V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G -4-
voorlopige reisplanning (wijzigingen voorbehouden)
woensdag 6 oktober schiphol→Liverpool-LPL→Manchester→
Northern Quarter
09:10
vertrek Easyjet vluchtnummer 7002 vanaf Amsterdam Schiphol
09:30
(lokale tijd) aankomst Easyjet op Liverpool John Lennon Airport
10:30
vertrek Terravision Coach bus naar hotel in Manchester
11:45
aankomst en inchecken hotel in Manchester
12:00
bezoeken van CUBE (Centre for the Understanding of the Built Environment)
12:45
lunchtijd
14:00
bezichtigen Millenium Quarter met Exchange Squareen Urbis wandelen naar Picadilly Garden, paviljoen Tandao Ando
16:00
bezoek aan de wijk: Northern Quarter
18:00
einde dagprogramma
donderdag 7 oktober Manchester: Castefield → Ancoats→ New Islington→Spinningfields(?) 08:30
“Castlefield heritage trail” bezoek aan de wijk Castlefield
12:00
lunch bij Great Nortnern Warehouse Square
13:15
Manchester Central Library
14:00
bezoek aan de wijk Ancoats
15:45
bezoek nieuwbouwlocatie Ancoats/New Islington
17:00
Picadilly Basin
18:00
terug naar hotel
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G -5-
vrijdag 8 oktober Manchester/Salford: Chimney Pop Park→ Salford Quays→Liverpool 08:00
check out hotel. (bagage bewaren tot
08:30
vertrek met Manchester Metro Link naar Langworthy Station
09:00
aankomst Langworthy Station en wandelen naar Chimney Pot Park
09:10
bezichtiging wijk Chimney Pot Park
10:10
wandelen naar The Lowry/ Salford Quays
10:40
aankomst bij de Salford Quays
11:00
bezoek Imperial War Museum North
12:30
wandelen en Lunch in IWMN of elders in de Salford Quays
14:00
vertrek met metro naar hotel
15:00
bagage pakken bij hotel
15:45
vertrek per trein naar Liverpool
16:48
aankomst in Liverpool station Lime Street
17:15
stop bij the Bluecoats Art Centre
18:30
Check in Hotel
19:30
Dinertijd in de Albert Dock
15:00)
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G -6-
zaterdag 9 oktober Liverpool Heritage walk→Lpool 1→Albert Dock→Mann Island-Pier Head→ “the Ropewalks” Ochtendprogramma: “Liverpool Heritage Walk” wandeling door het centrum Liverpool 1 Albert Dock Liverpool Tate Gallery Middag programma: Man Island Museum of Liverpool Pierhead “the Ropewalks” wijk nabij Duke Street en Bold Street.
zondag 10 oktober Birkenhead→Port Sunlight→harbour tour→LPL airport→ Schiphol AMS 08:00
check-out Hotel (bagage bewaren hotel) Moorfields Station met de installatie “Turning the Place Over” van Richard Wilson Met Merseyrail Wirral line naar Birkenhead Green Lane Bezoek aan “Green Lane Triangle” van Biq architecten met de Merseyrail Wirral line verder naar Port Sunlight bezoek aan tuindorp Port Sunlight met de Merseyrail Wirral line terug naar Birkenhead Ferry terminal veerboot over de River Mersey naar Pier Head Liverpool
13:00
lunchtijd
14:00
vrije tijd
16:30
vertrek naar Arriva Bushalte Paradise Street Interchange
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G -7-
17:05
vertrek Arriva 500 bus naar Liverpool John Lennon Airport
17:30
aankomst Arriva 500 bij Liverpool John Lennon Airport
19:15
Vertrek Easyjet vluchtnummer 7011
21:30
aankomst l Amsterdam Schiphol Airport (local time)
EINDE EXCURSIE
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G -8-
Omgevingskaart Liverpool – Manchester
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G -9-
Manchester / City Centre http://en.wikipedia.org/wiki/Manchester Video: http://www.visitmanchester.com/#/articles/video/manchester-architecture-tour.aspx http://www.youtube.com/watch?v=9Udmc8Xh3ok&feature=related
central library architect E. Vincent Harris 1930-34.
http://en.wikipedia.org/wiki/Manchester_Central_Library
Voormalig Great Northern railway Warehouserailway warehouse
Tandao Ando Pavilion Picadilly Gardens
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Great_Northern_Warehouse http://www.thegreatnorthern.com/
http://en.wikipedia.org/wiki/Piccadilly_Gardens
http://www.urbis.org.uk/ Urbis manchester Museum by arch Ian Simpson Een bijzondere herontwikkeling in het noordelijke centrum is mogelijk gemaakt door IRA autobomaanslag in 1996.
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 10 -
Manchester / Northern Quarter http://en.wikipedia.org/wiki/Northern_Quarter_(Manchester) Video: http://www.visitmanchester.com/#/articles/video/northern-quarter-tour.aspx Het gebied dat nu bekend staat als het Northern Quarter was eens een bloeiende wijk met bedrijven, woningen en recreatieruimte, die in de jaren zeventig ernstig in verval raakte. Toch bleek het gebied door zijn centrale ligging en de vele leegstaande gebouwen met betrekkelijk lage huren aantrekkelijk voor mensen in Manchesters bloeiende popcultuurscène. In de diverse muziekscenes van Manchester in de jaren zeventig bloeiden allerlei ondernemingen rond de popcultuur op, wat er toe leidde dat het Northern Quarter in bezit werd genomen door gelijkgestemde vernieuwers.Uit de doe-het-zelfmentaliteit van de scène van vooral de punkmuziek, kwam niet alleen een heel scala van ondernemingsactiviteiten voort maar ook een unieke culturele identiteit voor de stad. Het Northern Quarter is nu stevig gevestigd als een levendige culturele wijk. Er zijn enkele alternatieve winkelruimten voor voornamelijk populaire muziek en alternatieve mode, maar ook hippe bars en nachtclubs en bedrijfsruimten voor culturele ondernemingen (voornamelijk gericht op muziek, mode, grafisch ontwerp en nieuwe media) De wijk is ook in trek als alternatieve woonwijk vanwege de vele victoriaanse gebouwen uit de textielltijd die tot woningen zijn verbouwd. (uittreksel van Comeback Cities)
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 11 -
Manchester / Ancoats Urban Village http://en.wikipedia.org/wiki/Ancoats Ancoats wordt wel de eerste industriële suburb genoemd. De wijk beschikt over één van de grootste concentraties cultureel erfgoed in Manchester.160 jaar geleden werd de wijk ‘Ancoats’ al genoemd door Friedrich Engels in zijn boek ‘De toestand van de arbeidersklasse in Engeland’, vooral vanwege de slechte woon- en werkomstandigheden. In de jaren 70 probeerde de stad deze verpauperde wijk uit het slop te trekken. Er werd een ‘estate’ gebouwd, de ‘Cardroom’, waar in 1978 de eerste huurders in trokken. ‘Ancoats’ had in die tijd te kampen met vele lastige sociale kwesties. Tussen 1966 en 1972 verdween meer dan 30% van de handmatige productie in de stad Manchester. Dit leidde tot een ongekend hoge werkloosheid. Na de sluiting van de verouderde fabrieken konden de goedkoop gebouwde Victoriaanse ‘terraces’ worden geherstructureerd. In 1989 werd ‘Ancoats’ aangewezen als ‘conservation area’. Kort geleden is ‘Ancoats’ genomineerd voor Plaatsing op de werelderfgoedlijst. De ‘Ancoats Urban Village Company’ is een bedrijf zonder winstoogmerk opgericht om Ancoats Urban Village te promoten en verder te ontwikkelen als een gebied dat gekenmerkt wordt door functiemenging. De wijk is uniek wat betreft architectuur en bestaat voor een groot deel uit industrieel erfgoed. Door de herontwikkeling van de wijk en het opknappen van monumentale panden moet Ancoats een echte ‘urban village’ worden. De ligging van de wijk, op loopafstand van het centrum, kan hieraan bijdragen. In 2006 heeft Ancoats Urban Village de ‘Waterway Renaissance’ prijs gewonnen vanwege het grote aantal gebouwde appartementen geschikt voor gezinnen, de aandacht voor geschiedkundig belangrijke gebouwen en het duurzame ontwerp van de wijk.
Ancoats video: http://www.youtube.com/watch?v=Afv2-aWXkgo
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 12 -
Manchester / Ancoats - New Islington http://www.newislington.co.uk/news/archive/ http://www.youtube.com/watch?v=5qVhqX8ApRY&feature=related
‘Urban Splash’ is een private ontwikkelaar die een belangrijke rol speelt in de herstructurering van Britse steden. Het bedrijf is opgericht in 1993 door Tom Bloxham en Jonathan Falkingham die vonden dat veel historische en verlaten industriële gebouwen omgevormd konden worden tot aantrekkelijke,gemengde en interessante locaties. In het gebied in Ancoats waar ‘Urban Splash’ actief is, New Islington, gaat het erom dat er een nieuwe omgeving wordt gecreëerd voor zowel de achtergestelde gemeenschap als voor nieuwe welvarende inwoners. Het is de bedoeling dat de oude gemeenschap behouden wordt maar dat tegelijkertijd ook nieuwe duurdere huizen gebouwd worden voor andere doelgroepen. Ook op het gebied van milieu belooft het project vernieuwend te zijn. Het project is door de Britse regering gekozen als een van de ‘Millennium Communities’, die een model vormen voor de wijze waarop Groot Brittannië zijn nieuwe woongebieden zou moeten bouwen. De plannen voor de wijk zijn ambitieus, vooral op het gebied van ‘social mixing’. Het is de bedoeling dat er 1400 nieuwe woningen, een gezondheidscentrum, een basisschool van hoge kwaliteit, een nieuw park met watervoorzieningen, een boomgaard, een gezellige pub, een sjiek Italiaans restaurant, lokale winkels, de beste fish & chips zaak en een restaurant met drie Michelin sterren komen
Urban Splash apartments buiding by Will Alsop http://www.urbansplash.co.uk/
Islington Square FAT architects London http://www.fashionarchitecturetaste.com/2006/11/islington_square_1.html
New Islington
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 13 -
Manchester / Castlefield http://en.wikipedia.org/wiki/Castlefield Video: http://www.youtube.com/watch?v=OTLc7OXJ6J4&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=JN847xmZ_TU
Aan de zuidwest kant van het centrum ligt Castlefield, een gebied, dat als eerste ter wereld de status van “stedelijk erfgoedpark” kreeg toegekend vanwege de overvloed aan goed bewaarde industriële gebouwen,. Kannalen en oude spoorbruggen. Castlefield is een succesverhaal gebleken als het gaat om stadsvernieuwing in een combinatie van historische industriële gebouwen en infrastructuur met spannende hedendaagse architectuur. Met zijn geslaagde mix van woningbouw, werkruimten voor de kenniseconomie en faciliteiten voor cultuur en vrijetijdsbesteding is het aan het water gelegen Castlefield in de zomermaanden het strand van Manchester. Dankzij de grote openbare ruimten, waaronder een arena voor openluchtevenementen vindt er in Castelfield een aantal festivals plaats. (uittreksel van Comeback Cities)
Het gerestaureerde Restored Merchants' Warehouse Met er achter het Middle Warehouse http://www.princes-regeneration.org/bestpractice/castfield.htm
Castlefield is een verstrengeling van waterwegen en spoorwegen.
Moho, Castlefield, Manchester Shedkm architects http://www.shedkm.co.uk/
vlakbij Castlefield The Beetham (Hilton)Tower http://www.beethamtower.org/
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 14 -
Salford Quays (zuid west van
Manchester)
http://en.wikipedia.org/wiki/Salford_Quays
Salford Quays is een gebied in Gemeente Salford in Greater Manchester, bij het einde van het Manchester Ship Canal. Na de sluiting van de Manchester Docks in 1982 werd dit gebied een van de eerste en grootste stedelijke regeneratieprojecten in het Verenigd Koninkrijk. In 2007 is de BBC begonnen met de bouw van een nieuwe Media City op pier 9, waardoor een aantal Londense departementen verhuizen naar Manchester (Salford) Naast de BBC huisvest het gebied residentiële appartementen,het Lowry theater en het Imperial War Museum North van Daniel Libeskind.
Imperial War museum North by Daniel Libeskind http://north.iwm.org.uk/ http://en.wikipedia.org/wiki/Imperial_War_Museum_North
Lowry Theatre by Michael Wilford and Architects http://www.thelowry.com/
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 15 -
Salford Chimney Pot Park (west van
Manchester)
Een zeer interessante herontwikkeling van een wijk met oude Victoriaanse rijtjeshuizen door Shedkm architects en Urban Splash http://www.urbansplash.co.uk/chimneypotpark/ http://www.cabe.org.uk/case-studies/chimney-pot-park youtube: http://www.youtube.com/watch?v=GBGKeHIq4Cw
Google streetview Chimney Pot Park
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 16 -
Liverpool Zie ook archifilm
http://www.liverpoolarchitecture.com/tours/flash/index.html
The neo-classical St George's Hall, Lime Street
Picton Reading room, William Brown Street
e ste Liverpool was op zijn hoogtepunt rond de wisseling van de 19 en 20 eeuw. Als centrale haven en -handelsstad van het British Empire, wilde men dit ook zelfbewust aan de wereld laten zien. De handelaren, reders, verzekeraarsen ook de overheden lieten hun rijkdom en macht spiegelen in de Grieks klassieke stijl van gebouwen en openbare ruimten in de stad. Hun kantoren, pakhuizen en havens waren destijds de aller-modernste en het meest vooruitstrevend ter wereld.
Pier Head met “The three Graces”
India Buildings, Water Street
Na de tweede wereld oorlog ging het economische tij langzaam naar beneden en dit versnelde in een rap tempo in de jaren zeventig. De docks nabij het centrum werden verlaten evenals vele magazijnen en kantoorruimten. Er kwam massawerkloosheid en 30% van de bevolking vertrok uit de stad. Het dieptepunt bereikte de stad in 1981 met in de straten van het centrum de beruchte Toxteth Riots. De eerste glorie van een nieuwe toekomst kwam in 1986 met het restaureren van het Albert Dock en de vestiging van de Tate Gallery in dit dok in 1988. Het succes van Albert Dock stimuleerde de stad om ook op andere plaatsen de stad met grootschalige projecten te regenereren.
Albert Dock & Tate Gallery by james Stirling
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 17 -
Liverpool One
In maart 2000 sloten de gemeente Liverpool en de Londense ontwikkelaar Grosvenor een overeenkomst voor de herontwikkeling van het verpauperde gebied rond Paradise Street, gelegen aan de rand van de binnenstad. In dit gebied zijn hoofdzakelijk winkels bedacht, die een toevoeging zijn op het bestaande winkelareaal in de oude binnenstad. Opvallend kenmerk van Liverpool One is,dat het een wirwar van straten met gebouwen is in plaats van een ‘shopping mall’. Dit maakt het mogelijk het nieuwe winkelareaal effectief te verknopen met de binnenstad, de waterkant en het uitgaansgebied van de Rope Walks. Met Liverpool One probeert de stad haar reputatie als ‘city of architectural excellence and innovation’ te vestigen…… Maar de samenwerking met de private projectontwikkeling betekende tegelijk ook een verlies aan vrije publieke ruimten in het centrum van de stad.
Waterfront Mann Island en Pier Head Niet alle recente projecten zijn goed van de grond gekomen. Hoewel het lange stedelijke waterfront van Liverpool met bouwmassa en landmarks volgens velen reeds helemaal evenwichtig en `af` was met mooie klassieke Griekse verhoudingen, moest en zou er een grootschalige toevoeging moeten komen als teken van de nieuwe optimistische tijd. Daarom wilde men maar al te graag een vierde Gratie bouwen naast de drie historisch landmarks op Pier Head: the Three Graces,. Men verkeek zich echter behoorlijk op het feit dat, hoewel Liverpool succesvol gereanimeerd was, de stad niet meer de grote economische macht had als honderd jaar geleden. Het kolossale waterfrontverpestende project `The Cloud` van architect Wil Alsup was een maat te groot voor de stad en werd tot algemene vreugde van de gewone man geannuleerd. Een meer bescheiden herontwikkeling op Mann Island en Pier Head vond daarop plaats.
`The Cloud` is gelukkig niet uitgevoerd.
De huidige ontwikkeling van Mann Island en Pier Head
Op Mann Island zijn nu appartementen, winkels en een museum gerealiseerd. Het Museum is van het Deense architectenbureau 3XN (Nielsen)
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 18 -
Mann Island Nieuwe residentiële woningen
Museum of Liverpool door de Deense 3XN architecten http://www.3xn.dk
Overige projecten Liverpool Ropewalks Regeneratie van een centrum wijk
In de Ropewalks wijk aan de zuidkant van Liverpool One slaagden kleinschalige, locale ontwikkelaars als Urban Splash en The Betham Organization en Shedkm architects er in nieuwe markten aan te boren, waarbij appartementen in opgelapte magazijnhuizen en nieuwe horeca en ateliers in voormalige industriële gebouwen.Er kwam een groeiende interesse in stedelijke en industriële erfgoed en een bewustwording van enkele unieke en waardevolle eigenschappen van het post industriële Liverpool. Bluecoats uitbreding cultuurcemtrum door Rotterdamse architecten http://www.biqstad.nl/home.php
Uit een achttiende-eeuws schoolgebouw in Liverpool groeide een cultuurcentrum waar de kunsten zowel worden genoten als gemaakt. Voor het ontwerp van de nieuwe vleugel bouwde het Rotterdamse bureau biq stadsontwerp voort op de oudbouw. Zo heeft de uitbreiding, met nieuwe tentoonstellings- en theaterzalen, hetzelfde maatsysteem als het bestaande gebouw. Om imitatie te voorkomen, contrasteert het metselwerk van de uitbreiding met het oorspronkelijke materiaalgebruik. Dankzij een uitgekiend verticaal vervoersysteem (met trappen en liften) is de oude structuur geïntegreerd in de nieuwe en is de toegankelijkheid verbeterd. Door deze ingrepen is de rol van Bluecoat in de stad bestendigd en versterkt.
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 19 -
http://www.biennial.com/ De Liverpool Biennal is ontstaan op initiatief van James Moores in 1998. Het vijfde biënnale festival in 2008 was onderdeel van Liverpool als Europese Culturele Hoofdstad. Het festival bevat vier onderdelen en is verspreid over de stad. De internationale tentoonstelling in FACT (the Foundation for Art and Creative Technology), Tate Liverpool, the Bluecoat en de Open Eye gallery. Het vorige festival in 2008 trok 975.000 bezoekers. Enkele kunstprojecten van eerdere bienales zijn blijvend zoals “Turning the Place Over” van Richard Wilson.
2007 Installatie van Richard Wilson “Turning the Place Over” , bij station Moorfields http://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Wilson_(sculptor) video: http://www.youtube.com/watch?v=DBXwA0gcBm4 Van 18 September t/m 28 November a.s. dus ten tijde van onze excursie is er in de stad de zesde bienale, genaamd “Touched”
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
V E R E N I G I N G
V A N
B O U W K U N S T
T I L B U R G - 20 -
Birkenhead
(Wirral schiereiland tegenover Liverpool)
Green Lane Triangle Nieuw stadsblok met 57 sociale woningen in de forensenstad Birkenhead van Biq stadsontwerp Rotterdam. http://www.biqstad.nl/home.php
Port Sunlight (Wirral schiereiland) Beroemde tuinstad voor de werknemers van de Lever Sunlight fabriek. Het moesten huizen worden 'waarin onze arbeiders kunnen leven en zich op hun gemak kunnen voelen, met tuinen achter en voor'. Port Sunlight, het geesteskind van William Lever, was het eerste echte Engelse tuindorp, waarvan de invloed zich over de gehele westerse wereld zou doen voelen, tot in Oostzaan. Heden ten dage is het een oase van rust en vrede, nog steeds onderhouden door Unilever http://www.portsunlightvillage.com/ http://www.portsunlight.org.uk/ http://en.wikipedia.org/wiki/Port_Sunlight
De Vereniging van Bouwkunst is een vereniging van afgestudeerden aan de Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg
