v ministerie van Financiën - De dienst Domeinen Onroerende Zaken Landelijk. Pag. 4

28/06/2008 www.depers.nl

  Se

Interview P10

Privédete

Speuren

ctives

naar over

spel >> P

   
   





 


  

Per Se: De kok komt bij u thuis • Rijkelijk vloeiend arbeidszweet in Osaka • Speuren naar overspel

‘Ik heb mijn leven lang sjans’ PVV-Kamerlid Fleur Agema

 

opzaterda g

28

 

  

 


 


Uitgerookt




Op 1 juli wordt de genadeklap uitgedeeld en is het gedaan met het onbekommerde roken. Van stijlicoon degradeerde de sigaret tot symbool van de stumper. Adieu, ma cigarette.

Lees verder op pagina 13

© MAN RAY TRUST / ADAGP / TELIMAGE - 2008

PerSelectie Heeft u deze zomer een tekort aan personeel? StudentenWerk vindt vandaag nog de juiste vakantiekracht voor u.

StudentenWerk.nl

vandaag in De Pers op Zaterdag

Vastgoeddeskundigen m/v

Controller

ministerie van Financiën - De dienst Domeinen Onroerende Zaken Landelijk. Pag. 4

Stokvis Plastics - Mercuri Urval Roosendaal. Pag. 16

(Senior) Octrooiadviseur Assistant Controller Functiemediair Landelijk. Pag. 18

Ministerie van Economische Zaken Rijswijk. Pag. 14

Bekijk alle vacatures op pagina 17

2

Actueel



 



Embryo Kabinet akkoord

Bijzaken

Selectie mag bij IVF

Badjas De liefde voor tv-series kan ver gaan. Tijdens een veiling in New York bracht de outfit die Tony Soprano droeg toen hij werd neergeschoten in de vorig jaar gestopte maffiaserie The Sopranos, bijna 28.000 euro op. Onder leiding van acteur James Gandolfini werden 25 outfits geveild, waaronder ook een gestreepte badjas en een trainingspak. De totale opbrengst, zo’n 120.000 euro, gaat naar een fonds voor gewonde Amerikaanse soldaten.

Het kabinet heeft na weken beraad gistermiddag overeenstemming bereikt over embryoselectie. De mogelijkheden worden verruimd, de toetsing verscherpt.

Jorien Beukers AMSTERDAM

Het Academisch Ziekenhuis Maastricht (AZM) mag embryo’s voor in vitro fertilisatie-behandelingen (ivf) op meer ziektes selecteren dan nu de praktijk is. Een commissie van artsen en ethici van het AZM zal elk individueel geval toetsen op onder meer de ernst en de aard van de ziekte en de behandelmogelijkheden. Daarnaast komt er een landelijke commissie die een lijst met ziektes opstelt waarop embryo’s geselecteerd kunnen worden.

Bom Denk je met een waterspuit een bom schoon te maken, ontploft hij bijna. Dat overkwam een gezin uit Brielle. Een paar maanden geleden vond de familie de bom op het strand en ze namen hem mee naar huis. Toen ze de bom, die afkomstig was uit de Tweede Wereldoorlog, gisteren schoon spoten, begon het ding spontaan te roken. De explosievenopruimingsdienst heeft de bom in een nabijgelegen natuurgebied tot ontploffing gebracht.

Ruzie in coalitie AP

Uitspraak Software uit illegale bron in Nederland verboden

Downloaden tóch illegaal Het downloaden van films, muziek of software uit illegale bron is ook in Nederland verboden. Dat blijkt uit een vonnis van de rechtbank in Den Haag.

Jorien Beukers AMSTERDAM

Kleintje De wereld is weer een sextape van een beroemdheid rijker. Dit keer een kleintje. Verne Troyer, beter bekend als Mini-Me uit de Austin Powers films, is samen met zijn vriendin te bewonderen op de entertainmentwebsite TMZ. Troyer is not amused: hij heeft de website aangeklaagd en eist verwijdering van de tape en een schadevergoeding van 13 miljoen. De inhoud van de film is teleurstellend. De 39-jarige lilliputter zit slechts hevig zoenend met zijn vriendin op bed.

Het is voor het eerst dat een Nederlandse rechter downloaden voor privégebruik als illegaal bestempelt. Totnogtoe was alleen uploaden in Nederland illegaal. Downloaden werd gezien als het maken van een

Niet raar opkijken als het in het stadhuis van Zeist allemaal wat langer duurt. De Utrechtse stad heeft de oudste ambtenaren van alle grote Nederlandse gemeenten, zo blijkt uit een gisteren gepresenteerd onderzoek van weekblad Binnenlands Bestuur. In Zeist is bijna een kwart van de ambtenaren 57 jaar of ouder. Het landelijk gemiddelde ligt op 13 procent. Hilversum en Lelystad staan ook in de top 3, terwijl Spijkenisse en Heerlen het minst vergrijsde ambtenarenapparaat hebben.

thuiskopie en was daarom toegestaan. Volgens de rechter zijn wel aanknopingspunten te vinden voor een andere uitleg, maar is het beleid van de regering in strijd met de wet. De gevolgen van de uitspraak zijn nog niet duidelijk. Naast een verbod op downloaden, is het ook mogelijk dat er een hogere kopieerheffing op mediadragers zoals blanco cd’s en dvd’s komt. Onder meer Sony, Philips, Maxell Imation, Fuji, Nashua en Verbatim waren naar de rechter gestapt. Deze

Van Dale geeft antwoord

Juichen Juichen. Sommige mensen doen het nooit, anderen doen het heel gemakkelijk.

Grijs

De coalitiepartijen PvdA en ChristenUnie lagen binnen het kabinet overhoop over het verruimen van

de mogelijkheden voor embryoselectie. Staatssecretaris van Volksgezondheid Jet Bussemaker (PvdA) stuurde vorige maand een brief naar de Tweede Kamer waarin ze onderzoek op embryo’s toestond bij erfelijke varianten van borstkanker en darmkanker, waarvan niet zeker is dat de ziekte zich manifesteert als het erfelijke gen aanwezig is. Als uit onderzoek op de embryo’s blijkt dat ze dat erfelijke gen bezitten, worden de embryo’s niet teruggeplaatst, maar vernietigd. Leider van de ChristenUnie en vicepremier André Rouvoet was ontstemd over de verruiming door Bussemaker, waarover geen overleg was gevoerd binnen het kabinet. Hij eiste dat Bussemaker haar besluit introk. De ChristenUnie is principieel tegen embryoselectie vanwege de beschermwaardigheid van het leven. De PvdA daarentegen is juist groot voorstander van embryoselectie. P

Juichen kan met veel geluid gepaard gaan (‘in luide vrolijke klanken, in vrolijk geroepen woorden zijn vreugde te kennen geven’, zegt Van Dale), maar het kan ook wat kalmer gebeuren en misschien zelfs wel helemaal zonder geluid, alleen met geheven armen. Of is dat laatste niet mogelijk? ‘Juichen’ geldt immers als een klanknabootsend woord. Het woord geeft zo goed mogelijk de klank weer die te horen is als mensen juichen. Toch heb je wel meer van die woorden; woorden die klanknabootsend heten te zijn, maar waarbij je je ook wel iets geluidloos kunt voorstellen. Wriemelen bijvoorbeeld is er ook zo eentje. Wriemelen is ‘zich min of

meer wringend in allerlei richtingen bewegen zonder zich veel te verplaatsen’. Als wormen aan het wriemelen zijn, zie je wel veel gewriemel, maar je hoort niks. Of komt dat laatste doordat de mens niet zo’n heel goed gehoor heeft? Het Nederlands telt naar schatting 500 klanknabootsende woorden, ook wel onomatopeeën genoemd. Andere voorbeelden zijn: hatsjie, roetsjen, hinniken, kletsen, kroepoek, piepen, rikketik, pingpong, sissen en toitoitoi (dat het geluid zou weergeven van kloppen op ongeverfd hout: even afkloppen). Ook nurks is een klanknabootsend woord. Maar net zoals je iemand volledig geluidloos kunt zien juichen, kan iemand die helemaal niks zegt, toch een nurks iemand genoemd worden.

importeurs of fabrikanten van blanco informatiedragers moeten een thuiskopievergoeding betalen, en wilden duidelijker krijgen wat die nu precies inhoudt. Het liefst zouden de importeurs en fabrikanten de hele vergoedingsregeling laten vervallen.

Actie tegen piraterij Justitie maakte eerder bekend meer te zullen doen tegen internetpiraterij, maar zich daarbij te richten op grootschalige uploaders van auteursrechtelijk beschermd materiaal.

Weerbericht Nederland Zaterdag

Zondag

De dag begint met wat bewolking en neerslag. In de middag nemen de buien in activiteit af en schijnt de zon soms tussen de wolken door. Het kwik loopt op naar ongeveer 21 graden. De wind is matig tot vrij krachtig en waait uit het zuidwesten. In de nacht koelt het af naar 14 graden.

De tweede dag van het weekend wordt wel droog. Er zijn wat wolken en af en toe schijnt de zon tussen die wolken door. De temperatuur varieert van 20 graden aan zee tot 25 graden in Brabant en Limburg. De wind waait uit zuidelijke richting, aan zee staat windkracht 4.

Tijdelijke wijzigingen ov Landelijk (bus/tram) Den Haag (tram/bus) Veteranendag 2008. HTMlijnen 1, 9, 15, 16, 17, 18, 22 en 24. Rotterdam (tram) Concert Kane. Vanaf 17.30 uur extra trams (lijn 29) van en naar De Kuip. Groningen/Haren Gn (bus) Wegwerkzaamheden. Arrivalijnen 50, 51, 54 en 59: aantal haltes vervallen. Arrivalijnen 9, 22, 73 en 76. Halte Bornholmstr./ Stockholmstr. richting CS Groningen vervallen.

Basis-woordenboek Nederlands, € 29,95

Vervolging van mensen die voor eigen gebruik downloaden ‘vergt aanzienlijke investering met beperkt resultaat’, schreven de ministers Ernst Hirsch Ballin (CDA, Justitie), Maria van der Hoeven (CDA, Economische Zaken) en Ronald Plasterk (PvdA, Cultuur) in een brief aan de Tweede Kamer. Bovendien zou de internetgebruiker zich steeds moeten afvragen of een website die materiaal aanbiedt, wel of niet legaal is. Die vraag is niet altijd even eenvoudig te beantwoorden, vinden de ministers. P

Heerlen (bus) Veolialijn 22. Halten Tichelbeekstraat, Mondriaan, Benzenrade en Oude Molenweg vervallen.

Eindhoven (bus) Veolialijnen 141, 142 en 144. Halten Oude Toren, Europalaan (richting CS Eindhoven) vervallen. Dordrecht (bus) Arrivalijnen 7, 9, 11, 12, 88, 92, 188, 892 en Connexxionlijnen 140, 144. Halten Maasplaza, Stadskantoor en Centrum vervallen.

Treinverkeer Brussel-Zuid/Midi-Antwerpen-Amsterdam CS • 28 juni andere route Leiden Centraal-Schiphol-Amsterdam Centraal • 29 juni andere route Schiphol-Hannover Hbf-Berlin Ostbahnhof • 29 juni andere route

Actueel 3



 



Zimbabwe In angst naar de stembus

Mugabe moordt door

Nieuws Illegaal Nederland sluit illegale vreemdelingen te snel en te lang op en het regime waaronder zij vastzitten is te streng. Het Nederlandse vreemdelingenbeleid is dan ook in strijd met het internationaal recht, concludeert Amnesty International. Nederland sluit bijvoorbeeld kwetsbare groepen op, zoals kinderen, ouderen en slachtoffers van marteling. Volgens Eduard Nazarski, directeur van de Nederlandse afdeling van Amnesty, lijkt het erop alsof Nederland vreemdelingen wil afschrikken door ze als criminelen te behandelen.

Villa mist finale Spanje moet het zondag in de eindstrijd van het Europees kampioenschap zonder David Villa stellen. De aanvaller van Valencia, met vier treffers topscorer van het toernooi, verrekte een spier in de eerste helft van het duel met Rusland. ‘Het is niet ernstig, maar hij moet de finale wel aan zich voorbij laten gaan’, zei bondscoach Luis Aragones na het duel. Of Villa zich topscorer van het EK mag noemen, wordt zondag duidelijk tijdens de finale. Inkt aan je vinger is het bewijs dat je je stem hebt uitgebracht. Met brandschone handen loop je gevaar.

M Milities Wie vrijdag niet stemt, loopt grote risico’s M Tsvangirai Oppositie-

leider noemt uitslag bij voorbaat waardeloos

Elles van Gelder PRETORIA

Als je geen inkt op een vinger hebt, word je in elkaar geslagen. De Zimbabwaan die gisteren brandschone handen had, liet zien dat hij niet had gestemd in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. Na de stemdag zou er met hem afgerekend worden. Dreigementen, verspreid via de milities en staatspropaganda, waren niet van de lucht voorafgaande aan de verkiezingen in Zimbabwe. Al weken voor de tweede stembusgang hadden de knokploegen van

regeringspartij ZANU PF laten zien dat hun woorden niet loos zijn. De presidentskandidaat van de oppositiepartij MDC Morgan Tsvangirai won op 29 maart de eerste stemronde, maar behaalde volgens de Zimbabwaanse kiescommissie onvoldoende stemmen om de 84-jarige president Robert Mugabe in één keer uit het zadel te wippen. Sinds zijn overwinning zijn er ruim tachtig supporters van de MDC om het leven gekomen. MDC-aanhangers en politici moesten onderduiken omdat ze hun leven niet meer zeker zijn. Tsvangirai nam zijn toevlucht tot de Nederlandse ambassade. Ondertussen kregen de Zimbabwanen op bijeenkomsten te horen op wie ze moesten stemmen: Mugabe was de enige keuze. ‘Verraders’ zouden de consequenties na de stembusgang voelen. Tsvangirai trok zich wegens het geweld terug uit de verkiezingen, maar volgens de Zimbabwaanse overheid was hij daarmee te laat.

In de hoofdstad Harare, traditiegetrouw een oppositiebolwerk, was het bij het drukken van deze krant gistermiddag rustig. ‘Veel mensen hebben besloten om binnen te blijven en niet te gaan stemmen’, vertelde een jonge Zimbabwaan via de telefoon vanuit de hoofdstad. ‘Anderen zijn naar het stemlokaal gegaan, maar hebben een blanco papier in de bus gedeponeerd.’

Alleen God kan mij doen aftreden Tsvangirai schreef gisteren in een open brief aan zijn aanhangers dat de Zimbabwanen hun leven niet in de waagschaal moesten stellen. ‘Stem zoals nodig is om in leven te blijven.’ Hij noemde de resultaten van geen waarde. De oppositieleider rekent op

AP

de steun die hij tot zover regionaal en internationaal heeft gekregen. De kritiek op de bejaarde leider is immens. Maar de dictator legde de roep om de verkiezingen niet door te laten gaan naast zich neer en ging door met de schijnvertoning. Wel verklaarde hij op de avond voor de stembusgang dat hij na de verkiezingen bereid is om te praten. Maar bij Mugabe zijn veel beloftes loos. Politieke analisten in ZuidAfrika en Zimbabwe met wie De Pers sprak, waren verdeeld. Sommigen denken dat hij blijft zitten waar hij zit. ‘Alleen God kan mij doen aftreden’, zei Mugabe nog geen week geleden. Anderen denken dat Robert Mugabe, nadat hij zich wederom heeft uitgeroepen tot president, bereid is om te praten. Hij zou met de presidentstitel op zak, hoe illegitiem verworven ook, het gevoel hebben sterker te staan aan de onderhandelingstafel. P

Verdubbeld Nr. 5 van Europa

Noodweer Het noodweer dat afgelopen zondag over het oosten van het land trok, heeft bij Interpolis tot 6.300 schadeclaims geleid. In totaal is voor 7 miljoen euro aan claims ingediend bij de grootste schadeverzekeraar van Nederland. Het heftige onweer ging gepaard met zware windstoten en hagelstenen zo groot als pingpongballen. Vooral auto’s, glazen dakkoepels en tuinhuizen moesten het ontgelden. Het overgrote deel van de claims kwam van particulieren, die voor 5 miljoen aan schade hadden. Ook de agrarische sector en het midden- en kleinbedrijf werden getroffen. Zo’n 750 bedrijven dienden samen voor 2,2 miljoen aan schadeclaims in.

Nederland scoort met topvrouwen new master track in water technology solutions • research • business voor meer informatie: www.wetsusacademy.nl

Hoezo glazen plafond? Nederland is de snelste groeier van Europa als het gaat om vrouwen in de top van het bedrijfsleven.

Jan-Hein Strop AMSTERDAM

Al dat geklaag in Nederland over hoe moeilijk vrouwen doorstromen naar de top, moet nu eens afgelopen zijn. We zijn na Scandinavië het best presterende land op dit gebied, en de snelste groeier. Het aantal vrouwen in de besturen van Nederlandse bedrijven uit de Europese top-300 is in twee jaar tijd verdubbeld. Dat blijkt uit een tweejaarlijkse monitor van het EuropeanPWN, een denktank van Europese topvrouwen. De getallen: 12,3 procent van de bestuursleden is vrouw, gemiddeld anderhalve vrouw per bestuur. Koploper met afstand is Noorwegen met

ruim 44 procent vrouwen in de top, zeven per bestuur. Afgezien van Nederland zit er maar weinig schot in de zaak, met Italië en Portugal als hekkensluiters. Overigens moet wel worden opgemerkt dat Nederlandse bedrijven een voorkeur voor talent van over de grens hebben. Buiten Luxemburg is er geen land in Europa dat zoveel buitenlandse vrouwen laat doorstromen als Nederland: iets meer dan 57 procent. De enige vrouwelijke bestuursvoorzitter van een groot beursgenoteerd bedrijf die Nederland rijk is, luistert naar de Amerikaanse naam van Nancy McKinstry van uitgever Wolters Kluwer. De getallen zijn saillant omdat in Nederland discussie woedt over een eventueel wettelijk quotum voor vrouwen in ondernemingsbesturen. Een grote groep bedrijven heeft daarop gereageerd door zichzelf vrijwillig een quotum op te leggen. P

Sekstoerisme Jaarlijks reizen vanuit Nederland 3.000 toeristen naar onder meer Zuidoost-Azië om seks met minderjarigen te hebben. Reden voor VVD-parlementariërs Jules Maaten en Fred Teeven om een handtekeningenactie te beginnen om het kindersekstoerisme tegen te gaan. De parlementariërs willen dat Europol meer bevoegdheden krijgt om pedofielen en hun netwerken op te sporen. Nu mag de Europese politieorganisatie alleen informatie analyseren en acties coördineren. Het sekstoerisme leidt nog nauwelijks tot arrestaties en veroordelingen.

www.depers.nl

4

Respons



 



Werk je bij het Rijk, dan werk je aan Nederland. Bijvoorbeeld aan verantwoord begrotingsbeleid en een gezonde financiële huishouding. Als onderdeel van het ministerie van Financiën vertegenwoordigt de baten-lastendienst Domeinen Onroerende Zaken de Staat als eigenaar van onroerende zaken. Domeinen Onroerende Zaken verkoopt, beheert, taxeert, geeft in gebruik of koopt staatseigendommen zoals gebouwen en gronden. Dit gebeurt vanuit de centrale directie Domeinen in Den Haag en de regionale directies Domeinen in Zwolle, Breda, Leiden en Lelystad. Is de vastgoedmarkt jouw domein?

Is ons vastgoed jouw domein?

De dienst Domeinen Onroerende Zaken zoekt vastgoeddeskundigen m/v voor de Regionale Directies Domeinen Zuid (Breda) en West (Leiden)

Als vastgoeddeskundige adviseer je over de meer complexe taxaties van onroerend staatseigendom en/of voer je deze uit. Ook ondersteun je waar het gaat om gebiedsontwikkeling. Je adviseert over reguliere aan- en verkoopzaken en levert een bijdrage aan complexe bedrijfsverplaatsingen. Je stelt eenvoudige grondexploitaties op, leidt kleinschalige projecten en werkt mee aan grote projecten. Verder assisteer je bij schatkistbankieren, beheer je ingewikkelde objecten en onderhandel je met partijen die minder bestuurlijk en/of politiek gevoelig zijn. Je krijgt bovendien de kans jezelf door specialisatie verder te ontwikkelen. Binnen de Regionale Directie Domeinen Zuid gaat het om een specialisatie Wet Waardering Onroerende Zaken.

Functie-eisen: je hebt een hbo-opleiding afgerond, bij voorkeur HEAO-MER (vastgoed en makelaardij) of HTS, aangevuld met een makelaarsdiploma. Je hebt bij voorkeur een WOZ-diploma en kennis van de bedrijfsmatige vastgoedmarkt. Arbeidsvoorwaarden: het brutomaandsalaris bedraagt maximaal € 3.776,- (schaal 10) op basis van een 36-urige werkweek. Informatie en/of sollicitatie: Regio zuid www.werkenbijhetrijk.nl/FIN080048-PP Regio west www.werkenbijhetrijk.nl/FIN080040-PP

$"/ %$(*")$) .#%-A19A'5813-A'37+%'4A+4A4A8'3'.&4 )311545'A5'%*0+4%*'A&+'0457'3.'0'3A!+,A 3+%*5'0A104A71..'&+)A12A*'5A1058'32'0A +045#..'3'0A'0A10&'3*16&'0A7#0A4:45'/'0 8##36+5A&'A*6+&+)'A%1/2.'9'A0'58'3-+0(3# 4536%563'0A;+,0A12)'$168&A 04A-#05113A+0A 53'%*5A+4A/#--'.+,-A$'3'+- $##3A/'5A'+)'0A1(A12'0$##3A7'371'3A'5 5'#/A7#0A.#%-A19A'5813-A'37+%'4A $'45##5A6+5AA2'3410'0A+00'0A10;'A 13)#0+4#5+'A;+,0A&'A%1//60+%#5+'.+,0'0A-135 '0A)'.17'0A8+,AA;'.(45#0&+)*'+&A'0A'+)'0 7'3#058113&'.+,-*'+&A.'+&'0A515A)';#/'0.+,46%%'4 !'A;1'-'0A4.+//'A(.'9+$'.'A)'/15+7''3&' '0A71136+5&'0-'0&'A-#0&+'0A&+'A104 5'#/A8+..'0A7'345'3-'0A'0A''0A$+,&3#)'A 8+..'0A.'7'3'0A##0A10;'A#/$+5+'6;'A&1'.'0 7113A&'A51'-1/45A +,-A12A888$.#%-$190.A7113A''0A 6+5)'$3'+&'A$'4%*3+,7+0)A7#0A&'A0##45 )'01'/&'A(60%5+'4A1(A0''/A%105#%5A12A/'5 /'73168AA7#0A4%*A7+#A5'.'(11006//'3A    

$/'


) / / /&'% %"'$ A45''&4 '(5+,&A01)

3'0%'@
0#A,'A231 #%'A'92+' A .+-5A*'5A 04A''0A?3 A ' A1 0 %* # 34 A7 A,' A1 #0A-3+,) A1#A''0 '0A&#)A+0 ' 0 5A ' +,& A' A3 0 ' 0A' 6.'8#)' '5A ''0A(13/ '3+'A12A* !A4 #0&71135
A" 0 %+3%6+5A7#

.4A'%*0+%#.A1046.5#05A$+,A.#%-A19AA > #&7+4''3A,'A%1..')#4A'0A-.#05'0A17'3A10;'A 12.144+0)'0 > $+'&A,'A5'%*0+4%*'A10&'345'60+0)A$+,A %1//'3%+<.'A53#,'%5'0A'0A*'5A5'45'0A7#0A 12.144+0)'0A > 10&'3*16&A,'A%105#%5'0A/'5A.'7'3#0%+'34A > *'$A,'A''0A#(8+44'.'0&'A(60%5+'A+0A''0A &:0#/+4%*'A1/)'7+0)A

$)'$"/"(/,'!' .4A05'30#.A#.'4A'&'8'3-'3A$+,A.#%-A19AA > 10&'345'60A,'A10;'A#%%1605A/#0#)'34 > 10&'3*16&A,'A%105#%5'0A/'5A-.#05'0 > /##-A,'A1(('35'423+,412)#7'0A'0A7'38'3-A,'A $+00'0-1/'0&'A13&'34A'0A##073#)'0 > 8'3-A,'A0#68A4#/'0A/'5A#0&'3'A#(&'.+0)'0A1/A -.#055'73'&'0*'+&A5'A)#3#0&'3'0 > 813&5A,168A46%%'4A$'.110&A/'5A''0A+0%'05+7' > 71.)A,'A''0A+05'30A12.'+&+0)453#,'%5A

"/'+/ $$' .4A+'.&A'37+%'A0)+0''3A$+,A.#%-A19AA > +045#..''3A,'A0'58'3-A#%1//60+%#5+'A'0A 5'.'(10+'12.144+0)'0A > 10&'3*16&A,'A''3&'3A)'=045#..''3&'A4:45'/'0A > $'0A,'A3')'./#5+)A10&'38')A+0A'&'3.#0&A'0A 41/4A+0A6312# > 8'3-A,'A;'.(45#0&+)A1(A+0A5'#/7'3$#0&A12A&'A -.#05.1%#5+'

)**'/ / /#)/#%)+)/$' /"!/%-/),%'!/'+(/./%$$$//.// /)')/./ %( "!%-$"



 



Actueel 5

Sotheby’s Veilinghuis breekt record op record

Kunst kent geen crisis

RENE CLEMENT

Maarten ten Holder: ‘Vooral het topsegment loopt fantastisch.’

M Kunsthandel Kwakkelende economie heeft amper effect op veilingen M Topjaar Maarten ten Holder van Sotheby’s is vol optimisme Jeroen Ansink NEW YORK

In zijn corner office op de negende verdieping met een royaal uitzicht op het oosten van Manhattan slaat Maarten ten Holder de cijfers er nog eens op na. De managing director van veilinghuis Sotheby’s voor het westelijk halfrond ondervindt geen enkele hinder van de kwakkelende Amerikaanse economie en de malaise op de financiële markten. Werd er onder zijn verantwoordelijkheid in 2006 in New York nog voor 1,6 miljard dollar aan kunst afgehamerd, vorig jaar was dat bedrag al opgelopen tot een recordbrekende 2,3 miljard. En als de recente voorjaarsveilingen een indicatie zijn, zal 2008 naar verwachting nog beter uitvallen. ‘Vooral het topsegment loopt fantastisch’, zegt Ten Holder, die vanwege het enorme aanbod alleen nog maar objecten van boven de 5.000 dollar laat veilen. ‘En het zijn niet alleen de nieuwe rijken uit China, Rusland en het Midden-Oosten die de vraag opstuwen. Bij de topveilingen in New York blijkt meer dan de helft van de kopers uit NoordAmerika te komen.’

Met name de hedendaagse kunst blijkt zich in een ongekende populariteit te mogen verheugen. Zo bracht Triptych uit 1976 van de Ierse schilder Francis Bacon anderhalf maand geleden maar liefst 86,3 miljoen dollar op, de hoogste prijs ooit voor een werk van na de Tweede Wereldoorlog. De veiling zelf was bovendien de meest succesvolle in de geschiedenis van het beursgenoteerde veilinghuis, dat in 1744 in Londen werd opgericht. In een tot de nok gevulde zaal, waar onder meer mode-ontwerper Valentino Garavani en oud-tennisser John McEnroe tot de genodigden behoorden, sloeg veilingmeester Tobias Meyer 362 miljoen dollar aan kunst af, 6 miljoen dollar meer dan de meest optimistische voorspellingen.

Studentenbaantje De pakweg 44 miljoen dollar die Sotheby’s die avond aan commissies mocht bijschrijven, vormen voor Ten Holder een voorlopige kroon op een carrière die bijna twintig jaar geleden begon als een bijbaan. ‘Een vriend die kunstgeschiedenis studeerde, tipte me dat Sotheby’s mensen zocht om veilingen op te bouwen’, zegt de 38-jarige historicus, wiens vader kunstaankopen deed voor de gemeente Zwolle. ‘Dat was nog in de tijd dat de prestatiebeurs niet bestond.’ De baan beviel van beide kanten zo goed dat Ten Holder naar het stamslot van prins Thurn und Taxis in Zuid-Duitsland werd gestuurd. De adellijke familie, die in de zestiende eeuw fortuin maakte in de posterijen, wilde een gedeelte van haar kunstcol-

Op Pad

Turkse vrienden

Marcel van Engelen

„

Bij mij in de straat zit een Turks koffiehuis dat, tot Nederland uit het EK werd geknikkerd, twee vlaggen voor het raam had hangen: een rode met een halve maan en een ster, en een oranje met een leeuw, gebroederlijk naast elkaar. Nu was de Nederlandse vlag niet meer dan

een vriendelijk gebaar en stoven de Turkse mannen alleen na een overwinning van de rode vlag naar buiten om luid claxonnerend met hun auto’s rondjes door de buurt te maken, maar toch viel het op, die oranje vlag. De ontknoping van de kwartfinale tussen Turkije en Kroatië bekeek ik in het café ernaast, waar Turkse mannen mij na de laatste penalty direct opnamen in het feestgedruis. Ook op de daken van toeterende auto’s buiten wapperden rood-wit-blauwe vlaggetjes. Autochtone buren deelden in de overwinning. Even leken we allemaal Turk. De vraag die zich opdrong: zou een vergelijkbare harmonie ook bij een overwinning van Marokko mogelijk zijn geweest? Ik kon het me nauwelijks voorstellen, terwijl Marokkanen sterker in Nederland ge-

Kunstwerken wachten op hun veiling bij Sotheby’s.

lectie verkopen. Ten Holder: ‘Ik hielp mee met de operationele kant van de veiling, wat uiteindelijk is uitgelopen op een stageproject.’ Na zijn afstuderen verwisselde Ten Holder zijn studentenbaan voor een positie in vaste dienst. Via posten in Amsterdam en Milaan kwam hij tweeënhalf jaar geleden naar New York, waar hij verantwoordelijk is voor de veilingen in Noord- en Zuid-Amerika. Daarnaast treedt hij af en toe op als veilingmeester, ‘een van de leukste aspecten van het vak’. ‘Het is heel spannend om te zoeken naar een balans tussen wat de koper en wat de verkoper wil. Het is een spel met de zaal.’

kaart heeft weten te zetten. Twee weken geleden bracht een doek met vier panelen van studio Job uit Rotterdam 60.000 dollar op. Toch valt er op het gebied van Dutch Design volgens Ten Holder nog wel een slag te maken. Een uitgelezen mogelijkheid daarvoor biedt het Henry Hudson-jaar in 2009: dan is het vierhonderd jaar geleden dat deze zeezeiler in opdracht van de VOC voet zette op New Yorkse bodem. Hoewel de details nog worden besproken met het Nederlandse consulaat en Sothe-

by’s in Amsterdam, ligt het wat Ten Holder betreft voor de hand om te kiezen voor een expositie van hedendaagse kunst, fotografie, en Dutch Design. ‘De band tussen Nederland en New York mag dan vierhonderd jaar oud zijn, op kunstgebied is de wisselwerking nog steeds springlevend.’ P Sotheby’s lenteseizoen wordt op 9 juli afgesloten met een veiling van Oude Meesters in Londen. Topstuk is het Portret van Willem van Heythuysen van Frans Hals, getaxeerd 3 tot 5 miljoen pond.

Nederlandse kunst Met Ten Holder heeft New York er ook een pleitbezorger voor de Nederlandse kunst bij. De nog steeds ongekende populariteit van de Oude Meesters tonen aan dat de zeventiende-eeuwse schilders geen introductie nodig hebben, maar voor de modernere kunstenaars is dat een ander verhaal. Ten Holder herinnert zich een discussie die hij onlangs met een van zijn specialisten voerde over de in 1997 overleden abstract-expressionistische schilder Willem de Kooning. ‘Volgens hem was dat een Amerikaan. Dat is hetzelfde principe als een Parijzenaar die beweert dat Vincent van Gogh een Fransman is. Maar schiet op, De Kooning werd geboren in Rotterdam en Van Gogh kwam gewoon uit Brabant.’ Ten Holder heeft wat dat betreft een bondgenoot in het Nederlandse consulaat, dat de afgelopen jaren ontwerpers uit ons land met succes op de

worteld lijken dan Turken. Zie alleen maar het Nederlands elftal: twee Marokkaanse spelers en geen Turkse. En dat is geen toeval. In het hele betaalde voetbal zie je minder Turken dan Marokkanen. ‘Ook in de Nederlandse literatuur of het theater zie je minder Turken doorbreken’, zei Erik-Jan Zürcher een paar dagen later aan de telefoon. Hij had daar een verklaring voor. ‘De Turken kennen een gecontroleerde cultuur met een sterk gezag, veel sociale controle en relatief weinig ruimte voor individualisme. Dat zorgt voor weinig buitenbeentjes aan twee kanten. E-nerzijds zie je weinig Turkse jongeren in de problemen komen, op straat hangen of in de criminaliteit belanden. Anderzijds komen ze minder naar voren in het voetballen, schrijven of acteren.’ Ook Zürcher, voetballiefhebber en hoogleraar Turkse talen en culturen, stond nog helder voor de geest hoe honderden Marokkaanse voetbalsupporters vorig jaar in Tilburg losgingen nadat Jong Marokko

Topbanen met balans

van Jong Oranje had gewonnen. Je zult Marokkaanse voetbalsupporters minder snel met een Nederlandse vlag zien zwaaien. ‘Bij hen zit meer frustratie en rancune. Dat heeft te maken met een gevoel van achterstelling in Nederland, maar ook met de mondiale verhoudingen en de Arabische wereld. De onderdrukking van Palestijnen in Israël, de inval in Irak – daar hebben de Turken helemaal geen last van.’ Ongetwijfeld voelen ook Turkse Nederlanders zich weleens achtergesteld, maar over het algemeen zijn ze vol zelfvertrouwen, vertelde Zürcher. Mogen ze niet sympathiek staan tegenover Nederland, dan koesteren ze zeker ook geen antipathie. ‘Turken zijn upwardly mobile: ze kijken vooruit, hebben hoop, zien mogelijkheden. Het gaat goed met hen in Nederland, qua arbeidsmarkt en scholing. En in Turkije zelf is het zelfvertrouwen ook toegenomen: de economie groeit al zeven jaar achtereen en de politiek is stabiel.’ Last but not least: het Turkse voetbal

zit al zo’n vijftien jaar in de lift. In 2002 werd Turkije zelfs derde op het WK, en daarmee komt direct de keerzijde van de Turkse trots en hechte cultuur in beeld. Zürcher: ‘De laatste jaren is het nationale voetbalelftal steeds meer een uithangbord voor heftig nationalisme geworden.’ Hij keek dan ook met enige vrees uit naar afgelopen woensdag, toen Turkije aantrad tegen Duitsland, een land met 2,5 miljoen Turkse inwoners. Achteraf ten onrechte. Een geest van vriendschap waarde ook door de Duitse steden. Er waren een paar opstootjes, maar die werden omgeven door talrijke omhelzingen. Toch voelde het ongemakkelijk, de oproepen tot broederschap die tevoren van alle kanten kwamen. Zelfs de aanvoerders van de nationale teams riepen ertoe op, vanaf het veld, met een briefje in de hand. Een mooie vriendschap, maar niet vanzelfsprekend.

6

Sport



 



EK voetbal Finale in Wenen zonder Nederlands elftal

Wij hielden van Oranje Morgen vieren de Spanjaarden feest. Of toch weer die verdomde Duitsers. En wij? Wij leefden in een roes. Heel Nederland moest meedoen met Oranje. Móest. Maar waarom eigenlijk?

Auke Kok Daar zat ik, in mijn gewone kleren. Beetje onderuitgezakt, de wedstrijd zou nog lang niet beginnen. Stond er ineens een onbekende vrouw tegenover me. Vanonder een enorme oranje cowboyhoed keek ze me dreigend aan. ‘Waarom draag jij niets met oranje?’ Een beetje beteuterd nam ik mezelf op. En toen mijn omgeving, een grand-café waar over een uur Nederland-Italië zou worden vertoond op drie flinke schermen. Inderdaad bleek ik in mijn poloshirt, colbert, pantalon, geen hoofddeksel, af te wijken van de norm. De norm zag je op vlaggetjes, op foto’s van voetbalhelden, op ballonnetjes aan het plafond, op het personeel en de meeste andere gasten. Leek de avond tot dan toe aardig op weg, nu voelde ik me een buitenstaander. Ik, passant, verliezer, deed iets helemaal verkeerd. Het viel moeilijk te ontkennen. Zelfs een oranje polsbandje ontbrak.

Nog steeds stond ze daar, wachtend op een verklaring. Tja, wat zou ik zeggen. Dat ik mijn oranje sjerp was vergeten? Dat ik normaliter minstens een oranje riem draag? Dat mijn welpie onderweg van mijn schouder moest zijn gewaaid, dat hij er thuis nog op had gezeten, echt waar? Ik zei dat ik nooit iets van oranje draag. Ik vind het eerlijk gezegd niet zo’n mooie kleur. (Ja zeg, alsof dat er iets toe doet!) ‘Het Nederlands elftal zit in mijn hart’, zei ik op een toon die het midden hield tussen ironie en ernst, zodat ik na haar weerwoord nog twee kanten op kon. Noem mij een lafaard, maar ik was hier totaal niet op voorbereid. Ik had de boot gemist, de boot naar het hemelse geluk van het gedeelde sentiment. Er kwam geen weerwoord, blijkbaar was ik al opgegeven, nog voor het EK begon.

Wilhelmus Vlak voor het begin van de wedstrijd werd het Wilhelmus gespeeld, zoals altijd. Voor de botenmissers het moment voor een laatste toiletbezoek. Opnieuw zat ik er naast. Niks wc. Voor de nieuwe mens, voor hen die aansluiting hebben gevonden bij de tijdgeest, is het volkslied geen opmaat meer die je best kunt missen. Het is een apart soort hoogtepunt geworden, een opwarmer van

belang. Houten stoelen schraapten naar achteren, de cafébezoekers gingen staan. Dat niet alleen, ze zongen. Van de eerste tot en de laatste regel. Ik stond nogal vooraan en durfde me niet helemaal om te draaien, maar volgens de informatie in mijn ooghoek stond iedereen en – zag ik dat goed? – twee vrouwen drukten hun hand tegen hun hart. Terwijl ze in navolging van Marnix van Sint-Aldegonde met opgeheven kin de rechtvaardiging van de strijd tegen de Spaanse bezetter verwoordden, brachten ze een, laten we zeggen, Latijnse groet. Na de laatste tonen van het Wilhelmus weerklonk applaus. Ook dat nog.

Hier waren ze niet voor naar Basel gekomen: afspraak was toch dat Oranje zou winnen? We zijn er nog niet, want ergens tijdens de wedstrijd werd opnieuw gezongen – een lied van André Hazes. In volle ernst galmde Wij houden van Oranje door het café. Voor de mensen leek de hymne uit 1988, toen Nederland zijn enige beker won, dezelfde devotie op te roepen

als het echte volkslied. Van de bevrijdingsguerilla in de zeventiende eeuw naar het ‘goede stel’ van aanvoerder Ruud Gullit leek ineens een kleine stap. Een stap die naadloos overging in steun voor het Nederlands elftal nu, op weg naar nieuwe glorie. Het waren geen dorpsgekken, daar in dat café. Het waren gewone Nederlanders als u en ik, mensen met banen en schoolgaande kinderen, studenten. Mensen die zich haast religieus toewijdden aan het voetbal. Misschien overdrijf ik, maar zo voelde het. Bovendien werd in tal van andere openbare gelegenheden een soortgelijk gedrag gesignaleerd. In smoezelige cafés in Amsterdam waar doorgaans het oud-linkse sentiment overheerst, domineerde nu de liefde voor het vaderland.

Nationale harmonie Het leek of er de afgelopen maand een nieuw verlangen vrijkwam, een verlangen naar een toekomst van nationale harmonie. Werd de Oranjegekte sinds haar opmars in de jaren tachtig altijd wat ludiek vorm gegeven, alsof het eigenlijk iets was om je voor te schamen, van die gêne is nu weinig meer over. De toon is serieus. We houden van Oranje en iedereen moet meedoen. Met voetbal als vehikel, het spel dat de laat-

ste tijd waarlijk nationaal is geworden. Ik heb de tijd nog meegemaakt dat een voetballiefhebber zich moest verantwoorden: wat bewoog hem – toen nog zelden of nooit een ‘haar’ – om zijn vrije tijd deels te offeren aan zoiets banaals als te kijken naar 22 mannen in korte broek in de strijd om een leren bal? Zeker als je die liefhebber weleens kon betrappen op enige intellectuele bagage had hij een probleem. Dat probleem lijkt zich deze zomer compleet te hebben omgedraaid. Wie niet meedeed, had iets uit te leggen. Het voetbal heeft zich tot in de nok van de samenleving genesteld. Mannen en vrouwen haken in, of ze er nu verstand van hebben of niet (meestal niet). En de laatste weigeraars – de losers, de Oranjeparia’s – krijgen het te verduren. ‘Sta op, als je voor Holland bent.’ De stakkers blijven zitten, goed zichtbaar voor iedereen. Ieder zijn meug, zou je zeggen, maar zo werkt het al lang niet meer. Niet in de afgelopen junimaand in ieder geval. Als op afspraak stond iedereen als één man achter Oranje. Scepsis onder sommige deskundigen – overblijfsel van beroerde uitvoeringen tijdens de kwalificatie voor dit toernooi – verdween achter een oranje scherm van Blokker, Al-



 



Sport 7 Sport

Sportief

Johan Faber

HOLLANDSE HOOGTE

bert Heijn, Jack van Gelder en De Telegraaf. Eén zijn met Onze Jongens kwam neer op lekker in je vel zitten, op zelfvertrouwen, nog liever, op vertrouwen in Nederland. Op het dwangmatige af. Een student vertelde me dat hij erg zenuwachtig was voor de eerstvolgende wedstrijd van Oranje – al had hij nog wel een beetje moeite om Rafael van de Vaart en Wesley Sneijder uit elkaar te houden, zei hij.

Verrader Cruijff Wie niet bij voorbaat geloofde in een Europese titel hoorde er domweg niet bij. Die was een verrader. Vraag dat maar aan Johan Cruijff. Of aan vakantiegangers die na terugkeer merkten dat hun gevel ongevraagd van de kleur oranje was voorzien. Een celliste in de Jordaan vertelde me dat niemand in de straat haar nog groette: ze had niets met voetbal en omdat ze daar voor uitkwam, bestond ze niet. Pas na de verloren wedstrijd tegen Rusland was het opgelegd pandoer voorbij. Eindelijk had de muzikante ook geen last meer van het geklepper van de vlaggetjes. Voor velen is het voetbalspel inmiddels geen doel op zich meer; eerder een middel om gevoelens van saamhorigheid te ontwikkelen. Waar liefhebbers vroeger eindeloos konden praten over ontwikkelingen in het spel, daar is het spel nu voornamelijk een tussenstap op weg naar de stand op het bord. Zolang de score negatief is, blijft men rustig zitten, in afwachting van betere tijden. Een doelpunt van Oranje is geen eindpunt van een mogelijk interessante aanval, het is een startsein voor massale pret. Goal? Yes! - het feest kan beginnen. Is de stand na negentig minuten voetbal nog steeds gunstig, dan barst het Oranjecarnaval los. Ook in Zwitserland manifesteerde het legioen zich op die manier. Hossend als de stand gunstig was, stil voor zich uit starend bij een achterstand. In de laatste moeilijke wedstrijd tegen de Russen waren de brave Oranjegasten lang niet de Twaalfde Man waaraan het elftal zo’n behoefte had. Rusland was stukken beter en aan alles kon je de ontevredenheid op de tribunes zien: ja zeg, hier waren ze niet voor gekomen. Afspraak was dat we zouden winnen. Je zou het de feminisering van het voetbal kunnen noemen. Het

meeleven met de avonturen van voetballers is uit de mannenhoek gehaald en nu werkelijk nationaal geworden. Je hoeft geen expert te zijn inzake de buitenspelval om er emotioneel toch helemaal in te zitten. Als het spannend wordt de kamer uitlopen en weer terugkeren bij het horen van gejuich is een Oranjegevoel dat zich nu vaker manifesteert dan vroeger, maar wat geeft het. Van belang is dat we elkaar op het juiste moment in de armen vliegen. Liefde voor het Nederlands elftal glijdt vanzelf over in

liefde voor elkaar. Samen de vijand te slim af zijn, samen winnen, de wereld aankunnen, samen opgewonden zijn, daar gaat het om. Uit recent onderzoek is gebleken dat naar voetbal kijken een positieve invloed heeft op de sfeer ten kantore, en op het seksueel verkeer thuis. De gedeelde ervaringen en sentimenten bevorderen de band om samen een klus te klaren en kennelijk ook de intimiteit tussen de partners: een wij-gevoel dat zich tussen de lakens goed laat consumeren. Oranje afroditiseert, ten-

minste, zolang Oranje wint. Vandaar natuurlijk de verbijstering na het – zeer verdiende – verlies in de kwartfinale tegen Rusland. Alsof er iets onvoorstelbaars was gebeurd. Maar zo onvoorstelbaar was het allemaal niet. Van de zestien deelnemers aan zo’n toernooi kan er maar één winnen. In de chauvinistische razernij die twee weken door het land raasde, werd helemaal vergeten dat voetbal een ongewis spel is, met een grote toevalsfactor. Het liep even niet, dus we verloren. Volgende keer beter. p

Werken bij de politie doe je nooit alleen

AGENTEN/HOOFDAGENTEN

digers van maatschappelijke instanties. Allemaal met een andere achtergrond, maar met hetzelfde doel: regio Haaglanden veilig en leefbaar houden.

Je zoekt afwisseling, verantwoordelijkheid, een beetje spanning en je bent graag op pad. Dan zit je goed bij de Politie Haaglanden. Samen met enthousiaste collega’s zorg je voor de veiligheid en leefbaarheid in de wijk en de omgeving. Politie Haaglanden pakt veel zaken projectmatig aan; omdat het werkt. Met je team ben je verantwoordelijk voor het resultaat. In noodsituaties neem je actie en bied je hulp. Solliciteer bij Politie Haaglanden. Dan kijken we samen welke opleiding voor jou het meest geschikt is. Je volgt voor het uitvoerend politiewerk een opleiding tot agent of hoofdagent.

Je profiel Je bent 18 jaar of ouder en je hebt minimaal een diploma VMBO-kb of vergelijkbaar voor de functie van agent en minimaal een diploma VMBO-gl of tl of vergelijkbaar voor de functie van hoofdagent. Politiewerk is steeds meer een kwestie van je gezonde verstand gebruiken. Je bent een teamspeler, flexibel en je hebt respect voor andere mensen. Natuurlijk spelen levens- en werkervaring en motivatie een rol. Politie Haaglanden kijkt dus naar meer dan alleen diploma’s.

Je functie Als agent/hoofdagent bestaat een belangrijk deel van je werk uit het afhandelen van de meldingen die binnen komen via de meldkamer of je wijkbureau. Je verleent service en biedt noodhulp. Bijvoorbeeld bij aanrijdingen, diefstal of een burenruzie. Het grootste deel van je werk ben je bezig met signaleren, verslag uitbrengen en adviseren. Dit doe je niet alleen maar je werkt samen met collega’s en vertegenwoor-

Informatie en sollicitatie Wij bieden een aanvangssalaris van maximaal á
2391,- bruto per maand voor agent en maximaal á 2553,- bruto als hoofdagent op basis van een 36-urige werkweek, exclusief 8% vakantie-uitkering, onregelmatigheidstoeslag en 13e maand.

Politie Haaglanden zoekt:

Voor meer informatie kun je contact opnemen met werving en selectie van Politie Haaglanden, (070) 424 4545.

Haaglanden: Veilig en leefbaar Haaglanden is een veelzijdige regio. Het werkterrein van Politie Haaglanden telt negen gemeenten met meer dan één miljoen inwoners. Het gebied bestrijkt een oppervlakte van 210 km² en kent een uitgestrekt tuinbouwgebied, bloeiende industrie, landelijk gebied, toeristische trekpleisters, recreatiegebieden, oude kernen en jonge woonwijken. En natuurlijk Den Haag Hofstad. Internationaal centrum van recht, regeringszetel, demonstratiestad. Bij Politie Haaglanden werken ruim 5000 mensen. Allemaal met een andere achtergrond, maar met hetzelfde doel: regio Haaglanden veilig en leefbaar houden.

Van agent tot hoger leidinggevende; kijk voor een baan die bij jou past op www.kombijdepolitie.nl <<WAAKZAAM EN DIENSTBAAR>>

Na afloop van Nederland-Rusland ging Marco van Basten naar de Russische kleedkamer om de tegenstander te feliciteren. In het Engels en in het Duits sprak hij de Russische spelers toe. Hij zei dat ze verdiend hadden gewonnen, en wenste ze veel succes. Een tolk vertaalde Marco’s woorden. Hoe weten we dit? Omdat Marco het zelf vertelde tijdens de persconferentie. Marco vertelde ook wie hem tot dit sportieve gebaar had geïnspireerd. Twintig jaar voor Nederland-Rusland, om precies te zijn op 21 juni 1988, vlak nadat Nederland West-Duitsland met 2-1 had verslagen (winnende doelpunt: M. van Basten), betrad de Duitse coach Franz Beckenbauer de Nederlandse spelersbus. Hij feliciteerde de spelers (in het Duits, neem ik aan), en zei dat Nederland beter had gespeeld en verdiend had gewonnen. Van Basten, toen pas 23, was zeer onder de indruk van Beckenbauer. Hij voelde zich zelfs een beetje opgelaten, want in de euforie na afloop hadden hij en zijn medespelers de tegenstander behoorlijk getreiterd. Twee jaar later, toen de Mannschaft Nederland uitschakelde op het WK van 1990, kon er nog geen complimentje van af voor de Duitsers. Wel een spuugklodder of twee. Na Nederland-Rusland kreeg Marco eindelijk de kans om op zijn beurt een sportief gebaar te maken, en een schuld die zogezegd al twintig jaar openstond in te lossen. Al was het natuurlijk nog mooier geweest als Nederland niet van Rusland, maar van Duitsland had verloren. Marco had dan in het Duits een publiek van louter Duitsers moeten toespreken, wat op zichzelf al een nederig stemmende ervaring is. Ik kan me niet herinneren dat het sportieve gebaar van Beckenbauer destijds de kranten haalde. Beckenbauer heeft zich er volgens mij ook nooit over uitgelaten. De ongeschreven regel luidt immers dat de ware gentleman zijn sportmanship niet aan de grote klok hangt. Wat dat betreft was het nóg sportiever geweest van Marco als hij had gezwegen over zijn bezoek aan de Russische kleedkamer. Toch kun je Marco niet kwalijk nemen dat opgelegde en breed uitgemeten sportiviteit anno 2008 de norm bepaalt in het voetbal. Het begint al voor de wedstrijd, als de elftallen hand in hand met de ballenjongens het veld opkomen. Ik vind dat altijd een beetje een griezelig gezicht, maar het is ongetwijfeld bedoeld als sportieve opmaat voor het duel. Ook het systematisch handen schudden na de volksliederen is uitgegroeid tot een standaardritueel. Net als het uitgebreide geknuffel na afloop. Spelers die elkaar tijdens de wedstrijd nog bont en blauw hebben geschopt, slaan na afloop steevast de zwaar getatoeëerde armen over elkaar. Sportief! Ik ben bang dat Marco een nieuw onderdeel aan de sportiviteitcultus heeft toegevoegd. Let op: over een paar jaar wordt elke trainer geacht om na een pijnlijke nederlaag de kleedkamer van de tegenstander op te zoeken, en in het Engels, Duits, Frans en Esperanto de welgemeende felicitaties over te brengen. Wie weigert, gedraagt zich heel erg onsportief.

8

Economie



 



HOLLANDSE HOOGTE

Ecomiljardairs De rijkste familie van Nederland is tevens de groenste. Hoe de Brenninkmeijers de aarde redden. En daar goed aan verdienen. Edward Deiters

T

ijdens zijn inkoopreizen voor modeconcern C&A zag Marcel Brenninkmeijer de meest vervuilde steden ter wereld. Het brengt de telg uit het oude textielgeslacht op het idee dat het zo niet verder kan. ‘Anders vallen we op een goed moment allemaal dood neer.’ In het jaar 2000 trekt de kledingverkoper dan ook definitief de deur achter zich dicht bij familiebedrijf C&A. Hij heeft besloten een groen investeringsfonds op te zetten. Hiervoor reist hij af naar het Zwitserse Zug, waar zijn neven via familieholding Cofra een groot deel van de Brenninkmeijer-miljarden beheren. Zij geven hem toestemming – en startkapitaal – om Good Energies te beginnen. Het groene investeringsfonds, dat voornamelijk mikt op zon en wind, heeft aanvankelijk een valse start. ‘Bij SAM Smart Energies verloren we 75 procent van de inleg’, vertelde Brenninkmeijer ooit over zijn eerste investering tegen het Duitse blad Der Spiegel. Desondanks drukt een neef de kersverse groene investeerder op het hart zich geen zorgen te maken en vooral door te gaan. Het blijkt een prima advies: anno 2008 zit de puissant rijke textielfamilie met Good Energies voor vele miljarden euro’s in zonne- en windenergie. ‘Een exacte waarde van al onze deelnemingen is lastig te geven’, zegt Sven Hansen, de Chief Investment Officer van het groene investeringsbedrijf. ‘Dat hangt natuurlijk deels af van de beurskoersen van onze belangen. Maar u kunt er nu van uitgaan dat het ergens boven de 8 miljard Zwitserse Frank ligt, ofwel richting 5 miljard euro gaat. Dat geld is verdeeld over 32 investeringen, waarvan 13 in de solar-sector.’

We zijn constant op zoek naar dat ene briljante idee

Het draait om profit

Komeetachtige groei Een groot deel van de komeetachtige groei heeft Good Energies te danken aan het feit dat ze er vroeg bij waren. ‘We horen echt tot de vroegste investeerders’, zegt Hansen. ‘Toen Marcel Brenninkmeijer zijn eerste investeringen deed, waren de waarderingen voor zonne- en windbedrijven nog heel onduidelijk. In de cleantech was in het begin zelfs nauwelijks informatie over de markt. Indertijd was instinct en gut-feeling belangrijker dan wetenschappelijke data of uitvoerige financiële informatie, simpelweg omdat die niet bestonden’. En voor Hansen gaat het nog steeds voornamelijk om de mensen achter de bedrijven. ‘Je kunt nog zo’n goeie technologie hebben, zonder het juiste management breng je die nooit op de markt. Dus misschien is

– naast de cijfers – het kennismakingsdiner met de ondernemers wel het belangrijkste voor onze investeringsbeslissing.’ Het buikgevoel van Brenninkmeijer en zijn zakenpartners leverde een aantal unieke groeibriljantjes op. Zo was Good Energies in 2002 een van de eerste investeerders die in het Duitse Q-Cells stapte, toen nog een klein solarbedrijf in een houten gebouw met één productielijn. In 2005 volgde bij Q-cells een beursgang en inmiddels is het bedrijf de grootste zonnecellenproducent ter wereld. In het jaar dat Good Energies instapte, maakte het bedrijfje een omzet van 17 miljoen euro, vorig jaar was dat al bijna 860 miljoen. De zonnereus is tegen de huidige aandelenkoers zo’n 5,8 miljard euro waard en bijna de helft van de aandelen is in handen van Good Energies. Ander succesverhaal: het Noorse REC, ‘s werelds grootste onafhankelijke leverancier van multikristallijn silicium voor zonnecellen. De gedeeltelijke exit begin vorig jaar leverde Good Energies een geschatte 800 miljoen euro op. Daarnaast werd met 18 procent van de aandelen REC het belang in Q-Cells verder uitgebreid. Meer recent stapte Good Energies overigens ook – voor een onbekend bedrag – uit de Utrechtse duurzame investeerder Econcern.

Hoe gekker de technologie, hoe mooier wij het vinden

Ook bij REC maakte Good Energies als aandeelhouder de beursgang mee. ‘We zijn inmiddels met vier bedrijven naar de beurs gegaan’, zegt Hansen. ‘Want naast People en Planet draait het hier natuurlijk ook om Profit’. En om aan die winst te komen, wordt vanuit het Zwitserse Zug bijzonder kwistig met geld gestrooid. ‘We investeerden in 2007 ons hele jaarbudget van een half miljard dollar, ofwel 350 miljoen euro’, zegt Hansen. ‘Ik ben vrij zeker dat we ook dit jaar weer 350 miljoen euro zullen investeren.’ Ook doet Good Energies via een speciale stichting een groot aantal meer sociaal bewogen investeringen. Zo stopt het geld in de ontwikkeling van ledlampen, die in Indiase huizen de zwaar vervuilende kerosinelampen moeten vervangen. Of trekt het de portemonnee om voor 300.000 euro een Ethiopisch dorp van zonnepanelen te voorzien, zodat daar voor de komende 20 jaar het licht aan kan. Toch is het merendeel van de investeringen verre van soft. Neem de gezamenlijke investering van 400 miljoen euro in windmolenparken in Polen en Roemenië of de financiering van het Californische bedrijf 3Tier, dat een live-windkaart van de wereld ontwikkelt. Andere potentiële hoogvliegers zijn het Chinese Solarfun, waarin Good Energies bijna 35 procent van de aande-

len heeft, en Concentrix Solar, dat net is uitgeroepen tot Duitse starter van het jaar. Het wel en wee van alle bedrijven waarin Good Energies zijn miljoenen investeert, wordt zeer nauwlettend gevolgd door Brenninkmeijer, Hansen of een van de 70 andere slimmeriken die de wereldwijde Good Energies burelen bevolken. Want ook dat lijkt beleid: het investeringsfonds kaapt overal de slimste jongetjes van de klas weg. Zo maakte Hansen carrière als topbankier in energiefinancieringen bij het Zwitserse UBS, was een andere Good Energies-baas ooit een topman bij zakenbank JP Morgan en komt de huidige ceo Richard Kaufmann van Goldman Sachs. Ook werd met de legendarische venture capitalist George Coelho een managing director binnengehaald die ooit door collega-investeerders werd omschreven als ‘de rockster onder de venture capitalists’.

Gelukszoekers En die expertise is volgens Hansen hard nodig. ‘We krijgen hier jaarlijks honderden investeringsverzoeken’, zegt hij. ‘Daar zitten naast hele serieuze kandidaten natuurlijk ook veel me-too-bedrijven tussen. Dan komen mensen heel enthousiast met hun idee naar ons toe en dan moeten wij ze vertellen dat er al twintig bedrijven zijn die precies hetzelfde doen.’ Toch belanden volgens Hansen ook de aanvragen van gelukszoekers of gekke uitvinders niet onmiddellijk in de prullenbak. ‘Wij zijn constant op zoek naar de nieuwe Google in ons veld. Dat ene briljante idee kan net zo goed van een gekke uitvinder komen als van een gerenommeerd bedrijf. Hoe gekker de technologie, hoe mooier wij het vaak vinden.’ Zijn baas, Marcel Brenninkmeijer mikt op een rendement van een procent of 15 per jaar; een stuk minder dan de tientallen procenten waarvoor de snelle jongens gaan die sinds een paar jaar de cleantech-sector afgrazen naar buitenkansjes. Het heeft te maken met zijn eigen filosofie. Brenninkmeijer merkte ooit op dat zweverig idealisme slechts geld kost, maar dat alleen naar rendement kijken net zo eenzijdig is. ‘Als katholiek probeer ik de wereld niet slechter achter te laten dan ik hem aantrof’, ontboezemde hij aan Der Spiegel. En dus wordt elke investering afgemeten naar de voetafdruk die zij op termijn nalaat. ‘Als het over waterstof gaat, zeggen we vooralsnog nee’, zegt Hansen. ‘We geloven dat er aantrekkelijker alternatieven zijn. Waterstof is alleen maar de zoveelste brandstof, en als je die met kolen opwekt, is het al zeker geen oplossing. Zon en wind, dat is de toekomst. Over vijftig jaar is stroom uit zonne-energie de goedkoopste stroom die er te koop is.’ p



 



Levenswerk Jong en hard op weg

Ballenmeisje

Economie

9

Werklust Martijn (44) INTERIMMANAGER

Tessa de Mos (26) is de dochter van. Na haar studie arbeidsrecht werd ze spelersmakelaar. Met een knipoog: ‘Het is mijn droom de belangen te behartigen van Cristiano Ronaldo.’ CAROLYN RIDSDALE ILLUSTRATION

Ontrouw

...

Heidi Zandbergen Ik heb geen trouw karakter. Toen ik nog verkering met mijn vrouw had, ging ik al vreemd. We zijn jong getrouwd, kregen twee kinderen en leidden een praktisch en saai leven; de gesprekken gingen over de kinderen, mijn werk en het huishouden. Gelukkig was mijn baan een stuk spannender, ik werkte bij een uitzendbureau met veel jonge mooie intercedentes. Tijdens een brainstormweekend op de hei belandde ik bij een van hen in bed en daarna heb ik tweeënhalf jaar een verhouding met dat meisje, Rianne, gehad. Rianne was twaalf jaar jonger, ik was apetrots op mijn verovering en sleepte haar overal mee heen. Als ik voor mijn werk ver van huis ben, overnacht ik vaak bij mijn zus die centraal in het land woont, Rianne ging dan mee. Mijn zus zei: ‘Als je maar wel weet dat ik niet om jou ga liegen.’ Toen we na tweeënhalf jaar een weekend met een vriend van mij naar Duitsland gingen, zei die vriend hetzelfde. Toen zijn vrouw daarna aan de telefoon vroeg met wie hij in Duitsland eigenlijk was, vertelde hij over mij en Rianne. Vanaf dat moment wist ik dat het uit was met de pret, want zijn vrouw zou dat zeker aan de mijne vertellen, ze kennen elkaar goed. Ik besloot de ontmaskering voor te zijn en mijn verhouding met Rianne zelf op te biechten. Mijn vrouw reageerde verdrietig, ze eiste dat ik de relatie met Rianne zou beëindigen. Maar ze wilde ook weten wat ik seksueel allemaal met haar had uitgespookt. ‘Dat wil ik ook’, zei ze toen ik dat vertelde; sindsdien bezoeken we erotische beurzen en parenclubs. Maar toch miste ik Rianne. Na een paar maanden zocht ik Rianne stiekem weer op en hadden we opnieuw een half jaar een affaire. Maar seksueel ging het tussen mij en mijn vrouw zo goed, dat ik besloot dat Rianne me geen scheiding waard was. We werkten ondertussen ook niet meer samen en een nieuw afscheid zou voorgoed zijn, maar Rianne begreep mijn keuze. We beëindigden onze relatie en ik biechtte het opnieuw aan mijn vrouw op. Maar die reageerde dit keer heel anders. Ze zei: ‘Wat is er mis met jou? Ik vind dat je met een psycholoog moet gaan praten en ik weet niet of ik nog bij je wil blijven.’ Op advies van de psycholoog gingen we in relatietherapie, binnen de korste keren waren we eruit. Ik zou extra veel behoefte aan praten hebben omdat ik in een vrouwengezin ben opgevoed. Gelukkig was mijn vrouw net een opleiding voetreflexologie begonnen waar ze leerde dat veel emoties samenkomen in de voetzool. Daar voerden we samen lange gesprekken over en sindsdien is onze relatie ook op emotioneel gebied veel beter geworden. Daarnaast doe ik er alles aan om het vertrouwen van mijn vrouw terug te winnen. Als ik voor mijn werk elders overnacht, webcam ik met haar zodat ze ziet waar ik ben. ’s Morgens vroeg bel ik haar dan om twee minuten over half zeven, als haar wekker net is afgegaan. En ik verras haar vaak door onverwachts thuis te komen. Mijn vrouw denkt nu dat ze weer de enige voor me is. Maar dat is niet zo. Omdat ik mijn ontrouw niet kan laten, leg ik tegenwoordig sekscontacten via internet en ga dan onder ‘werktijd’ daar langs. Mijn werk biedt te veel gelegenheid om vreemd te gaan, ik heb zogenaamd altijd wel vergaderingen of een zakendiner. Toch ben ik voortdurend bang dat mijn vrouw erachter komt, dat ze dit keer écht van me wil scheiden. Dat zou mijn leven ernstig in de war schoppen.

Mijn vrouw denkt dat ze de enige voor me is, maar dat is niet zo DIERK HENDRIKS

Jerry Huinder

R

ob Jansen, Ger Lagendijk, Sigi Lens, Søren Lerby. Stuk voor stuk voetbalmakelaars met bekende voetballers onder hun hoede, zoals Wesley Sneijder, Rafael van der Vaart en Dirk Kuyt. Mannen in een mannenwereld. Tessa de Mos is de uitzondering in deze van oudsher door testosteron gedomineerde wereld. Of de dochter van Aad de Mos – beroemd voetbaltrainer – het moeilijk vond om als vrouw aan de bak te komen? ‘Ik heb nooit het idee dat ik een vreemde eend in de bijt ben. Het maakt niet uit of je een man of vrouw bent. Als je het werk maar goed doet.’ Drie jaar geleden haalde De Mos haar FIFA-licentie en werd ze officieel spelersmakelaar. Ze werd daarbij aangespoord door haar stagebegeleider. Die vond dat ze de goede studie had gedaan – arbeidsrecht –, de achtergrond van haar vader Aad de Mos mee had én dat ze een echte professional was. Een perfectionist: precies wat de voetbaljongens nodig hadden. Na haar examen zette ze de eerste stapjes in haar nieuwe vak, maar ze ging er toen nog niet vol voor. Toen haar vader na een bui-

tenlands avontuur terugkwam in Nederland, vroeg hij wat zij nou zou willen met haar leven. ‘Ik besloot om er vol voor te gaan. Mijn vader hielp me, maar laat me wel duidelijk zijn: hij deed alleen de scouting. De gesprekken met de clubs en de spelers deed ik alleen. Ook de contractbesprekingen.’ Na een jaar ging haar vader bij de voetbalclub Vitesse werken en stond ze er alleen voor. Niet zonder succes. Ze begeleidt jonge spelers vanaf zestien jaar en een aantal van hen is nu al drie jaar bij haar. ‘Dat is erg leuk. Sommigen ontwikkelen zich heel goed, zoals Arjan Swinkels van Willem II.’ Dat ze geen onbekende was in de voetbalwereld hielp zeker mee. Voetbal werd haar met de paplepel ingegoten. Ze wist niet beter. ‘Het was waarschijnlijk moeilijker geweest als ik geen De Mos had geheten. Veel technisch directeuren en trainers kenden mij al vanaf dat ik een baby was.’

Niet alleen voetbal Maar voetbal is niet het enige dat ze doet. Via haar contacten in de voetbalwereld werd ze gevraagd om de belangen te behartigen van een jonge hockeyspeler: Robbert Kemperman. Deze jeugdige speler van Den Bosch was de eerste, maar zeker niet de laatste speler uit de hockeywereld die ze onder haar hoede nam. ‘Ik regel nu ook de zaken voor Lide-

Het was waarschijnlijk moeilijker geweest als ik geen De Mos had geheten

De rubriek Levenswerk portretteert startende ondernemers en jong talent in het Nederlandse bedrijfsleven. Meedoen? Mail naar [email protected]

wij Welten, hockeyster bij Den Bosch. Mijn eerste vrouw. Dat vind ik wel heel erg leuk.’ Naast haar werk als spelersmakelaar is ze parttime advocaat onder meer in het arbeidsrecht. Een combinatie die ze niet zou willen missen. Haar hele kantoor hangt vol met voetbalshirts. Ook worden enkele spelers door het advocatenkantoor vertegenwoordigd bij andere zaken dan arbeidsrecht. ‘Het loopt allemaal heel fijn in elkaar over. Als ik weg moet voor mijn werk als spelersmakelaar, is dat nooit een probleem.’ In de toekomst wil ze de hockeyen voetbaltak verder uitbreiden. Maar andere sporten lijken haar ook heel erg leuk. Daarnaast wil ze de combinatie spelersmakelaar en advocate behouden. In het voetballen had ze ooit graag Boudewijn Zenden willen begeleiden, die nu misschien naar Feyenoord gaat. ‘Dat was financieel heel goed geweest, want die is heel vaak van club gewisseld. Daarbij heeft mijn vader hem laten debuteren bij PSV.’ Maar op dit moment is er maar één favoriet voor De Mos. ‘Cristiano Ronaldo natuurlijk...’ p Opgericht: juli 2005 Aantal medewerkers: 1 Omzet: ‘Echt geen idee, maar er zit een stijgende lijn in.’ Website: www.tessademos.com

De namen zijn om privacyredenen gefingeerd

SMACHTEN OP JE BUREAUSTOEL, STIEKEME DATES IN DE LUNCHPAUZE: IEDEREEN DOET HET, HET LIEFST IN STILTE. In de rubriek ‘Werklust’ staan portretten van mensen die het laatste taboe op kantoor overschrijden. MEEDOEN? MAIL NAAR [email protected]

Interview

10



 



PVV-Kamerlid

Fleur Agema

‘Ik heb mijn leven lang sjans’ Vroeger stemde de nummer 2 van de PVV altijd links. Tot op een dag het inzicht kwam. ‘Ik dacht: Marokkanen?’ Robert Vuijsje

H

aar idool heet Margaret Thatcher. Een dame met karakter, niet omver te blazen. ‘Daar wil ik naartoe. De power van een dame met een tasje. I want my money back – briljant was dat. De context waarin ze het zei, weet ik niet meer. Engeland zat niet in de EU, maar ze vond dat ze ergens te veel voor hadden afgedragen.’

Waar zij vandaan komen is het belangrijk om een brood te kunnen bakken

De muur in haar werkkamer in de Tweede Kamer hangt vol met uitgeprinte e-mails die Fleur Agema kreeg toegestuurd van de mensen in het land. Zo’n e-mail begint als volgt: ‘lieve fleur bedankt dat je voor de bewoners van zorg en verpleeghuizen opkomt mijn broek zakt af als ik sttatsseceretaris bussemaker hoor zeggen dat het heel geweldig gaat in de zorg hier wordt ik misselijk van het gaat helemaal niet goed in de zorg mijn schoonvader heeft tot zijn dood in een verpleeghuis gezeten het was zielig om te zien hoe het daar aan toe ging smorgens kreeg hij een luier aan die hij de hele dag aan moest’ – en zo loopt dezelfde zin nog een pagina door. Wat voor mensen zijn dat, die u e-mails sturen? ‘Zeer divers. Van hogeschoolstudenten die inhoudelijke opmerkingen sturen tot mensen die schrijven: top! En: ga ervoor!’ Was u verrast toen u in de Tweede Kamer kwam? ‘Blij verrast. Ik zat als eenmansfractie in de Provinciale Staten van Noord-Holland. Het was mijn plan om daarna iets anders te doen. Vanaf het moment dat ik Geert leerde kennen, dacht ik: het kan wél, aan de rechterkant. Ik stond op de tweede plaats op de lijst, ik zou in de Tweede Kamer komen. Ik wist: we gaan het nu echt doen, we gaan het aanpakken.’

Hoe voelt het om zo te praten? ‘Als een noodzaak. Er moeten dingen veranderen. We waren een rijk land, nu staan we op de drempel om een arm land te worden.’

Toen ze acht was, openden haar ouders een café, Parkzicht in Wormerveer. Op zaterdag kwamen de mensen na het voetballen naar het café toe, door de week zaten er vanaf drie uur ’s middags twintig oudere mannen aan de bar. Moeder Agema kookte voor ze. Het was een praatcafé. Tussen de middag waren haar ouders thuis, dan maakten ze tosti’s, maar na school was Fleur alleen thuis met haar broer, ze mocht niet in het café rondhangen. ‘Mijn moeder was thuis de mondige’, zegt ze. ‘Ik ben ook vrij snel. Als op school iemand werd gepest, zette ik de pestkoppen op hun nummer. Ik ben altijd het uitbundige type geweest. Ze kochten alleen nog maar joggingpakken voor me. Ik klom in bomen of ik lag in de modder.’ Zijn aan de bar van het café uw politieke denkbeelden ontstaan? ‘In die tijd werd er niet veel over de islam gesproken. Allochtonen heetten buitenlanders. Vijftien of twintig jaar geleden begon de schoen te wringen. Ik weet nog wanneer ik voor het eerst iemand hoorde over Marokkanen. Het was een vriend die een winkel had in Amsterdam. Hij zei: Marokkanen, die zijn pas erg! Dat waren de mensen die kwamen stelen in zijn winkel. ‘Nu weet ik dat jonge Marokkaanse mannen 34 keer vaker verdachte zijn van diefstal met geweld dan Nederlandse mannen. Toen dacht ik: Marokkanen? Ik was verbaasd, ik wist niet dat er, binnen de groep buitenlanders, groepen waren die voor nog zwaardere problemen zorgden dan de anderen. Ik was sociaal voelend, ik stemde D66, of op Paul Rosenmöller. Niet per se op zijn partij, maar op zijn persoon. Ik dacht: ach nee, de islam is niet slecht, buitenlanders zijn niet slecht. ‘Van mijn ouders mocht ik jong uit. In Zaandam of Amsterdam. Ik zag een andere benadering bij islamitische

jongens. Het fluiten, het langs je lopen en aanraken als je dat niet wilt. Gewoon: lastigvallen. Het is structureel, een soort groepsgebeuren, ik denk dat het komt door de rolverdeling tussen mannen en vrouwen. Laatst was ik in een opvallende jurk op een tankstation. Een paar mannen gaven me een complimentje. Maar een islamitische man riep tegen zijn vriend: Abu, Abu, pak ’r. Ik vind dat seksistisch en intimiderend. In de Koran krijgen ze mee dat vrouwen minder zijn dan mannen, daar ligt de bron. ‘Ik ben me erin gaan verdiepen, vriendinnen van me vonden het ook interessant, ik ging er over lezen. We hadden ze vanaf het begin harder moeten aanpakken. Nu zie ik er weinig heil meer in als we niet met grote acties komen. Dat is de enige oplossing. Het is een groepsgevoel. Als een jongen van hun de wet overtreedt, zullen ze hem sneller beschermen. Ik ervaar dat als anti-westers. ‘Ze zijn hier met zulke grote hoeveelheden. Die massaimmigratie ontwricht onze samenleving. Het onderwijssysteem wordt ondermijnd door zoveel kinderen die de klas ophouden omdat ze niet mee kunnen komen. De uitkeringsafhankelijkheid is enorm. De eersten kwamen om te werken, maar daarna heb ik mijn twijfels. Al die importbruiden komen hier echt niet om te werken. ‘Het is ook niet sociaal, eigenlijk passen ze hier niet. Waar zij vandaan komen, is het niet belangrijk om te kunnen rekenen. Daar is het belangrijk om een brood te kunnen bakken. Ik ken een geval van een man die in 27 jaar negen importbruiden hierheen heeft gehaald. We zijn een immigratieland óf een verzorgingsstaat. Allebei kan niet.’ Op haar kamer hangt een sticker van de stichting Together Forever. ‘Zij vinden: de islam is here to stay. Die gedachte vind ik vreselijk, ik wil zo niet leven.’ Ze zegt: ‘Nu weet je waar ik voor sta.’

Is dit de beste methode? ‘Het is de enige manier.’ Wat is het verschil tussen u en een racist? ‘Dat ben ik niet, nooit geweest ook. Als mensen dat zeggen, kunnen ze niet tegen je op.’ MALOU VAN BREEVOORT

We staan op de drempel om een arm land te worden

Wat is het verschil tussen borrelpraat in het café en een debat in de Tweede Kamer? ‘De realiteitszin. Laatst had ik een debat met Hirsch Ballin. Het ging over loverboys. Hij sprak dat woord uit met die geaffecteerde manier waarop hij praat. We kunnen ze ook mensenhandelaren noemen, zei hij. Ik deed hem na, met dat geaffecteerde loverboys, en ik zei: we kunnen ze ook kakkerlakken noemen of schurken. Dat is eerlijker. ‘Andere partijen draaien er altijd omheen. Ze zeggen nooit direct wat ze vinden. Dan zeg ik in een debat: maar ik vraag het aan u. Ze willen het niet zeggen. En als ik die moties zie! Een heel A4’tje. Je weet toch wat je wilt? Als ik een motie indien, schrijf ik op: ik wil de prostitutieleeftijd verhogen naar 21 jaar. Punt. Zij maken er een heel verhaal van, zonder kracht, zo voor de hand liggend dat iedereen het zelf kan bedenken. Ik doe dat niet. Dan maar geen aangenomen motie. ‘Bij het CDA en de ChristenUnie zien ze onvoldoende de verschillen tussen hun eigen geloof en de islam. Zoals de verlichting. Als een cabaretier vroeger een grap over christenen maakte, mocht dat. Christenen moesten hun mond houden. Nu kan dat niet meer. Grappen over de islam kunnen niet, het is not done. ‘Donderdag heb ik een debat met Rouvoet, over het dossier jeugdzorg, dan gaat de zweep erover. Sinds Rouvoet er zit, is de wachtlijst bij jeugdzorg gegroeid van



 



Interview 11

1400 naar 4100. Ik heb al gezegd: als het niet beter wordt, moet daar maar een ander komen. Toen zei hij, heel verbitterd: maar dat wordt geen PVV-er.’ Wat is het verschil tussen Geert Wilders en Rita Verdonk? ‘Geert doet het zelf, zij laat het doen. Hij zet de lijnen uit, zij laat de lijnen naar haar toe komen.’

CV Fleur Agema GEBOREN:

16 september 1976 te Purmerend.

Wat is het verschil tussen Pim Fortuyn en Geert Wilders? ‘Fortuyn was van het ideaal van de maakbare samenleving, hij liet de mensen geloven. Geert is een doener, hij maakt alles concreet. Het verschil is dat ik Fortuyn nooit heb ontmoet. Eerst heb ik voor de LPF in de Provinciale Staten gezeten, daarna als eenmansfractie. Zo kwam ik in contact met Geert.’

VADERS- OF MOEDERSKIND:

Dat kan ik niet zeggen, ik ken ze al dertig jaar als een eenheid. LAATSTE KEER GESTEMD:

Op de PVV natuurlijk, op Geert. HAD IN DE OORLOG GEDAAN:

Mijn opa heeft de Duitsers flink gesaboteerd. Auto’s kapot maken en zo. Ik denk dat ik hem zou hebben geholpen.

Wat wilde u vroeger worden? ‘Toen ik tien was, wist ik dat ik architect wilde worden. Wiskunde en tekenen vond ik leuk. Ik kwam bij een vriendinnetje thuis, haar vader was architect. Daar zag ik een houten tekenschot met een lineaal, er stond een deel van een gebouw op getekend. Ik wist: ja, dat wil ik. ‘Ik had een voltijdbaan en ik studeerde, ik werkte 16 tot 20 uur per dag. Op het architectenbureau voelde ik op een dag een soort zweepslag in mijn hand. Ik bleef daarmee doorwerken. Een paar maanden later blies mijn hand op door een zwelling. Sinds die dag heb ik pijn. Later kwam daar dystrofie bij, een soort prikkels die niet meer weg gaan. Ik was 25, ik ontwierp zelfstandig gebouwen. Sindsdien heb ik pijn aan mijn arm, mijn schouders en mijn nek. Altijd pijn, altijd prikkels. Ontwerpen met de hand kan ik niet meer. Ik zeg altijd: ik heb pijn, de pijn heeft mij niet. ‘Het ging snel. De artsen vullen de lichamelijke beperkingen in op een lijst en onderaan die lijst staat: nul banen. Je handen gebruik je overal bij. Ik werd arbeidsongeschikt verklaard. Van een voltijdbaan ging ik naar parttime, van een voltijdstudie naar parttime. Een docent noemde me een survivor. Hij vergeleek het met een vulkaan. Sommige mensen vinden, hoe dan ook, een manier om langs de randen van een brandende vulkaan te lopen. Zo iemand ben ik. Ik zorg dat het lukt. ‘Ik wilde snel geopereerd worden. Dat kon niet. Anderhalf jaar moest ik wachten. Ik ben eraan geopereerd en kan mijn hand beter gebruiken, maar de dystrofie is gebleven. Niets is goed georganiseerd daar. Zo is mijn betrokkenheid bij de zorg ontstaan. De Partij voor de Dieren is nu sexy, maar het zou allemaal over de zorg moeten gaan. Dat is wat belangrijk is.’

KIJKT EERST BIJ EEN MAN:

De ogen, dat zijn de vensters van de ziel. DROOM:

Gezond zijn. Vrij van pijn.

Heeft u ergens spijt van? ‘Ik wil beter worden. In debatten kom ik wel uit mijn woorden, maar soms loop ik weg en denk ik: ik had het beter zó kunnen zeggen.’ In 2007 was ze de topscorer met de meeste Kamervragen: 131. Waarom stelt u zoveel Kamervragen? ‘Het is een van de parlementaire middelen die ik kan gebruiken. Het mooie is: ze moeten antwoord geven op mijn vragen. Die antwoorden kan ik weer gebruiken in debatten. Ik heb nu ook een oplossing gevonden voor slechte beantwoording van Kamervragen: vervolgvragen.’

Bent u gelovig? ‘Nee, maar ik ben ook niet niet-gelovig. Je leven ophangen aan boek – nee. Ik wil eerst bewijs voor ik ergens in geloof. Ik mediteer wel iedere avond voor ik ga slapen, met een begeleidende cd. De pijn in mijn hand trekt gedeeltelijk weg als ik ’s avonds een uurtje naar het plafond staar.’

Is er al een motie van u aangenomen? ‘Nee. Dat is heel vervelend. Mijn intentie is goed.’ Voelt het als falen? ‘Nooit. Het is een politiek spel. Natuurlijk, het liefste zou ik willen dat ze allemaal waren aangenomen. Het gaat om de zorg, om mensen. Dat raakt me.’

Waarom moet de hele familie van besneden meisjes worden uitgezet? ‘Als je een meisje laat besnijden – dat is zo’n brevet van onvermogen om hier te functioneren. Daarmee laat je zo sterk zien dat je niet past in een westers land. Het is nogal wat, het hele hebben en houden laten weghalen.’

Wat is uw grootste succes in de Tweede Kamer? ‘Ik denk: het scherp houden van de andere partijen. Het is een moeilijk te definiëren verdienste. Dat ze die Agema heel vervelend en lastig vinden, dat voelt goed.’

Hoe kan in de praktijk een hele familie worden uitgezet om een besnijdenis? ‘De wet aanpassen. Dat is het mooie van de Tweede Kamer, wij gaan over de wet.’

Hoe werd u de nummer twee op de lijst? ‘Vanaf het begin had ik een goed contact met Geert, dat is zo gebleven. Het is iets dat gewoon zo is. Hiervoor had ik natuurlijk al vier jaar mijn eigen fractie.’

Wat vinden uw linkse vrienden ervan? ‘Het zijn sociale vrienden die links stemmen. Ze houden van mij, wat ik doe is goed. Toen ik bij de PVV kwam, was het in het begin: o jee. Van o jee ging het naar: oké. Het blijven toch je homies. Zoveel vrienden heb ik trouwens niet.’

Bent u net zo radicaal als Geert Wilders? ‘Ja. Echt. Hij gaat nooit te ver, vind ik. Het is een man on a mission. Eén brok politiek.’ Een paar meter verderop houden twee grote beveiligingsmannen de wacht voor de kamer van Geert Wilders.

Wat is uw talent? ‘Ik kan informatie verzamelen en net zo lang door generaliseren tot ik het heb: zo moet het zijn, dit is het ideaalbeeld. Ze noemen me weleens een draak. Dat ben ik ook, in de Chinese astrologie. Levendig, flamboyant, niet op mijn mondje gevallen.’

Zou u hetzelfde ervoor over hebben als hij? ‘Dat vind ik een rare vraag. Ik kan geen ja en geen nee zeggen. Het zint me niet, wat er met hem gebeurt. Gooi die idioten die hem bedreigen maar in de cel. Ik heb nooit bedreigingen ontvangen. Toen ik ja zei tegen Geert, was het ja op alles wat erbij hoort.’

Hoe voelde het toen D66-Kamerlid Fatma Köser Kaya zei dat uw intelligentieniveau niet hoog is? ‘Ik weet zeker dat ze het niet zo bedoelde. Het was tijdens het ouderendebat. Ik kwam met een opsomming van meer dan dertig feiten over de matige arbeidsparticipatie van allochtonen en de gevolgen daarvan voor de betaalbaarheid van de zorg op langere termijn. Ze is redelijk snel op haar pik getrapt. Maar nu zeg ik zelf iets lelijks terug en dat wil ik niet.’

Bent u een aantrekkelijke vrouw? ‘Daar ga ik niet over. Ik ben niet heel knap, maar er zijn vaak mannen die zeggen dat ze me leuk vinden. Ik ben geen opperschoonheid, maar ik heb mijn leven lang sjans.’

Hoe voelde het toen ministers Vogelaar en Donner u uitlachten? ‘Ze lachten niet om mij. Het ging over de bewoners van een seniorenflat in Kanaleneiland, in Utrecht. Ik vertelde hoe die worden geterroriseerd door Marokkaans straattuig. Hoe ze van hun seniorenscooter worden getrapt. Donner en Vogelaar stelden zich voor hoe dat eruit zou zien, een oudje die van de scooter wordt getrapt. Daar moesten ze om lachen. Ik ben nooit uitgelachen.’ Waarom zeggen andere Kamerleden dat u alleen problemen signaleert, maar nooit met oplossingen komt? ‘We hebben ruim vierhonderd moties ingediend, die staan vol met oplossingen. Onze oplossingen staan ze niet aan, dat is wat anders.’

Ik heb pijn, de pijn heeft mij niet

Waarom nam u een nieuwe look? ‘Zo was het niet. Van mijn bril wilde ik al lang af. Mijn ogen heb ik laten laseren. En ik heb een pony geknipt. In de zomer draag ik meer rokjes en kleuren, ik heb altijd een opvallende kledingstijl gehad. ‘Mijn echtgenoot en ik zijn na twaalf jaar uit elkaar, maar daar komt het niet door. We hielden ons vast aan wat we eerder hadden. In het weekend heb ik één sociale afspraak, verder werk ik alleen maar. In Den Haag woon ik op 22 vierkante meter. Ik heb mijn kleren, een badkamer en een keukenblokje. ‘Ruim een jaar ben ik alleen. Ik ben het niet gewend, ik weet niet goed hoe ik me toegankelijk moet opstellen voor een ander. Ik had verwacht dat we samen oud zouden worden. Een relatie van twaalf jaar, daar ben je wel even mee bezig. Ik ga niet zomaar naar de volgende. Voor mijn echtgenoot heb ik één vriendje gehad. Ik ben niet op zoek. Maar een lieve leuke vent, settelen. Dat is wel het plaatje.’ p

12

Respons

Periodieken Service Holland BV (PSH) vormt tezamen met zo’n 15 andere bedrijven waar ca. 2.500 collega’s werken het beursgenoteerde grafimediaconcern RSDB. De 55 medewerkers van PSH plus de vele tientallen freelancers die in onze opdracht werken, houden zich bezig met de conceptontwikkeling, realisatie en exploitatie van magazines en websites. Altijd in nauwe samenwerking met onze opdrachtgevers. In de markt opereren we onder de merknamen PSH publishing support en Hoogte 80 strategische media. Als absolute marktleider op ons werkterrein werken we voor grote, landelijke opdrachtgevers waaronder ABVA/KABO, FNV Bondgenoten, Kamer van Koophandel Nederland, KNSB, Kruidvat, Nederlandse Spoorwegen, Vereniging Eigen Huis, VPRO, VNO-NCW, Wegener e.v.a. Daarnaast ontwikkelen we in toenemende mate en voor eigen rekening en risico nieuwe uitgeefproducten. Plezier, progressie, pro-activiteit en professionaliteit zijn belangrijke kernwaarden in onze organisatie. Daarom besteden we veel tijd en geld aan persoonlijke en vakinhoudelijke ontwikkeling door opleiding, persoonlijke coaching en training. We verwachten dat onze medewerkers het werk doen dat het best aansluit bij hun kernkwaliteiten en ambities, vanuit de gedachte dat onze medewerkers het succes van het bedrijf bepalen. Dit uitgangspunt is dan ook sterk van invloed op de wijze waarop het bedrijf geleid wordt. Meer informatie: www.psh.rsdb.nl www.hoogte80.com www.rsdb.nl



 



Periodieken Service Holland BV (PSH), een van de werkmaatschappijen van het aan de Amsterdamse beurs genoteerde grafimediaconcern RSDB, is op zoek naar een

MANAGER FINANCIËN EN ADMINISTRATIE MET VISIE De manager financiën en administratie (F&A) beheert en bewaakt de juistheid, tijdigheid, betrouwbaarheid en volledigheid van de financiële administratie. Daarnaast fungeert de manager F&A als financieel strateeg voor de BV. De manager F&A maakt na een inwerkperiode deel uit van het managementteam. Profiel • Heeft een financiële/ bedrijfskundige opleiding op ten minste HBO(+) niveau (bijvoorbeeld HEAO BE/AA, Hofam) • Is nauwkeurig, heeft strategisch inzicht, is analytisch, initiërend en integer. Beschikt daarnaast over een sterke persoonlijkheid, goede sociale vaardigheden, mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid, en een hands-on mentaliteit • Kiest voor een werkgever op basis van expliciete persoonlijke ambities en drijfveren • Heeft een onafhankelijke, geheel eigen visie op het vak en weet anderen in de organisatie hiervoor te winnen • Opereert ondernemend en pro-actief op zijn of haar vakgebied: gevraagd, maar zeker ook ongevraagd • Past bij de kernwaarden van het bedrijf (pro-actief, progressie, professioneel, plezier) en is in staat en bereid deze uit te dragen in het bedrijf (en indien nodig daarbuiten) • Heeft aantoonbaar leidinggevende kwaliteiten

Taken Financiële administratie • Geeft leiding aan de administratie • Stuurt intern de begrotingscyclus aan (inclusief budgetplanning) • Is verantwoordelijk voor tijdige en volledige periode- en jaarafsluitingen inclusief toelichtingen (rapportages) • Is verantwoordelijk voor alle aangiftes (btw, loon, vpb etc.) • Adviseert en ondersteunt de algemeen directeur en managers met betrekking tot begrotingsvraagstukken • Is aanspreekpunt voor accountant, groepscontroller, directeur financiën holding • Stelt onderlinge uitwisselbaarheid van medewerkers zeker Financieel strateeg • Brengt bedrijfsmatige risico’s in kaart en initieert beheersing • Stelt business cases op en beoordeelt deze • Fungeert als bedrijfseconomisch sparring partner van het management

• Adviseert en ondersteunt managers over financiële aspecten bij het opstellen van plannen • Beoordeelt plannen van managers op financiële aspecten • Stelt het financieel meerjarig beleidsplan op en bewaakt dit • Stelt investeringsaanvragen op • Onderbouwt commerciële vraagstukken bedrijfseconomisch en cijfermatig • Bereidt contracten met opdrachtgevers voor Een assessment maakt onderdeel uit van de wervings- en selectieprocedure. Geboden wordt een uitstekend salaris met goede secundaire arbeidsvoorwaarden en een informele werksfeer in een sterk ontwikkelingsgerichte bedrijfscultuur. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Arie van Loopik, algemeen directeur, (telefoon: 026 750 1800). Uw reactie graag binnen 2 weken na verschijning van deze advertentie sturen naar [email protected]

Postbus 30095 | 6803 AB Arnhem | Kronenburgsingel 515 | 6831 GM Arnhem

T (026) 750 18 00 | F (026) 750 18 01 | www.psh.rsdb.nl en www.hoogte80.com

$"# !



Werken in de wetenschap

!"#+'!/,0$#/,*
'0
"#
3!12/#0'1#
3--/
4#1#,0!&..#*'()
.#/0-,##*
,



-,101,
*0
%#7+#,*'()#
3!12/#0'1#
3,
"#
2,'3#/0'1#'1#,
!"#+'0!&#
7'#)#,&2'7#,
#,
-,"#/7-#)0',01#**',%#,
#,
2'1%#%/-#'"
1-1
##,
,'!�'1#
3--/
+##/
",

4#/)%#3#/0
+#1
-,"#/7-#)0
#,
/#0#/!&
$"#*',%#,
!"#+'!/,0$#/
&##$1
1-1
"-#*


)2,,#,
*1#,
#5!#**#/#,
3,
4#1#,0!&..#/0
"--/
+-,"'*
3/%
#,
, -"
3,
4#1#,0!&..#*'()#
$2,!1'#0
'(
#*)/
1#
/#,%#,
#,
-,"#/
01#2,',%
1#
'#"#,
'(


+)#,
3,
"#
(2'01#
+1!&

"#

!% 

"#"!&


!"


 '

$% '%
!($%&&
"&&$ /0+20
%7',#
#,
# /(&;&5
7003
%&
/*&6847&34-"((&7*/(
7003
)&5
0/"')"/,&-*+,&
."(";*/&
&/
%&
8*5&
&(5
;*$)
50&
01
)&5
4$)3*+7&/
7"/
45&7*(&
&/
13&55*(
-&&4 #"3&
"$)5&3(30/%7&3)"-&/
0-(5
)&5
6/*7&34*5"*3&
-&7&/
*/
)&5
"-(&.&&/
&/
&&/
""/5"-
'"$6-5&*5&/
*/
)&5
#*+ ;0/%&3 
  



!"$ &%$!

'&" &%$!
 &/
)&-%&3&
7*4*&
01
)&5
#&-"/(
7"/

7003
%&
8&5&/4$)"11&-*+,&
*/'03 ."5*&7003;*&/*/(
&/
%&
8&5&/4$)"14 #&0&'&/*/(
&%&(&/
,&//*4
7"/
)&5
8&3,5&33&*/
"/500/#"3&
,&//*4
7"/
&/
&37"3*/(
.&5
#&-&*%4
&/
#& 4-6*5703.*/(4130$&44&/
*/
&&/
$0. 1-&9&
#&45663-*+,&
0.(&7*/( 
 

!%
!($%&&
& &3"/58003%&-*+,
7003
)&5
#*&%&/
7"/
"%&26"5&
,035%63&/%&
14:$)0-0 (*4$)&
)6-1
5&3
#&703%&3*/(
7"/
%&
456%*&70035("/(
""/
456%&3&/%&
"%0 -&4$&/5&/
&/
+0/(
70-8"44&/&/
&3 ;03(5
6
803,4)014
&/
53"*/*/(&/
&/,5
.&&
07&3
#&-&*%4;",&/
#*//&/
)&5
5&".
56%&/5

"3&&3
611035

!%
!($%&&
!"(! '%'1*
'%,*
/-!#00',% .0/(
05)&3
*446&4
3&4&"3$)
8*--
&/ $0.1"44
&91&3*.&/5"-
7"-*%"5*0/
0'
5)&
&/5*3&
3&$&*7&3
*/
"
):#3*%
4&561
*/
8)*$)
5)&
#"4&#"/%
1"35
0'
5)&
3&$&*7&3
*4
&.6-"5&%
#"4&%
0/
5)&
4:45&.
4*.6-"503
)&
130+&$5
*4
&. #&%%&%
*/
5)&
/&8
&/5&3
'03
*3& -&44
&$)/0-0(*&4
*/%)07&/
 &

 

!($%&&
! #,1/2+
3--/
#//-/'0+#
#,
-,1/1#//-/'0+#
12"'#0
 &7&35
7"/6*5
&*(&/
&91&35*4&
&&/
#*+ %3"(&
""/
)&5
0/%&3;0&,
)&5
0/%&3 8*+4
&/
%&
16#-*&,&
'6/$5*&4
7"/
)&5

8""30/%&3
00,
-&;*/(&/
&/
$0/ 5"$5&/
.&5
%&
.&%*"
""3/""45
53&&%5
01
6
"-4
*/)06%&-*+,
3&'&3&/5
#*+
0/%&3;0&,
*/
"/%&3&
03("/*4" 5*&4

 

!"
!"


!"

 

 '

"% 


!($%&&
%&$& #0#/!&!#,1/2+
3--/
,"#/4'(0
#,
/ #'"0+/)1 3#&*%4."3,5
&/
3&*/5&(3"5*&
5&3
7&3 45&3,*/(
7"/
8&5&/4$)"11&-*+,
10 5&/5*&&-
/%&3;0&,
01
#"4*4
7"/
&&/
(&3"/%0.*4&&3%
7&-%&91&3*.&/5
/""3
%&
&''&$5*7*5&*5
7"/
&&/
53"+&$5
%"5
%003
)&5
 
803%5
""/(�%&/
""/
0/54-"(8&3,-0;&/

 

!($%&*
"
)!& +.*#+#,11'-,
,"
#$$#!1'3#,#00
-$
"'/#)1

&/#"
#/3'!#
#,1#/ )&
130+&$5
'0$64&4
0/
5)&
*.1-& .&/5"5*0/
130$&44
"5
5)&
-&7&-
0'
*/%* 7*%6"-
&/%64&34
/&8
8":4
0'

803,*/(
/&8

*/'03."5*0/
&/7*30/.&/5
/&8
5&$)/0-0(*$"-
500-4
%*''&3&/$&4
*/
803,
130$&44&4
"$3044
*/*453*&4
64*/(
%*3&,5
".0/(
05)&34



!($%&&
(!
 %&$ '""#*##240#
%#0!&'#"#,'0 /%&38*+4
&/
0/%&3;0&,
01
)&5
(& #*&%
7"/
%&
*%%&-&&684&
(&4$)*& %&/*4
6*5%36,,&-*+,
.&5
*/#&(3*1
7"/
&&/
$6-5663
&/
.&/5"-*5&*54)*4503* 4$)&
*/7"-4)0&,
&-&5
01
%&
*/76- -*/(
7"/
%&
"/%&3&
-&&3450&-&/
*/
&%&3-"/%
,3*+(&/
%&
0--&
*%%&- &&68&/
&&/
"$$&/5 
  

!!!
!($%&&
!
%$!&$'

##4'#/ 3""(5
#*+
""/
0/58*,,&-*/(&/
7003
13&$*4*&50&1"44*/(&/
&/
&.*44*& #&1&3,*/(
#*//&/
%&
8&3,7&-%&/
#0 %&.
.&45
&/
.*-*&6
&33*$)5
8&3, ;"".)&%&/
(&3*$)5
01
13&$*4*&
#&416*5*/(&/
7"/
(&8"4#&4$)&3 .*/(4.*%%&-&/
%&
%""3#*+
0153&%&/ %&
&.*44*&4
&/
.0(&-*+,)&%&/
505
&.*44*&#&1&3,*/(

  



&$!%
!%&&'&
"$
#
%$
!03(5
7003
)&5
0/58*,,&-&/
*.1-& .&/5&3&/
&/
7&3*<
=3&/
7"/
*/4536 .&/5
&/
5&45"11"3"5663
40'58"3&
 1",,&55&/
"5"
"$26*4*5*&
&/
3&"-
5*.&
"44&44.&/5
40'58"3&
7003
)&5
0/-*/&
6*5-&;&/
.0/*503&/
&/
7*46" -*4&3&/
7"/
*/4536.&/5(&(&7&/4
&/
)&5
"650."5*4$)
&/
*/5&3"$5*&'
$0. ."/%&3&/

 

 $#!
 

!"!
 # 

!"
!"

"


!


 ,3#01'%1'-,
-$

%#,#
0#1
!*00'8
#/
$-/
*1#
/"'1'-,
1-5'!'16
',
./-011#
!,!#/
.1'#,10 &5
&&/
(&/&5*4$)&
)"/%5&,&/*/(
7003
-"5&
453"-&/4$)"%&
,"/
)&5
3*4*$0
7"/
453"-*/(44$)"%&
#&5&3
700341&- -&/
&/
&&/
#&5&3
#&)"/%&-*/(4"%7*&4
(&7&/
""/
%&
1"5*=/5
.&5
,"/,&3
&/
%003
)&5
 
(&46#4*%*&&3%
130+&$5 


$% '%


*&%5
%*3&$5&
1"5*=/5&/;03(
*/
)&5
""/%"$)54(&#*&%
7"/
%&
3&$0/4536$ 5*&7&
$)*363(*&
*/$-64*&'
%*&/45&/
""3/""45
#&530,,&/
#*+
)&5
8&5&/ 4$)"11&-*+,
0/%&3;0&,
&/
)&5
0/%&3 8*+4
5&/
#&)0&7&
7"/
"354"44*45&/5&/
&/
$0"44*45&/5&/
*+
7003,&63
&37" 3*/(
*/
%&
.*$30$)*363(*&


$"!!! /
5)&
130+&$5
8)*$)
3&4*%&4
6/%&3
5)&
65$)
-"5'03.
'03
*446&
/(* /&&3*/(
888%15&/-
5)&
*/5&3"$ 5*0/
#&58&&/
$"3%*0.:0$:5&4
"/%
13&$63403
$&--4
"3&
456%*&%
#:
3065*/&
.0-&$6-"3 $&--
#*0-0(*$"-
5&$)/*26&4
&-&$530/
.*$304$01:
$0/'0$"-
-"4&3
.*$304$01:
$&--
$0$6-563*/(
"/%
&-&$530
1):4*0-0(*$"-
"44&44.&/54 
 


&
"' #"#/*,"0#
%# /#,1* /4536&&35
&/
#&(&-&*%5
$634*45&/
*/
)&5
13",5*4$)&
($*,
7"/
%&
&%&3 -"/%4&
&#"3&/5""-

&/
(&&'5
*/'03."5*&
07&3
07&/$6-5663
&&'5
%*7&34&
(&#"3&/$634644&/
8""3 0/%&3
06%&3.0%6-&4

""/
06 %&34
;08&-
#*+
%&
(&;*//&/
5)6*4
"-4
*/
)&5

""/
.&%&8&3,&34
&/
""/
"/%&3&/



 $!%$
,#*
"#
!-+.*#1#
3!12/#
7'#,
&$)54
0/%&3""/
&-,&
7"$"563&
45""5
&&/
4/&-$0%&
6-
%&
$0%&
*/
01
%&
45"351"(*/"
7"/
%&
7"$"563&4*5&
888"$"%&.*$53"/4'&3/-
&/
+&
,3*+(5
%*3&$5
%&
70--&%*(&
7"$"563&5&,45
5&
;*&/





  



" ! 

" !  
3--/
"#7#
#,
/2'+

,"#/#
4#1#,0!&..#*'()#
3!12/#0

$-/
1�#
,"
-3#/

-1&#/
0!'#,1'8
!
3!,!'#0


 

AcademicTransfer, your next step in excellence



 



Achtergrond 13

Adieu, ma cigarette

Vanaf 1 juli kun je nergens meer een sigaret opsteken. Hoe anders was dat in de vorige eeuw, de dagen van het grote onbekommerde roken. De roker: van vamp tot paria. Coco Chanel, toen roken een teken van welvaart was en we nog ongegeneerd van een sigaret konden genieten.

Willem Oosterbeek

W

ie nu nog rookt, is niet alleen een verslaafde zielepiet, maar ook een onfatsoenlijke asociaal. Het is iemand die het best gemeden kan worden en als men zich noodgedwongen toch in rokerskringen moet bewegen, dan graag zo kort mogelijk. Ach, arme roker. Eentje opsteken is tegenwoordig geen lolletje. Op straat mag het nog net en er is ook nog

Een sigaret roken betekent vandaag de dag koukleumen voor de deur

geen wet die het roken in eigen huis verbiedt. Maar verder? Op kantoor of in de fabriekshal is het onbekommerde roken allang voorbij. In openbare gebouwen ook natuurlijk. Zelfs bij de koffieautomaat mag niet meer worden opgestoken. Een sigaret roken betekent vandaag de dag koukleumen voor de deur, snel wat haaltjes en hop weer naar binnen. In vliegtuig, bus en trein was het roken allang afgeschaft, maar sinds een paar jaar mag er ook op tochtige stations niet zomaar worden gerookt. Alleen in de buurt van een asbak die verstopt zit in een paal en die al snel de bijnaam pafpaal kreeg, mag je nu nog roken. Op Schiphol is het roken uitgebannen en per 1 juli mag het ook niet meer in wat de laatste jaren toch al tot het ro-

© MAN RAY TRUST / ADAGP / TELIMAGE - 2008

kersreservaat bij uitstek was geworden, het café. Wie nu nog rookt, heeft niet alleen te maken met allerlei territoriale verboden, ook sociaal wordt de roker uitgestoten. Rokers mollen namelijk niet alleen hun eigen gezondheid, zielig, zielig, zielig, maar via een discutabel ‘meeroken is schadelijk’, ook de gezondheid van anderen. Vooral ex-rokers zijn niet te beroerd dat de arme roker voortdurend hardhandig in te wrijven. Ook hier geldt dat bekeerlingen vaak fanatieker zijn dan mensen die in het geloof zijn opgegroeid.

LEES VERDER OP PAGINA 14

14

Achtergrond



 



« Niet

alleen in de film vierde de sigaret hoogtij. Ook in de literatuur bleek het een onontbeerlijk attribuut. VERVOLG VAN PAGINA 13

De vrijwillige anti-rookbrigade wordt in hun zendelingenwerk ondersteund door clubs als Stivoro (‘voor een rookvrije toekomst’) en Clean Air Now van Fons Nijpels. Die laatste, zelf een ex-roker, is niet te beroerd om mensen die op tv roken ervan te betichten dat ze ‘paffend de huiskamer instappen van honderdduizenden kijkers’. Dat rook niet via tv-kabels naar huiskamers kan worden getransporteerd, belet hem niet te spreken over ‘agressief onfatsoen’. Vanzelfsprekend richtte hij zijn pijlen meer dan eens op ‘de grootste asociaal van allemaal’, Theo van Gogh.

Diep inhaleren Hoe anders waren de tijden in, zeg, het midden van de vorige eeuw, de dagen van het grote onbekommerde roken. Neem alleen een film als Casablanca, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gemaakt. In het begin van Casablanca, waarin Humphrey Bogart schitterde met Ingrid Bergman, glijdt nog voordat we zijn gezicht zien, de camera langs de hand van Bogart. Tussen duim en wijsvinger houdt hij de sigaret vast en met een bijna onzichtbaar tikje slaat hij de as af. Hij legt de sigaret op de asbak, maakt een notitie en pakt de sigaret weer op tussen duim en wijsvinger. Hij neemt een trek, inhaleert diep en blaast de rook langs zijn neus naar buiten. En geniet. Boven zijn hoofd wolkt de rook langzaam weg. Bogart was als roker niet alleen. Wat zou er van James Dean zijn overgebleven in Rebel without a cause als hij geen sigaret in zijn vuisten had kunnen klemmen? En hoe zou de liefde er hebben uitgezien zonder Marlene Dietrich en Greta Garbo die traag hun ijle rookwolken uitbliezen? Niet alleen in de film vierde de sigaret hoogtij, ook op andere terreinen van de schone kunsten bleek het een onontbeerlijk attribuut. Neem alleen al de literatuur. In Bekentenissen van Zeno van Italo Svevo, rookt Zeno voortdurend zijn laatste sigaret, voor hem kennelijk een voorwaarde tot optimale genotbevrediging. ‘Denk eraan: niet roken! Een enorme rusteloosheid

beving me. Ik dacht: ‘‘Omdat het slecht voor me is zal ik nooit meer roken, maar eerst wil ik het nog één keer voor het laatst doen.’‘ Ik stak een sigaret op en voelde me op slag bevrijd van mijn onrust.’ En om een willekeurig ander voorbeeld te noemen: het was volstrekt onvoorstelbaar om de Franse schrijver en filosoof Jean-Paul Sartre aan te treffen zonder een Gauloise in de hand. ‘Een leven zonder sigaretten is iets minder de moeite van het leven waard’, vond hij. En Willem Frederik Hermans, die z’n hele leven rookte, schreef in de bundel De laatste roker over de sigaret, die hij zeven centimeter genot noemde: ‘Iets zo verrukkelijks als een Gauloise kon je natuurlijk het beste binnenshuis oproken, in een klein, goed afgesloten kamertje, zodat de uitgeblazen rook niet helemaal verloren ging voor de nooit voldane ademhaling van de ware sigarettenroker.’ In een wat lichter genre kwam de sigaret ook aan bod. ‘Zit m’n dasje goed/ zit m’n jasje goed/ is m’n pochetje d’r/ m’n sigaretje d’r/ vader gaat op stap’, rijmde Toon Hermans – en niemand die er aanstoot aan nam.

Anders dan andere De advertentiemakers voor de sigaret waren in de jaren van het grote onbekommerde roken ook lekker op dreef. In de Verenigde Staten domineerden decennialang drie merken de markt: Chesterfield, Lucky Strike en Camel. De reclame-uitingen van die drie ademden nog een sfeer van onbedorven plezier. ‘They statisfy’ riep Chesterfield en Lucky Strike haalde ook al geen halsbrekende toeren uit met ‘Reach for a Lucky’. Bekoorlijke langbenige blondines vlijden zich tegen zonsondergang op de rotsen, handen om de knieën geklemd, terwijl ze de man die naast hen zat en die een sigaret opstak in het oor fluisterden: ‘Blow some my way.’ Camel pakte het anders aan en zette alle troeven op hun eenbultige kameel. ‘The camels are comin!’, ‘I walk a mile for a camel’ en het legendarische ‘More doctors smoke Camel than any other cigarette’. Op het New Yorkse Times Square installeerde de Camel-fabrikant een spectaculair billboard met een rokende kameel die elke vier seconden een pufje rook omhoog liet kringelen.

Roken is iets doen zonder dat je iets doet

ROOKWEETJES Een paar beroemde (ex)rokers: Gerrit Zalm. Toen hij stopte, smeekte zijn naaste omgeving hem om weer te beginnen. De goedlachse minister van Financiën was veranderd in een nurkse chagrijn. Johnny Depp, acteur. ‘Het is duidelijk dat het niet goed voor je is en ik raad het ook niemand aan. Maar iedereen moet er zijn eigen weg in kunnen vinden.’ Robert Jasper Grootveld, kettingroker. Organiseerde in de jaren zestig anti-rookmanifestaties bij Het Lieverdje op het Spui in Amsterdam en gaf daarmee het startschot voor provo. Joe – everything gives you cancer – Jackson. Schreef Smoke, Lies and the Nanny State uit protest tegen het antirookbeleid in de VS.

BeginnenMetRoken.nl ‘Diep van binnen zijn we allemaal rokers. Zoals iedereen weet zijn rokers, gezelliger en hebben een beter seksleven.’ Zo begint de site BeginnenMetRoken.nl die de bezoeker op weg helpt een goede roker te worden. Het begint met ‘de voorbereiding’ en vervolgt met ‘de aanloop’, ‘de ontbranding’, ‘het inhaleren’, en eindigt met ‘het uitmaken’. ‘Na het grote zwelgen bent u klaar voor de reiniging.’ Hoe serieus de site is, mag u zelf uitmaken.

Polderrook Ook in Nederland werd lange tijd tabak verbouwd. Van 1850 tot het begin van de 20e eeuw was er een tabakscultuur rond de plaatsen Rhenen, Elst en Amerongen. Tegen de concurrentie uit warmere streken kon men echter niet op en de branche ging ter ziele. Er was een kleine opleving tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen de aanvoerlijnen waren afgesneden. Tot op de dag van vandaag staan er nog tabaksschuren in Elst en omgeving.

Productie

WPPS BMMF NJOJTUFSJFT FO UJFOUBMMFO EJFOTUFO

Wereldwijd worden er per jaar 6 biljoen sigaretten gerookt. Dat is goed voor een omzet van 300 miljard dollar per jaar, waarvan een slordige 20 miljard winst. De grootste tabaksproducent is China National Tobacco Corporation die een kwart van de productie voor z’n rekening neemt. Op de tweede plaats staat Philip Morris (Marlboro) met 14 procent.

WFSTQSFJE PWFS IFU IFMF MBOE ;PO 

Marlbara

NFOTFO XFSLFO FS BBO NBBUTDIBQQFMJKL

Hij heet Marlbara 3838 Multi-media Phone, weegt 0,78 kg en kost zo’n tachtig euro. Exclusief verzendkosten uiteraard. Marlbara wordt gemaakt in China en is niet van een echt pakje Marlboro te onderscheiden. www.totobay.com

8FSL KF CJK IFU 3JKL EBO XFSL KF BBO /FEFSMBOE )FU 3JKL JT EF WFS[BNFMOBBN

CFMBOHSJKLF WSBBHTUVLLFO FO EF VJUWPFSJOH WBO VJUFFOMPQFOEF QSPKFDUFO 7BO PVEFSFO[PSH FO LJOEFSPQWBOH UPU BTJFM[PFLFST 7BO WPFETFMWFJMJHIFJE FO

7PPS EF WFSBOEFSJOH

&VSPQFTF SFHFMHFWJOH UPU CFMBTUJOHIFSWPSNJOHFO ;BLFO EJF POT BMMFNBBM SBLFO %BU NBBLU IFU XFSLFO CJK IFU 3JKL [P CJK[POEFS %FOL KF WFSEFS FO XJM KF WFSEFS ,JKL EBO PG EF[F WBDBUVSF JFUT WPPS KF JT 0G HB OBBS XXXXFSLFOCJKIFUSJKLOM WPPS BMMF BOEFSF CBOFO NFU JOIPVE ;PXFM NBOOFO BMT WSPVXFO LVOOFO TPMMJDJUFSFO UFO[JK BOEFST WFSNFME

4FOJPS 0DUSPPJBEWJTFVS .JOJTUFSJFWBO&DPOPNJTDIF;BLFO 0DUSPPJDFOUSVN/FEFSMBOE 3JKTXJKL 0QMFJEJOH ICP PG XP UFDIOJTDI  "GGJOJUFJU NFU JOOPWBUJF -JFGTU FSWBSFO JO BEWJTFSFO CFESJKWFO 4BMBSJTJOEJDBUJF CSVUPNBBOETBMBSJT CFESBBHU NBYJNBBM ö   CJK FFO VSJHF XFSLXFFL +F EPFU POEFS[PFL JO EBUBCBOLFO FO HFFGU WPPSMJDIUJOH PWFS IPF KF UFDIOPMPHJTDIF WJOEJOHFO LVOU CFTDIFSNFO EPPS PDUSPPJFO &FO HSPPU EFFM WBO KF XFSL JT UFDIOJTDI

POEFS[PFL JO PDUSPPJMJUFSBUVVS NFU OBNF PN WJOEJOHFO PQ UF TQPSFO EJF SFMFWBOU [JKO WPPS POEFSOFNFST PG POEFS [PFLFST #FO KF BM TFOJPS BEWJTFVS EBO CFIPSFO [XBBS EFSF UBLFO CJKWPPSCFFME BMT QSPKFDUMFJEFS UPU EF PQUJFT *OGP XXXXFSLFOCJKIFUSJKLOM&;0/11

XXXXFSLFOCJKIFUSJKLOM

Dr. Meinsma Was directeur van het Koningin Wilhelminafonds voor de kankerbestrijding en een begrip in de jaren zeventig. De antirookridder sloeg regelmatig wild om zich heen en kreeg zelfs vanuit de medische wereld nauwelijks steun. Philip Morris was dik tevreden over hem. ‘Meinsma geniet in de media een zekere beruchtheid die vooral gebaseerd is op zijn nogal emotioneel geladen uitingen. Per saldo wordt hij gezien als een fanatiekeling die niet erg serieus wordt genomen’, schreef Philip Morris.

Amerikaanse soldaten Tot ver in de jaren vijftig was Amerika de onbetwiste bakermat van de sigarettenproductie en het roken. Vanzelfsprekend werd ook het buitenland bestookt door de Amerikaanse sigarettenmakers. Hoewel in Europa al eerder sigaretten werden gerookt, met name in Spanje, was het Amerika dat ervoor zou zorgen dat de hele wereld het witte slanke rolletje tabak verpakt in maagdelijk wit omhelsde. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Jan Soldaat aan het front ruimhartig voorzien van rookwaar door onder andere het Army Girls Transport Tobacco Fund. In het zicht van de dood zorgde het sigaretje voor een gelukzalig moment van ontspanning. Zelfs de Amerikaanse opperbevelhebber, generaal John Joseph Pershing, wierp zich in de strijd: ‘U vraagt mij wat we nodig hebben om een oorlog te winnen? Mijn antwoord is tabak, net zo goed als kogels.’ De grote doorbraak in Europa kwam echter na de Tweede Wereldoorlog. The American way of life kwam verpakt in de ransel van de Amerikaanse soldaten naar de Oude Wereld. De sigaret hoorde net als de auto en later de tv op een natuurlijke manier bij die American way. Iedereen wilde graag met de overwinnaar worden geassocieerd en hoe kon dat beter dan met het opsteken van een sigaretje? Een auto was immers veel te duur en de tv was er nog niet eens. Amerikaanse soldaten deelden massaal hun Lucky’s, Camels en Chesterfields uit en in het na de oorlog bezette Duitsland vervingen sigaretten voor langere tijd zelfs het geld als universeel ruilmiddel.



 



Achtergrond 15

Het imago van nu: wie rookt, is een zielepiet én een onfatsoenlijke aso.

Caballero, net als Tivoli (i lov’ iT) product van eigen bodem, was simpelweg ‘anders dan andere’. Levensgenieters als Ramses Shaffy en acteurs als Jeroen Krabbé en Henk van Ulsen werden de ambassadeurs van Caballero, hoewel Van Ulsen later verklaarde zelf helemaal niet te roken. Het merk had bovendien een imagoprobleem. Een pakje kostte maar tachtig cent tegen een pakje sigaretten van een ander merk een gulden. De uitstraling van Caballero was daardoor goedkoop. In plaats van twintig sigaretten stopte de fabrikant voortaan 25 sigaretten in een pakje en verhoogde de prijs naar een gulden. Probleem opgelost. North State, een ander populair merk in die dagen, schreef geschiedenis door een wedstrijd uit te schrijven voor de beste slogan voor hun sigaret. ‘Ik loop m’n poten uit m’n reet/ voor een North State’ won niet, maar was wel op afstand de beste slagzin. In Nederland werd, anders dan in andere landen, veel shag gerookt. De populairste zelfgefabriekte sigaret was Drum. Drum was half zwaar, net als Samson. De zware van Van Nelle (of van De Weduwe zoals de liefhebbers zeiden) bleef zelfs branden bij stormachtig weer op zee. Javaanse Jongens was voor een kleiner publiek, net als de shag genoemd naar de vuurtoren van Terschelling, Brandaris (‘omdat-ie zo zwaar is’, riep iedereen er automatisch achteraan). Het rollen van een sjekkie was een kunst op zich en het duurde even voordat je de techniek onder de knie had. Het vloeitje moest worden geladen met tabak en dan tussen duim en wijsvinger heen en weer worden gerold totdat de ideale vorm was gevonden. Voor de één was dat rechttoe rechtaan als een ‘echte’ sigaret; voor de ander moest het een toeter worden. De soort vloeipapier was belangrijk: hoe minder dik hoe beter. Mascotte was het dikst en werd om onverklaarbare reden vooral gebruikt door de rokers van de zware van Van Nelle. Rode Rizla was aanvaardbaar, Blauwe Rizla uitstekend. Maar het best was rijstpapier dat zo dun was dat het draaien van een sjekkie een waar kunststukje werd.

Fysieke sensatie Maar waarom roken mensen? Het eenvoudige antwoord is: omdat ze verslaafd zijn aan nicotine. Maar dat antwoord is amper bevredigend. Iedereen die zijn eerste sigaret rookt, vindt het vies en toch gingen we er-

Draaien, aansteken, aftikken, rook nakijken: het is een troost

HOLLANDSE HOOGTE

mee door. Of zoals Italo Svevo schrijft in Bekentenissen van Zeno: ‘Mijn vader liet thuis dikwijls half opgerookte Virginiasigaretten op de rand van tafels of kasten liggen. Ik ging ze stiekem zitten oproken. Op het moment dat ik ze wegpakte, ging er al een rilling van afschuw door me heen bij het vooruitzicht hoe misselijk ik ervan zou worden. Maar toch rookte ik, net zolang tot het koude zweet op mijn voorhoofd stond en mijn maag zich scheen om te draaien.’ Na verloop van tijd echter was de smerige smaak verdwenen en grepen we met de regelmaat van de klok naar dat kloeke doosje dat verstopt zat in jaszak, handtas of dat open en bloot op de toog lag. Dat laatste was minder verstandig omdat je dan al snel te maken kreeg met lui die een sigaretje kwamen bietsen. Voor menigeen was de eerste sigaret van de dag ook meteen een van de hoogtepunten. De langzaam naar binnen gezogen rook gaf een licht gevoel van duizeligheid en zorgde er even voor dat je sterretjes zag. Het was de meest ontspannen manier om de dag te beginnen.

Zippo Naast de fysieke sensatie was er het ritueel. Een journalist omschreef het ooit als volgt. ‘Het is wat het allemaal doet. Draaien, aansteken, aftikken, rook nakijken. Het is een troost.’ Anderen roemden het langzaam uit het pakje kloppen van een sigaret, waarna je er met het klikkende geluid van metaal op metaal met je Zippo de brand in jaagt. Roken was ook dat korte ogenblik van ontspanning. Het was de rustpauze tijdens het werk of een moment waarop je je gedachten kon laten afdwalen en de rookwolken nakijken. Daarbij: roken is iets doen zonder dat je iets doet. De brand in een sigaret steken was in die jaren een sociaal geaccepteerd verschijnsel. Niemand dacht tijdens een vergadering aan een rookverbod. Dat woord bestond toen nog niet eens. Bij verjaarsvisites stond zelfs bij niet-rokers een glas op tafel met daarin sigaretten van verschillende merken, met en zonder filter. Wat ons calvinistische Nederlanders misschien nog wel het meest aansprak, was dat roken een verboden vrucht is. Roken is genot en genieten is in de calvinistische cultuur uit den boze. Juist dat maakte het nog extra aantrekkelijk. Elke sigaret was als de verboden appel die Eva plukte in het paradijs.

De sigaret werd in de loop der jaren het vehikel van de vooruitgang. Sigaren, pijp en pruimtabak werd iets van een oude lullen: de jeugd was modern en rookte sigaretten. Het was een middel om je te onderscheiden van ouderen en aansluiting te vinden bij een groep gelijkgezinden. Het roken van een sigaret was het ultieme bewijs dat je was toegetreden tot de grotemensenwereld: kinderen rookten niet, volwassenen wel.

Waas van erotiek De sigaret werd de fakkel van de vrijheid. Iedereen kon roken waar en wanneer hij wilde. Voor vrouwen werd het een emancipatiemiddel. Net als de man had ook zij recht op het genot van een sigaret. Voor mannen was roken een middel om hun viriliteit te bewijzen en voor beide seksen was de sigaret omgeven met een waas van erotiek en zinnelijk genot, je zoog er graag je longen mee vol. Nederland telde een aantal grote rokers die allemaal op een of andere manier uiting gaven aan het genot dat ze beleefden aan een sigaret. Henk Hofland, Willem Frederik Hermans, Simon Carmiggelt, Theo van Gogh, Annie M.G. Schmidt, Kees Fens en Martin van Amerongen behoorden daartoe. Op Henk Hofland na, die het woord bukshag – shag van opgeraapte peuken – levend hield, zijn ze inmiddels helaas allemaal overleden. Ach, arme roker... de mooie tijden van het onbekommerde roken zijn definitief voorbij. Op zich is het helemaal niet zo slecht dat er een paar territoriale verboden zijn ingevoerd, maar de touwtjes worden nu wel erg aangetrokken: tot stikkens toe. De zoete geur van Bogart’s sigaret zal onze neus nooit meer bereiken. Het wachten is op een digitaal gekuiste versie van Casablanca waarin de acteur z’n sigaret is ontnomen en hij voortaan een beetje dommig voor zich uit zit te staren. Er zijn leden van de anti-rookpolitie die dat écht willen. ‘Hij groef zijn aansteker uit het binnenzakje van zijn colbert, stak de sigaret in zijn mond en maakte vuur. Terwijl hij de eerste peilloos diep geïnhaleerde rookwolk uitblies, kwam een politiebusje vlak voor hem tot stilstand. De zijdeur schoof open en twee vrouwelijke agenten, een lange en een opvallend kortere, stapten uit. ‘‘Hey! Wat are you doing buster? Smoking? Come on! Quick!’’ Ze pakten hem allebei bij een arm en duwden hem de auto in.’ Het zijn treurige tijden geworden voor de roker. p

16

Respons



 



Stokvis Plastics verhandelt en bewerkt kunststof halffabrikaten en folies binnen Nederland en België. Zij leveren hun producten op maat aan bedrijven in de bouw, reclame en algemene industrie. Het warehouse in Roosendaal en de gespecialiseerde ISPA vestigingen bieden de mogelijkheid snel aan de vraag te kunnen voldoen. Sinds 2007 is Stokvis Plastics onderdeel geworden van het ThyssenKrupp concern, marktleider in de sector. Deze transfer biedt veel ruimte voor veranderingen in de organisatie. ThyssenKrupp heeft ook warehouses in Vianen en Nijkerk. Voor Nederland is Stokvis Plastics op zoek naar een

Controller

Smurfit Kappa Group is een wereldwijd opererende verpakkingsgroep met een leidende positie in Europa. Met ruim 40.000 werknemers opereert de groep in 22 landen. Binnen de papierdivisie opereert het Cluster Recycled Paper Europe (RPE) met 6 fabrieken in Duitsland, Nederland en Tsjechië en verkoopt recycled papier in voornamelijk West-Europa. Vanuit Roermond wordt ICT-Support verleend aan deze vestigingen en aan de verkooporganisatie. Wegens interne doorgroei is Smurfit Kappa op zoek naar een (m/v)

ICT Support Engineer die complexe vraagstukken oplost in internationale omgeving

met potentie om door te groeien De functie U bent medeverantwoordelijk voor financiële analyses en rapportages van de vestigingen van Stokvis. U stuurt de medewerkers van de financiële administratie aan en werkt intensief samen met de Group Controller Benelux. U ondersteunt bij het opstellen van de jaarrekening en de financiële rapportages. Optimalisatie van de administratieve systemen. U bent de financiële vraagbaak van het management. U houdt zich tevens bezig met wagenpark-, IT- en telecombeheer. Gevraagd Een financiële opleiding op hbo-niveau, bijvoorbeeld HEAO BE of SPD. Hierdoor beschikt u over kennis met betrekking tot de Nederlandse boekhoudregels en IFRS. Uw werkervaring hebt u opgedaan in een internationaal georiënteerde omgeving. U hebt enige leidinggevende ervaring binnen een financieel team. Beheersing van de Engelse taal is een must, Duits is een pre. U hebt ervaring met SAP. Geboden Een spilfunctie binnen de financiële afdeling van Stokvis Plastics. Er is veel ruimte voor persoonlijke en inhoudelijke ontwikkeling. Het bedrijf heeft de intentie de controller binnen enkele jaren te laten doorgroeien naar de functie van Group Controller Benelux. Binnen deze internationale onderneming werken gedreven mensen en er heerst een prettige werksfeer. De communicatielijnen zijn kort, waardoor snel gehandeld kan worden. De arbeidsvoorwaarden zijn prima. Gaat u voor groei in uw carrière? U kunt direct solliciteren via www.mercuriurval.nl. De functie staat vermeld onder ref.nr. 84384 of onder zoekterm ‘Controller’. Voor meer informatie bel Natalie Aubel (033) 453 89 23. Kijk ook op www.stokvisplastics.nl.

De functie In een klein team ben je het aanspreekpunt voor ICT zaken voor de 6 papierfabrieken in het RPE-cluster. Het infrastructuurlandschap bestaat uit standaardoplossingen van Microsoft, Citrix, centrale storage en virtualisatie. Je zorgt voor een correcte afhandeling van binnengekomen incidenten en je voert changes en upgrades uit. Ook neem je deel aan grotere (internationale) projecten. Een week per maand draai je een wachtdienst. Je rapporteert aan de ICT Operations Manager. Smurfit Kappa vraagt Een gedreven ICT’er met minimaal mbo/hbo werk- en denkniveau. Een afgeronde of lopende MCSA of MCSE opleiding is een pre. Je hebt enkele jaren werkervaring in een vergelijkbare functie. Je hebt kennis van Windows XP/2003 en LAN/WAN omgevingen. Bij voorkeur heb je ervaring met Citrix-omgevingen. Door je servicegerichte houding en creativiteit weet je ICT problemen van je collega’s snel en effectief op te lossen. Je voelt je thuis in een gestructureerd werkveld op basis van het ITIL beheermodel. Goede beheersing van de Engelse taal, beheersing van het Duits is een sterke pre. Smurfit Kappa biedt Een afwisselende functie in een servicegerichte, internationale werkomgeving. Je krijgt te maken met complexe vraagstukken die het uiterste van je creativiteit en technische kennis vergen. Ruime aandacht voor zelfontwikkeling en doorgroeimogelijkheden binnen de internationale organisatie. Je komt te werken bij een organisatie met een nononsense cultuur en korte communicatielijnen. Smurfit Kappa biedt uitstekende arbeidsvoorwaarden. Ga je de uitdaging aan? Solliciteer via onze website www.mercuriurval.nl. De vacature staat vermeld onder ref.nr. 84387 of de zoekterm ‘Smurfit Kappa’. Bel voor meer informatie Carmen Adams, Mercuri Urval, tel. (033) 453 89 13. Zie ook www.smurfitkappa-paper.com.

Sandvik Materials Technology (SMT) is onderdeel van de Sandvik Groep, een van de grootste Zweedse beursgenoteerde ondernemingen met ruim 47.000 werknemers in 130 landen. SMT heeft een leidende positie als producent en distributeur van roestvaststalen buisproducten. Vanuit het Nederlandse kantoor van Sandvik Benelux B.V. te Schiedam houdt een enthousiast team van Sandvik Materials Technology zich bezig met de verkoop, voorraad en distributie van onder meer naadloze en gelaste buizen, machinebuizen en rondstafstaal, fittingen en flenzen in standaardkwaliteit of in speciale legeringen. SMT is op zoek naar een m/v

Technical Sales Manager commercieel en no-nonsense De functie Na een uitgebreide inwerkperiode waarin u de producten leert kennen, wordt u verantwoordelijk voor het segment buizen binnen de Benelux. In nauwe samenwerking met de vertegenwoordigers realiseert u de sales targets. U maakt jaarplannen en verzorgt technische marketing activiteiten (promotie en introductie). U geeft leiding aan het professionele technical sales team binnendienst, bestaande uit 5 personen. Indien van toepassing neemt u deel aan (internationale) technical sales bijeenkomsten. U rapporteert direct aan de Benelux Market Manager.

Gevraagd Hbo werk- en denkniveau. Enige jaren relevante werkervaring (Business to Business) in een technisch commerciële functie, bij voorkeur als leidinggevende van een afdeling verkoop binnendienst. U bent een zelfstandige peoplemanager met initiatief, die stevig in zijn schoenen staat en zelf ook de handen uit de mouwen steekt. U beschikt over uitstekende communicatieve vaardigheden, bent een goede onderhandelaar en een deskundige gesprekspartner voor zowel de klant als voor collega’s. U bent bereid om 1-2 dagen per twee weken te reizen. U beheerst zowel de Nederlandse als de Engelse taal in woord en geschrift.

Geboden Een zelfstandige functie bij een grote internationale onderneming binnen een klein, informeel en no-nonsense team van collega’s. De mogelijkheid om concreet bij te dragen aan de goede resultaten van Sandvik Materials Technology. Doorgroeimogelijkheden binnen het gehele (internationale) concern. Uitgebreide opleidingsfaciliteiten, zowel in- als extern, en de mogelijkheid u persoonlijk te ontwikkelen. Natuurlijk een bij de functie passend arbeidsvoorwaardenpakket met goede primaire en secondaire voorwaarden.

Heeft u de juiste teamspirit? Solliciteer dan via www.mercuriurval.com. De vacature staat vermeld onder ref.nr. 84058 of de zoekterm ‘Sandvik’. Voor meer informatie bel Carmen Adams, tel. 033 - 453 89 13. Zie ook www.smt.sandvik.com.



 



Respons 17

VACATUREOVERZICHT Bekijk deze en meer vacatures op www.depers.nl/carriere BEDRIJF

FUNCTIE

KORTE OMSCHRIJVING

PLAATS

LOCATIE

Manager

Zet het kinder(dag)centrum De Oranjeschelp op de kaart en wordt zelf het gezicht van Reinaerde Kinderen en Jeugd in de omgeving.

Utrecht

Pag. 18

Controller Manager Financiën en Administratie Entity Controller Vastgoeddeskundigen m/v Assistant Controller

U bent medeverantwoordel k voor financiële analyses en rapportages van de vestigingen van Stokvis. Geeft leiding aan de administratie en stuurt intern de begrotingcyclus aan, inclusief budgetplanning Je bent verantwoordelijk voor de financiële en fiscale gang van zaken voor een cluster SPV’s. Eerste aanspreekpunt voor nieuwe projecten. Als vastgoeddeskundige adviseer je over de meer complexe taxaties van onroerend staatseigendom en/of voer je deze uit. De werkzaamheden bevinden zich globaal op het gebied van vaste activa, kas en bank, BTW en belastingen en intercompany-activiteiten.

Roosendaal Arnhem Amsterdam Landelijk Landelijk

Pag. 16 Pag. 12 Online Pag. 4 Pag. 18

ICT Support Engineer Beleidsmedewerker

In een klein team ben je het aanspreekpunt voor ICT zaken voor de 6 papierfabrieken in het RPE-cluster. Een heldere visie op het belang van ICT voor de wetenschappelijke informatievoorziening en de wetenschapsbeoefening.

Roermond Amsterdam

Pag. 16 Pag. 12

(Senior) Octrooiadviseur

Je doet onderzoek in databanken en geeft voorlichting over hoe je technologische vindingen kunt beschermen door octrooien.

Rijswijk

Pag. 14

Plastisch Chirurg

Biedt directe patiëntenzorg in het aandachtsgebied van de reconstructieve chirurgie, inclusief diensten.

Rotterdam

Pag. 12

Docent Nederlandse gebarentaal

Instrueert en begeleidt cursisten in het praktische gebruik van NGT en geeft informatie over Dovencultuur.

Nijmegen

Pag. 12

Hoofdagenten Studentenpsycholoog

Een belangrijk deel van je werk bestaat uit het afhandelen van meldingen die binnen komen via de meldkamer of wijkbureau. Verantwoordelijk voor het bieden van adequate kortdurende psychologische hulp

Haaglanden Delft

Pag. 7 Pag. 12

Redacteur Erasmus Magazine en Web

Ingezet voor de nieuwsverslaggeving, zich toe op het schrijven van stevige en prettig leesbare achtergrondverhalen.

Rotterdam

Pag. 12

Technical Consultant Internal Sales Medewerker Field Service Engineer

Adviseer je collega’s en klanten over onze oplossingen. Bied je technische ondersteuning bij commerciële trajecten en het testen van oplossingen. Je ondersteunt onze account managers en je onderhoud contacten met klanten en je maakt offertes/prijsopgaven. Je installeert netwerk-, datacommunicatie- en telefonieoplossingen en je onderhoud eerder geïnstalleerde systemen.

Utrecht Utrecht Utrecht

Pag. 4 Pag. 4 Pag. 4

Technical Sales Manager

U bent verantwoordelijk voor het segment buizen binnen de Benelux. In samenwerking met de vertegenwoordigers realiseert u de sales targets.

Schiedam

Pag. 16

Phd Position Senior Onderzoeker Post Doc Position Phd Position Hoogleraar Wetenschappelijk Zeewier Onderzoeker Software Design Engineer Promovendus (OIO) Post Doc Position

Digital Signal Processing. The project is embedded in the new Center for Wireless Technologies Eindhoven Centrum voor Terrorisme en Contraterrorisme Studies (CTC) Arbeidsmarkt en re-integratie ter versterking van wetenschappelijk potentieel. Implementation and effectiveness of P-direkt HR Shared Service Center Middeleeuwse geschiedenis, met een accent op de Volle Middeleeuwen Draagt bij aan ontwikkelingen voor precisietoepassingen en emissiebeperking. Zorgt voor het ontwikkelen, implementeren en verifiëren van instrument- en testapparatuur softwarepakketten. ‘Investigation of a gene set classifier for late radiation toxicity in prostate cancer patients’ Involves in vitro research on the interaction between various types of precursor cells.

Eindhoven Leiden Maastricht Enschede Amsterdam Wageningen Utrecht Amsterdam Groningen

Pag. 12 Pag. 12 Pag. 12 Pag. 12 Pag. 12 Pag. 12 Pag. 12 Pag. 12 Pag. 12

Teamleiders

Talentvolle, ambitieuze managers voor diverse zorgbedrijven

Landelijk

Pag. 18

Directie/Management Reinaerde - Functiemediair

Financieel/Economisch Stokvis Plastics - Mercuri Urval Periodieken Service Holland BV (PSH) MSREF - Vijzelaar ministerie van Financiën - De dienst Domeinen Onroerende Zaken Functiemediair

IT Services Smurfi t Kappa Group - Mercuri Urval KNAW - Informatisering & Automatisering - Academic Transfer

Juridisch Ministerie van Economische Zaken

Medisch Erasmus MC - Academic Transfer

Onderwijs UMC St Radboud - Academic Transfer

Overig Politie Haaglanden Technische Universiteit Delft - Academic Transfer

Reclame/PR/Communicatie Erasmus Universiteit - Academic Transfer

Techniek Black Box Black Box Black Box

Verkoop Sandvik Materials Technology - Mercuri Urval

Wetenschap/Onderzoek Technische Universiteit Eindhoven - Academic Transfer Universiteit Leiden - Academic Transfer Universiteit Maastricht - Academic Transfer University of Twente - Academic Transfer Universiteit van Amsterdam - Academic Transfer Wageningen Universiteit en Researchcentrum - Academic Transfer NWO SRON - Academic Transfer AMC - Academic Transfer UMC Groningen - Academic Transfer

Zorg

Kijk voor meer vacatures op www.depers.nl/carriere

Liever vaccineren! sALTIJDVESTIGINGINDEBUURT sONLINEAFSPRAAKMAKEN sPIJNLOOSPRIKKEN sEIGENTROPENARTSEN

Voor een afspraak en meer informatie: www.keurcompany.nl/vaccinaties of bel 0900 - 040 10 36

(E 0,25 p/m)

pa

ny.nl/

va

. ke

Onli n afsp e ra mak ak en ?

c c i na t i e

urc o m

k

Of gaat u liever naar de plaatselijke medicijnman?

www s

Functiemediair

  





  


       

     
      

 
 
   
   
 

 
    

   ! "
#  $ %
 
  &''' 
 
!   ( 
 

)!* $ (
 

$  +( 


 

!
!(
(
$

%,$
 
(((
   --
.  
(
/
 .! ''(!

( 
  %,0

 +

#  
    
 
 1     


  ( " 
    
 
   !
  


 
( 2   3   

    
( 
   ( ( + ( 
 
     
    
! (  (! 04%  
 !
 5, 


! (  5! 
   
 (
  $  (   $6,5 

#(( $2  
 
  
 5  
(  (  (   $      +  ( 
  

   (    
     7 89:  
(   0 (,  (
!    
 

 8:)


 
 

 
!
(
8
, 
:  
,   

(  
  ; (


 .  $ "


  

 (  3 , ! 

  (

  
(
 
  (  
  ( / 
! 5
 !

!

 ( ;( 


 0
  
  8 
 


: 
,  
((,  
(





 (( 
   ( 



!  (
(  
 !   2
 
<''''!=,
3
 

%,$  0
  *
 
(!

(>>?
!  ,
  @(
)

!    A . ! B C'



                 

  3  


 (
8 : 
 ((! ((
E+  (
8 : 
 
  ',F'
 
 
   /)

(A!  (/(
 (
     

    
 ( 
     (
  
 
   
   6
!    



7  
 (
! 6

 
*;  +   # 

  /  (
8 :  +     (      
  6
 H
  I 
   
  0  (
!(!(   
 /  
(
  /)A, ! 
#! ! 
 !   +   
     
( 
       
E   

   

  (
8 :,

9      ! (
,      
 
  

  !
 
(

 , 
    (

! !    ( +     
         
  
     
  

E(
  
( 

!
, 
(( 

,   <'(( 
A
)46
H
I     6
 
   

 
    ! 
 (  (
  " 
 90(,(
  

 7,  
     !  ( #   (
    !(! 
 7
(( 

  


  
( 

 0
   *      ,
  @(
)

!    A   ;
! B F! &'' "$ "
 
 (  (  
  ,   !'F,D<<?D''$,
EA2+;
G (


 /
( (







        

  + 
  

 E  
!  

  




 ( 

# ( 
  +   
  
( E (,
 
  
 

( 

 H! 
 

!
, 
 
  +  
    
 J
 
 
 
 (
(
 
(
;  
  (     
  
     
  , !   
 
  

   

     %
 
    
 
#  
, 
   
  
 +
 , ( 
  
5

 ;
  
((  



 
     789: 
( 09%(,(
8    
 
 0);! 
 (! 
    $": 7 (

    





((,  (    


    1 
 
   
   
 , (
(7 
 

 (  


# 5,!  , 


,  (


  7 5 
    
 !    
, 
    
   7   
      (
( (  

((


 ) 
(
 

 

    
8
# DF, D : 




K'''' ,
<'''' ,
  
  
 
 (
((

 $
 
!
(( 

 
 "

 
((
 0 

  
   
 !
(      
     (   

  

 
   L .       )
  
# (     ( (   (
(    
(   
  0
   *     ,
  @(
)

!   3  0! B<F<



! "##  $        

% ## 

M & 



 
(
    
!      D' , 
 E  (! 
! 
(! 
 
! B6  (
 3 
(

(!

6),
$
   !  
   
 
 (
 $2 

  A
 )4! 
  
  " 
  (,  (
 @ 
 DF=D0
 
2
 
?'<''!=8@%;?'*";;/: ')
(/
 G (


 'F',<'KF'F' /
(E (




            







!  # #   

    #( #())

M
 

  B
(

( 






!  (
!  
( (  


  !  C'  
  ! 
  
 
     

  (
 
((
  
(  
 
 ! 
 )4   



   
 ( "


   @
! 
 2
?''''!=8 D: ' )
(/
 G (


 'F',<'KF'F' /
(E (










   

   
  
 

              

ZATERDAG 28 JUNI 2008

opzaterdag

Privédetectives

PAUL BORCHERS

Per Se

Speuren naar overspel >> P 28 Frankfurt Döner macht schöner

Thuiskoks Haal een echte chef in huis

Pagina 27

Pagina 20

20

Zijn



 



THUISKOK

Haal een echte chef in huis Koken is hot. Elke zichzelf respecterende yup heeft tegenwoordig een designkeuken. Maar geen tijd om te koken. Godzijdank is daar nu de thuiskok. ‘De kerstdagen zijn al voor de komende drie jaar volgeboekt.’

Van tevoren bespreekt Donatella met haar klanten het menu, en vraagt ze wat voor keuken ze gaat aantreffen. Ze komt overal, in piepkleine keukens en in enorm grote. Van de jetset tot de gewone middenstander. Bekend en onbekend. ‘Ik heb een keer bij Rick Engelkens gekookt. Maar ik kwam ook een keer bij een stel waar de keuken glom van het vet, en de kat over het aanrecht liep. Zijn haren zaten overal aan vastgeplakt. Zo vies heb ik het niet vaak meegemaakt. Ik ben eerst wel drie kwartier bezig geweest met schoonmaken.’ Toch is dit een uitzondering. De meeste keukens waar Donatella komt, zijn brandschoon, en heel uitgebreid. Ze is onder de indruk van het vertrouwen dat ze van de Nederlanders krijgt. ‘Vaak word ik helemaal alleen gelaten in de keuken. Het vertrouwen dat daaruit spreekt, vind ik bijzonder. De Nederlandse cultuur is echt anders dan de Italiaanse. In Italië zou je nooit zo snel alleen worden gelaten in de keuken. Het cultuurverschil is enorm. De Nederlandse lifestyle is ook heel anders. Veel sneller. Maar misschien verandert dat wel. Ik heb in de vijf jaar dat ik dit werk doe de inhoud van de koelkasten van Nederlanders zien veranderen. Koken en goed voedsel wordt echt steeds belangrijker in dit land. Ik doe mijn eigen boodschappen voor de maaltijden die ik voor mijn klanten kook, maar ik zie ook welke producten de mensen in hun eigen koelkast hebben. Tegenwoordig is de diversiteit aan producten en delicatessen veel groter dan vijf jaar geleden. Ik kwam onlangs bijvoorbeeld bij een man thuis die me vol trots alle Italiaanse producten liet zien die hij had aangeschaft. De meest bijzondere Parmezaanse kazen, worst. Hij wilde mijn mening erover weten. En of ik nog tips had, waar ik mijn spullen kocht. De interesse groeit bij de Hollanders.’

Geen spruitjeslucht Nederlanders stonden van oudsher niet bekend om hun culinaire hoogstandjes. We worden nota bene geregeerd door een partij die wordt geassocieerd met de veelzeggende term spruitjesgeur, een begrip dat niet is ontstaan omdat de Hollandse keuken altijd heeft uitgeblonken in exclusiviteit. Maar de sukadelapjes met randjes lillend vet eromheen zijn voorgoed verleden tijd, de culinaire ontwikkeling van Holland gaat inmiddels een stuk verder. Nederlanders weten een exquise keuken zo langzamerhand behoorlijk te waarderen. Onder invloed van de globalisering hebben we kennisgemaakt met de meest exotische gerechten, die worden bereid in culturen waar de kok uren in de weer is om een fatsoenlijke maaltijd op tafel te toveren. Kookprogramma’s nemen toe in populariteit, én in aantal. Deze zomer komen er weer twee nieuwe bij. Vanaf 18 augustus is op Net5 Smaken Verschillen te zien, een soort Idols voor koks, en komende maandag doet RTL4 nog een duit in het zakje met het nieuwe programma Wie is de Chef?, gepresenteerd door Martijn Krabbé. Iedere yup die een nieuw huis koopt, bouwt op z’n minst een de-signkeuken met professionele apparatuur in zijn woning. Want afhaalmaaltijden zijn ook niet altijd even goed van kwaliteit. Maar daar wringt de schoen. Want al kijken we nog zoveel naar kookshows, hebben we een abonnement op het blad Delicious en zijn onze keukens van het beste design, de tijd die nodig is om een echt goede maaltijd in elkaar te draaien, ontbreekt ons nogal eens. En dat is dus precies de niche waar mensen als Donatella De Finis de oplossing voor hebben bedacht. De thuiskok.

Puur en eenvoudig

Thuiskok Donatella De Finis: ‘Ik neem altijd mijn eigen olijfolie mee.’

Pamela Wilhelmus

M

et een klap slaat de voordeur dicht. Een dertiger in pak hangt zijn jasje aan de kapstok, legt zijn sleutels op het plankje naast de deur, en loopt energiek de strakke, moderne woonkamer in. Een melange van heerlijke geuren vult het vertrek. Tomaat, basilicum, oregano, afgebakken brood. Achter de bar waar de blinkende open keuken is ingebouwd, staat een schone dame met een schort voorgebonden. Een ovenschaal in haar ene hand, theedoek in de andere waarmee ze de binnenkant van de schaal poetst. Voor haar ligt een bord met knalrode trostomaten, de zon schittert in een prachtig vormgegeven fles warmgele olijfolie. Het is een plaatje. De jongen loopt glimlachend op haar af. Als de vrouw hem ontwaart, verschijnt ook op haar gelaat een brede lach. Ze zet de ovenschaal neer en steekt haar arm uit. ‘Dag, ik

ben Donatella’, zegt ze. De jongen schudt haar hand. Nee, het is niet zijn vriendin die vast de voorbereidingen voor het avondmaal treft. Die zit op het balkon rosé te drinken met de zojuist gearriveerde vrienden. Donatella is thuiskok. Vanavond gaat ze een diner bereiden dat in kwaliteit niet onderdoet voor een sterrenrestaurant. Gewoon, bij de mensen thuis. Donatella De Finis kookt sinds vijf jaar thuis bij mensen. De van oorsprong Italiaanse woont ongeveer even lang in Nederland. ‘Ik heb geen kookopleiding gevolgd, maar in mijn familie werd er altijd gekookt. Het maakte onderdeel uit van het leven. Koken is belangrijk in Italië. Als ik in Nederland kookte voor vrienden, waren ze altijd onder de indruk. Waarom maak je er je werk niet van, zeiden ze. Dus dat deed ik.’ Donatella kookt voor gezelschappen van acht tot zestig personen. Het meest specialistische keukengerei neemt ze zelf mee, maar voor het overgrote deel maakt ze gebruik van de keukens van de mensen voor wie ze gaat koken, met alle potten en pannen die ze daar aantreft. ‘Ik neem mijn eigen olijfolie mee, uit de streek waar ik vandaan kom. Bertolli? Het enige dat daar Italiaans aan is, is de klank van de naam.’

MALOU VAN BREEVOORT

De thuiskok heeft een niche in de horeca ontdekt

Het inhuren van een thuiskok begint in te burgeren. Donatella komt om in het werk. Ze kookt alleen Italiaans. Boft zij even. Want juist de Italiaanse keuken is onder Nederlanders favoriet. Dat merkt ook Bastiaan Planje. Hij bestiert de organisatie Homecooking, een soort bemiddelingsbureau voor freelance koks. Bij Homecooking staan zo’n 400 koks ingeschreven, en elke keuken is vertegenwoordigd in het bestand. ‘Nederlanders houden van puurheid en eenvoud. Het hele circus om gerechten heen, daar zijn mensen tegenwoordig klaar mee. Simpelheid vinden mensen prettiger, maar dan wel van extreem goede kwaliteit. En die vind je vooral terug in de Italiaanse keuken.’ Bastiaan ziet een opvallende overeenkomst in de mensen die gebruikmaken van zijn thuiskoks: het zijn bovenal bourgondiërs. ‘Mensen die vaak uit eten gaan, gewend zijn aan een goede maaltijd en ook echt kunnen genieten van dineren. Een paar jaar terug was er nog niet zo veel vraag naar thuiskoks. Het is toch een aparte tak van sport, het is iets anders dan catering. Cateraars pakken dit werk niet op, bij iemand thuis in de keuken koken. Maar de vraag neemt toe. Resultaat is dat hobbykoks denken dat ze er gemakkelijk geld mee kunnen verdienen. Met grote kwaliteitsverschillen tot gevolg. Er is een wildgroei aan thuiskoks ontstaan door mensen die het er als hobby even bijdoen. Maar uiteindelijk scheidt het kaf zich vanzelf van het koren.’ Homecooking levert koks door heel Nederland. In de Randstad en in het zuiden des lands wordt het meest gebruikgemaakt van de diensten van de thuiskok. Bastiaan: ‘Er is een deel van Nederland waar we praktisch nooit een opdracht krijgen: het noorden. Groningen en Friesland. De mentaliteit is er anders, het lijkt wel een ander werelddeel denk ik soms. Daar is weinig markt voor de thuiskok. Heeft misschien toch te maken met een stukje wantrouwen. Wat de boer niet kent...’ Naast de Italiaanse keuken ziet Bastiaan nog een andere trend op dit moment: biologisch voedsel. ‘Het probleem is alleen dat dat er niet altijd voldoende is. De vraag is zo groot dat de biologische markt het niet altijd kan bijhouden. En tja, versnellen kun je het productieproces natuurlijk niet, daarvoor is het juist biologisch.’

Exclusiviteit Toen Bastiaan net begon als thuiskok, kookte hij ook nog weleens voor een gezelschap van twee personen. Maar daar is hij mee gestopt. ‘Voor meer dan twintig personen koken we niet. Dan is de exclusiviteit niet meer gewaarborgd. Voor twee personen kook ik in principe niet. Ik wil het best doen, maar dan reken ik een stuk meer en dan wordt het te duur. De zaken gaan goed, dus



 



Zijn 21

ik hoef niet zomaar elke opdracht aan te nemen. Het wordt pas echt rendabel vanaf een man of acht.’ Ook thuiskok Tijs hanteert een stelregel voor het aantal personen: niet minder dan zes. Tijs werkt sinds 2004 als thuiskok en heeft de organisatie Tijskookt opgericht. In principe werkt hij door heel Nederland, maar hij heeft voornamelijk opdrachten in de driehoek RotterdamAmersfoort-Alkmaar. ‘Ik wil best voor twee personen koken, maar dat komt in de praktijk eigenlijk nooit voor, omdat ik dan wel zes personen reken. Dat moet wel om het rendabel te maken.’ Het resultaat is dat Tijs voornamelijk bij mensen thuis wordt gevraagd voor dinnerparties. ‘Eetfeestjes zijn populair tegenwoordig, gewoon een borrel is passé. Overal. Ik kom in chique grachtenpanden en in kleine rijtjeshuizen, het maakt niet uit. Iedereen wil wel graag dat er thuis iets lekkers gekookt wordt. Er is definitely iets gaande op culinair gebied. Mensen hebben meer verstand van lekker eten, zijn bereid er meer geld voor neer te tellen en ook in de winkels wordt het aanbod van voeding steeds uitgebreider.’ Tijs verzorgt het diner vanaf het eerste hapje totdat de keuken weer blinkend schoon achterblijft. En ook hij ziet de voorkeur die Nederlanders hebben voor de Italiaanse keuken. ‘Dat is mooi, want de Italiaanse keuken heeft ook mijn voorkeur. Simpele gerechten waar je de smaken zelf laat spreken, zonder allerlei poespas. De Italiaanse keuken sluit daar perfect bij aan.’ Het bedrijf van Tijs loopt als een trein. De kerstdagen zijn zelfs al voor de komende drie jaar volgeboekt. ‘Ik had als regel dat ik Eerste Kerstdag niet werkte, maar dat verandert vanaf dit jaar. Ik ben ervan overtuigd dat er steeds meer thuiskoks komen. Iedereen pakt het net iets anders aan, en daar staan de mensen open voor. Het werkt. Er is absoluut een markt voor.’ En zo professionaliseert het beroep zich. Ook de Koninklijke Horeca Bond ziet toekomst in de thuiskok. Waar ze twee jaar terug nog fulmineerden tegen de huiskamerrestaurants, waarbij mensen bij zichzelf thuis kookten en vreemden voor een schappelijk bedrag mochten aanschuiven, ziet de bond niets verkeerds in het beroep van thuiskok. Martin Warmerdam van de Horecabond: ‘Het is een niche binnen het horecalandschap. De huiskamerrestaurants gingen een oneerlijke concurrentie met officiële restaurants aan, omdat ze niet aan allerlei regels hoefden te voldoen waar gewone restaurants wel aan moeten voldoen. Bij de thuiskok ligt dat heel anders. Dat is een vorm van catering.’ De Horecabond juicht het ambt van thuiskok zelfs toe. Maar toch gaat er wel eens iets mis. Tijs: ‘Een van de eerste keren werd ik bij mensen thuis gevraagd voor een housewarming. De gasten kwamen binnen. Als welkomstdrankje had ik een bananensmoothy met kaneel gemaakt. Ik stond met het dienblad bij de deur om de gasten te verwelkomen toen een dame iets te enthousiast haar jas uittrok en het hele blad omver zwiepte. Tegen de pas nieuw gestuukte muur aan. Sindsdien heb ik maar een verzekering afgesloten.’ p Bastiaan Planje van Homecooking (foto boven) en Tijs Cool van Tijskookt (onder) zijn ervan overtuigd dat er steeds meer thuiskoks komen.

WAT DE THUISKOK GRAAG KOOKT De favorieten van Tijs Cool: 1. Lentebouillon met doperwtjes, jonge spinazie en zeebaars 2. Ravioli met geroosterde pompoen en salie 3. Pavlova met vers zomerfruit www.tijskookt.nl De favorieten van Donatella De Finis: 1. Landelijke ovenschotel met diverse groenten 2. Saltimbocca alla romana: kalfsschnitzal met parmaham 3. Torta della nonna: taart met crème en pijnboompitten www.rentthecook.nl De favorieten van Bastiaan Planje: 1. Verse ravioli gevuld met jonge en oude geitenkaas in tomatensaus 2. Risotto met saffraan, zeeduivel en courgettebloem 3. Soepje van rood fruit met een crostini van amandel en gorgonzola-ijs www.homecooking.nl

Eetfeestjes zijn erg populair, gewoon een borrel is passé

IjefZ[ib[Y^j[fhWWj`[i:[dam[[hWWdZ[bWdZ[dZ_[X[a[dZijedZ[dWbiÉedl[_b_]Ê

people planet passion play

Stand up paddle boarden

Oude Hawaiiaanse uitvinding nu nieuwe watersporttrend

Op zoek naar woudreuzen

Klimmers brengen allergrootste bomen ter wereld in kaart

!!!!!!!lmputfoef!qbhjobÖt!upu!bbo!ef! sboe! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!upf!hfwvme!nfu!xbufs "

;^abbV`ZgGdWHiZlVgi!Y^Zgj^b)_VVgVVcYZVlVgYl^ccZcYZ[^abÈH]Vg`lViZgÉlZg`iZZcYVVgbZZZZchX]d``ZcYZlVVg]Z^Y WdkZclViZg]VVaYZ#AZZhkZgYZgdeeV\^cV''#

.

`.!



Ç?AM?B:;;;DCEE?;ED:;HM7J;H:E9KC;DJ7?H; C7A;D"C77HJE;D?A:EEH>7:M7J;HP?9>8EL;D M7J;H7;B;B;L;DÈ

4f!kbbshboh!kvmj0bvh/!Õ19

 Zb_Z Meh IWbj ,n Y^ji ib[ * 


UNNQHDCDQDDMLDSDDM@BSHDUD @UNMSTTQKHIJDDMCTTQY@LDKHEDRSXKD

0EMDDLDDMOQNDE@ANMMDLDMS AK@CDMUNNQ`



 



Zijn 23

Kosten Koper Hilversum Over de schrijvers uit de Hilversumse schrijversbuurt vallen veel verhalen te vertellen. Zo ook over Conrad Busken Huet. Op het naar hem vernoemde plein staat een woning te koop.

SIMONE BEST

Ruime opknapper Pamela Wilhelmus

A

ndré en Emma vormen een liefdespaar dat zich in het negentiende-eeuwse Nederland heeft verloofd, zeer tegen de zin in van enkele invloedrijke personen in hun omgeving. Het huwelijk moet worden afgeblazen, vindt menigeen uit hun kringen. En dus wordt Lidewyde, een verleidelijke stoeipoes, ingezet om te kijken of ze een liaison dangereux met André kan aanknopen en zo het huwelijk kan saboteren. Ziehier de plot van het boek Lidewyde van de hand van de negentiende-eeuwse schrijver Conrad Busken Huet, dat in 1868 voor het eerst werd gepubliceerd. Het boek deed heel wat stof opwaaien. In de tijd

dat Busken Huet zijn roman schreef, vond men het verhaal veel te erotisch. Een schandaal was geboren, en de roman werd geen succes. Maar al wisten de mensen destijds de schrijver niet te waarderen, tegenwoordig staat Busken Huet bekend als een letterkundige die van grote invloed is geweest op de Nederlandse literatuur. Deze laatnegentiendeeeuwse sfeer is haast terug te vinden in een middenvilla in de schrijversbuurt van Hilversum, op het plein dat naar deze schrijver is vernoemd: het Busken Huetplein. De villa’s aan het Busken Huetplein zijn gebouwd in de jaren twintig. Aanvankelijk werden ze verhuurd, maar op een zeker moment, al lang geleden, begon de belegger met de verkoop van de huizen, zodat er nu bijna alleen nog koopwoningen aan het plein staan. De woning op nummer 5 werd als een van de laatste bewoond door huurders. De middenvilla is daarom

toe aan een behoorlijke opknapbeurt. Dus wie niet van klussen houdt, doet er verstandig aan deze woning aan zich voorbij te laten gaan. Maar voor klussers is dit huis een pareltje. Bijkomend voordeel van de lange bewoning door de vorige bewoners is dat er nog behoorlijk wat originele details bewaard zijn gebleven, zoals de originele paneeldeuren, de woonkamer en suite en bewerkte ramen.

Het huis heeft alle mogelijkheden om een juweeltje te worden

Veel groen Het huis bestaat uit drie ruime etages. De woonkamer heeft een uitzicht op het idyllische plein voor de woning, maar veel zie je daar op het moment niet van. In de ruime voortuin is het groen hoog opgeschoten. Datzelfde geldt voor de nog ruimere achtertuin. Het paadje naar de achterpoort wordt versperd door overhangende takken. Op de eerste etage zijn drie slaapkamers. De slaapkamers aan de

Busken Huetplein 5, Hilversum Vraagprijs: € 425.000 Oppervlakte: 155 m2

De afhaalhap: industrieel zoets Sector 3 Van buiten lijkt het een banketbakker. Van binnen is het dat ook. Onder de enorme glazen toonbank buitelen de vrolijke petit-fours, gebakjes, koekjes, lekkere broodjes en bonbons over elkaar heen. En daar houdt deze mevrouw wel van. Hup, naar binnen dus, want waarom zou een afhaalhap altijd maar hartig moeten zijn. Na het avondeten, bij de ochtendkoffie of ’s middags als high-tea, het zijn allemaal bij uitstek uitstekende gelegenheden om te genieten van de zoetigheden

van deze wereld. En die kun je afhalen in dit restaurantje in Utrecht. Sector 3 heet het, en het zit op de Twijnstraat, een winkelstraat die wordt gerekend tot een van de leukste winkelstraten van heel Nederland. Ketens heb je hier niet, het klein ondernemerschap tiert er welig. Zo ook in Sector 3. Het restaurant annex afhaalgebeuren zit er nu bijna anderhalf jaar, en het loopt als een tierelier in de studentenstad. Van oorsprong, lang voordat het restaurant werd geopend, zat er een metaalfabriek in dit gebouw. Dat is nog wel te zien aan de ruwe balken, metalen platen en foto’s van hoe het er vroeger uitzag aan de muur. Maar het ruikt tegenwoordig een stuk lek-

kerder dan vroeger, een melange van versgemalen koffiebonen en afgebakken brood. Aan het einde van de glazen counter staat op een in hip paars geschilderde muur koket ‘Bite me’ te lezen. Achter de muur is het restaurantgedeelte. Maar daar heb ik geen geduld voor, ik wil nu direct ergens in biten. Ik begin met een caramel shortcake. Ver-ruk-ke-lijk. Het biscuitachtige laagje smaakt zoet en warm, het kleverige laagje caramel erbovenop blijft helemaal niet tussen je tanden plakken en het dunne laagje chocolade daar weer bovenop maakt het helemaal af. Dan stap ik over op het chocoladetaartje. Die is helemaal niet zo zwaar en vul-

voorzijde hebben openslaande deuren naar de derde buitenmogelijkheid van het huis: het balkon. Achter een deur in de hal boven is een vaste trap naar de zolder gemaakt. Die alweer behoorlijk groot is. Op de zolder zijn twee slaapkamers gebouwd, en daarnaast is er nog een flinke ruimte over. Groot is de woning zeker, slecht onderhouden ook. Maar maak je er iets van, dan heeft het huis alle mogelijkheden in zich om een juweeltje te worden. Van binnen en van buiten. En de omgeving speelt daar aardig in mee. Want als je vanaf een van de lommerrijke lanen het Busken Huetplein opkomt, word je bevangen door de romantische sfeer van de buurt. Een sfeer de negentiende eeuwse schrijver waardig. p

Pamela Wilhelmus lend als ik gewend ben van chocoladetaart. Op een luchtig gebaklaagje zijn twee lagen met mousse gespoten, een witte en een bruine chocolademousse. Alweer in de roos. Tijd voor nog meer chocola. De brownie dan maar. Tongstrelend, ik kan niet anders zeggen. Zacht gebak met een knapperige bovenkant en een volle, heerlijke chocoladesmaak. Ik begin nu toch wel een beetje misselijk te worden, maar er is zoveel, er moet meer geproefd om een gefundeerd oordeel te kunnen vellen. Crèmetaartjes gaan er echt niet meer in, maar ik heb vast nog wel een gaatje over voor een oatmealcookie. En ook deze is weer heerlijk. Een groot, plat koekje, superknapperig en

heerlijk gekruid. En dan is het op. Ik plof. Nog een taartje en het komt er allemaal weer uit, dus bij deze vier moet ik het laten. Jammer, want de vitrine laat nog heel wat meer lekkers zien. Reden genoeg om nog een keertje langs te gaan. Of wel meer dan een keer. Want behalve alle andere soorten taartjes wil ik ook best graag de internationale broden, belegde broodjes, de chocolaatjes en bonbons wel eens proberen. p Sector 3 Twijnstraat 9, Utrecht www.sector-3.nl Oordeel: 9-

24

Doen



 



High end Lifestyle for her

www.good2b.nl

11’s laatste avondmaal

Mode Marché

Zaterdag 28 juni Club 11, Oosterdokskade 3-5, Amsterdam Entree is € 15

Zomerfestival LatinVillage

De Mode Marché strijkt op 29 juni neer op het Westelijk Handelsterrein in Rotterdam. Deze unieke stock sample sale is een must-go voor de échte modeliefhebber. Jonge en gevestigde modeontwerpers kunnen op de Mode Marché hun kleding, accessoires, stoffen en monstercollecties verkopen. Ontwerpers en creatieve geesten komen op deze dag samen in Rotterdam. Zij hebben zich weten te ontwikkelen tot dé sample sale van Nederland. Bezoekers kunnen hun favoriete artikelen kopen voor normale prijzen en dat de meeste ontwerpers zelf aanwezig zijn, maakt deze stock sample sale extra bijzonder. Vaste deelnemers als Emily Hermans, Jeroen van Tuyl en Madé zijn aanwezig, maar ook voor de collectie van Rianne de Witte of de sexy swimwear van Kymare en Der Kommissar ben je hier aan het goede adres. Mode Marché is van 13:00 tot 17:00 uur. Toegang is € 1, Westelijk Handelsterrein, van Vollenhovenstraat 15, Rotterdam.

Zondag 29 juni Recreatieterrein Spaarnwoude Houtrak, Zuiderweg 2, Halfweg Kaarten kosten € 33,50

Rotterdam Fashiontour

Rosé aan Zee Rosé is allesbehalve passé. Daarom organiseert Perswijn, een onafhankelijk wijntijdschrift, een roséproeverij met meer dan 150 kwaliteitsrosés, een barbecue én uitzicht op zee. Rosé wordt steeds meer gedronken. Gaat deze trend zich voortzetten, en wat betekent dat voor het aanbod van rosé in Nederland? Je vindt het antwoord op Rosé aan Zee. De proeverij is toegankelijk voor vakbroeder en leek en is op zaterdag 28 juni (van 16:00 – 20:00) in Mango’s Beachbar, Boulevard Barnaart 15, Zandvoort. Entree: € 45, inclusief BBQ.

BEELD: SANNE KANTERS

High end Lifestyle for men

www.sohomme.nl

Diverse dagen t/m 12 juli Op verschillende locaties in Rotterdam Kosten zijn € 59

Concert Nelly Furtado Vrijdag 4 juli Westerpark, Amsterdam Kaarten kosten € 39

Van Labyrinth tot Big Mama

t/m 9 november Audax Textielmuseum, Goirkestraat 96, Tilburg Entree is € 5

Strand Oog in Al

T/m eind september Noordpunt, Kanaalweg, Utrecht Entree is gratis

Meer agenda check: www.good2b.nl

To do for him EK Finale en Show d’Orange

Nieuwe topsuites

Zondag 29 juni Comedy Theater in de Nes, Nes 110, Amsterdam Entree is gratis

Concert Jay-Z

Weekendje Amsterdam? Grand Hotel Amrâth verwelkomt je met vijf sterren en tien on-Amsterdams grote topsuites.

Dinsdag 1 juli Ahoy, Ahoyweg 10, Rotterdam Kaarten variëren van € 31 tot € 43

Hou je van groot, dan is er de grande suite van maar liefst 250 m2. Ben je een ultieme genieter, dan biedt de Torensuite een jacuzzi in een privétorentje met uitzicht over de stad en dromerige types halen hun hart op in de Oosterse suite met zijn in de vloer verzonken bad, hemelbed, doorkijkjes en privé dakterras. Grand Hotel Amrâth is gevestigd in een voormalige Scheepvaarthuis uit 1913 en werd vorig jaar geopend. Hiermee kreeg het monumentale pand van de Amsterdamse school een nieuwe invulling, zonder afbreuk te doen aan het karakter en de historie. Behalve de nieuwe suites verdient restaurant Seven Seas een speciale vermelding. Johannes van Dam gaf het een 9-, dus het proberen is het zeker waard. Grand Hotel Amrâth zit aan de Prins Hendrikkade 108.

t/m 16 augustus Witzenhausen Gallery, Elandsstraat 145, Amsterdam Entree is gratis

Voor eigentijdse ouders

Expo: fotograaf Paul Blanca

Ride On in Wijk aan Zee

Graphic Design Festival

Twee dagen lang staat het strand in Wijk aan Zee in het teken van het golfsurfevenement Ride On. Op 5 en 6 juli is het de plek om de basis van de populaire sport goed onder de knie te krijgen. Echte profs leren je de kneepjes van het vak! Daarnaast kun je bij strandpaviljoen Timboektoe onder meer surffilms, yogales, masseurs en dj’s verwachten. De deelname aan Ride On kost € 85 p.p. (inclusief lessen, huur van surfpak en surfplank, barbecue, Tshirt en goodiebag).

5 Days Off

www.thekidsdaily.nl

t/m 29 juni Diverse locaties, Breda Entree is grootste gedeelte gratis 2 t/m 6 juli Diverse locaties in Amsterdam Passe-partout kost € 60

Onderstroom Festival

3 t/m 6 juli Diverse locaties in Vlissingen Entree varieert van gratis tot € 10

Meer agenda check: www.sohomme.nl

To do for kids Stad op z’n Kop

Net als Sjakie

Zondag 29 juni Stadhuis, Amsterdam Toegang gratis

Zonnefeest

28 juni t/m 31 augustus Tropenmuseum, Linnaeusstraat 2, Amsterdam Kinderen € 4 en volwassenen € 7,50

Ben je stiekem net zo’n ijsfan als je kinderen? Beleef dan het ultíeme Sjakie en de chocoladefabriek-gevoel: ijs proeven in de Ben & Jerry’s ijsfabriek. Ben & Jerry’s bestaat dit jaar 30 jaar. Om dit te vieren geeft Ben & Jerry’s deze zomer 3.000 fans de kans om de Ben & Jerry’s ijsfabriek in Hellendoorn te bezoeken om daar te zien, horen en proeven hoe Ben & Jerry’s ijs maakt. Het bezoek aan de ijsfabriek bestaat uit een rondleiding door de fabriek, een film over de geschiedenis van het premium ijsmerk en het proeven van Ben & Jerry’s ijs. Het beste is voor het laatste bewaard: ijs proeven. De rondleidingen vinden tot 9 september plaats op dinsdag, woensdag en donderdag. Tours starten om 11.00 uur, 13.00 uur en 15.00 uur.

To do for her

Dappere Dieren

18 juli t/m 31 augustus Legermuseum, Korte Geer 1, Delft Kinderen € 3 en volwassenen € 6

Zomertentoonstelling over Rock

Design voor hippe baby’s Bloom is een nieuw hip merk voor kindermeubels: design en functionaliteit gaan hier in hand. De oprichters zijn vier vaders uit Australië, Nieuw-Zeeland, Mexico en de Verenigde Staten – ervaringsdeskundigen dus, die weten waar ze op moeten letten. Samen met onder andere Nederlandse designers hebben ze een lijn producten bedacht voor moderne ouders. Het wipstoeltje heet bij Bloom een babylounger, door de gebogen vorm wiegt de baby lekker in zijn stoeltje.

t/m 29 augustus Paleis voor Schone Kunsten, Brussel € 5 voor 2 volwassenen en 2 kids

Blenderfestival

5 en 6 juli Coolhaveneiland, Rotterdam Delfshaven Toegang is gratis

Extra K3 Shows

13 oktober en 7 november Den Bosch en Leiden Vanaf € 16

Meer agenda check: www.thekidsdaily.nl

Film 25



 



Interview

door de redactie van filmvalley

Dialoog met drie heren De twee ervaren acteurs Daniel Auteuil en Jean-Pierre Darroussin en de meer dan ervaren regisseur Jean Becker nemen gas terug in de zomerse praatfilm Dialogue avec mon Jardinier. ‘De opnames waren absoluut geen vakantie.’

Koen van Otterdijk

D

e 70-jarige regisseur/ schrijver Jean Becker is in eigen land en daarbuiten een gerespecteerde filmmaker die al films maakt sinds de jaren vijftig. Films die veelvuldig in de prijzen vielen. Voor zijn meest recente besloot hij een boek van schrijver/schilder Henri Cueco te verfilmen, een boek met bijzonder weinig actie en vooral veel dialoog. De licht filosofische gesprekken tussen een tuinman en een schilder staan centraal. Voor deze twee personages op leeftijd koos hij voor de ervaren acteurs Daniel Auteuil en Jean-Pierre Darroussin. Auteuil (58) is een van de meest gerespecteerde en onderscheiden acteurs van Frankrijk die al sinds midden jaren zeventig in veel Franse films te zien is, overigens net als zijn generatiegenoot Darroussin (54). Deze Billy Bob Thornton-lookalike verschijnt ook al enige tijd in zo’n vier films per jaar en wordt alom gerespecteerd. Dialogue Avec Mon Jardinier is de eerste keer dat deze twee topacteurs en -regisseur met elkaar samenwerken.

Minimalistische film De schrijver van het boek waar Jean Becker zijn script op baseerde voerde zelf de gesprekken met zijn eigen tuinman. Becker voelde zich direct aangesproken door de manier waarop de tuinman spreekt en zichzelf wist te uiten. ‘Hij heeft echt unieke gedachten. Dat gold vast ook voor Cueco toen hij deze man ontmoette en dat is ook waarom hij het vast wilde leggen om nog iets te behouden van zo’n bijzonder persoon. De tuinman is uniek en zijn kijk op het leven is spontaan en naïef en tegelijk authentiek en diepgaand. Zijn dialogen, zoals Cueco ze opgeschreven heeft, zijn zowel wonderbaarlijk vreemd als gevoelig.’

Van links naar rechts: Jean-Pierre Darroussin, Jean Becker en Daniel Auteuil.

Auteuil was ook gelijk getroffen door het verhaal en geraakt door de tuinman. ‘En het gekke was, ik wilde meteen zijn vriend zijn. Ik vond het een mooi, simpel en emotioneel verhaal en ook compleet anders dan wat je tegenwoordig veel ziet in films. Het was een ambitieus en aty-

van de schilder. Een van Daniels grootste kwaliteiten is dat hij situaties meteen perfect begrijpt. Eén blik, één knipoog en hij heeft het door. Hij is een opvallend ingehouden acteur die altijd de juiste intonatie vindt.’ Darroussin ziet een overeenkomst tussen zichzelf en Auteuil in

We zijn kameleons, sponzen van de archetypes die je in het leven tegenkomt pisch project waar durf voor nodig was om te verfilmen.’ Darroussin vult instemmend aan: ‘Ik vond het gewaagd om zo’n minimalistische film te maken die zich alleen maar focust op de ontmoeting tussen twee mannen en hun gesprekken.’

Angst en kwetsbaarheid Daniel Auteuil geniet in eigen land en daarbuiten een groot respect. Ook Becker en Darroussin hebben een hoge pet op van de acteur én de mens daarachter. Becker: ‘Ik wilde hem graag in een heel simpel verhaal zien en ik wist dat hij de benodigde diepgang zou geven aan het personage

de benadering van het acteervak. ‘We zijn allebei wat verlegen en gereserveerd en hebben een groot respect voor het vak en het personage dat we tot leven brengen. We zijn kameleons, sponzen van de verschillende archetypes die je in het leven tegenkomt. Bovendien delen we een soort kwetsbaarheid.’ Dit beaamt Becker: ‘Ze hadden gelijk een band en die ging veel verder dan waar ik op had durven hopen. Ik kon me geen beter duo wensen.’

Tenniswedstrijd Over Jean Becker als regisseur zijn de twee ervaren spelers het eens.

Het is een moeilijke man, maar hij dwingt wel respect af. ‘Onder dat frisse plattelandsuiterlijk heeft hij een constante bezorgdheid om zich heen hangen’, aldus Auteuil. ‘Hij weet precies wat hij wil en dat wil hij snel. Hij is zowel kortaf en ongeduldig als vriendelijk. Zijn manier van werken gaat minder over de woorden, maar meer over het zetten van de scène en het creëren van een spanning waardoor je gelijk tot de kern van die scène komt.’ Jean-Pierre Darroussin is ook vol lof over zijn regisseur. ‘Jean is een force of nature en alle energie op de set komt van hem. Zijn uitbarstingen van enthousiasme, zijn twijfels en angsten, zijn wensen en eisen, alles ligt open op tafel. Hij is net een kind als hij zit te kijken. Je voelt direct zijn blijdschap of teleurstelling. Hij is recht door zee en hij zegt altijd waar het op staat. Het is niet verwonderlijk dat hij ook bokser was. Hij ontvangt twee klappen en geeft ze gelijk weer terug. Een echte uitwisseling. De opnameperiode voelde ook als een soort tenniswedstrijd waarbij Daniel en ik in het ene team zaten en Jean in het andere. Maar de echte kracht van Jean is dat hij in staat is om de ruimte en spanning die er bestaat tussen de tuinman en de schilder te vangen.’

Lichtgeraakt Darroussin herinnert zich nog goed de beginfase van de opnames. ‘De eerste week was erg zwaar, toen was Jean ook erg gestrest. Volgens mij wist hij zelf niet wat voor film het ging worden, met alleen maar dat gepraat tussen die twee mannen. Hij was kortaf en lichtgeraakt. Daarvan raakten Daniel en ik een beetje van slag.’ ‘Het is als een trapezeact’, herinnert Auteuil zich, ‘je bent compleet afhankelijk van elkaar. Maar Jean heeft me echt verbaasd, hij kreeg ons precies waar hij ons hebben wilde. Hij is een echte auteur. Het was wel zwaar in het begin en hij heeft ons vaak met opzet uit balans gebracht, maar daardoor kwamen Jean-Pierre en ik ook weer dichter bij elkaar. De film ziet er wellicht rustig en vredelievend uit, maar de opnames waren absoluut geen vakantie.’ p

Dialogue avec mon Jardinier De nadruk in deze zeer zomerse film ligt op de gesprekken tussen een matig succesvolle schilder en een oerdorpse tuinman. En dat is aangenaam om naar te kijken. Je moet het maar durven. In het huidige filmklimaat waar actie, snelheid en special effects heersen een film maken waarin het accent zowaar ligt op dialoog. En deze wordt ook nog uitgesproken door maar twee mensen. Regisseur Jean Becker ging de uitdaging aan en kreeg hulp van twee van de meest ervaren acteurs van Frankrijk. En het is het drietal zeer aardig gelukt om deze luchtige tragikomedie de volle speelduur interessant en onderhoudend te houden. Een redelijk succesvolle schilder (Auteuil) heeft besloten terug te gaan zijn naar roots in het Franse platteland. Hij besluit een tuinman (Darroussin) in dienst te nemen om het vervallen groen rondom zijn huis opnieuw te laten opknappen. Er ontwikkelt zich een hechte vriendschap tussen de impressionistische kunstenaar en de tuinman met zijn ongecompliceerde en eenvoudige kijk op de dingen. Het is goed te zien dat de acteurs zich erg op hun gemak voelen bij elkaar. In combinatie met de rustige regie, de mooie Franse natuurbeelden én de op momenten geestige dialogen zorgt dit voor een zeer aangename kijkervaring waar je nog iets van kunt opsteken ook. p (KvO) Te zien vanaf komende donderdag Dus: Zomers, aangenaam, rustgevend en komisch. Een praatfilm met een kloppend hart.

cijfer: 7,5

Onderbelicht

Getergd door slapeloosheid schiet hij per ongeluk zijn partner neer, wat wordt gezien door de man naar wie hij eigenlijk op zoek is: Walter Finch (Williams). Dormer besluit zijn misstap te verhullen maar wordt vervolgens door Finch gechanteerd. Als Dormer hem niet ontmaskert, zal Finch op zijn beurt zijn mond houden.

Insomnia (2002) Vanaf 24 juli zal Christopher Nolans blockbuster The Dark Knight te zien zijn. Ooit maakte hij meer ‘bescheiden’ films zoals Insomnia die we weer eens uit de kast trokken.

N

a het succes van Memento (2000) wilde alles en iedereen met Nolan samenwerken en hij kreeg een flinke zak duiten voor zijn volgende project. Het resultaat werd de grimmige thriller Insomnia met twee megasterren in de hoofdrol. Robin Williams en Al Pacino vormen een verrassend en uitstekend duo in deze grimmige thriller waarin de grens tussen goed en kwaad moeilijk te duiden is. Na zijn achterstevoren exercitie in Memento laat regisseur Nolan de technische trukendoos grotendeels dicht en vertrouwt vooral op zijn vermogen een grauw en spannend crimedrama vorm te geven.

Slapeloos Will Dormer (Pacino) is een zeer ervaren rechercheur uit Los Angeles die samen met zijn partner Hap

Fascinerende thriller

BUENA VISTA HOME VIDEO

Eckhart (Martin Donovan) naar het kleine dorpje Nightmute in het uiterste noorden van de VS vertrekt om een moordzaak op te lossen. Ze zijn hier precies in de zomerperiode wanneer de zon nooit volledig ondergaat. Dormer krijgt last van

slapeloosheid, oftewel insomnia. Tijdens hun zoektocht naar de dader van de moord belanden Dormer, Eckhart en andere agenten in een door mist gevuld bos waar Dormer een fatale vergissing maakt. Door het beperkte zicht en zijn slaaptekort

Na zijn rol als vereenzaamde sociopaat in One Hour Photo had Robin Williams blijkbaar de smaak te pakken en zet in Insomnia weer een tragisch figuur met gewelddadige neigingen neer. Met zijn onderkoelde en beheerste personage levert hij mooi tegenspel voor Pacino’s door slapeloosheid en schuldgevoelens getergde Dormer. Het verbeelden van slapeloosheid wordt door Nolan creatief opgelost en hij laat zo de kijker mee ervaren hoe dat kan voelen. Pacino’s stalen blik past goed bij zijn geestelijke toestand en zijn aftakeling wordt een naar proces. Zoals de verschillen tussen dag en nacht vervagen, zo ook die tussen jager en prooi en goed en kwaad. Insomnia is een onbehaaglijke en fascinerende thriller met acteerwerk op niveau en prachtige cinematografie. p (KvO)

Dus: Uitstekende thriller met een akelige Robin Williams en een getergde Al Pacino

cijfer: 7,6 Inmiddels te koop

FILMVALLEY NU OVERAL TE KOOP!

WWW.FILMVALLEY.NL

26

Lezen



 



Urban Book Shop Osaka De stad van het komische dialect, de ongecompliceerde volksaard en het rijkelijk vloeiende arbeidszweet. Maar ook: de minachting van Tokyo. Schrijvers gingen in verzet.

Een echte werkstad Nog steeds weet Osaka meer zakenmensen dan kunstenaars aan zich te binden.

Auke Hulst

E

lk land heeft zijn siersteden en zijn werksteden. Nederland heeft Amsterdam en Rotterdam, Brazilië Rio de Janeiro en São Paulo. En Japan? In Japan vloeit het arbeiders- en handelszweet nergens rijkelijker dan in Osaka, waar mensen elkaar niet begroeten met ‘konichiwa’, maar met ‘mokkarimakka’: heb je nog wat verdiend, vandaag? Het is een miljoenenstad waarover – zoals het werksteden betaamt – door buitenstaanders wordt geschamperd. Tegelijk inspireerde Osaka’s komische dialect en ongecompliceerde volksaard een handvol schrijvers die zich af wilden zetten tegen de dikdoenerij van Tokyo. Twee van hen konden zichzelf met recht ‘de stem van Osaka’ noemen. De jonggestorven Sakunosuke Oda (1913-1947) was een kind van de stad; grootmeester Junichiro Tanizaki (1886-1965) groeide juist in Tokyo op, en vertegenwoordigde in zijn vroegste carrière alles wat de inwoner van Osaka een gruwel was. Tanizaki was verwesterd, modebewust en een snob. Althans, tot het rampjaar 1923 zich aandiende. Tijdens een nazomerdag werd de Kanto-regio – waartoe Tokyo behoort – door een aardbeving getroffen. In Tokyo en Yokohama vielen naar schatting 140.000 doden. Tanizaki was toen al tien jaar een gekend auteur, al werd zijn werk door critici als ‘demonisch’ weggezet. De auteur was meer beïnvloed door Poe, Wilde en Baudelaire, dan door de eigen Japanse cultuur. Na de aardbeving verhuisde Tanizaki naar Okamoto, een voorstadje van Osaka. De auteur deelde de geamuseerde minachting die inwoners van Tokyo voelden voor de haven-

stad. Zoals Edward Seidensticker schreef in zijn inleiding bij Tanizaki’s Liever nog op de blaren (1929): ‘De inwoner van Osaka was een inhalige kinkel, die de fijne Japanse kunst van het verbergen der emoties niet had geleerd; bovendien scheen de inwoner van Osaka ongevoelig voor de stimulerende opeenvolging van buitenlandse invloeden die het land overspoelden.’ Langzaam maar zeker sloeg die minachting om in liefde. Tanizaki kwam tot het inzicht dat het na-apen van het Westen de Japanner leeg en ongelukkig maakte. Zijn doel werd zo Japans te zijn als – onder druk van externe invloeden – maar mogelijk was. Die worsteling tussen traditie en moderniteit, tussen erbij horen en jezelf blijven, zou een thema worden in vrijwel alle grote Japanse kunst. Het inspireerde Tanizaki onder meer tot zijn essay In Praise Of Shadows (1934), een onverbloemde liefdesverklaring aan de subtiliteiten van de Japanse esthetische beleving en tradities.

Huwelijksconflict De ommezwaai is het thema van Liever nog op de blaren. Een in Tokyo geboren man met een oppervlakkig westers vernislaagje, ontdekt de charme van Osaka en het Japanse verleden waaraan die stad zonder veel moeite trouw is gebleven. Tegelijk vertelt het boek over een slepend huwelijksconflict, dat parallellen vertoont met het culturele conflict tussen het oude en het nieuwe. Maar lees ook Tanizaki’s magnum opus Stille Sneeuwval (1948), een lijvige roman over een oud koopmansgeslacht dat in de eerste oorlogsjaren probeert een geschikte huwelijkskandidaat te vinden voor een niet meer zo jeugdige dochter. In latere jaren is Tanizaki door de kritiek in de armen gesloten. Zo niet Sakunosuke Oda, die door het simpele feit dat hij uit Osaka kwam sus-

GETTY IMAGES

De boeken Een aantal van deze boeken is te verkrijgen via www.bruna.nl

Liever nog op de blaren Junichiro Tanizaki De Bezige Bij

pect was én bleef. Oda schreef over de wederwaardigheden van de ‘gewone man’, met het soort ‘platte’ humor waarom Osaka gekend is. Zijn karakters voldeden niet aan de morele richtlijnen van de door de staat ge-

In Osaka groet men elkaar met: Heb je nog wat verdiend, vandaag? wenste ultranationalistische literatuur die in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog in opkomst was (een reactie op de verwesterlijking). Oda’s verhalen, samengebracht in Stories of Osaka Life, worden bevolkt door echte mensen, met menselijke feilen, individuele obsessies en, in tijden van nood, een haperende moraal. De kritiek schaarde Oda onder de buraiha, een stroming van literaire hooligans die onverantwoordelijkheid en decadentie tot leitmotiv zouden hebben gemaakt. Het was voornamelijk kinnesinne, óók tegen Osaka, waar lekkerbekken zichzelf te barsten zouden vreten, onderwijl schuine moppen tappend. In 1947 stierf Oda aan tu-

Stille sneeuwval Junichiro Tanizaki Meulenhoff

In Praise of Shadows Junichiro Tanizaki Vintage

berculose, al meende zijn collega Osamu Dazai dat de kritiek Oda had vermoord. (Dazai was een pathetisch figuur. Hij probeerde meermalen zelfmoord te plegen, waaronder één keer samen met een vrouw. Dazai faalde jammerlijk; de vrouw verzoop.) Osaka was eind negentiende, begin twintigste eeuw nog steeds door en door Japans. Toch had de stad een rol gespeeld in het openbreken van de grenzen, die tot 1868 door het Tokugawa-shogunaat hermetisch gesloten waren. Geen buitenlander kwam voordien het land in. De Hollanders uitgezonderd. Hen was het toegestaan op een eiland voor de kust kwartier te maken.

Nederlands wereldtaal De voorname wetenschapper Yukichi Fukuzawa (1835-1901) biedt in zijn memoires De poorten gaan open (1901) een fascinerend inzicht in het Japan van vóór en na de opening van de grenzen. Fukuzawa trok als jongeling naar Osaka, waar hij in de leer ging bij een sensei. Hij legde zich vooral toe op de studie Nederlands, in de overtuiging dat het de grootste we-

Stories of Osaka Life Sakunosuke Oda Columbia University Press

De poorten gaan open Yukichi Fukuzawa Meulenhoff

reldtaal was. Stiekem probeerden de studenten zo zicht te krijgen op de wereld voorbij de horizon. Boeken die het land in werden gesmokkeld, waren gewoonlijk Nederlandse boeken, die evenveel opbrachten als een huis. Diplomatieke documenten werden door buitenlandse mogendheden éérst in het Nederlands vertaald, waarna de Japanners er zelf pas Japans van maakten. Toen het Meijitijdperk aanbrak, en de grenzen opengingen, bleek alle Nederlandse studie voor niets: Nederlands stelde op het wereldtoneel bitter weinig voor! Niettemin was de ontdekking van het Westen voor Fukuzawa een opwindende aangelegenheid. Hij verliet Osaka en ook Japan, op missies naar Europa en Amerika. Veel is er sindsdien veranderd, maar niet in essentie. Nog steeds weet Osaka meer zakenmensen dan kunstenaars aan zich te binden. Zoals Amsterdam zijn coterie van literaire praalhanzen kent, zo is in Japan Tokyo het trefpunt van de schrijvende elite gebleven. Erg is dat niet. Zolang maar eens in de zoveel tijd een schrijver opstaat die de charme ziet van een echte werkstad. p



 



Weg 27

Lastminute Frankfurt Mannen in pakken domineren het straatbeeld, kantoren de skyline. Er wordt druk zaken gedaan, maar ’s avonds is het centrum verlaten. Toch, in de buitenwijken, leeft het ook ’s nachts.

Döner macht schöner WHAT TO DO Doen Bekijk de skyline vanaf de fiets. De luxe Deutsche Bahn fietsen staan op de hoek van drukke straten en kosten 8 cent per minuut of 9 euro voor 24 uur. Shoppen bij de hippe tweedehands Kleidermarkt, Kurt-Schumacher Straße 43 of op de immense vlooienmarkt aan de Mainoever in Sachsenhausen, iedere zaterdag van 9.00 tot 14.00 uur.

Drinken en eten Burgers, schnitzels en appelwijn bij de Celsius bar, Leipziger Straße 96. Stattcafé, Grempstraße 21, voor een gezond ontbijt, reusachtige Milchkaffee en een krantje. Loungen met cocktails kan in deze zakenstad bij Moloko, Kurt Schumacher Straße 1.

Rocken Bij Schlachthof, in Wiesbaden. Neem de S-bahn en dans met de jongeren uit de regio in dit oude slachthuis. Swingen kan ook bij het cultuurcentrum Batchkapp, Maybackstraße 24 of bij de liberale Club Voltaire, Kleine Hochstrasse 5, waar tevens flink gediscussieerd kan worden.

Veerle Snijders

D

e gebouwen van de Europese Centrale Bank, de Deutsche Bank, Commerzbank en Frankfurter Messe concurreren qua hoogte en glimgehalte sterk met elkaar. De stad is een walhalla voor wolkenkrabberlovers. En voor zakenlui, want het financiële centrum van Duitsland heeft zich hier, in de vijfde stad van Duitsland, gevestigd. In het stadspark lezen mannen in maatpakken de krant, met een kop Starbuckkoffie aan hun zijde. Het is druk tijdens lunchtijd. In tegenstelling tot ‘s avonds, dan kun je hier een speld horen vallen. Voor vertier moet je dan echt ergens anders zijn. In de studentenwijk Bockenheim bijvoorbeeld. De leefomgeving van

amateur-gids Kathrin Leimner (25). ‘We gaan meteen maar even een fiets huren. Want dat is de beste manier om de stad te verkennen’, legt ze uit. En voor een fiets hoef je niet lang te zoeken. Net als in Berlijn, Stuttgart, München en Keulen staan er luxe huurfietsen, eigendom van de Deutsche Bahn, op iedere hoek van een drukke straat. Na een simpel telefoontje ter registratie klikt het slot open en fiets je voor een redelijk prijsje weg. En zo zigzag je, bij gebrek aan fietspaden, tussen het drukke verkeer door. De lokale fietsalliantie heeft nog veel werk te doen. ‘Fiets maar over de stoep, dat is veiliger. Het mag niet, maar wordt wel gedoogd’, roept Kathrin. Ze neemt ons over de ijzeren brug mee dribtebach, naar de andere kant van de rivier de Main. ‘Zo noemen Frankfurters dat, als ze naar de wijk Sachsenhausen gaan, aan de andere kant van de rivier. Sommigen vinden dat die buurt niet bij de stad hoort en blijven liever aan hun ei-

Waar is... Stieneke

W

eer even een berichtje van mij van mij uit Australië. Dit is tevens mijn laatste bericht, want over drie nachten en twee dagen vlieg ik naar Bali waar ik met mijn familie twee weken ga zeilen. Met mijn vorige bericht was ik gebeleven in Townsville. Hier zijn we (Juud en ik) twee dagen gebleven. Een dag rondgelopen en klusjes ge-

daan en een dag met Lucy en Colette (onze roomies) opgetrokken. Townsville is geen boeiende stad, dus hebben we eerder dan gepland de ferry naar Magnetic Island genomen. Op de boot kwamen we Kim weer tegen, erg gezellig. Ook hadden we afgesproken met Erik. Met z’n vieren zijn we in een Moke het eiland gaan verkennen. Op de kaart zag het er best groot uit, maar in twintig minuten was je aan de andere kant (hahaha, kleiner en tien keer minder te doen

Zure kaas spoel je weg met zure appelwijn uit een geribbeld glas

gen kant, hibdebach’, legt ze uit. Vanuit Sachsenhausen is de indrukwekkende skyline nog beter te aanschouwen. De gotische Frankfurter kathedraal vormt een groot contrast met de futuristische gebouwen. Deze oever staat bekend om zijn grote hoeveelheid musea, de gigantische vlooienmarkt iedere zaterdagochtend en de bootrestaurants met hun lokale specialiteiten.

Kaas en muziek Handkäse mit Musik is de bekendste specialiteit uit de Hessen-regio en alleen al om de absurde naam het proeven waard. Het gerecht bestaat uit een ronde zure kaas, gemarineerd in olie, geserveerd met rauwe uien en kummel. De kaas is overigens ook zonder muziek, de uien, te bestellen. De naam komt van de flatulentie die dit gerecht teweegbrengt. Je gaat er muziek van maken, alleen komt deze niet uit je mond. De kaas is gemakkelijk weg te spoelen met een van de andere regionale

dan op Terschelling). Wel is het een mooi eiland. We hebben gewandeld en wallabies gezien en gevoerd! De volgende dag stond in het teken van de Full Moon Party!!! Die begon rond 19.00 en eindigde om

6.00. Zoals jullie mij kennen was ik van het begin tot bijna het einde van de partij! Niet waanzinnig goede muziek (draaien kunnen ze bijna nergens in AUS) maar wel heel gezellig met z’n vieren. Die zondag zijn

Stieneke.waarbenjij.nu NAAM: Stieneke (27) LAND/PLAATS: Australië, Sydney DOEL: reizen PERIODE: 3 maanden

specialiteiten, de appelwijn. Een cider, zuur van smaak, die wordt geserveerd in een geribbeld glas. ‘Het glas heeft ribbels vanwege het vettige eten, anders glijdt het uit je hand’, vertelt Kathrin terwijl ze een slok neemt. ‘Het is jammer dat de groeiende economie in de stad kleine cafés doet verdwijnen. Dan wordt er ineens weer een wolkenkrabber gebouwd, en weg is het kroegje’, vertelt onze gids. ‘Maar gelukkig heeft de gezellige wijk Bockenheim er nog genoeg.’ Aangezien de universiteit in deze buurt is gehuisvest, wonen er veel studenten. De populaire bar Celsius speelt daar met zijn schnitzelavond op maandag, en burgeravond op woensdag, handig op in. Gezond eten lijkt niet zo belangrijk. ‘Er zijn veel vette happen verkrijgbaar. Een broodje döner bijvoorbeeld, is razend populair. Wij nemen het gezegde Döner macht schöner hier heel serieus’, vertelt ze lachend. p

we vertrokken naar Cairns. Daar zijn we ‘s avonds lekker met z’n vieren naar de film geweest, Made of Honor. Niks aan, dus niet heen gaan! Volgende dagen lekker ge(window)shopt. Vrijdag en zaterdag zijn we het regenwoud in geweest (Tableland). Mooie natuur, leuke gids, super knus hostel, gezwommen bij watervallen (kreeg wel bijna een hartaanval van de kou, maar goed!), wandelingen, mountainbiken, canoeing, vier slangen gezien. Te veel om op te noemen. Erg leuke afsluiter. Zondag ben ik naar Sydney gevlogen om mijn laatste vijf dagen door te brengen. Tot in NL! p

28

Zijn



 



PRIVÉDETECTIVES

Speuren naar ove Het zijn gouden tijden voor privédetectives. Overspelige politici in New York wa goed nieuws voor deze beroepsgroep. ‘Als de gouverneur al vreemdgaat, waarom da

Mars van Grunsven

O

ok leiders zijn soms net echte mensen. Natuurlijk. Maar de trits seksgerelateerde schandalen die New Yorkers in slechts een paar maanden van hun politici kregen te verstouwen, was toch wel erg gortig. In maart was het gouverneur Eliot Spitzer en zijn seksuele dubbelleven als Client 9 van een ‘luxueus’ prostitutienetwerk. Spitzer had als openbaar aanklager de bijnaam Mister Clean verdiend, vanwege zijn kruistocht tegen prostitutie en witteboordencriminaliteit. In zijn verkiezingscampagne voor het gouverneurschap had hij zich als een morele übermensch gepresenteerd. Toen uitlekte dat Spitzer maandenlang voor 4000 dollar per uur genoten had van het gezelschap van ene Ashley, in zekere kringen befaamd vanwege haar magic pussy, moest Mister Clean opstappen. Zijn opvolger, de nagenoeg blinde David Paterson, bekende meteen bij zijn aantreden al dat hij enkele buitenechtelijke affaires had gehad. Oh, en zijn vrouw dito. En nu blijkt Vito Fossella, lid van het Huis van Afgevaardig-

den namens New York en net zo’n zedenmeester als exgouverneur Spitzer, er twee gezinnen op na te houden. Het publieke debat schoot al gauw alle kanten op. Politici zijn allemaal hypocriet, vond de een. Zeker, vond een ander, maar die hypocrisie is politici nauwelijks te verwijten: we stellen irrealistische eisen aan onze leiders. Niemand dwingt politici zich verkiesbaar te stellen als promotor van familiewaarden, bracht een ander daar tegenin. Verzachtende omstandigheid volgens weer een ander: vreemdgaan zit in de aard van het beestje. Oftewel, dat kun je mannen niet echt kwalijk nemen. Daar namen feministen weer aanstoot aan – hebben vrouwen dan geen lustgevoelens? Allemaal veel te ingewikkeld geklets, vindt de New Yorkse privédetective Vincent Parco. ‘Het gaat alleen maar om seks. Goede seks. Als een cliënt bij mij komt vanwege een vreemdgaande vrouw of man, dan is mijn eerste vraag: hoe is uw seksleven? Mensen trouwen misschien om het geld, maar ze gaan vreemd omdat dat goed voelt.’ Parco’s praktijk, voluit ‘Vincent Parco, P.I., Inc’, vaart er wel bij. ‘In het voorjaar trekt de business altijd wat aan. Je begrijpt waarom: dan stroomt het bloed wat sneller. Maar dit jaar is het zeker 25 procent drukker dan vorig

jaar. Meer achtergrondchecks van vooraanstaande figuren uit de politiek en het zakenleven, en meer vrouwen die hun man niet vertrouwen.’ Hij neemt aan dat het te maken heeft met de Spitzeraffaire. ‘Spitzers acties hebben de mensen achterdochtig gemaakt: als de gouverneur met zijn bloedmooie vrouw al vreemdgaat, wie nog meer?’ Parco is overigens ook betrokken geweest bij de Spitzer-zaak. ‘In opdracht van tvzender CBS heb ik een Braziliaans meisje gecheckt dat voor de Emperors Club VIP werkte, het prostitutienetwerk waar Spitzer klant was. In eerste instantie om te achterhalen of Spitzer het ook met haar had gedaan, maar ze hoopten ook dat ik op andere hot shots zou stuiten. Niks gevonden, helaas.’

Het gaat alleen maar om seks. Goede seks

Body wire Zo makkelijk als Parco de menselijke psyche wegzet als louter door seks en geld gedreven, zo lastig was het om hem te spreken te krijgen. De speurneus is een drukbezet en veelgevraagd man. Hij heeft een eigen tv-show op de kabelzender Court TV, simpelweg getiteld Parco, P.I., en hij is als schrijver van het uiterst subtiele boek How To Catch Him With His Pants Down – and kick him in the assets regelmatig te gast in talkshows op radio en televisie.



 



erspel aren de laatste maanden n niet ook mijn echtgenoot?’

jaar of 45 via de deur naar de brandtrap binnen. Zonder enige aanhef vraagt ze aan niemand in het bijzonder: ‘Wat kost een body wire?’ ‘Dat hangt er vanaf’, antwoordt het blonde meisje. ‘Maar u hoort niet door die deur binnen te komen.’ De vrouw zegt niets, draait zich om en stapt in de op dat moment opengaande lift. Daar komt zowaar Vinnie Parco hemzelve uitstappen. Hij laat haar passeren, maar ziet meteen dat er iets niet in de haak is: ‘Ik wil weten wie die vrouw was en hoe ze binnenkwam.’ De grote baas van Parco, P.I., Inc is binnen.

Twee grote dolken Parco – geblokt, klein van stuk, kaalgeschoren schedel, volle snor – gaat voor naar zijn kantoor aan de straatzijde van het pand. Dat blijkt de natte droom van elke Philip Marlowe- of Mike Hammer-fan te zijn. Gesloten jaloezieën, waarachter de zon pogingen doet binnen te komen, als in een hallucinatie van een blinde. Flessen sterke drank, slecht verstopt achter een handjevol boeken op de voornamelijk met prullaria gevulde planken van een smalle boekenkast. De paar boeken die er staan: de complete Sherlock Holmes-serie, een paar John Grishams en Harry Potters, enkele naslagwerken over gynaecologie. Twee grote dolken fungeren als boeksteunen. Parco speelt met de revolver die op zijn bureau ligt. Het blijkt een aansteker te zijn. Hij leunt achterover en begint te vertellen: ‘Ik ben de zoon van Italiaanse immigranten en ben opgegroeid in de South Bronx, vlakbij Yankee Stadium. Geen zachtaardige buurt. Je moest weten hoe het werkt op straat.’ Dat wist Parco. ‘Soms was ik te slim voor de harde jongens, soms was ik te hard voor de slimme jongens. Maar ik kon altijd met iedereen overweg.’ Na de middelbare school rolde hij van het ene baantje in het andere. ‘Ik was een hustler.’ Op zijn achttiende ontdekte hij zijn speurtalent. ‘Ik werkte bij een taxibedrijf en de auto van mijn baas werd gestolen. Ik pakte een van de taxi’s en begon rond te rijden. Ik zei tegen mezelf: je bent niet iets aan het zoeken, je bent iets aan het vinden. Ik vond de auto. Toen wist ik dat ik goed was in dingen vinden.’ In 1974 werd Parco inspecteur bij de New York Bingo Control Division. ‘Daar was ik een hot shot!’ Na twee jaar stapte hij over naar het Department of Professional Medical Conduct, waar hij een opleiding kreeg tot forensisch onderzoeker. Met een knipoog: ‘Vandaar die boeken over gynaecologie.’ Parco begon naast zijn overheidsbaan detectiveklussen aan te nemen. ‘Meestal voor advocaten, of vriendjes van advocaten. Op een dag zei ik: ik zeg mijn baan op en word privédetective. Ik vroeg m’n vergunning aan en haalde met twee handen op m’n rug het examen.’ Zijn doorbraak kwam in 1980 met een interview in de Wall Street Journal. ‘Die wilden met me praten over hoe je uitvindt waar mensen hun geld onderbrengen.’ Terwijl dat niet eens zijn specialiteit is. Dat is huwelijkse ontrouw. Een onuitputtelijke bron van inkomsten voor Parco. ‘Zo lang de wet in de staat New York seksuele ontrouw als doorslaggevend element bij het toekennen van alimentaties blijft zien, is vreemdgaan big business voor mij.’ De meeste onderzoeken laten zien dat ongever 25 procent van de getrouwde mannen vreemdgaat, tegen 15 procent van de getrouwde vrouwen. Zijn uurtarief is 150 tot 200 dollar, afhankelijk van de aard van de zaak. Parco vindt het niet bijzonder hoog. ‘Waarom zou een andere vent jouw vrouw mogen naaien terwijl je miljoenen aan alimentatie betaalt? Als wij kunnen bewijzen dat je ex-vrouw een nieuwe vriendje heeft, dan zijn we die 25K wel waard.’

In meer dan 75 procent van de gevallen is het de vrouw die vreemdgaat

PAUL BORCHERS

Maar vanmiddag heeft hij dus tijd, hoewel hij wel even op zich laat wachten: zijn taxi, zo laat hij per mobiele telefoon weten, staat vast in de buurt van Times Square, waar hij zojuist te gast is geweest in de CBS-studio. Parco houdt kantoor aan Fifth Avenue. Het adres en het feit dat hij twee meisjes achter de receptiebalie heeft zitten, suggeren een chiquer beeld dan de werkelijkheid. Dit is met stip het ondeftigste gedeelte van Fifth Avenue: het door toeristen belegerde deel ten zuiden van het Empire State Building. Ook de receptionistes zijn ondanks de vette lagen make-up en de schaarse kleding nog lang niet chic. Onder het bordje ‘Homeland security starts here’ staat een eerder gebruikte leren bank waar het bezoek mag plaatsnemen. In de door tl-buizen verlichte ruimte – hier komt geen daglicht binnen – staat een vitrinekast, met daarin onder meer afluisterapparatuur, vingerafdrukpoeder en een apparaatje dat afluisterapparatuur detecteert. Er hangen foto’s van Parco met oud-wereldkampioen boksen Joe Frazier en met Late Night Show-presentator Jimmy Kimmel aan de wand. De meisjes achter de receptie voeren af en toe korte telefoongesprekken. Hier gebeurt nooit iets, zo lijkt het. Dan stapt opeens een verward aandoende vrouw van een

Drugsscene Tegenwoordig verricht Parco zelf nauwelijks nog veldwerk. Daarvoor is zijn kop te vaak op televisie geweest. Daar heeft zijn vakgenoot David Schlasser, eigenaar en enig employé van het bureau New York Intelligence Agency, geen last van. Schlasser, als zoveel privédetectives een voormalige poli-

OVERSPEL IN EIGEN LAND Privédetectives houden ook in Nederland de gemoederen bezig. Vorige week vergaderde de Tweede Kamer met minister van Justitie Hirsch Ballin over de enorme toename in het aantal particuliere recherchebureaus. Waren er in 1999 nog maar 292 van dit soort bureautjes, momenteel staan er 349 recherchebureaus geregistreerd. Logisch, want overspelzaken zijn niet alleen in New York aan de orde van de dag. Jort Kelder staat na het avontuurtje van zijn vriendin Georgina Verbaan, op de eerste plaats van de lijst van meest begeerlijke vrijgezellen die de glossy Jacky in het zomernummer publiceert. Als het dit sprookjesstelletje kan overkomen, waarom jou dan niet? Het gevoel leeft. Deze maand ging de website www. meldvreemdgaananoniem.nl online waarop je vreemdgangers – al dan niet met foto’s als bewijsmateriaal – anoniem kunt verlinken. En ook worden er steeds vaker privédetectives ingeschakeld om de gewantrouwde partners op heterdaad te betrappen. Sinds twee jaar hebben ze hun eigen branchevereniging, de Detective Society. Arno Hanssen is privédetective. Al acht jaar bestiert hij zijn kantoortje ROAH. ‘Het kan misschien toeval zijn, maar ik heb de laatste twee maanden vijf overspelzaken gehad. Dat was het jaar ervoor er maar eentje.’ De personen die besluiten een privédetective in te schakelen, vallen absoluut niet onder een specifiek type, weet Hanssen uit de prakijk. ‘Alle rangen en standen kloppen bij mij aan. Vreemdgaan kent geen grenzen.’ Maar is die achterdocht realistisch? ‘In tweederde van de gevallen dat ik word ingeschakeld om overspel uit te zoeken, is het ook zo.’ Weet u gelijk wat uw kansen zijn als u ook besluit de private investigator op pad te sturen.

tie-agent, heeft de laatste maanden aanzienlijk meer aanvragen gehad van ‘invloedrijke mensen’ die willen dat hij de achtergrond checkt van andere invloedrijke mensen. Namen kan hij niet noemen, laat hij weten vanuit Mexico, waar hij vanwege een surveillance verblijft. Zijn huidige werk vindt Schlasser spannender. ‘Ik doe tegenwoordig de dingen die je agenten in Hill Street Blues ziet doen, maar die ik nooit deed. Alleen al het afgelopen jaar was ik undercover in de drugsscene van de Lower East Side en heb ik me op kosten van cliënten in luxueuze bordelen gewaagd waar ik anders nooit te gast was geweest.’ Grootste plus in vergelijking met zijn vorige baan is de technologie. ‘Natuurlijk moet je nog steeds de trucs uit het oude boek kennen, maar ik werk nu met state-of-theart apparatuur. En er is internet. Daardoor ben ik nu een stuk effectiever dan als agent.’

Vrouwenaffaires Stacy Jones, van het bureau Mission Possible Investigation, heeft daarentegen een juridische achtergrond: zij en haar zakenpartner Jamie Richardson werkten tot anderhalf jaar terug voor het openbaar ministerie van de staat New York. De twee zagen een business opportunity. ‘We verloren vaak zaken omdat de tegenpartij een privédetective had ingehuurd. We dachten: dat kunnen wij ook.’ Niet alleen de achtergrond van Jones is afwijkend, ook haar ervaring tot nu toe. In de ‘huwelijkse’ zaken die Jones doet, is het in meer dan 75 procent van de gevallen de vrouw die vreemdgaat. ‘Het zijn vrouwen van in de 40 die affaires hebben. Dat vond ik verrassend, maar dat komt misschien doordat ik nog geen 40 ben.’ Bij de vreemdgaande vrouwen gaat het de cliënten zelden om alimentatie. ‘Neem mijn cliënt Dave, die vermoedde dat zijn jongere vrouw vreemdging. Toen hij haar daarmee confronteerde, werd ze woedend: hoe durfde hij? Toen ik hem vervolgens het bewijs leverde dat zijn vrouw inderdaad vreemdging, was dat gek genoeg een enorme opluchting. Dave was niet gek. Nu zijn ze gescheiden en heeft Dave de kinderen.’ Dergelijke zaken maken haar werk dankbaar. ‘Als het altijd maar om geld zou gaan, zou ik wel erg cynisch worden. Haar cliënten zijn meestal vermogend: bankiers, advocaten en zakenmensen die haar via het internet of door mond-tot-mondreclame vinden. Omdat ze anderhalf jaar geleden begonnen is, vraagt ze slechts 75 tot 100 dollar per uur. Mission Possible Investigation staat er goed voor, vindt ze. ‘Er is altijd behoefte aan privédetectives. Misstappen worden steeds gezet. Wij zijn misschien niet beter dan de politie, maar als wij een zaak nemen, dan is die hoogste prioriteit. Dat kan de politie zich niet veroorloven.’ p

Onaantastbaar Na dertig jaar in het veld stikt Parco van de verhalen. Een van zijn favorieten is de ‘Soprano wannabe’: ‘Op een dag kwam ene Diane DiStefano bij me op kantoor. Ze liet me een foto van haar man Peter zien: een patser. Daar houd ik van, want die zijn makkelijk te volgen. Peter had een normale baan bij een ijzerhandel in Brooklyn, maar deed zich met zijn dikke Cadillac voor als maffioos. Diane vermoedde dat hij vreemdging.’ ‘Ik ontdekte al snel dat hij een dubbele identiteit had. Peter ging ook door het leven als John LaForza, vastgoedontwikkelaar. Diane wist daar niets van. Als LaForza verdiende hij jaarlijks tonnen, die hij besteedde aan meisjes die hij in zijn appartementen liet wonen. In zijn buurtkroeg schepte hij daar graag over op.’ ‘Ik stuurde mijn medewerker Rachel op hem af, een van Vinnie’s Angels. Rachel vertelde hem hoe opgewonden ze raakte van machtige mannen die niet bang zijn de wet te breken. Peter hapte en begon te bluffen over zijn vastgoedhandeltje. Ondertussen liep de band door. Ze spraken nog eens af. Toen hij haar probeerde te zoenen, hadden we genoeg materiaal om Diane een fraaie uitgangspositie in de rechtszaal te geven.’ Het is een voorbeeld van een van Parco’s spelregels: vind de zwakke eigenschap van de persoon die je wilt betrappen. ‘In dit geval was het ijdelheid. En natuurlijk dat hij van mooie vrouwen houdt, maar dat geldt voor bijna alle mannen. Daarom heb ik ook altijd zes Vinnie’s Angels achter de hand.’ Een andere spelregel: als je in horecagelegenheden bent, gebruik de eigenaar om indruk te maken op het lijdend voorwerp. ‘Dus als het een gokker is, laat het casino je fiches brengen van het huis, waar je natuurlijk gewoon voor betaald hebt, om indruk te maken op de gokker. Het is allemaal acteren.’ Privédetective is een simpel vak, wil Parco maar zeggen. ‘Mensen laten altijd sporen achter, zeker als ze bepaald gedrag allang vertonen. Dan denken ze dat ze onaantastbaar ziin.’

Zijn 29

Ik heb altijd zes Vinnie’s Angels achter de hand

30

Doen



 



Buiten Spelen Rotsklimmen voor dummies

Synergie op he

www.cms.mountain-network.eu

Altijd al een keer willen rotsklimmen, maar je weet niet hoe en waar je moet beginnen? Grijp dan nu je kans en schrijf je in voor een cursus rotsklimmen die door Mountain Network in de Ardennen (Pont-à-Lesse) wordt gegeven. Een weekend lang leer je de basis rotsklimtechnieken, abseilen en het gebruik van touwen. Behalve klimmen staat gezelligheid, zowel ‘s avonds als overdag, voorop. Van juli t/m oktober zijn er nog een paar weekenden vrij. Kosten: € 125,00 (incl. overnachting in groepstent en materiaal).

Brandingkajakken www.zwalker.nl

Brandingkajakken doe je, zoals de naam al doet vermoeden, op zee in de branding. Je surft op de golven, vaart er tegenin, maakt gebruik van de wind; kortom, één groot avontuur. Brandingkajakken doe je in een zogenoemde ‘playboat’ of in een brandingkayak. Bij Kanosport Zwalker kun je een clinic volgen. De locatie is de branding van Hoek van Holland en een clinic van 2,5 uur kost € 32,50 (hoe groter je groep, hoe goedkoper), incl. materiaal.

Willem Sluyterman van Loo

Onbewoond eiland De Kluut www.campspirit.nl

Wie droomt er niet van om op een onbewoond eiland tot rust te komen en te genieten van de natuur zonder stress? Die droom is dichterbij dan je denkt, want middenin het Veluwemeer ligt het onbewoonde eilandje De Kluut, waar je kunt overnachten in een bijzondere tent. Als bezoeker van CampSpirit hoef je niet met campingspullen te slepen, want overnachten doe je in een volledig ingerichte Saharatent, een yurt uit Mongolië en Kirgizstan of in een Zweedse of indiaanse tipi. Tijdens je verblijf kun je deelnemen aan verschillende cursussen, waaronder dans, schilderen, tai chi, yoga en feng shui of voor een (shiatsu)massage, reiki-behandeling of voetreflexologie. Op het ondiepe Veluwemeer kun je je uitleven met zeilen, kite- of windsurfen.

www.getsalt.com Deze activiteiten zijn samengesteld door de redactie van Salt magazine, het blad voor mensen die op zoek zijn naar een smaakmaker voor een avontuurlijk leven. www.getsalt.com

Boodschappen Antonia by Yvette Gasthuis Molensteeg 16 - 20, Amsterdam

Film

vinden. En dat is niet voor niets. De schoenen die je hier vindt, van het eigen merk Jan Jansen, zijn stuk voor stuk kleine kunstwerkjes: bijzonder, vernieuwend en eigenzinnig. Wil je écht eens iets bijzonders, of wil je je écht onderscheiden? Dan kun je eigenlijk niet zonder een paar van deze stappers. En dat voel je meteen bij binnenkomst in de zaak. Het is net een museum, waarin de schoenen op een prachtige manier staan uitgestald zodat ze alle aandacht krijgen die ze verdienen.

Een oproep: maak een filmpje over jezelf en stuur het in. Kom vervolgens naar de Westergasfabriek in Amsterdam en bekijk de films die mensen uit alle mogelijke windstreken hebben gemaakt. Ontmoet elkaar en praat over je interesses.

D

it is in een notendop waar het Stranger Festival naar streeft. Tommi Laitio, programme officer van het festival, vertelt: ‘We willen mensen uit meer dan twintig landen bijeen brengen door het geven van videoworkshops. Dit combineren we met een wedstrijd, waar uit 49 landen inzendingen voor zijn. Op sites als YouTube is het gros van de actieve leden blank en met een relatief hoog inkomen, omdat je beschikking moet hebben over een goede computer, een camera en een internetverbinding. Wij proberen al die andere stemmen, die niet over die materialen en kennis beschikken, samen te brengen. Door hun werk online en op het festival naast elkaar te zetten, ontstaat vaak een interessante synergie. Uiteindelijk willen we een soort publieke Europese ruimte creëren, waar jongeren van alle mogelijke achtergronden samenkomen. ‘Ik hoop dat mensen verrast worden door wat we laten zien. Maar bovenal is het voor internationale filmmakers interessant om met elkaar in contact te komen en elkaars werk te zien, omdat bijvoorbeeld onderwerpen die ze behandelen vaak overeenkomen, of denkwijzen op elkaar aansluiten. We willen met het Stranger Festival laten zien, dat als je gaat kijken wat je persoonlijk belangrijk vindt, je ook meer open komt te staan voor de meningen en interesses van anderen; je kunt dan meer begrip voor de ander opbrengen.’

Lekker live 2-6 juli, Amsterdam

Denneweg 9d, Den Haag

Jan Jansen Houtstraat 41, Nijmegen

Onder echte schoenenliefhebbers is Jan Jansen geen vreemde naam. Zij weten deze zaak al jaren moeiteloos te

Echte schoenenfans hoeven gelukkig niet meer helemaal naar Amsterdam of Rotterdam voor een paar unieke stappers. Betsy Palmer heeft haar deuren geopend in Den Haag, en dat was voor veel Hagenezen een reden om even de lucht in te springen van vreugde. Deze vierde vestiging van Betsy Palmer is ook extravagant en verleidelijk. Niet geleid door trends, maar door eigen gevoel. Met als resultaat een collectie die krachtig en tijdloos is. Iedereen kan hier terecht: van de stoeipoes, tot de honnepon-opde-bank, de rebel en de zakelijke bitch. Dames, wees gewaarschuwd: als je hier eenmaal naar binnen stapt voor je zomerse slippertjes ben je verkocht! Meer informatie bij:

Erik Luyten

5 Days Off

Betsy Palmer De prachtige schoenen die je in deze zaak vindt, zijn net even anders. En dat kun je in dit geval gerust letterlijk nemen, want de meeste artikelen zijn nergens anders te koop. In de open en lichte winkel hangt een huiselijke en zeer relaxte sfeer. Het is chique, maar toch laagdrempelig, en dat is een kunst. Wat ook een kunst is, is schoenen verkopen die behalve mooi zijn ook nog eens zo lekker zitten dat je er de hele dag op vooruit kunt. Maar eigenaresse Yvette heeft het voor elkaar gekregen en mag dan ook trots zijn op de mooie zaak met fantastische collectie.

Filmmakers Robbert Doelwijt en Tom Koch.

Epica 28 juni, P3, Purmerend

Met in Zeeland Concert At SEA en in Nijmegen Rockin’ Park zou je zeggen dat het verder in Nederland vast redelijk stil is in de popzalen. Niets is minder waar! Met bodyguards moeten ze over de straat in Mexico en Zuid-Amerika. Uitverkochte zalen en de grootste festivals met duizenden gillende fans zijn daar eerder regel dan uitzondering. Nee, het gaat hier niet over een of andere boyband, maar over de Nederlandse metalband Epica. In Nederland pakt de band het deze maand wat minder groot aan en gaat langs de kleinere clubs door het hele land. Geïnteresseerd? Eén voordeel: Epica knalt altijd!

Van 2 tot en met 6 juli staat Amsterdam bol van de dancemuziek. Het kleine broertje van de Gentse variant 10 Days Off vindt dan plaats in onze hoofdstad. In de vijf festivaldagen staan veel dancegeoriënteerde acts op het podium in de Melkweg, Paradiso en Nederlands Instituut voor Mediakunst. Op 5 juli staat daarnaast nog het op dit moment erg populaire Justice in de Heineken Music Hall. De echte danceliefhebber kan vijf dagen uit zijn dak gaan met onder meer Venetian Snares, Bong-Ra, MSTRKRFT, Chris Liebing en CSS. Vijf dagen te veel van het goede? Geen probleem, er zijn ook dagkaarten.

Xavier Rudd 2 juli, Paard van Troje, Den Haag

Op Lowlands 2006 wist hij in zijn eentje de hele Lima-tent stil te krijgen met zijn optreden. Het is dan ook erg imposant om te zien, een optreden van Xavier Rudd. De Australiër zit moederziel alleen op het podium. Met om zich heen een drumstel, diverse didgeridoo’s , een stomp box, djembé, banjo, mondharmonica en diverse gitaren vraag je je af hoe de beste man dit kan combineren, maar hij doet het toch. Soms wel drie of vier verschillende instrumenten weet hij, samen met zijn zang, te combineren, wat resulteert in prachtige, zweverige nummers. Niet voor niets verkocht Rudd al eerder onder meer de Melkweg uit en betoverde de zaal. Ani DiFranco en Jack Johnson zijn al fan, nu jij nog!



 



Doen 31 Filoscoop

28 juni t/m 5 juli

et Stranger Festival KREEFT Een weekeinde waarin je

in het brandpunt van de belangstelling staat. Vervelend? Ja, want liever leg je de focus op je werk. Even doorbijten, Kreeft, ook uit geduld haal je energie. En maandag zal alles weer anders zijn.

LEEUW Je banksaldo schiet deze week omhoog alsof het om de olieprijs gaat. Goed gedaan, Leeuw, maar ehhh… Geld hebben is mooi hoor, zolang je maar niet het plezier verliest in dingen die je niet met geld kunt kopen. Tommi Laitio, programme officer van het festival.

WILLEM SLUYTERMAN VAN LOO

Internet is een brij van informatie die zowel betrouwbaar als onbetrouwbaar kan zijn. Hoe sluit het Stranger Festival aan op de actualiteit? ‘Ik denk dat mensen nu op internet zoeken naar bevestiging van de eigen opvattingen, omdat dat heel makkelijk kan. Daardoor sluiten ze zich af voor wat er nog meer is. We proberen met het festival om mensen met verschillende meningen en uitgangspunten naar elkaar te laten luisteren, en zo meer begrip te kweken. De combinatie van lokale activiteiten met internationale videoworkshops in Amsterdam maakt het Stranger Festival extra bijzonder.’ Tom Koch (22) en Robbert Doelwijt (15) hebben deelgenomen aan één van de workshops die het Stranger Festival voor jongeren heeft georganiseerd. Beiden kwamen via via achter het bestaan van de organisatie. Tom, derdejaars geschiedenisstudent, vertelt: ‘In mijn film The Hunt, die gebaseerd is op muziek uit Jarhead, komen politieagenten en gangsters voor. Hun verhaallijn ontwikkelt zich apart. Aan het eind van de film doen de agenten een inval bij de gangsters. Dat alles wordt begeleid door de muziek, die een belangrijke rol speelt. Ik heb mij laten inspireren door de clip Sabotage van de Beastie Boys, met snorren en brillen.’ Robbert, 3 Gymnasium:

‘Mijn filmpje ligt dichter bij mezelf. In I.D. spelen apple-computers en videogames een belangrijke rol, net zoals ze dat in mijn eigen leven doen. Ik houd erg van het digitaal bewerken van filmmateriaal, daar wil ik in de toekomst ook mee verder.’ Tom: ‘Monteren is juist iets waar ik grote moeite mee had, en waar de workshop me zeker mee verder heeft geholpen. Mijn filmpje vertelt overigens wel degelijk iets over mijzelf, maar meer indirect.’ Wat verwacht Tommi Laitio van het ingezondene? ‘Ik ben erg blij dat voor de finale veel films geselecteerd zijn die uit landen komen die je in eerste instantie niet zou verwachten, zoals Slowakije en Roemenië, en zelfs uit Congo. Die mensen hebben, voor onze maatstaven, een uniek uitgangspunt. Onze westerse blik is toch beperkt. Ik verwacht dat die films ook het publiek zullen verrassen. Maar het is uiteindelijk het belangrijkst dat de maker zelf trots is op zijn werk.’ p Stranger Festival. 13 t/m 15 juli, Westergasfabriekterrein, Amsterdam. Voor gratis kaarten, films en meer info: www. strangerfestival.nl

DJ Guide

Flamingo Nights met Moby

N

a eerdere uiterst succesvolle edities van Flamingo Nights in Miami, Amsterdam en Frankfurt strijkt Flamingo Recordings deze zomer neer aan de Bloemendaalse kust. Op zondag 20 juli is Bloomingdale aan zee het domein zijn van Patric la Funk, Rene Amesz, Andy & Dorothy Sherman en uiteraard labeleigenaren Funkerman en Fedde le Grand. Als speciale gast hebben zij de vermaarde en alom gewaardeerde Moby uitgenodigd. De als Richard Melville Hall in New York geboren Moby is natuurlijk vooral bekend vanwege populaire nummers als Go, Why Does My Heart Feel So Bad en Porcelain. Op dit moment komt er met het funky door Shayna Steele gezongen Disco Lies waarschijnlijk weer een hit aan. Met uitzicht op de ondergaande zon zal Moby tijdens Flamingo Nights een exclusieve djset verzorgen. Moby gaat al lang mee binnen de scene en verzorgde remixes voor uiteenlopende artiesten als David Bowie, Ferry Corsten, Orbital en Metallica. Gastheer Fedde Le Grand wordt ook steeds meer gevonden door de

grote artiesten. Zo leverde hij onlangs remixes af voor Madonna en Will.i.am. Zijn optreden tijdens Flamingo Nights is een van de weinige mogelijkheden om Fedde in een intieme setting mee te maken. In Nederland doet hij de festivals aan en verder zal hij deze zomer onder andere Ibiza, Frankrijk, Italië, Spanje en het Roskilde Festival in Denemarken met een bezoek vereren. Ook voor zijn kompaan Funkerman geldt dat hij vooral over de grenzen te bewonderen is de komende zomerse periode. Andy & Dorothy Sherman, Rene Amesz en Oosterbuur Patric la Funk maken het aanbod compleet. Zij zijn allemaal betrokken bij de nieuwste release van Flamingo Recordings, 3 Minutes to Explain. 3Min2xpln is een samenwerking van Funkerman en Fedde le Grand met vocale inbreng van Andy & Dorothy Sherman. Rene Amesz en Patric la Funk verzorgden op hun beurt remixes van het nummer. p

Lees het volledige artikel op www.djguide.nl

MAAGD Wat zal je dan toch een zorg zijn wat alleen jou een zorg is, Maagd? Pimp je bleekgetobde huid tussen een X-treme Turbo Bruiner en bezoek een ontspannen feestje. Tip van Uranus: glip naar binnen bij de besloten verjaardagsparty van diva La Bloemen (bijna 50, waar blijft de tijd?). WEEGSCHAAL Door een reeks stommiteiten krijg je behoorlijk de pest aan jezelf. Niet onoverkomelijk, Weegschaal. Echter, die haat kon weleens wederkerig blijken en dat maakt de zaak een stukje triester. Vaak (en luxe) buiten de deur eten houdt je voorlopig op de been. SCHORPIOEN Een sollicitatieof functioneringsgesprek verloopt zo soepeltjes dat je geneigd bent ook over je tekortkomingen openhartig te zijn. Maar wees voorzichtig, Schorpioen: je kunt slechts over je gebreken spreken met mensen die je kwaliteiten kennen. BOOGSCHUTTER Hoogste tijd om het roer drastisch om te gooien, Boogschutter. De sterren willen maar zeggen: als je nú een autobiografie zou willen maken, kun je gegarandeerd geen onderwerp vinden… WATERMAN Een vage kennis uit een vorig leven raakt over de rooie als je hem niet herkent. Laat je niks aanpraten, Waterman! Zeg maar dat je nooit een gezicht vergeet, maar dat je snapt waarom je in zijn geval een uitzondering hebt gemaakt. STEENBOK Je wordt wakker. Je doet een plas. Staat op. En je denkt: dat had andersom gemoeten. Zó’n week, Steenbok, zó’n week… Vrijdag: inhaalslag. VISSEN Vissen die zich dit week-

einde buiten de landsgrenzen bevinden, hebben reden voor een feestje. Gooi alle remmen los en wees vooral fier. Als een Hollander gek wordt, dan voelen de mensen dat het vakwerk is.

RAM Laatste kans om je stamkroeg dicht te metselen met een massieve tabakswalm, Ram. En dan volgende week stug dóórpaffen voor de deur hè? Want niet roken verlengt heus het leven niet. Het lijkt dan alleen langer.

STIER Niks mis met een beetje afgunst, Stier. Maar jaloers zijn op de snoeverij in overlijdensberichten is niet gezond. Kom zeg! Als de mensen werkelijk geweest waren wat hun grafschriften vermelden, zouden zij reeds veel eerder gestorven zijn: van verveling. TWEELINGEN De verbetenheid waarmee je partner je de sportschool wil injagen, bederft de sfeer in huis. Toch had je dit kunnen verwachten, Tweelingen. De grootste fanatici zijn immers de weifelaars die een besluit hebben genomen. Welke grote en kleine denkers raadpleegden deze week voor u de sterren? Mail uw antwoord aan fi[email protected] en maak kans op een boekenbon van 25 euro.

Op tv

32



 



Hanne Reus

ACHTER HET SCHERM

Intelligente gesprekken over de liefde De flirt van Bram van Splunteren in het vliegtuig naar New York was de aanleiding voor een gesprek tussen de programmamaker en antropologe Helen Fisher. Niet dat zij nou met elkaar flirten, maar Fisher liet haar deskundige licht schijnen over de betekenis ervan. Van Splunteren wil namelijk alles weten over De Liefde. Wat is liefde eigenlijk en wat is de stand van zaken, bevinden we ons in een crisis? De aanhoudende berichten over toename van singles en de groeiende markt voor relaties riep bij hem de vraag op waarom we zoveel hulptroepen nodig hebben. Van Splunteren: ‘Heeft de natuur

hier dan geen oplossing voor?’ Met een camera op de schouder ging hij langs wetenschappers en ervaringsdeskundigen voor het programma Café de Liefde, dat woensdag start bij de VPRO. De gelijknamige website die sinds maart online is, leverde veel verhalen op van vooral vrouwelijke bezoekers. ‘Mannen praten er blijkbaar liever niet over.’ De site nodigde uit voor een tvprogramma. Voor de hand lag een datingshow, maar het werden reportages. Niet geheel volgens de huidige televisieteneur. ‘Het gaat tegen de regerende wetten van snelle televisie met vlotte presentatoren

Café de Liefde, vanaf aanstaande woensdag, 22:45 uur, Nederland 2.

in. Maar ik wilde op een intelligente manier over liefde praten.’ Voor Van Splunteren kwam het onderwerp niet uit de lucht vallen. Films van Ingmar Bergman en Woody Allen fascineren hem. Eerder maakte hij de serie Het Geluk van Nederland. Hiervoor filmde hij een bezoekje van zichzelf aan de psycholoog. Dit ego-document zorgde voor gespreksstof in de televisiewereld. ‘Je moet misschien een bepaalde gevoeligheid hebben om daar tegen te kunnen.’ Ook in Café de Liefde zit een dosis gevoeligheid. De reportages zijn intieme verhalen van verliefde kop-

pels, videodagboeken over liefde en analyses van specialisten als seksuoloog Jan Leusink en Jan Latten, auteur van Liefde á la carte. Zo weet de eerste te vertellen dat er in ieder geval een crisis in de slaapkamer is. ‘40 procent van de getrouwde mannen heeft geen behoefte meer aan seks.’ Helaas wilde niemand zich door Van Splunteren laten filmen bij de relatietherapeut. Tijdens zijn bezoekje aan New York krijgt hij een oud, doch wijs advies van Helen Fisher mee: ‘Misschien gaat het in de liefde er niet om te krijgen wat je wilt, maar te willen wat je krijgt.’ p

Zaterdag Nederland 1

17.00 17:05 17:51 17:59 18:00 18:20 18:25 18:50 19:45

20.00

20:00 20:25

22.00

22:00 22:45 23:35

NOS Studio Sportzomer Socutera: Leprastichting EénVandaag NOS Journaal NOS Sportjournaal EénVandaag Te land, ter zee en in de lucht Zoovenirs NOS Journaal Najib Amhali: Most wanted Dit was het nieuws NOS Studio Sportzomer NOS Studio Sport

RTL7

17.00 17:00 19:00

20.00

20:00 20:30

22.00

23:25

17:55 18:00 18:10 19:00 19:30 19:50 19:55

20.00 20:00 20:30 20:55

22.00 23:00 23:21 23:22 23:23 23:25

17.00 17:00 17:55 18:25 18:55 19:30

20.00

20:20 21:15

22.00

22:45 23:00 23:30

AVRO Kunstuur NOS Samenvatting Nederlandse Veteranendag Nederland zingt Het Derde Testament Blauw bloed extra KRO Detectives: Taggart Robeco Summer Night NOS Journaal Nova Cinema Erotica: The dreamers

SBS 6 Faster RTL GP: TT Assen (Samenvatting) RTL GP: Transorientale rally Jackie Brown Wilder

Eén

17.00

Nederland 2

17.00 17:00 18:00 19:00

20.00 20:00

22.00 22:30 22:45 22:50 23:15

Het leven zoals het is: Planckendael F.C. de Kampioenen When a man loves a woman Het journaal laat Winstverdeling joker en lotto KENO-uitslagen Euro millions-uitslagen Het weer

17.00 17:00 17:20 17:45 18:20 18:35 18:45 18:55 19:20 19:45

20.00 20:00 20:10 20:40 21:50

22.00 23:25

17.00 17:18 17:48 18:15 18:45 18:59 19:00 19:45

20.00

20:35 21:05

22.00

22:05 23:50

Z@ppSport compilatie De familie Knots Willem Wever NOS Jeugdjournaal Nederland 3 Veronica Mars Veronica Mars

De Tuinruimers Bouw je droom Lachen om home video’s The count of Monte Cristo Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie No code of conduct

Hier is Ian Brandy & Mr. Whiskers in het Disneyfestival De ongelofelijke avonturen van Kika & Bob Stafari Oggy en de kakkerlakken De drie vrienden en Jerry Flight 29 down The lost treasure of Fiji Disney classic cartoons Het journaal Vranckx Rebus Wallander: Broers

17.00 17:55 19:35

20.00

20:30 21:25 22:20

22.00

23:15

17:30 17:55 18:15 19:05 19:35

20.00 20:00 20:45 21:10 21:40

22.00 22:30 22:55 23:20 23:50

... Uitgever Gert Jan Laurman Hoofdredacteur Alain van der Horst Art Director Liesbeth Melkert Redactie Tisha Eetgerink, Anna van der Gaag, Marieke van de Graft, Myrthe Hilkens, Jerry Huinder, Mans Kuipers, Derk Reneman, Marius Roos, Britt Stubbe, Robert Vuijsje, Pamela Wilhelmus, Judith Zilversmit Distributie Dick van Geemen Commercieel directeur Hans Blom a.i. Finance Ruud Swart Internet Rik Nizet Ontwerp Cases i Associats Druk Heider Druck GmbH Oprichters Cornelis van den Berg en Jan-Jaap Heij

17:00 17:30 18:00 18:05 18:55 19:30 19:55

20.00

Amazones AVRO’s TopPop Golden Years

22:30 23:30 23:40 23:45

22.00

RTL 5 RTL Autowereld Een plek onder de zon RTL Nieuws Eigen huis & tuin Bestemming Nederland RTL Nieuws RTL Weer Ik wed dat ik het kan De André van Duin show

Free Willy 3: The rescue Friends Law & Order: Special Victims Unit Cold case Criminal intent

17.00 17:10 17:35 18:00 19:00 19:30

20.00 20:15

Wimbledon update

22.00 22:35

Naked Brothers Band Puppy Patrol Unfabulous: The perfect moment Icarly Drake & Josh Reaper South Park Carpoolers Best of Saturday night live

Hannah Montana Kim Possible Wegmisbruikers! De grote beurt Red Sea Rib Rally 2007 Dumb & Dumber Blade

BBC1

17.00 18:25 18:55 19:15

20.00 20:10 21:00 21:50

22.00 22:40 23:00

17.00 17:05 18:00 19:00

20.00 20:05 21:05

22.00 22:00

Extreme bruiden Hilton & Richie’s Simple life The $ 25 million hoax Crime Scene Investigation Standoff Hooligans

Singing bee RTL Nieuws RTL Weer Airport

Veronica

RTL 8

17.00 17:05 17:35 18:05 18:35

20.00

20:00

22.00

23:00 23:50

The Ellen show Gewoon mooier Living with Fran Honey, we shrunk ourselves Amadeus She spies The king of Queens

BBC2 After you’ve gone Nieuws en weerbericht The weakest link: Holby City en Casualty special

17.00 17:15 18:15

20.00 21:30

Doctor Who The National Lottery: 1 vs 100 Casualty

22.00 22:00 22:30 23:30

Glastonbury 2008 Tennis: Wimbledon 2008 Dad’s army Have I got news for you Glastonbury 2008 Today at Wimbledon

Nieuws en weerbericht Enemy of the state

Scrubs Family guy The office US Malcolm in the middle

Sporza: Tennis - Wimbledon 2008

ARD COLOFON De Pers op Zaterdag is een uitgave van Mountain Media BV

17.00

20:00 21:30

Comedy Central

17.00

RTL 4

Puberruil XL Spoorloos verdwenen

Net 5

Canvas Kijk uit! Het journaal Vlaanderen vakantieland Het journaal 1000 zonnen Joker- en lottotrekking Het weer

Nederland 3

17.00 ... De Pers op Zaterdag is de weekendeditie van Dagblad De Pers, een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 290 keer per jaar verschijnt. De Pers op Zaterdag is verkrijgbaar in winkels, in de horeca en op vele andere locaties. Ontvangt u De Pers op Zaterdag thuis en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 0900-INTERLANDEN (09004683752, lokaal tarief) of www.bezorgingdepers. nl. Ontvangt u De Pers op Zaterdag in uw winkel en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0203460530 (bereikbaar van 8.00 tot 11.00 uur) of stuur een e-mail naar [email protected] Reageren? Dat kan via [email protected]

17:00 17:03 17:30 17:50 18:00 18:50

20.00 20:15

22.00 22:03 22:05 22:10

ZDF Tagesschau ARD-Ratgeber: Auto + Verkehr Brisant Tagesschau UEFA Fußball-Europameisterschaft 2008 Österreich/Schweiz: EURO extra UEFA Fußball-Europameisterschaft 2008 Österreich/Schweiz: EURO extra

17.00 17:00 17:05 17:45 18:00 18:30 19:00 19:20 19:25

20.00 20:15

Commissario Laurenti - Gib jedem seinen eigenen Tod Das Wetter im Ersten Das Wort zum Sonntag Ein Goldfisch an der Leine

22.00 22:30 22:43 22:45 23:45

Discovery Channel heute Länderspiegel Menschen - das Magazin hallo deutschland Leute heute heute Weerbericht Unser Charly Das große Sommer-Open-Air mit Marianne & Michael heute-journal Weerbericht das aktuelle sportstudio Der Mann, der niemals aufgibt

17.00 17:05 18:00 19:00

20.00 20:00 21:00 21:30

22.00 22:00 23:00

Dirty jobs: Big animal vet Brainiac Mythbusters: Voice flame extinguisher Mark Williams’ big bangs 5th Gear 5th Gear Hot rod apprentice: Hard shine - ‘57 Chevy Gasser Die Ludolfs

Op tv 33



 



Judith Zilversmit en Anna van der Gaag

VOORVERTONING

South Park

The Dark Knight

Vijf irritante jongetjes die hun buren, leraren, ouders, maar vooral bekende Amerikaanse A-sterren op satirische wijze voor gek zetten. Kyle, Stan, Kenny, Butters en Cartman wonen in een raar bergdorpje in de staat Colorado. Inderdaad: South Park. Al menige beroemdheid, geloof en religieleider is zwaar voor schut gezet en tot waanzin gedreven, waarmee de serie zich al heel wat protesten op de hals heeft gehaald. Deze week is acteur Russell Crowe aan de beurt voor een totale vernedering. In de aflevering Russell Crowe Fightin’ Around the World heeft Crowe een eigen tv-show waarin hij erg van acteren houdt, maar een ding liever doet: onschuldige mensen in elkaar slaan. Uiteraard een parodie op het verhitte temperament en de woede-uitbarstingen van Crowe naar fo-

Batman komt er weer aan. Rond de opvolger van Batman Begins uit 2005 is al veel publiciteit geweest. Zo overleed een lid van het stuntteam toen hij tijdens een ‘test run’ met een auto tegen een boom reed. En de beroemde Hollywood-acteur Heath Ledger overleed nadat de opnames van The Dark Knight waren afgerond. Geruchten gingen al snel dat Ledger doordraaide van zijn rol als The Joker. Ledger zou zo in zijn rol zijn opgegaan dat hij bijna waanzinnig was geworden. In werkelijkheid stierf hij na het nemen van een aantal op recept verkregen medicijnen, die een acute vergiftiging veroorzaakten. Die had hij gekregen voor de slapeloosheid waar hij aan leed na de opnames van de

tografen en onschuldige fans in het echte leven. Het commentaar van de acteur zelf: het zijn grappige jongens en ik hoop dat ze doorgaan waar ze mee bezig zijn. Advies: Kijken. Je moet wel tegen scheldkannonades kunnen. Op tv: elke dag 20:50 uur en 0:45 uur, vrijdag: 00:30 uur, Comedy Central

film. Veel mysterie rond deze trieste gebeurtenissen. Maar een ding is zeker: Ledger als The Joker is zeer overtuigend. Zelfs de allerstoerste bad guy krijgt de kriebels van dit personage. Batman wordt opnieuw gespeeld door Christian Bale en de regisseur is opnieuw Christopher Nolan. Het plot: Batman en Lt. James Gordon sluiten een samenwerkingsverband met de nieuw aangewezen officier van justitie Harvey Dent. Op deze manier proberen ze de nieuwste vijand te stoppen; The Joker. Een meedogenloze moordenaar met een vreemd soort humor. Advies: Kijken. Goed acteerwerk; spektakel, spanning en sensatie gegarandeerd. In de bioscoop: 24 juli

Zondag Nederland 1

17.00 17:05 18:00 19:05

20.00

20:00 20:35 21:35 21:40

22.00

22:40 23:00 23:50

NOS Studio Sportzomer NOS Studio Sport Spoed NOS: EK Voetbal: Voorbeschouwing Finale NOS: EK Voetbal: Finale NOS: EK Voetbal: Wedstrijdanalyse NOS: EK Voetbal: Finale NOS: EK Voetbal: Nabeschouwing en bekeruitreiking NOS Studio Sportzomer NOS Journaal

RTL7

17.00 17:30 18:00 18:30 19:00 19:30 19:55

20.00

20:00 20:30

22.00

22:40

17:15 18:00 18:10 18:30 19:00 19:50

20.00 20:10 20:15 21:25

22.00 22:15 23:10 23:30 23:35

17.00 17:03 17:10 17:55 18:55 19:25

20.00

20:00 20:20

22.00

22:00 22:30 22:40 23:20

RTL Autowereld Gek op wielen RTL Transportwereld Stom, stommer, stomst! RTL Nieuws RTL Weer RTL GP: Transorientale rally City Slickers Last man standing

17.00 17:00 18:00 19:00

20.00 20:30 21:30

22.00 22:30 22:45 22:50

Vlaanderen vakantieland Het journaal De rode loper Gentse waterzooi Het journaal - Sportweekend 1000 zonnen Het weer Fata Morgana Witse Beste vrienden Het journaal laat Het weer De zevende dag

ARD 17:00 17:03 17:30 18:00 18:30 18:49 18:50

20.00 20:00 20:15

22.00 23:30

NOS Journaal KRO Detectives: Midsomer murders De vloer op NOS Journaal Kruispunt Bezieling

17.00 17:00 17:20 17:45 18:20 18:35 18:45 18:55 19:20 19:45

20.00 20:00 20:10 20:55 21:55

22.00

Droomhuis in de zon De grote verhuizing De 25 grootste verbouwingen aller tijden Wegmisbruikers De smaakpolitie Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Reportage: De Sperminator

Hier is Ian Doug in het Disneyfestival De ongelofelijke avonturen van Kika & Bob Stafari Oggy en de kakkerlakken De drie vrienden en Jerry Flight 29 down The lost treasure of Fiji Disney classic cartoons Het journaal Panorama Mountain Tussenland

Tagesschau Voetbal: Euro 2008 UEFA Fußball-Europameisterschaft 2008 Österreich/Schweiz: Waldis EM-Club

17.00 17:00 17:10 18:00 18:30 19:00 19:10 19:30

20.00 20:15 21:45

22.00 22:00 23:40

17.00 17:05 17:07 17:20 17:45 18:15 18:45 18:59 19:00 19:01 19:50

20.00

20:40

22.00

22:40 23:20 23:55

Zoo Cup Z@ppSport EK special Turks voor beginners Turks voor beginners Do Re WIE? NOS Jeugdjournaal Nederland 3 Socutera: Leprastichting Veronica Mars Veronica Mars A river runs through it

17.00 17:40 18:40 19:35

20.00

20:30 21:25

22.00

22:20 23:15

17:30 18:15 19:05 19:35

20.00 20:00 20:25 20:35 21:00 21:30

22.00 22:00 22:30 23:20 23:50

17.00 17:00 18:00 18:10 18:50 19:00

20.00

20:00 20:30 21:30

22.00

22:45 23:45

RTL 5 Jong geleerd RTL Nieuws Life & cooking Sponsor Bingo Loterij: De winnaars Achmea Kennisquiz Nederland vertrekt Baantjer Laat ze maar lachen

Das Traumschiff: Namibia heute-journal Inspector Barnaby: Der Würger von Raven’s Wood ZDF-History

17.00 17:05 18:00 18:30 19:00

20.00 20:00 21:00

22.00 22:00 23:00

17:00 17:30 18:30 19:30

20.00 20:30

22.00 22:35 23:35

Opening soon Huisdokter Project Catwalk Coleen’s real women The secret of my succes Joling & Gordon over de vloer Opening soon

Baby’s wil is wet RTL Nieuws

Veronica Model in 1 dag Charmed October Road Ghost whisperer Medium Law & Order: Special Victims Unit Wimbledon update

Fairly odd parents: Feeën idool Unfabulous: The best trip ever Icarly Drake & Josh Scrubs The world stands up Family guy The office US The IT Crowd After you’ve gone No Angels Carpoolers Frasier

17.00 17:05 17:30 18:00

20.00 20:30 21:30 21:40

22.00 22:55

The suite life of Zack and Cody Galactik Football Maverick

17:25 17:55 18:25 19:00 19:30 19:55

20.00 23:00 23:20

22.00 23:00 23:20 23:50

17.00 17:00 17:30 18:30 19:30

20.00

20:30 21:30

Queen of the damned

22:30

BBC1

17.00

RTL 8

8 Mile Hotshots: EK Lingerie 8 Mile

22.00

DVD today Van etter tot engel De zwaan: Extreme makeover De perfecte partner?! Missing Missing My little eye

BBC2 ‘Allo ‘allo! Keeping up appearances Songs of praise Last of the summer wine Nieuws en weerbericht Voetbal: Euro 2008 Nieuws en weerbericht Commercial breakdown with Jimmy Carr Nieuws en weerbericht Match of the day 2 Bedazzled

Discovery Channel heute ZDF SPORTreportage ML Mona Lisa ZDF.reportage heute Berlin direkt ZDF Expedition

17.00

Dit was het nieuws Cabaret & co Stupid science

Comedy Central

17.00

RTL 4

Lichtpunt

ZDF Tagesschau W wie Wissen Gott und die Welt: Dem Leben die Stirn bieten - Vom Glück und Leid des Älterwerdens Lindenstraße Bericht aus Berlin Ein Platz an der Sonne UEFA Fußball-Europameisterschaft 2008 Österreich/Schweiz

Nederland 3

Net 5

Canvas

23:20

17.00

Socutera: Leprastichting 7th Heaven Derrick Joris Pakketservice 30 Hoog

SBS 6

Eén

17.00

Nederland 2

Die Ludolfs How it’s made How it’s made American chopper: Australia Mythbusters: Birds in a truck Survivorman: African plains

Ultimate survival: Siberia Future weapons: Guns

30 Hoog Nederland 2, 19.25 uur

17.00 18:00 19:40

20.00 20:10 20:35 21:00

22.00 22:00 23:00 23:45

Glastonbury 2008 Wild Meerkat manor Meerkat manor Top gear Jeremy Clarkson: Greatest raid of all time The Graham Norton show Glastonbury 2008

Uitwaaien in Katwijk De stad als bron van inspiratie!

Bezoek onze 19 steden, 57 straten en ruim 870 winkels op nlstreets.nl

Uitgelicht

Een stukje rust in Katwijk Als je over Katwijk praat, maak je al snel van alles een verkleinwoord. Hoe kan dat ook bijna anders. Het dorpje is zo lief dat je bijna de hele tijd ‘ahhh’ wilt zeggen. Op het heerlijke strand kun je fantastische wandelingen maken. Maar ook voor fietstochten is Katwijk heel geschikt. Wil je gewoon genieten van de zon, of even uitrusten na lichamelijke inspanning; er zijn genoeg terWil je een dagje helemaal tot jezelf rassen en goede strandpaviljoens om te komen of met de kinderen erop uit? ontspannen. Dan is Katwijk een heel goede optie. Het superschattige kleine dorpje werkt Loop anders ook even door het centrum, al vanaf de eerste seconde rustgevend. waar je echt leuk kunt winkelen. Wat Wat je hier voelt is nog de ouderwetse wil je nog meer. Ga er eens even lekker ‘feel’ van een dorp. Iedereen kent elkaar, uit, naar Katwijk. BENNY’S BEACH INN Boulevard 1 iedereen is aardig en gastvrij. Ideaal Benny’s Beach Inn is een gezellige stranddus om zonder zorgen een hele dag tent waar je tijdens een dagje aan het Tekst: Myrthe van der Wolf naartoe te gaan. We hebben het er al vaker over gehad dat je voor een fijn strand niet perse naar het buitenland hoeft. Ons eigen land heeft op dat gebied ook zoveel fijns te bieden! En het mooie van de Nederlandse stranden is dat er voor ieder wat wils is. Neem nou Katwijk aan Zee, een geweldig stuk strand waar je vooral rust vindt.

Ondernemers aan het woord… Vader Isaac en zoon Michel Schaddé van Dooren

strand optimaal kunt genieten. Het vriendelijke personeel zorgt ervoor dat je hier heerlijk kan ontspannen en genieten van een hapje en een drankje. Het restaurant heeft een gezellige uitstraling met rieten stoelen en sfeervolle tafeltjes, en voert een

van strandpaviljoen Het Wantveld “Wij zijn heel erg trots op ons paviljoen, maar vooral ook op ons nieuwste project: ‘Logeren aan Zee’. Dat hebben we echt samen opgezet en sinds ongeveer vier weken staat het allemaal: tien bungalows op het strand die mensen kunnen huren voor een weekend, midweek of week. De huisjes zijn voorzien van alle gemakken, je kunt er met minstens vijf mensen slapen en je hebt zonder twijfel de mooiste voortuin die je maar kunt bedenken, want je wordt praktisch óp het strand wakker. Wat wil je nog meer? De huisjes staan naast het paviljoen, en die bestaat inmiddels al bijna zestien jaar. Ooit was er een idee om iets van een café te beginnen en dat mondde uit in de kans om dit pavil-

joen te kopen. Het is een heel ander leven, daar moet je wel echt voor kiezen. Je bent altijd aan het werk, het ene moment in de keuken, het andere moment sta je de boel uit te graven in het zand. Natuurlijk kun je op het gegeven moment mensen gaan aannemen, maar het veelzijdige blijft. Je bent alles tegelijk als je een strandtent hebt. Heerlijk is het. We hebben hier geprobeerd de sfeer van een huiskamer te creëren, waar mensen zich echt fijn en op hun gemak voelen. Dit gaat nog jaren door ja, vooral omdat dit paviljoen over wordt genomen door de nieuwe generatie. Er ligt er zelfs al een in de wieg, wie weet is dat de volgende.” Tekst en foto: Myrthe van der Wolf

zeer uitgebreide menukaart met onder meer ontbijt, broodje Benny, broodje hete kip, diverse salades, visgerechten en vleesgerechten. Tevens is het ook de ideale plek voor het houden van bedrijfsfeesten, bruiloften en feestavonden. Maar ook voor het huren van strandhuisjes, ligstoelen en windschermen kan je hier terecht. Zo wordt je dagje aan het strand een geweldige ervaring. DE ZEESTER Boulevard 3 Bij strandpaviljoen De Zeester kun je optimaal van genieten van zon, zee, en strand. Het paviljoen is voorzien van alle faciliteiten. Ook met minder weer is het prima vertoeven. De relaxte, ‘loungy’ sfeer zorgt ervoor dat je het urenlang volhoud tussen het gemengde publiek. De uitgebreide menukaart is zeer divers en zowel binnen

STRANDHUISJES WANTVELD Strandvak 17

STRANDPAVILJOEN WILLY ZUID Boulevard 175b

Voor wie wil logeren aan zee zijn er 10 unieke strandbungalows te huur, voor een korte of langere vakantie. Deze ruime strandbungalows zijn modern maar toch knus ingericht. De bungalows worden verhuurd voor verblijf van max. 5 personen en zijn van alle gemakken voorzien. Stelt u zich eens voor... ‘s Ochtends wakker worden door het ruisen van de zee. Lekker ontspannen een bakje koffie op uw bank met uitzicht over de Noordzee. Of mis-

De sfeer in dit strandpaviljoen is gemoedelijk, vriendelijk en gezellig, maar bovenal heeft het een rustgevende uitstraling, waardoor je optimaal kunt genieten van je verblijf op het strand. Je kan hier terecht voor een lunch, diner, barbecue, maar ook gewoon voor een drankje na een lange strandwandeling. Bij Willy Zuid is aan iedereen gedacht! Het ruime terras is rol-

schien even lekker ontbijten bij het naastgelegen strandpaviljoen ‘het Wantveld’. Na een lekker dagje strand, niet in de file naar huis, maar bijkomen op het terras. Het kan allemaal.

STRANDPAVILJOEN ’T CENTRUM Boulevard 11 Strandpaviljoen ‘t Centrum biedt een prachtige plek aan het strand, waar je aan kunt schuiven voor een hapje of alleen een drankje. Ze voeren een uitgebreide menukaart met heerlijke gerechten voor zowel lunch en diner. Niet alleen de dressings, maar ook de kruidenboter, de tapenade en

We vonden bezoeker Greet de Best “Ik heb tot voor twee jaar terug jarenlang in Katwijk aan Zee gewoond. Heerlijk vond ik dat, de zee zo dichtbij. Nu woon ik aan Katwijk aan de

Rijn, maar kom hier zo vaak mogelijk terug. Ik mis de zee namelijk, die is zo bijzonder. De zee is elke dag anders. Een bos bijvoorbeeld, oogt elke dat hetzelfde, maar de zee verrast je elke dag. Dat is ongelofelijk mooi. Als je aan zee bent, raak

je alle spanning kwijt. Ik ben therapeut en vraag mijn cliënten bijvoorbeeld vaak om een wandeling over het strand te gaan maken en een leeg blikje mee te nemen. Dat lege blikje moeten ze dan voor zich uit schoppen. Iedereen moet eigenlijk minstens een keer per dag een goede strandwandeling maken. Je staat er van te kijken wat dat met je doet, de rust die je vindt, alle spanning glijdt van je af. Katwijk is sowieso al heel rustig, dat vind ik erg prettig. Je hebt hier niet van die uitgaansdingen enzo, maar dat houdt de sfeer heel fijn en vriendelijk. Het is gewoon een gemoedelijke familiebadplaats waar ik zo lang ik kan vaak naartoe zal gaan.” Tekst & foto: Myrthe van der Wolf

als buiten te gebruiken. Strandpaviljoen De Zeester biedt je alle ruimte om van je trouwfeest, bedrijfsuitje, presentatie of verjaardag een geslaagde dag of avond te maken. Ze beschikken over de mogelijkheid om binnen te barbecuen en het gehele paviljoen is centraal verwarmd.

parfait komen uit de eigen keuken, en ze werken hier alleen met dagverse producten. Natuurlijk is het hier prima toeven op warme zomerdagen, maar door de openhaard en verwarming kun je er ook op minder mooie dagen prima terecht. Zo kun je hier optimaal genieten van de gezellige sfeer, de lekkere gerechten en natuurlijk van het strand.

stoeltoegankelijk en voor de kleintjes is er een leuke kinderspeelplaats zodat papa en mama heerlijk kunnen genieten. Zelfs aan de hondjes is gedacht! Zolang de hond keurig is aangelijnd is hij van harte welkom en staat er een lekkere bak vers water klaar. Na 18.00 uur en de gehele zondag gratis parkeren, verhuur van stoelen, ligbedden, parasols en windschermen. Ook verhuur van Strandhuisjes via de website www.willyzuid.nl Slapen op het strand, een droom die uitkomt…. VISRESTAURANT KW106 Boulevard 141 Dit grote visrestaurant en strandpaviljoen heeft een uitstekende keuken. Je vind hier een zeer uitgebreide menukaart met heerlijke vis- en seizoensgerechten. De inrichting van de zaak is een mix van modern en vintage met een zeer luxe uitstraling en daarin kan een kreeftenbak natuurlijk niet ontbreken. De vis wordt zelf ingekocht op de visafslag en het brood komt van de ambachtelijke bakker. Deze chefkok werkt alleen met verse producten en bereid er

dan de meest heerlijke gerechten van. Natuurlijk hebben ze een prachtig wijnaanbod, bij ieder gerecht een passende wijn. Niet voor niets komen mensen hier graag nog eens terug.

Werken bij NLstreets? Kijk op www.nlstreets.nl/NL/jobs

Wij zoeken ambitieuze Redacteur

(full time)



 



Untitled (Jeune homme, jeune fille. After Picabia), 2007

Scene 35

Untitled (To the heart of our existence), 2006

Untitled (When you read, you’ll judge) #1, #2, 2006

Doing a free style Aynouk Tan SCENE ZET WEKELIJKS DE SPOTLIGHTS OP WAT ER BROEIT IN DE GROTE STAD

W

ie puzzelen prefereert boven oplossingen, chaos boven orde, is bij Marijn van Kreij (29) aan het goede adres. Zijn kunst laat je letterlijk achter in het donker, zoals in een werk uit 2006: We’re All Just Fumbling In The Dark schrijft hij naast een zwart vierkant vel. ‘In mijn werk maak ik gebruik van tegenstellingen: taal versus beeld bijvoorbeeld, maar ook grappig tegenover ernstig.’ Na het winnen van de prestigieuze Uriôt Prize, een prijs die kunstenaars in staat stelt hun werk te publiceren, brengt hij deze maand het boek O Let It Be uit. Net zoals zijn installaties en video’s staan ook zijn tekeningen, foto’s en collages

Ik speel met citaten tot er een interessante combinatie ontstaat

in het boek bol van poëtische observaties: over het leven, de liefde, dromen en wensen. The Least We Can Do Is Wave To Each Other staat er op een zandkleurig papier naast een print van een golf. Doing A Free Style zet hij in een vierkant vlak. Baby, You Make me Wish I had Three Hands schrijft hij in potlood op een kanariegeel papier. Van Kreij: ‘Quotes, teksten uit liedjes, zinnen uit films schrijf ik op, ik speel ermee tot er een interessante combinatie ontstaat.’ Hij herhaalt ze en plaatst ze in verschillende contexten. O Let It Be verwijst bijvoorbeeld naar het nummer van de Beatles. ‘Je hebt er een bepaalde associatie bij. Die neem je mee naar mijn werk. Ik plaats de woorden in een nieuw kader; naast een foto of een andere tekst. Je wordt je bewust van je eigen interpretatie. De vraag is wat die woorden nu eigenlijk voor je betekenen.’ p Van 21 september t/m 2 november 2008 is werk van Marijn van Kreij te zien in het Stedelijk Museum Bureau Amsterdam. O Let It Be kost € 18,00 is verkrijgbaar via www.rijksakademie.nl/winkel. Kijk voor meer informatie op www. smba.nl en www.marijnvankreij.nl.

Cover van ‘O Let It Be’.

met in de Nederlandse versie de stemmen van o.a.

Edwin Evers, Yolanthe Cabau van Kasbergen, Rik Felderhof, Jörgen Raymann, Froukje de Both, Thom Hoffman