Update financiële positie. Het toeslagenlabel. Interview met Hans Schrijvers. Magazine I 2010 I Nr. 12. In dit nummer onder meer:

HP Pensioen Magazine I 2010 I Nr. 12

In dit nummer onder meer:

Update financiële positie Het toeslagenlabel Interview met Hans Schrijvers

Dit is een uitgave van het HP Pensioenfonds.

Voorwoord..........................................................................................................3 Financiële positie en dekkingsgraad.......................................................................4 Interview met Henk Splint en Marcel Lasonder . .......................................................6 Samenvatting jaarverslag 2009 .......................................................................... 10 Mogelijke samenwerking met Pensioenfonds EDS................................................... 13 Interview met Hans Schrijvers .............................................................................. 14 Opvolging Peter Prakken..................................................................................... 16 Verslag van de jaarvergadering van HP-NL Senior . ............................................... 17 Uitleg over toeslagentabel en voorwaardelijkheidsverklaring.................................... 18 Overzicht Contactpersonen . ............................................................................... 21 Overzicht behandelde onderwerpen.....................................................................22 English Summary...............................................................................................24

2 I HP Pensioenmagazine

Voorwoord

Op de hoogte Het is een uitdaging voor iedereen: op de hoogte blijven van ‘alle’ informatie. Zowel in je werk als in je persoonlijk leven. Maar natuurlijk ook na je pensionering. In dit nummer van HP Pensioen gaan we die uitdaging weer graag aan: het informeren van alle stakeholders van het Pensioenfonds HP. Van deelnemers tot en met de gepensioneerden. Zodat je op de hoogte bent van de ontwikkelingen. Bijvoorbeeld over de financiële positie van ons pensioenfonds. Hoeveel de meest recente dekkingsgraad bedraagt, hoe het komt dat deze de afgelopen maanden zo sterk gedaald is. Over het hoe en waarom van het toeslagenlabel. Je vindt het allemaal terug in HP Pensioen. Hans Schrijvers vertelt ons als oud HP-er over ‘het businessplan voor je pensioen’. Natuurlijk is pensioen een kwestie van geld, maar zeker als je het financieel goed regelt, is het meer dan dat. Het is genieten van alle activiteiten waarvoor je na je loopbaan volop tijd hebt. We vroegen Hans overigens ook naar zijn reactie op de indexatie van de pensioenuitkeringen. Dat hij op de hoogte is van de spelregels mag bijna geen verrassing heten. Dat maakt de kennis van de spelregels niet minder waardevol. In tegendeel. Daardoor kun je de ontwikkelingen in de juiste context plaatsen. Ook al zouden we natuurlijk veel liever een hogere dekkingsgraad hebben en onverkort de mogelijkheid om de pensioenen te indexeren. Uit de jongste update van de financiële positie blijkt, dat dit vooralsnog zeker niet mogelijk is. In dit magazine gaan we in op de actuele dekkingsgraad. Henk Splint en ondergetekende pleiten in ons interview ervoor om je pensioen in elk geval ook financieel goed te regelen. Ga na wat je op je pensioenleeftijd aan pensioen denkt nodig te hebben. Neem tijdig maatregelen als dat meer is dan je pensioenuitzicht op dit moment. Ons pensioenfonds geeft je de nodige tools voor een dergelijke analyse, zoals de pensioenplanner via YBR en het Uniform Pensioenoverzicht. Maak er gebruik van en laat je zo nodig adviseren. In ons interview gaan we ook in op de rol en de verantwoordelijkheden van het bestuur. Maar ook over de rol van de adviseurs. Op dat moment was nog niet bekend dat ik Peter Prakken als voorzitter zou opvolgen. Hij had het in zijn voorwoord in de vorige HP Pensioen over het teamwork en de betrokkenheid bij het pensioenfonds. Met volle overtuiging sluit ik me daarbij aan. Geen succes zonder kritisch teamwork en teamspirit. De grote betrokkenheid bij het pensioenfonds blijkt ook dit keer weer volop uit de interviews in dit Pensioenmagazine. Daar doen we het voor! Wij zorgen er intussen voor dat je op de hoogte kunt blijven van de ontwikkelingen. Veel leesplezier! Marcel Lasonder Voorzitter Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland

3

Update financiële positie

Vermogen hoger, dekkingsgraad lager da Het vermogen van ons pensioenfonds is sinds eind 2009 aanzienlijk hoger. Toch is de dekkingsgraad sinds eind 2009 afgenomen van 111% tot 106% per 31 juli van dit jaar. Eind augustus dook deze met 98,4% onder het minimum. Vanwege de lagere rente moet het pensioenfonds namelijk meteen meer reserveren om alle toekomstige pensioenen te betalen.

De lagere dekkingsgraad in 3 stappen 1. De dekkingsgraad is de verhouding tussen het vermogen van het pensioenfonds en de verplichtingen van alle toekomstige pensioenuitkeringen. Niet alleen van de lopende pensioenen maar ook van de opgebouwde pensioenen van de deelnemers van wie het pensioen nog moet ingaan. Bij het huidige beleggingsbeleid moeten we volgens De Nederlandsche Bank een buffer hebben van ongeveer 22%. Dat komt neer op een vereiste dekkingsgraad van 122% . 2. Bij de berekening van de verplichtingen mogen pensioenfondsen rekening houden met beleggingsen renteopbrengsten. Als de rente hoger is, dan hoeven pensioenfondsen minder te reserveren voor de verplichtingen. De lagere voorziening voor die verplichting wordt namelijk door de hogere rente goedgemaakt. Als de rente lager is, moeten pensioenfondsen echter meer reserveren. De verplichtingen nemen in dat geval toe. 3. Door de lagere rente in de afgelopen maanden zijn de verplichtingen van het pensioenfonds toegenomen. Daardoor is de dekkingsgraad afgenomen. Ondanks het hogere vermogen. De verplichtingen van het pensioenfonds zijn namelijk in een aantal maanden sneller gestegen dan het vermogen. In het cijferoverzicht is dat goed te zien.


n eind 2009 Ontwikkeling sinds eind 2009

Bij de uitleg over de dekkingsgraad spraken we over de verplichtingen van het pensioenfonds. In pensioentaal heten die verplichtingen ‘Voorziening’. Zoals eerder opgemerkt, zien we in het overzicht een stijging van het vermogen, maar ook van de voorziening (de verplichtingen) en per saldo een afname van de dekkingsgraad ten opzichte van eind 2009.

Onder het minimum van 105% De dekkingsgraad ligt eind augustus onder het minimum van 105% dat DNB hanteert. Onderdeel van het herstelplan van ons pensioenfonds is dat HP gedurende drie jaar € 7,3 miljoen per jaar extra stort, bovenop de normale premie die de onderneming al betaalt. HP maakte in 2009 de eerste storting over van € 7,3 miljoen. Eind september, begin oktober volgt de tweede storting van € 7,3 miljoen.

Vermogen

Voorziening

Dekkingsgraad

december 2009

€ 748.949

€ 675.910

111%

januari 2010

€ 760.093

€ 709.790

107%

februari 2010

€ 772.690

€ 718.340

108%

maart 2010

€ 800.802

€ 721.180

111%

april 2010

€ 814.856

€ 739.870

110%

mei 2010

€ 808.647

€ 782.160

103%

juni 2010

€ 805.410

€ 779.530

103%

juli 2010

€ 811.610

€ 765.900

106%

augustus 2010

€ 863.673

€ 877.580

98%

Kijk regelmatig op www.hp-pensioenfonds.nl voor een update van het nieuws over de dekkingsgraad.

Effect rentedaling in augustus De grote rentedaling in augustus had tot gevolg dat de verplichtingen in één maand tijd met meer dan € 110 miljoen toenamen. Dit kon slechts gedeeltelijk worden gecompenseerd door de toename van het vermogen. We lopen per eind augustus met een dekkingsgraad van ruim 98% dus iets achter op het herstelplan dat uitgaat van 100% per eind augustus 2010. Het bestuur zal dit de komende tijd uiteraard nauwlettend volgen en alle deelnemers en gepensioneerden op de hoogte houden. Via de website, maar mogelijk ook schriftelijk met een persoonlijke brief.

‘HP betaalt volgens het herstelplan € 7,3 miljoen per jaar, gedurende drie jaar. Bovenop de normale bijdrage van HP aan het pensioenfonds’. 5

Nieuw in het bestuur van het pensioenfonds

Gesprek met Marcel La en Henk Splint


sonder Moeilijke tijden voor Onze pensioenregeling wordt door het HP Pensioenfonds uitgevoerd. Het pensioenfondsen Marcel noemde de lagere rente al. “Voor de bestuur daarvan vertegenwoordigt meeste pensioenfondsen is de hoogte van de alle stakeholders die financieel bij rente nog belangrijker dan de ontwikkeling op de Een geringe daling van de rente op het fonds betrokken zijn. Dat zijn niet aandelenmarkten. de kapitaalmarkt heeft al een enorme invloed op de alleen deelnemers en iedereen die verplichtingen en de zogeheten dekkingsgraad van een pensioenfonds”, legt Marcel uit. “Het pensioenfonds een pensioen ontvangt, maar ook berekent die verplichtingen onder andere op grond van de werkgever. HP Pensioen sprak een bepaalde rentestand. Als de rente daalt, dalen niet de directe beleggingsinkomsten maar daarmee begin juli met Henk Splint en Marcel alleen ook de dekkingsgraad.” Henk voegt daaraan toe, Lasonder, die onlangs Klaas Nienhuis dat wij in Nederland voor de pensioenen sparen. “In andere landen is dat niet of veel minder het geval. en Peter Prakken in het bestuur Daar moet de werkende generatie de pensioenen opvolgden. Over de uitdagingen betalen voor de oudere generatie. Door de vergrijzing kan dat gevolgen hebben voor de Euro, maar ook en verantwoordelijkheden. voor de inflatie en dat is weer nadelig voor onze pensioenen.”

Nieuw, maar wel met veel pensioenervaring Henk vertelt dat hij sinds 2002 lid geweest is van de Deelnemersraad en de laatste jaren ook lid van het Verantwoordingsorgaan. Hij hoeft geen seconde na te denken over de vraag waarom hij zich beschikbaar stelde voor het bestuurslidmaatschap: “Pensioen is interessant en de betrokkenheid bij het pensioenfonds maakt je breder. Je leert er namelijk ontzettend veel van. Kennis die overigens ook van pas komt in je werk.” Ook Marcel is bekend met pensioenregelingen. Hij was van 1997 tot 2007 bestuurslid van Stichting Pensioenfonds Unisys, waarvan de laatste jaren als voorzitter. “Ik lees veel over de algemene economische en financiële ontwikkelingen en uiteraard ook over bedrijven. Ik vind dat buitengewoon boeiend. Pensioen is nooit zo sexy geweest, maar dat is de laatste jaren snel veranderd. De daling van de rente bij voorbeeld, heeft niet alleen een grote impact op de pensioenfondsen maar ook op de ondernemingen die de pensioenregeling voor een belangrijk deel betalen.”

Nog niet sexy genoeg Marcel merkt op dat pensioen vaak in het nieuws is, maar dat veel mensen toch nog geen idee hebben hoe hoog hun pensioen straks is. “Ongetwijfeld komt dat ook omdat pensioen best complex is. Het pensioenbewustzijn is in elk geval lang niet altijd voldoende. Mensen denken nog te vaak dat het wel goed zit met hun pensioen. Maar zeker bij wisseling van baan is dat niet vanzelfsprekend.” Henk bevestigt die analyse en wijst erop dat HP altijd goede arbeidsvoorwaarden heeft gehad. Die lijn trekt men ook door naar het HP Pensioen. De pensioenregeling is goed, maar men moet wel attent zijn op zijn het totale pensioenplaatje. Als je vóór of na je HP-loopbaan elders hebt gewerkt, is een goed pensioen niet vanzelfsprekend.” Zowel Henk als Marcel benadrukken daarom dat het belangrijk is dat deelnemers hun jaarlijkse pensioenopgave doornemen en nagaan of het pensioen in hun situatie voldoende is. Zo nodig met behulp van een adviseur. Henk voegt daaraan toe “dat pensioen niet het makkelijkste onderwerp is maar dat het pensioenfonds zijn best doet om het zo duidelijk mogelijk uit te leggen.“

>> 7

>> Wat doet, mag en moet een pensioenfondsbestuur?

Enthousiast over de excedentregeling

Het bestuur van een pensioenfonds is in feite ‘alleen maar’ de uitvoerder van de pensioenregeling. Wat de HP Pensioenregeling biedt, is een zaak van overleg tussen HP en de werknemers en is vastgelegd in het pensioenreglement. Het bestuur moet dat reglement uitvoeren. Daarnaast moet het bestuur zich houden aan meer dan 240 artikelen van de Pensioenwet en aanwijzingen van DNB. De taken en bevoegdheden van het bestuur zijn vastgelegd in de statuten van het pensioenfonds. Het bestuur legt verder verantwoording af aan met name de Deelnemersraad en het Verantwoordingsorgaan. Aan bestuursleden van pensioenfondsen worden hoge eisen gesteld. Niet alleen door de toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB), maar ook door ontwikkelingen als de kredietcrisis en de krimpende economie met steeds lagere rente en lagere beurskoersen.

Het actief volgen van de pensioenopbouw in de excedentregeling is in elk geval ook veel makkelijker geworden. Dankzij de maandelijkse rekeningafschriften van Robeco kunnen de deelnemers hun pensioenopbouw in die regeling op de voet volgen. In de wandelgangen spreekt men dan ook over een flinke verbetering ten opzichte van de informatie van Delta Lloyd.

‘Een goed pensioen is niet vanzelfsprekend, ook niet bij HP, als je ook nog ergens anders gewerkt hebt of dat nog gaat doen’

Nieuwe pensioenregeling Het pensioenbewustzijn zal met de nieuwe pensioenregeling van HP wel toenemen, verwachten Henk en Marcel. Deze geldt voor de werknemers die vanaf 1 januari 2010 bij HP in dienst treden. “Het wordt nu meer het ‘eigen potje’ van de deelnemer. Feitelijk is het beleggingsrisico meer bij de deelnemer komen te liggen in plaats van bij de onderneming. Dat kan overigens zowel positief als negatief zijn voor de deelnemer. Het wordt dus nog belangrijker om je pensioenaanspraken actief te volgen”, benadrukt Henk.


Over inflatie en beleggen Inflatie kwam al ter sprake. De huidige lage rente kan de inflatie niet of nauwelijks opvangen. Hoe gaat Pensioenfonds HP daar mee om? Henk en Marcel: “Het bestuur kijkt in dit verband meer naar beleggingen die ‘inflatiegerelateerd’ zijn: beleggingen die de inflatie kunnen ‘bijhouden’. Maar daar zijn beperkingen aan verbonden, waarmee het bestuur wel rekening moet houden. “Wat dat betreft zou toezichthouder DNB wat meer naar pensioenfondsen moeten luisteren. Daar zitten namelijk de mensen van de praktijk,” vindt Marcel. Mede naar aanleiding van de economische ontwikkelingen en de ontwikkelingen op de kapitaalmarkt heeft het bestuur besloten om meer ‘indexvolgend’ te beleggen. “Het blijkt nagenoeg ondoenlijk om structureel beter te beleggen dan de markt. Indexbeleggingen kunnen daarom een goed alternatief zijn”, licht Marcel toe. “Nee, geeft Henk desgevraagd aan, dat betekent niet risicoloos beleggen. Wel dat je het ten opzichte van de markt dan in elk geval niet slechter doet. Overigens zijn de prestaties van het pensioenfonds in lijn met de markt. Het bestuur is zich er voortdurend van bewust dat het gaat om het geld van onze deelnemers en dat de pensioenregeling op langere termijn betaalbaar moet blijven. We focussen sterk op continuïteit en evalueren voortdurend het beleid en de resultaten daarvan.“

Rechts: Henk Splint Links: Marcel Lasonder

Over inflatie en pensioenverhogingen

Externe bestuursleden in het bestuur?

De huidige inflatie is gelukkig laag. Desondanks zijn de ingegane pensioenen de afgelopen jaren niet in dezelfde mate verhoogd. Marcel vindt de vraag van gepensioneerden, waarom er geen volledige indexatie mogelijk is, volkomen terecht. “Maar dat geldt ook voor het antwoord op die vraag: de dekkingsgraad laat dat niet toe.”

In pensioenland is er discussie over externe professionele bestuursleden in pensioenfondsen. Wel of niet doen is de vraag. Marcel heeft daarover een uitgesproken mening. “Juist beleggingsspecialisten met hun onnavolgbare financiële producten hebben bijgedragen aan de kredietcrisis.” Henk voegt daaraan toe dat besturen uiteraard deskundig moeten zijn en weten wat de gevolgen kunnen zijn van de beleidsadviezen van de adviseurs. “Het gaat er niet om dat het bestuur nog slimmer is dan de slimste adviseurs. Het bestuur moet verder altijd verantwoording afleggen. Of het bij voorbeeld op tijd heeft ingespeeld op veranderingen, alle risico’s in beeld heeft en de deelnemers en gepensioneerden tijdig en adequaat heeft geïnformeerd. “Marcel concludeert “dat het waardevol is dat het bestuur uit acht bestuursleden bestaat. Het belang daarvan is dat de benodigde kennis en ervaring verspreid is over de diverse bestuursleden. Dat stimuleert een genuanceerde besluitvorming. Naar beste weten, naar beste kunnen en met de beste adviseurs.”

Op de opmerking dat de actieve deelnemers wel de volledige indexatie krijgen, licht Henk toe dat die indexatie door de onderneming wordt betaald.“ De kosten van de indexatie van de ingegane pensioenen en van de vertrokken werknemers worden, voor zover dat mogelijk is, betaald uit de beleggingsopbrengsten van het pensioenfonds. Zoals Marcel al zei laat de hoogte van dekkingsgraad op dit moment geen volledige indexatie toe. Dat geldt overigens voor de meeste pensioenfondsen in Nederland. Een groot aantal pensioenfondsen kan zelfs helemaal geen verhogingen toekennen.”

Henk Splint

Marcel Lasonder

leeftijd: bestuurslid vanaf :

51, woont samen, een dochter 10 juni 2010.

45, gehuwd, drie dochters 1 juni 2010

woont in :

Ede

Amstelveen

werkt bij HP vanaf:

1984, inclusief voorafgaand bij Philips, Digital en Compaq als Financial Opportunity Consultant verantwoordelijk voor de financiële calculaties bij grote outsourcingscontracten

2009, daarvoor bij EDS, als Country Legal Counsel, verantwoordelijk voor de afdeling Juridische Zaken van HP Nederland

hobby’s:

wandelen, fietsen en het volgen van de financiële markten.

tennis, lezen, financiële markten.

9

Highlights jaa

Met het jaarverslag legt het bestuur verantwoording af over het bestuursbeleid en informeert het alle betrokkenen over de gang van zaken. Het jaarverslag over het jaar 2009 is in juli van dit jaar toegezonden aan alle actieve en gepensioneerde deelnemers van het pensioenfonds. Hieronder een overzicht van enkele belangrijke cijfers en feiten uit het jaarverslag.

2009

2008

2007

2006

2005

Aantallen Deelnemers

2.091

2.228

2.292

2.416

2.608

Gewezen deelnemers

3.912

3.835

3.784

3.606

3.498

Pensioengerechtigden

1.074

971

895

811

723

Ouderdomspensioen

822

730

655

581

512

Nabestaandenpensioen

147

138

129

120

109

58

51

53

57

58

Wezenpensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Totaal pensioengerechtigden

47

52

58

53

44

1.074

971

895

811

723

Bedragen x E 1.000 Premiebijdragen

31.528

30.551

19.583

4.300

20.627

Pensioenuitkeringen

19.077

17.932

16.741

14.850

13.476

Beleggingen

785.802

649.230

781.260

799.381

742.093

Totaal aanwezig vermogen

784.241

664.001

784.112

790.369

750.115

Totaal Pensioenverplichtingen

709.816

691.723

544.743

Dekkingsgraad Rendement


546.638

556.726

111%

96%

143%

142%

138%

16,4%

-16,5%

-0,5%

7,6%

16,7%

rverslag 2009

Bestuur De belangrijkste aandachtspunten van het bestuur in 2009 waren: • het van maand tot maand nauwgezet volgen van de financiële positie, omdat de dekkingsgraad op 31 december 2008 lager was dan 105%; • vaststelling van een beleggingsplan voor het jaar 2009; • indiening van een herstelplan bij DNB; • de communicatie met de (gewezen) deelnemers en gepensioneerden over de financiële positie; • het beheer van de aandelenportefeuille. Het bestuur heeft in september 2009 besloten om de totale aandelenportefeuille te gaan beheren in een zogenaamd passief mandaat, met belegging in ‘indexfondsen’ conform de vastgestelde benchmark; • afdekking van het valuta- en renterisico; • onderbrenging van de excedentregeling bij het pensioenfonds vanaf 1 januari 2009; • Pension Fund Governance (“goed pensioenfondsbestuur”); • aanpassingen van de Actuariële en bedrijfstechnische nota (Abtn), het bedrijfsplan van het pensioenfonds.

Premiebijdragen Het pensioenfonds berekent een zogenaamde ‘gedempte premie’, gebaseerd op een vaste rente van in dit geval 4,4%. Dit percentage is afgeleid uit de verwachte beleggingsopbrengsten, rekening houdend met de ambitie om toeslagen te verlenen op de aanspraken van gepensioneerden en gewezen deelnemers. De kostendekkende premie bedroeg in 2009 E 29,4 miljoen terwijl de gedempte premie E 24,2 miljoen bedroeg. De feitelijke totale premie in 2009 bedroeg E 31,5 miljoen, inclusief E 7,3 miljoen herstelpremie van de werkgever. De totale bijdragen van de werkgevers en werknemers zijn ten opzichte van 2008 met E1,0 miljoen gestegen.

Dit wordt veroorzaakt door - daling van de benodigde premies voor nieuwe aanspraken en risicopremies voor risico fonds (-/- E 1,1 miljoen). - daling van de premie in verband met de lagere indexatielast per 1 januari 2010 ten opzichte van die per 1 januari 2009 (-/- E 7,4 miljoen). - toename van de ontvangen premie in verband met het onderbrengen van de excedentregeling bij het pensioenfonds (+ E 4,6 miljoen). - een stijging van de premies voor de risicoherverzekering (+ E 0,3 miljoen) - daling van de premie in verband met de afname solvabiliteitsopslag; afname wordt vooral veroorzaakt door daling indexatielasten boekjaar 2009 (-/-E 3,0 miljoen). - stijging van de premie in verband met de opname van de herstelpremie 2009 (= E 7,3 miljoen) - diverse andere oorzaken (+ E 0,3 miljoen).

Beleggingen De aandelenportefeuille liet in 2009 een goed resultaat zien, waarbij het rendement wel achterbleef bij de benchmark. De benchmark is de vergelijkingsmaatstaf (een soort standaardportefeuille) met behulp waarvan het fonds kan beoordelen of de vermogensbeheerders het goed hebben gedaan in vergelijking met andere vermogensbeheerders. Op de vastrentende waarden werd een performance van 6,6% behaald (benchmark 2,7%). De totale performance was 16,4%, hoger dus dan de gehanteerde benchmark van 14,7%. Het rendement in 2009 is bijna 33%-punt hoger dan dat in 2008. Het totale vermogen was ultimo 2009 als volgt belegd: (zie schema 1.1) - Aandelenfondsen E 338,7 miljoen - Obligatiefondsen E 382,8 miljoen - Onroerend goedfondsen E 30,4 miljoen - Flexioen Robeco E 33,9 miljoen Totaal belegd vermogen E 785,8 miljoen.

>> 11

>> Pensioenverplichtingen

Aanpassing pensioenaanspraken

Ultimo 2009 bedroeg de voorziening pensioenverplichtingen E 675,9 miljoen, verdeeld over de volgende categorieën deelnemers: - actieve deelnemers E 264,3 miljoen - gewezen deelnemers E 176,9 miljoen - pensioengerechtigden E 234,7 miljoen

Het bestuur heeft in de bestuursvergadering van december 2009 besloten de ingegane pensioenen en premievrije aanspraken per 1 januari 2010 te verhogen met 0,16%. Deze verhoging is gebaseerd op het in de Actuariële- en bedrijfstechnische nota (Abtn) vastgelegde beleid. De verhoging was 40% van de van toepassing zijnde prijsindex van 0,4%. De indexatie van de pensioenaanspraken van de actieve deelnemers per 1 januari 2010 bedraagt 1%. Dit is het maximum van de stijging van het consumenten prijsindexcijfer en de loonstijging volgens de ICK-CAO uit het afgelopen jaar. De kosten van deze indexatie worden via de premie bij de werkgever in rekening gebracht.

De voorziening steeg onder meer met een bedrag van E 26 miljoen als gevolg van de toename van de levensverwachting en daalde met ruim E 29 miljoen als gevolg van de stijging van de rentetermijnstructuur.

Financiële positie Na afloop van het verslagjaar kon worden vastgesteld dat de financiële positie van het fonds in de loop van 2009 sterk is verbeterd. Volgens het herstelplan werd ultimo 2009 een dekkingsgraad verwacht van ruim 97%, terwijl de dekkingsgraad in werkelijkheid 111% bedroeg. Hierbij is al rekening gehouden met een toename van de voorziening pensioenverplichtingen met 4% als gevolg van nieuwe inzichten met betrekking tot de toegenomen levensverwachting. De stijging van de dekkingsgraad is vooral een gevolg van het goede rendement op de beleggingen in 2009 en de daling van de pensioenverplichtingen als gevolg van de stijging van de rentetermijnstructuur.


Mogelijke samenwerking met Pensioenfonds EDS

Samen sterk. Jack Dekker en René van Warmerdam hebben beiden zitting in een commissie die de mogelijke samenwerking onderzoekt met Pensioenfonds EDS. Jack Dekker geeft een update van de stand van zaken.

‘De merger van HP en EDS is al enige tijd achter de rug. Beide bedrijven hebben een pensioenfonds. Een logisch gevolg is dat de besturen van beide fondsen onderzoeken op welke manier we kunnen samenwerken. Beide pensioenfondsen hebben in elk geval een gemeenschappelijk belang: het nakomen van de verplichtingen aan hun deelnemers. Dat staat voorop. In welke samenwerkingsvorm dan ook. We kunnen op verschillende manieren synergievoordelen behalen. De gebieden die we momenteel onderkennen zijn onder andere administratieve samenwerking, uitvoering en bestuurlijke samenwerking. Uiteindelijk zou het zover kunnen gaan dat we één fonds overhouden. Daarvoor is echter nog veel onderzoek nodig en moeten de nodige belangen worden gewogen. Aangezien het gaat om zwaarwegende belangen, hebben beide besturen een gezamenlijke commissie opgericht die de samenwerkingsvormen onderzoekt. Het doel is te komen tot een advies naar de beide besturen. De gezamenlijke commissie bestaat uit 2 leden van beide besturen met de fondsactuarissen als adviseur. Samen zorgen zij ervoor dat, welk advies er ook komt, dit op transparante wijze tot stand komt. Zodanig dat de besturen kunnen beslissen op basis van een gedegen draagvlak. Namens het bestuur houden we je op de hoogte van de ontwikkelingen.’

13

Maak voor je pensioen je eigen businessplan!

Interview met Hans Sch Na een carrière van tweeëntwintig jaar geniet Hans Schrijvers al zeven jaar van zijn vervroegd pensioen. Nog altijd voelt hij zich betrokken bij HP en ook zijn planmatige aanpak is hem nog steeds niet vreemd. “Maak voor je pensioen je eigen businessplan. Bepaal waar je na x-jaar pensioen graag op terug Toeval wilt zien.” Waardevolle adviezen die we noteren op Het toeval speelt volgens Hans een grote rol in zijn een mooie zomerdag in juli in het Brabantse Nistelrode. leven, zonder dat hij dat passief ondergaat.“Juist

‘Heeft u ooit een logistiek systeem gebouwd?’ In de personeelskantine van Daf las hij een personeelsadvertentie met de haast bescheiden vraag ‘Heeft u ooit een logistiek systeem gebouwd?’ Het vormde de ‘toevallige’ aanleiding voor zijn loopbaan bij HP. Die bleef niet beperkt tot het bouwen van logistieke systemen, maar zette hem al snel op het pad van de sales en marketing, en later de consultancy. “Dat beviel mij enorm. Samenwerken met collega’s, hen sturen en carrière laten maken. Als je een visie hebt en je weet wat je met z’n allen wilt bereiken, gaan dingen op een gegeven moment haast vanzelf. Onze applicaties werden afgenomen door internationals en dekten een breed scala van bedrijfsfuncties. HP was daarmee zijn tijd zowel softwarematig als bedrijfsmatig ver vooruit.”

door met toeval rekening te houden en daar zo goed mogelijk op in te spelen, blijf je flexibel en kun je beter je prioriteiten stellen. Elke dag gebeuren wel onverwachte dingen, waar je niet op gerekend hebt. Die je plannen in de war sturen als je daar niet flexibel op inspeelt. Soms al vanaf de vroege ochtend. Ik reed destijds altijd tegelijkertijd met de bouwvakkers van huis om de files te vermijden. Desondanks kwam ik toch nog wel eens in de file. Omdat ik met die mogelijkheid rekening hield en daarop inspeelde, slaagde ik er toch vaak in om desnoods via een lange omweg nog redelijk op tijd in Amstelveen te komen. Per saldo met tijdwinst ten opzichte van de vaste route. Zo werkt het met veel zaken en ook met veranderingsprocessen. Als je je daartegen verzet zonder je aan te passen en de kansen daarvan in te zien, kost je dat veel energie en het levert je niets op.“

HPNL Senior

Via HPNL senior houdt hij nog contact met vroegere collega’s. “De bijeenkomsten van de gepensioneerdenvereniging vind ik waardevol en buitengewoon gezellig. Via HPNL Senior blijf je op de ‘Ik reed ‘s morgens altijd tegelijkertijd met de hoogte van de ontwikkelingen. Ik leer er zelfs mensen kennen die destijds bij Philips hebben gewerkt en ook bouwvakkers van huis om de files te vermijden’ in Brabant wonen. Op je vraag of de bijeenkomsten ook leerzaam zijn voor de directie van HP heb ik niet direct een antwoord. Je moet er namelijk rekening mee Lef om te veranderen houden dat wij niet gehinderd worden door kennis van de huidige marktontwikkelingen. Maar inderdaad, In zijn ‘terugblik’ komen twee thema’s terug: de wellicht zou een ‘database van eerdere ervaringen’ in constante veranderingen bij HP en het begrip toeval. bepaalde situaties nuttig kunnen zijn, omdat er vast Hans: “Er waren jaren bij dat de organisatie twee keer bij zijn die zich ooit eerder hebben voorgedaan en per jaar een totaal andere werd. Een aantal keren ook door marsorders van bovenaf. Toen ik daar aan gewend waarvoor al eerder oplossingen zijn bedacht.” was, zag ik ook het voordeel van die slagvaardigheid. We hebben bij HP het lef om te veranderen als de markt tegenzit. Dat besef was er ook toen in hoge mate. Ik herinner me een jaar waarin alle managers een deel van hun salaris moesten inleveren. De medewerkers konden daaraan vrijwillig meedoen. Het aantal dat het voorbeeld van de managers volgde was heel hoog.” 14 I HP Pensioenmagazine

Hans Schrijvers als hoornist ‘Foto: Connie Habraken

rijvers Van werkdagen van 12 uur naar vervroegd pensioen “De keuze om met vervroegd pensioen te gaan, is een principiële keuze geweest”, vertelt Hans desgevraagd. Voortzetting van mijn loopbaan was zeven jaar geleden mogelijk, maar zou niet in het verlengde van mijn laatste functie hebben gelegen. Terwijl dat toen wel het algemene criterium was van de betreffende reorganisatie . Daarom koos ik in goed overleg met HP voor de mogelijkheid van vervroegd pensioen. HP deed daarna overigens nog een beroep op me om een half jaar langer door te werken. Uiteraard heb ik dat gedaan. Daarna kreeg ik alle tijd om samen met mijn vrouw Connie onze gezamenlijke muziekactiviteiten uit te bouwen. Wij spelen samen klassieke muziek en verzorgen met een kwintet muziekuitvoeringen. Muziek is voor ons een wezenlijke hobby en daarnaast ook lezen en golf.”

Hoe denk je over het indexatiebeleid? “Natuurlijk volg ik de pensioenontwikkelingen. Ik lees alle informatie die het pensioenfonds verzorgt van a tot z. Pensioenfondsen hebben te maken met dalende dekkingsgraden. Onder een bepaalde dekkingsgraad kunnen de ingegane pensioenen niet worden verhoogd. Dat is jammer, maar het is niet anders. Zo zijn nu eenmaal de spelregels en die zijn bekend. Ik was zelfs verrast dat toch nog een gedeeltelijke indexatie mogelijk was. Zoals Arjaan van Wezenberg zei in een van de vorige nummers van HP Pensioen, moet je het in perspectief zien. Als er enkele jaren geen indexatie mogelijk is, valt dat bij een lage inflatie nog wel mee. Ik heb daar ook begrip voor. Gepensioneerden kunnen weliswaar geen maatregelen nemen om dat te compenseren, maar daarvan moet je je bewust zijn als je nog werkt. Mijn advies is dan ook: zorg dat je weet op hoeveel pensioen je kunt rekenen. Ga na of het voldoende is en neem zo nodig maatregelen om je pensioen op de een of andere wijze aan te vullen.”

Hans Schrijvers leeftijd:

61

burgerlijke staat:

gehuwd, 5 kinderen en 7 kleinkinderen

woonplaats:

Nistelrode

werkte bij HP:

vanaf 1981 tot 2003

laatst als:

Operations Manager HP Consultancy

met vervroegd pensioen sinds:

juli 2003

hobby’s:

muziek, lezen en golf.

Pensioen is meer dan geld “Haast nog belangrijker vind ik de vraag: ‘Wat ga je na je pensionering doen?’ Zoals ook uit de andere interviews blijkt, vult iedereen dat op zijn of haar manier in. Prachtig! Er zijn ook zoveel mogelijkheden. Dat kunnen hobby’s zijn, maar ook vrijwilligerswerk dat ongelofelijk verrijkend kan zijn. Bij HP zijn we gewend om veel te plannen. Plan dus ook je pensioen! Financieel om na te gaan of je straks voldoende pensioen hebt. Maar ook de activiteiten die je wilt ondernemen. Een ‘businessplan’ voor je eigen pensioen: wat je na je pensioen wilt doen en wat ervoor nodig is om dat te realiseren. Door dat te doen geniet je nog meer van het vooruitzicht van je pensioen!”

‘Zo zijn nu eenmaal de spelregels, dat weet je’

>> 15


Algemene Ledenvergadering van de HPNL Senior goed bezocht.

Op donderdag 22 april vond de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering plaats van de gepensioneerdenvereniging HPNL Senior. In HP Pensioen een korte terugblik van HPNL Senior op een geslaagde bijeenkomst. Formele deel Een uur voor de vergadering stroomden de eerste gepensioneerden het HP gebouw al binnen om al vast met oud-collega’s van gedachten te wisselen onder het genot van een kop koffie. Net als altijd was de opkomst erg goed. Er waren zo’n 100 leden. Zoals in de statuten vastgelegd begon de vergadering met het formele deel. Zo werd door de kascontrolecommissie de boekhouding in orde bevonden en de penningmeester gedechargeerd voor het jaar 2009. De vergadering stond verder stil bij het afscheid van Klaas Nienhuis en zijn grote bijdrage aan de vereniging vanaf de oprichtingsperiode. Door het vertrek van Klaas was er een vacature in het bestuur. Hans Tenniglo had zich kandidaat gesteld en werd na zijn presentatie door de ALV benoemd. Een ander agendapunt - naar aanleiding van de overname van EDS door HP – was of ook EDS gepensioneerden lid kunnen worden van de vereniging. Zowel het bestuur als de ALV staan hier positief tegenover. Van het laatste agendapunt, de rondvraag, werd geen gebruik gemaakt, zodat het formele deel van de vergadering werd afgesloten. Daarna volgde nog informatie van Jan Vastbinder over de HP-productaankopen door de leden, van Frank Schaap over de digitale toezending van pasfoto’s voor de Golden Badges, en van Nico Leerkamp over de fietstocht op de laatste zaterdag van augustus. Yvonne Waalewijn gaf tot slot nog wat informatie over de eerste lustrumviering die op 18 november aanstaande zal plaatsvinden.

Presentatie HP directie Zoals gebruikelijk werd de bijeenkomst afgesloten met presentaties door HP directieleden over de ontwikkelingen bij HP. Barry van Beem gaf inzicht in de integratie van EDS in HP. Hij stond stil bij de uitdaging te zorgen dat “het echt gaat werken” en dat snel meerwaarde gerealiseerd wordt. Hij ging verder in op de introductie van “het nieuwe werken” bij de EDS collega’s en de significante reductie van de huisvestingskosten die daarvan het gevolg is. Kees Verton legde uit dat IPG zich steeds meer bezig houdt met “drukwerk”: van grote posters tot kleine foto’s, van boeken tot verpakkingsmateriaal en etiketten. Voorheen was de focus gericht op “printer-producten” nu is het “printing”. Hans Daniels gaf aan de hand van cijfers inzicht in het reilen en zeilen van HP, zowel in Nederland en in Europa, als wereldwijd.

Buffet Na de drie HP presentaties werd iedereen uitgenodigd gebruik te maken van een uitstekend Indonesisch buffet in het bedrijfsrestaurant. Dat bood de mogelijkheid uitgebreid met elkaar te praten. Ook met de HP presentatoren die nog een hapje mee aten. Rond half negen vertrok de laatste gast. Iedereen was erg enthousiast. HPNL Senior kijkt terug op een zeer geslaagde bijeenkomst.

17

Weten waar je aan toe bent!

Het toeslagenlabel Het verlenen van toeslagen op pensioen is belangrijk. Ook voor de deelnemers die nog niet van hun pensioen genieten. Op voorschrift van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) moeten alle pensioenfondsen met ingang van dit jaar een ‘toeslagenlabel’ toepassen. In dit artikel geven we een toelichting op de toeslagen en het label dat daar voortaan bij hoort. Voorheen werd overigens over “indexatie” van pensioen gesproken maar deze term is op aanwijzing van de AFM vervangen door toeslagen.


Toeslagen: wanneer en hoe? Voor de actieve deelnemers

Voor de gewezen deelnemers en gepensioneerden

Welke toeslag is zo mogelijk - van toepassing?

De opgebouwde pensioen-aanspraken in de basisregeling worden verhoogd volgens de ICK-CAO loonstijging of met de inflatie als die hoger is.

Zo mogelijk gehele of gedeeltelijke aanpassing aan de hand van de inflatie (stijging van de prijsindexcijfers) om de koopkracht zoveel mogelijk op peil te houden.

Voorwaardelijk of onvoorwaardelijke toeslag?

Onvoorwaardelijk

Voorwaardelijk: voor zover de financiële situatie van het HP Pensioenfonds dat toelaat.

Wie betaalt de toeslag?

HP betaalt de kosten van de toeslag aan het pensioenfonds.

Het pensioenfonds betaalt de kosten van de toeslag.

Verschil in toeslagen

Weten waar je aan toe bent

Het bestuur van het pensioenfonds moet bij de besluiten over het verlenen van toeslagen rekening houden met het pensioenreglement en de financiële situatie van het pensioenfonds: wie komt wanneer in aanmerking voor een toeslag en is deze financieel mogelijk? In het beknopte schema hiernaast geven we de belangrijkste voorwaarden ten aanzien van de toeslagverlening.

Het bestuur, maar ook de andere organen die bij ons pensioenfonds betrokken zijn, vinden duidelijke pensioencommunicatie belangrijk. Daarom hebben we altijd al veel aandacht besteed aan de berichtgeving over de toeslagen (voorheen indexatie). Nog voordat de AFM met strenge eisen kwam voor alle pensioenfondsen. Deze ziet niet alleen streng toe op de communicatie over de toeslagen op pensioen, maar schrijft vanaf dit jaar zelfs standaardteksten (toeslagenlabels) voor die pensioenfondsen moeten toepassen. Daarin staat informatie over de verleende toeslagen over de laatste drie jaar. Maar ook met hoeveel procent de prijzen gestegen zijn. Zodat je precies weet waar je aan toe bent. In verband met de verschillen in de reglementaire voorwaarden hebben de actieve deelnemers een eigen label en de gewezen deelnemers en de pensioengerechtigden ook.

Toeslag niet altijd mogelijk Zoals uit het schema blijkt, is het verlenen van een toeslag niet altijd mogelijk. In 2009 was er geen toeslag mogelijk voor de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden. In 2010 werd op deze pensioenen een gedeeltelijke toeslag verleend.

‘Indexatie is zo belangrijk…, daar kunnen we niet duidelijk genoeg over zijn’ Uit het artikel over indexatie in HP Pensioen 2007 Nr. 7

>> 19

>> Toeslagenlabel voor de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden De tekst van het toeslagenlabel is, zoals gezegd, de door de AFM verplicht voorgeschreven standaard tekst. Hieronder hebben we het standaard toeslagenlabel opgenomen voor de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden.

Toeslagenlabel voor de actieve deelnemers Ook voor wie nog pensioenpremie betaalt en pensioen opbouwt, is het verlenen van toeslagen belangrijk. Als je nog ‘actief deelnemer’ bent in het pensioenfonds zie je dat jaarlijks terug in je uniform pensioenoverzicht, je UPO. Compleet met het onderstaande toeslagenlabel. Zodat je jaarlijks je pensioenopbouw kunt volgen en desgewenst zelf nog een aanvullend pensioen kunt regelen.

Uw pensioenfonds probeert ieder jaar uw pensioen/ opgebouwde pensioen te verhogen met de procentuele stijging van de afgeleide consumentenprijsindex, zoals vastgesteld door het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). Uw opgebouwde pensioen is dit jaar met 0,16% verhoogd.

Uw pensioenfonds verhoogt ieder jaar uw opgebouwde pensioen tijdens uw deelname aan de pensioenregeling met het maximum van de loonontwikkeling en de prijsontwikkeling. Uw opgebouwde pensioen is op 1 januari 2010 verhoogd met 1,00%.

Uw pensioenfonds heeft uw opgebouwde pensioen de afgelopen drie jaar als volgt verhoogd*:

Uw pensioenfonds heeft uw opgebouwde pensioen de afgelopen drie jaar als volgt verhoogd*:

Over het jaar 2008 met 0,00%. De prijzen gingen toen met 2,35% omhoog.

Over het jaar 2008 met 6,09%.





De prijzen gingen toen met 2,35% omhoog. De prijzen gingen toen met 1,38% omhoog. De prijzen gingen toen met 1,39% omhoog.

Uw pensioenfonds betaalt de toekomstige verhogingen van uw opgebouwde pensioen uit beleggingsrendement. U hebt door deze verhoging en de verwachting voor de komende jaren niet meteen ook recht op verhogingen in de toekomst.

* Over de jaren 2006 en 2007 zijn de opgebouwde pensioenen volledig verhoogd met de stijging van de in het reglement vastgelegde consumentenprijsindex. Doordat de door AFM voorgeschreven methode waarop de prijsstijgingen worden bepaald anders is dan de methodewaarop stijging van de consumen-tenprijsindex door uw pensioenfonds wordt bepaald, zijn de percentages niet vergelijkbaar.


* De opgebouwde rechten worden jaarlijks geïndexeerd met het maximum van de stijging van de lonen in de bedrijfstak ICK en de stijging van de consumentenprijsindex. Deze indexatie is onvoorwaardelijk.

Overzicht contactpersonen

Basispensioenregeling

Excedentregeling

Deelnemersraad

Hewitt Associates B.V. Postbus 12079 1100 AB Amsterdam tel.: 088 - 1006000 fax: 088 - 1006002

(per 1.1.2009) en DC-regeling (per 1.1.2010)

Contactpersonen

Robeco Pension Providers Postbus 973 3000 AZ Rotterdam tel: 0800 - 8010

• Gerard van Zelst, voorzitter ([email protected]) • Hans Suijs ([email protected]) • Ids Sijbrandij ([email protected]) • Stan Bosch, secretaris ([email protected]) • Paul Burgers ([email protected]) • Frits Nolet ([email protected]) • Bert Ypey ([email protected])

Pensioenuitkeringen: • Ans van Vulpen ([email protected]) Deelnemersadministratie: • Geert Hoogestijn ([email protected]) Algemeen/bestuurszaken: • Frank Heijnis ([email protected]) Algemeen e-mail adres: • [email protected]

Via het HP Pensioenfonds ondergebracht bij:

Bestuur • • • • • •

Harold Werner, Dagelijks Bestuur ([email protected]) John Sutherland ([email protected]) Jack Dekker ([email protected]) Simon Dijkhuizen ([email protected]) Peter van der Heijden ([email protected]) Marcel Lasonder, ([email protected]) • Henk Splint ([email protected]) • René van Warmerdam ([email protected])

Adviseurs

Verantwoordingsorgaan • Hans Daniels ([email protected]) • Rob Idink ([email protected]) • Gerard van Zelst ([email protected]) • Stan Bosch ([email protected]) • Hans Suijs ([email protected]) • Paul Burgers ([email protected])

Secretaris: • Frank Heijnis ([email protected]) Actuaris: • Hans van den Hatert ([email protected])

21

Overzicht behandelde onderwerpen Pensioenmagazine nr. 1

Pensioenmagzine nr. 4

1. Het pensioen: hoe zit het eigenlijk? - Algemeen artikel over de opbouw van het pensioen in Nederland 2. Het HP Pensioenfonds heeft een gezicht - De gezichten achter jouw pensioen 3. De deelnemersraad: de ‘OR’ van het pensioenfonds 4. Van baan veranderen en jouw pensioen 5. Wat gebeurt er als ik overlijd? 6. Uitruil van partnerpensioen: wat is er mogelijk? 7. Veel gestelde vragen over de HP Pensioenregeling? 8. Pensioen: slaapverwekkend of juist volop in beweging? 9. Verre reizen of langer doorwerken na je pensioen? Plan je pensioen tijdig!

1. De laatste werkdag: wat doet het pensioenfonds en wat moet je zelf regelen als je met pensioen gaat? 2. Gepensioneerd en nog steeds betrokken – Interview met Frank Schaap en Klaas Nienhuis, gepensioneerden en initiatiefnemers van HP NL Senior 3. Wat gebeurt er als….? Scheiden doet lijden 4. De Deelnemersraad bij HP: de belangrijkste taken en een terugblik op het afgelopen jaar 5. Pensioenindexatie is niet altijd gegarandeerd 6. Nieuw inzicht in koopkrachtbescherming van de oudedagsvoorziening 7. ABC van de excedentregeling 8. Pensioen in ‘t kort

Pensioenmagazine nr. 2

Pensioenmagzine nr. 5

1. Kies het pensioen dat bij je past – de opties binnen de nieuwe pensioenregeling 2. Wat betekent arbeidsongeschikt worden voor je pensioen? 3. Veel animo voor de inloopsessies van HP Pensioenfonds 4. Belangrijkste highlights uit het Jaarverslag 2004 5. Heeft de jeugd de toekomst? Jongeren en pensioen(bewustzijn) 6. Van pensioen je beroep maken – Interview met Hans van den Hatert, actuaris AG 7. Uitvoerder Delta Lloyd over de excedentregeling 8. De overgang van de oude naar de nieuwe pensioenregeling 9. Aan wie is het HP Pensioenfonds verantwoording schuldig?

1. De highlights van het jaarverslag 2005 2. De meest gestelde vragen over de gewijzigde pensioenregeling en VPL 3. Wat gebeurt er als….? Uitdiensttreding 4. YBR: Weer up-to-date 5. WIA: Wat kun je nog wel? 6. Delta Lloyd over de excedentregeling 7. Interview met Ad de Groot, 25 jaar bestuurslid van het HP Pensioenfonds 8. HP NL Senior bijt spits af in Utrecht 9. Interview met Jack Dekker

Pensioenmagazine nr. 3 Special inzake VPL 1. Achtergrondinformatie over de Wet VPL 2. De pensioenregeling: de belangrijkste wijzigingen 3. Rekenvoorbeelden 4. Vragen


Pensioenmagazine nr. 6 1. Indexeren binnen kaders: premie- en indexatiebeleid onder FTK 2. Interview met Harald Werner, bestuurslid van het HP Pensioenfonds en lid van het Dagelijks Bestuur 3. De nieuwe Pensioenwet: meer inzicht door transparantie 4. Een blik achter de schermen..... De Pensioenadministratie 5. Uitvoerder Delta Lloyd over de excedentregeling 6. Wat als ik met pensioen ga? Een update 7. Interview met Stan Bosch.... De Deelnemersraad bij HP 8. Pensioen in ’t kort



1. Medezeggenschap bij het pensioenfonds 2. Goed pensioenfondsbestuur 3. Wat gebeurt er als... Onbezorgd met sabbatical of levensloopverlof! 4. Highlights jaarverslag 2006 5. Indexatiebeleid 6. Interview met een gepensioneerde: Nico Leerkamp 7. De Deelnemersraad van HP: interview met Rob van den Burg

1. Herstelplan - Wat zijn de maatregelen? 2. Beoordeling HP Pensioenfonds door externe Visitatiecommissie 3. Interview met bestuurslid Henk van de Weerdt 4. Stand van zaken overgang excedentregeling naar Robeco 5. Plannen voor harmoniseren van de arbeidsvoorwaarden na overname van EDS 6. Interview met Hans Suijs 7. HP NL Senior Ledenvergadering 8. Overleg met De Nederlandsche Bank 9. Van de Deelnemersraad 10. Overzicht contactpersonen 11. Overzicht behandelde onderwerpen 12. English Summary

Pensioenmagazine nr. 8 1. Pensioeninkoop met ingang van 1 juli 2008 ‘duurder’ 2. Nieuw: het Verantwoordingsorgaan van ons pensioenfonds 3. Verkiezingen voor bestuurslidmaatschap HP Pensioenfonds 4. Interview met een gepensioneerde: Rob Kruijk 5. Eigen website voor ons pensioenfonds 6. Pensioen: belangrijk en boeiend! 7. Interview met Frans Smidt: Employee Relations Manager bij HP 8. YBR binnenkort in een nieuw jasje en weer actueel 9. Meest gestelde vragen aan de pensioenadministratie 10. Verkiezingen voor een nieuwe Deelnemersraad

Pensioenmagazine nr. 9 1. Intern toezicht op het bestuur door externe Visitatiecommissie 2. De kredietcrisis en ons HP Pensioen 3. Website pensioenfonds afgelopen maanden al goed bezocht 4. “Werken is mijn hobby”; interview met Arjaan van Wezenberg 5. Veranderingen in de uitvoering van de excedentregeling per 1 januari 2009 6. Deskundigheid van het bestuur: Pension Fund Governance 7. Interview met Robin Huisman en Rutger Diepeveen 8. Gerard van Zelst over het Verantwoordingsorgaan 9. Het oordeel van het Verantwoordingsorgaan over 2007 10. Geen ruimte voor verhoging van de ingegane pensioenen per 1 januari 2009

Pensioenmagazine nr. 11 1. Herstel van onze dekkingsgraad 2. Nieuwe pensioenregeling voor nieuwe werknemers van HP 3. Interview met René van Warmerdam 4. Wereldwijde HP pensioenaudit 5. Interview met Yvonne Engel 6. Het beleggingsbeleid van ons pensioenfonds 7. Surf naar www.hp-pensioenfonds.nl en YBR 8. Interview met Ids Sijbrandij 9. Stand van zaken waardeoverdracht naar Robeco 10. Samenwerking Pensioenfonds HP en Pensioenfonds EDS 11. HP NL Senior bestaat dit jaar 5 jaar!

23

General Summary in En


glish

25

Financial Position Update

Capital higher, funding ratio lower than at the end of 2009

Trends since the end of 2009 The capital in our pension fund has increased significantly since the end of 2009. Nevertheless, since the end of 2009, the funding ratio decreased from 111% to 106% as of 31 July of this year. Due to the lower interest rate, the pension fund is obliged to increase its reserves so that it can pay all future pensions.

In our explanation of the funding ratio, we referred to the pension fund’s liabilities. In pension jargon, these liabilities are known as a ‘Provision’. As noted earlier, the summary shows an increase in capital as well as in the provision (the liabilities) and on balance a decrease in the funding ratio in comparison to the end of 2009. Capital Provision

Funding Ratio

December 2009 € 748.949 € 675.910 111% January 2010 € 760.093 € 709.790 107% February 2010 € 772.690 € 718.340 108%

The lower funding ratio in 3 steps 1. The funding ratio is the proportion between the pension fund’s capital and the liabilities arising from all future pension payments. Not only for the pensions in payment, but also the accrued pensions of participants whose pension is not yet in payment. De Nederlandsche Bank (DNB) stipulates that given our current investment policy we must provide for a buffer of approximately 22%. This corresponds to a required funding ratio of 122%. 2. In calculating the liabilities, pension funds are permitted to take investment gains and interest revenues into account. When the interest rate is higher, the pension funds do not have to reserve as much to cover their liabilities. This is because the lower provision for that liability is made up by the higher interest revenue. When the interest rate is lower, pension funds are however required to increase their reserves. The liabilities in that case increase. 3. Due to the lower interest rates in recent months, the pension fund’s liabilities have increased. The funding ratio consequently declined, in spite of the higher capital. This is because the pension fund’s liabilities rose at a higher rate over a number of months than the capital. The figures below clearly demonstrate this.


March 2010 € 800.802 € 721.180 111%

April 2010 € 814.856 € 739.870 110%

May 2010 € 808.647 € 782.160 103%

June 2010 € 805.410 € 779.530 103%

July 2010 € 811.610 € 765.900 106%

Augustus 2010 € 863.673 € 877.580 98%

Just above the minimum The most recent funding ratio is just above the 105% minimum specified by the DNB. This funding ratio is sufficient to pay all future pensions. The current funding ratio is, however, not sufficient to cover the full/partial indexation of pensions. A component of the recovery plan for our pension fund is that HP will deposit an additional € 7.3 million per year for three years, over and above the regular contribution already made by the company. HP made the first such deposit of € 7.3 million in 2009. Regularly visit www.hp-pensioenfonds.nl for an update on news about the funding ratio.

The indexation label

Indexation: when and how? The granting of indexation is important. This is also true for participants who are not yet enjoying a pension. The Netherlands Authority for the Financial Markets (AFM) has directed that effective at the start of this year, all pension funds must use a so-called ‘indexation label’. In this article we provide an explanation of the indexation and the label associated with this from now on.

Difference in indexation In taking a decision about granting indexation, the pension fund’s Board must provide due consideration to the pension rules and the pension fund’s financial situation: who qualifies for indexation and when, and is this financially feasible? The summary table below identifies the key conditions governing the granting of indexation.

What indexation – if feasible – applies?

For active participants

For former participants and pensioners

The accrued pension entitlements in the basic scheme are increased in accordance with the ICKCAO wage increase or in accordance with the price inflation if higher.

If feasible, the full or partial adjustment of the accrued pensions and pensions in payment on the basis of inflation (increase in the price index figures) to as much as possible maintain the level of purchasing power.

Unconditional. Conditional or unconditional indexation?

Who pays for the indexation?

Conditional: to the extent HP pension fund’s financial situation allows it.

The pension fund pays HP pays the cost of the indexation to the pension the cost of the indexation. fund.

Indexation not always possible As is evident from the table, it is not always possible to grant indexation. In 2009, it was not possible to grant indexation to former participants and pension recipients. A partial indexation was granted on these pensions in 2010.

Knowing where you are at The Board, as well as other institutions involved in our pension fund, consider clear communications about pension matters of key importance. This is why we always devoted a great deal of attention to providing information about indexation, even before the AFM issued strict requirements to be met by all pension funds. The AFM not only strictly supervises the communication about pension indexation, but starting this year it furthermore prescribes standard texts (indexation labels) that pension funds are required to use.

27

The label contains information about the indexation granted over the last three years, as well as the percentage increase in prices. This way you know exactly where you are at. Due to the differences in pension rules, active participants have their own label, as do former participants and pension recipients.

Indexation label for former participants and pension recipients As indicated above, the text of the indexation label consists of the mandatory text prescribed by the AFM. For this reason the text is more formal than that shown in our pension magazine. ‘Your pension fund’ of course refers to ‘our HP Pension Fund’. Your pension fund each year attempts to increase your pension/accrued pension by a percentage increase that is equal to the derived consumer price index as determined by Statistics Netherlands (CBS). Your accrued pension was increased by 0.16% this year. Your pension fund increased your accrued pension over the past three years as follows*: For 2008: 0.00%. Prices that year increased by 2.35%. For 2007: 1.48%. Prices that year increased by 1.38%. For 2006: 1.25%. Prices that year increased by 1.39%. Your pension fund pays for future increases to your accrued pension from the return on investments. This increase and the expectations for the years ahead do not automatically give you any right to increases in the future. The accrued pensions in 2006 and 2007 were fully increased by the increase in the consumer price index specified in the pension rules. Due to the fact that the method for calculating price increases prescribed by the AFM is different from the method used by your pension fund to determine the increase in the consumer price index, the percentages are not comparable.

*


Indexation label for active participants The granting of indexation is also important for persons who are still paying a pension premium and accruing pension. If you are still an ‘active participant’ in the pension fund, you will see this displayed in your Uniform Pension Statement (UPO) each year, complete with the indexation label. This way you can track your pension accrual on a yearly basis and if desired arrange for additional pension yourself. Your pension fund each year increases your accrued pension while you remain a participant in the pension scheme, by the maximum of the wage trend and the price trend. Your accrued pension was increased by 1.00% on 1 January 2010. Your pension fund increased your accrued pension over the past three years as follows: For 2008: 6.09%. Prices that year increased by 2.35%. For 2007: 1.50%. Prices that year increased by 1.38%. For 2006: 1.50%. Prices that year increased by 1.39%. The accrued rights are indexed each year by the maximum of the increase in wages in the ICK (Information, Communications and Office Technology) sector and the consumer price index. This indexation is unconditional.

New to the Board of the pension fund

Interview with Marcel Lasonder and Henk Splint

Our pension scheme is administered by the HP pension fund. Its Board represents all stakeholders who are financially involved in this fund. HP Pensioen spoke with Henk Splint and Marcel Lasonder, who recently succeeded Klaas Nienhuis and Peter Prakken on the Board, about challenges and responsibilities. New, but with a lot of pension experience Henk tells us that he has been a member of the Participant’s Council since 2002 and in recent years has also been a member of the Accountability Body. He doesn’t hesitate for a second when it comes to answering the question as to why he put himself forward as a candidate for the Board: ‘Pension is an interesting domain and involvement in the pension fund expands your horizons. You learn an awful lot from it. Knowledge that you can furthermore apply to your work as well.’ Marcel too is familiar with pension schemes. From 1997 to 2007, he was a member of the board of the Unisys Pension Fund; in recent years as Chairman. ‘I read a great deal about general economic and financial trends and of course about companies as well. I find that extraordinarily captivating. Pensions were never all that appealing, but this has quickly changed in recent years. The decline in interest rates, for example, not only has a major impact on pension funds, but also on the companies that pay for a significant portion of the pension scheme.’

29

Difficult times for pension funds

New pension scheme

Marcel already mentioned the lower interest rates. ‘For many pension funds interest rate levels are even more important than stock market trends. A slight decrease in the interest rate on the capital market has a tremendous impact on the liabilities and the so-called funding ratio of a pension fund,’ Marcel explains. ‘The pension fund calculates these liabilities on the basis of a certain interest rate, among other things. When the interest rate drops, this not only causes the direct investment revenues to drop, but the funding ratio as well.’ Henk adds that in the Netherlands, we save for our pensions. ‘In other countries this is not the case, or to a much lesser extent. In those countries the working generation pays for the pensions of the older generation. Due to the greying of the population, this can have an impact on the euro, as well as on inflation and this in turn adversely affects our pensions.’

Henk and Marcel expect pension awareness to increase with HP’s new pension scheme. The new pension scheme applies to employees who join HP on or after 1 January 2010. ‘The pension now becomes more of the participant’s ‘own nest egg’. In fact, the investment risk has been shifted more to the participant instead of the enterprise. This can be positive as well as negative for the participant. It is therefore even more important to actively track your pension entitlements,’ Henk emphasises.

Not quite appealing enough Marcel notes that pensions are often in the news, but that many people still don’t know the size of their pension when they retire. ‘No doubt this is due to the fact that pensions are rather complex. In any case, pension awareness often is far from sufficient. People often assume that everything is OK with their pension. However, this is certainly not always the case when you change jobs.’ Henk confirms that insight and points out that HP has always had good terms and conditions of employment. This extends to the HP pension. The pension scheme is good, but one has to pay attention to the overall pension picture. If you worked elsewhere before or after your HP career, a good pension is not a given.’ Both Henk and Marcel consequently emphasise that it is important for participants to review their annual pension statement and to assess whether the pension is sufficient in their particular situation, if necessary with the help of an advisor. Henk here adds that: ‘Pension is not the easiest subject, but the pension fund is doing its best to explain things as clearly as possible.’


Enthusiastic about the top-up scheme Actively tracking the pension accrual in the top-up scheme has in any event become much easier as well. Thanks to Robeco’s monthly statements, participants can closely monitor their pension accrual under that scheme. The consensus in the hallways is that this represents a significant improvement over the information provided by Delta Lloyd.

About inflation and investing Inflation has come up before. The current low interest rate cannot, or only barely, compensate for inflation. How does the HP pension fund deal with this? Henk and Marcel: ‘In this regard, the Board is increasingly looking at investments that are ‘inflationlinked’: investments that can ‘keep pace’ with inflation. However, there are constraints associated with this that the Board will have to take into account. In this respect, the supervisory body (DNB) should listen more carefully to the pension funds. This is where the people with actual experience are located,’ thinks Marcel. In part due to the economic trends and the trends on the capital market, the Board has decided to make more ‘index-tracking’ investments. ‘It is proving almost impossible to structurally invest better than the market. Index-tracking investments can therefore be a good alternative,’ explains Marcel. When questioned on this, Henk indicates that: ‘No, this does not mean investing without any risk. It does mean that in comparison to

the market you will not in any case perform any worse. Incidentally, the performance of the pension fund is then in line with the market. The Board is keenly aware of the fact that the fund involves the money of our participants and that the pension scheme must remain payable over the long term. We are strongly focussing on continuity and are continuously evaluating the policy and its results.’

About inflation and pension increases Current inflation is fortunately low. Nevertheless, the pensions in payment have not been increased at the same rate in recent years. Marcel considers the question asked by pensioners, why full indexation is not possible, completely justified. ‘But this also applies to the answer to this question: the funding ratio does not permit it.’ In reply to the comment that active participants do receive full indexation, Henk explains that this indexation is paid for by the company.’ The cost of the indexation of the pensions in payment and that of departed employees is paid for from the pension fund’s investment revenues, to the extent feasible. As Marcel has already indicated, the current funding ratio does not allow for full indexation. For that matter, this applies to most pension funds in the Netherlands. A large number of pension funds is in fact unable to allocate any increase at all.’

External board members on the Board? There is a debate about admitting external professional board members to pension funds in the pension world. The question is whether to do this or not. Marcel has a definite opinion about this. ‘It is precisely the investment specialists with their financial products that nobody understands who contributed to the credit crisis.’ To which Henk adds that boards must of course be expert and be aware of the potential consequences of the policy advice provided by consultants. ‘The issue is not whether the Board is even smarter than the smartest consultants. Furthermore, the Board is always accountable. For example, whether it anticipated changes in a timely manner, has all risks in proper perspective and whether it has informed participants and pension recipients on a timely basis and in a proper manner.’ Marcel concludes: ‘It is good that the Board consists of eight board members. The key here is that the required knowledge and experience is spread across the various board members. This stimulates balanced decision-making. To the best of its knowledge, the best of its ability and with the best possible consultants.’

Note: Subsequent to the interview, Mark Lasonder was announced as the new chairman of the pension fund.

31

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en/of andere auteursrechthebbenden. Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland kan geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor de volstrekte juistheid en volledigheid van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden. Alle genoemde gegevens zijn onder voorbehoud. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.

Update financiële positie. Het toeslagenlabel. Interview met Hans Schrijvers. Magazine I 2010 I Nr. 12. In dit nummer onder meer:

Recommend Documents