Woensdag 30.03.2011 depers.nl
De macht van olie Co heeft gelijk Vroeger verdiende je Een goed paard is met olie veel geld. inderdaad bijna nooit Nu is olie vooral macht. een goede ruiter.
....
Pagina 8
....
PUZZEL MEE EN WIN!
MAAK DEZE WEEK 4x KANS OP EEN ALL-IN HOTELARRANGEMENT T.W.V 125,Op de puzzelpagina vindt u alle informatie.
DAGELIJKS WINNEN
Cryptogrammen Tips&Trucs boek
Pagina 18
....
Pagina 15 LUMINE.NL
Kamagurka maakt iPadkunst om te verbranden
De twee kabinetten-Rutte Het binnenland bestuurt Mark Rutte met VVD, CDA en gedoogpartner PVV. En voor het buitenland bindt hij vaak heel handig de oppositie aan zich.
....
APPLE iPHONE 4! INCLUSIEF INTERNET " $ ! !$ ! !! #
Pagina 2
39.50
p/mnd
Incl. 275 min./550 sms
!!
24 UURS LEVERING! GEEN VERZENDKOSTEN
11:15 uur
18:00 uur
20:00 uur
Kiezen Masterdag op de universiteit van Twente en Leiden (alleen voor rechten).
Snijden Open avond in EMC kliniek over borstvergroting en anti-veroudering.
Beliebers Ahoy gemist? Justin Bieber treedt op in het Antwerpse Sportpaleis.
2
Eerst
Is de steun voor een missie gegeven, dan blijft die gegeven.
Rutte zit juist steviger door de oppositie #Helidebat Door oppositiepartijen handig aan
zich te binden op buitenlandterrein verstevigt het minderheidskabinet van Mark Rutte zijn positie. Minister Hillen gisteravond in de Kamer. Rechts PvdA’er Timmermans. EVERT-JAN DANIELS
Kustaw Bessems Den Haag V
Op het hoogste niveau en in het geheim kwamen oppositiepartijen PvdA, D66 en GroenLinks een dag vóór het debat over de helikopterkwestie bijeen. Ze spraken onder meer over de posi-
tie van minister van Defensie Hans Hillen. Een dilemma waar de fractievoorzitters en een enkele buitenlandwoordvoerder mee kampten: wat als zij een motie van wantrouwen – waarschijnlijk ingediend door de SP – tegen de CDA-bewindsman steunen? Dan haalt die motie het waarschijnlijk niet, omdat gedoogpartner PVV
Hillen de hand boven het hand houdt. Geen aantrekkelijk scenario, want binnen een paar dagen moesten de drie partijen dan met dezelfde minister Hillen aan het werk voor de politietrainingsmissie in de Noord-Afghaanse provincie Kunduz (gesteund door D66 en GroenLinks) én voor de
.0&56
$8*
4 4 ,, 23 /,7* 1, 77,2++ '44, 25)585 ,, '25 ''/ *, ,4, '' *, ''*, - 4234 45)85 %'88'# ' , 23 '77,, , / , 4234, 2' %'88' ,82 (23 1, 7 '44, "6 $ 8* , '5
militaire missie in Libië (gesteund door D66, GroenLinks én PvdA). Hoe geloofwaardig is het om gedetailleerde en precaire afspraken te maken over die operaties, met een minister in wie je net het vertrouwen hebt opgezegd? Nee, beter zou het zijn als Hillen, zoals dat in het Binnenhofs heet, ‘diep door het stof zou gaan’: een beetje schade aan hem toebrengen en met opgeheven hoofd en verlost van dit vraagstuk de vergaderzaal van de Kamer weer uit. De boodschap dat Hillen zich deemoedig moest opstellen bereikte vóór het debat ook minister-president Mark Rutte al. Die stuurde Hillen, en trouwens ook diens collega op Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal, ongetwijfeld met deze opdracht het debat in.
Hillen: probleem Oppositiefracties maakten in het debat nog eens duidelijk dat Hillen, zoals PvdA-Kamerlid Frans Timmermans formuleerde, ‘een probleem’ had, maar ze maakten ook duidelijk wat de minister moest doen: fouten ruimhartig erkennen, duidelijk maken welke lessen zijn geleerd en beloven dat zoiets niet meer voorkomt. Je zou misschien denken: wanneer je als oppositiefractie een minderheidskabinet aan steun helpt voor militaire missies, dan zit je op een gouden zetel: je kunt wat terugeisen, bent machtiger dan je in de oppositie had durven dromen. Maar dat terugeisen, dat kan eigenlijk alleen zolang onderhandelingen over de missies nog lopen. Heeft de Tweede Kamer eenmaal ingestemd, ook al is dat onder voorwaarden, dan is het haast geen doen om dat nog terug te nemen. Neem GroenLinks-leider Jolande Sap: die heeft zich al de blaren op de tong gepraat om de achterban te overtuigen dat het een goede missie is. En volgens Haagse mores is het geen teken van kracht maar een behoorlijke afgang om achteraf te moeten constateren dat dat fout was. Is de steun eenmaal gegeven, dan blijft die dus gegeven. Of zo schatten partijen dat in, want steun aan missies – en consistentie daarin – geldt in het landsbestuur als lakmoesproef
voor ‘verantwoordelijkheid’. Dat gaat zo ver dat ze zich bijna verantwoordelijk voelen voor Hillen, terwijl die de mislukte helikopteractie op zijn naam heeft, maar eerder ook al de Kamer verkeerd inlichtte over een integriteitskwestie bij de marine. Zo zijn er twee kabinetten-Rutte: het binnenlandkabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV, dat bezuinigt en harde immigratiemaatregelen neemt. En het buitenlandkabinet van VVD en CDA met gelegenheidssteun van D66, GroenLinks, ChristenUnie en – in mindere mate – de PvdA, dat forse missies onderneemt, vooralsnog slechts in ruil voor vage toezeggingen over ontwikkelingshulp en democratisering. Handig voor Rutte is daarbij dat de PVV het buitenlandbeléid niet steunt, maar de buitenlandbewíndslieden wel. Bovendien lokt het kabinet oppositiefracties handig in de overzeese avonturen: stapje voor stapje, tot er zo veel stapjes zijn gedaan dat de weg terug te hobbelig en te moeilijk is (zie pagina hiernaast over Kunduz). Ruttes innemende karakter is in dit proces belangrijk. Niemand kan vergeten hoe hij Sap een ‘persoonlijke garantie’ gaf voor de aanpak van ‘Kunduz’: ‘Wij vonden elkaar in de passie voor Afghanistan.’ Rutte is de man die in en om de Kamer geen schouder laat passeren zonder een klap erop. De twee-kabinettenconstructie betekent niet dat het gisteren, toen deze krant sloot, niet alsnog mis kon gaan tijdens het debat. Rosenthal had al ‘verantwoordelijkheid genomen voor fouten en te leren lessen’. Hij was daar ‘ruiterlijk over geweest’ en had het ‘niet mooier gemaakt dan het is’. Dat ging bijvoorbeeld over de onveilige plek waar bij de Libische havenstad Sirte een Nederlander werd opgepikt, waarna de betrokken militairen werden opgepakt. Maar zou het genoeg zijn? De fouten met de helikopter zijn talrijk, de informatie aan het parlement wekt een tegenstrijdige indruk. Minister Hillen moest nog en al aan het begin van zijn bijdrage vroeg de oppositie hem bezorgd of het hem wel genoeg zou gaan spijten. Hillen blinkt niet uit met een talent voor deemoedigheid.
Eerlijk over regen
Plons
Duivelse identiteit
Een Vlaamse weerman weigerde zomers weer te voorspellen in ruil voor een cabrio, aangeboden door een reclamebureau voor cabrio’s.
In Almere zijn zowel een te hard rijdende scooterbestuurder als de surveillancepolitieauto die hem volgde, in de sloot beland.
Orthodoxe christenen hebben in Athene gedemonstreerd tegen nieuwe identificatiebewijzen, waarin volgens hen het nummer 666 is verwerkt.
De wereld mist ingrediënten door de ramp in Japan.
Eerst
Haperende productie Pagina 6
‘Coalitie gaat door totdat Leers wil uitstel zaak Gaddafi zich schikt’ uitzetting Sahar Londen De coalitie die onder leiding van de NAVO een militaire actie uitvoert in Libië, gaat door tot kolonel Gaddafi zich conformeert aan VN-resolutie 1973. Dat zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Clinton gisteren tijdens topoverleg in Londen over de situatie in Libië. VN-secretaris Ban Ki-Moon heeft de Libische troepen opgeroepen te stoppen met geweld tegen burgers.
Den Haag De behandeling van de zaak van het Afghaanse meisje Sahar bij de Raad van State is op verzoek van minister Leers van Immigratie en Asiel uitgesteld. Hij wil de zitting uitstellen, omdat er gisteren nieuwe informatie beschikbaar kwam over de situatie van schoolgaande meisjes in Afghanistan. Leers wil eerst onderzoeken of die informatie consequenties heeft voor Sahar.
‘Voorzitter Martijn vast voor bezit kinderporno’
Berlusconi wil George Clooney laten getuigen
Haarlem De 67-jarige Haarlemmer die gisteren is aangehouden voor het bezit van grote hoeveelheden kinderporno, is vrijwel zeker voorzitter Ad van den Berg van pedofielenvereniging Martijn. Dat zegt Marthijn Uittenbogaard, penningmeester van de vereniging. De politie wil de naam van de Haarlemmer niet bevestigen. ‘Ik weet het bijna 100 procent zeker. Ad is altijd bereikbaar, maar nu niet’, aldus Uittenbogaard.
Rome Het advocatenteam van Silvio Berlusconi wil acteur George Clooney oproepen als getuige in de rechtszaak van volgende week. Clooney en zijn vriendin, het Italiaanse model Elisabetta Canalis, zouden aanwezig zijn geweest op de beruchte seksfeestjes van de Italiaanse premier. Berlusconi wordt onder meer beschuldigd van betaalde seks met minderjarige meisjes, onder wie de inmiddels roemruchte Ruby Mahroug.
Cartoon Argus
België zoekt eigenaren 115 lichaamsresten
Syrische regering neemt ontslag
Kabinet voert motie over bonussen niet uit
Damascus Het hele Syrische kabinet heeft gisteren zijn ontslag aangeboden aan president al-Assad. Deze wil binnen 24 uur een nieuwe regeringsploeg benoemen, maar de kans is groot dat daarin een groot aantal ministers gewoon terugkeert. Het ontslag van de kabinetsleden heeft vermoedelijk geen gevolgen voor president Bashar al-Assad, die de meeste macht in handen heeft.
Den Haag Het kabinet is niet van plan om bonussen bij banken en verzekeraars door de belasting te laten terughalen. De motie was ingediend door de PVV en haalde vorige week een meerderheid met steun van de oppositiepartijen PvdA, SP en GroenLinks. De motie is ‘disproportioneel, juridisch niet houdbaar en ik acht hem ook niet wenselijk’, zei Frans Weekers, staatssecretaris van Financiën.
Start up
6
In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer. X Meer puzzelen? Zie pagina 16
© SANDERS-PUZZELLAND
Mini-sudoku
3
Een missie uitwerken die al is begonnen
EPD sneuvelt in de Eerste Kamer
#Kunduz
Den Haag Het landelijk Elektronisch Patiëntendossier (EPD) gaat er niet komen. Een meerderheid van de senatoren zal volgende week dinsdag tegen de komst van het EPD stemmen. Dit werd duidelijk toen de senaat gisteren in het debat geen genoegen nam met enkele handreikingen van Edith Schippers, VVD-minister van Volksgezondheid. Met dit debat komt een einde aan de discussie over de invoering van een landelijk EPD, die inmiddels al veertien jaar voortduurt. In die jaren is er aan de opbouw al zo’n 300 miljoen euro uitgegeven. Schippers probeerde het gisteren nog door het landelijk koppelen van de gegevens van patiënten te beperken tot alleen medicijnen. De dossiers van waarnemend huisartsen zouden uit de beperktere EPD moeten worden gehouden. Ook moeten patiënten toestemming geven voor het opnemen van hun gegevens in het EPD. Eerder was het plan juist dat mensen het moesten melden als ze niet in het dossier wilden worden opgenomen. Deze handreikingen mochten niet baten. De Eerste Kamer blijft de doelstellingen van het landelijk koppelen van patiëntengegevens onhelder vinden. Bovendien maakt zij zich zorgen over de privacy. Schippers droop ‘teleurgesteld’ af.
De missie naar Kunduz begint deze zomer. Vreemd, want als je de oppositie en regering hoort zou je zweren dat de trainingsmissie is uitgesteld. Kustaw Bessems Camil Driessen Den Haag V
‘Er zijn nog veel vragen over’, vindt GroenLinks-leider Jolande Sap. ‘Het kabinet denkt te gemakkelijk dat aan alle voorwaarden is voldaan’, zegt Joël Voordewind van de ChristenUnie over de uitwerking van de politietrainingsmissie in Kunduz die de regering maandag per brief bekendmaakte. Belangrijk argument in die kabinetsbrief: de basistraining die in juni zou beginnen, wordt uitgesteld tot 2012. Maar feitelijk begint de missie goed en wel zonder dat de harde eisen zijn ingewilligd die de oppositie stelde om de missie aan een Kamermeerderheid te helpen. Kijk maar naar de cijfers. Van de ongeveer 545 man die voor de trainingsmissie worden uitgezonden zit het leeuwendeel deze zomer al in de Afghaanse zon. De 165 militaire trainers en begeleiders die de agenten in de praktijk gaan begeleiden beginnen daar ‘hoe dan ook’ deze zomer mee. De 120 personen die het opsporen
van bermbommen door Nederlandse F16’s faciliteren eveneens. En wat te denken van de 125 militairen die in Kunduz de opleiders en trainers gaan ondersteunen? Dan zit je dus al op 410 van de 545 man. Daarmee dreigen verschillende toezeggingen die het kabinet deed te eindigen in losse eindjes omdat ze nog moeten worden uitgewerkt. Beloftes aan de oppositie over de duur van de training bijvoorbeeld en over het nooit inzetten van door Nederland opgeleide agenten voor gevechten tegen de taliban.
Goed van de grond ‘Ik weet niet of we moeten wachten’, zegt Sap. ‘Het gaat ons er vooral om dat uiteindelijk, in 2012, die Nederlandse aanpak goed van de grond komt.’ De GroenLinks-leider lijkt zich erbij neer te leggen dat bepaalde voorwaarden mogelijk nooit gerealiseerd worden. ‘De Kamer hééft al ingestemd met de missie. Wat we nu doen is de voortgangsrapportages kritisch volgen en het kabinet aansporen de toezeggingen verder uit te werken.’ Al denkt niet iedereen in de GroenLinksfractie daar hetzelfde over. Nummer twee Tofik Dibi twitterde: ‘Kabinet is toezeggingen ten aanzien van #Kunduz nog niet nagekomen. Eerst regelen dan missie.’
2 4 2 2 6
6 5 2 6 1
5 4
2
Voor vaders
Dik is wereldwijd uit
Verzamelen
Vaders van minimaal twee kinderen leven langer. Gemiddeld leven ze namelijk gezonder, hebben vaker een partner en zijn hoger opgeleid.
Zelfs in landen als Puerto Rico en Tanzania, waar forsheid tot voor kort voor rijkdom stond, is slank tegenwoordig het schoonheidsideaal.
Meestal is het sparen van plaatjes voor kinderen, maar er verschijnt nu ook een stickerboek over het huwelijk van prins William en verloofde Kate.
4
De standenmaatschappij herleeft voor de ING-top.
Eerst
Joost Hardeman Voorzitter VCFI
Zuidas blijft rampgebied #Banken Of het nu bonussen, hypotheekellende of lage spaarrentes zijn, banken blijven voorlopig een rampgebied. Houdt het gezeur dan nooit op?
2) Weinig concurrentie
Jan-Hein Strop Amsterdam
Banken kunnen zich op de hypotheekmarkt van alles permitteren, omdat er niet veel prijsconcurrentie is. Dat heeft weer alles te maken met de crisis. Toen ING, ABN Amro en Aegon met staatssteun gered werden, verbond de Europese Commissie daar voorwaarden aan. ING mag daarom niet in de topdrie voordeligste hypotheekaanbieders zitten en ABN Amro niet het goedkoopst zijn. Tel daarbij op dat bijna alle prijsvechters (GMAC, Sparck, DSB) na de crisis van de markt zijn verdwenen en het is niet vreemd dat ook de NMa twijfelt aan de concurrentie op de hypotheekmarkt. De enige grote bank die zou kunnen stunten is Rabobank, maar die heeft daar als marktleider geen belang bij. Nieuwe banken die de klant wel centraal stellen, komen er ondertussen niet bij. De bankiers nieuwe stijl lopen bij toezichthouder en vergunningverlener De Nederlandsche Bank (DNB) tegen een muur op, berichtte deze krant eerder. DNB-president Nout Wellink heeft er ook publiekelijk blijk van gegeven weinig te zien in nieuwe toetreders.
V
Bankiers waren al impopulair. Maar de beroepsgroep is na een harde landing met staatssteun nu flink bezig zichzelf onmogelijk te maken. En denk maar niet dat het na de discussie over de bonus van ING-topman Jan Hommen ophoudt met het gezeur. Bonussen, ook de juridisch toelaatbare zoals die van Hommen, zijn slechts de spreekwoordelijke rode lap. Sterker dan ooit leeft het beeld van een graaiende topklasse die profiteert van gewone mensen, die de rekening van de crisis betalen. ‘De standenmaatschappij herleeft voor de ING-top: In plaats van de adel tegenover de derde stand, nu de vier procent rijken tegenover de rest van de bevolking’, schrijft Joost Hardeman, voorzitter van de Vereniging Cliënten van Financiële Instellingen. Aanleiding hiervoor is de brief over het intrekken van de bonus, die ING alleen naar de rijkste vier procent van zijn klanten stuurde. Met Hommens gebaar zal de woede zoals verwoord door Hardeman niet verstommen. Banken geven de komende tijd nog meer redenen om boos te blijven.
3) Alt-A en euro-problemen
22 miljard euro Zo groot is het pakket rommelhypotheken van ING, waarover de staat het risico loopt. Kan resulteren in flinke verliezen.
1) Rente, rente, rente Fijn hè, zo’n spaarrente van 2 procent bij een oplopende inflatie? En sta je even rood, dan betaal je woekerrentes over het krediet. Ook zo prettig is de flink verhoogde risico-opslag op uw hypotheek, die de kredietverleners na de crisis invoerden. Tegelijkertijd hollen de verzekeringsdochters van de banken uw vermogen uit met woekerpolissen, waarvoor ze niet voldoende compenseren. Het rentebeleid van banken heeft een duidelijke reden. Banken moeten hard werken om hun buffers te verbeteren, om bij een volgende klap niet meteen om te vallen. Hoe? Liever niet door voor eigen rekening en risico te speculeren – we hebben gezien wat daarvan komt. Dan maar geld verdienen door klassiek te bankieren: met rentemarges. Daarbij worden de banken geholpen door heel soepel monetair beleid, waardoor lenen voor de sector heel goedkoop is. Leen de eu-
De Amsterdamse Zuidas, met de gebouwen van ABN Amro en ING. MIRANDE PHERNAMBUCQ / HOLLANDSE HOOGTE
ro’s vervolgens uit tegen hogere tarieven en de marge verbetert zienderogen – daar heb je geen krijtstreep voor nodig, laat staan een bonus. Vooral mensen met een variabele hypotheekrente kennen de truc maar al te goed.
En dan nu het slechte nieuws: door de stijgende inflatie is de kans groot dat de Europese Centrale Bank aan de handrem trekt en de rente verhoogt. Geld lenen wordt zo nog duurder. Hoe leuk de hogere winsten ook zijn voor aandeelhouders, bij klanten
roept het beleid de nodige frictie op. Zoveel zelfs dat de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) een onderzoek is gestart naar de Nederlandse hypotheekmarkt, na klachten van de Vereniging Eigen Huis. De uitkomst daarvan volgt begin 2012.
Er zijn maar weinig analisten die denken dat Griekenland zijn schulden in zijn geheel gaat afbetalen. Ook over Portugal bestaan op dit punt grote twijfels. Want hoe moet een land aflossen als snoeiharde bezuinigingen een nog grotere recessie en hoger begrotingstekort veroorzaken? Er komt daarom een moment, zo verwachten topeconomen als Willem Buiter van Citibank, dat Griekenland zijn schulden moet ‘herstructureren’. Daarmee wordt bedoeld dat obligatiehouders hun geld niet geheel terugkrijgen of onder andere voorwaarden. Wie zijn die obligatiehouders? Onder meer de Nederlandse banken, die samen voor 7,8 miljard euro staatsobligaties van probleemlanden in hun boeken hebben staan, blijkt uit openbare gegevens van de Europese stresstesten. ING is de grootste schuldeiser met 5,5 miljard euro aan obligaties, waarvan 2,4 miljard Griekse schuld. De afwikkeling hiervan gaat nog veel heibel geven. ING is ook nog eigenaar van een pakket Amerikaanse rommelhypotheken (Alt-A). De Nederlandse overheid heeft begin 2009 een groot deel van de risico’s overgenomen (van 22 miljard euro aan rommelpakketjes) om te voorkomen dat ING in grote problemen zou komen. Maar met de Amerikaanse huizenmarkt gaat het allesbehalve goed. Kortom, als de bonusgeile bank weer richting afgrond gaat, mag de belastingbetaler opnieuw de portemonnee trekken. Hoeveel bank wil je hebben?
Pardoes
Bahamabiggen
Nog even wachten
Een 12-jarig Gronings meisje beviel vorige week plotsklaps van een baby, terwijl ze op excursie was met haar school.
Voor biggetjesliefhebbers zijn de Bahama’s een interessant vakantieoord. Hier zwemmen de varkens ’s middags vrolijk in zee om af te koelen.
Uit onderzoek is gebleken dat we pas echt gelukkig zijn na ons 70e levensjaar: dan zijn alle betalingen achter de rug en je hebt zeeën van tijd.
5
Mijn ouders zijn meegespoeld en ik heb geen idee waar ze zijn.
Eerst
Medewerker Fukushima-centrale in een mail aan Tokio
‘Laten weten hoe zwaar het is. Dat is alles wat ik wil’ #Fukushima
Een Fukushima-medeweker geeft in een gelekte e-mail inzicht in zijn drama. ‘Ik kan hier niet meer tegen!’ Redactie buitenland Amsterdam V
‘Dit is (naam verwijderd) van de kerncentrale Fukushima Daini. We hebben elkaar in het verleden een paar keer ontmoet bij vergaderingen. Ik ben blij een mail van je te krijgen. Ik heb geschreven omdat ik hoopte dat anderen zo beter onze situatie zouden begrijpen. Hoewel we ons nog steeds midden in het gevecht bevinden, stelde het me gerust dat ik word gesteund door iemand als (naam verwijderd). Ik wil alleen dat mensen begrijpen dat er veel mensen zijn die vechten onder zeer moeilijke omstandigheden in de kerncentrales. Dat is alles wat ik wil.’ ‘Huilen heeft geen zin. Als we nu in de hel zijn, is het enige wat we kunnen doen opkrabbelen naar de hemel. Kijk alsjeblieft uit voor de verborgen kracht van kernenergie. Ik zal ervoor zorgen dat we het herstel inzetten. Ik zou je willen vragen om ons te blijven steunen. Veel dank van een Fukushima-werker.’ Deze medewerker van de Dainicentrale lucht zijn hart in een mail aan een collega die op het hoofdkwartier in Tokio werkt. Tenminste, dat denkt hij. Inmiddels lucht hij zijn hart aan de hele wereld dankzij The Wall Street Journal die de mailwisse-
ling vorige week inzag en gisteren een vertaling van de Japanse mailtjes online zette. Even daarvoor had een woordvoerder van Tepco, de uitbater van de Fukushima-centrales, bevestigd dat het om echte mails van twee van hun medewerkers ging. Het antwoord van de collega liegt er niet om. Tuurlijk kan hij de juiste woorden niet vinden en zou hij overstelpt worden met tranen, ware het
0-$ ( .$$ %-.$ , 0-+ $%)3)1
ook wel voelen’, zo schrijft hij. Waarschijnlijk wel. De afgelopen dagen zwelt de kritiek op Tepco aan. Het bedrijf zou onverantwoordelijk met zijn medewerkers zijn omgegaan. Vooral president Masataka Shimizu, die zich kort na de aardbeving en de tsunami een week ziek meldde, krijgt het te verduren. Shimizu (66) gaf op 13 maart een persconferentie en heeft zich sindsdien niet meer in het openbaar vertoond.
52' 4 4 4 ,
# 82+ 8%3+ '
Weggevaagd
Tepco nationaliseren? De Japanse regering heeft Tepco een laatste waarschuwing gegeven. Als het bedrijf de problemen bij de kerncentrale niet kan oplossen, kan de regering Tepco nationaliseren.
niet dat hij ‘iemand is die in Tokio woont en van elektriciteit geniet, dus kan er geen tijd worden verspild aan tranen.’ Volgens hem worstelen zijn stadgenoten met het gebrek aan eten en drinken en liggen ze wakker van de mogelijke verspreiding van radio-actieve stoffen. Ook bemerkt hij toenemende woede van veel Japanners richting Tepco. ‘Maar dat zullen de directeuren van Tepco inmiddels zelf
Pinokkio
Rookvoorlichting onder druk door bezuiniging?
De ‘Fukushima-werker’ reageert in zijn volgende mail dat Tepco de schuld moet krijgen voor de besmetting met radioactieve materialen die zijn vrijgekomen. Maar liever nog heeft hij het over zijn persoonlijke drama en dat van zijn collega’s in Fukushima. ‘Zoals je misschien wel weet zijn de meeste werknemers op 1F en 2F inwoners van het rampgebied en slachtoffers van de aardbeving. Van velen van hen zijn de huizen weggevaagd. Ikzelf moest tijdens de ramp de hele tijd op het hoofdkwartier van de centrale blijven. Mijn hele woonplaats, Namie-machi, is weggevaagd door de tsunami. Mijn ouders zijn toen meegespoeld en ik heb geen idee waar zij nu zijn. Normaal zou ik zo snel als ik kon naar hun huis zijn gerend, maar ik kan niet eens in de buurt komen omdat het een evacuatiegebied is.’ ‘Ondertussen ben ik keihard aan het werk onder deze gekmakende omstandigheden... Ik kan er niet meer tegen!’
Niet waar / Deels waar / Waar
'2 /+5+ ' 2/'2+ '2 /+0+/+5'' '2 '7'*+ 0*+ 8 )'8+' 4" )0)++ !22
* &8*
2)8 (++5 2++ . 8''*+ 7+)0 &8*
2+ + 8++ (+7+/+* 2+ 82+ 8%3+4 8''7 7+)0 #. , &8*6
) $2) '))2 # ')$2 0++- 3 '7 + 7++ ++ +)2'7+ (27+ ''(2+*2/ '8+/++7*4 + '/ '8+7235 *+ 52' + 3'' 2+*++ 8''* (23' 1 52/ 3+ '(+8+6 + *2 (27+ '(+8+ 5 3+ +7 (+77+ '7 8%+4 + 5 3+ '(+8+ *2+ 8''*+ 7'+ 7'+ 2/''4 + (+''7 7+)0 ''725+4 ++ ''(2+*2/ 2 /+7*2/ + 8+ # 8'' + 7'/ *+ ''* +54
-)& %))22) )2 Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar:
[email protected] Peter Wierenga Amsterdam V
Wat is de bewering? ‘De kennis over roken is aan het afnemen. Op de voorlichting over roken op scholen wordt ook bezuinigd.’
Wie zegt dat? Stivoro, de stichting die zich inzet om het tabaksgebruik in Nederland terug te dringen.
Waar zegt deze organisatie dat? In dagblad Spits! van gisteren.
Hoe zat het ook alweer? Uit CBS-cijfers blijkt dat een op de vijf jongeren tussen de 15 en 25 jaar dagelijks rookt. Volgens Stivoro komt dit mede door de bezuinigingen op voorlichting aan de jeugd.
Wat is waar? Het ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport (VWS) moet volgens het regeer- en gedoogakkoord jaarlijks 50 miljoen euro minder uitgeven aan subsidies voor preventie. Die bezuiniging treft niet alleen de ontmoediging van alcoholgebruik, maar ook het tegengaan van roken. Sowieso stopt minister Edith Schippers met ‘massamediale campagnes over een gezonde leefstijl’. Dat heeft ze de Tweede Kamer op 26 januari laten weten. Maar voor de rest moeten de maatregelen nog concreet ingevuld worden, vertelt woordvoerder Annette Dijkstra van VWS. ‘In mei komt de minister met een notitie over het preventiebeleid.’ De bezuiniging uit het regeer- en gedoogakkoord gaat pas volgend jaar in. Dit jaar blijven de bedragen die Schippers uittrekt nog op hetzelfde niveau. Zo reserveert het ministerie 680.000 euro voor leefstijlvoorlichting aan de jeugd over tabak. Ook Stivoro krijgt dit jaar nog hetzelfde bedrag als vorig jaar: ruim 1 miljoen euro. Dat sommige voorlichtingsprogramma’s op scholen gestopt zijn, heeft een andere reden. ‘Die bezuiniging is nodig omdat we door KWF Kankerbestrijding en het Ast-
mafonds met eenderde gekort zijn’, reageert woordvoerder Lies van Gennip van Stivoro. ‘Daardoor moeten we prioriteiten stellen.’ Zo worden de acties ‘rookvrije school’ en ‘tegengif’ al per 2010 op veel scholen niet meer gehouden. Lespakketten voor basis- en middelbare scholieren zijn er nog wél. ‘Die keuze hebben we gemaakt omdat voorlichting aan de jeugd relatief duur is, in verhouding tot het effect.’ Afschrikkende plaatjes op sigarettenpakjes zijn bijvoorbeeld effectiever.
Eindoordeel De bewering is deels waar. Stivoro kiest nu zélf voor minder voorlichting op school, omdat ze minder geld krijgt van twee fondsen. De kans is groot dat de bezuinigingen van het kabinet gevolgen zullen hebben voor de (overgebleven) programma’s op scholen, maar dat is onzeker.
/+3')$2/2")
Reactie Lies van Gennip: ‘Het klopt dat de exacte invulling van de bezuiniging op het antirookbeleid nog niet bekend is, maar er gaat hoe dan ook minder geld naar voorlichting.’
Politiek 2.0
Weet wie je date
Te koop: vliegdekschip
Het Engelse Labour parlementslid Kerry McCarthy is de eerste politica die een iPad gebruikte voor een speech in het parlement.
Een man die zijn zus al dertig jaar niet had gezien heeft weer contact met haar. Bij een blind date kwamen ze er achter dat ze broer en zus zijn.
De Britse marine heeft een van haar vliegdekschepen te koop gezet op een veilingsite voor tweedehands spullen.
6
Als de toevoer stopt, hebben we een probleem.
Eerst
Bobberd van der Linden Suzuki Nederland
Made in Japan: de productie hapert #Japan
De ramp in Japan kan een onverwachte invloed hebben op consumenten wereldwijd. Julien Althuisius Sanne Rooseboom Amsterdam V
Mocht u een nieuwe laag lak voor uw zwarte Ford willen, het kan even niet. De zwarte verf, Xirallic, wordt maar in één fabriek ter wereld gemaakt, een fabriek in het meest getroffen stuk van Japan. In het geheel van vreselijkheden is het een detail, natuurlijk. Maar overal ter wereld ontbreken de komende weken ingrediënten, radertjes in grotere producties, omdat Japan ze niet kan leveren. Zo heeft Chrysler zijn dealers laten weten dat auto’s in tien kleuren niet besteld kunnen worden. De productie van Toyota in Japan ligt in twaalf onderdelenfabrieken stil, waardoor de productie van Toyota’s in de Verenigde Staten al is teruggeschroefd. Sony Corp is gestopt met de productie van digitale camera’s, cameralenzen, flatscreen-tv’s en andere elektronica. Toshiba heeft een lagere productie voor het maken van chips.
Een verwoeste Toyota-dealer in het Japanse Minamisanriku.
Voorraad In Nederland lijkt het effect mee te vallen. Uit Japan importeren we volgens het CBS jaarlijks 9 miljard euro aan goederen; vooral computers, printers, telefoons, tv’s en auto’s. De meeste bedrijven die werken met Japanse technologie of onderdelen, hebben nog genoeg op voorraad. Maar net over de grens, bij automonteur Ford in het Belgische Genk, worden begin april vijf dagen van economische werkloosheid ingelast om te vermijden dat het bedrijf door een tekort aan onderdelen uit Japan stil komt te liggen. Voor Suzuki Nederland zijn de gevol-
REUTERS
gen van de ramp nog niet helemaal duidelijk, zegt woordvoerder Bobberd van der Linden. ‘Er liggen nog wel wat fabrieken plat, om verschillende redenen. Zo maken ze ook zo min mogelijk gebruik van elektriciteit. Eerst aan de groep denken, dan pas aan jezelf, dat is de Japanse cultuur.’ Wie net een auto heeft besteld hoeft zich voorlopig geen zorgen te maken. ‘Wat vaart is al onderweg. En we hebben het geluk dat het grootste volume dat we verkopen uit Hongarije en India komt. Maar die zijn ook
afhankelijk van Japanse onderdelen. Als de toevoer daar naar toe ook stokt, wordt het wel een probleem.’ Ook autofabrikant Nissan ziet voorlopig weinig beren op de weg. ‘Ruim 95 procent van de auto’s in Nederland en Europa wordt buiten Japan geproduceerd. Dat wil niet zeggen dat we niet geraakt zijn. Er is één fabriek die wel stil ligt, daar maken ze V6-motoren. Maar wij hebben het geluk dat er maar weinig auto’s in Nederland zijn met zo’n motor.’ Canon, dat onder andere foto- en vi-
deocamera’s maakt, is in eerste instantie ook getroffen door de natuurramp. Acht fabrieken werden tijdelijk gesloten, maar bij vijf daarvan is volgens woordvoerster Machteld van Herwijnen de productie ‘geheel of gedeeltelijk hervat.’ Volgens de Japanse ambassade in Den Haag bestaat er vanuit de Japanse overheid nog geen overzicht van producten die lijden onder de ramp. Alle economische aandacht gaat naar wat dit betekent voor de Japanse economie.
Destructie in stilte Russia Today filmde maandag het geheel verwoeste havenstadje Kessenuma. Zonder enig commentaar. X www.depers.nl/qr1
Google wil een sterrencast uit Hollywood #YouTube
Met YouTube gaat Google de strijd aan met de televisie. Sterren moeten de kijkers aan zich gaan binden. Stephen Foley New York V
Google lijkt Hollywoodglans te gaan geven aan zijn YouTube-site. Zo hoopt de webreus een nieuwe generatie kijkers definitief weg te snoepen bij de traditionele tv-zenders. Naar verluidt heeft het bedrijf verschillende bureaus in Hollywood benaderd in de hoop grote sterren zo ver te krijgen dat ze originele content voor YouTube gaan maken, of zelfs nieuwe zenders op de site zullen starten. Google hoopt dat acteurs hun nieuwste projecten niet langer op tv of in de bioscoop zullen lanceren, maar op internet. YouTube, dat begon als een oneindige stroom homevideo’s, werd in 2006 door Google gekocht. Sindsdien is het in toenemende mate een
site geworden voor professionele content, eerst door de toevoeging van muziekvideo’s met copyright, later ook door origineel drama. Google wil de kwaliteitsvideo graag onder de aandacht brengen rond de zesde verjaardag van YouTube in mei. Het bedrijf betaalt Hollywoodsterren een voorschot, en ze krijgen een deel van de advertentieinkomsten. Het gerucht gaat dat Creative Artists Agency, dat Brad Pitt and George Clooney in huis heeft, en William Morris Endeavor Entertainment, dat Johnny Depp and Gwyneth Paltrow vertegenwoordigt, bij de bureaus horen die door Google benaderd zijn.
Twee miljard Iedere dag worden er meer dan twee miljard YouTube-filmpjes bekeken. De site claimt dat er iedere minuut meer dan 24 uur aan video geüpload worden, en dat er in 60 dagen meer geüpload wordt dan de drie grootste zenders in de Verenigde Staten in 60 jaar kunnen uitzenden.
Muziekvideo
Bieber-fever op YouTube De strategie van YouTube om professionele muziekvideo’s op de site te zetten werpt vruchten af. Baby van Justin Bieber haalde als eerste YouTube-video meer dan 500 miljoen views. Tweede plaats van best bekeken video’s: Bad Romance van Lady Gaga. Beiden scoren overigens ook hoog op het lijstje ‘meest gehaat’.
In een recent nieuw overzicht van Nielsen, het officiële kijkcijferbureau in de VS, dat nu ook internet in de gaten houdt, staat dat mensen steeds meer online video kijken, waardoor internet in toenemende mate een bedreiging wordt voor de traditionele televisie. Het aantal online kijkers was in januari slechts 3 procent toegenomen vergeleken met een jaar eerder, maar de tijd die ze besteedden aan internetvideo steeg met 45 procent doordat kijkers complete programma’s en films consumeerden. Op YouTube neemt het aandeel van professioneel gemaakte video’s in de top-100 meest bekeken filmpjes toe tot 86 procent in de laatste drie maanden, volgens Hudson Square Research. Dat maakt YouTube een veel winstgevender business voor Google. Adverteerders zijn minder terughoudend als ze hun producten naast professioneel gemaakte content kunnen plaatsen. Potentieel controversiële homevideo of video van slechte kwa-
liteit kan afbreuk doen aan hun campagnes.
On demand Maar terwijl YouTube een pionier was met video’s op internet, loopt de site het risico van het toneel te verdwijnen door eveneens steeds professionelere concurrenten. Amerikaanse zenders hebben Hulu gecreëerd om tv-programma’s on demand aan te kunnen bieden op het web. Veel tv-shows worden ook online gezet op de websites van de zenders zelf. In de tussentijd streamt Netflix, dat begon als een postorderdvd-verhuurbedrijf, recente uitzendingen. Sociale netwerken als Facebook en MySpace moedigen onafhankelijke filmmakers ook aan om programma’s voor hun sites te maken. In andere landen ontstaan vergelijkbare diensten. Ze hebben alleen nog niet de beschikking over het kijkerspotentieel dat Hollywood kan leveren. © The Independent
Twitterslang
Spiderman
Grote vangst
De ontsnapte cobra uit de Bronx Zoo in New York heeft in een dag al 30.000 volgers verzameld op Twitter. Het reptiel is nog niet gevonden.
De Franse klimmer Alain Robert, alias de Spiderman, heeft in zes uur het hoogste gebouw ter wereld, de Burj Khalifa in Dubai, beklommen.
Een vader en zoon uit Heerlen hebben een kluis uit het water gevist. Deze was 22 jaar geleden gestolen. De inhoud leidde naar de eigenaresse.
Amsterdam mikt nog te veel op de blowende rugzaktoerist.
Eerst
Vincent van Dijk Hotelwatcher
Amsterdam puilt uit van de luxe hotelkamers #Tophotels
In en rondom Amsterdam dreigt een overschot aan luxe vier- en vijfsterrenhotels. Tjeerd Wiersma Amsterdam V
Terwijl de gemeente Amsterdam teleurgesteld is dat de toename van het aantal hotelkamers in de stad ver achterblijft bij de plannen van vijf jaar geleden (geen 9.000 nieuwe hotelkamers tegen 2015, maar hooguit 5.500), dreigt er juist een overschot aan luxe hotelkamers in Amsterdam. En tegelijk een tekort aan betaalbare hotelbedden. De ene na de andere internationale hotelketen ontvouwde de afgelopen weken plannen om nieuwe vier- en vijfsterrenhotels in en rondom Amsterdam neer te zetten. Daaronder de prestigieuze Hyatt en het Steigenberger, de Duitse eigenaar van het Kurhaus in Scheveningen. En op 29 april opent het zeer luxueuze naast het Centraal Station gelegen Mint Hotel – met 553 kamers groot voor Amsterdamse begrippen – zijn deuren. Later dit jaar volgen het Eden Manor Hotel (4 sterren), het Crowne Plaza Symphony (5 sterren) aan de Amsterdamse Zuidas en het Conservatorium Hotel (5 sterren). Aan vier- en vijfsterrenhotelbedden (prijs 110 tot 320 euro) geen gebrek.
Te ambitieus Toch is dit niet het enige soort hotel waar Amsterdam op zit te wachten. Veel liever zouden burgemeester en wethouders zien dat er in de hoofdstad ook meer betaalbare hotelkamers (in de prijscategorie 80 tot 110 euro) bij komen. Daar zijn er nog steeds te weinig van. De gemeente wil
Het nieuwe Mint Hotel.
graag nieuwe hotels omdat de stad de komende jaren anders toeristen en grote congressen zou mislopen. Bovendien zou de toename met negenduizend kamers, zoals oorspronkelijk gepland was, de relatief hoge kamerprijzen in de hoofdstad drukken. De hotelindustrie zelf waarschuwt ondertussen al jaren dat de groeiplannen van de stad veel te ambitieus zijn (met dank aan de crisis) en tot overaanbod, een prijzenslag en faillissementen van kleine hotels leiden. Niet alleen het aantal betaalbare en kleinschalige hotels valt tot nu toe tegen in Amsterdam. Ook de plannen om hotels beter over de hoofdstad te spreiden, zijn nog niet goed uitgepakt. De groei van het aantal kamers had vooral moeten plaatsvinden bui-
7
Column Hans Wiegel
ING en bonussen
e bestuursvoorzitter van ING, de heer Hommen, is een achtenswaardig man. Ook de man die bij deze bank-verzekeraar zijn verantwoordelijkheid heeft genomen en een grote prestatie heeft geleverd. Hommen maakte zijn carrière bij Philips en was op het moment dat de financiële crisis uitbrak, voorzitter van de raad van commissarissen bij ING. Bestuursvoorzitter Tilmant trad af en Hommen nam diens positie over. Zoiets zie je zelden. En hij deed dat in 2009 zonder daarvoor salaris te willen ontvangen. In de afgelopen paar jaar hebben voorzitter Hommen en zijn raad van bestuur het uitstekend gedaan. Er is met groot succes gesaneerd en gereorganiseerd. De strategie is uitgezet. ING Direct, de misgreep van ING in de Verenigde Staten, wordt verkocht. De bank- en verzekeringspoten worden gesplitst. ING maakt winst, de koers is gestegen. De aandeelhouders, de medewerkers, de klanten kunnen tevreden zijn. Datzelfde geldt voor de staat en de belastingbetaler. De staatssteun wordt met de boete, die bij de steunverlening was afgesproken, afgelost. Het was dan ook volstrekt redelijk dat de raad van commissa-
D
ten het centrum, omdat daar al een opeenhoping van hotels is ontstaan. Ook het overaanbod van reeds bestaande vier- en vijfsterrenkamers is niet verdwenen. Het Amsterdamse college concludeerde daarom al voorzichtig dat de komst van nieuwe tophotels misschien moet worden ontmoedigd. Terwijl het hotelwezen zelf juist interesse heeft in het duurdere segment. Bij de gemeente doen ze er ondertussen van alles aan om ook betaalbare hotels naar de stad te halen. Een voorbeeld daarvan is het Ramada Apollo, een driesterrenhotel met 450 kamers dat in 2013 aan de rand van de stad moet opdoemen. En Amsterdam is nog in gesprek met andere hotelketens die in het meer betaalbare segment (2 en 3 sterren) opereren. Vandaag bespreekt wethouder Caroline Gehrels van Economische Zaken samen met raadsleden hoe het verder moet met het Amsterdamse hotelbeleid.
Gemiste kans Een van de dingen waar de stad volgens ‘hotelwatcher’ Vicent van Dijk op zou moeten letten, is dat er ook een ander soort toerist naar de hoofdstad komt. ‘Amsterdam heeft een marketingprobleem.’ In plaats van in te zetten op de blowende rugzaktoerist die hier voor een appel en een ei wil overnachten, zou Amsterdam het juist moeten hebben van jonge mensen die goed verdienen en net even ietsje meer willen betalen voor een hotelkamer. ‘Die doelgroep geeft nog steeds de voorkeur aan een weekendje Londen, New York of Berlijn. Dat komt omdat Amsterdam ze ook qua accommodatie nog steeds onvoldoende te bieden heeft.’ Een gemiste kans, vindt de hotelkenner.
rissen besloot Hommen en zijn team een bonus te verstrekken. Precies volgens de regels die daarvoor – in overleg met het ministerie van Financiën – waren vastgelegd. De RvC van ING, met daarin prominent oud-voorzitter Lodewijk de Waal van de FNV, heeft dat zorgvuldig overwogen. Natuurlijk was daarbij ook bedacht dat er rumoer over zou ontstaan. Dat dat vervolgens niet alleen opgepakt, maar verder werd aangelierd door de politiek, zegt alles over de huidige manier van politiek bedrijven. Optiek en akoestiek, zei een befaamd politicus eens. Goedkoop geroep, voor de bühne. Met z’n allen tegen de top van ING. Succes verzekerd. Wat zou er in Den Haag gezegd zijn, als Hommen niet zo krachtig was opgetreden? En wie daar zou het beter hebben gedaan? Helaas is het bestuur van ING gezwicht voor de waan van de Haagse dagbesteding.
Hans Wiegel is oud-VVD-politicus.
Nederlander vast in Peru Huur omhoog met 1,3% Lima In de Peruaanse hoofdstad Lima is de voortvluchtige Nederlander Patrick van den B. opgepakt voor een dubbele moord. Hij zou zijn vrouw van 29 en hun zoontje van zes maanden hebben omgebracht.
Den Haag De huren gaan dit jaar met maximaal 1,3 procent omhoog. Dat heeft minister Donner gisteren aan de Kamer laten weten. De prijs mag extra stijgen in gebieden met een gebrek aan huurwoningen.
Alweer record voor België #Record
België gaat opnieuw de boeken in met een record. Dit keer dat van ‘land zonder regering’. Redactie buitenland Amsterdam V
België heeft er sinds gisteren weer een wereldrecord bij: het is het land dat het langste zonder regering zit, namelijk al 289 dagen. Op donderdag 17 februari braken onze zuiderburen al het wereldrecord ‘land zonder regeerakkoord’ of ‘langste onderhandelingen’. Daarvoor was Irak de houder van dit dubieuze record met 249 dagen. Veertig dagen na het regeerakkoord werd er toen alsnog een regering gevormd in Irak. In België is noch een regeerakkoord noch een regering in beeld. Net als bij het vorige record gingen ook nu weer veel jongeren de straat op om het ‘te vieren’. Bij de actie ‘Op naar het Frietplein’ demonstreerden jongeren in onder meer Leuven, Gent en Brussel tegen splitsing van hun land.
Kwaliteitsshow
Run op roze boot
Schnellheidsduivel
In Zuid-Afrika is een talentenjacht gestart waarin naar toekomstige pornosterren wordt gezocht. Duizend kandidaten schreven zich in.
220 organisaties – een record – hebben zich voor de Gay Pride aangemeld. Loting zal bepalen welke 80 boten kunnen meedoen.
De Duitse politie heeft een man aangehouden die 290 kilometer per uur reed op een snelweg waar hij maar 100 mocht. Zijn rijbewijs is ingenomen.
8
In de Lijst der Lijsten staan alleen staatsbedrijven.
Dossier Olie
Het zwarte goud maakt #Macht Ooit, nog niet zo lang geleden, werd met olie vooral heel veel geld verdiend.
De tijden veranderen. Nu is olie macht, en dat is misschien nog veel belangrijker dan geld.
$!&&!
'$"#
""$(!
'%!
!
+
)"
'%!
*%&!
" $+ " $+
!*'
"#"#$"'!&! '%! " $+ $!&&! $! !
! )" $ $% $&!
$*+ "(&
Mark van Assen Amsterdam V
Ze heetten de Zeven Zusters en ze waren de mooiste meisjes van de wereld. Of in elk geval de rijkste. Ze verdienden miljarden en miljarden dollars, omdat zij iets hadden wat iedereen wilde hebben: olie. Hun glorietijd ligt in het midden van de vorige eeuw. Standard Oil of New Jersey, Royal Dutch Shell, AngloPersian Oil Company, Standard Oil Company of New York, Standard Oil of California, Gulf Oil en Texaco; dat was lang geleden. Nu zijn ze opgeheven of gefuseerd en heten ExxonMobil, BP, Chevron en Shell. (Er zijn er inderdaad nog maar vier over.) Het gaat ze nog steeds goed, maar het echte geld wordt tegenwoordig verdiend door heel andere bedrijven: de National Oil Companies (NOC), de staatsoliebedrijven. De nationale overheden hebben de kip met de gouden eieren gevonden. In cijfers: de komende dertig jaar
komt 90 procent van de ruwe-olieproductie voor rekening van NOC’s (nu is dat al 75 procent). Nog wat cijfers: in de toptien van ‘s werelds best draaiende olieboeren staan vijf staatsbedrijven. Op nummer 1 Saudi Aramco (uit Saoedi-Arabië), op 3 staat NIOC (Iran), op 4 PDV (Venezuela), op 8 PetroCina en op 10 Pemex uit Mexico. De toptien wordt aangevuld door ExxonMobil, BP, Shell, Chevron en Total. En in de allerbelangrijkste rangschikking, de Lijst der Lijsten, die van de bedrijven met de grootste olie- en gasreserves, staan alléén maar staatsbedrijven. Na Saoedi-Arabië volgen Iran, Qatar, Irak, Venezuela, Abu Dhabi, Koeweit, Nigeria en Algerije. Niks alle macht aan de aandeelhouders, dus. Alle macht aan de staat!
Bakken vol geld Maar is dat erg? Dat ligt aan wie je het vraagt. De Saoedische, Chinese, Iraanse etc. overheden vinden het helemaal niet erg. Die krijgen, zeker in
259,9
geregeld dat de inkomsten in een speciaal fonds vloeien waaruit ontwikkelingsprojecten worden gefinancierd. Ook wordt er geld uitgetrokken om de arme regio’s van het land te voorzien van goedkope brandstof.
miljard vaten olie Dat is de bewezen reserve van Saoedi-Arabië. Daar kunnen ze nog tientallen jaren mee voort. De nr. 2 is Iran met 136,2 miljard.
tijden als deze waarin een vat ruwe olie meer dan 100 dollar doet, bakken vol met geld binnen. En dat hoeft niet naar de aandeelhouders; de overheid kan er mee doen wat ze wil. In veel landen gaat in elk geval een deel van het geld naar de armen, het onderwijs, brandstofsubsidies en allerlei andere sympathieke zaken. Als lichtend voorbeeld hiervan wordt door deskundigen vaak Kazmunaigaz aangehaald, het oliebedrijf van Kazachstan. De regering heeft het zo
Ferrari of Kadett? Helaas is dat niet overal zo. Vaak wordt de belangrijke lange-termijnfunctie van een oliebedrijf, het aanvullen van reserves en het uitbreiden van de productie, met liefde ingeruild voor gewin op korte termijn. Hoe kan ik als regering met heel veel geld ervoor zorgen dat ik de volgende verkiezingen win? Door cadeautjes te geven aan de bevolking. Hoe kan ik mijn regionale of globale machtspositie behouden dan wel versterken? Door te dreigen met het afsnijden van de brandstoftoevoer aan klanten (zoals Rusland dat deed met Oekraïne). Hoe kan ik ervoor zorgen dat ik nog machtiger word? Door enorm veel wapens te kopen, zoals Saoedi-Arabië. Geen land ter
wereld besteedt relatief gezien meer geld aan defensie. De sjah van Iran probeerde dat in de jaren zeventig ook, maar was iets te enthousiast. Hij kocht de allermodernste vliegtuigen, terwijl hij niet eens piloten had. En, ook populair, je kunt het heel banaal aan jezelf uitgeven. De sjahs, sjeiks, prinsen en presidenten van deze wereld die gezegend zijn met een grote olievoorraad rijden over het algemeen liever in een Ferrari dan in een Opel Kadett. Het is natuurlijk niet gezegd dat de ‘normale’ oliebedrijven wel een goed hart hebben. Die zijn vooral op aarde om zoveel mogelijk geld te verdienen, voor zichzelf en voor de aandeelhouders. Maar ze zorgen er in ieder geval wél voor dat de schaarse fossiele brandstoffen die we hebben zo efficiënt mogelijk naar boven worden gehaald. Bij hebberige overheden, vaak niet van het democratische soort, gaat het vaak eerst om het snelle eigenbelang en niet om het uiteindelijke landsbelang.
NAM
Schoonebeek
Einde
De Nederlandse Aardolie Maatschappij BV (NAM) is de grootste producent van aardgas en aardolie in Nederland.
Van na de oorlog tot 1996 won de NAM in het Drentse Schoonebeek olie met jaknikkers. Ook in West-Nederland werden olieveldjes aangeboord.
In 1996 werd de olieproductie in Schoonebeek na 250 miljoen vaten gestopt. De olie bracht nog slechts 10 dollar per vat op.
De excessen zijn bekend: paleizen, jachten, juwelen.
Dossier Olie
9
de staat oppermachtig Saudi Aramco Zwemmen in de olie en in het geld De allergrootste. Het is nauwelijks voor te stellen hoeveel geld er wordt binnengehaald in de woestijn van Saoedi-Arabië. Naar eigen zeggen hebben de sjeiks een oliereserve van bijna 400 miljard vaten, maar waar ze dat getal op baseren willen ze niet zeggen. Ze laten ook niemand toe om dat uit te zoeken. Boze tongen beweren daarom dat ze in werkelijkheid veel minder hebben. Hoe het ook zij,
dankzij de olie zwemmen de Saoedi’s (of eigenlijk met name de enorme koninklijke familie en haar vele vrienden) in het geld. De excessen zijn bekend: paleizen, jachten, juwelen en nog meer paleizen. Daarnaast bracht de olie hen ook politieke en militaire macht. Veel landen zijn economisch afhankelijk van de productie van Saudi Aramco, of ze nu willen of niet.
Citaten
‘Op termijn houden we de vraag onder controle met de prijs. En over tien jaar, wie weet? Dan is de olieprijs per vat 100 of 150 dollar.’ Olietycoon T. Boone Pickens op NPR-radio begin 2006.
National Iranian Oil Company (NIOC) Politiek glijmiddel De nummer twee. En de NIOC heeft niet alleen olie, maar ook gas (en heel veel). In Iran is energie vooral een politiek glij- dan wel drukmiddel. Het zoekt zijn bondgenoten met zorg uit, het liefst landen die een probleem hebben met aartsvijand Amerika, en probeert ze te lijmen met lucratieve oliedeals. NIOC is op Saudi Aramco na de grootste leverancier aan China. Om-
gekeerd laat het ook de Chinezen geld verdienen in Iran door ze olieen gasvelden te laten ontginnen. Met de Venezolaanse president Hugo Chávez, nog zo’n vriend van de VS, is eenzelfde deal gesloten. Ondanks alle overvloed aan olie staan er echter nog regelmatig lange rijen voor de Iraanse pompstations. De prioriteiten van de Iraanse oliebazen zijn duidelijk.
‘Ze zeggen dat geld niet stinkt. De aardolie is daar om het tegendeel te bewijzen. Pierre Mac Orlan veelzijdig Franse schrijver (1882-1970).
Pemex Gewoon belasting betalen por favor Mexicaanse melkkoe. Het bedrijf is voor een groot deel in handen van de staat, maar moet gewoon belasting betalen. Heel veel zelfs. Veertig procent van het budget van de Mexicaanse overheid komt van Pemex. Ondertussen moet het bedrijf wel zorgen dat de productie op peil blijft en dat er geïnvesteerd wordt in nieuwe velden. En daar heeft de overheid weer net geen zin in: dat geld moet
dus geleend worden. Zo kan het zijn dat Pemex bijna tachtig miljard dollar aan inkomsten heeft en tegelijkertijd een schuld van meer dan veertig miljard. In tijden van hoge olieprijzen en een hoge productie is er voor de Mexicaanse overheid niet veel aan de hand. Maar als de prijzen dalen of de toevoer stopt, dan is er wel een probleem.
‘Als u de Venezolaanse tegoeden bevriest, dan gaan wij u pijn doen. Dan sturen wij geen olie meer naar de States. Let op, mr. Bush, mr. Danger.’ Hugo Chávez in 2008 in zijn eigen wekelijkse radio- en tv-programma.
Petróleos de Venezuela (PDV) Goed voor de armen Nederland Je kunt van de Venezolaanse president Hugo Chávez zeggen wat je wil (populist, gek, ijdeltuit, schreeuwlelijk), maar niet dat hij zijn arme landgenoten links laat liggen. Een fors deel van het geld dat is binnengebracht door staatsoliebedrijf PDV is gebruikt voor sociale programma’s en het verbeteren van de infrastructuur. Het is niet altijd even duidelijk of Chávez niet vooral het beste voor
heeft met zichzelf, want hij heeft al verschillende keren duidelijk gemaakt dat hij de rest van zijn leven president wil blijven. Vooral de armen (en dat zijn er heel veel) blijven natuurlijk op hem stemmen als ze cadeautjes krijgen. PDV is een van de grootste bedrijven van Zuid-Amerika. Dat maakt brutaal: een paar jaar geleden bood Chávez arme Amerikanen gratis olie aan.
Petro China Een mooi voorbeeld van staatskapitalisme China heeft niet één, niet twee, maar drie staatsbedrijven die olie en gas produceren: CNPC, Sinopec en CNOOC. CNPC is daar de grootste van. Ze zijn alle onderdeel van de Communistische Partij. Maar dat wil niet zeggen dat ze geen winst mogen maken. Sterker: ze móeten winst maken en dat doen ze onder meer door met elkaar te concurreren. Ze moeten ook belasting betalen, heel veel zelfs,
en dat geld vloeit rechtsreeks in de staatskas: een mooi voorbeeld van het staatskapitalisme dat in China zo succesvol is. PetroChina is een onderdeel van CNPC en staat genoteerd aan de beurzen van New York, Hongkong en Shanghai. Wie nu tien mensen vraagt welk bedrijf de grootse marktwaarde ter wereld heeft, zal waarschijnlijk nul keer ‘PetroChina’ als antwoord krijgen. Fout.
Altijd een voorraadje voor het geval dat... De landen die lid zijn van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) in Parijs, de energiewaakhond van de OESO, hebben afgesproken elk te zorgen voor een strategische (nood)voorraad van aardolieproducten van negentig dagen netto-importen. Ook Nederland is dat verplicht. Als de olietoevoer hapert, bijvoorbeeld door de onrust in olieproducerende landen in het Midden-Oosten, dan zitten we niet meteen zonder benzine. De Nederlandse veiligheidsvoorraad is ongeveer 5 miljoen ton. Daarvan wordt 15 procent aangehouden door het bedrijfsleven. De overige 85 procent wordt beheerd door de Stichting Centraal Orgaan Voorraadvor-
ming Aardolieproducten (COVA). ‘De Nederlandse voorraden liggen vooral in de havengebieden van Rotterdam, Amsterdam en Vlissingen’, vertelde COVA-directeur Ted van Dam Merrett onlangs in Het Financieele Dagblad. ‘Maar een deel is opgeslagen in zoutmijnen in Noord-Duitsland.’ Het IEA bepaalt wanneer de lidstaten hun voorraad mogen aanspreken. Dat is het geval als de toevoer naar één of meer lidstaten met 7 procent of meer afneemt. Ingrijpen is sinds de oprichting van het IEA in 1974 pas twee keer gebeurd: in 1991 tijdens de Golfoorlog en in 2005 toen orkaan Katrina de productie in de Golf van Mexico nagenoeg verlamde.
Nieuw begin
Einde
Plat
Op 24 januari gaf minister Maxime Verhagen (EZ&I) het officiële startsein voor hernieuwde oliewinning in en rond Schoonebeek.
Met nieuwe technieken verwacht de NAM de komende 25 jaar nog zo’n 120 miljoen vaten olie uit het Schoonebeekse veld te kunnen winnen.
Daarnaast wordt nog steeds op het Nederlands Continentaal Plat in de Noordzee olie gewonnen.
10
Lichtgewicht auto-onderdelen verminderen brandstofverbruik.
Dossier Olie
Erik de Ruijter Rubber- en kunststofindustrie
#Kunststof Autobanden, wasmiddelen, plastic tuinstoeltjes, kogelwerende vesten, je kunt het zowat niet bedenken of er zit aardolie in. Het onderzoek naar alternatieven neemt een grote vlucht.
Olie in je tank, olie in je panty
V
Rokjesdag zonder panty’s, een potje voetbal zonder bal en 24 bierflesjes zonder krat: ongeveer zo zou ons dagelijks leven eruitzien zonder aardolie. Ook legoblokjes, shampooflessen, antivries en kogelwerende vesten zouden eraan moeten geloven. In veruit de meeste kunststof voorwerpen is namelijk olie verwerkt. Volgens de federatie Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie (NRK) dient 4 procent van de wereldwijde oliewinning als grondstof voor kunststof. Ter vergelijking: 87 procent wordt gebruikt voor energie. ‘De eindigheid van de olievoorraad is niet de grootste zorg van de kunststofindustrie’, zegt Erik de Ruijter van de NRK. ‘De stijgende prijzen wel.’ In de eerste kunststoffen werd helemaal geen olie verwerkt, simpelweg omdat de mogelijke toepassingen van aardolie nog nauwelijks bekend waren. Halverwege de negentiende eeuw werden de eerste biljartballen gemaakt van celluloid, dat als nadeel had dat het extreem brandbaar was. Vijftig jaar later vervaardigde een Amerikaan van Belgische oorsprong de eerste echte kunststof: bakeliet. ‘De oorspronkelijke grondstof van bakeliet was steenkool’, vertelt Julien Cole van het Virtueel Gents Bakelietmuseum. ‘Nadat
men begon met het destilleren van aardolie kwamen de benodigde koolwaterstoffen in zulke hoeveelheden beschikbaar, dat steenkool als grondstof voor de scheikundige industrie werd afgeschreven.’ In de decennia die volgden werd het gebruik van aardolie als grondstof op grote schaal algemeen geaccepteerd. Pas de laatste jaren neemt het onderzoek naar alternatieven een hoge vlucht. Inmiddels zijn er ook zogenaamde ‘bioplastics’ ontwikkeld, kunststoffen waarin biomassa de plaats van aardolie inneemt.
Terug naar het begin ‘Momenteel wordt biomassa bij ongeveer 1 procent van de totale kunststofproductie ingezet’, zegt De Ruijter. ‘De bedoeling is dat dit percentage stijgt tot 25 in 2030. We gaan eigenlijk weer terug naar de start.’ Voorlopig zijn we nog niet terug bij dat begin, toen onze kousen niet van nylon waren en biljarten een stuk spannender was, maar onze gebruiksvoorwerpen geen aardolie behoefden. Want zelfs die ene procent bioplastics is niet écht aardolievrij. Voor het telen en verwerken van biomassa is namelijk nog altijd fossiele brandstof nodig. Toch kunnen we juist dankzij de kunststofindustrie ons olieverbruik reduceren,
volgens De Ruijter. ‘Tegenover die 4 procent olieverbruik door kunststofproductie staan namelijk flinke besparingen. In de West-Europese auto-industrie wordt bijvoorbeeld jaarlijks 3,25 miljoen ton olie gebruikt voor kunststof onderdelen’, legt hij uit. ‘De NRK schat dat die onderdelen het brandstofverbruik verminderen met 12 miljoen ton olie, onder meer door het lichte gewicht.’
GETTY IMAGES
Marleen van Wesel Amsterdam
Scheikunde
Vluchtige olie
Rotterdam
Aardolie bestaat uit: koolstof, waterstof, stikstof, zuurstof en zwavel. Waar aardolie wordt gevonden, bevindt zich vaak ook een aardgasbel.
Bij een lage temperatuur en druk kan men vluchtige stoffen als benzine en nafta uit aardolie destilleren.
De haven van Rotterdam is een belangrijke Europese speler in het chemisch verwerken van olie tot grondstoffen voor plastic, medicijnen, enz.
Je voelt je objectiviteit langzaam verkruimelen.
11
Uw vaste prik voor betrouwbaar nieuws www.speld.nl
Flemmo te Gader Dagblad van het Noorden
Embedded journalistiek voor lokaal nieuws blijft omstreden
Drie woorden voor sneeuw Dirk-Jan Hoek Nuuk V
DE VRAAG IS OF ‘LEKKER KNEDEN’ EN JOURNALISTIEKE OBJECTIVITEIT WEL SAMENGAAN. ‘ALS JE BROOD EET MET BAKKERS, RAAKT JE BLIK VERWRONGEN.’ Richard van der Toren Achterstevoren V
De discussies over de toepassing van embedded journalism in het midden- en kleinbedrijf blijven journalistiek Nederland bezig houden. Journalist Flemmo te Gader van het Dagblad van het Noorden dompelde zich voor een reportage over buurtwinkels drie weken onder in de wereld van meel, machines en rozijnen van de plaatselijke bakkerij in het Groningse Achterstevoren. ‘Je bouwt toch een band op met die mensen en daarmee voel je de objectiviteit langzaam verkruimelen’, aldus Te Gader. De noordelijke journalist benadrukt tegelijkertijd de waarde van een langdurig undercoveronderzoek: ‘Je krijgt zo’n andere kijk. Ik, met mijn beperkte kennis van buurtwinkels, bracht een hele berg aannames en vooroordelen met me mee. Pas als je daar echt werkt, als je gewoon tussen de bakkers staat en zelf een pandabrood in de broodsnijder legt, dat weet je pas wat het betekent: bakker zijn.’ De praktijk van embedded journalism in de Nederlandse middenstand roept echter ook een flink aantal ethische vragen op: kan onafhankelijke meningsvorming gewaarborgd blijven als je zelf het deeg gekneed hebt? Daarnaast is het maar de vraag of ‘embedded gaan’ zoveel waardevolle informatie over receptuur, baktemperaturen en etalagetechnieken oplevert. Buurtbakkerijen zijn niet de enige beroepsgroep die met deze vorm van journalistiek te
‘Pas als je tussen de bakkers staat en zelf een pandabrood snijdt, weet je wat het betekent om bakker te zijn.’
maken zal krijgen: een journalist die anoniem wenst te blijven zal de komende maanden een krantenwijk nemen om de ondergang van de geschreven pers in kaart te brengen, en een collega gaat twee weken bij de plaatselijke kermis in de kraam voor het ballengooien meedraaien. Critici maken zich zorgen over de objectiviteit
MEDIATION EN CONFLICTBEHEERSING ? Het Mediation College leidt u op tot mediator in 8 intensieve en praktijk gerichte cursusdagen door toepassing van een examengerichte leermethode met gecertificeerde trainers en docenten in kleine groepen van 8 tot 12 personen.Mediation draagt bij aan de oplossing van conflicten tussen partijen door resultaat gerichte gesprekstechniek en communicatieve vaardigheden. Op onze website vindt u alle informatie en kunt u zich aanmelden voor de informatieavond of cursus. Telf: 06 - 27200200 of 035 - 5446000, e-mail:
[email protected] Informatieavond 12 april 2011, kosteloos en vrijblijvend Hilton Royal Parc, Soestduinen www.mediationcollege.nl vestigingen: Alkmaar, Amersfoort, Delft
Secretariaat: Alkmaar 072.5272711
Ondernemen iets voor u? Kom dan naar de gratis startersavond Hier krijgt u informatie over allerlei aspecten van het zelfstandig ondernemerschap. Er is een informatiemarkt, een presentatie ‘Starten, hoe doe je dat’ en er zijn interviews met recent gestarte ondernemers. Dinsdag 12 april 2011, aanvang 19.00 uur Wennekerpand Vijgensteeg 2 Schiedam Meld u aan via www.kvk.nl/ietsvooru
van de embedded journalisten. ‘Het is uiteraard goed bedoeld, en ik twijfel niet aan de intenties. Maar als je op een gegeven moment vrienden wordt met je studieobject, als je dagelijks brood met ze eet, dan kan het niet anders dan dat je blik verwrongen raakt. En een subjectief stuk over bakkers is wel het laatste dat we in deze tijd nodig hebben.’
Een uitgebreid taalonderzoek onder 1.000 Inuït heeft uitgewezen dat het aantal woorden dat hun taal kent voor sneeuw, is gereduceerd tot drie. In 1996, de laatste keer dat een dergelijk onderzoek werd uitgevoerd, waren dit er nog tien. Flemmo te Gader, linguïst bij de Radboud Universiteit in Nijmegen en verantwoordelijk voor het onderzoek, luidt de noodklok: ‘Er lijkt sprake van een onomkeerbare trend die zich in een sneltreinvaart voltrekt. In 1965 waren er nog honderd worden voor sneeuw, maar als deze trend zich doorzet is daar over tien jaar niet één meer van over.’ Te Gader wijt de ontwikkeling in de eerste plaats aan de opwarming van de aarde. ‘Als er minder sneeuw is, heb je er ook minder woorden voor nodig. Dit is niet meer dan logisch en je ziet het ook als je het Nederlands vergelijkt met andere talen. Te Gader ziet verder een verandering in cultuur en gebruiken als belangrijke factor. ‘Om een voorbeeld te geven: voor een degelijke iglo zijn wel tien soorten sneeuw nodig. Maar die worden bijna niet meer gebouwd. En de Inuit die nog iglo’s bouwen, halen prefab ijsblokken bij de Gamma of de Hubo.’ Vakgenoot Irma de Ruijter van de universiteit van Harderwijk deelt de bezorgdheid van Te Gader niet: ‘Talen zijn altijd in beweging. Bij het vorige onderzoek, toen Eskimo’s nog leefden van de jacht, was er nog geen woord voor kiloknaller. Nu hebben ze er wel vier woorden voor. Jonge Inuït kennen bovendien wel tien woorden voor Nintendo, een begrip dat vijftien jaar geleden bij hen nog onbekend was.’ De Ruijter vergelijkt de ontwikkelingen met het Nederlands. ‘Het kan erg hard gaan met een taal. Zo is recent gebleken dat Feyenoordsupporters anno 2011 30 procent minder woorden hebben voor ‘doelpunt’ dan in 2001.’
Tolkien zoog alles uit zijn duim Pieter ’t Hoen Harvard V
Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de meeste gebeurtenissen die Tolkien beschrijft in zijn boek Lord of the Rings onmogelijk echt plaats hebben kunnen vinden. Dit plaatst de internationale bestseller in een heel nieuw licht. In een baanbrekende interdisciplinaire studie van antropologen, geologen en ecologen, die vandaag verschijnt in het toonaangevende Science Journal, wordt Tolkien postuum ontmaskerd als een van de grootste oplichters van zijn tijd. Kenners verwachten een ‘literaire aardverschuiving’. De Nederlandse plantkundige Bert Bokhoven, verbonden aan Harvard, was nauw betrokken bij de studie. ‘De zogeheten ‘ents’ zijn biologisch gezien erg onwaarschijnlijk’, aldus de onderzoeker. ‘Planten vertonen soms beweging, ze draaien zich naar de zon of beschermen zich met chemische waarschuwingsmiddelen. Maar het idee dat planten of bomen samen kunnen werken in een gecoördineerde vechtpartij had mijns inziens al eerder alarmbellen moeten laten rinkelen.’ Ook de metershoge spin, waarmee Frodo geconfronteerd wordt in zijn queeste om de Ring om te smelten, ligt onder vuur. ‘Die reusachtige spin is een biologische non-entiteit’, aldus arachnoloog Gilles Springfield. ‘Geleedpotigen kunnen niet veel groter worden dan 70 centimeter. Hun zuurstoftoevoer en pneumatische gewrichten staan grotere afmetingen
niet toe. Ik ben blij dat we die charlatan hebben kunnen ontmaskeren.’ Het nieuws komt bij fans hard aan. Gimgur de Vries, voorzitter van de Nederlandse Tolkienfanclub, is verbijsterd. ‘Jaren geloofden we heilig dat het verhaal op historische gebeurtenissen was gebaseerd. Sommigen van ons voeden hun kinderen op dezelfde wijze op als de hobbits, omdat dat goed voor ze zou zijn. Dit is een klap. Tolkien heeft ons vertrouwen voorgoed geschaad.’
LinkedIn
Bellen
Weer in 2040
LinkedIn is gegroeid naar ruim 100 miljoen passieve gebruikers. Het aantal ‘Eehm ok goed hoor’clicks op uitnodigingen is ruim verdrievoudigd.
T-mobile laat bij wijze van experiment klanten enkele uren per dag bereikbaar zijn. ‘Het is een proefperiode, hele dagen is een meerjarenplan.’
Het KNMI gaat de voorspellingen tot 2040 laten doorrekenen door het CPB. Het instituut biedt burgers hiermee houvast voor de komende jaren.
12
media Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Q&A Erwin Nyhoff
Hollandse Neil Young doet Woodstock Erwin Nyhoff, singer-songwriter, en oud-gitarist van Prodigal Sons, staat in het theater met rockmusical Woodstock The Story, zaterdag te zien in Capelle aan den IJssel. Eindelijk kunt u spelen wat u wilt: sixties-liedjes van Santana, Joe Cocker en The Who. ‘Eigenlijk ben ik een Elvis-fan, maar deze muziek speel ik ook al jaren hoor. Is ook schitterende muziek.’ U bent eerder Neil Young toch, met dat lange haar en die melancholische liedjes, dan Elvis? ‘Ja, dat hoor ik vaker. Bij mij is het eerst Elvis, dan The Beatles, dan de Stones.’
Nederlandse filmacteurs die volle zalen willen trekken – hierboven een beeld uit Dik Trom – kunnen beter hier blijven.
Waldemar wil niet wéér aan de bak als propper #RembrandtAwards
Nederlandse films leveren weer geld op. Miljoenen bezoekers zagen Sint of New Kids Turbo. Bye bye Hollywood? Redactie MSM Amsterdam V
De mini rode loper voor de Escape was drukker met pers en fotografen dan met acteurs – MSM kreeg een paar ellebogen van onze lieve RTLBoulevard-collega’s. Maar de grootsten waren er. René Mioch en zijn Rembrandt Awards, de enige publieksprijs voor film van Nederland, wist Carice van Houten, Barry Atsma en Gijs Scholten van Aschat naar binnen te krijgen voor dit prijzenfestijn dat door hem opnieuw leven ingeblazen is. En hij kreeg er zelf ook een, van 24 karaats goud, uitgereikt door cultuurevangelist Ronald Plasterk.
Omdat Mioch 25 jaar in het vak zit. In een verrassingsfilmpje staken alle beroemde acteurs een veer in zijn reet. Aan de maandagavond-glamour kon je het niet zien, maar Nederlands cinema gaat uitstekend. New Kids Turbo: kassucces. Sint: idem dito. Gooische Vrouwen draait nog niet zo lang, maar de bezoekers trappen er het Pathé-fluweel voor plat. Dromen Hollandse acteurs nog wel van de grote witte letters van Hollywood, als je hier door miljoenen omarmd kan worden? Madame Van Houten, nu al grand lady van het naar kaas ruikende witte doek: ‘Ik ben al een tijdje gestopt met daarvan dromen. Maar ik heb dit jaar ook mazzel gehad, met een paar grote films op mijn pad. Het is echt niet zo dat dat altijd zo gaat.’ Barry Atsma plaatst zich nederig onder zijn collega. ‘Ik hoor van Carice
U gaat zaterdag ook het beroemde nummer Woodstock spelen van Crosby, Stills, Nash en Young, vernamen we. ‘Dat is nog niet eens heel makkelijk, omdat het vierstemmig is. Ik heb een goede band om me heen.’
de verhalen wel. En als zij, zo’n geweldige actrice, het al moeilijk heeft om daar interessante dingen te gaan doen, wie zal ik dan zijn om helemaal door het dak te knallen?’ Eva van der Gucht, de heerlijk corpulente moeder van Dik Trom: ‘Dat lijkt me fantastisch, maar ik ga er niet heen om maar wat te proberen. Dan sta ik weer achter de bar en daar heb ik niet zo’n zin in. En ik ben hier nog lang niet klaar.’ Ook Waldemar Torenstra vreest voor een sloeberbaantje: ‘In Hollywood wil ik wel iets doen, ik wil niet wéér aan de bak als propper. Dus als je wat hebt, mag je me bellen.’ Gijs Scholten van Aschat blijft ook. ‘Ik moet mijn voicemail nog checken, maar ze hebben nog niet gebeld.’ Hollywood sucks! X Filmpje: www.depers.nl
Persis Hilton Reinout, laat je klok maken
Omroep Max richt zijn pijlen op Amsterdam Waarin MAX na Hilversum nu ook Amsterdam verovert en pr-bureau PR Bureau wraak neemt op een klant.
Myrna goes grachtengordel Max-raspoetin Jan Slagter heeft weer eens een stuntje uitgehaald. Hij gaat Koffie eeuh..Tijd…Max uitzenden op AT5. Handig mannetje. In een nu al geruchtmakende aankondiging van zijn biografie, die strategisch verschijnt na zijn vertrek, zal hij lekker uithalen naar de zelfingenomen omroeppresidentjes in de Gooische omroephoofdstad.
Mailtje van pr-bureau Gvd, die klootzakken van – dat schrijven ze niet, maar denken ze wel – in-
ternationaal toneelgebeuren Fuerza Bruta hebben niet betaald voor de promo-activiteiten en nu zijn ze blut. Normaal gesproken krijg je altijd ronkende waanzin in je box, nu een vals wraakmailtje van een bedrogen klant. ‘Wellicht is het nieuws al voorbij gekomen via een ander bureau, maar theatershow Fuerza Bruta is per direct gestopt door het ontstaan van een cash flow probleem. Daardoor is er afgelopen vrijdag besloten surseance van betaling aan te vragen door
Heel goed. Beatles voor de Stones? ‘Ja, Stones is meer gevoel, maar The Beatles zijn toch genialer en muzikaler.’
promotor Skills Factory. Wij hebben dit bericht niet zelf verstuurd omdat wij zelf problemen hebben met FB over de betaling van onze inzet.’
Reinout, het is zomertijd Eyeworks draait het beste financiële jaar in zijn bestaan. Top, Reinout. Zou je nu die klok op je dak kunnen maken? We komen elke dag langs, maar weten nooit hoe laat het is.
Heleen van Lier aan de snelweg Het Volkskrant-internetmoppie stuurt een triest filmpje over heur nieuwe werkplek, in Rotterdam. We zien een snelweg en verder niemand. Ook een platje, waar je vanaf kunt springen.
U was frontman van de gelauwerde band Prodigal Sons, maar wat doet u nu eigenlijk zoal? ‘Ik ben een troubadour eigenlijk. Ik treed veel solo op, van cafés tot the-
aters. Af en toe speel ik met bevriende muzikanten, recent nog met ex-Stone gitarist Mick Taylor.’ En met uw zoon Jim, zien we op YouTube. ‘Ja, die wordt steeds beter. Hij is 18.’ Lacht: ‘Ik was een beetje vroeg vader (Nyhoff was 20) en nu spelen we samen. Hij houdt ook van sixties music, en nog van zangers uit de periode daarvoor zelfs. Chuck Berry, Bob Dylan, Hank Williams, Robert Johnson.’ Hij heet Jim, naar de zoon van Boudewijn de Groot? ‘Nee, nee, hij is uit 1993 en in die tijd luisterde ik veel naar Jim Morrison, Jim Reeves, Jimmy Hendrix, Jimmy Page.’ Jim dus... ‘Ja, zo had ik graag zelf willen heten, maar mijn ouders noemden me Erwin.’ Mist u het hectische bandleven niet? U speelde ooit in Amerika, op Lowlands en op Pinkpop met de Prodigal Sons. ‘Ja, soms zou ik wel weer met een band willen spelen, maar het is best een gedoe om een groep bij elkaar te krijgen en te houden. Ik regel nu alles alleen. Je kunt mij bellen en dan kom ik, of met begeleiding.’
Tweet van de dag
Heb mijn zang(on)kunsten zojuist teruggehoord. Slik. Had gehoopt dat ze het geluid zachter zouden zetten. Hoor liever a capella ‘t weer ;-) Helga van Leur ruilde met Marco Borsato van baan; geen succes.
Knal Linda de Mol uit je Facebook-vriendenlijst
Winston Post als sexy onderbuurman
Amsterdam MSM heeft Linda de Mol uit onze Facebook-vriendenlijst geknald. Haar manager Xenia Casper laat namelijk weten dat er een oplichter onder haar naam actief is. Zelf heeft de blonde showbizzmogul helemaal geen Facebookprofiel. De bedrieger doet alsof hij geld inzamelt voor Japan en belooft de eerste honderd donateurs een prijs. Ook dat nog.
Amsterdam Winston Post heeft een nieuw baantje. Vanaf zaterdag speelt hij Bas, de hete onderbuurman van de dames van K3, in de nieuwe ‘sitcom’ Hallo K3!. De comedyserie gaat over beroemd zijn en hoe de drie kinderidolen dat met een ‘normaal’ leven combineren. MSM dacht dat Winston al bijna een B-artiest aan het worden was.
Belgen willen de beste bordelen niet weten
DWDD high fivet met Ernst Daniël Smid
Brussel De adjunct-hoofdredacteur van de Belgische krant La Dernière Heure dacht een grappig rubriekje te maken over bordelen, om het dossier over prostitutie wat op te vrolijken. Zijn idee: de top-5 beste bordelen van het land. Het kostte hem zijn baan. Na een storm van klachten en Franstalig rumoer is Vincent Liévin nu ontslagen.
Amsterdam De Wereld Draait Door brengt vanavond, na een high five met popoperazanger Ernst Daniël Smid die met het idee kwam, X Factor Classic. Jongeren die een instrument bespelen en daar mee kunnen optreden ‘op een manier die je eerder in de popmuziek zou verwachten’, mogen zich aanmelden. Krijgen zij wél langer dan één minuut?
Taylorfever
Winning Ali B
Mail de Tiplijn
Als je het filmkanaal TCM hebt, moet je je ziekmelden vandaag. Ze zenden de hele dag Elizabeth Taylor-films uit, als eerbetoon.
Ali B heeft een mediaprijs gewonnen voor zijn programma Op volle toeren, waarin hij raps maakt van oude liedjes.
Betrapt u twee BN’ers in een ongebruikelijke (ver)houding, ligt de rode loper uit zonder ons of wilt u klagen: mail
[email protected].
MsM
Ik dacht dat hier wonen onbetaalbaar zou zijn. Dries Roelvink betaalt nu een vriendenprijsje
#Blogger De hossende volkszanger Dries
Roelvink (‘géén Jordanees’) woont sinds een paar weken in de polderglamoureuze P.C. Hooftstraat en blogt vanuit zijn nieuwe sterrenhabitat als een ware antropoloog. MSM drinkt koffie met hem op zijn lievelingsterras.
13
Bij Dries in de P.C.
Persis Bekkering Amsterdam V
Nu glamourstraatvechter Regilio Tuur de P.C. Hooftstraat heeft verruild voor New York is er een stoel vrij op het terras van weelde-etalage CaffePC. De Surinaamse stamgast van de winkelstraat met de minste prijskaartjes van Nederland zat, als hij niet op zijn zoveelste Vespa heen en weer flaneerde, immer in het volle zicht te zien en gezien te worden. Maar sinds drie weken resideert er een nieuwe Bekende Stamgast: vrolijke volkszanger Dries Roelvink. Vanuit zijn huurhuis boven Oger houdt hij nu een weblog bij over zijn nieuwe sterrenhabitat. MSM dronk een cappuccino met de stadschroniqueur op het terras van, natuurlijk, CaffePC. ‘Ik woon eindelijk in de straat van mijn dromen’, grijnst een fris gedouchte Dries met zijn gezicht oplettend naar de straat. Voortdurend komen voorbijgangers even een hand geven. ‘Iedereen denkt altijd dat ik een Jordanees ben, maar daar woon ik sinds mijn tweede al niet meer. Ik ben opgegroeid in Amsterdam-Zuid, op de Ruysdaelkade. Daar waar de hoeren zaten. Ik ben pas teruggegaan naar de Jordaan op mijn 21e om samen te gaan wonen met mijn vriendin.’ Vanwaar dan dat imago? ‘Mijn ouders zijn wel pure Jordanezen. Mijn moeder zong met Johnny Jordaan, Tante Leen en Willeke Alberti.’ Hij gniffelt met zelfspot: ‘Ze heeft zelfs een gouden plaat, daar heeft ze me veel mee gepest.’
Gezien worden Maar Dries zelf is echt het ‘P.C.-type’: ‘Je moet hier gezien willen worden. Mjin moeder vindt dit te glamourous. Ik zou niet in een wijkje kunnen wonen waar twee keer per dag iemand langsloopt. Nee, ik voel me hier heel erg thuis. Winkelen deden we hier toch al.’ Te druk is het niet. ‘Hiervoor woonden Honoria [zijn vrouw, red.] en ik in de Leidsestraat, daar was het ’s nachts ook heel druk. Hier niet. Wel wijzen er voortdurend mensen omhoog naar mijn raam. BN’er-sightseeing. Mijn adres is snel uitgelekt.’ Financieel was het een mazzeltje. ‘Ik dacht altijd dat het onbetaalbaar was. Mijn vaste lasten zijn al zo hoog: ik betaal al de woonlasten voor mijn ex-vrouw en alimentatie voor mijn zoon – en die komt daarnaast vaak zijn hand ophouden, haha. Maar Oger [Lusink, de eigenaar van zowel de winkel beneden als het pand] vroeg: ‘Hoeveel betaalde je in je vorige huis? Dan betaal je hier hetzelfde.’ Terwijl mijn buurman vier keer zoveel betaalt. Omdat mijn vrouw manager is bij Oger Donna, vonden ze het fijn als we hier kwam wonen.‘ Maar de nieuwe Harry Mulisch (ook ooit een vaste gast van het kleine maar belangrijke terras) is hij niet meteen. ‘Ik betrap mezelf erop dat ik minder op dit terras zit dan toen ik
Met Dries bij CaffePC en bij zijn huis boven Oger. FOTO’S: ALEXANDER SCHIPPERS
Clown
Serieuze ballad Dries’ nieuwe nummer, Laat mij niet los, is voor het eerst een serieuze ballad. ‘‘We zien Dries als die clown’, zeggen fans, ‘hoe moet ik hier naar luisteren?’ Ik wil me serieuzer gaan profileren, na een omweg van gekkigheid.’ Op zijn laatste blogpost (driesroelvink.nl) klaagt hij dat de TROS dit nummer negeert.
nog in de Leidsestraat woonde’, grinnikt hij. MSM’s bronnen spotten de ooit honingblonde, nu grijze beroepszanger eerder bij de Joffers in de Cornelis Schuytstraat. ‘Ja, om niet te dicht bij huis te blijven. Dan ben je echt even weg, hè.’ En nu blogt de kroeghit-kweler dus vanuit zijn poepsjieke winkelstraat. ‘Het hoeft niet altijd over de P.C. te gaan. Mijn eerste stukje ging wel over dit café, waar ik mijn grote held Auke Kok heb ontmoet. Maar mijn volgende post zal gaan over de slagerij op het Mercatorplein. Ik voel daar iets wat ik wil beschrijven: ingeklemd tussen islamitische winkels staat de derde generatie van de slagersfamilie nu in de winkel. De eige-
naar blijft koste wat kost op die locatie. ‘Ik ga hier alleen weg tussen zes plankies!’, roept hij. Daar loop ik nu een paar dagen aan te denken.’ P.C.geheimen gaat hij niet prijsgeven. ‘Ik wil geen roddelrubriek. Als hier iemand zit met zijn buitenechtelijke liefde, ga ik daar niet over schrijven. Maar over het pluimage in deze zaak’, hij knikt naar binnen, ‘zou ik zo een column kunnen schrijven.’ Een antropologische analyse. ‘Ook een keer over Conny Breukhoven, die hier woont.’
Tikken Schrijven doet de zongebakken Mokumer – wie denkt niet aan zijn gele strakke zwembroek, waarin hij de
Gay Pride opende – al langer: hij had een column in de horecakrant en in december verscheen zijn autobiografische boek Toverballen. ‘Anderhalf jaar lang heb ik met een pen blaadjes volgeschreven; ik ben niet zo van de computer. Ton de Wit, hoofdredacteur van de Party, heeft alles uitgewerkt. Eén keer werd hij daar zo gek van, dat hij me voor een computer zette en zei: ‘Ga eens tikken’. En nadat ik een paar woorden met twee vingers had getikt: ‘Welnee, dat gaat niet’. Haha.’ Als Dries straks zeventig is, wil hij misschien nog wel zo’n ego-boek schrijven vanuit zijn P.C.-etage. Lachend: ‘Dan kan het nog een keertje, hè.’
Ragas weg uit Mokum
Hollands glorie
Op zoek naar Topper
In Amsterdam-Zuid staat weer een sterrenwoning te koop: huize Ragas. Tooske en Bastiaan vragen een luttele 2,7 miljoen eurie.
Within Temptation is op de eerste plaats binnengekomen in de Engelse en Amerikaanse hitlijsten.
De Toppers hebben een glitterpakje over. Ze zoeken een vijfde lid voor hun eh... zanggroep. Dat zei Albert Verlinde op de radio.
14
Uit & thuis
En nu ga ik eindelijk eens mijn huis opruimen.
Uit
Zuid-Afrikaanse vlinder met een gebroken vleugeltje
Carice van Houten Actrice
Bioscoopfilm Barney’s version
Barney is meer mensch dan monster Nicky Cammaert V
#IngridJonker
Met knap accent speelt Carice van Houten Zuid-Afrika’s beroemdste en ongelukkigste dichteres Ingrid Jonker. Tisha Eetgerink Amsterdam V
Carice van Houten (34) zit op de bank in de ochtendzon. Voor haar op de ontbijttafel staat vers fruit en bakjes met zaden en pitten. Ze opent een dekselpuntje van de bovenste, ruikt eraan en trekt een vies gezicht. ‘Pompoenpitten. O, die geur, zo vies. Lijnzaad en zonnebloempitten, dat gaat nog wel, maar pompoen.... Wat denk je, zal ik een dagje overslaan?’ De dokter heeft Nederlands succesvolste actrice bevolen gezonder te eten nu ze even ‘vrij’ heeft en tussen projecten in een tijdje terug is, thuis in Amsterdam. ‘Ik vind het maar lastig dat gezonde gekauw, maar het is wel goed hoor, want als ’t aan mij ligt ontbijt ik met snoep.’ Carice de snoepkont. Moeilijk te geloven als je naar haar kijkt: een tenger meisje in een streepjestrui en een smalle zwarte broek met gympen eronder. Zelfs met het haar in een simpel staartje en een minimum aan make-up ziet ze er prachtig uit.
Therapie De laatste maanden heeft Van Houten hard gewerkt. Black Butterflies, waarin ze de Zuid-Afrikaanse dichteres Ingrid Jonker (1933-1965) speelt, werd in turbotempo opgenomen in Kaapstad. Het was fysiek erg zwaar, vertelt ze, een korte draaitijd en lange dagen. ‘Maar het heeft ook een licht therapeutische werking om je ergens zo vol in te storten. Het is heerlijk om iets te spelen wat niet zo dichtbij jezelf ligt.’ Onrust en ambitie hebben Van Houten en Jonker gemeen maar het manische en zelfdestructieve karak-
ter van de dichteres wier gedicht Die Kind Mandela voordroeg bij de opening van het parlement en definitief einde van de Apartheid in 1994, staat ver van de actrice af. ‘Ik heb veel over en van haar gelezen om me voor te bereiden. Een heel heftige persoonlijkheid. De tederheid uit haar gedichten stond daar soms loodrecht op. Ze was aantrekkelijk, maar ook eenzaam en kwetsbaar. Als een paradijsvogeltje, of nee, als een heel mooie, tere vlinder maar dan wel een vlinder met een gebroken vleugeltje.’ Ingrid Jonker groeide met haar zus op bij haar oma aan de Kaapse kust. Haar moeder overleed jong en haar
Korreltjie niks De documentaire Korreltjie niks is my dood (Saskia van Schaik, 2001) over Ingrid Jonker is een aanrader, vindt ook Carice van Houten. Te bekijken via de website van de VPRO.
oerconservatieve vader had, hertrouwd, weinig aandacht voor zijn twee oudste dochters. Het ‘hartseerkind’, zoals haar oma haar noemde, was een gevoelig meisje dat uren door de natuur zwierf in plaats van braaf op school te zitten. Later vond ze aansluiting bij een groep kunstenaars, de Sestigers, die zich tegen het politieke klimaat keerde. Jonkers korte leven – ze pleegde zelfmoord – was een aaneenschakeling van literaire euforie en depressies, mannen, abortussen en de eeuwige zucht naar erkenning van haar vader Abraham Jonker, die als lid van de rechtse Nasionale Party niks moest
hebben van de kritische poëzie van zijn dochter. Ook niet toen haar bundel Rook en Oker in 1964 de belangrijkste literaire prijs van Zuid-Afrika won. Gerucht gaat zelfs dat hij, toen ze dood aangespoeld werd gevonden, riep: ‘Gooi maar weer terug.’
Taalles Black Butterflies van regisseur Paula van der Oest is een schets van het tragische leven van deze onder blank en zwart geliefde krullenbol. De film is geselecteerd voor het prestigieuze Tribeca Filmfestival in New York eind volgende maand. Rutger Hauer speelt vader Abraham Jonker. Samen zwoegden Hauer en Van Houten op hun accent. Want hoewel Jonker eigenlijk Afrikaans sprak, is de voertaal in de film Engels, de taal die ze ook sprak met haar grote liefde, de oudere schrijver Jack Cope. ‘We hebben enorm gestruggled met de taal. Op les keken Rutger en ik elkaar dan aan en sloegen de ogen ten hemel. Zuid-Afrikaans Engels heeft een heel heftige twist, de i wordt een u enzo. Ik dacht dat mijn Engels wel vloeiend was, maar nu was het verdorie alsof ik twee talen tegelijk moest leren.’ De natuur die veelvuldig terugkomt in de gedichten, stal ook Van Houtens hart. ‘Het is het mooiste land waar ik ooit ben geweest! Na het draaien zijn we een paar dagen naar de wijngebieden rond Kaapstad geweest...bloesempjes, bergen, de zon die rood op de bergen schijnt. Het paradijs zo onwerkelijk mooi!’ Ze zou graag nog eens terug willen. ‘Maar voorlopig sta ik even op pauzestand. Vriendschappen aanhalen, mijn huis opruimen. Ja haha, mijn huis, dat is echt hard nodig. Ach, ik noem het pauze, maar het échte leven is enorm tijdrovend. Keihard werken eigenlijk.’ Ze lacht en knikt naar de onaangeroerde pompoenpitten.
oodse onaantrekkelijke man met alcohol en nicotineverslaving zoekt en vindt aantrekkelijke vrouw. Drie keer maar liefst. Kort door de bocht is dat wat er gebeurt in de verfilming van Mordecai Richlers laatste boek Barney’s Version. De Joodse Barney Panofsky is werkzaam bij Totally Unnecessary Productions en zijn ideale avond bestaat uit ijshockey kijken in de lokale bar, dronken worden en sigaren roken. Barney wordt neergezet door alleskunner Paul Giamatti (Sideways), die het voor elkaar krijgt om afstotelijk en innemend tegelijk te zijn. Giamatti is een onwaarschijnlijke filmster, een klein afzichtelijk mannetje zonder de beroemde Hollywood-charmes. Toch draagt hij de film. Giamatti wordt vergezeld door Dustin Hoffman, die zijn vader speelt. Een rol die de acteur makkelijk over de top neer had kunnen zetten, maar dat doet hij gelukkig niet. Het blijft geloofwaardig en bovendien erg komisch. Zo geeft de oud-politieman zijn zoon een pistool gewikkeld in cadeaupapier met een motiefje van Jodensterren als huwelijksgeschenk. Het verhaal wordt aan de hand van zijn huwelijken als hoofdstukken uit zijn leven verteld. Het eerste hoofdstuk vindt plaats tijdens de zweverige jaren zestig in Rome,
J
waar Barry met zijn hippieliefje trouwt. Dat duurt niet lang. Dan trouwt Barry met Mrs P., een verwende Joodse vrouw, gespeeld door Minni Driver, die van haar karakter een karikatuur maakt. Tijdens de huwelijksreceptie (!) valt Barneys oog op Miriam. Na een scheiding en aanhoudende verzoeken en gezeur geeft de mooie Miriam haar ja-woord. Dit is de start van Barney’s eerste echte huwelijk. Tegen het einde wordt de film een beetje geforceerd. Regisseur Richard J. Lewis wil koste wat kost laten zien dat Barney geen monster maar een Mensch is. Lewis heeft niet door dat de acteerprestaties van Giamatti er al subtiel voor hebben gezorgd dat we Barney geen eikel vinden.
Richard J. Lewis Barney’s Version De chemie tussen Dustin Hoffman en Paul Giamatti De jengelende viooltjes en geforceerde tranentrekkers
Excentriekeling komt met nieuw materiaal
Cultuur snuiven door heel Nederland
Amsterdam Multi-instrumentalist Patrick Wolf treedt zondag 3 april op in de Amsterdamse Melkweg. Samen met zijn band staat hij garant voor theatrale en intense shows. Het vijfde album van de uit Londen afkomstige Wolf verschijnt in mei. Wie een klein voorproefje wil, moet zondag naar het concert. De zanger laat daar nieuw materiaal horen.
Amsterdam Dit weekend staat in het teken van het museumweekend. Verschillende musea door het hele land doen mee aan dit bijzondere spektakel. Er worden speciaal voor de gelegenheid activiteiten in en rondom de musea georganiseerd en toegangsprijzen worden aangepast. Op www.museumweekend.nl staat een lijst met alle deelnemers.
Ich will noch ein bisschen tanzen
Dit weekend kan iedereen Gucci betalen
Amsterdam Alle aapjes opgelet! Trek je fluorescerende gympakje aan en schilder jezelf onder met neonverf, want vrijdag 1 april wordt de Westerunie verlicht met blacklight tijdens Apenkooi. Iedereen die nog een beetje wil dansen is aan het juiste adres, want de mannen achter het Duitse hitje zullen deze avond voor het eerst optreden in ons land.
Amsterdam Op 2 en 3 april kunnen alle fashion victims hun hart ophalen. The Fashion Lisst organiseert namelijk de grootste stock & sample sale van Europa. In de Amsterdamse RAI kun je merken zoals Valentino, Gucci en Balenciaga veroveren voor een zacht prijsje. Naast shoppen kun je ook genieten van de modeshows die gehouden worden.
Vlaamse levensliederen en een hiphoplabel
Toekomstmuziek
Carice als Ingrid Jonker met Liam Cunningham als haar minnaar Jack Cope.
Verslaggever Arjan Terpstra haalt de muzikale krenten uit de pap. Deze week: Unicorn Loves Deer van Alamo Race Track. X www.depers.nl/qr10
Utrecht Guido Belcanto, de koning van het Vlaamse levenslied, speelt morgen in het Utrechtse Tivoli. De met een indrukwekkende grijze haardos getooide zanger blinkt uit in tragische liederen over vrouwen en drank, doorspekt met een flinke dosis humor. Eerder dit jaar werd hij gecontracteerd bij het Nederlandse hiphop-label Topnotch.
Dááág Jerry!
Kaartjes
Horns up!
3 september is Jerry Lee Lewis voor het laatst in Nederland. Na zijn afscheidstour is de oude rocker 75 en zet hij de geraniums on fire.
Twee keer Carré vol, dan doen we toch gewoon een derde show? Joe Bonamassa staat wegens succes ook op 5 oktober in Amsterdam.
Metalband Textures wil de wereld rond, meldt 3voor12. De rockers plannen een tour in Australië, India, Europa en voor het eerst de VS.
Ik heb België voor mijzelf vrijgevochten.
Uit & thuisUit
Kamagurka Vlaams kunstenaar
15
‘Jullie Nederlanders zijn calvinistischer dan jullie denken’ #iPadPerformance Kamagurka staat morgen in het Stedelijk Museum in Amsterdam met zijn 24-uurs iPad-performance. Schilderijen maken en die vervolgens verbranden. Gewoon, omdat het kan.
Julien Althuisius Nazareth
‘Ik kan in Humo alles kwijt wat ik teken, maar veel dingen zou ik moeilijk kwijt kunnen in Nederland. Er is niet echt heel veel mogelijk. Jullie zijn calvinistischer dan jullie denken. Maar wij zijn ook katholieker dan we denken. Ik heb België voor mijzelf vrijgevochten. Ik had altijd het voordeel dat ik succes had, dat er veel mensen waren die mijn werk leuk vonden, waardoor de hoofdredacteuren mij altijd hun gang moesten laten gaan. Je moet eigenlijk een soort van commercieel succes hebben om een anarchistische vrijheid te kunnen hebben in je tekeningen of je teksten.’
V
Mag ik ‘jij’ zeggen? (even stil). ‘Jazeker, maar je mag ook ‘zij’ zeggen, wat je liever hebt.’ Kamagurka – Kama voor intimi en Luc Zeebroek voor het geboorteregister in het Belgische Nieuwpoort – zit geheel in het zwart gestoken in de werkkamer van zijn atelier in het Vlaamse dorpje Nazareth. De tekentafel is, op een enkel blad papier en wat stiften na, leeg. Het ruikt er naar verf en lijm. Hier maakt hij zijn cartoons, schetsen voor schilderijen en overpeinst hij het leven. Bleek zonlicht schijnt door het schuine zolderraam op zijn gezicht, dat een stuurse en een tikkeltje cynische uitdrukking heeft. Misschien is dat omdat de politieke Belgische realiteit hem qua absurdisme heeft ingehaald. Het land zit nu al 290 dagen zonder regering.
Morgen houdt Kamagurka een performance in het Stedelijk Museum in Amsterdam. 24 uur lang gaat hij schilderijen op een iPad maken, die drukt hij af op doek en vervolgens ‘cremeert’ hij ze. Allemaal. Waarom nou toch? ‘Het is heel raar dat we nog altijd tentoonstellingen doen zoals we dat honderden jaren terug deden. Ze hangen iets op en dan wachten ze tot er iemand komt. Op papier kun je tekenen, maar op een iPad kun je tegelijkertijd ook kleur aanbrengen met de snelheid van een tekening. En als je dat aan een printmachine koppelt en die kleurentekening print op canvas, dan heb je een schilderij. Stel nou dat ik in een lege ruimte in een museum zit en 24 uur achter elkaar werk en ik maak drie schilderijen per uur, dan is daar een heel museum mee gevuld.’
Kun je daar nog grappen over maken? ‘Het is inderdaad een heel absurde situatie. Ook omdat je er moeilijk ‘overheen’ raakt. Met humor moet je altijd ergens over de realiteit heen raken en dan kun je een grap brengen. Maar nu is het zo gekomen dat als je gewoon uitlegt wat het is en hoe het in elkaar zit, dat dat al grappig genoeg is.’ Wat is het ergste in België nu? ‘Het probleem is eigenlijk dat als je nu door België rijdt met je auto, dat levensgevaarlijk is. Er zijn overal putten, vreselijke putten. Heel Vlaanderen is een groot asfalt-slagveld. Als je in Nederland komt is het goed, in Frankrijk goed en in Duitsland goed. Hoe komt het dat het hier allemaal kapot is? België is het land met de hoogste belasting van de hele wereld. We betalen meer dan Nederland, dan Italië en onze wegen zien eruit als die van een land dat totaal aan de afgrond staat. En dan zijn die politici bezig met gesprekken te houden over Brussel-Halle-Vilvoorde. Mensen verongelukken hier in België. Er zijn veel doden en gewonden doordat die wegen niet onderhouden zijn en dus ergens is de staat verantwoordelijk voor het toedienen van zware verwondingen met de dood tot gevolg. Je zou ze moeten kunnen aanklagen.’
En dan gaat de fik erin. ‘Waarom gaan er veel mensen niet naar een tentoonstelling? Dat is omdat ze denken: ik ga later wel, want het duurt nog een tijdje. Maar als ze dan willen gaan is het net voorbij. Bij deze tentoonstelling maken we er een momentopname van. De mensen zijn getuige geweest van wat er op dat moment in die zaal gebeurde. Als artiest ga je daar zitten en je maakt het volledige oeuvre van de tentoonstelling. En daarna vernietig je het, want je wil niet dat de mensen die er niet bij waren het nog kunnen zien.’ En daarna? ‘Ik giet de as in urnen. En op die urnen komen de afbeeldingen van de dingen die ik gemaakt heb. Dat is dan het uiteindelijke werk: een urn met as van het werkelijke kunstwerk. NRC Handelsblad brengt de dag erop een volledig katern als catalogus van de tentoonstelling.’
Kamagurka maakt zo’n dertig cartoons per week. Onder andere voor het Belgische tijdschrift Humo en NRC Handelsblad. Zijn er dingen die in Nederland wel door de beugel kunnen en in België niet of andersom?
‘Je moet eigenlijk een commercieel succes hebben om een anarchistische vrijheid te kunnen hebben.’ JOHAN JACOBS
Maar dan is het voor die lezers toch alsnog te laat? ‘Ja, dan zien ze nog eens duidelijk wat ze gemist hebben.’
Koop meer muziek!
Nieuw A’dams Peil
Weet je nog...
Webwinkel Amazon gaat in de muziek. CloudPlayer is de nieuwe muziekdienst, waarbij je op al je computers dezelfde tracks kunt spelen.
De houten speelvloer van de nieuwe Rabozaal in de Amsterdamse Melkweg is kapot, doordat de sprinklers per ongeluk aansloegen.
Paradiso heeft zo zijn feestjes. Zo komt 10 juli trashmetalband Slayer weer eens op bezoek, en dat is voor het eerst in vijftien jaar!
Opa’s en oma’s zitten niet meer op snotneuzen te wachten.
Uit & thuis keurig
rek
4x t.w.v. 125,-
All-in arrangement Het arrangement bestaat uit: 1 hotelovernachting met keuze uit een 3- of 4-sterren Fletcher hotel, 1 x uitgebreid ontbijtbuffet, 1 x 4-gangen diner in een 3-sterren hotel óf 1 x 4-gangen diner in een 4-sterren hotel met een toeslag van €20 per voucher. In bepaalde periodes kan het zijn dat hotels een extra toeslag vragen of dat sommige hotels 4 niet boekbaar zijn.
hard schot
2 pausennaam
rivier in Frankrijk
kachel
spoedig
3 onder andere
1
4 6 3 2 1 5 2 1 4 5 6 3
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010702
(€ 0,60 p.g.). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553 (€ 0,60 p.o.b. excl. de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon) .
9 5 2 1 8 4 3 7 6 3 8 1 5 7 6 2 9 4 6 4 7 3 2 9 8 5 1 1 7 6 9 5 3 4 2 8 4 9 3 2 1 8 7 6 5 5 2 8 4 6 7 1 3 9 8 3 9 6 4 2 5 1 7 2 1 4 7 9 5 6 8 3 7 6 5 8 3 1 9 4 2
ZO DOET U MEE
5 2 6 1 3 4
OPLOSSINGEN
BEL 0909-5010702 OF SMS NAAR: 3553
3 5 1 6 4 2
6
1 4 2 3 5 6
5
T&O
4
Deze week elke dag voor 5 winnaars een exemplaar van het boek waarin De Perscryptogramkanon Leen Groeneveld de puzzelaar een kijkje in zijn keuken gunt.
6 3 5 4 2 1
3
Mini-sudoku
2
Het boek Cryptogrammen Tips & Trucs 5
1
WIN! VANDAAG:
item
6 Noorse componist
verloop
De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
CRYPTOGRAM
Uw column in De Pers? Stuur uw pennevrucht (maximaal 350 woorden) naar mijncolumn@ depers.nl
Het weer Vandaag en morgen
De wind voert zachte lucht aan
Voor 4 winnaars een nacht in hotel Burgh Haamstede (Zeeland) of een van de andere 46 Fletcher hotels in Nederland naar keuze. Bekijk alle hotels op www.fletcher.nl
symbool nikkel
spelleiding bijbelse figuur
begerig
Sudoku
O
hem laatst bij de supermarkt tegenkwam zei hij: ‘Als mijn tentamens zijn afgerond, gaan we weer eens een hapje eten, ik bel je over een paar maanden, goed?’ Voor ik kon antwoorden was Jos alweer verdwenen. Vervelend zijn de oudjes van tegenwoordig niet, ook de Benidorm Bastards niet, die zijn cool. Ze neuzen niet in je privéleven, dringen zich niet op en vinden het niet vreemd als je eens geen kans ziet om bij ze op bezoek te komen. Ze begrijpen dat je weinig tijd hebt, want ook hun eigen agenda’s staan bomvol afspraken. Een behandeling met botox hier, een werkbezoek aan New York daar en tussendoor gillen ze tijdens een concert van de Rolling Stones de longen uit hun steeds beter geconserveerde lijven: I can’t get no satisfaction. Lang leve de oudjes van tegenwoordig.
vleesextract rondedans
getapt verdraagzaam
p de een of andere manier hebben de oudjes van tegenwoordig een zekere eigenzinnigheid over zich die bewonderenswaardig is. Vroeger kon je de kids zonder vooraf toestemming te vragen gewoon bij opa en oma droppen, maar tegenwoordig moet je ruim van tevoren mailen om een afspraak met ze te maken. De opa’s en oma’s van nu hebben heel wat meer aan de hand dan vroeger, ze zitten niet meer op jengelende snotneuzen te wachten. Ze hebben een eigen leven, genieten van korte culinaire citytrips of maken verre reizen en doen studies, precies waar ze zin in hebben. Mijn oom Jos bijvoorbeeld, is net drieënzeventig geworden maar heeft tegenwoordig minder vrije tijd dan toen hij nog werkte, wat hij overigens tot zijn zeventigste fulltime heeft gedaan. Jos heeft een paar maanden geleden zijn bachelor sinologie keurig in drie jaar afgerond en is nu bezig aan een masteropleiding talen en culturen van China. Elk jaar gaat hij maandenlang rondreizen in Azië, waar hij busladingen toeristen en delegaties hotemetoten rondleidt. Je kunt met Jos alleen afspraken op de lange termijn maken. Toen ik
WIN! DEZE WEEK:
ZWEEDS RAADSEL:
Zweeds raadsel (vorige week woensdag)
Oudjes van tegenwoordig
Lezerscolumn Jolanda Heunen
Jolanda Heunen
Cryptogram
16
Horizontaal: 1. Vluchtig vernuft (5); 3. Zo worden de spullen niet bezorgd (9); 8. Dogmatische beroemdheid (4); 9. Depressief door de oorlog (5); 12. Wordt het hierdoor een dessert? (9); 13. Kolos met overdreven risico (8). Verticaal: 1. Adellijk insect (7); 2. Laat horen dat er bijstand nodig is! (5); 4. Overblijfsel van de toekomst (2); 5. Ruimte in een relatie (7); 6. Toon een schuiver (2); 7. Geen zitplaats voor een zuiplap (7); 10. Beweging van een man voor dit werk (5); 11. De kleur van het land (5).
SUDOKU 1
2
5
© Puzzelland/ Leen Groeneveld
4
3
5
6
7
8 9
10
8
11
12
13
2
4 9 6 9 5
3 7
2 1
2 7 8 3 9 1 4 3 5
6
SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers
Selectie geplande OV-verstoringen: Amsterdam (bus) 1 april t/m 1 mei: Halte CS IJsei vervalt voor alle Arrivalijnen. Wassenaar (bus) T/m 1 juni: Veolialijnen 90 en 91. Halten Oostdorperweg en Johan de Wittstraat vervallen. Alphen aan den Rijn (bus) T/m 20 september: Connexxionlijnen 75 en 77. Halten Eisenhowerlaan, Concertweg, Stortemelk en Haringvliet vervallen.
Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Een uitgave van Mountain Media BV Adres Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
Sales
[email protected] 088-0138801 Marketing
[email protected] Oprichter Cornelis van den Berg
Website www.depers.nl
Uitgever Ben Rogmans
Redactie
[email protected] 020-3460550
Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst
Distributie
[email protected] 088-0131830
Art direction Koos Jeremiasse
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren.
Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek
Vandaag
Morgen
In de ochtend vrijwel droog, maar in de middag vallen er buien. Er staat een matige, op de Wadden vrij krachtige, zuidwestenwind die zachte lucht aanvoert. Het wordt 11 graden in het noorden tot lokaal 18 in het oosten.
Een nieuw regengebied trekt over het land. De wind neemt in kracht toe. Aan zee waait het vrij krachtig, windkracht 5. In het binnenland staat windkracht 4. De maxima liggen opnieuw rond 14 graden. Ook vrijdag valt er regen.
Er staan gevechtshelikopters en straaljagers stand-by.
17
Een wedstrijd onder hoogspanning #Rivaliteit India en Pakistan spelen vandaag onder een no-flyzone de halve finale
van het WK cricket. Politie, politiek, fans en spelers houden hun hart vast, want op de sportagenda staat geen enkele wedstrijd die meer beladen is dan dit duel.
Stephan Wageman Amsterdam
ciaal-culturele achtergrond. In het overgevoelige politieke spectrum tussen beide landen wordt cricket gebruikt als een vorm van nationalisme. Auteur en crickethistoricus Ramachandra Guha schreef daarover: ‘Het zijn cricketers en alleen cricketers die gevraagd worden om het land uit het dagelijkse falen te halen.’ Cricketcolumnist C.P. Sundaram haalt ook aan dat de sport een afleiding is voor de dagelijkse problematiek en een oeroud inferioriteitsgevoel. ‘Elke keer als Sachin Tendulkar (de sterspeler van India, red.) moet spelen, loopt een heel volk met hem mee naar de arena. Een hele massa mensen die het in het dagelijkse leven moeilijk heeft, hoopt op verlichting van de angst om een leven lang Indiaas te zijn. Ze zoeken via hem naar een moment van vrijheid.’ En Guha vervolgt in een van zijn epistels: ‘Een ontmoeting tussen India en Pakistan brengt een vreselijk en destructief nationalisme naar boven.’ Officials, politie en politiek doen er alles aan om de ontmoeting een minder destructief einde te geven dan voorgaande duels. Het goede voorbeeld geven de premiers van beide landen, die aanwezig zijn om de wedstrijd samen te bekijken. Het is voor het eerst dat de Pakistaanse premier Gilani sinds de aanslagen in Bombay in 2008 in India is, en dat India en Pakistan tegenover elkaar staan. Na de door Pakistaanse extremisten opgeëiste aanslag, waarbij 170 doden vielen, vonden de rivalen het veiliger niet meer tegen elkaar uit te komen. Aanwijzingen voor een goede afloop zijn er nog niet. Interpol pakte vorige week een man op die van plan zou zijn een aanslag tijdens het WK te plegen. Het spelershotel van beide teams is door duizend politiemensen beveiligd en op straat worden duizenden Pakistani verwacht die zonder kaartje de wedstrijd willen zien.
V
Wie vandaag in de Indiase stad Chandigarh rondloopt, waant zich in oorlogsgebied. Er is een no-flyzone afgekondigd, bewaakt door afweergeschut op de grond. Op een nabijgelegen militaire vliegbasis staan gevechtshelikopters en straaljagers van de Indian Air Force stand-by. Onbemande luchtvoertuigen cirkelen boven de stad en bijna tienduizend agenten bewegen zich door de straten of staan paraat. Als India en Pakistan een cricketwedstrijd spelen, verandert het normale leven in een vat vol explosieven. Een grotere rivaliteit dan die tussen de Pakistaanse en Indiase cricketers is er in de sportwereld niet te vinden. Wie vandaag verliest, is zijn leven bijna niet zeker in zijn thuisland. Na de nederlaag op het WK in 1996 keerde de Pakistaanse ploeg terug naar huis. De Engelstalige krant Frontier Post had een cartoon laten maken met elf kuilen in de grond. Het bijschrift luidde: ‘Een graf voor elke speler.’ Het was weliswaar een verwijzing naar de belofte van de regering om elk teamlid een stuk grond cadeau te doen als zij de wereldbeker zouden winnen, maar het gaf óók het gevoel van woede aan in Pakistan. Student Jaffer Khan was zó kwaad dat hij na het verlies tegen India zijn Kalashnikov pakte, eerst zijn televisie kapot schoot en daarna zichzelf van het leven beroofde.
Sinaasappels Na een nederlaag van India in een ontmoeting tussen de vijanden zagen de Indiase spelers bij terugkeer hoe er volksprotesten waren ontstaan in eigen land. Afbeeldingen van spelers
100
Kleinste stadion
miljoen Naar schatting kijken honderd miljoen mensen op televisie naar de clash. De Nederlandse tv zendt het duel niet uit.
werden in brand gestoken en supporters eisten het ontslag van het complete team. Het werd zelfs zo erg dat cricketliefhebbers huizen van spelers vernielden met stenen. Tijdens een andere ontmoeting tussen India en Pakistan moest de politie een stadion met 90.000 uitzinnige toeschouwers evacueren, omdat Indiase fans de spelers van Pakistan bekogelden met waterflessen en sinaasappels. De intensiteit van de cricketwedstrijd tussen India en Pakistan, die vandaag om 9.30 uur Nederlandse tijd begint, heeft een politieke en so-
Supporters kijken al dagen uit naar de ontmoeting tussen India en Pakistan. De politie staat paraat. FOTO’S: REUTERS, AFP
Een van hen is Mohammad Bashiruddin die na het bekendmaken van de loting van de halve finale meteen het vliegtuig pakte vanuit zijn Amerikaanse woonplaats Chicago. Hij is woedend dat er geen enkel toegangsbewijs meer over is. En daarom loopt hij al dagen door de stad ‘Lang leve Pakistan’ te schreeuwen. Opvallend is dat het duel tussen de twee grootmachten in het kleinste WK-stadion wordt gespeeld, dat slechts 30.000 toeschouwers kan herbergen. Bashiruddin is trouwens in goed gezelschap, want ook de Indiase minister van Justitie heeft geen kaartje gekregen, en doet daar in de kranten zijn beklag over. Als de toss vandaag wordt gedaan, zal de sport alle beschouwingen en klachten naar de achtergrond duwen. Voor India en alle beveiligers zou het beter zijn als het thuisland wint, want bij een zege van Pakistan stoten zij door naar de WK-finale, die uitgerekend in Bombay wordt gehouden.
No one likes them
Die kenden we nog niet
Tuurlijk John
Een enquête onder ruim duizend mensen kende een opvallende uitkomst: Manchester United is het meest gehate bedrijf van Groot-Brittannië.
Een jeugdwedstrijd in Brazilië werd om een wel heel bijzondere reden gestaakt. De scheidsrechter werd aangevallen door een zwerm bijen.
John Heitinga is de realiteitszin verloren. In de Sunday Mirror: ‘Ik hoor bij de beste 22 spelers en tien beste centrale verdedigers van de wereld.’
18
Oud-topspelers lopen allemaal tegen hetzelfde probleem aan.
Sport
Leo Beenhakker (Oud-)voetbaltrainer
Wim Jonk (links) en Dennis Bergkamp haalden als speler de top, maar dat is geen garantie voor een succesvol bestaan als trainer. ANP
Het grote gelijk van Co Adriaanse #Vraagstuk De
discussie over paard en ruiter laait weer op bij Ajax. Is een oudtopvoetballer nu wel of niet per definitie een toptrainer?
Fokko Ebbens Amsterdam V
Zeist, begin jaren negentig. Oefenmeester Foppe de Haan onderwijst op het hoofdkantoor van de KNVB enkele cursisten van de versnelde opleiding tot coach betaald voetbal. De opleiding is op dat moment net in het leven geroepen om oud-topvoetballers aan het hoogste trainerspapiertje te helpen. Johan Neeskens zit in de schoolbanken, evenals onder anderen Ruud Krol en Willem van Hanegem. Van Hanegem blikt later in een interview terug op zijn tijd in Zeist. Of hij wat heeft opgestoken van die lessen van De Haan? De oud-international reageert op kenmerkende wijze. ‘Ja, een sigaret.’ Van Hanegem kan lachen om zijn eigen opmerking. De Haan niet, hij vindt het vooral denigrerend. Ongeveer een decennium later woedt in Amsterdam een vergelijkbaar conflict. Ajax-trainer Co Adriaanse heeft in zijn technische staf geen ruimte voor Marco van Basten. De oud-topvoetballer heeft veelvuldig aangegeven de trainersopleiding niet als toegevoegde waarde te zien. Tot grote ergernis van Adriaanse. De kern van zijn betoog vangt de hoofdtrainer in een opmerking die hem uiteindelijk de kop kost. ‘Een goed paard is nog geen goed ruiter.’ Ofwel, een suc-
cesvolle loopbaan als voetballer is geen garantie voor een succesvol bestaan als trainer. Inmiddels is het vraagstuk over paard en ruiter opnieuw actueel in Amsterdam. Johan Cruijff wil dat Frank de Boer, Wim Jonk en Dennis Bergkamp leiding geven aan het technische beleid van de club. Stuk voor stuk oud-voetballers die terug kunnen kijken op een fantastische carrière. Maar het trio heeft als trainer weinig tot geen ervaring. En dat is één van de redenen dat de directie twijfelt. Vraag is nu hoe dat precies zit, met dat paard en die ruiter. Wiljan Vloet – de enige trainer in de eredivisie die als speler nooit verder kwam dan de amateurs – zegt over de woorden van Adriaanse: ‘Het trainerschap is een vak. Daar heb je vaardigheden en kennis voor nodig en dat is niet voor iedereen weggelegd.’ Leo Beenhakker – oud-trainer van onder meer Ajax, Real Madrid en Feyenoord – vertelt: ‘Als je als speler in de top hebt gevoetbald, betekent dat niet dat je automatisch een toptrainer bent. Maar je kunt het wel worden.’ Oud-topvoetballers hebben een streepje voor, daar is iedereen het over eens. Ze beschikken over de kennis, de ervaring, de status en het inzicht. Al is die laatste eigenschap niet altijd aanwezig, meent Vloet. ‘Ik ken op het hoogste niveau ook spelers die niet
over voldoende inzicht beschikken.’ Kennis maakt machtig, ook in de voetbalwereld. Maar die macht vervalt op het moment dat je die kennis niet kunt overbrengen. Frank de Boer ervoer dat tijdens zijn eerste training bij Ajax D1. Hij streefde naar perfectie, had moeite met de gebrekkige uitvoering van zijn pupillen. De Boer ging daarom als een razende te keer. Een didactisch foutje. De uitvoering van zijn spelers verbeterde niet.
Didactisch vlak In het boek Toptrainers – Kijken in de ziel verhalen de zes succesvolste oefenmeesters van het moment over hun vak. Opvallend: Louis van Gaal, Co Adriaanse, Guus Hiddink, Foppe de Haan, Bert van Marwijk en Leo Beenhakker bereikten als voetballer nooit de absolute top. Hiddink vertelt in het boekwerk dat het één van de oorzaken achter zijn succes als trainer is. ‘Daarom snap ik ook waarom iemand iets níét kan.’ Vloet geeft aan dat oud-topvoetballers op didactisch vlak een enorme inhaalslag moeten maken. De trainer van NEC legde zijn didactische basis op het CIOS, evenals Hiddink, Beenhakker en De Haan. Van Gaal deed de ALO, Adriaanse de kweekschool voor onderwijzers. Beenhakker: ‘Ik denk dat oud-topvoetballers op tactisch gebied vaak de
goede keuzes maken. Maar dan moet je die informatie dus nog overbrengen. Daarom zie je veel oud-topvoetballers in het begin van hun trainerscarrière vaak machteloos langs het veld staan als het niet loopt. Allemaal lopen ze tegen hetzelfde probleem aan. Vroeger leverden ze onder die druk zélf de prestaties. Maar nu moeten ze alles overbrengen aan die jongetjes op het veld.’ Omgaan met mensen, verschillende culturen, druk – het maakt het trainerschap tot een complex vak dat veel meer vraagt dan alleen verstand van voetbal. ‘Vanaf het moment dat je zelf verantwoordelijk bent, ziet de wereld er opeens heel anders uit. Daarin moet je ervaring opdoen’, vervolgt Beenhakker. ‘Dat Jonk, Bergkamp en De Boer kijk op het spelletje hebben, staat voor mij niet ter discussie. Maar ik vraag me af of ze al klaar zijn voor die verantwoordelijkheid.’ Inmiddels zijn er genoeg voorbeelden die de theorie van Adriaanse ondersteunen. Grootheden als Ronald Koeman, Ruud Gullit en Van Basten begonnen op basis van hun naam bij de mooiste clubs van Europa. Maar met uitzondering van Frank Rijkaard bij FC Barcelona leidde dit nooit tot grote successen. Beenhakker: ‘Zij hebben krediet en dat geeft ze een voordeel. Maar dat krediet is vaak vrij snel weer weg.’
Dat zou wat zijn
Kom er maar op
‘Camp Nou zonder rook’
Sportverstoorder Jimmy Jump heeft een prachtig plan. Hij wil José Mourinho tijdens een Clásico een rode Catalaanse muts op het hoofd zetten.
Vuurwerk een stadion in smokkelen? Dat kan. Maar een doodskist met daarin een lijk? Fans van een Colombiaanse club deden het dit weekend.
Barcelona kijken is als seks. Maar na afloop een sigaretje roken in Camp Nou is er straks wellicht niet meer bij. De club pleit voor een rookverbod.
De vraag was hoe dit team met tegenslag zou omgaan.
Column Floris Jan Bovelander
Onder die handdoek is het goud verloren p het middenterrein van het Omnisportstadion zat hij er op zijn stoeltje alleen en eenzaam bij. Zijn wielerschoentjes losgeklikt en zijn neergebogen hoofd verscholen onder zijn handdoek. Hij wilde even helemaal alleen zijn. En hij was even helemaal alleen. Enkele minuten daarvoor was hij met iets meer dan een banddikte verslagen. Het contrast kon niet groter en beter in beeld gebracht worden. Zijn stille aftocht afgezet tegen de ereronde van de overwinnaar. Stilzwijgend had de coach de verliezer naar het binnenterrein geloodst, je voelde en zag de stilte die hem omringde in een verder bruisend stadion. Geen pers, geen jubelende trainers, fysiotherapeuten, bobo’s en familie. Geen vlag, geen horde fotografen die zich verdringen voor het beste shot van de glimmende kampioen die triomfantelijk zijn fiets de hemel in duwt. Hij had verloren. Hij was verslagen. Tweede worden is zo enorm ondankbaar. Eigenlijk zijn er maar twee plaatsen bij een WK, wereldkampioen en geen wereldkampioen. Je bent de beste van de wereld of je bent één van de achtervolgers. Geen regenboogjes op je mouw, geen beker, geen eeuwige roem. Dat je dan de beste van die achtervolgers
O
bent is leuk maar weegt nauwelijks op tegen de teleurstelling dat je er zo dicht bij zat. Want juist er zo dicht bij zitten en de ander zien juichen en feesten terwijl jij afdruipt, geeft de harde knal van zilver. Natuurlijk is zilver ook goed, natuurlijk ook heel mooi. Maar nu even niet, nu even helemaal niet. Onder die handdoek is geen zilver gewonnen maar heel erg het goud verloren. En dat doet pijn. Heel veel, heel heel veel pijn. Zeker bij gemiste kansen, want een sporter weet dat je niet zoveel kansen krijgt. Niet zo vaak sta je in de finale. Niet zo vaak mag je strijden om de titel. En die kans door je vingers laten glippen is het ergste wat een sporter kan overkomen. Hij wilde even weg zijn, alleen zijn, lekker die doek over de kooi. En dat in contrast met de drukte om de kampioen heen was prachtig om te zien.
Arrogant Oranje komt met schrik vrij tegen Hongaren #Oranje
Het Nederlans elftal schrok pas in de slotfase wakker in een knotsgek EKkwalificatieduel met Hongarije (5-3). Stephan Wageman Amsterdam V
Heel, héél even, in het eerste kwartier van de wedstrijd, zette het Nederlands elftal de mengknop aan. Een vleugje van de potentie die dit Oranje herbergt, kwam bovendrijven in een soort wirwar-voetbal over allerlei schijven via allerlei spelers. De Hongaren moeten zich door de positiewisselingen gevoeld hebben alsof ze in een pretparkattractie terecht waren gekomen. Robin van Persie opende aan het einde van de achtbaanrit de score voor Oranje toen hij een hoekschop van Wesley Sneijder opeens voor de voeten kreeg. Daarna was het plezier ook meteen verdwenen. De vice-wereldkampioen schakelde over op haar reservemodus, waarin de balcirculatie stokte, en waarin met dedain werd omgesprongen met een Hongaarse ploeg die in de laatste drie duels tegen het
Nederlands elftal liefst zeventien goals om de oren kreeg. Profiteren deden de Hongaren in de eerste helft nog niet, ook al werd een treffer van Balázs Dzsudzsák afgekeurd en vonden wat afstandsschoten vlak voor rust de armen van Michel Vorm. In de tweede helft werd Oranje wél meteen afgestraft voor de arrogantie in de Arena. Gergely Rudolf kon al snel op zijn gemak uithalen en liet via wat Nederlandse benen doelman Vorm kansloos. Een paar minuten later werd het zelfs nóg erger toen aanvoerder Zoltan Gera ook raak schoot. En zo keek het Nederlands elftal, tot ieders verbazing, opeens tegen een achterstand aan tegen een team dat vooraf in de beschouwingen nog als een soort van vakantievierend campingelftal werd beoordeeld. Hoe zou het Nederlands elftal met tegenslag omgaan? Dat was een vraag die al een paar jaar boven dit Oranje hangt. Eén keer eerder werd het uiterste van de ploeg gevraagd, toen Brazilië op het WK een helft lang speelde met de tegenstander. ‘Toen hebben we laten zien dat we ook kunnen vechten. In de tweede helft was het
appeltje-eitje’, grapte Sneijder een week geleden. Maar gisteren ging het veel moeizamer tegen de zwakke Hongaren, die zelfs nog méér kansen kregen. Verdedigend wankelde het aan alle kanten bij Oranje en aanvallende impulsen waren er nauwelijks, ook niet met Ruud van Nistelrooy in de ploeg als vervanger van Robin van Persie. De automatismen in het aanvalsspel van Oranje waren totaal verdwenen. Uiteindelijk vocht de ploeg van Van Marwijk zich toch nog naar een voorsprong toen Sneijder en Van Nistelrooy met scherp schoten, maar zelfs toen had de vice-wereldkampioen geen greep op de wedstrijd. Een kwartier voor tijd herstelde Gera met een knap afstandsschot weer de balans: 3-3. In de slotfase trok het Nederlands elftal alsnog de wedstrijd naar zich toe. Eerst rondde Dirk Kuijt een voorzet van Ibrahim Afellay af en daarna dwarrelde een voorzet van Kuijt ook nog eens in het Hongaarse doel, waardoor Oranje na zes EK-kwalificatieduels op zes overwinningen staat. Appeltje-eitje.
Floris Jan Bovelander is voormalig hockey-international.
Westra komt net tekort voor zege in Driedaagse
Vitesse gaat langer door met Van Leeuwen
Zottegem André Greipel heeft de eerste etappe in de Driedaagse De Panne-Koksijde gewonnen. Hij was de snelste van een kopgroep van vier. Lieuwe Westra van Vacansoleil maakte ook deel uit van het kwartet en maakte indruk met zijn rijden. Het leverde hem de tweede plaats en zes bonificatieseconden op. In het klassement staat de Nederlander derde.
Arnhem Ted van Leeuwen heeft een nieuw contract als technisch directeur van Vitesse getekend. Hij is nu tot medio 2013 aan de club verbonden. Van Leeuwen is bezig aan zijn eerste seizoen in Arnhemse dienst. Eerder was hij in dezelfde functie actief bij AGOVV Apeldoorn. Gisteren werd bekend dat Vitesse de contracten van zeven spelers formeel heeft opgezegd.
Michaëlla Krajicek richt zich weer op WTA Tour
Nationale elftal Japan wint benefietwedstrijd
Almere Michaëlla Krajicek gaat de komende weken weer volop toernooien spelen op de WTA Tour. De Nederlandse tennisster wil haar opwachting maken in Marbella, Stuttgart en Barcelona of Estoril. Krajicek speelde vorige week het ITF-toernooi in Bath. Deze week zou ze meedoen in het Spaanse Monzon, maar ze heeft zich wegens ziekte teruggetrokken.
Osaka Het Japanse nationale voetbalelftal heeft een benefietwedstrijd voor de slachtoffers van de aardbeving en tsunami gewonnen. De ploeg won met 2-1 van een All-Star team. Alle 40.000 kaarten voor het duel waren binnen een uur verkocht. In totaal heeft de Japanse voetbalbond rond de wedstrijd omgerekend 130.000 euro opgehaald.
Robben hervat training met groep bij Bayern
REUTERS
Sport
19
München Arjen Robben lijkt op tijd fit voor het Bundesligaduel met Borussia Mönchengladbach. De vleugelaanvaller meldde zich vorige week vanwege een liesblessure af voor de dubbele ontmoeting van het Nederlands elftal met Hongarije. Robben hervatte gisteren de groepstraining bij Bayern München. De wedstrijd tegen de hekkensluiter is zaterdag.
Ruud van Nistelrooy is in extase na het maken van de 3-2. PICS UNITED
Toivonen vier oefenduels geschorst #Recidivist
Ola Toivonen heeft opnieuw een schorsing te pakken. Vanwege een rode kaart tegen RKC Waalwijk staat hij vier oefenwedstrijden aan de kant. Redactie sport Amsterdam V
Jonge PSV-fans die in de voorbereiding op volgend seizoen na een oefenpotje een krabbel van Ola Toivonen willen scoren, kunnen beter thuisblijven. In ieder geval in het be-
gin van de voorbereiding, want dan zal de Zweed er niet bij zijn. Toivonen accepteerde gisteren een schikkingsvoorstel van de aanklager betaald voetbal van de KNVB en is daardoor de komende vier oefenwedstrijden geschorst. De spits kreeg de straf vanwege zijn rode kaart in de vriendschappelijke wedstrijd van vorige week tegen RKC Waalwijk (0-0). Hij werd weggestuurd wegens aanmerkingen op de scheidsrechter. Ook gooide Toivonen met aarde richting de arbitrage.
Volgens de KNVB kan een rode kaart tijdens een oefenduel alleen bij ‘zeer zware overtredingen’ leiden tot een schorsing voor officiële wedstrijden. Toivonen zit momenteel nog een schorsing uit voor een elleboogstoot in het gelaat van Ajacied Jan Vertonghen. Die actie kostte hem vier duels. Het laatste daarvan is zaterdag tegen FC Twente. Eerder viel Toivonen al negatief op met provocerend gedrag in wedstrijden tegen ADO Den Haag en NAC Breda. Het leverde hem het predicaat matennaaier op.
Drink met mate
Hopen op de zon
Wereldreis
Fabio Capello, de bondscoach van Engeland, heeft spits Andy Carroll een dringend verzoek gedaan. Of hij misschien wat minder bier kan drinken.
Toby Alderweireld staat buitenspel met een verrekte spier. ‘Misschien kan m’n lichaam de zonneenergie oppikken om het herstel te versnellen.’
Broederliefde mag wat kosten. F1-coureur Lewis Hamilton gaat 21.000 kilometer vliegen om het debuut van Nicolas in de Renault Clio Cup te zien.
Doe een leuke stunt en zamel geld in voor oorlogskinderen. Meer info: 538voorwarchild.nl Deze advertentie is 100% gesponsord