Uitwerking van de vraagstelling, zoals deze door de begeleidingscommissie is opgegeven. Het onderwerp : HANTEREN Voorpagina: Titel : TAZZA, Tazza is een grote vaas. Zij is een geschenk van de Russische Tsaarenfamillie aan het Nederlanse koninklijk huis.Tazza is uit Jaspise steen (half edelsteen)vervaardigd in het Keizerlijke beeld en steenhouwer atelier in St.Petersburg in jaar 1809. Ze is gerestaureed in Steen en beeldhouwatelier Laurens Demmer te Wesepe en gaat naar een nieuwe plaats in het paleis op de Dam te Amsterdam UZUNHASANOGLU Mahmut S. Opdrachtnemer : Perseus te Wesepe Lankhorsterweg 3 8124 PD Restaurator
Wesepe
: Laurens Demmer, Sanna Snellaars, Carlijn Louwers
Datum: 17 mei 2011 Werkstuk ter afsluiting van de cursus Behoudsmedewerker Archieven, Bibliotheken en Musea 2010-2011. INLEIDING : De Tazza is gekomen uit het paleis Noordeinde om gerestaureerd te worden. Ze kwam naar Nederland tweehonder jaar geleden uit het oosten . Beschrijven : Ze bestaat uit verschillende maten, in de vormen en uit zeven delen die helemaal vlak op elkaar zijn gezet. Ze is zo mooi vervaardigd in het Russische Keizerlijk steen en beeldhouwatelier in St. Petersburg door de hoge kwaliteit van het vakmanschap in het jaar 18o9. Dat maakt haar bijzonder. Zij is ook een uniek onderwerp in haar soort. Object : TAZZA Materiaal : Halfedelsteen(Jaspis) Vervaardigd : Keizerlijke Atelier St.Petersburg. Zij was aan de Koninklijke familie Oranje door Russische Keizerlijke familie geschonken in 1809 Oude locatie : Paleis Noordeinde, Gotische zaal en depots. Nieuwe locatie : Paleis op de Dam. Nr.1 Pawlot Behoud & Onderhoud Tibbensteeg 27 7411 LV Deventer
tel : 06 40 91 67 57 mail :
[email protected] www,pawlot.nl
KvK nr : 56460023 BTW nr : NL237191842B01
Informatie bron: Er is weinig informatie over Tazza en er zijn weinig Tazza`s Er is een lange tijd onvoldoende op haar waarde geschat. Wat het object vertelde : hoe er met het object is omgegaan. Voordat de restauratie in een depot begon als losse delen op zolder zwaar beschadigd. De informatie heb ik gekregen door intervieuw van restaurateur Laurens Demmer. Door gebrek aan informatie (in de buurt komen) het proces is vertrogen. Constructie: De Tazza bestaat uit zeven stuks elementen die op elkaar staan. Ze was in het midden door een stabiliseringspen op elkaar gezet. De stalen pen was in de gevormde tussendelen geboord en tussen de sommige delen de colofonium aangebracht. Colofonium is een plantaardige hars. De andere vier delen ( komt twee onderdelen kregen ook hetzelfde proces) waren ook bijna koud op elkaar gezet.
Nr. 7, colofonium Ze waren niet op elkaar gelijmd . Zodat in de toekomst demonteren mogelijk moeten zijn.
Er waren geen voegmiddel gebruikt.
Nr. 5
Er was in het midden tot anderhalf centimeter boven en tot onder de dop gestoken die in de schaal was gezet zodat men geen verschil ziet als de delen op elkaar staan.
Nr. 4
Fysische samenstelling :
Jaspis is de halfedelsteen zoals opake. Jaspis is een fijn kristallijne variƫteit van kwarts . Chemische samenstelling: hoornkiezel, agaat, vuursteen. Oude restauraties: zijn niet aanwezig. Hardheid : Slijpen : Polijsten:
7 Goed Goed Nr.6 , de schaal
Pawlot Behoud & Onderhoud Tibbensteeg 27 7411 LV Deventer
tel : 06 40 91 67 57 mail :
[email protected] www,pawlot.nl
KvK nr : 56460023 BTW nr : NL237191842B01
Probleemstelling: Door de moeilijke vorm en grote gewicht van Tazza wordt haar hantering lastig en kwetsbaar. Ze was bij inpakken en het transport (intern en extern) beschadigd. Dus er zijn duidelijk een probleem met haar optellen en neerzetting van het object. Gewicht : van de Tazza is ruim 1000 kg . Door lastige vorm van het zwaarte punt is erg gevoelig. Als de schaal uit balans raakt, is er een groot risico dat de voet in de zwaar punt breekt. De scherpe kant en hoek vormen in de steen maken het hanteren nog moeilijker.
Voor de reparaties
Na
Voor
Na
De vorm van de Tazza is minder geschikt om haar geheel te tillen. Daarom werd zij in zeven delen gedemonteerd om het risico kleiner te maken.
Pawlot Behoud & Onderhoud Tibbensteeg 27 7411 LV Deventer
tel : 06 40 91 67 57 mail :
[email protected] www,pawlot.nl
KvK nr : 56460023 BTW nr : NL237191842B01
Vooral het schaaldeel van de Tazza met de scherpe hoeken en punten is erg kwetsbaar.
Zonder beschermingen worden de hoeken, de punten en de randen gemakkelijk chips los. De scherpe randen vorm is minder bekend in bij de betrokende Nederlandse vak gebieden.
Na het op elkaar stapelen (monteren) moet Tazza stabiel staan. Ooit probeerden ze met houtenlatten haar om stabiel te houden.
Door het probleem van het moeilijke stabiliseren ontstond veel beschadigingen. De Tazza`s onderdelen waren helemaal fijn en vlak op elkaar gezet. Als het object niet prises waterpas wordt gesteld en alle delen niet koud op elkaar zouden passen dan de trilling krachten kunnen de breuken ontstaan aan de randen.
Pawlot Behoud & Onderhoud Tibbensteeg 27 7411 LV Deventer
tel : 06 40 91 67 57 mail :
[email protected] www,pawlot.nl
KvK nr : 56460023 BTW nr : NL237191842B01
Veiligheid probleem: Transport in het paleis is een andere moeilijkheid. Voordat we met het intern transport beginnen, moeten we voorbereiden treffen om vloer in de zal te beschermen en een persoon moet de Tazza bewaken.
DOELSTELLING: We moeten de Tazza zonder haar te beschadigen op tijd en op haar plaats opstellen. Daarom maken we een hantering en transport plan dat als een handleidings is . De handleiding kan voorkomen beschades op haar volgende hanteringsproces . Onderzoek: We hebben de constructie van de stapelingswijze van de Tazza onderzocht zodat een stabiele stapeling bij de plaatsing gereconstrueerd kan worden. Misschien op haar oude plaats hadden de beheerders problemen bij monteren en demonteren door minder kennis op Tazza`s constructie en probeerden ze haar met span band om het geheel te tillen maar dit proces kon meer schades berengen. Misschien daardoor kwamen veel schades aan de randen en om de hoeken en op de punten zoals de losse chippen bij Tazza. Dat kunnen we duidelijk zien. Probeerden we eerst de resten uit oude lijm in het water en in de alcohol te loskrijgen. Het is ons met alcohol gelukt. We kwamen achter dat het colofonium was. Het was een goed idee. Als de onderdelen op elkaar met de lijm zouden stapelen, dan zou het demontage proces moelijker zijn. De transporteren in het paleis was een andere onderzoek van ons. Omdat de vloer in de zal van het Paleis is erg kwetsbaar. Oplossing: Om dit te kunnen reconstrueren moeten we het aan de waterpast op de juiste plek goed zetten. daarna moeten we alle delen met de colofonium helemaal koud op elkaar stapelen in het paleis op de Dam, dan moeten we hem blokkeren met houtenlatten van alle kant van de delen, zodat haar delen niet naar de kanten worden verschoven. Nadelen: Pawlot Behoud & Onderhoud Tibbensteeg 27 7411 LV Deventer
tel : 06 40 91 67 57 mail :
[email protected] www,pawlot.nl
KvK nr : 56460023 BTW nr : NL237191842B01
Er is heel veel tijd nodig om haar helemaal stabiel te houden. We moeten In deze periode de constructie van de Tazza regelmatig controleren. Als de colofonium tussen de delen uit komt, dan moeten we hem snel met alcohol reinigen. Voordelen: Colofonium kan met alcohol verwijderen. Dan wordt ze makkelijk gedemonteerd als ze een andere plek krijgt of gerestaureerd moet worden.
Voorbereidingsproces en binnen transport in het Steen en beeldhouwatelier Laurens Demmer te Wesepe We moeten pakken alle delen goed in op het eigen Europa-palet ( 80cm x 110cm ) . Er moet een tapijt laag op het palet leggen, met de piepschuim materialen( PE) en de dekken moeten de punten, de hoeken en de randen bescherm worden.
Tenslotte moeten alle onderdelen van Tazza met spanbanden goed vastgebonden zodat geen krassen kunnen onstaan. Eigenlijk is het natuursteen niet kwetsbaar bij onder de min of boven de Europa warme temperaturen en Hoge RV Of UV-licht.
Het regenwater kan niet in de jaspis dringen.Omdat de jaspis zulk dicht materiaal is. Maar in ieder geval laten we de Tazza transporteren op een dichte vrachtwagen die voorzien is van een systeem dat trillingen tegengaat of verminderd. Het seizoen is een goede gelegenheid om de Tazza te transporteren.
Pawlot Behoud & Onderhoud Tibbensteeg 27 7411 LV Deventer
tel : 06 40 91 67 57 mail :
[email protected] www,pawlot.nl
KvK nr : 56460023 BTW nr : NL237191842B01
Inpakken en transport proces in het Steen en beelhouwatelier Laurens Demmer te Wesepe
Tijdens het transport vanaf het atelier tot de Paleis op de Dam, Amsterdam : Onderweg vanaf het he atelier tot de deur van het paleis is het transportbedrijf verantwoordelijk. Deze transportondernemer doet altijd het transport voor het paleis. Dus wij moeten houden altijd contact met transportbedrijf van de klant en duidelijke gesprek met elkaar. We moeten inlichten het transportbedrijf zodat de Tazza onderweg zo weinig mogelijk trilt en schokt. Pawlot Behoud & Onderhoud Tibbensteeg 27 7411 LV Deventer
tel : 06 40 91 67 57 mail :
[email protected] www,pawlot.nl
KvK nr : 56460023 BTW nr : NL237191842B01
Transportproblemenoplossen in het paleis :
We moeten eerst weg van transportlijn blokkeren en de vloer wordt met de houtplaten gedekt. De schoenen moeten schoon en niet kras baar zijn. Er moeten schoon een Nitril handschoenen gebruiken. Het kraan onderdelen isoleren met PE schuim, zoals er onverwachte iets zou gebeuren, dan voorkomen de stalenonderdelen dat er ergens geen schades zouden berengen. Voor deze procesduur moeten we niet bezuinigingsmaatregelen denken bij materialen te kiezen en er moeten genoeg personen klaar zijn en moeten we genoegen tijd nemen. Ons grote voordeel is dat de begeleider Laurens Demmer heeft hiermee genoeg ervaring hiermee en zo kunnen wij veilig en zonder schade deze actie gaan ondernemen. Nadelen zijn het transport gaat veel tijd en geld kosten .
We hebben ondekt dat het Keizerlijk Atelier in St.Petersburg een eigen manier hebben gebruikt. Maken we een staaldrager die op het onderdeel past, dan doen we ook door het op dezelfde manier op te tillen.Het is ook om een oorspronkelijke techniek in deze tijd te brengen.
Pawlot Behoud & Onderhoud Tibbensteeg 27 7411 LV Deventer
tel : 06 40 91 67 57 mail :
[email protected] www,pawlot.nl
KvK nr : 56460023 BTW nr : NL237191842B01
De zaal in het paleis en de route. Er moet op de plastic zeil een houten vloerloper geleegd worden om de vloer te beschermen binnen de zal bij de vervoering procedure. Dan bouwen we kraan om onderdelen van Tazza veilig binnen te brengen. Eerste stap is vanaf ingangsdeur tot binnen en een anderhalve meter verder van de laatste trap. Tweede stap moet de vervoering procedure met hetzelfde manier de onderdelen door in de tweede deur tot zaal gebracht worden waar de standplaats van Tazza is. Voor de intern en extern alle processen moeten we met minimaal drie - vier personen twee werkdagen uitrekenen.
Pawlot Behoud & Onderhoud Tibbensteeg 27 7411 LV Deventer
tel : 06 40 91 67 57 mail :
[email protected] www,pawlot.nl
KvK nr : 56460023 BTW nr : NL237191842B01