lossen het voor u op. Maar Femke is niet GroenLinks. Femke is een partij on her own.’ Waarom zou iemand die echt rechts is niet gewoon op Verdonk stemmen? ‘Dan moeten we eerst de standpunten weten.’ Waarom zou iemand die echt rechts is niet gewoon op Wilders stemmen? ‘Omdat iemand die echt rechts is, weet dat je problemen niet oplost door alles aan de islam op te hangen. Elke Marokkaan die succesvol is: I applaud him. Kan mij het verder schelen wat hij voor geloof heeft.’ Wie van deze politieke talenten had u het liefst gerekruteerd voor de VVD: Hero Brinkman, Mei Li Vos, Tofik Dibi of Ewout Irrgang? ‘Alsof ik één van die lui een VVD’er vind.’
Pistool op de borst, u moet kiezen. ‘Schiet dan maar.’ Hoe vaak heeft u zich voorgenomen nooit meer te spreken over uw zoektocht naar een partner? ‘Nooit. Het wordt me gelukkig nooit meer gevraagd. Het kwam op tijdens een paar rampzalige tv-programma’s in de campagne van 2006. Shit happens.’ Als – God verhoede – Mark Rutte morgen onder de tram komt, kunnen de kiezers gerust zijn, want dan zijn er minstens drie potentiele VVD-leiders, namelijk… ‘Ik kan niet zeggen wie. Ook niet tegen die mensen zelf. Maar ik zorg dat een aantal extra goede mensen klaar staat. En dan moet de partij beslissen.’ Is uw aimabele imago eigenlijk terecht? ‘Ik geloof heel erg in hard op inhoud, zacht op relaties. Niet de hele dag als een botsautootje over straat.’ Maar u heeft alles doorstaan, u bent eigenlijk een overlever. ‘Overlever klinkt zo ploeterig. Marked by dust and sweat, dat wel. Als je kunt kiezen tussen tribune en arena, ga dan in de arena staan. Dan zal iedereen vanaf de tribune wijzen en zeggen: je had dat mes iets hoger in dat been moeten steken, die klap iets eerder moeten uitdelen. Maar ga in die arena staan, daar geloof ik in.’ Hoe gaat het met uw zoektocht naar een partner? Veinst plots belangstelling voor een papiertje op tafel: ‘Jaaa, zooo, wat hebben we hier?’ 1
Nieuw akkoord van Wassenaar
E
en paar weken lang hield de VVD zich in. De kredietcrisis was volgens de partij zo ernstig dat de regering gesteund moest worden. Nu de rust in de bankwereld wat is weergekeerd durft Mark Rutte weer tegengas te geven. ‘Het kabinet heeft de economische problemen consequent onder het tapijt geschoven.’ Als het aan de VVD-leider ligt, gaat de regering snel om de tafel zitten met werkgevers en werknemers. Om uit de crisis te komen is volgens hem een nieuw Akkoord van Wassenaar nodig. ‘Loonmatiging in ruil voor lastenverlichting’, vat Rutte het pact samen. Het Akkoord van Wassenaar
uit 1982 stond aan de basis van het Nederlandse economische succes in de daaropvolgende decennia. De huidige looneis van 3,5 procent van de vakbonden is volgens Rutte veel te hoog. De werknemers zouden niet meer dan de inflatie, momenteel zo’n 2 procent, moeten eisen. Door lastenverlichting zouden burgers er toch op vooruit moeten gaan en wordt volgens de VVDleider de economie gestimuleerd. Rutte ziet niets in de werktijdverkorting waar het kabinet op inzet. Die verstoort volgens hem de normale werking van de economie. ‘Slechtlopende bedrijven worden kunstmatig op de been gehouden.’ 1
19 en 20 september 2007
15 november 2008
10 december 2008
In de Tweede Kamer presenteert Rutte zich als belangenbehartiger van ‘de hardwerkende Nederlander’ versus een ‘links’ en ‘betuttelend’ kabinet.
Op het partijcongres verdedigt Rutte een nieuwe beginselverklaring voor de VVD waarin de partij zich bekent tot de ‘joods-christelijke traditie’.
In de laatste peiling heeft de VVD 17 zetels, een verlies van vijf. Rutte maant het kabinet tot bezuinigingen en belastingverlaging wegens de crisis. Vergeefs.
10
Dagblad De Pers
BUSINESSBABES
Met jezelf in de hoofdrol
In Business
Twee succesvolle televisiemaaksters gooiden het over een ander boeg. Ze maken nu levensverhaal-docu’s. Voor iedereen. 11
Banken ’Met dank aan de ECB’
De hypotheekrente gaat eindelijk wat omlaag Bert Heemskerk van Rabobank had het erover aan tafel bij Pauw & Witteman, maar ING en De Postbank deden het gisteren: de hypotheekrente eindelijk verlagen. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
De banken zouden zijn doorgeslagen in hun pogingen om risico’s af te dekken, vond de Tweede Kamer nog maar twee weken geleden. Ze moesten ophouden bang te zijn en de kapitaalinjecties van de overheid doorberekenen aan hun klanten, liefst per direct. Boze politici konden gisteren opgelucht ademhalen. ING en De Postbank verlaagden de rentetarieven op hun hypotheken met een looptijd van 1 tot 5 jaar met 0,1 procentpunt. In een normale markt is een dergelijke verlaging nauwelijks vermeldenswaardig. Maar de kredietmarkten werken nog steeds stroef en de overheidsinventies leken tot nu toe niets te helpen. In deze tijden geeft
zelfs een tiende procent verlaging van de hypotheekrente hoop, zeker nu de huizenprijzen dalen. Coen Teulings, directeur van het Centraal Plan Bureau, voorspelde maandag dat die dalingen niet groot zullen zijn, als de hypotheekrente ook omlaag gaat. De Rabo-topman nam de woorden van Teulings ter harte en gaf maandagavond aan tafel bij Pauw & Witteman aan de rentetarieven met 0,25 tot 0,33 procent te willen verlagen. Daarmee zou de rente op een hypotheek met een looptijd van 10 jaar uitkomen op 5,25 procent en de variabele rente rond de 5 procent. Vooralsnog is bij Rabobank echter alles bij het oude gebleven. Een woordvoerder van De Postbank meldde dat de renteverlaging niets te maken heeft met de woorden van Heemskerk. ‘Wij bepalen zelf ons rentebeleid op basis van de ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkten.’ De voornaamste reden voor verlaging is volgens deze woordvoerder dan ook de recente renteverlaging door de Europese Centrale Bank met 0,75 procent. 1
Crisisferrari’s bestaan niet Ferrari’tje kopen? In crisistijd? Voor de echte rijken is het nooit crisis. Althans, dat denkt een autoimporteur uit Sin-
Beleggen Miljonairs zien Damrak weer zitten
Rijken ruiken kans op beurs
Rusland is kampioen steekpenningen
Vermogende Nederlanders denken dat 2009 het jaar is voor beleggers om in te stappen. Dat blijkt uit een rondgang van het blad Miljonair.
Redactie economie
Tjeerd Wiersma
AMSTERDAM
...
AMSTERDAM
Bedrijven uit China en Rusland betalen het vaakst steekpenningen. Dat is de uitkomst van een groot onderzoek van de wereldwijde anticorruptie organisatie Transparency International. De omkopingswaakhond ondervroeg – op anonieme basis – in totaal 2.742 hooggeplaatste managers in verschillende landen. Rusland, China, Mexico, India, Brazilië en Italië kwamen er het slechtst af van de 22 onderzochte landen. Bedrijven uit België, Canada en Nederland bleken het minst scheutig met steekpenningen. Ook in Zwitserland en Duitsland behoort het niet tot de zakelijke etiquette om jezelf het buitenland in te kopen. De omkoperstrofee zal niet in goede aarde vallen bij de Russische president Dmitri Medvedev. Die om-
Miljonair liet een onderzoek uitvoeren onder bijna 900 vermogende Nederlanders waaruit blijkt dat 63 procent van hen eind 2009 een hogere stand voor de AEX voorziet dan de om en nabij 250 punten van nu. Rijke mannen zijn daarbij optimistischer dan rijke vrouwen (70 versus 53 procent). Slechts 13 procent van de ondervraagden kan zich volgend jaar een verdere daling van de Amsterdamse beursgraadmeter voorstellen. Van de mensen die meer dan vijf ton
Bedrijfsleven
...
Kamer van Koophandel
op de bank hebben staan, ziet 70 procent de AEX in 2009 gewoon weer stijgen. ‘De rijken ruiken een ommekeer op de beurs. Ze geven daarmee een koopsignaal aan de rest. Tenminste, aan mensen die een beetje geld hebben en die over stalen zenuwen beschikken’, zegt Onno Aerden, hoofdredacteur van het blad dat schrijft over de puisant rijken in ons land.
Slagveld Door het complete slagveld op de beurzen dit jaar, is beleggen in kringen van de rijken misschien minder ‘hot’, maar slechts 4 procent van de vermogenden zegt van plan te zijn de beleggingsmarkt in 2009 helemaal links te laten liggen. Uit het onderzoek van Miljonair blijkt verder dat aandelenbezit dit jaar iets minder populair is geworden
onder rijke Nederlanders. Ruim driekwart houdt nu nog geen 25 procent van zijn vermogen in aandelen en ander risicodragend kapitaal aan. Opmerkelijk genoeg mijden de meesten obligaties. 97 procent zit met minder dan een kwart van het vermogen in dergelijke vastrentende waarden. Wat verder opvalt, is dat ‘s lands rijken hun geld volgens Aerden niet ‘en masse’ in een oude sok hebben gestopt. ‘In deze barre tijden heeft slechts 16 procent driekwart zijn of haar geld vrij opneembaar. De rijken houden ook in deze moeilijke tijden het hoofd koel’, constateert Aerden. Bij de helft van de ondervraagden met een ton (of meer) daalde het vermogen dit jaar. Gemiddeld was de vermogensval bijna een kwart. 1
President Dmitri Medvedev. REUTERS
schreef onlangs de welig tierende corruptie in zijn land nog als een ‘nationaal veiligheidsrisico’. 1
Kijk voor deze én andere interessante vacatures op www.noordflank.nl
Invoertarief
CRISISPAKKET AANPAK LUXE BRABANT MOBIELTJE De Kamer van Koophandel (KvK) Brabant gaat ondernemerschap stimuleren met een pakket speciale diensten. Vanaf vandaag trekt een speciale bus door de provincie voor mensen die als ondernemer aan de slag willen. De bus staat vandaag voor de deur bij de noodlijdende chipmaker NXP in Eindhoven waar veel arbeidsplaatsen verdwijnen. Ook komt er een site over de gevolgen van de kredietcrisis in Brabant.
gapore, die zijn Ferrari’s ‘showt’. Echte rijken kunnen vanaf morgen ook naar de Miljonairsbeurs. 1 REUTERS
De Europese Commissie wil mobiele telefoons die voorzien zijn van allerlei toeters en bellen, zoals gps-ontvangers en mobiele televisie, een invoertarief opleggen van 14 procent. Dat zegt EICTA, een belangenorganisatie van producenten van mobiele telefoons. De commissie zou deze week nog met voorstellen in die richting komen. EICTA vindt deze eventuele wijziging in strijd met eerder gemaakte afspraken.
QuoRatio zoekt: t1BZSPMM$POTVMUBOUsalarisadministratie op basis van interessante, tijdelijke opdrachten – Utrecht, Den Haag, Amsterdam t4BMFT)3$POTVMUBOU "DDPVOU.BOBHFScommercieel talent met oog voor mensen om QuoRatio te versterken – Utrecht t5SBJOFF1BZSPMM$POTVMUBOUwerken en leren voor ambitieuze, slimme starters met HAVO of VWO – Utrecht, Den Haag, Amsterdam
Vrachtwagens Truckbouwer DAF schroeft de productie in Eindhoven vanaf januari verder terug door de tegenvallende vraag. Er wordt vanaf dan nog maar met 1 in plaats van met 2 ploegen gewerkt.
Dé klik tussen hoger opgeleiden en werving- & selectiebureaus
In Business Koster & Jojanneke
Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh
Businessbabes Kiki Olde Kalter en Jolanda Polderman ByzonderinBeeld
Hoofdrol in je eigen docu Jolanda Polderman en Kiki Olde Kalter maken levensloopkunstwerkjes. ‘Iedereen wil weten waar hij vandaan komt.’
...
‘Het is raar dat we vaak meer weten van Jolings opoe dan onze eigen opa.’ Polderman: ‘We hebben jarenlang geregisseerd, en onderzoek gedaan. We hebben iedereen geïnterviewd, van bakker tot minister, en mensen geven zich gemakkelijk bloot aan ons. Dan hoor je zoveel moois over wat mensen heeft gemaakt tot wie ze zijn. Over drijfveren, dromen, ambities. Daar wilden we iets mee.’ Dat er een kredietcrisis door hun plan zou denderen hadden ze niet voorzien. Op Black Monday zaten ze bij de bank. Desondanks kregen ze alles wat ze vroegen. Olde Kalter: ‘De bank vond ons idee vernieuwend, ze vertrouwen op onze ervaring, en er is momenteel een goede markt voor.’ ByzonderinBeeld richt zich met name
Obama’s new deal BELEGGEN MET
...
MARK
LEENARDS
E
r zijn ruwweg twee verschillende manieren om aandelen te selecteren: top-down of bottom-up. De laatste methode, die ik zelf hanteer, maakt gebruik van het totale universum van aandelen en selecteert bedrijven op individuele eigenschappen. Met de topdown methode kiest men eerst een regio, dan een sector en uiteindelijk een aandeel. Deze strategie wordt traditioneel het meest gebruikt. Het voordeel van de bottom-up is dat er geen aandelen over het
Q&A Vijf nullen er bij voor Rode Kruis na benefietgala Maandag vierde het Amsterdamse Rode Kruis haar 140-jarige bestaan in de Beurs van Berlage. Alleen ’s lands dikste portemonnees waren welkom.
AMSTERDAM
Op een grote iMac prijkt een stilstaand filmbeeld met het achterhoofd van een van ’s land topbankiers. Wie het is mogen we niet zien. Deze financiële hoogvlieger wil anoniem blijven en Kiki Olde Kalter (35) en Jolanda Polderman (38) hanteren ‘uiterste geheimhouding’. De doorgewinterde televisiemakers ontmoetten elkaar tien jaar geleden bij televisieprogramma Hart van Nederland. Olde Kalter maakte een prijswinnende documentaire, werkte voor Max Westerman in New York, en de laatste jaren voor RTL4 in het land. Polderman maakte verder carrière bij Nova en RTV Noord-Holland. Na jaren van nieuwsjagen, waarin ze onder andere Pim Fortuyn bezochten de dag voor hij stierf, en verslag deden van mijlpalen als de Nederlandse verkiezingen tot het huwelijk Willem-Alexander en Máxima, vonden ze het tijd voor ByzonderinBeeld. Wat in de VS al jaren booming business is brengen ze nu in Nederland; de mogelijkheid je levensverhaal vast te laten leggen als een professionele documentaire. Voorzien van je favoriete muziek, beeldmateriaal van je huwelijk, oude foto’s, of wat je maar mocht wensen.
11
AMSTERDAM
...
Mevrouw de Koning, directeur van het Amsterdamse Rode Kruis, u nodigde 420 man uit voor het verjaardagsfeestje van uw organisatie. Maar daar staat wel tegenover dat ze de knip trekken op de benefietveiling? ‘Jazeker. Vorig jaar haalden we drie ton op. Maar dit keer is het gala twee keer zo groot, dus ik ga voor vier ton. Dat moet kunnen.’ Vier ton. Nu? Dat is niet mis… ‘Als bedrijfsuitjes naar Cannes mogelijk zijn, moet hier ook geld voor beschikbaar zijn. Ik zal de burgemeester van Rotterdam, Aboutaleb, nog even vragen dat te benadrukken in zijn speech zo meteen.’
Kiki Olde Kalter en Jolanda Polderman: ‘Iedereen wil weten waar hij vandaan komt.’ EVERT-JAN DANIELS
op de babyboomers. ‘Gepensioneerden gaan meer nadenken over hun leven en willen hun verhaal vastleggen voor hun kleinkinderen. 7,8 miljoen mensen in Nederland zijn 60plus. Goeie afzetmarkt dus. In de 17e eeuw lieten gegoede burgers zich portretteren om iets na te laten. Nu kan het op deze manier.’ Het duo toog onlangs naar New York om de bij televisiemakers populaire camera PD170 – ‘wordt gebruikt voor bioscoopdocumentaires’ – en monteerset Final Cut Pro – ‘gebruiken ze in Hollywood’ – met dollars te kunnen betalen, en het zakendoen kon direct beginnen. Polderman: ‘Notarissen, accountants, mensen die ons op weg hielpen, zeiden allemaal meteen: ik ken wel iemand die dat graag wil. Iedereen wil weten waar hij vandaan komt. Kijk naar de populariteit van programma’s als Spoorloos. En hoe je grootouders waren schijnt ook licht op wie jij bent. Het is toch raar dat we vaak meer weten van de opoe van Gerard Joling dan van onze eigen opa.’ Olde Kalter: ‘Grootouders hebben steeds minder effectieve tijd met hun kleinkinderen, die ze steeds ouder krijgen. We werken momenteel met
hoofd gezien worden, mits men gebruikt maakt van screeningtechnieken die een brede vergelijking mogelijk maken. De uiteindelijke analyse van aandelen die de ‘eerste tests’ doorstaan kan net zo grondig zijn als de analyse van een groep aandelen die op sector- of regio-eigenschappen is geselecteerd.
Profiteren Bovendien hebben top-down beleggers vaak de neiging om zich dusdanig te laten informeren over een bepaalde sector of regio, dat zij niet objectief kunnen vaststellen als deze uit de gratie raakt. Fondsen met een duidelijke focus kunnen zodoende op lange termijn bijna nooit een consistent rendement behalen. Met de verkiezing van Barack Obama tot nieuwe president van de VS valt er echter wat meer te zeggen voor de top-downbenadering. Het vergt namelijk weinig uitzoekwerk om te voorspellen welke industrieën
Businessbabe-factor Meest luxe bezitting K: ‘Origineel doek van Espen Greger Hagen’ J: ‘Dakterras’ 9
Werk adagium: K: ‘Chin up... and be glamorous!’ J: ‘Live your best life today!’ 9,5
Oordeel KoJo Beauty en brains 10
Score: 9,5 een grootmoeder van in de zestig. Die zegt: ik ben nu nog goed, ik golf, ik tennis, leg dat maar alvast vast voor mijn kleinkind. Zij geeft onze dvd in plaats van een zilveren rammelaar. Maar het kan net zo goed iets zijn voor dertigers die gaan trouwen, de baas die bij het werk vertrekt, of een bedrijfsprofiel bij zoveel-jarig bestaan van de zaak.’
gaan profiteren van zijn toekomstige beleid, dat nu al vergeleken wordt met de ‘New Deal’ uit de jaren dertig. Farmacie, biotech en alternatieve energie waren de markten die tijdens de verkiezingsrace het meest reikhalzend uitkeken naar de benoeming van Obama. Na een kortstondige winst van enkele bedrijven in deze sector na de uitslag verloren de meeste ‘Obama-aandelen’ echter net zoveel als de marktindices. Zonne-energie belandde zelfs in een vrije val, of beter gezegd, zette de vrije val van oktober voort.
Beursrally Ik verwacht niet dat het grootschalige economische project dat de nieuwe president afgelopen week aankondigde net zo weinig effect zal hebben op de beurzen. De beursrally op maandag was een duidelijk gevolg van de hoopvolle woorden, maar het daadwerkelijke effect zal zich begin 2009 gaan voordoen.
Levensverhalen zijn ‘hot’. De hang naar het vastleggen van levenslopen wijten de ondernemende tv-makers aan het communicatietijdperk waarin niks meer bewaard blijft. Polderman: ‘Foto’s bekijk je op computer, je krijgt een sms voor je verjaardag.’ Olde Kalter: ‘Je ziet het als mensen om je heen wegvallen; als een verhaal eenmaal weg is, krijg je het nooit meer terug.’ Een standaard portret kun je krijgen vanaf 1.795 euro. Maar de hoofdrolspeler kan zijn film zo gek maken als hij wil. Olde Kalter: ‘Je wordt sowieso in de watten gelegd, we nemen een taartje mee, regelen licht, mooie make up. Maar als je wil dat we naar Dubai komen, kan dat ook. We zijn nu ook bezig met een expat-netwerk.’ De dvd met een ‘gezonde spanningsboog’ van dertig minuten – ‘dan krijg je niet het diashow gevoel’ – wordt geleverd in een chique zwart slangenleren doos, gemaakt door de vip box ontwerper van Marco Borsato. Daarin is plek voor een persoonlijk relikwie. Polderman: ‘De manchetknopen van opa, een ringetje van vroeger, je favoriete armband. Of als je echt wil scoren de sleutels van je villa in Frankrijk, ha ha!’ 1
De bedrijven die hiervan direct kunnen profiteren moeten gezocht worden in industrieën als infrastructuur, bouw en ICT, vanwege de aanleg van wegen, bruggen, internetverbindingen en allerlei andere Keynesiaanse maatregelen ter stimulering van de economie.
Huizenmarkt Ik sluit niet uit dat de bouwsector op de beurs hiervan het meeste profijt gaat behalen, gezien de extreem lage rentepercentages en de jarenlange consolidatie in deze sector. Op dit moment vind ik het echter nog te vroeg om bouwaandelen te kopen. Pas als de kredietverstrekking aan bedrijven weer op gang komt en de Amerikaanse huizenmarkt bodemt durf ik weer in te stappen in de aandelen waar ik in 2003 nog zoveel aan verdiende. Waarschijnlijk staan die op dat moment al ruim 50% hoger dan nu. Het liefst richt ik mijn pijlen op de markt voor alternatieve energie. Al
Onder het genot van een diner bereid door topkok Ron Blaauw moeten de grootgeldverdieners gastronomische bedragen neertellen voor…? ‘Een schilderworkshop met Ans Markus, een middag op pad met stylist Bastiaan van Schaik en modieuze jasjes van ontwerper Jan Taminiau.’ Doet u zelf een beetje goed voor het Rode Kruis? ‘Absoluut. Ik sta geregeld met m’n poten in de modder voor het Rode Kruis. En gisteren heb ik hier alle tafels gepoetst samen met vrijwilligers.’ 1
dan niet gedwongen zal die steeds meer verweven met de traditionele industrieën, zoals de auto-industrie. Het was meer dan symbolisch dat de topmannen van de drie grootste autobedrijven in de VS in elektrische auto’s naar het staatsoverleg kwamen. In de solarmarkt liggen de waarderingen nog steeds het laagst (bedrijven als GT Solar zijn gewaardeerd tegen minder dan vier keer de winst) en dit biedt dus potentieel. Kabelbedrijven, wegenbouwers en farmaceutische bedrijven bieden onder Obama eveneens kansen, maar omdat dit er zoveel zijn dienen ze wel het liefst bottom-up geselecteerd worden. 1
Het door Mark Leenards beheerde SBS Global Equity Fund bezit aandelen GT Solar International Inc.
In Business Eco-nomie
12
Uitstoot 20 procent duurzaam
Hoop op EU-akkoord voor schone energie Het Europarlement heeft ingestemd met het drastisch verruimen van het gebruik van duurzame energie: 20 procent in 2020. ANP AMSTERDAM
...
In 2020 moet 20 procent van de Europese verbruikte energie in de Unie afkomstig zijn van natuurlijke hulpbronnen, zoals wind, water of zon. Nu is dat nog 8,5 procent. PvdA-Europarlementariër Dorette Corbey heeft dat gisteren bekendgemaakt. Zij is namens het Europees Parlement betrokken bij de onderhandelingen. ‘Ik ben heel blij met het akkoord’, zegt Corbey. ‘Het is een enorme impuls voor groene stroom.’ Voor Nederland is het besluit al kabinetsbeleid. De afspraak betekent dat het gebruik van duurzame energie omhoog moet van 2,5 procent in 2005 tot 14 procent in 2020. Dat komt neer op bijna zes maal zoveel windmolens, zonnepanelen en andere hernieuwbare bronnen. ‘Dat is moeilijk haalbaar’, erkent Corbey. ‘Maar met windmolens op zee en zonnepanelen kan nog veel gebeuren. Het is tijd om wat te gaan doen.’ Het akkoord regelt ook dat groene stroom echt groen moet zijn. Dat maakt een einde aan de huidige schimmige afspraken, waardoor soms gewone stroom verkocht wordt als groene stroom. Hierover ontstond in september nog een rel in de Tweede Kamer. Afspraak in het EU-akkoord is ook dat 10 procent van alle benzine, die-
sel en andere verkeersbrandstof in 2020 moet komen van biobrandstoffen. Dat betekent een enorme impuls voor biodiesel: diesel vermengd met bijvoorbeeld koolzaadolie. Op aandringen van minister Jacqueline Cramer (Milieu) zijn niet alle biobrandstoffen toegestaan voor het
De voorstellen om de CO2-uitstoot terug te dringen zijn omstreden. doel. Biobrandstof uit Amerikaanse maïs is bijvoorbeeld te ongunstig, omdat daarbij juist veel CO2 vrijkomt. Volgens de criteria behoort Braziliaanse ethanol tot de beste biobrandstoffen. De afspraken over duurzame energie maken deel uit van een breder pakket aan acties om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden. Het pakket moet eind deze week bekrachtigd worden op een top van EUleiders in Brussel. Met name de voorstellen om de CO2-uitstoot terug te dringen, zijn omstreden. De Oost-Europese lidstaten, die voor hun stroomvoorziening afhankelijk zijn van sterk vervuilende kolengestookte centrales, hebben grote moeite met het plan bedrijven te laten betalen voor emissierechten. Ook Duitsland, de grootste EU-lidstaat, ligt dwars. De Duitsers vrezen dat de werkgelegenheid in gevaar komt als de kosten voor het bedrijfsleven oplopen. 1
Nederland blinkt uit in recycling. GETTY IMAGES
Hergebruik Recycling-industrie hard geraakt
Afval is door economische crisis weer gewoon afval De prijzen van grondstoffen zijn zo hard gedaald dat het leeghalen van de glasbak nauwelijks meer zin heeft. Recycling gaat richting de schroothoop. Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Er moet meer energie uit water worden gewonnen. REUTERS
Rechten van de mens HET DILEMMA
...
NATASJA
VANDENBERG
V
andaag is een belangrijke dag: de Dag van de Rechten van de Mens. Zestig jaar geleden werd de verklaring voor de rechten van de mens aangenomen in de Verenigde Naties. Ook Neder-
land heeft deze ondertekend. Daarmee zeggen wij dat ieder mens waar ook ter wereld recht heeft op een aantal zaken. Recht op de vrijheid om je mening te geven, recht op leven, recht op inkomen, recht op scholing, om er maar een paar te noemen. We zijn een van de gelukkigste volken op aarde en zelfs in deze tijden van crisis gaat het met de meesten van ons behoorlijk goed. Als je hier bent geboren, heb je grote mazzel. De meeste mensenrechten zijn hier een vanzelfsprekendheid geworden. En vandaag moeten we dat vieren. Tegelijkertijd leidt deze constatering wat mij betreft tot een grote verantwoordelijkheid. Er zijn nog erg
Van over de hele wereld komen ze in Nederland kijken: hoe wij afval gescheiden inzamelen, verwerken en weer doorverkopen. Want als Nederland ergens in uitblinkt, dan is het in recycling. Maar de afgelopen maanden hebben de recyclers te maken gekregen met extreme omstandigheden, die – als de malaise te lang aanhoudt – zou kunnen leiden tot een vermindering van recycleprogramma’s, nu de economische prikkel daarvoor ontbreekt. Probleem is dat de prijzen van grondstoffen sinds september in een vrije val zijn geraakt. Oorzaak is de teruglopende mondiale vraag, geleid door China. Tot voor kort dreef China de prijzen van oud papier, metaal en
veel plekken op de wereld waar de mensenrechten met voeten worden getreden. Niet alleen de politieke mensenrechten, zoals als de vrijheid van meningsuiting of godsdienst maar ook de sociale rechten als recht op voldoende inkomen of onderdak. Als Mark Rutte oproept de economische crisis aan te grijpen om te bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking draait mijn maag zich om. Niet omdat ik niet zie dat we bij de besteding van ontwikkelingssamenwerking soms effectiever moeten worden, maar omdat die schamele 0,8 procent van onze rijkdom een symbool is voor onze verantwoordelijkheid anderen een kans te geven.
Ook recyclers van glas hebben het moeilijk. Bedrijven betaalden gemeenten kort geleden nog geld voor de ingezamelde scherven, maar van die betaling willen ze nu van af. Gerecycled glas is inmiddels minder waard dan nieuw glas gemaakt van zand, waardoor marktleider Maltha claimt in grote problemen te zijn gekomen. Grote, onverkoopbare voorraden stapelen zich daar op.
Lopen we het gevaar dat de glasbak niet meer geleegd wordt? Zo’n vaart zal het niet lopen omdat gemeenten verplicht zijn het glas op te halen. Een woordvoerder van Maltha laat weten dat het bedrijf de scherven wel blijft innemen, alleen zonder ervoor te betalen. Zo bezien gaan ook gemeenten opdraaien voor de situatie op de recycle-markt, want zij moeten de inzameling gaan subsidieren. Voor oud-papier geldt grotendeels hetzelfde verhaal: de prijzen zijn zo’n 80 procent gedaald, tot ongenoegen van de verwerkende industrie. Hans Koning, directeur van brancheorganisatie FNOI, zegt dat er op dit moment ‘veel minder’ papier wordt verwerkt, vooral omdat de vraag naar oud papier uit China sterk is afgenomen. ‘Of we de bodem hebben bereikt, weet niemand.’ Ook Koning zegt dat de inzameling niet in gevaar komt, omdat gemeenten daartoe verplicht zijn. Hij is ook niet bang dat er enorme bergen onverkoopbaar papier ontstaan. ‘Er wordt ook minder papier gebruikt, dus dat houdt elkaar wel in evenwicht.’ 1
Daarbij stilstaan, daar gaat 10 december voor mij over. De meeste van deze stukjes gaan over praktische tips, omdat ik denk dat we onze idealen alleen kunnen verwezenlijken door in ons dagelijks gedrag te laten zien waar we staan. Dat kan op honderden manieren. En omdat ieder mens andere talenten heeft, moet je daarvoor je eigen manier vinden. Soms kost dat moeite, soms kan het makkelijker. Maar alles begint bij of je vindt dat elk mens een verantwoordelijkheid heeft anderen te steunen bij het aanspraak maken op die rechten. De meesten vinden dat gelukkig ook. Miljoenen mensen zijn donateur van een goed doel of lid van een maatschappe-
lijke organisatie. Steeds meer mensen tonen idealen in hun koopgedrag. En ook online doen steeds meer mensen aan activisme. Op de site van LLiNK vind je honderden tips: Ter inspiratie: Doe mee aan het cyberalert van Amnesty International: op www.amnesty.nl - Onderteken de petities die passen bij jouw idealen op www.axci.nl - Koop online eerlijke kleding bij bijvoorbeeld abeautifulstory.nl Want zoals een van de eerste vrouwelijke culturele antropologen, Margaret Mead, al zei: ‘Never doubt that a small group of committed people can change the world. Indeed, it is the only thing that ever has.’ 1
plastic juist op, met blije exporteurs als gevolg. Sinds september dit jaar is de prijs van gerecycled plastic met 70 tot 80 procent gedaald. ‘We zijn wel wat gewend’, zegt Ben Kras van Kras Recycling, de marktleider voor plastic. ‘Maar wat er nu is gebeurd, hebben we nog nooit meegemaakt. In Europa ligt de handel haast stil.’ Kras klaagt dat hij niet meer kan concurreren met nieuw plastic, omdat de olieprijs (olie is de grondstof van plastic) zo hard is gedaald. ‘Ik kan sommige kwaliteiten al niet meer verkopen. Dat vormt een grote bedreiging.’
Scherven
Recycling loont
Kampioen
Wel netjes aub
Afvalscheiding scheelt de burger ook in de portemonnee. Elke kilo afval die níet in de verbrandingsoven verdwijnt, bespaart 9 eurocent.
Van de circa 30 kilo verpakkingsglas die iedere Nederlander jaarlijks gebruikt, komt 78% in de glasbak terecht: een record.
De gemeente verzoekt u vriendelijk: haal ook kurken en deksels van flessen en potten voor u ze in de glasbak gooit.
WINTERSPORT IN EIGEN LAND
IESom! T C A R E T N I W ijks op www.snowworld.c Kijk wekel
Sinds april 2008 beschikt SnowWorld Landgraaf over een vier sterren wintersporthotel. De reacties van onze gasten zijn geweldig: WELKOM
Overnachten in ‘s werelds grootste indoor wintersportresort vanaf € 35,- p.p.p.n.*
HOTEL
SPORTHOTEL SNOWWORLD LANDGRAAF****
365 dagen op wintersport in eigen land! al vanaf €
35,-*
(zie pagina 2)
KERST
KIDSFUN
Ook deze Kerstdagen staat SnowWorld weer voor u klaar. Wanneer u zin heeft in een Kerstmaaltijd met uw gezin, familie of vrienden, is SnowWorld tijdens de Kerstdagen de perfecte locatie voor een luxe Kerstbuffet of -fondue. (zie pagina 2)
De kidsfunweken, summercamps en kidsfestijnen van 2008 waren een groot succes! Kijk op www.snowworld.com en schrijf je nu snel in voor de kids activiteiten in 2009! (zie pagina 4)
*op basis van beschikbaarheid / 2 personen.
WINTERSPORT
|
SCHAATSEN* | HOTEL | FITNESS & WELLNESS | FEESTZALEN RESTAURANTS | APRÈS-SKI | OUTDOORSPORTS | EVENTS
|
VERGADERZALEN
Sporthotel SnowWorld Landgraaf**** Wintersportvakantie in eigen land? Dat kan in het splinternieuwe Sporthotel SnowWorld Landgraaf****
Kerst vieren
145,,-
.p.p.n.
p v.a. € d t agpas ijt, tbij incl. ontb fondue! en fo
- U overnacht al in Sporthotel SnowWorld Landgraaf vanaf € 35,-* p.p.p.n. - Arrangementen in Sporthotel SnowWorld Landgraaf zijn beschikbaar vanaf € 82,50
Reserveringen hotel: Reserveringen van groepsarrangementen:
045 - 54 70 656 045 - 54 70 760
Voor informatie en voorwaarden www.snowworld.com. *op basis van beschikbaarheid/2 personen.
Een witte Kerst in SnowWorld Tijdens de Kerstdagen bent u van harte welkom in SnowWorld. U kunt samen met uw gezin, familie of vrienden genieten van verschillende heerlijke luxe Kerstfondues en het Kerstbuffet. Uitbreiden met een gezellig uur vrij skiën of snowboarden inclusief materiaalhuur kost u slechts € 19,50 ET KERSTBUFF 59,50 senen: € Prijs volwas ,50 deren: € 29 Prijs kin
eer) (in Zoeterm
DUE ,50 senen: € 49 Prijs volwas ,50 deren: € 24 KERSTFON
Prijs kin
Proeflessen zijn te boeken voor slecht € 7,50 extra. Deze dient u van tevoren te reserveren via 045 - 54 70 700 (Landgraaf) of 079 - 3 202 211 (Zoetermeer).
Weekspecials TASTY MONDAY onbeperkt vlees kluiven en 1 uur pistetoegang (excl. materiaal)
€ 32,50
€ 24,50
Vanaf 19.00 uur
STUDENT NIGHT 4 uur pistetoegang (incl. materiaal)
WOENSDAG
SKI SCHOOL NIGHT
€ 29,50
Vanaf 19.00 uur
1 uur pistetoegang met ski- of snowboardles (incl. materiaal)
DONDERDAG
SPORTS NIGHT € 24,50 2 uur pistetoegang (excl. materiaal) en 2 uur toegang tot het Fitness- & Wellness Centrum
MAANDAG Vanaf 19.00 uur
DINSDAG
Vanaf 19.00 uur
$"
""
$'3',996
9965/78+84+-'3- +<)12'8+6/''1
& "
#" #
$'3',996
9965/78+84+-'3- +<)12'8+6/''1
&
"& #
$'3',996
9965/78+84+-'3- +<)12'8+6/''1
Schaatsen & Party on Ice arrangement SnowWorld Zoetermeer beschikt over een 700 m² overdekte schaatsbaan! Dagelijks geopend van 16.00 tot 21.00 uur, woensdag van 12.00 tot 21.00 uur en in het weekend van 10.00 tot 22.00 uur. Tijdens de schoolvakanties is de schaatsbaan dagelijks geopend van 10.00 tot 22.00 uur. Toegang al vanaf €
2,50 inclusief de huur van schaatsen.
Ook voor uw bedrijfsuitje exclusieve
PARTY ON ICE ARRANGEMENT Het Party on Ice arrangement is al te boeken vanaf €
WORLD.COM
89,50 p.p.
W.SNOW KIJK OP WW
HET ARRANGEMENT BEVAT: - Een spectaculaire opening met de sterren John Williams, John Jones en Joris Putman - Een meet en greet met de sterren (één uur) - Walking diner - Drankjes
All Inclusive Wintersportdag ARRANGEMENT: SÖLDEN Normaal € 55,50 nu voor € 49,50 PISTE: - een uur skiën of snowboarden - huur van ski’s/snowboard & schoenen DINER: - keuze uit kaas-, vis-, of vleesfondue Reserveren vanaf 10 personen. Bel 079 - 3 202 211 (Zoetermeer) of 045 - 54 70 760 (Landgraaf) of kijk op www.snowworld.com.
SnowWorld Fitness
NAF TNESS AL VA
BEDRIJFSFI
€
5,40 PER WEEK
SnowWorld Fitness helpt u bij het bereiken van uw persoonlijke gezondheidsdoelstellingen, of het nu gaat om spieropbouw, gewichtbeheersing of gewoon lekker sporten en fit worden! In onze vestigingen zijn trainers aanwezig die u helpen uw doelen te verwezenlijken. U kunt al sporten vanaf € 31,50 per maand! Inclusief GRATIS koffie, thee, fris, kinderopvang en natuurlijk GRATIS begeleiding!
GRATIS DAGPAS! Knip de dagpas coupon uit en ontdek hoe leuk het is om bij SnowWorld te fitnessen. Voor meer informatie en voorwaarden kijkt u op www.snowworld.com
SNOWWORLD FITNESS
NAAM ADRES/PLAATS TELEFOON DATUM AFSPRAAK
E-MAIL
Vervelen tijdens de vakantie is verleden tijd! Tijdens de schoolvakanties verzorgt SnowWorld compleet verzorgde lesweken voor iedereen tussen de 4 en 18 jaar! Schrijf je nu snel in en beleef een gezellige sportieve kidsfunweek of teensfunweek*! PRIJZEN 4 en 5 jaar 6 t/m 12 jaar 13 t/m 18 jaar
€ 99,50 (per kind) € 120,00 (per kind) € 130,00 (per kind)
Voor meer informatie over de kidsfunweken www.snowworld.com. *alleen in Landgraaf.
Activiteitenkalender kijk op onze website www.snowworld.com voor de aankomende activiteiten APRÈS-SKI Gedurende de gehele winter spetterende après-ski feesten in SnowWorld Landgraaf & SnowWorld Zoetermeer met gezellige DJ’s en heel veel goodies! VALENTIJN Vier Valentijn met je partner bij SnowWorld! Boek een van de romantische valentijnsarrangementen. KIDSFUNWEEK De kidsfunweek in Landgraaf is van: 23 tot 27 februari 2009. De kidsfunweek in Zoetermeer is van: 16 tot 20 februari & 23 tot 27 februari 2009. SUMMERCAMPS De summercamps van 2009 komen er weer aan. Boek nu alvast je summercamp en je bent verzekerd van een fantastische week vol sport, spel en plezier!
Cadeaubon Cadeaubon tien euro
€ 10,
www.s noww
orld.c om
www. snow world
.com
De SnowWorld cadeaubon nu ook online te bestellen! Voor meer informatie over cadeaubonnen kijkt u op www.snowworld.com
SnowWorld Landgraaf Witte Wereld 1 6372 VG Landgraaf T 045 54 70 700 E
[email protected]
SnowWorld Zoetermeer Buytenparklaan 30 2717 AX Zoetermeer T 079 3 202 202 E
[email protected]
OPENINGSTIJDEN Landgraaf & Zoetermeer 1 oktober 2008 t/m 31 maart 2009 ma. t/m vr. 9.00 - 24.00 uur za. & zo. 8.00 - 24.00 uur 1 april t/m 30 september 2009 ma. t/m zo. 9.00 - 23.00 uur WWW.SNOWWORLD.COM Inhoud en prijzen in deze krant zijn onder voorbehoud van fouten en/of wijzigingen.
De betere wereld
Greenwheels
COLUMN JEROEN DUIJVESTIJN WWW.DEBETEREWERELD.NL
De omgekeerde wereld
Jeroen Duijvestijn is directeur van DCR, een adviesbureau op het gebied van duurzaam ondernemen, communicatiestrategie en reputatiemanagement.
Winnaar MVO Marketing Excellence Event 08 Tijdens het Marketing Excellence Event heeft de vakjury Greenwheels uitgeroepen tot winnaar van de Marketing Excellence Award 08 in de categorie Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.
N
og niet heel lang geleden was het bedrijfsleven vooral uit op winst, terwijl de overheid met regels en wetten ondernemingen probeerde te bewegen ook nog een beetje het algemeen belang in de gaten te houden. Dat gold ook voor het milieu. Bibliotheken vol regels en wetten moesten er voor zorgen dat bedrijven niet alleen onze lucht vervuilden, onze rivieren vol lieten lopen met chemicaliën en ontwikkelingslanden gebruikten als afvalberg, maar ook nog rekening hielden met de wereld waar onze kinderen in moeten leven. Dat is in korte tijd enorm veranderd. Aan het begin van deze regeringsperiode schreven 70 leiders uit het Nederlandse bedrijfsleven de overheid een brief waarin zij haar verzochten toch vooral een duurzame koers te varen. Recent staken grote Nederlandse bedrijven – NS, Rabobank, Essent, Eneco en Econcern – de koppen bij elkaar, om er met het Wereld Natuur Fonds bij de overheid voor te pleiten dat vergunningsprocedures voor de bouw van windmolens worden verkort. Segway Nederland deed er jaren over om met haar schone eenwielers de openbare weg op te mogen. En zo zou ik nog even kunnen doorgaan. Er lijkt, kortom, een nieuwe situatie in Nederland te ontstaan waarbij de overheid door haar overdaad aan regels steeds meer een sta-in-deweg wordt voor duurzame ontwikkeling, in plaats van dat zij die mogelijk maakt en aanmoedigt. De overheid lijkt vooral gewend regels te bepalen en te vertellen wat wel en niet mag, maar ze vindt het moeilijker een klimaat te creëren waar bedrijven op z’n minst niet gehinderd worden door regels uit een ver verleden bij het realiseren van hun duurzame initiatieven en innovaties. Mijn wens voor 2009 is dan ook simpel: het is tijd voor een visie op het Nederland over tien of twintig jaar, en laten we vanuit dat beeld van een schoon, gezond en duurzaam Nederland kijken welke regels, wetten en instanties we nodig hebben om dat te realiseren. 1
...
ANP
Uit het juryrapport: ‘Dankzij een uniek planningsysteem, hoge servicegraad, goede landelijke dekking en de samenwerking met een sterke partner – de NS – is Greenwheels erin geslaagd een totaalconcept neer te zetten, dat bovendien maatschappelijke waarde heeft. De cellenstructuur van Wintzen heeft het merk daarbij geen windeieren gelegd. Greenwheels heeft een volledig nieuwe markt voor zichzelf gecreëerd. Het is een volwaardig, maatschappelijk verantwoord alternatief in mobiliteit en het winstgevende antwoord op de huidige parkeer-, file- en milieuproblemen. Het bedrijf heeft de 3 P’s dan ook uitstekend ingevuld. Ze bewéért niet ‘MVO’ te zijn, ze ís het gewoon; dat is de kracht van haar communicatie. Tevens is de kwaliteit van de dienstverlening – het waarmaken van de belofte aan de klant – opvallend
MVO Primeur tijdens Sustainability Congres
Filenetwerken is wat je er zelf van maakt Tijdens het jaarlijkse congres in de Amsterdamse RAI werd een nieuwe online dienst gelanceerd. ... Het Nationaal Sustainability Congres in de RAI levert jaarlijks een belangrijke bijdrage aan de dialoog tussen partijen die in Nederland met duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) bezig zijn. De nieuwe online dienst Filenetwerken.nl werd daarom op dit congres vorige maand als een van de primeurs in duurzaamheid gelanceerd. Filenetwerken.nl wil de anonimiteit van de file opheffen en iedereen de mogelijkheid geven om de file beter te benutten, of ze nu wel of geen auto bezitten. Filenetwerken.nl geeft niet aan waar, maar wel wie er in de
Vraag en aanbod worden op een unieke locatie bij elkaar gebracht. file staat en geeft zo de 400 kilometer file een gezicht. Op deze manier worden vraag en aanbod op een unieke locatie bij elkaar gebracht: in de file. Wil je Russisch leren en daarom meerijden met iemand met wie je de taal kunt spreken, meer te
weten komen over een type auto of een bedrijf? Filenetwerken is wat je er zelf van maakt. Bovendien is het een ludieke en originele aanpak om de files proberen terug te dringen. Filenetwerken.nl is een initiatief van Patricia Zebeda, die een netwerk van creatieve ondernemers en sponsors om zich heen heeft weten te verzamelen, die waarde hechten aan verantwoord maatschappelijk ondernemen. Zij zijn werkzaam in het bedrijfsleven en bij de overheid. Onder andere advies- en ingenieursbureau DHV en FNV Bondgenoten ondersteunen dit initiatief. 1
goed. Het productconcept is sterk en met lef op de markt gebracht. De marketingmix is op onderdelen zodanig uitgebalanceerd dat gebruikers zich kunnen identificeren met dit verantwoorde merk: het is oké om te zeggen dat je met Greenwheels rijdt. Met beperkte middelen is een grote klantengroep ambassadeur van Greenwheels geworden – hét bewijs van een krachtige propositie.’ 1
Nieuwe EU-eisen
Respect voor natuur en milieu
GEEN GLOEILAMP MEER TE KOOP IN 2012
NATUURWINKELS GAAN DUURZAAM ONDERNEMEN
I
F
n 2012 zal er vrijwel zeker geen gloeilamp meer in de winkels liggen. De onzuinige lampen voldoen niet aan de nieuwe EUeisen voor energieverbruik. Lidstaten van de EU stemden maandag in met een voorstel van de Europese Commissie om de verkoop van gloeilampen vanaf 2009 stapsgewijs te verbieden. Verwacht wordt dat het voorstel, na goedkeuring door het Europese Parlement, in maart 2009 definitief wordt aangenomen. Minister Jacqueline Cramer (Milieu) is blij met het verwachte besluit. ‘Ik heb me sterk ingezet voor zuiniger verlichting’, aldus de minister. Ze wilde vorig jaar al een Nederlands verbod op gloeilampen instel-
17
len, maar dat bleek tegen EU-regels voor vrij verkeer van goederen. Doel van het besluit is dat Europeanen voorlopig massaal overstappen op de spaarlamp. Maar spaarlampen hebben ook een nadeel. Ze zitten vol giftige kwikdampen, waarschuwde
de Europese Consumentenbond nog onlangs. ‘We gaan daarom heel gauw naar ledlampen’, zei Cramer daarop. ‘Ik denk dat we nog vijf à zeven jaar met spaarlampen werken. Daarna zetten we de volgende stap naar de led’s.’ 1
ranchisenemers van de Natuurwinkel moeten vanaf volgend jaar verplicht duurzaam ondernemen. Zij moeten waar mogelijk energie besparen en milieuvriendelijke materialen en groene energie gebruiken. Marc Koetsier, retailmanager bij de Natuurwinkels, heeft dat gezegd. De producten in het assortiment van de Natuurwinkel stralen respect voor natuur en milieu uit, zegt Koetsier. De bedrijfsvoering moet dat ook gaan uitstralen. De keten is de eerste die duurzaam ondernemen een pijler van de formule maakt. De Natuur Winkel Organisatie (NWO) heeft 50 franchisenemers, die vanaf volgend jaar aan de nieuwe eisen moeten voldoen. De Franchiseraad van de keten
heeft daarmee ingestemd. De Natuurwinkel gaat alleen groene energie gebruiken en het energiegebruik zoveel mogelijk inperken. Het lichtplan wordt energiezuiniger, de koelingen worden afgesloten met deurtjes en er worden alleen nog milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen gebruikt. De verpakkingsmaterialen die de Natuurwinkels gaan gebruiken zijn volledig afbreekbaar of te recyclen. Bedrijfskleding wordt biologisch geproduceerd uit natuurlijke materialen. 1
18
In Business De markt
BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL Buitenkansjes 2009?
P
as tegen Kerst pakken alle banken, belegginghuizen en goeroes pas echt uit met hun voorspellingen en tips voor 2009, maar de eerste top zoveels en ideeen zijn intussen al door. Om te beginnen is daar nota bene financieel persbureau Bloomberg dat met 49 wereldwijde aandelen op de proppen komt die… gratis zijn?! Nou ja gratis, het gaat om 49 fondsen die meer geld in kas hebben dan dat alle aandelen én uitstaande leningen samen waard zijn. Dat dit überhaupt mogelijk is, geeft eens te meer aan hoe aandelen in het algemeen en sommige (financials) in het bijzonder zijn afgestraft dit jaar. Financials, want op een handvol na zijn die 49 fondsen allemaal banken, waaronder exotische namen als Union Bank of Nigeria, OAO OGK-4 en United Bank for Africa. Bank of NY Mellon, Friends Provident, Legal & General, Schroders en Swiss Life zijn de bekendste namen. Helaas – of maar goed ook – zitten er geen Nederlandse namen bij. Een ander idee is om mee te liften op de infrastructurele projecten die de nieuwe Amerikaanse president Barack Obama belooft. De VS moeten zichzelf ermee als een Baron van Münchhausen aan de eigen haren uit het moeras van recessie zien te trekken. De vraag is natuurlijk of dat lukt en welke bedrijven profiteren. IEXredacteur en beleggingsfondsenspecialist Peter van Kleef heeft raad. Fondsen zijn handig, want het is bijna ondoenlijk zelf een mooie selectie aandelen samen te stellen. ‘Infrastructuur is meer dan wegen en bruggen. We praten ook over transport, telecommunicatie, energie, water en zelfs het bankwezen’, zegt Van Kleef. ‘De economische crisis heeft ook in deze sector flink huis gehouden in 2008. Dat is gemakkelijk af te lezen aan het rendement van beleggingsfondsen die het thema infrastructuur hanteren. Over de laatste zes maanden was Invesco Asia Infrastructure met een rendement van -36%, met DWS Global Infrastructure het minst slechte fonds,
terwijl JP Morgan Emerging Markets Infrastructure -55% scoorde. ‘De vraag is nu of Obama de sector nieuw leven in kan blazen. Er zijn in elk geval kritische kanttekeningen genoeg die beleggers moeten plaatsen. De marges in de sector zijn niet bijster hoog, ambtelijke molens malen langzaam en de investeringen betalen zich pas over jaren uit. Wie de tijd heeft (drie à vijf jaar) kan alvast een positie opbouwen. Verwacht geen rendementen die de aandelenbeurzen ver overtreffen. De sector is op z’n best iets defensiever dan de aandelenmarkt. Bij verdere dalingen van de beurs, zou infrastructuur iets minder hard moeten zakken.’ Voor wie de beurs helemaal niet meer ziet zitten en niets meer van aandelen moet hebben, is er zelfs nog een nieuw leuk speeltje. De beweeglijkheid van beurskoersen heet volatiliteit. In Nederland is die terug te vinden in de AEX Volatility Index en in de VS kijken beleggers naar de VIX, de volatiliteitsindex van de S&P 500. Die index wordt gezien als een goede graadmeter van het Amerikaanse beurssentiment. Een stijgende VIX wijst op toenemende nervositeit op de beurs, terwijl een daling
Voor wie de beurs niet meer ziet zitten is er een nieuw speeltje. betekent dat de markt tot rust komt. Op de lange termijn schommelt de index rond de 20, maar is na de zomer gestegen tot boven de 80. Ondanks de negatieve berichten de laatste dagen is de index inmiddels teruggevallen tot onder de 60. Beleggers kunnen hierop inspelen met nieuwe turbo’s op de VIX. ABN Amro heeft zowel turbo’s long (speculeren op toenemende volatiliteit) als turbo’s short (inspelen op afnemende paniek op Wall Street) geïntroduceerd. 1
De markt in kaart VS DOW JONES LONDEN FTSE 100
VS NASDAQ KOERS:
8691,33 % VERSCHIL:
KOERS:
KOERS:
-2,72%
1547,34
4381,26
% VERSCHIL:
% VERSCHIL:
-1,55%
1,89% FRANKRIJK CAC 40
KOERS:
BRAZILIË BOVESPA
3297,80
% VERSCHIL:
1,55% KOERS:
37852,88 NEDERLAND AEX
% VERSCHIL:
-1,13%
58,49
VIX
KOERS:
253,39
% VERSCHIL:
Bron koersgegevens: 10 december 07
VERSCHIL:
2,12%
8 december 08
% VERSCHIL:
-1,44
-2,40%
Nederland AEX Index - slotkoersen 9 december AANDEEL
SLOT
aegon 5,091 ahold 8,87 28,63 akzo nobel arcelor mittal 18,85 11,52 asml holding 5,40 bam groep 33,735 corio dsm, kon. 16,65 0,718 fortis 22,04 fugro 20,095 heineken 7,16 ing groep c. kpn 11,013 13,835 philips, kon. 14,735 randstad 8,651 reed elsevier royal dutch shell a 19,955 10,36 sbm offshore tnt 14,48 4,465 tomtom unibail-rodamco 104,95 18,02 unilever c. 9,02 usg people wereldhave 66,65 13,83 wolters-kluwer c.
VORIG SLOT
4,804 8,938 27,025 18,375 11,095 5,49 34,46 16,50 0,689 20,91 20,21 6,96 11,11 13,25 13,50 8,503 19,40 10,385 14,705 3,935 101,91 17,98 8,99 65,02 13,32
VERSCHIL
0,29 -0,07 1,60 0,48 0,42 -0,09 -0,72 0,15 0,03 1,13 -0,12 0,20 -0,10 0,58 1,24 0,15 0,56 -0,02 -0,22 0,53 3,04 0,04 0,03 1,63 0,51
Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 9 december HOOG
5,391 8,979 28,95 19,19 11,615 5,58 34,35 16,95 0,721 22,40 20,345 7,37 11,138 13,975 14,85 8,742 20,215 10,505 14,75 4,585 105,25 18,32 9,16 67,90 14,005
LAAG
4,65 8,731 26,55 17,69 10,63 5,31 33,00 16,13 0,664 20,39 19,70 6,61 10,85 13,05 13,26 8,32 19,19 10,085 14,09 3,81 101,00 17,57 8,61 64,57 13,15
VOLUME
24541040 8643119 2267225 7032359 4899836 1227457 394061 2167415 14641527 718909 2325292 17257500 9658872 8503139 1156057 3302990 10555783 1352063 3250242 3400291 82205 7910871 735582 116469 2460977
AANDEEL
SLOT
aalberts ind. amg arcadis asm international binckbank boskalis westm. crucell csm draka holding eurocomm. prop. heijmans imtech logica nutreco holding oce opg groep ordina pharming group smit international sns reaal ten cate vastned retail vopak wavin wessanen c.
5,65 6,91 7,80 5,20 5,10 15,99 10,74 10,24 6,15 26,49 3,70 12,19 0,79 23,16 3,43 9,95 2,02 0,67 34,56 3,67 15,89 29,40 24,82 2,60 4,47
VORIG SLOT
5,61 7,26 7,54 5,00 5,23 16,70 10,78 10,14 6,30 24,88 3,74 12,10 0,75 22,99 3,37 9,83 1,94 0,70 33,35 3,70 14,76 29,15 23,54 2,55 4,36
Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 9 december
VERSCHIL
HOOG
LAAG
VOLUME
AANDEEL
SLOT
0,04 -0,35 0,26 0,20 -0,13 -0,71 -0,04 0,10 -0,15 1,61 -0,04 0,09 0,04 0,17 0,06 0,12 0,08 -0,03 1,21 -0,03 1,13 0,25 1,28 0,05 0,11
5,70 7,34 7,98 5,29 5,23 16,63 10,88 10,31 6,33 26,78 3,74 12,28 0,80 23,50 3,44 10,07 2,04 0,70 34,56 3,77 15,99 30,00 24,83 2,60 4,53
5,32 6,81 7,31 4,83 5,07 15,59 10,45 9,91 6,10 24,71 3,65 11,90 0,74 22,75 3,28 9,72 1,94 0,66 32,80 3,55 14,76 28,66 23,06 2,41 4,33
720012 791378 86565 416006 191312 824811 425869 269145 269875 104067 106668 680420 1834791 303227 209574 408131 337997 755602 80852 828104 92616 39824 284283 302392 356216
accell group antonov ballast nedam beter bed brunel intern eriks group exact hold. fornix biosciences gamma holding grontmij c. innoconcepts kardan kas bank lanschot, van macintosh retail moolen holding nieuwe steen qurius sligro food gr spyker cars super de boer tkh group tmg unit 4 agresso vastned off/ind
17,00 0,20 9,95 9,11 9,15 26,75 13,66 6,71 9,20 15,85 4,13 2,53 10,54 42,50 7,28 2,49 10,33 0,22 13,91 2,56 2,73 7,40 9,78 8,52 5,64
VORIG SLOT
17,29 0,20 9,84 9,00 8,68 26,39 13,62 6,68 9,12 15,02 4,55 2,49 10,54 42,50 7,60 2,43 10,34 0,22 13,97 2,58 2,69 7,39 9,59 8,41 5,30
VERSCHIL
HOOG
LAAG
VOLUME
-0,29 0,00 0,11 0,11 0,47 0,36 0,04 0,03 0,08 0,83 -0,42 0,04 0,00 0,00 -0,32 0,06 -0,01 0,00 -0,06 -0,02 0,04 0,01 0,19 0,11 0,34
17,39 0,20 10,25 9,18 9,31 26,84 13,97 6,80 9,25 15,89 4,60 2,61 10,54 42,50 7,45 2,55 10,50 0,22 14,01 2,75 2,74 7,57 10,21 8,62 5,82
17,00 0,19 9,86 8,97 8,60 25,81 13,12 6,55 9,00 14,81 3,93 2,41 10,19 41,35 7,16 2,39 10,15 0,21 13,80 2,55 2,69 7,20 9,60 8,20 5,30
10195 1415574 38141 10613 20830 9821 27884 4110 7719 7835 186142 144905 20290 6427 1624 267908 187337 395069 38514 700 61402 27410 30060 39508 306683
In Business De markt
DE GONG DUITSLAND DAX
JAPAN NIKKEI 225
AMSTERDAM
...
Ter ere van het winnen van de elfde editie van de ondernemingsplannenwedstrijd ‘Utrechtse Start’ openden Ariane van Egeraat en Gerda Kemp gisterochtend de handelsdag aan het Damrak. Met hun bedrijf Kemp & Van Egeraat hebben ze volgens de jury een gat in een vergrijzende groeimarkt gevonden. Het jonge Zeister
RUSLAND RTS-INDEX
KOERS:
4779,11
KOERS:
8395,87
% VERSCHIL:
1,34%
19
bedrijf komt tegemoet aan de behoefte van ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig en onafhankelijk te blijven wonen. Ze nemen ouderen lastige en ingewikkelde klussen uit handen. Bijvoorbeeld de verkoop van een woning en de overstap naar een seniorenappartement. Het bedrijf moet uitgroeien tot een zorgmakelaardij: die bemiddelt bij de aankoop van een huis tot het regelen van een aannemer, de kapper, pedicure, of thuisverpleger. De beide dames benaderen de huidige crisis optimistisch. ‘Medio 2009 zal het stabiliseren,’ zo verwachten ze. Voor de AEX voorspellen zij dit jaar een eindstand van 275 punten. 1
% VERSCHIL:
0,80%
KOERS:
641,92 % VERSCHIL:
1,54%
HONGKONG HANG SENG
KOERS:
SINGAPORE STRAITS TIMES
-1,94%
toen de helft van de banken failliet ging en 30% van de mensen werkloos werd. Nu krijgen we ‘slechts’ een forse recessie, wellicht vergelijkbaar met 1974 en 1980. Vervelend, maar niet onoverkomelijk.’
STELLINGVANDEDAG:
ZWAAR
Recessies en recessies
14753,22 % VERSCHIL:
HET PANEL REDACTIE: IEX.NL
Nederland hoeft zich weinig illusies te maken, recessie in 2009. Nu zijn er recessies en recessies. Het CPB houdt het op -0,75 tot misschien wel -2%. Wat denkt u en waarom: wordt het een lichte recessie à la 2001, een zware zoals in 1974/75 en 1980/81, of lopen we het risico op een depressie zoals in de jaren dertig?
KOERS:
1754,58
FORS
Ad van Tiggelen (aandelenstrateeg ING) ‘Een depressie wordt het niet, dankzij wereldwijd overheidsingrijpen. Dat verzuimde men in 1930, waardoor
% VERSCHIL:
5,75%
Corné van Zeijl (fondsmanager SNS) ‘Dat is niet moeilijk. De beurs zegt al lang dat het een zware, wereldwijde recessie wordt. Allerlei indicatoren wijzen op een recessie maatje 1974/1975 of 1980/1982. Gezien de overheidsstimulansen verwacht ik geen jaren dertig scenario.’
KORT
Marcel Tak (onafhankelijk beursexpert): ‘De terugval is sterk in de eerste helft van 2009, maar het herstel daarna ook. De internationaal gecoordineerde maatregelen doen de economie sneller dan verwacht uit het dal klimmen. Na het herstel moeten de overheidstekorten wel rap worden teruggebracht, op straffe van structurele problemen.’ 1
Agenda woensdag 10 december AEX Index
253,39
Hang Seng
14753,22
Dow Jones
8691,33
Bedrijven Binnenland 09.15
Havenbedrijf Rotterdam
TNO over Tweede Maasvlakte
Bedrijven Binnenland 16.00
Uitgeverij Boom
Boek If you're so smart….
Bedrijven Buitenland -
Belvédère
Halfjaarcijfers
Economie Binnenland 10 december 07
VERSCHIL:
+5,27
Euro/Dollar
9 december 08
% VERSCHIL:
10 december 07
VERSCHIL:
+2,12%
-291,65
1,2921
Goud
9 december 08
% VERSCHIL:
10 december 07
VERSCHIL:
-1,94%
-242,85
773,42
Olie
9 december 08
% VERSCHIL:
-2,72%
42,49
09.30 10.00 10.15 10.30 11.00
EVD, NCH CBS Tweede Kamer Raad van State Tweede Kamer CBL
Zakendoen met Oman, seminar Zeil- en motorjachten EU-overleg Werk Sociaal Beleid Uitspr energiecentrales Sittard-Geleen Debat over gevolgen fin. Crisis Consument en Kerstviering
13.30 15.00 15.00 15.30
FNV-debat LNV Commissie Frijns Rechtbank Haarlem
Voorwaardenbeleid Infomiddag over Venezuela Aangepaste Code Tabaksblat Gebruik naam Wijndomein
16.00 19.00 -
Tweede Kamer Tweede Kamer Cons.-gen. Düsseldorf
Begroting LNV Arbeidsmarktbeleid Nederlandse en Duitse architecten
Economie Buitenland 10 december 07
VERSCHIL:
-0,0014
9 december 08
% VERSCHIL:
-0,11%
10 december 07
VERSCHIL:
+1,63
9 december 08
% VERSCHIL:
+0,21%
10 december 07
VERSCHIL:
-0,17
9 december 08
% VERSCHIL:
-0,40%
08.00 10.00
Duitsland, ECB
Groothandelsprijzen nov. Lange-rentetarieven, statistieken
€20.000 lenen? €86 per maand!
Bel nu 033 - 454 1000 of ga naar www.afab.nl * Nominale rente op jaarbasis 5,15%. Dit betreft een aflossingsvrije hypotheek, niet zijnde doorlopend krediet, met een rentevastperiode van 10 jaar. Tarief op basis van NHG. Bij overlijden dient eveneens kredietsom te worden afgelost in laatste maandtermijn. Vraag naar de voorwaarden. Wij bieden tevens zeer voordelige kredieten aan voor huurders! AFAB Geldservice B.V. Plotterweg 24 3821 BB Amersfoort. Geopend maandag t/m vrijdag 9.00-21.00 uur en zaterdag 10.00-16.00 uur. Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. Gevolmachtigd intermediair. Lid NVF.
Uit & thuis Hap & Sap
21
Recept
Mac Duck Ingrediënten
Auteurs Vanja van der Leeden (links) en Monique Pawirosemito (met theedoek) op wintersport. NATASJA VERSCHOOR
Snow Food Wintersportkookboek
De beste bodem voor de après-ski De ski’s staan klaar, de wintersportvakantie is geboekt. Wie in de bergen zelf wil koken, haalt SurinaamsIndische inspiratie uit Snow Food. Maaike Boersma
‘Na een dag op de piste wil je geen koude salade, maar warm voedsel.’
AMSTERDAM
...
Terwijl de eerste sneeuw van het jaar in grote witte vlokken uit de hemel komt dwarrelen, knabbelt Vanja van der Leeden in een Indisch restaurant aan haar saté kambing. ‘De saté is gewoon gefrituurd’, zegt Van der Leeden misprijzend. En zij kan het weten. Dankzij haar Indische roots zit het koken in haar genen. Onlangs lanceerde ze samen met haar vriendin Monique Pawirosemito Snow Food, een wintersportkookboek met een Surinaams-Indisch tintje. Snow Food werd uit de praktijk geboren. ‘We gaan altijd met een grote groep op wintersport, en er is altijd wel iemand bij zonder budget, we koken dus altijd zelf.’ Maar dat was niet altijd een succes. ‘Na een dag skiën ging een vriendin van me koken, die zette een salade op tafel, dat kan dus echt niet. Na een dag buiten wil je geen koude salade maar gewoon warm voedsel. Vanaf toen heb ik het
PLOP
QUE SHIRAZ SHIRAZ
COR HOSPES
...
heft in handen genomen’, lacht Van der Leeden. Het kookboek werd een heel project. ‘We wilden het zo echt mogelijk.’ Dus ging de fotograaf met de vrienden mee op wintersport en kiekte de vrienden zoals ze waren, zonder opsmuk. Ook het eten dat gefotografeerd werd, was echt en puur.
Gouden duo ‘Niet van dat ‘overgestylde’ gedoe, met keurig opgemaakte borden en ingrediënten die niet gekookt zijn om de kleur voor de foto te behouden. Nee, gewoon zoals het is, pan op het aanrecht, prak. Zo echt mogelijk, wij zijn ook no-nonsense.’ Het eten werd dan ook niet voor de foto’s alleen gemaakt. ‘We hebben alles opgegeten, niks weggegooid. We vonden het zelf ook altijd het lekkerst. Dan riepen we om het hardst ‘ohh, wat heerlijk’, lacht Van der Leeden. De twee vriendinnen vormen een
I
k ben gek op syrah. Op de rotsige Hermitage-hellingen langs de Rhône maken ze er de lekkerste wijnen van die helaas mijn budget ver ontstijgen. Down-under doopten ze dezelfde druif shiraz en dat zorgt voor schappelijke prijzen, maar te vaak maken Australiërs er wijnbommen van met fruitexplosies die neus en mond al na een slok verlammen. En ik heb zo’n Aussie-shiraz in handen, van de Hema. Het etiket van de Milestone Shiraz 2007 spreekt over ‘een echte klapper’ en ‘echt typische Shiraz uit South Eastern Australia’. Bij het inschenken vrees ik dan ook de napalm van een klapperend fruitbombardement, maar nee, dit is echt
gouden duo in de keuken. ‘We vullen elkaar precies aan. Monique is meer van de stoere mannengerechten, ik meer van de ingewikkelde recepten. Dan wil ik op wintersport confit de canard met linzen maken, zegt Monique ‘Doe toch niet zo moeilijk!’’ De exotische invloed blijft niet beperkt tot de afkomst van de auteurs, maar is ook in de gerechten terug te vinden. ‘Wij houden van pittig eten.’ Dus is er een recept van ‘hotspot’; pittige hutspot, en bijvoorbeeld Surinaamse erwtensoep. ‘Ook maken we ‘vreemde’ combinaties zoals hutspot met rendang. ‘Dat hoort toch bij rijst’, zeggen indo’s dan. Nee hoor, het is ook heerlijk met aardappelen.’ Het kookboek is meer dan compleet, met recepten voor ontbijt, lunch, pistepicknick, voor-, hoofden nagerechten, plus après-skidrankjes en wijnsuggesties. De hoofdgerechten variëren bovendien van gemakkelijk, voor als je net iets te lang in de après-skibar hebt gehost, tot moeilijk, voor als je lekker de tijd uit wilt trekken om te kokkerellen. Voor de gerechten wordt gebruik gemaakt van lokale producten, gecombineerd met van huis meegenomen ‘basics’, zoals ketjap, pepers en kruiden als koriander en sereh. Buiten sneeuwt het nog steeds, Van der Leeden heeft nóg wat sambal op haar rijst gedaan en geeft haar ongezouten mening over de huidige trend in culinair Nederland. ‘Iedereen kookt tegenwoordig maar datgene wat hip is, wat in is. Maar je moet iets koken omdat je het lékker vindt, niet omdat anderen zeggen dat het hip is. Je moet koken vanuit je eigen gevoel’, zegt ze verontwaardigd en neemt nog een hap ayam pedis. 1
een leuk glas. Bosbessen en bramen, met vanille, vers gemalen peper en een dipje rooibos, bijna frisfruitig rollend van Hermitage-hellingen, lijkt het. Omdat ik de laatste weken meer wijnfijns bij de Hema had ontdekt, besloot ik via hema.nl fiks in te slaan. Hoefde ik voor de feestdagen niet zelf okselonfris met dozen
Bereiding
• Twee poten confit de canard, al gegaard • Vier broodjes Voor de salsa • Vier tomaten, in kleine stukjes • Twee grote uien, gesnipperd • Stuk verse gember, geraspt • Teen knoflook, fijngehakt • 2 rode pepers, fijngehakt • wat suiker of gembersiroop • zout en peper • wat rauwkost, zoals komkommer
1. Fruit de uien aan in wat olie en laat smoren. Voeg de tomaten, de gemberrasp, de knoflook en de pepers en wat suiker toe en laat op middenhoog vuur in zo’n 20 minuten garen. Breng op smaak met zout en peper. 2. Leg op elk bodem van een broodje wat blaadjes sla en wat confit. Bestrijk met de salsa en leg er wat plakjes komkommer op. 1
Culigadget
CAFFÈ SOLO Dit is de kleinste koffiepadmachine ter wereld, claimt keukenaccessoirefabrikant WMF. In de watertank past precies genoeg water voor één kop koffie. De WMF1 voor solisten met ruimtegebrek. Prijs: 129 euro.
te slepen. Maar na vijf dagen waren de flessen nog niet bezorgd, en na een telefoontje duurde het nog dagen voordat ik die in huis had. En hoe naar, de helft ontbrak, waaronder die Australische mijlpaal. Om een lang verhaal kort te maken. Na opnieuw telefoontjes en dito beloftes lukte het de Hema zelfs binnen drie weken niet mij de ontbrekende
flessen te bezorgen. Ik eiste daarom mijn geld terug. De Milestone heb ik intussen zelf maar gehaald: ik moest toch een paar nieuwe onderbroeken bij de Hema kopen. Online zien ze mij daar echter niet meer. Want een mijlpaal is hun digitale winkel allesbehalve. Die Aussie-wijn wel, voor dat geld.
Milestone. Shiraz 2007. 5,00 euro
Kamelensteak
Mama kookt!
Goedkope spruit
Aussies moeten meer kamelenvlees te eten, vinden Australische onderzoekers. Kamelen tasten het ecosysteem in de Australische woestijn aan.
Kok Mama kookt aanstaande maandag en dinsdag een daghap in het Amsterdamse Comedy Café. Prijs: drie euro. Na het eten treedt jong talent op.
De prijs van spruiten is dit jaar laag, zegt Henk Doornbosch van LTO Nederland. Oorzaken: overproductie en minder aanvoer van andere wintergroenten.
20.30
FILM: JOHNNY MNEMONIC, RTL7 Keanu Reeves heeft een (handig) gaatje in zijn hoofd in deze sf-thriller.
Nederland 1 17:00 17:01 17:25 17:51 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25 20:00 20:30 21:25 23:00 23:55
Op de buis
22
KRO Kindertijd Kerst met Linus Sesamstraat Partij voor de Vrijheid EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo AVRO De Centrale Huisartsenpost NOS Journaal KRO Detectives: Taggart Vlammen voor de vrijheid Pauw & Witteman NOS Journaal
20.50
HOGE BOMEN NED2 De rubriek reconstrueert de gebeurtenissen rond de arrestatie van Karadzic.
Nederland 2 17:00 17:10 17:35 18:25 18:50 19:25 19:55 20:25 20:50 21:30 22:00 22:15 22:50 22:55 23:30
21.00
ULTIMATE SURVIVAL: SIBERIA, DISCOVERY CHANNEL Tips voor als je strandt in de desolate omgeving van Siberië.
Nederland 3 17:20 17:45 18:10 18:23 18:45 18:59 19:00 19:30 20:15
NOS Journaal Urbi@Orbi Tijd voor MAX That’s the question Man bijt hond WijZijnDeGeschiedenis Volgende keer beter Netwerk Hoge bomen Opium NOS Journaal Nova/Den Haag Vandaag Mensjesrechten PREMtime Profiel: Aziz
20:35 21:34 21:40
RTL 7
SBS 6 The A-Team Knight rider Married with children Johnny Mnemonic Swarmed RTL Poker: World Poker Tour
18:00 19:00 19:30 20:30 21:30 22:30 23:30
17:05 17:34 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 20:57 21:00 21:30 22:00 23:00 23:25 23:35 23:45
Get 100 The owl Blue Peter Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The One show Dom’s on the case Nieuws en regionaal nieuws Little Dorrit Wild about your garden Jack: A soldier’s story Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The National Lottery draws Medium
17:30 18:15 19:00 19:30 20:00 21:00 22:00 22:45 23:00 23:30
PROFIEL: AZIZ NED2 Je hoort nooit meer wat van hem, maar hij leeft nog: modeontwerper Aziz.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden Secret millionaire De schoonmaakdiva van Nederland Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
Veronica
17:05 17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 22:30
Eén
Famous 5 Phineas & Ferb Sneak My wife and kids According to Jim Will & Grace Trick & Treat Friends Freddie Criminal minds Numb3rs The border Profiler
17:05 17:35 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40 20:05 20:10 20:15 20:45 21:30 22:05 22:50 23:11 23:12 23:13 23:17 23:55
Step up to the plate Bargain hunt famous finds Eggheads Strictly come dancing: It takes two Top gear Oceans Heroes Heroes unmasked Outnumbered Newsnight
20:00 20:25 21:15 21:40 22:05 22:30 23:25 23:55
BBC 2
PostcodeLoterij: Deal or no deal Dr. Phil The king of Queens Wie is de chef? Dharma & Greg PostcodeLoterij: Deal or no deal The perfect man The truth about love
The Brittas empire Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond Joker- en lottotrekking Het weer Thuis Volt Huis te koop De slimste mens ter wereld Het journaal laat Winstverdeling joker en lotto KENO-uitslagen Het weer Slisse en Cesar Man bijt hond
Comedy Central The Simpsons Dead like me Family guy American dad! Frasier Psych The Simpsons That 70’s Show
Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl
Oplossingen puzzels
7 1 8 9 2 6 4 5 3
3 9 5 8 1 4 7 6 2
6 5 2 4 7 1 8 3 9
8 4 1 3 9 5 2 7 6
9 3 7 2 6 8 1 4 5
5 7 4 6 8 9 3 2 1
2 6 9 1 3 7 5 8 4
1 8 3 5 4 2 6 9 7
4 8 7 5 2 6 3 9 1
1 6 3 4 8 9 7 2 5
9 5 2 7 3 1 6 8 4
6 1 5 3 4 2 9 7 8
2 7 8 6 9 5 1 4 3
3 9 4 8 1 7 2 5 6
7 4 9 1 5 3 8 6 2
8 3 6 2 7 4 5 1 9
5 2 1 9 6 8 4 3 7
23:00
17:15 17:35 18:00 18:05 18:30 19:00 19:30 19:35 20:05 20:30 21:25 22:20 23:15
BBC 1
World’s toughest fixes: Deep sea thruster World’s best demolitions: World’s best implosions Battlefront: The last strong hold Big, bigger, biggest: Aircraft carrier Long way down: Rome to Tobruk Earth investigated: Killer lakes World’s toughest fixes: Deep sea thruster Lost in China: Ice city
4 2 6 7 5 3 9 1 8
21:00 22:00
Biker build-off Miami Ink: Made in Japan Mythbusters: Superhero hour World’s toughest jobs: Rodeo clown Ultimate survival: Siberia Chris Ryan’s Elite Police: Colombia Overhaulin’
National Geographic 17:00
Cryptogram Horizontaal: 1. Meesmuil; 4. lichting; 6. soos; 8. trefbal; 9. glas; 10. snelboot; 11. ledikant. Verticaal: 1. Mollig; 2. schots; 3. uniseks; 5. geboeid; 6. slabak; 7. septet.
Disney’s The emperor’s new school Missy Mila Pat & Stan George van de jungle Chinees voor mij Karrewiet Amika Lolmops En daarmee basta! Carl2 Karrewiet Shoebox zoo CANVAS Terzake The new world Nooitgedacht Lost in transition
Discovery Channel 17:05 18:05 19:00 20:00
Ready steady cook The Guardian ER Smaken verschillen Topstylist - Home edition Stylista Gordon Ramsay: Hell’s Kitchen Kitchen criminals
22:30 23:30 23:40 23:45
23.30
Zweeds INSPRAAK
17:30 17:40 17:45 18:00 18:10 18:20 18:35 18:45 19:00 19:20 19:30 19:59 20:00 20:40 22:55 23:35
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:30
Oprah Winfrey show LookingGood Het zonnetje in huis Dr. Phil She’s no angel De bruiloft van... As the world turns
Canvas 17:10
17:10 18:05 19:00 20:00 20:30 21:30 22:25 23:20
RTL 4
Lena en Cem Dunya & Desie SpangaS nablijven Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM De Wereld Draait Door NOS UEFA Champions League: voorbeschouwing Olympique Lyon - Bayern München NOS UEFA Champions League: Olympique Lyon - Bayern München NOS UEFA Champions League: wedstrijdanalyse NOS UEFA Champions League: Olympique Lyon - Bayern München
NET 5 Little house on the prairie De grote verbouwing Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum De 25 meest opmerkelijke paranormale tv-momenten aller tijden Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie De Superhuisvrouw
22:30 22:45 22:50 23:15
RTL 8 17:10 18:05 19:05 19:35 20:30 22:15 22:45
17:15 18:10 19:20 19:25 20:00 20:30
STYLISTA NET5 Afvalrace waarbij wordt gestreden om een baan bij modeblaadje ELLE.
Passen en meten: 1
18:00 18:55 19:55 20:30 22:15 23:55
21.30
Filmpje
Drenthe
De Kuip
Man schrikt wakker van vreemd bedmaatje. www.depers.nl/schrik
Gratis boerderij met sauna en zwembad. www.depers.nl/gratis
Stadion ‘bezwijkt’ bij te veel hossen. www.depers.nl/kuip
Op de bank
23
Dromen
Weer vriendjes
Nanny gokt op een Senaatszetel
FORMATRUZIE BESLECHT Televisieproducent Endemol heeft een aangekondigd kort geding tegen RTL Nederland ingetrokken, waardoor de tv-show Succes Verzekerd op de buis blijft. Endemol eiste dat RTL4 de zaterdagavondshow per direct van het scherm zou halen, omdat het idee van het spelprogramma een exacte kopie zou zijn van het programma Kiezen of Delen.
Mediaredactie AMSTERDAM
...
Er komt een stoel vrij in de Amerikaanse Senaat, nu Hillary Clinton een treetje hogerop gaat in de politiek. Fran Drescher, bekend van de continu herhaalde serie The Nanny voelt zich wel geroepen. De actrice geeft hoog op over zichzelf in de New York Post: ‘Ik heb de juiste papieren. Én ik ben net diplomaat geworden voor de VS.’ Drescher zet zich de laatste tijd actief in voor vrouwen en gezondheid. Ze heeft daarvoor al meerdere werkbezoeken aan Europa gebracht. Drescher wilde haar politieke carrière langzaam starten, maar maakt nu werk van haar ambities. Volgens zichzelf heeft ze unieke kwaliteiten. ‘Ik ben authentiek en eerlijk, daar ontbreekt het nogal aan in Washington!’ 1
TijdschriftenGala
‘LIBELLE’ WINT BLADPRIJS Damesblad Libelle is uitgeroepen tot Tijdschrift van het jaar. Het weekblad won tijdens de elfde editie van het TijdschriftenGala de Mercur omdat de redactie de moed heeft gehad ‘af te stappen van de bekende weekbladformule’, aldus het juryrapport. ‘Libelle werd maar liefst veertig pagina’s dikker en de inhoud werd glossier.’
Moore in gevecht met Jaws in zijn favoriete Bondfilm The Spy who loved me. HH
Roger Moore ‘Voor altijd James Bond’
De man van 007 scheten Hij laat nog net zijn broek niet zakken, maar om een schalkse anekdote zit Bond-veteraan Roger Moore nooit verlegen. REUTERS
Dirk Koppes AMSTERDAM
... Nieuwjaar
Weblog GeenStijl vanuit Uruzgan Mediaredactie AMSTERDAM
...
Veronica en weblog GeenStijl vieren Oud en Nieuw met de militairen in Afghanistan. De tv-zender schakelt op oudejaarsavond om 20.00 uur over naar Onze Jongens Live vanuit Uruzgan. GeenStijl reist af naar Afghanistan om daar de Nederlandse militairen een hart onder de riem te steken. Verslaggever Rutger Castricum zal rechtstreeks verslag doen van de jaarwisseling in Kamp Holland. Daarna is het Jaaroverzicht 2008 van GeenStijl te zien op de zender. 1
Ontmoetingen met een jeugdheld zijn altijd lastig. De herinneringen aan zijn prestaties op het filmdoek kan hij dertig jaar later in levende lijve nooit evenaren. Zeker als het om het fenomeen James Bond gaat. Wie herinnert zich niet de gevechten van 007 met ‘Jaws’, de schurk met de metalen tanden? Tachtiger Roger Moore heeft tegenwoordig een minder viriele uitstraling, al blijft hij altijd every inch a gentleman. Het interview naar aanleiding van zijn net verschenen autobiografie Voor altijd James Bond (uitg Forum) mondt al snel uit in het opsommen van melige anekdoten vol scheten en anale aberraties. Neem nou zijn persoonlijke Bondfavoriet, The Spy Who Loved Me. Aanvankelijk memoreert hij hoe de arme Richard Kiel als Jaws zo’n enorme hoeveelheid metaal in zijn mond had, dat hij verging van de pijn en maar een paar minuten achter elkaar kon acteren. Al snel volgt het pikante verhaal over
The New World
EEN ECHTE TERRENCE MALICK Femke van Wiggen
...
Nederlander Yorick van Wageningen beschreef de opnames van The New World als totale chaos. ‘Dit wordt nooit een film, dacht ik. Er was geen logica, geen volgorde in de opnames, amper normaal contact met de regisseur. Het was zwaar en naar. Op ’n gegeven moment word ik in de film heel boos. Dat was echt.’ Van Wageningen was niet de eerste die in de war raakte van regisseur Terrence Malick: publiek, ac-
teurs en recensenten zijn dat al veertig jaar. De van oorsprong filosoof is nogal een rare: hij verschijnt nooit in het openbaar, er mag maar één foto van hem gebruikt worden en na zijn eerste twee films, Badlands (1973) en After Days of Heaven (1978) verdween hij twintig jaar lang van de aardbodem, om vervolgens in ’98 The Thin Red Line te maken. Waar hoofdrolspeler Adrien Brody vervolgens bijna volledig uitgeknipt bleek, omdat Malick toch meer voelde voor ’n andere angle. Van Wageningen speelt in Ma-
ben ze het verband tweemaal daags verschoond.’ Zijn beschrijving van gordelroos slaan we hier discreet over. Waarom maakt hij zichzelf voortdurend belachelijk? ‘Je moet jezelf in dit vak vooral niet serieus nemen. Als je dagelijks meer in de spiegel dan naar je vrouw kijkt, doe je iets verkeerd.’ Moore begrijpt niet waar iedereen zich druk over maakt. ‘Dat hele spionnengedoe is toch belachelijk? Een geheime agent die over de
hele wereld herkend wordt door barpersoneel en zijn favoriete drankje krijgt aangereikt: bullshit.’ Roger Moore heeft altijd duidelijke keuzen gemaakt in zijn loopbaan: het belang van zijn portemonnee stond voorop. ‘Journalisten hebben me verweten dat ik geen artistiek interessante films heb gemaakt. Maar ze vergeten dat je als acteur nooit weet hoe lang je carrière duurt.’ En met The Man Who Haunted Himself uit 1970 heeft hij bewezen dat hij kan acteren. Ironisch: ‘Dat zou genoeg moeten zijn om toppers als De Roof van de Sabijnse Maagden te doen vergeten.’ Inmiddels slijt de schnabbelaar zijn dagen in het mondaine Monaco en Gstaad, tenzij hij campagne voert voor Unicef. Zo ontmoette hij de ergste schurk van zijn leven. ‘Aan de goktafels speelde ik ooit aan dezelfde tafel als Johnny Stampanato, die een stormachtige verhouding met mijn vriendin Lana Turner had. Een echte gangster herken je meteen, ze kijken anders, met van die onrustige ogen. Ze stralen uit geen moreel besef te hebben. Ik zal nooit vergeten hoe ik de Verenigde Naties bezocht als Unicef-ambassadeur. Robert Mugabe kwam binnenlopen en de hele zaal viel stil. Angstaanjagend, het kwaad dat die man uitstraalt uit zijn ogen, uit elke porie.’ 1
licks laatste film een bijrol als Argall, die bij captain John Smith (sterke Colin Farrel) in een goed blaadje wil komen. Deze stichter van de eerste Engelse kolonie in Noord-Amerika wordt verliefd op indianenmeisje Pocahontas, en komt zo voor de keuze te staan: in de wildernis met haar leven, of als kapitein zonder haar. The New World is een echte Malick: veel aandacht voor de kracht van de natuur, prachtige fotografie en een bijna meditatieve regie. Net als al zijn films werd ook deze gemengd ontvangen. Onterecht, want The New World is Malicks toegankelijkste film tot dusver – en doet uitkijken naar zijn nieuwe, met Sean Penn. 1
The New World is te zien op Canvas, 20.40 uur.
zijn laatste scène met de schurk Curt Jurgens. ‘Hij zit aan zijn eettafel en wenkt Bond om tegenover hem te gaan zitten. Ik moest tegenover Curt achter een stoel gaan staan, die de lucht in zou vliegen zodra Jurgens vuurde. Ik vond het een beter idee als ik op die stoel ging zitten. Helaas drukte de special effectsman te snel op de knop: ik hing een inch boven de stoel die de lucht in vloog. Mijn achterwerk stond in brand, een uiterst pijnlijke affaire. Wekenlang heb-
‘Bij alle keuzen die ik heb gemaakt in mijn loopbaan stond geld voorop’
Midden-Oosten
WILL SMITH IN ZAKEN Will Smith gaat met wat kompanen en zijn kersverse distributiebedrijf Red Pearl Pictures proberen het Midden-Oosten te veroveren. Dat wordt nog een hele kluif. Hollywood krijgt maar moeilijk een poot aan de grond in de regio. Censuur, piraterij en religieuze probleempjes zorgen ervoor dat films maar bar weinig opbrengen. Terwijl er toch zo’n 300 miljoen jongeren wonen die hunkeren naar entertainment uit de VS.
TMF probeert het buiten
FilmSucces Vliegende Panter
Paula Abdul slaapt ergens anders
De TMF Awards zijn qua kijkcijfers geen succes. Dit jaar ging het niet eens door. De zender probeert het nu in de zomer buiten, wie weet helpt het.
De korte film Succes van debuterend regisseur Diederik Ebbinge (De Vliegende Panters) is geselecteerd voor een Frans filmfestival in januari.
Een stalker pleegde twee weken geleden voor het huis van zangeres/jurylid Paula Abdul zelfmoord. Sindsdien is de ‘ster’ ondergedoken.
Doe het zelf
CRYPTOGRAM:
De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina’s elders in deze krant.
rivier (Sp.)
7
Horizontaal: 1. Spottende vogelbek (8); 4. Het opheffen van de post (8); 6. Club van een militair in het schip (4); 8. Gelukkig danst men hier om te spelen (7); 9. Wordt geblazen om eruit te drinken (4); 10. Vaartuig om te onthoofden? (8); 11. Bed van een Engelse dame opzij, hoor maar! (8). Verticaal: 1. Zacht als een Belgische plaats (6); 2. Dat ijs zal ook wel scheef zijn! (6); 3. Kleding om gelijk in te vrijen (7); 5. Gefascineerd zonder de handen vrij te hebben (7); 6. Hij is te lui om er groente in te doen (6); 7. Het muziekgezelschap is van plan om op de step te komen (6).
4
8
SUDOKU
PASSEN EN METEN:
7
3
1
9
2
8
6
4
3
3
4
6
6
8
4
6
2
5
6 8
5
8 1
marketing:
[email protected]
art direction: Antoine Hamers
4
9
9
sales:
[email protected] 020-3460512
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst
9
1 1
3 7
5 5
distributie:
[email protected]
uitgever: Ben Rogmans
7
7
8
8
2
1 3
5
5
3
7
1
9
4
2
6
Aan welk stukje heb je niets, als je de gaten in deze vorm allemaal wil opvullen?
2
website: www.depers.nl
oprichter: Cornelis van den Berg
SUDOKU
9
5 2 1 9 6 8 4 3 7
6
8 3 6 2 7 4 5 1 9
5
7 4 9 1 5 3 8 6 2
4
3 9 4 8 1 7 2 5 6
3
2 7 8 6 9 5 1 4 3
2
6 1 5 3 4 2 9 7 8
pepmiddel
9 5 2 7 3 1 6 8 4
6
plaats in Rusland
1 6 3 4 8 9 7 2 5
7
Noach
1
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
groet
3 reuzenvogel gevogelte
4 8 7 5 2 6 3 9 1
bezwaren
Een uitgave van Mountain Media BV 1 8 3 5 4 2 6 9 7
geen uitgezonderd
bijgevolg
enkelvoudig
2 6 9 1 3 7 5 8 4
landtong
deel van een hengel
1 wisselgebruik (It.) kwaadaardig
8
5 7 4 6 8 9 3 2 1
5
9 3 7 2 6 8 1 4 5
erker
8 4 1 3 9 5 2 7 6
insect
heilige taal pausennaam
6 5 2 4 7 1 8 3 9
2
OPLOSSINGEN:
3 9 5 8 1 4 7 6 2
water (Fr.)
7 1 8 9 2 6 4 5 3
nullijn
speeltuintoestel
4 2 6 7 5 3 9 1 8
leed doen waagstuk
Cryptogram Horizontaal: 1. Meesmuil; 4. lichting; 6. soos; 8. trefbal; 9. glas; 10. snelboot; 11. ledikant. Verticaal: 1. Mollig; 2. schots; 3. uniseks; 5. geboeid; 6. slabak; 7. septet.
leeghalen academicus
Zweeds INSPRAAK
ZWEEDS RAADSEL:
Passen en meten: 1
24
6
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Woord van het jaar
Smirten Ton den Boon
...
Vanaf 1 juli 2008 mag je als roker geen sigaar of sigaret meer opsteken in de kroeg. Vooral tot ongenoegen van horecaondernemers, die zich dan ook uitputten in het bedenken van inventieve oplossingen om rokende tooghangers aan de bar te houden. Daar zorgen de kroeglopers er immers voor dat de kroegbaas de bierkraan niet hoeft
dicht te draaien. Cafébazen, kasteleins en herbergiers investeren daarom in speciale rookruimtes of dopen hun café om tot kerk. Een rokerskerk, welteverstaan, want over roken in de kerk zegt de wetgever nog even niets. Maar het mag allemaal niet baten, want rokers in het uitgaansleven steken steeds vaker hun sigaret op vóór de kroeg, op straat dus. Daar staan ze dan, de rokende outcasts, in weer en wind samen lurkend aan hun sigaretten. Dat schept een band: de verdrijving van de rokers uit de kroeg drijft hen juist in elkaars armen. Soms zelfs letter-
De verdrijving van rokers uit het café drijft hen juist in elkaars armen. lijk. Want wat blijkt? Rokers die met elkaar voor het café staan, gaan automatisch met elkaar flirten tijdens het roken. Hier en daar bloeit zelfs een prille liefde op. Enkele jaren geleden, toen in Ierland een rookverbod van kracht werd, werd daar het flirten tijdens
het roken buiten het café al gauw smirting genoemd, een samenvoeging van smoking en flirting. In 2008 stak dat woord de Noordzee over en inmiddels is smirten al behoorlijk ingeburgerd in het Nederlands. Zelfs zo dat het nu op de shortlist van de Woord van het jaar-verkiezing staat die woordenboekmaker Van Dale in samenwerking met De Pers en het Genootschap Onze Taal organiseert. Het is een van de tien woorden waaruit bezoekers van www.woordvanhetjaar.nl de term kunnen kiezen die volgens hen het jaar 2008 het best typeert. 1
Lezersaanbieding
Van Dale Woord van het jaar 2008 100 columns over 100 nieuwe woorden van het afgelopen jaar. Nu via www. onzetaal.nl/ boeken €8,95 (incl. porto; normaal €9,95).
Tijdelijke wijzigingen OV: 111
Bunnik (bus)
Op 11 december van 9.00 tot 15.00 uur. Connexxionlijn 241. Halte Station Bunnik vervalt.
Middelstum (bus)
Tot en met 11 december. Arrivalijnen 61 en 161. Halten Concordiaplein en Mentheda vervallen.
111
111
Vandaag
Morgen
Vandaag vallen er in de kustgebieden enkele buien. Landinwaarts is het droog. De zon komt er flink bij en met 4-7 graden en een zwakke wind is het een aardige dag. Vanavond en vannacht beperkt de buiigheid zich tot het zuidwesten. De minima komen uit rond het vriespunt. Er kan lokaal nevel of mist ontstaan.
Morgen is er in het westelijk kustgebied nog kans op een buitje. Elders is het droog en schijnt de zon opnieuw regelmatig. Lokaal kan de mist wat hardnekkig zijn. Verder staat er weinig wind, uit een zuidoostelijke richting. Tot en met zaterdag is het weerbeeld vrij zonnig en droog. Bovendien is het koud. Zondag volgt er regen.
Enschede (bus)
Tot en met 11 december. Connexxionlijnen 1, 2, 4, 5 en 7. Halte MST Haaksbergerstraat vervalt.
Almelo (bus)
Tot en met 19 december. Connexxionlijnen 21, 22 en 26. Halte Twenteborg Ziekenhuis vervalt. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
25
NOC*NSF Nieuwe technisch directeur
Hendriks heeft ‘mooiste baan in sport’ gekregen Maurits Hendriks is de nieuwe technisch directeur en Chef de Mission van NOC*NSF. Het is een van de belangsrijkste banen in de Nederlandse sport. Redactie sport AMSTERDAM
...
Ryan Babel juicht na zijn gelijkmaker tegen PSV. PRO SHOTS
Champions League Ook 1-3 nederlaag tegen Liverpool B
PSV kan de paspoorten voorlopig weer opbergen Slechts tien minuten had PSV uitzicht op Europese overwintering. Maar zelfs Liverpool B is te sterk. Fokko Ebbens EINDHOVEN
...
De opdracht was duidelijk: zelf winnen of gelijkspelen tegen Liverpool en dan hopen dat Olympique Marseille tegen Atlético Madrid minimaal een puntje minder pakt. Alleen dan is PSV derde in de poule en plaatst het zich voor het UEFA Cup-toernooi. De grootste uitdaging zat hem in deel één. Liverpool is een topclub, sterk in zowel Engeland als Europa. PSV is een tobbende topclub, zwak in zowel Europa als Nederland. Hoe kon de nummer vijf uit de Eredivisie de koploper uit de Premier League afhouden? Een tactische meesterzet had een optie kunnen zijn. Door de lichte blessure van Danny Koevermans had Huub Stevens in de voorste linie echter weinig opties. De oefenmeester van de Eindhovenaren kon nu niet
anders dan Danko Lazovic als eenzame spits opstellen en daarachter te gokken op de grillen van frêle dartelaars als Nordin Amrabat, Otman Bakkal en Balázs Dzsudzsak. Maar PSV kan het verschil individueel niet maken, geen enkele speler van de thuisploeg is opgewassen tegen zijn directe tegenstander aan de zijde van Liverpool. Jérémie Bréchet die Robbie Keane in de luren legt? Dacht het niet. Timmy Simons die Javier Mascherano dol draait? Geen denken aan. Dzsudzsák die Ándrea Dossena tot wanhoop drijft? Helaas. Alleen Amrabat brengt de defensie van de bezoekers met zijn dribbels enigszins aan het wankelen.
Fataal Daardoor is het voor Stevens snel duidelijk, PSV moet hopen op die ene topdag. Dat sublieme moment waarop alles klopt, waarop elf individuen samensmelten tot één ondoordringbare massa. En dat negentig minuten lang. Op die manier waren de Eindhovenaren de laatste jaren zo succesvol in Europa en op exact de-
ANP
‘Wat ik nu in Nederland aantref is een topsportklimaat.’ veel te winnen valt. Uiteraard wil hij de talentontwikkeling verder doorzetten. ‘Er is veel gebeurd. Maar als ik kijk naar Spanje: daar zitten de jongeren toch eerder op het internationale niveau. Wat dat betreft kunnen wij nog wel een stap maken. Spanje denkt anders, gesteund vanuit de politiek. Hoe meer atleten naar de Spelen hoe beter. NOC*NSF heeft een strikter beleid. Ik ben bereid er genuanceerd, individueler, naar te kijken. Maar dat is absoluut niet alleen aan mij. Het is een debat binnen het bestuur, binnen de organisatie.’ De toppers benoemen is ook een thema van Hendriks. En dan niet alleen maar kanjers. ‘In ons land hebben we er nog wel eens moeite mee een uitzonderingspositie voor iemand te creëren. Misschien verdienen topatleten dat soms wel.’ 1
“Twaalf winkels, dertien ambachten. Hier vind je nog echt vakmanschap.” Merel over de Kleine Houtstraat in Haarlem
08AWARDS
Stem op jouw favoriete winkelstraat!
www.nlstreets.nl/award
Voetbal
UITSLAGEN
RONALDO HOOPT OP RENTREE
Champions League
Groep A AS Roma - Bordeaux Chelsea - CFR Cluj Groep B Panathinaikos - Anarthosis Werder Bemen - Inter Milaan Groep C Barcelona - Shakhtar D. FC Basel - Sporting L. Groep D Olym. Marseille - Atlético M. PSV - Liverpool
zelfde manier heeft de landskampioen dit seizoen nog geen enkele keer gevoetbald. Geholpen door een zwak Liverpool – de Engelsen spelen in een veredeld B-elftal, zonder bijvoorbeeld Steven Gerrard en Fernando Torres – komt PSV vooral in de eerste helft akelig dicht in de buurt van die oersaaie degelijkheid. Eén onoplettend momentje vlak voor rust wordt de Eindhovenaren echter fataal. Bij een vrije trap van Lucas kijkt Bakkal te veel naar de bal en daardoor kan uitgerekend Ryan Babel ongehinderd raak koppen. Omdat Lazovic tien minuten daarvoor attent heeft gereageerd op een klutsbal uit een corner van Dzsudzsak, betreft de treffer van Babel – slechts – de gelijkmaker. De punten delen met Liverpool: een aardig resultaat, maar gezien de eindstand in Marseille (0-0) niet voldoende voor een UEFA Cup-ticket. Het wordt nog erger, want door een verwoestend afstandsschot van Albert Riera en een droge schuiver van David N’Gog weet iedereen in Eindhoven het zeker: dit is de laatste Europese wedstrijd van het seizoen. 1
Maurits Hendriks kende geen aarzeling toen NOC*NSF hem vroeg technisch directeur te worden. ‘Het is de mooiste baan die er is in de Nederlandse sport’, zei de 47-jarige Amsterdammer, die furore maakte als bondscoach in het hockey. Na acht jaar verliet hij daarom het ‘warme bad’ dat Spanje voor hem was. Bij de Zuid-Europeanen, die hij de afgelopen zomer in Peking naar zilver leidde, kon hij zijn ambities de ruimte geven. ‘Ik heb iedereen persoonlijk gebeld om te zeggen dat ik vertrek. Dat viel me zwaar.’ De man die in Sydney 2000 Oranje naar goud leidde, is terug van weggeweest. Hij heeft Nederland zien veranderen. ‘Wat ik hier nu aantref, is een topsportklimaat. Dat is wel eens anders geweest.’ Hendriks blijft in elk geval tot 2012 bij de sportkoepel. Met de optie van nog een olympiade. In Londen combineert hij de rol van technisch directeur met die van Chef de Mission. Dat deed Charles van Commenée, voor het eerst, in Peking. Hij prees de structuren die zijn voorganger heeft aangelegd. De coach staat centraler, talentontwikkeling is een groot goed. ‘De basis is er nu. Hopelijk geeft mij dat wat meer de gelegenheid ‘hand on’ te zijn, door directer contact te hebben met de topsportcoach.’ Hij stelde bij zijn komst enkele zaken aan de orde. Op het gebied van innovatie denkt Hendriks dat er nog
2-0 2-1 1-0 2-1 2-3 0-1 0-0 1-3 REUTERS
De Braziliaanse aanvaller Ronaldo hoopt bij Corinthians zijn rentree op het voetbalveld te kunnen maken. De 32-jarige spits bereikte gisteren een mondelinge overeenkomst met de club uit Sao Paulo. Ronaldo ondertekent binnenkort een eenjarig contract, zo liet zijn zaakwaarnemer Fabiano Farah weten. De club bevestigde dat beide partijen dicht bij een akkoord zijn. Ronaldo raakte begin dit jaar in dienst van AC Milan zwaargeblesseerd aan zijn linkerknie tijdens het duel met Livorno. De spits is nog
steeds aan het revalideren van de noodzakelijke operatie. Zijn contract bij AC Milan werd in de zomer ontbonden. PSV informeerde in juli bij mensen rondom Ronaldo of hij interesse had in Eindhoven te revalideren, maar tot een concreet gesprek kwam het niet. De drievoudig wereldvoetballer van het jaar begon zijn internationale carrière bij PSV. Later speelde Ronaldo voor FC Barcelona, Internazionale, Real Madrid en AC Milan. In 1994 en 2002 werd hij met de nationale ploeg wereldkampioen.
REUTERS
Wil niet
Weet niet
Zegt niets
Hij was kanshebber om bij Sunderland trainer te worden, maar Co Adriaanse heeft er geen trek in. ‘Ik wil de titel halen met mijn club Salzburg.’
Hij is kanshebber om bij Sunderland trainer te worden, maar FC Twente-coach Steve McClaren weet van niets. ‘Ik reageer niet op speculaties.’
Hij is kanshebber om bij Sunderland trainer te worden, maar HSV-coach Martin Jol heeft nog niet gereageerd op de circulerende shortlist van trainers.
26
Sport
Verfrissend ’Holland Sport’ wil ook in 2044 blijven bestaan
Proberen om de gekte naar boven Achter de schermen bij ‘Holland Sport’, het succesvolle livesportprogramma van presentator Wilfried de Jong. ‘Ik wil helemaal geen kenner zijn.’ Iwan Tol AMSTERDAM
...
Wilfried de Jong is dood. Neergestoken voor een nachtclub in Rotterdam. Dat gerucht ging zondagmorgen in Rotterdam, vertelt De Jong zelf tijdens de redactievergadering van Holland Sport. Hij zegt het met een mengeling van spot en verbazing. Alsof hij op zondagmorgen geen andere dingen te doen heeft. Fietsen bijvoorbeeld, een rondje Rotterdam. Of een spelletje Nintendo Wii spelen met zijn dochter. Later op de avond, na de uitzending, vertelt de 51-jarige Rotterdammer het leven nog lang niet beu te zijn. Lachend: ‘Wat zou het toch mooi zijn als ik in 2044 een pijpje opsteek, de tv aanzet en dat dan de tune van Holland Sport klinkt met in beeld een twintigjarige presentatrice. Dat zou betekenen dat de formule van het programma zo sterk is gebleken dat het niet afhankelijk is van een presentator.’
Spannend Wekelijks kijken er gemiddeld 430.000 mensen naar Holland Sport. Het programma is dit jaar zijn zesde seizoen ingegaan. De Jong moet lang nadenken als hem wordt gevraagd naar het geheim. ‘Goeie redactie, goeie plek. En het is live hè. Dat maakt het spannend.’ Behalve presentator is hij ook de bedenker van het live sportprogramma dat journalistiek en theater met elkaar verenigt. Zijn aanpak verraadt liefde voor de sport. ‘Ik ben geen kenner,’ zegt hij. ’Dat wil ik ook niet. Kenners zijn de filatelisten van deze wereld.’ Hij zet een gek stemmetje op. ‘Nee hoor, het was niet 1954. Maar 1956, want in 1954... Hou op! Ik wil diepte aanbrengen. Topsporters zijn bijzondere mensen. Die bedrijven niet zomaar hun sport. Die gekte wil ik naar boven peuteren, dat vind ik spannend. Dán is sport leuk. De uit-
slag is prima, ik hoop ook dat Feyenoord wint, maar ik wil méér.’ Die avond is Gertjan Verbeek de hoofdgast bij Holland Sport. De geplaagde trainer van Feyenoord werd een maand eerder vastgelegd door de redactie, niet wetende dat hij uitgerekend vandaag dé man zou zijn om wie het nieuws draait. Het regent dan ook mailtjes van Feyenoord-supporters op de redactie in studio Plantage in Amsterdam. Bijna elk tien seconden klinkt een geluidje uit de computers dat aangeeft dat er een nieuw berichtje is binnengekomen vanuit Rotterdam.
‘Wie bent u?’
W
ilfried de Jong werd bekend door zijn samenwerking met Martin van Waardenberg in het theaterduo Waardenberg en de Jong. Daarna legde hij zich toe op het maken van tv-programma’s. Beste interview: ‘Het interview met Jacco Verhaeren over de techniek bij het zwemmen. Er bleek een wondere wereld achter schuil te gaan.’ Slechtste interview: ‘Marleen Veldhuis was te laat bij de uitzending, omdat ze vertraging had. Om het gat op te vullen werd er toen iemand naar voren geduwd, van wie we geen idee hadden wie het was. ‘Wie bent u’, was onze eerste vraag. Dan ben je ver gezonken.’
‘Ajax-fans keken door mijn ruit naar binnen. En nog een keer. Ja, hij is het!’ De Jong is om één uur binnengekomen. Op maat gesneden Italiaans pak, pantermotief op de schoenen. Terwijl hij de lunch wegwerkt, wordt de uitzending doorgenomen. De Jong wil vele snaren bespelen, zegt hij: ontroering, actie, goede gesprekken, theater en mooie filmpjes. Hij heeft een lange dag voor de boeg voordat de uitzending begint. Tijd genoeg nog om te lachen. Hij doet na hoe hij als Rotterdammer na een uitzending in Amsterdam met zijn auto per ongeluk terecht kwam tussen uitzinnige Ajax-supporters die het kampioenschap van hun club vierden. ‘Ze keken door mijn ruit naar binnen. En nog een keer, en nog een keer. Ja, hij is het, jongens’, zei er toen eentje. Stond ik daar voor het stoplicht in mijn oude Peugeot 404 die uitblonk in afslaan op cruciale momenten.’
Conference En zo is redactievergadering soms een halve conference. De voormalige cabaretier (Waardenberg en De Jong)
Golf
Achter de schermen bij Holland Sport. FOTO’S KICK SMEETS
blijft een theaterman. Regisseuse Edith Ruyg weet er alles van. Ze werkt al jaren samen met De Jong. Eén ding heeft ze wel geleerd: ‘Je moet loslaten wat je hebt gerepeteerd met Wilfried.’ ‘Hij is van de improvisatie’, zegt ze. En van het onconventionele. ‘Een
technicus in beeld vinden wij geen probleem. We hebben eens geprobeerd de overgangen in de uitzending vloeiend te maken, maar toen dachten mensen dat het programma was opgenomen. Het live-gevoel was weg. De kijker vindt het leuk als Wilfried meehelpt om het gras uit te rollen. In
mijn vak is dat een doodzonde, maar daar heb ik maling aan.’ De Jong heeft geen oortje in dat hem verbindt met de regie en van een autocue moet hij al helemaal niets hebben. Daardoor vergeet hij weleens de naam van een gast. ‘Dan kun je zeggen: hij moet wél dat oortje in.
Honkbal
BALLESTEROS ONTSLAGEN De Spaanse golflegende Severiano Ballesteros (51) is gisteren ontslagen uit het Madrileense ziekenhuis La Paz. Volgens de artsen is de vijfvoudig winnaar van een Major voldoende op kracht gekomen na een serie operaties in zijn hoofd. De Spanjaard werd begin oktober onwel in Madrid. Artsen ontdekten in zijn hersenen een tumor, die een bedreiging vormde voor het centrale zenuwstelsel.
DE MAD DOG BIJT NIET MEER Greg Maddux beëindigt zijn honkbalcarrière. De 42-jarige werper met imposante erelijst maakte dat maandag (plaatselijke tijd) officieel bekend in Las Vegas. Maddux is een van de beste werpers uit de geschiedenis van de Amerikaanse honkbalcompetitie. Hij staat met 355 zeges achtste op de lijst van werpers met de meeste overwinningen en won vier keer op rij de Cy Young Award voor beste werper in de National League. Maddux, die vanwege zijn strijdlust bekendstond als ‘The Mad Dog’, speelde in zijn loop-
ANP
baan voor Chicago Cubs, Atlanta Braves, LA Dodgers en de San Diego Padres. ‘Ik denk dat ik nog steeds kan honkballen, maar niet meer zo goed als ik zou willen’, zei Maddux. Hij was actief gedurende 23 seizoenen. ‘Het zal moeilijk worden het honkbal achter me te laten, maar het is tijd om het te proberen.’ Maddux had zijn teamgenoten al voor het seizoen op de hoogte gesteld, maar wilde niet dat het naar buiten zou komen. ‘Ik had geen zin in een seizoen dat zou aanvoelen als een afscheidstoernee.’
REUTERS
Vervalsers
Zoek een goede vrouw!
Chocoladebeen
De Chinese basketbalbond heeft ontdekt dat de leeftijden van 36 Chinese basketballers vervalst zijn. Ze krijgen geen straf.
Weer een wijze les van Chelsea-trainer Felipe Scolari. Hij heeft zijn spelers gezegd dat ze een goede vrouw moeten zoeken en geen party girl.
Vertwijfeling in Engeland. Van Persie heeft gezegd dat hij meer willen trainen op zijn rechterbeen. ‘My chocolate leg.’ Dat snapten ze in Engeland niet.
Sport
27
Doping
te peuteren
Olympiërs worden opnieuw getest Redactie sport AMSTERDAM
lijk verschillende kleuren in de uitzending, maar dan wel in de juiste samenstelling. ‘Als Verbeek nu koploper was geweest met Feyenoord hadden we hem laten vertellen over zijn succesvolle aanpak met fitnessapparaten. Maar dat is niet het geval. Dus kiezen we nu voor een kritische, journalistieke aanpak,’ zegt hij.
Verfrissend Als de Feyenoord-trainer, wiens positie wankelt, om kwart voor acht binnenwandelt in de Plantage, voelt hij zelf ook wel welke kant het gesprek op zal gaan. ‘Ze vallen met hun neus in de boter,’ zegt hij met een cynisch lachje. Twee jaar eerder werd hij door De Jong in een filmpje geportretteerd als bokser. ‘Die aanpak vind ik verfrissend. Het is weer eens wat anders. Minder oppervlakkig. Wilfried is niet de geijkte journalist.’
...
Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) begint in januari met het opnieuw onderzoeken van vijfhonderd dopingmonsters van de Olympische Spelen van Peking. De daarvoor uitgeruste laboratoria in Keulen, Lausanne en Parijs zoeken naar sporen van de epo-variant CERA en insuline. De monsters zijn tijdens de Spelen in Peking niet op deze stoffen gecontroleerd. Er wordt vooral gekeken naar duursporten als wielrennen, atletiek, roeien en zwemmen. Tijdens de Spelen werden 4.770 dopingcontroles uitgevoerd, waaronder 969 bloedtests. 1
Voetbal Juande Ramos opvolger bij Real De Guzman
Nog meer tegenslag ‘Ik was de naam van voor Feyenoord de worstelaar kwijt. ‘En wie hebben we Redactie sport hier’, vroeg ik maar.’ ROTTERDAM ...
Maar daarmee verlies je ook veel authenticiteit’, zegt Geert-Jan Bron, eindredacteur van het programma. ‘En dat is juist zijn kracht. Daar moet je dus niet aan willen komen.’ Bron heeft als eindredacteur een belangrijke stem in de inhoud van het programma. Hij wil zoveel moge-
Als het tegen half negen loopt, het aanvangstijdstip van de uitzending, neemt de spanning op de vloer toe. Cameramensen lopen kriskras door elkaar en op de gang is een worstelaar, die in de uitzending mag laten zien hoe hij met een pop traint, bezig met zijn warming up. Een redactrice is met een bord eten in haar hand op zoek naar een hongerige Feyenoordtrainer. Maar die zit op dat moment in de schmink. Daartussendoor loopt De Jong, geconcentreerd. Later zegt hij: ‘Ik doe het met plezier, maar soms denk ik weleens: met z’n allen de hele week in de weer voor vier gesprekken, is dat niet te gek?’ Na de uitzending giert de adrenaline nog door zijn lijf. Een uur lang presenteren is topsport. ‘Televisie is moeilijk. Live helemaal. Dan denk ik na afloop: dit ging verkeerd, dat ging verkeerd. Nu was ik bijvoorbeeld de naam van die worstelaar kwijt. ‘En wie hebben we hier?’ vroeg ik maar.’ Maar hij weet zich er altijd uit te redden. ‘Ik vlieg er ook maar in. Aan Verbeek vroeg ik waarom hij zo’n warme trui aan had. Kwam zomaar in me op. Zijn counter was prachtig. ‘Ik dacht dat ik koeltjes zou worden ontvangen’, zei hij. Zo’n reactie kun je niet regisseren.’ 1
Bernd Schuster had de moed zelf ook al opgegeven. REUTERS
Feyenoord beleeft dit seizoen weinig plezier aan Jonathan de Guzman. Vorige week kreeg hij bij een wedstrijd van Jong Feyenoord last van zijn knie. Uit een MRI-scan blijkt dat de geboren Canadees een scheurtje in zijn meniscus heeft. De middenvelder speelde deze voetbaljaargang pas twee duels voor de Rotterdammers. Feyenoord gaat de blessure van De Guzman de komende dagen nader onderzoeken. Het is nog niet bekend hoe lang de jeugdinternational van deze nieuwe tegenslag moet herstellen. 1
ANP
Ook Schuster redt het niet in Madrid Bernd Schuster is ontslagen als trainer van Real Madrid, de Spaanse club waar zes Nederlandse voetballers onder contract staan. Juande Ramos volgt hem op. Redactie sport AMSTERDAM
...
Het hoofd van Schuster (48) lag al een tijdje op het hakblok doordat de ‘Koninklijke’ dit seizoen zo matig presteert. Afgelopen zondag volgde een nieuwe afgang in de Spaanse Primera Division door in eigen stadion met 4-3 te verliezen van Sevilla. Real, waar Wesley Sneijder, Ruud van Nistelrooij, Arjen Robben, Rafael van der Vaart en Royston Drenthe spelen en Klaas-Jan Huntelaar vorige week een contract tekende, bezet de vijfde plaats in de stand met negen punten minder dan koploper Barcelona. In het Spaanse bekertoernooi werd Real Madrid in november uitgeschakeld door Real Unión de Irún, een club uit de tweede divisie B. Schuster had de moed zelf ook al op-
gegeven. Hij verbijsterde de fans door zondag na de nederlaag tegen Sevilla te zeggen dat zijn team komend weekeinde geen schijn van kans zou hebben tegen aartsrivaal Barcelona. Vorig jaar leidde Schuster in zijn eerste seizoen als trainer Real nog naar de landstitel. De eerstkomende wedstrijd van Real Madrid is vandaag in de Champions League tegen Zenit Sint Petersburg. Ramos maakt dan zijn debuut op de bank. De Spaanse kampioen is al wel zeker van de knock-outfase in het Europese bekertoernooi. Ramos won eerder met Sevilla twee keer de UEFA Cup, de Europese Supercup en de Spaanse beker. In oktober vorig jaar nam hij bij Tottenham Hotspur de positie van de ontslagen Martin Jol over. Hij leidde de Engelse club naar winst van de League Cup, maar een dramatische seizoenstart kostte hem twee maanden geleden zijn baan. De 54-jarige Spanjaard tekende bij Real Madrid een contract tot het einde van het seizoen. Ramos is al de elfde coach in de laatste tien jaar bij de Madrilenen. 1
Schaatsen
KLASSEN NEEMT RUST De Canadese schaatsster Cindy Klassen komt deze winter niet in actie op de ijsbaan. De 29-jarige oud-wereldkampioene heeft meer tijd nodig om volledig te herstellen van operaties aan beide knieën. De allroundschaatsster, die op de Olympische Spelen van Turijn in 2006 vijf medailles veroverde, hoopte aanvankelijk nog in de tweede helft van het seizoen wedstrijden te schaatsen.
ANP
Bungee Becks David Beckham stond doodsangsten uit toen hij op een tour door Nieuw-Zeeland moest bungeejumpen. Na afloop was hij zo onder de indruk dat hij nog een keer wilde.
Het lekkerste brood van Nederland!
Glutenvrij voor de laagste prijs! Gluten Gluten is een natuurlijk graaneiwit dat voorkomt in tarwe, haver, rogge, gerst, kamut en daarom dus ook in veel voedingsmiddelen. Glutenintolerantie. Glutenintolerantie of coeliakie (spreek uit als: seuliakíe) is een chronische darmaandoening en komt steeds vaker voor in Nederland. Door beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm ontstaan allerlei voedingstekorten met als gevolg uiteenlopende ziekteverschijnselen. Een levenslang glutenvrij dieet is tot nu toe de enig mogelijke behandeling. Voor glutenvrij naar Coop en Supercoop! Mensen met een glutenintolerantie hebben het al moeilijk genoeg. Daarom hebben alle Coop en Supercoop supermarkten een groot assortiment aan glutenvrije producten voor de laagste prijs van Nederland! Van Cornflakes tot ijsjes, van wafels tot pasta´s en van broodbeleg tot afbakbroodjes. Het assortiment kan per winkel verschillen maar met name in de grootste winkels vindt u een uitgebreid assortiment van de specialisten op het gebied van glutenvrije producten o.a. DS (Dietary Specials) en Orgran. Treft u een artikel niet aan in het schap of heeft u wensen: vraag het gerust!