Update
oktober 2008
In dit nummer o.a.: Aanpak Ballast Nedam verlaagt faalkosten Golfclub bouwt ‘evenwichtig’ op Rotterdamse puinhopen Flexibele woningen dankzij utiliteitsconstructie Kolommen geven zorgcentrum meer flexibiliteit Constructief huwelijk tussen staal en beton AM topspeler op de Nederlandse vastgoedmarkt
Artist Impression: NWA Architecten
Binnenstedelijk bouwen aan Amsterdamse haven
AM bouwt op IJburg een kantoor voor de eigen organisatie. Medewerkers hebben straks niet alleen een onbelemmerd uitzicht op de binnenhaven van HaveneilandOost, maar ook een café-restaurant op de begane grond en een automatische parkeergarage. Toch wordt dit niet-doorsneekantoor gebouwd voor een marktconforme prijs. Het opvallendst aan het ontwerp van NWA Architecten is de glazen
gevel. De inkeping in de façade zorgt voor extra licht in de 25 meter diepe kantoren. De 50 m2 grote ‘hap’ is te groot om met een standaard raveling op te vangen; die functie wordt nu vervuld door een stalen frame dat met trekstangen aan de kolommen wordt bevestigd. Het kantoor wordt tussen twee bestaande panden gebouwd. Betonwanden aan weerszijden vormen de constructie, samen met stalen kolommen, geïntegreerde hoedlig-
Opdrachtgever AM Architect NWA Architecten
gers en kanaalplaatvloeren. Het beton blijft in het zicht, net als het stalen frame en de trekstangen. Parkeren doen de AM-medewerkers straks in een volautomatische P-garage. SmitWesterman onderzocht ook de mogelijkheid van een traditionele garage. Daarin zouden echter veel minder auto’s passen, waardoor de automatische oplossing per parkeerplaats toch goedkoper is.
De bouw is inmiddels in volle gang; de oplevering is medio 2009.
Opdrachtgever Ballast Nedam Bouw Architect Kokon Architectuur & Stedenbouw
Maquette: Kokon Architectuur & Stedenbouw
singen genomen. Ook werken de adviseurs hun bestekken verder uit dan gebruikelijk, zodat vertraging en wijzigingen in de uitvoering achterwege kunnen blijven.
Aanpak Ballast Nedam verlaagt faalkosten
Faalkosten in de bouw zijn hoog. Volgens recente schattingen bedragen deze ‘vermijdbare kosten’ ruim 11 procent van de omzet. Een van de oorzaken is de complexiteit van het bouwproces. Opdrachtgever Ballast Nedam pakte dit cruciale onderdeel bij project Schollevaar daarom op een andere manier aan, onder meer met een ‘voeten-op-tafelsessie’.
Het bouwproces is van nature gefragmenteerd. Daardoor is de communicatie tussen partijen vaak niet optimaal. Faalkosten zijn het gevolg. Ballast Nedam bracht daarom bij project Schollevaar zo vroeg mogelijk architect, adviseurs én bouwers bij elkaar. Zo zijn in een vroeg stadium verschillende oplossingen afgewogen en gemeenschappelijke beslis-
Onder het gras en een dunne laag aarde ligt het puin van het vooroorlogse Rotterdam. Erop bouwen mag, zolang de ondergrond maar niet wordt verstoord. Zo licht mogelijk bouwen is dus het motto.
Maar ook moet het gewicht zo gelijkmatig mogelijk worden verdeeld om ongelijkmatige zettingen te voorkomen. Zo wordt de kolomafstand slechts 3 meter; erg klein voor een gebouw van deze omvang (20 x 30 meter, 2 bouwlagen), maar in dit geval een heel praktische oplossing. Op een strokenfundering komt een in hoogte verstelbare staal-
‘Schollevaar’ bestaat uit 136 zorgappartementen, circa 3000 m2 (zorg)voorzieningen en parkeerfaciliteiten voor 64 auto’s. Het ontwerp is van architectenbureau Kokon. Op dit moment wordt het bestek afgerond; naar verwachting begint de bouw in oktober 2008.
Maquette + plattegrond: GDA Architecten
Golfclub bouwt ‘evenwichtig’ op Rotterdamse puinhopen Golfbaan De Rottebergen ligt op de plek waar na de oorlog het puin van de grote renovaties in Rotterdam werd gestort. Een prima ondergrond, maar lastig om op te bouwen: er mag niets in de bodem – geen paalfundering, niet sonderen, niets. Toch kan golfpaviljoen De Rottebergen binnenkort worden uitgebreid, dankzij een lichte, ‘evenwichtige’ constructie.
Alles wat vaak tussen wal en schip valt, wordt bij dit project wél op voorhand uitgewerkt. Op deze manier is het proces soepeler en verwacht Ballast Nedam meer ‘succes’, of beter gezegd: minder ‘falen’.
constructie. Eventuele zettingen kunnen zo eenvoudig worden gecorrigeerd. Onderzoek aan het bestaande clubhuis, ook gebouwd zonder paalfundering, laat zien dat vijf centimeter voldoende is. De gevels, binnenwanden en dakplaten zijn zo licht mogelijk, respectievelijk van hout (houtskeletbouw) en staal. Voor de vloeren zijn kanaalplaten gekozen.
Opdrachtgever Exploitatiemaatschappij De Rottebergen Architect GDA Architecten
Flexibele woningen dankzij utiliteitsconstructie Hoe groter de afstand tussen kolommen, hoe zwaarder de vloer ertussen moet zijn. En dus hoe duurder. Voor 18 luxe appartementen in Leidsche Rijn berekende SmitWesterman precies de optimale verhouding, oftewel een utiliteitsoplossing in de woningbouw. De ambities van opdrachtgever én architect zijn hoog: veel open ruimte, veel uitzicht en dus zo min mogelijk obstakels. Maar de appartementen moeten later ook
eenvoudig samengevoegd kunnen worden – de constructie mag dit niet in de weg staan. SmitWesterman stelde voor om kolommen toe te passen in combinatie met metalstudwanden als woningscheiding – feitelijk een utiliteitsbouwoplossing, maar dan in de woningbouw. Per woning zijn slechts vijf betonkolommen nodig, zo bleek uit onderzoek door SmitWesterman. De overige steunpunten worden weggewerkt in de gevel. Een dertig centimeter dikke vlakke betonvloer is daarbij voldoende.
Artist Impressions: Klunder Architecten
Met iets meer kolommen kán de vloer dunner, maar dat is niet zinvol: bij minder dan 30 cm wordt namelijk niet aan de geluidsisolatieeisen voldaan, en is een extra zwevende dekvloer nodig. Deze doet het kostenvoordeel van een dunnere betonvloer teniet. De bouw start volgend jaar; in 2010 kunnen de eerste bewoners in hun ‘utiliteitswoning’.
Opdrachtgever Vergeer Planontwikkeling Architect Klunder Architecten
Kolommen geven zorgcentrum meer flexibiliteit De zorg verandert in hoog tempo. Flexibiliteit van zorggebouwen speelt daarom een steeds grotere rol. Er moet meer kunnen, nu, maar vooral later. Om die reden krijgt Zorgcentrum Trompenburg in Lisse meer kolommen dan je wellicht zou verwachten.
Artist Impression: Architektenburo Roos en Ros BNI BNA
Opdrachtgever Woningstichting Eigen Haard en Bouwbedrijf Horsman Architect Architektenburo Ruud van der Kroft
De prefab betonkolommen zijn drie verdiepingen hoog en worden op de bouw afgeleverd met stalen nokken per verdieping. Stalen liggers op de nokken verbinden de kolommen, kanaalplaatvloeren overspannen de 8 tot 9,5 meter van ligger naar ligger.
Artist Impression: Architektenburo Ruud van der Kroft
Trompenburg is een nieuw woonzorgcomplex in het hartje van Lisse. Woningstichting Eigen Haard bouwt op de inbreidingslocatie 11 eengezinswoningen, 50 appartementen met parkeerkelder, 110 huurappartementen en 3500 m2 zorgfuncties. Het zorgdeel en de woningen erboven krijgen een opvallend kleine stramienmaat: 3,6 meter. Zo kunnen er in een later stadium
verschillende woningen worden gemaakt, bijvoorbeeld over 2, 3 of 4 stramienen. Ook in de toekomst geeft dit veel mogelijkheden.
De bouw van Trompenburg begint naar verwachting volgend jaar.
Opdrachtgever C.S.G. Willem van Oranje Architect Architektenburo Roos en Ros BNI BNA
Constructief huwelijk tussen staal en beton Onlangs is in Oud-Beijerland de nieuwbouw voor de C.S.G. Willem van Oranje in gebruik genomen. De school is geïntegreerd met een gemeentelijke sporthal. Ook op constructief gebied gaan verschillende functies samen. Deltabeams combineren beton en staal tot één geheel met een aantal praktische voordelen.
Het ontwerp is van Architektenburo Roos en Ros te Oud-Beijerland. Een centrale entreehal verbindt de school en de sporthal. Voor de constructie van de hal is gebruik gemaakt van Deltabeams. Deze uit staalplaat gelaste liggers, met de zo kenmerkende ‘gaten’, worden na montage gevuld met beton. Zo vormen ze één geheel met de vloer, in dit geval de verdiepingsvloeren en de dakvloer. Een groot voordeel is de geringe hoogte van de totale constructie. Ook is het leggen van leidingen eenvoudig, omdat niet om de balken heen hoeft te worden gewerkt.
Maar het belangrijkste voordeel is de brandwerendheid. Die is veel groter dan bij gewone geïntegreerde liggers. Wapeningsstaven in de ligger nemen namelijk de functie van de onderflens over, mocht deze bij brand komen te vervallen. Daarmee blijft de vloer intact. Normaal gesproken zijn Deltabeams niet altijd de optimale keuze, maar bij dit project bleken ze niet alleen technisch, maar ook economisch de beste oplossing.
Wim Looijen (AM): “Kwaliteit staat bij ons altijd centraal”
Wim Looijen (links) en Gert-Jan Pappot (rechts) van AM
Vastgoedontwikkelaar AM is een topspeler op de Nederlandse markt. Het bedrijf ontwikkelt ‘inspirerende, duurzame leefomgevingen’. Een mooi voorbeeld van zo’n omgeving komt op IJburg: het nieuwe kantoor voor AM Noord-Holland, een modern ‘pakhuis’ van glas op Amsterdams ‘hotste’ locatie. “Kwaliteit staat bij ons altijd centraal”, zegt Wim Looijen, adjunct-directeur bij AM NoordHolland.
kun je met elkaar iets maken dat meer is dan de som der delen.”
AM staat een integrale aanpak voor. Ook voor Blok49A, het nieuwe eigen kantoor op IJburg, werken architect en adviseurs nauw samen. “Die moeten meer kunnen dan alleen hun vak verstaan”, zegt Looijen. “Wij willen partijen die snel reageren, alternatieven aandragen en varianten maken. Alleen dan
Als heel IJburg klaar is, wonen er naar schatting 45.000 mensen. Een perfect gebied voor een nieuw AM-kantoor, aldus Looijen. “Wonen, werken en recreëren worden hier optimaal geïntegreerd. Wij staan voor kwaliteit, zowel van ruimte als van leven. Beide vind je hier op IJburg.”
In samenwerking met SmitWesterman is een kantoor ontwikkeld met een mechanisch parkeersysteem en hoge kantoorverdiepingen. Looijen: “Normaal is de verdiepingshoogte drie meter, op IJburg maken we vier meter. Je zou kunnen zeggen dat het verloren ruimte is, maar die extra meter levert veel extra kwaliteit. Dat is precies waar AM voor staat.”
De AM’ers kijken straks uit over de binnenhaven van HaveneilandOost. In de plint van het gebouw komt horeca of detailhandel. Gert-Jan Pappot, projectmanager bij AM en verantwoordelijk voor deze eigen ontwikkeling, vult aan:
“Functiemenging is een mooie manier om buurten duurzamer te maken. De tijd dat na 17.00 uur kantoorgebieden compleet verlaten zijn, laten we gelukkig steeds meer achter ons.”
Start uitvoering
Kort
Op het terrein van de Technische Universiteit Delft wordt de komende jaren het Technopolis Innovation Park aangelegd. De campus beslaat ca. 120 hectare en is bestemd voor Research & Development-bedrijven. Uiteindelijk moet Technopolis een van de belangrijkste science parks van Europa worden, waar circa 600.000 m² aan kantoor- en onderzoeksruimten zal worden gebouwd. SmitWesterman ontwerpt de constructie van een aantal gebouwen voor Bouwfonds MAB Ontwikkeling CVG B.V. Het architectonisch ontwerp is van architectenbureau Cepezed.
BAM Vastgoed ontwikkelt in Utrecht zeven nieuwe gebouwen op kantorenpark Oudenrijn. SmitWesterman ontwerpt de constructie van de drie kantoorpaviljoens (2875 m2 per stuk) en
vier kantoorgebouwen (20.000 m2 totaal). De 450 parkeerplaatsen op het maaiveld komen deels onder de kantoren. Het Rotterdamse architectenbureau Van Tilburg Ibelings von Behr maakt het ontwerp.
Verhuizing SmitWesterman verhuist op 25 oktober naar Gouda. De telefoon- en faxnummers blijven ongewijzigd. Ons nieuwe adres is:
Vacatures Constructeur, Tekenaar en Projectleider In Leiden is afgelopen juni de eerste paal geslagen voor een nieuwe school. Topos Architecten uit Waddinxveen maakte het ontwerp in opdracht van Onderwijscentrum Leiden. De constructie die SmitWesterman ontwikkelde, bestaat uit een staalskelet gecombineerd met kanaalplaatvloeren. De praktijkschool wordt gebouwd door bouwbedrijf Blanksma. De ingebruikname is bij de start van het nieuwe schooljaar, in augustus 2009. Artist Impression: Architectuurcentrale Thijs Asselbergs
Maquette: Van Tilburg Ibelings von Behr
Maquette: Cepezed
Nieuwe opdrachten
Architectuurcentrale Thijs Asselbergs heeft in opdracht van Ymere Ontwikkeling 139 woningen ontworpen in het Amsterdamse stadsdeel Noord. Eind september is hiervoor de eerste paal geslagen. Het betonskelet van de 103 grondgebonden woningen wordt gemaakt met een tunnelbekisting, die voor de 36 gestapelde appartementen bestaat uit een betonnen wand-breedplaatconstructie. Aannemer is Smit’s Bouwbedrijf uit Beverwijk.
SmitWesterman heeft plaats voor enkele constructeurs, tekenaars en een projectleider. We zijn vooral op zoek naar mensen met liefde voor het constructeursvak. Als constructeur heb je een afgeronde hts/hti- of TU-opleiding en kun je constructies in alle mogelijke materialen berekenen. Als tekenaar heb je een afgeronde mts- of hts-opleiding. Je ontwerpt, tekent en overlegt met je collega’s en met externe partijen. Als projectleider heb je een afgeronde hts/hti- of TU-opleiding met minimaal 5 jaar ervaring als constructeur. Je ontwerpt en berekent alle mogelijke constructies en leidt de projecten op technisch en organisatorisch vlak. Bij SmitWesterman werk je aan uitdagende projecten in de woningen utiliteitsbouw, zoals je kunt lezen in deze Update. Onze salarissen zijn marktconform. Daarnaast bieden we goede secundaire arbeidsvoorwaarden. Dus, denk je na over een nieuwe stap in je carrière, maak dan een afspraak voor een vrijblijvend gesprek. Stuur een e-mail naar
[email protected] of bel met Jaap Westerman, telefoon: 0182-615 655. Meer informatie vind je op www.smitwesterman.nl.
Stavorenweg 4 2803 PT Gouda Postbus 592 2800 AN Gouda
Nesse 34 2741 ES Waddinxveen Postbus 130 2740 AC Waddinxveen
Update is een uitgave van
Tekst ir remco de boer marketingcommunicatie, Amsterdam
Ingenieursbureau SmitWesterman
Vormgeving Frank’A, Gouda
en verschijnt twee keer per jaar.
Drukwerk Tromp Drukkerij, Rotterdam
T 0182 615 655 F 0182 615 743 E
[email protected] www.smitwesterman.nl
