VVD vragen n.a.v. AD/UN artikel van 15 februari 2016: Grote chaos met WOZ in UH Afgelopen maandag 15 februari publiceerde het AD/UN een artikel onder de kop: “Grote chaos met WOZ in UH”. Dit artikel is gebaseerd op het rapport “Schoon door de Poort (SddP)” van onderzoeksbureau De ANG Connectie en opgesteld door de gezamenlijke projectleider van de gemeente UH en de BghU. Volgens de inleiding ‘dient het rapport dan ook te worden beschouwd als een onafhankelijk oordeel dat is gebaseerd op feiten die volgen uit de Schoon door de Poort analyses’. De VVD heeft dit rapport kunnen bestuderen en nergens het woord concept rapport gevonden. In dit rapport wordt o.a. geconcludeerd dat:
dat de gemeente UHR –gelet op eerdere toetredingstrajecten tot de BghU- zeer weinig werkzaamheden heeft uitgevoerd om te voldoen aan de afgesproken ‘Schoon door de Poort’ criteria. Er heel veel extra en grote inspanning geleverd moeten worden om de uitgangspunten binnen één jaar te realiseren. De gemeente €150K kosten moet maken om te voldoen aan afspraken SddP Er extra activiteiten gedaan moeten worden die nog eens circa €400K kunnen kosten
De wethouder heeft in het memo van 15 februari aan de raad gesteld dat de getrokken conclusies in het AD/UH artikel voorbarig zijn. Dit omdat het rapport nog onderwerp is van ambtelijk overleg. Dit onderwerp is voor de VVD van grote importantie. Een correcte taxatie van onroerend goed is belangrijk voor eigenaren en de overheid. Niet alleen de jaarlijkse gemeentebelasting (OZB) is hierop gebaseerd. Ook het huurwaardeforfait en eventuele erfbelasting is hierop gebaseerd. Daarnaast is de WOZ waarde vaak ook een basis voor de verkoopprijs van onroerend goed. De wethouder zei zelf tijdens de behandeling van het voorstel om toe te treden tot de BghU, dat WOZ waarderingen en de heffing en inning gemeentelijke belastingen een belangrijke pijler van onze publieke taak is. U geeft dus aan nu nog niet de conclusies van het rapport te willen bespreken. 1. Waarom wilt u dat niet? Zoals ik in mijn memo aan u al heb genoemd en ook door BghU is bevestigd, was sprake van een werkdocument waarover ambtelijk nog gesproken werd en dat noch door BghU noch door ons als gemeente was gevalideerd. Thans is het rapport definitief en in overeenstemming met mijn toezegging stuur ik u dit toe. Kunt u dan tenminste iets zeggen over de volgende feiten: 2. Klopt het dat de gemeente UH gedurende het traject tot toetreding tot de BghU intern al op 3 november 2015 heeft geconstateerd dat de druk op de belastingmedewerkers te hoog werd om aan de gemaakte afspraken rondom SddP te kunnen voldoen? Het klopt dat op 3 november 2015 ambtelijk geconstateerd is dat de werkdruk voor de medewerkers dermate hoog werd dat prioriteiten gesteld moesten worden. Daarbij is de keuze gemaakt om de waardering van NSW landgoederen (voor belastingjaar 2017) en de incourante objecten (voor belastingjaar 2016) naar 2016 verplaatst werden.
3. Klopt het dat de gemeente ervoor heeft gekozen om het volledig realiseren van het toetreden conform SddP los te laten? Nee, dit klopt niet. Er is niet gekozen om het realiseren van SddP volledig los te laten. Dit gold slechts voor enkele onderdelen van het project SddP. 4. Klopt het dat taxaties van zo’n 550 objecten niet of niet correct zijn uitgevoerd in 2014 en 2015? Uit de controle van de gegevensbestanden blijkt dat bij 300 woningen mogelijk sprake is van een relatief lage waarde. Hoewel uit aanvullend onderzoek blijkt dat de lagere waardes voor een belangrijk deel verklaarbaar zijn omdat sprake is van nieuwbouw die nog niet gereed is, of van kleine/ oudere recreatiewoningen, hebben we gezamenlijk afgesproken deze woningen nogmaals te beoordelen en indien noodzakelijk een afwijkende waarde vast te stellen. 5. Klopt het dat deze problemen al in de stuurgroep van 5 oktober 2015 zijn besproken? Nee dit klopt niet. 6. Klopt het dat de Waarderingskamer tijdens haar inspectie van 17 november 2015 heeft vastgesteld dat ‘geregistreerde kenmerken niet overeen komen met de daadwerkelijke situatie’ en dat hierdoor de onderlinge waardeverhoudingen tussen objecten niet aannemelijk (dus fout) zijn ? Het klopt dat de waarderingskamer de primaire en secundaire objectkenmerken als aandachtspunt in het rapport heeft genoemd. Het bijwerken van genoemde objectkenmerken geschiedt op basis van een 3 jarige cyclus waarbij ieder jaar 1/3 van het woningbestand wordt gecontroleerd. We zijn hier, mede op verzoek van de waarderingskamer, in 2014 mee gestart, Voor 2/3 van het bestand is deze controle uitgevoerd. Voor 1/3 moet deze controle nog plaats vinden. Uw conclusie dat codes die niet aannemelijk zijn ook daadwerkelijk fout zijn delen wij niet en dat blijkt ook uit het feit dat de waarderingskamer de eindconclusie trekt dat wij mogen beschikken. 7. Klopt het dat de GUH een waarderingsmethode gebruikt die gebaseerd is op m3 en de BghU de wettelijk vastgestelde m2 maatstaf gebruikt? Onze waardering in het kader van de WOZ is gebaseerd op m3 zoals tot op heden altijd het geval is geweest . Overigens geldt dit niet alleen voor onze gemeente maar voor veel gemeenten in Nederland. Het komende jaar moeten alle gemeenten in Nederland vanwege de wettelijke verplichting om een volledig afgestemde koppeling te realiseren tussen de WOZ administratie en de BAG administratie voortaan ook m2 in de WOZ administratie opnemen. Dit laatste betekent echter niet dat er ook een wettelijke plicht bestaat om in m2 te waarderen. o Zo ja, dat hierdoor voor alle gebouwen de m2 oppervlakte moet worden vastgesteld voor eind 2016? Ja, en hiervan hebben wij ook al melding gemaakt in het ICT uitvoeringsprogramma dat u in 2014 hebt vastgesteld. Momenteel treffen wij gezamenlijk met BghU de voorbereidingen voor deze omzetting. We trekken hierin gezamenlijk op omdat BghU vanaf 1 januari 2016 verantwoordelijk is voor de vastlegging van het aantal m2 in de WOZ-administratie. 8. Waarom heeft u het rapport “Schoon door de Poort (SddP)” van onderzoeksbureau De ANG Connectie niet openbaar gemaakt, samen met de memo van afgelopen 15 februari?
Er was sprake van een werkdocument waarover ambtelijk nog gesproken werd en dat noch door BghU noch door ons als gemeente was gevalideerd. 9. Kunt u het rapport “Schoon door de Poort (SddP)” van onderzoeksbureau De ANG Connectie, inclusief bijlagen zo spoedig mogelijk naar de raad sturen? U ontvangt hierbij het definitieve rapport. 10. Kunt u het rapport van de Waarderingskamer, waar naar wordt verwezen in het “Schoon door de Poort (SddP)” rapport, zo spoedig mogelijk naar de raad sturen? Dit rapport maakt als bijlage onderdeel uit van het rapport Schoon door de Poort maar is ook gepubliceerd op de site van de waarderingskamer. 11. Wanneer komt u met een formele reactie op de conclusies? In de bijgevoegde raadsinformatie verwoorden wij ons formele standpunt. 12. Komt u met een voorstel hoe u de chaos gaat oplossen en wanneer kunnen we dat verwachten? Er is in onze ogen geen sprake van chaos. Wel zijn er aandachtspunten, zoals overigens bijna altijd omdat het bestand van ongeveer 23.000 objecten niet statisch is en voortdurend aan veranderingen onderhevig. De aandachtspunten worden in 2016 in gezamenlijkheid met BghU opgepakt. Naast vragen over de feiten in dit rapport en het verzoek tot toezending van rapporten plus informatie over het te volgen proces hebben we nog de volgende vragen: 13. In de voorbereiding op de besluitvorming is er een quick scan gedaan. Klopt het dat de quick scan in opdracht van de BghU is gedaan? Ja, dit klopt. 14. Ging deze scan ook over de kwaliteit van de gegevens van de GUH? o Zo ja, wat was dan de uitkomst hiervan? Nee, de quick scan ging over de aard en de omvang van de over te dragen taken en gaf inzicht in de financiële consequenties daarvan. In een later stadium is op het bestand een nulmeting uitgevoerd als basis voor de uit te voeren werkzaamheden. 15. Kunt u aangeven wat de gemeente gedaan heeft om te beoordelen of de overgang technisch mogelijk en haalbaar was voor 1 januari 2016 met behoud van kwaliteit? Vanwege het feit dat wij voor onze WOZ waardering het predicaat goed hebben gekregen van de waarderingskamer en de ervaringsgegevens van BghU met betrekking tot de doorlooptijd van dergelijke trajecten hebben wij de inschatting gemaakt dat het mogelijk moest zijn om dit traject voor 1 januari 2016 volledig af te ronden. Daarbij hebben wij ook nog de afweging gemaakt dat bij een overgang op 1 januari 2016 het volledige personeel door BghU zou worden overgenomen en dat dit bij een latere overgang dit mogelijk niet meer het geval kon zijn.
16. De Waarderingskamer heeft eerder het predicaat “Goed” aan de GUH gegeven. Waar is die beoordeling op gebaseerd? Op basis van een steekproefsgewijze analyse op het totale WOZ bestand. 17. Wat wordt er dan precies door de Waarderingskamer beoordeeld? De waarderingskamer controleert op basis van overzichtslijsten de consistentie van het totale bestand en of alle verplicht voorgeschreven werkzaamheden, zoals bijvoorbeeld de permanente marktanalyse, de afhandeling van bezwaar- en beroepschriften, tijdig en volledig zijn uitgevoerd. 18. Sinds wanneer is de gemeente op de hoogte van de problemen? Volgens het raadsvoorstel zou de conversie van de bestanden rond 20 november 2015 gereed zijn. Naar het oordeel van het college is geen sprake van problemen maar moet een deel van de werkzaamheden in samenspraak met BghU in 2016 afgerond worden. 19. Vorig jaar waren er veel telefoontjes in de dagen na het bezorgen van de aanslagbiljetten. Hoe was dat dit jaar? Ieder jaar na bezorging van de aanslagbiljetten is sprake van een toename van het telefoonverkeer. Dit jaar zijn de telefoontjes bij BghU terecht gekomen. Het aantal telefoontjes/reacties die bij de BghU binnen komen valt mee t.o.v. het voorgaande jaar. BghU kan de reacties niet per gemeenten uitsplitsen , maar zij hebben geen signalen dat het telefoonverkeer over de waardering en aanslagoplegging van Utrechtse Heuvelrug afwijkt van de andere deelnemers. In totaliteit zat de BghU op 18 februari 2016 op ca 2% reacties, vorig jaar zat de BghU op diezelfde datum op 4% reacties. 20. Klopt het dat zelfs als iemand geen machtiging voor een automatische incasso heeft afgegeven, er toch automatische incasso plaatsvindt doordat men gebruik maakt van een automatische incasso van het waterschap? o Zo ja, wat vindt u hiervan? Bij eerdere toetredingen van gemeenten heeft BghU steeds deze procedure gevolgd. Deze werkwijze is vorig jaar ook door de BghU getoetst bij de Nationale Ombudsman. Alle inwoners met een lopende automatische incasso bij de gemeente en/of het Hoogheemraadschap zijn vooraf per brief geïnformeerd en 99% van de belastingplichtigen is content met de overgang zodat zij zelf geen actie hoeven te ondernemen voor voortzetting van de automatische incasso. Degenen die, vanwege de overgang naar BghU, niet langer gebruik wilden maken van een automatische incasso is gevraagd dit digitaal of schriftelijk door te geven aan BghU. 21. In de Kaap/de Stichtse staat een stuk over het foutief bezorgen van aanslagbiljetten doordat er meerdere aanslagen in één envelop zaten. Hierdoor ligt privacy gevoelige informatie van andere huiseigenaren ‘op straat’. Zijn er meerdere van dit soort incidenten bekend? Bij de BghU is een dergelijk signaal nog nooit binnen gekomen, ondertussen wel meer dan 1 miljoen aanslagen op deze wijze verstuurd. Het is onderzocht, er blijkt een storing te hebben gezeten in de machine waarna deze 40 aanslagen niet geautomatiseerd heeft
ingepakt. Deze zijn handmatig in een envelop gestopt en blijkbaar is daar iets mis gegaan. Vervelend, maar het betreft een incident. 22. Vorig jaar zat er bij de aanslag een taxatieverslag. Dit jaar zat dit er niet bij. Is dat bewust? o Zo ja, waarom is dat? BghU heeft, vanwege de toenemende digitalisering, een bewuste keuze gemaakt om op voorhand schriftelijk geen taxatieverslagen toe te sturen. Inwoners kunnen digitaal een uitgebreid taxatieverslag inzien via de portal, dan wel opvragen. In het laatste geval wordt het taxatieverslag alsnog toegestuurd. 23. Kan de wethouder garanderen dat de aanslagen van de afgelopen jaren en van 2016 correct zijn en eigenaren niet o.b.v. een foutieve taxatie teveel hebben betaald of moeten betalen? Bij de WOZ is sprake van een modelmatige waardebepaling. De waardering van de afgelopen jaren en voor 2016 is uitgevoerd conform het bestaande model van Utrechtse Heuvelrug. Inwoners die de WOZ waarde te hoog of te laag vinden hebben de mogelijkheid om hier tegen in bezwaar en of beroep te gaan om uiteindelijk tot een juiste waardebepaling te komen. Rob Jorg VVD fractie
