uitvoeringsprogramma GWI

Verzilvering@Breda uitvoeringsprogramma GWI 2011-2015

CONCEPT Gemeente Breda, september 2011

0232_11 GWI Verzilvering@Breda

2

Inhoudsopgave Samenvatting Verzilvering................................................................................................ 5 Inleiding.............................................................................................................................. 9

1. Maatschappelijke ontwikkelingen................................................................................. 11 2. Integrale visie: de ideale wijk......................................................................................... 13 3. Deelgebieden................................................................................................................... 17

3.1 Wonen..................................................................................................................... 17

3.2 Woonomgeving....................................................................................................... 21

3.3 Welzijn..................................................................................................................... 22

3.4 Zorg......................................................................................................................... 25

3.4.1 Ambities zorginstellingen......................................................................................... 26

3.4.2 Uitgangspunten om maatschappelijke initiatieven, m.n. woonzorginitiatieven te beoordelen.......................................................................................................... 29

4. Aandachtspunten in de komende periode.................................................................... 31 5. Organisatie GWI............................................................................................................... 35 Bijlagen Bijlage 1 - Belangrijkste resultaten GWI 2006-2010............................................................. 37 Bijlage 2 - Huidige capaciteit en opgave per woongebied.................................................... 41 Bijlage 3 - Aanvullende opmerkingen van de corporaties in het kader van Verzilvering........ 57 Bijlage 4 - GWI- Bestedingsplan 2011 – 2015 (indicatief)..................................................... 59

0232_11 GWI verzilvering@breda_V7

Bijlage 5 - Samenvatting realisatie 2011-2015..................................................................... 61


3


4

>

Samenvatting Verzilvering

Verzilvering@Breda is het actieplan Wonen, welzijn en zorg voor de periode 2011 tot 2015. Het college geeft hiermee invulling aan de raadsmotie van december 2010, waarin gevraagd wordt om toegankelijke en kwalitatief goede woon- en zorgvoorzieningen te realiseren voor ouderen en mensen met beperkingen. De nota is tot stand gekomen in samenspraak met het Overlegplatform Zorgaanbieders Breda, Overleg Ouderenbeleid Breda, Zorgkantoor West-Brabant, klankbordgroep Wmo en het Bredaas Centrum Gehandicaptenbeleid, de woningbouwcorporaties en de welzijnsorganisaties. Verzilvering@Breda bouwt voort op de aanpak en uitvoering van het stedelijk beleid ‘Geschikt Wonen voor Iedereen’ (GWI). Verzilvering@Breda scherpt het GWI-uitvoeringsplan aan door het geplande nieuwbouwprogramma om te buigen naar levensloopgeschikt en verzorgd wonen. In Verzilvering@Breda wordt een grote opgave geconstateerd als het gaat om deze woonvormen.1 Capaciteit 2010

Behoefte 2025

Opgave 2010-2025

Plannen tot 2015 corporaties1

Levensloopgeschikt

1.467

9.914

8.447

920

Verzorgd

2.359

3.180

821

205

Voor opvang frictie

5%

160

Tot 2015 worden er door de woningcorporaties ten opzichte van bestaande capaciteit in 2010 minimaal 205 woningen gebouwd in de categorie Verzorgd wonen (vermeerdering van ca 10%) en in de categorie levensloop geschikt wonen minimaal 920 woningen (vermeerdering van 65%). De plannen passen binnen Koers Gezet en de stedelijke programmering. De capaciteit, de behoefte en de opgave is per wijk in beeld gebracht en ook het aantal woningen dat in deze categorieën zullen worden gebouwd tot 2015. We zetten met Verzilvering een goede stap om binnen de kaders van de stedelijke programmering en ‘Koers Gezet’ deze tekorten fasegewijs in te lopen. Bovendien gaan wij in deze periode uit het oogpunt van zelfredzaamheid oudere eigenaar-bewoners stimuleren om tijdig hun woning levensloopgeschikt te maken. Met Verzilvering@Breda willen we ook de ‘stenen kant’ verbinden met de ‘zachte factoren’. Nieuwbouw, renovatie en herinrichting gaan gelijk op met veilige loop- en fietsroutes, nabijheid van diensten, goed openbaar vervoer, uitnodigende, eigentijdse activiteiten voor ouderen en mensen met een beperking. Zo verbinden wij ook woningcorporaties met zorgaanbieders. Die hebben elkaar immers nodig om te voldoen aan de toenemende vraag van burgers naar zelfstandige woonvormen. Beide hebben bovendien ouderenorganisaties, vrijwilligers en mantelzorgers en het welzijnswerk nodig voor het scheppen van een actieve wijkgemeenschap. Daarmee wordt voorkomen dat mensen vereenzamen en krijgen kwetsbare burgers de kans om deel te nemen aan de samenleving, wat past binnen het beleidskader Meedoen@Breda. Nieuw in Verzilvering@Breda is ook de bijgestelde doelstelling van GWI op basis van Meedoen@Breda. Een ondersteunend netwerk van voorzieningen draagt eraan bij dat ouderen en mensen met beperkingen langer zelfstandig kunnen blijven wonen en meedoen met de samenleving. Het eigen netwerk, mantelzorgers en vrijwilligers leveren een belangrijk aandeel.

1 Plannen tot 2015 die de woningcorporaties hebben opgegeven in het kader van Verzilvering@Breda. Dit is exclusief nieuwbouw particuliere sector.


5

Realisatie 2011-2015 in hoofdlijnen Wonen

Voorbeeld van (een) activiteit(en)

Verzorgd wonen

Vermeerdering van bestaande capaciteit met 10%

Vigerende plannen van de woningcorporatie tot 2015.

Levensloopgeschikte


Vigerende plannen van de woningcorporaties tot 2015.

Stimuleren aanpassing

Burgers, m.n. ouderen en mensen met een beperking, in

1. Voorlichting/workshops door en voor ouderenorganisaties

eigenwoningbezit

staat stellen om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen.

woningen en wijken dorpsraden in alle GWI-gebieden 2. Inrichten info/adviespunt door lokaal bedrijfsleven Particulier opdrachtgever-


Het realiseren van minimaal één project voor senioren

schap


en/of mensen met een beperking in het kader van

Mantelzorgwoning


Uitvoeren pilot mantelzorgunit Prinsenbeek


(tussenevaluatie in 2012)

Het aandeel ouderen dat zich onveilig voelt is afgenomen

Samen met bewoners, bewonersorganisaties en

van 12% naar 10%

maatschappelijke organisaties invulling geven aan goed

Collectief Particulier Opdrachtgeverschap.

Woonomgeving Ervaren veiligheid

beheer, inrichting en gebruik van de openbare ruimte, bijvoorbeeld via de schouw per gebied. Bij de wijkschouw wordt standaard het aspect toegankelijkheid meegenomen. Geschiktheid woonomgeving

Het aandeel ouderen, dat hun woonomgeving ongeschikt

De advisering over toegankelijkheid in samenwerking met

vindt, is afgenomen van 15% naar 11%

ervaringsdeskundigen (BCG) wordt voortgezet en geïntensiveerd.

Welzijn Zelfstandig meedoen

Het aandeel ouderen en mensen met beperkingen, dat

Uitbouwen vrijwilligersinfrastructuur zorg, welzijn en

problemen verwacht met zelfstandig leven, is afgenomen

sport door welzijnorganisaties zoals WIJ, Stichting

van 37% naar 30%

Informele zorg, BCG, Breda Actief, ouderenorganisaties e.a.

Ondersteunende

Het bereik van ondersteunende voorzieningen, gericht op

Aanpak om eenzaamheid onder kwetsbare ouderen te

voorzieningen

kwetsbare ouderen, is verhoogd van 26,3% naar 28%

voorkomen en hulp aan niet-zelfredzame ouderen en mensen met een beperking door WIJ i.s.m. Stib, ouderenorganisaties, Zonnebloem en andere organisaties.

Zorg Verbetering kwaliteit zorg en

Maatschappelijke participatie van ouderen is toegenomen

Versterking van de inzet van zorgpartijen op

bevordering zelfredzaamheid

van 61% naar 65%

gebiedsniveau gericht op integrale aanpak van wonen, welzijn en zorg en met gedeelde verantwoordelijkheid tussen partijen ( uitvoeringsconvenanten GWI).

Ondersteuning bij zelfstandig

Het aandeel ouderen dat problemen verwacht met

Bevorderen van ICT-gebruik door en voor ouderen

wonen en leven

zelfstandig wonen is afgenomen van 37% naar 30%

(bijv. verdere uitbouw van lopende projecten Brabant Connect, Gezond thuis, Share Care, Wijkwijs).


6

De nota is opgebouwd uit vijf hoofdstukken en enkele bijlagen: Hoofdstuk 1 schetst in hoofdlijnen de maatschappelijk ontwikkelingen. Hoofdstuk 2 gaat over de visie van waaruit wordt gewerkt en schetst de ideale wijk. Wat heeft een burger nodig om zelfstandig in zijn/haar wijk te kunnen wonen? Hoofdstuk 3 besteedt aandacht aan de deelgebieden wonen, woonomgeving, welzijn en zorg. In beeld is gebracht wat de opgave is voor de komende jaren. Er zijn doelen geformuleerd en er wordt aangegeven hoe de gemeente en maatschappelijke partners de doelen denken te bereiken. Hieronder ambities en woonzorginitiatieven die nog op haalbaarheid worden onderzocht. Ook zijn de toetsingscriteria om dergelijke woonzorginitiatieven te beoordelen kort weergegeven. Hoofdstuk 4 gaat over de aandachtspunten in de komende periode (o.a.stimuleren opplussen eigen woningbezit, belang ICT en slimme zorg). Hoofdstuk 5 gaat over de organisatie van GWI en een raming van de middelen in de periode 2011 tot 2015. In bijlage 1 worden de belangrijkste resultaten van GWI 2006-2010 samengevat. In bijlage 2 wordt per gebied beknopt aangegeven welke activiteiten de maatschappelijke partners in de periode 2011-2015 in dat gebied gaan uitvoeren op het terrein van wonen, woonomgeving, welzijn en zorg. In bijlage 3 zijn de aanvullende opmerkingen van de woningcorporaties in het kader van Verzilvering. In bijlage 4 is een indicatief meerjarig bestedingsplan voor GWI opgenomen. In bijlage 5 is een samenvatting gemaakt van de realisatie 2011 - 2015.


7


8

>

Inleiding Aanleiding

Op 16 december 2010 heeft de raad unaniem een motie aangenomen die het college uitnodigt om voor 1 juni 2011 het gezamenlijk actieplan ‘Verzilvering@Breda kansen voor Wonen en Zorg’ te presenteren, in samenspraak met zorgvragers en in samenwerking met het stedelijk overlegplatform Zorgaanbieders Breda. Centrale doelstelling is het duurzaam organiseren en realiseren van betaalbare, toegankelijke en kwalitatief goede zorgen woonvoorzieningen voor ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking in de verschillende buurten, wijken en dorpen binnen de gemeente Breda. De motie nodigt uit tot een verdere versterking van het huidige, succesvolle beleidsprogramma Geschikt Wonen voor Iedereen (verder: GWI). Verzilvering@Breda versterkt GWI Uitgangspunt voor de GWI-aanpak is dat de burger zo lang mogelijk zelfredzaam is en economisch en maatschappelijk blijft meedoen. Dit sluit aan op het beleidskader Meedoen@Breda. De uitvoering van GWI is een integrale aanpak van wonen, woonomgeving, welzijn en zorg en gebeurt op gebiedsniveau met gedeelde verantwoordelijkheid tussen partijen en met hybride bestuursvormen, waarbij de gemeente bewaakt, toetst en stimuleert. De burgers c.q. de bewoners- en consumentenorganisaties en maatschappelijke partijen voeren uit. Deze samenhang leidt tot zichtbare resultaten voor de consument. In 2007 is het stedelijk beleidskader ‘Geschikt Wonen voor Iedereen’ uitgewerkt in 14 gebiedsconvenanten. Daarin maakt de gemeente met haar maatschappelijke partners afspraken op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Bijgestelde doelstelling Eind 2010 is onderzoek gedaan naar de inspanningen en resultaten van GWI over de periode 2006-2010.2 Zowel stedelijk als voor de 15 afzonderlijke woongebieden.3 Die evaluatie is mede de basis en legitimatie geweest om met de maatschappelijke partners een nieuw Uitvoeringsprogramma GWI voor de periode 2011-2015 op te stellen en daarin de eerder genoemde motie te betrekken. GWI en Verzilvering zijn zodoende samengevoegd tot één document: ‘Verzilvering@Breda, uitvoeringsprogramma GWI 2011-2015’. Een en ander leidt tot een bijgestelde doelstelling van GWI: Mensen, met name ouderen en mensen met beperkingen, in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen, te leven en mee te doen door verbetering van objectieve en subjectieve kwaliteit van wonen, woonomgeving, welzijn en zorg, en bevordering van zelfredzaamheid. Het uitvoeringsprogramma kan worden gezien als uitwerking van Meedoen@Breda’ op het terrein van wonen, woonomgeving, welzijn en zorg voor ouderen en mensen met een beperking. Verantwoording Het uitvoeringsprogramma ‘Verzilvering@Breda’ is mede opgesteld op basis van input van het Overleg Ouderenbeleid, Bredaas Centrum Gehandicaptenbeleid Breda, de klankbordgroep Wmo en het zorgkantoor West-Brabant, en in samenwerking met het stedelijk overlegplatform Zorgaanbieders Breda, de woningbouwcorporaties en de welzijnspartners tot stand gekomen. Het is mede gebaseerd op de Evaluatie GWI 2006- 2010 en het Coalitieakkoord 2010-2014.

2 ‘Een eind op weg met Geschikt wonen voor Iedereen’, Inspanningen, resultaten en nieuwe opgave. Evaluatie GWI-beleid 2006-2010, Gemeente Breda, april 2011. 3 Voor de woongebieden zijn afzonderlijke werkdocumenten gemaakt op basis van het bovenvermelde rapport ‘Een eind op weg met Geschikt Wonen voor Iedereen’ .


9

Met het bijgestelde doel als uitgangspunt is een vragenlijst opgesteld voor de corporaties en welzijnsinstellingen. De zorginstellingen zijn i.v.m. de Nma afzonderlijk benaderd met een aangepaste vragenlijst. De belangrijkste vragen waren: Wat gaan u als instelling doen in de komende periode tot 2015, met doorloop naar 2020? Wat valt er nog te verbeteren aan GWI en aan de rol van de gemeente? Daarnaast is met alle zorgaanbieders op bestuurlijk niveau een gesprek gevoerd over wat zij kunnen betekenen, mede aan de hand van de door hen ingevulde vragenlijst. Ook is actief gebruik gemaakt van een schriftelijke reactie van het Overlegplatform zorgaanbieders.


10

1

Maatschappelijke ontwikkelingen Veranderende en toenemende zorgvraag

Als gevolg van de naoorlogse geboortegolf versnelt de vergrijzing de komende jaren en krijgen wij te maken met een enorme (dubbele) vergrijzing. In vijftien jaar neemt het aantal 75 plussers met 27% toe. Met de toename van het aantal “oudere ouderen” groeit de komende jaren de zorgvraag explosief. Ondanks de steeds betere levensverwachtingen is onvermijdelijk dat ook de nieuwe generatie ouderen en mensen met een beperking een nog groter beroep doen op verzorging dan thans reeds het geval is. In 2020 telt Nederland circa zes miljoen chronisch zieken, één derde zal meerdere ziekten tegelijk hebben (comorbiditeit). Echte grote problemen gaan zich voordoen na 2025 wanneer de zorgvraag nog harder stijgt dan de beroepsbevolking. Tussen nu en 2030 zullen bijna 3 miljoen ouderen de arbeidsmarkt verlaten.

Tabel 1: De ontwikkeling van de leeftijdsopbouw in 2010-2025 in Breda (bron O&I) Leeftijdscategorie 0-19 jaar

2010 (abs)

2020 (abs)

2025 (abs)

2010 (index)

2020 (index)

2025 (index)

39.907

39.510

39.744

100

100

100

20-54 jaar

85.699

88.402

88.829

100

104

104

55-64 jaar

20.823

22.527

23.871

100

108

115

65-74 jaar

14.262

18.268

18.672

100

128

131

75 plus

12.613

14.077

15.999

100

116

127

Totaal

173.304

182.784

187.115

100

105

108

Veranderende samenleving De nieuwe generatie ouderen en mensen met een beperking vormen geen homogene groep, er bestaan veel verschillende soorten ouderen en mensen met een beperking met verschillende behoeften. De nieuwe ouderen en mensen met een beperking zijn autonomer, onafhankelijker, kritischer, materialistischer en meer geëngageerd dan hun voorgangers.4 Door betere voeding, medische mogelijkheden en een betere financiële positie neemt de levensverwachting van veel ouderen toe. Maar dit houdt niet in dat de welvaart en daarmee de gezondheidssituatie overal verbetert. De toename van het beroep op eigen verantwoordelijkheid, ook in financiële zin, leidt tot de groei van een groep meer kwetsbare ouderen. Daarbij komt dat met het bereiken van een steeds hogere leeftijd ook “de kwakkeljaren” toenemen en daarmee de zorggerelateerde afhankelijkheid. Ouderen niet uit beeld De geschetste ontwikkeling leidt tot een deels nieuwe – afhankelijk van het te voeren beleid- relatief beperkte, maar niet onbelangrijke, groep ouderen die niet uit beeld mag raken. Van veelal hoogbejaarde ouderen zal de problematiek complex worden: functionele beperkingen, kwetsbaarheid en toenemend regieverlies. Deze kwetsbare groep, die niet zelfredzaam is, zal wel degelijk afhankelijk zijn en blijven van hulp en steun. Hiervoor zal een toegankelijke, betaalbare en goede zorg geboden moeten worden. Om de zorg voor de meeste kwetsbare groep mensen nu en in de toekomst te garanderen is een omslag in de langdurige zorg nodig.

4 Geschikt wonen voor iedereen: Verder denken, praten en doen, de toekomst van GWI, Breda 2009.


11

Meer zorg naar de gemeenten De Rijksoverheid staat voor het dilemma van een groeiende groep ouderen en anderzijds het beheersen van de collectieve uitgaven voor ondermeer de zorgverlening. Dit leidt tot de keuzes om als rijksoverheid op bepaalde fronten terug te treden. Onderdelen van de AWBZ worden gedecentraliseerd naar de gemeente met als doel om een efficiencyvoordeel te realiseren, een doelmatiger besteding van collectieve middelen en beheersing van de uitgavengroei. Na de overgang van de huishoudelijke verzorging zal vanaf 2013 de extramurale begeleiding worden ondergebracht bij de Wmo en er worden onomkeerbare stappen gezet in het scheiden van wonen en zorg. Hierdoor zal de gemeente de verantwoordelijkheid krijgen voor een grote groep mensen met beperkingen die nu nog intramuraal verblijven. Mensen met zwaardere beperkingen, die met behulp van een PersoonsGebondenBudget, of door het omzetten van de intramurale ZorgZwaartePakketten in extramurale functies of het VoledigPakketThuis, thuis moeten blijven wonen. Tevens vereist dit geschikte woonvormen en voor de sociale redzaamheid een passende leefomgeving. Verder moeten deze mensen in aanmerking kunnen komen voor een huurtoeslag als hun inkomenspositie daar aanleiding toe geeft.

Oog voor elkaar

Krapte op de arbeidsmarkt Voorts is van belang dat de toenemende vraag naar zorg en de “ontgroening” van de bevolkingsopbouw in de toekomst zal leiden tot een krapte op de arbeidsmarkt. Ook blijft de groei van mantelzorg en vrijwilligerswerk achter op de toename van het aantal ouderen met een ondersteunings- en of begeleidingsvraag.


12

Integrale visie: de ideale wijk

2

Zelfredzame burger en verantwoordelijke overheid Een analyse van de lange termijnontwikkelingen die Breda te wachten staan, met name als gevolg van de combinatie van vergrijzing en taakoverdracht en beperking in de groei van het AWBZ-budget, moet leiden tot een strategie waarin nu stappen worden gezet om de toekomstige ontwikkelingen het hoofd te kunnen bieden. Zelfredzaamheid van en verantwoordelijkheid meer bij de burger leggen, betekent dat (lokale) overheden stimulerend en investerend moeten optreden. Dat betekent primair het ontwikkelen van een toekomstgericht en samenhangend beleid dat leidt tot zichtbare resultaten voor de burger. Daarbij past alleen een integrale aanpak van wonen, welzijn en zorg; een lokale benadering (wijk/buurt/ straatniveau) met gedeelde verantwoordelijkheid tussen partijen. Het college heeft hierin belangrijke stappen gezet door het vaststellen van het beleidskader ‘vrijwilliger@breda 2011-2014’ en een nieuwe uitvoeringsparagraaf van het beleidsplan ‘informele zorg 2009-2013’. Zelfredzaamheidladder Om uitstel van de zorgvraag en minder druk op de instroom naar zwaardere zorg daadwerkelijk te kunnen realiseren, dient de focus nadrukkelijk te liggen op het bevorderen en verstevigen van (sociale) zelfredzaamheid. Een investering in Vastgoed /Woongemeenschappen en een leefomgeving voor en van mensen, die ook voor elkaar kunnen zorgen is daarbij essentieel. Wanneer personen daar niet meer toe in staat zijn, dient gemakkelijk zorg geboden te kunnen worden. Hierbij is van belang het in concentraties bouwen, zodat ouderen –ook zodra er een zorgvraag ontstaatzelfstandig kunnen blijven wonen. Ouderen minder verspreid over de wijken laten wonen is hierin een element. Moderne Technologie / Domotica kan daarbij helpen. Dat betekent dat de basisinfrastructuur voor woon-, zorgen dienstverlening in beginsel in elke woning aanwezig dient te zijn, zowel in bestaande woningen als in nieuwe woningen. Integrale aanpak De kern is dat voor mensen met een beperking een geschikte woonomgeving dient te worden gecreëerd met passende woon-, welzijns- en zorgvoorzieningen. Een proactieve toekomstgerichte houding van alle partners is vereist om in te kunnen spelen op de effecten van de vergrijzing. Op basis van een integrale visie op wonen, welzijn en zorg zoals dat in de afgelopen periode is gebeurd in het kader van het ‘Manifest Geschikt wonen voor iedereen 2007-2010’. In partnerschap met het gemeentebestuur zijn maatschappelijke partijen bereid opnieuw verantwoordelijkheid te nemen. Het partnerschap dient wederzijds te zijn en houdt een langjarige verbintenis in. De ideale wijk In het rapport ‘Maatstaven voor een levensloopbestendige woonwijk’ 5 zijn elementen benoemd die belangrijk zijn bij de realisering van levensloopbestendige wijken. De ideale wijk is de wijk waarin voorwaarden aanwezig zijn voor een lang en zelfredzaam leven. De ideale wijk maakt dat mensen in staat worden gesteld om voor zichzelf en elkaar te zorgen waardoor het beroep op de professionele zorg vermindert. De ideale wijk is het middel om het doel van Verzilvering@Breda te bereiken. Hoe gaan we, uitgaande van de geschetste ontwikkelingen, stapsgewijs komen tot een ideale wijk in de toekomst?

5 Maatstaven voor een levensloopbestendige woonwijk, Normering en draagvlak in het Bredase project GWI, VerweyJonkerinstituut, 2003.


13

Wat is een ideale wijk? Een ideale wijk is een wijk met: • Voldoende aangepaste en toegankelijke woningen. • Aanwezigheid van de belangrijkste voorzieningen (gezondheidszorg, primaire winkels, postkantoor/bank). • Goede bereikbaarheid en toegankelijkheid van voorzieningen. • Goede bereikbaarheid en toegankelijkheid van openbaar vervoer. • Goede woonomgeving voor ouderen en gehandicapten, toegankelijke en veilige looproutes. • Goede gebruiks- en belevingswaarde van de buurt voor bewoners. • Aanbod van functies voor zorg, dienstverlening, welzijn en ontmoeting. • Aanwezigheid van multifunctioneel zorgcentrum met haal- en brengfuncties en 24-uurszorg. • Informatie- en adviespunt voor bewoners voor informatie, advies en bemiddeling. • Positieve gebruiks- en belevingswaarde van de dienstverlening en de welzijns- en zorgvoorzieningen bij bewoners (dit wordt elke vier jaar gemonitord). Een ideale wijk is een complete wijk met: • Een goede (fysieke, informele, digitale) infrastructuur. • Gepaste accommodatie en welzijn, die ruimte biedt voor een natuurlijke ontmoeting. • Waar appartementen nabij een zorgpunt zijn gerealiseerd om mensen de noodzakelijke ondersteuning én begeleiding te kunnen geven en waar bij toewijzing de sociale context als uitgangspunt wordt genomen. • Waar een goede zorg is gerealiseerd, een huisartspraktijk waar ook specialistische (geriatrisch en psychiatrisch) ondersteuning geboden kan worden. • Waar ook aandacht is voor bewoners die nog niet officieel in zorg zijn. • Waar mensen met en zonder beperkingen wonen en leven, een mix van de samenleving.

Zo lang mogelijk zelfstandig wonen in de eigen wijk en buurt


14

Wat is dan een niet-ideale wijk? De niet-ideale wijk is het schrikbeeld van de toekomst. Het is het spiegelbeeld van een ideale wijk. De niet-ideale wijk is niet toegerust om de (zorg)vragen van de toekomst op te vangen. In de niet-ideale wijk: • is veel onveiligheid en onrust; • wonen dementerenden zonder adequate aandacht en begeleiding; • is sprake van veel vereenzaming; • lopen mensen verdwaald over straat; • zijn er huisartsen die zich distantiëren van de problematiek omdat de caseload te hoog is; • loopt de zorg achter de feiten aan omdat er onvoldoende handen aan het bed zijn; • worden mensen met een zorgindicatie op een wachtlijst geplaatst; • vinden in de thuissituatie veel wisselingen van zorgmedewerkers plaats; • zijn er te weinig gekwalificeerde medewerkers. Wijkfuncties In de ideale wijk zijn wijkfuncties essentieel. Welzijnsinstellingen als WIJ, vrijwilligers, ouderenorganisaties en intramurale zorginstellingen vervullen al jarenlang een rol in wijken en dorpen op het gebied van welzijnsondersteuning. De samenwerkende instellingen en vrijwilligers bieden een breed scala aan wijkfuncties, zij hebben een ruim aanbod aan activiteiten en voorzieningen zowel voor de eigen bewoners als ook voor extern c.q. wijkbewoners. Daarnaast zijn activiteiten van WIJ zoals regieondersteuning, beweging, goede voeding, kundige vrijwilligers die mensen zonder netwerk thuis helpen met zaken die ze niet meer kunnen, waardoor ze langer zelfstandig blijven, in veel GWI-gebieden al de gangbare praktijk of in voorbereiding. Eerstelijns zorg In de ideale wijk is een sterke eerstelijns zorg met de huisarts als centrale professional. Er is sprake van een goede ketensamenwerking tussen eerste lijn en intramurale zorg. Met een sterke eerste lijn kan ook voor ouderen met een complexe problematiek integrale zorg in de buurt gerealiseerd worden. Huisarts, specialisten ouderengeneeskunde en sociaal geriaters zijn partners in zorg die samen met andere eerstelijns hulpverleners, apotheek en thuiszorg kunnen aangeven wat nodig is aan structuur en middelen om die goede zorg te leveren. De intramurale zorginstellingen hebben de coördinatie en de regierol rond zorg en afstemming met de 1e lijn. Gelet op de teruglopende middelen van de gemeente Breda voor welzijnsvoorzieningen, is het van belang om na te gaan hoe beter kan worden samengewerkt op wijkniveau om slim gebruik te maken van accommodaties van welzijns- en zorginstellingen. Door bundeling van krachten, multifunctioneel gebruik van gebouwen, activiteiten doelmatiger samen oppakken, kunnen de maatschappelijke partners bijdragen aan het realiseren van de in de inleiding geformuleerde doelstelling: Mensen, met name ouderen en mensen met beperkingen, in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen, te leven en mee te doen door verbetering van objectieve en subjectieve kwaliteit van wonen, woonomgeving, welzijn en zorg, en bevordering van zelfredzaamheid.


15


16

3

Deelgebieden 3.1 Wonen Algemeen

De woningcorporaties hebben de afgelopen periode flink geïnvesteerd in het realiseren van levensloopgeschikte woningen. De komende periode gaat deze inzet door (zie bijlage 1). Hun inzet sluit aan op de afspraken die zijn gemaakt in de Herijkte Alliantie Wonen 2011 t/m 2014. De samenwerking met de corporaties heeft ertoe geleid dat er nu met de gemeente een eenduidige begrippenkader wordt gehanteerd voor zover het gaat om zorgwoningen en zorgvormen. De volgende vier woonzorgvormen6 worden onderscheiden: • Nultreden woningen • Levensloopgeschikte woningen • Verzorgd wonen • Beschermd wonen. Door onder andere de crisis en gewijzigde demografische ontwikkelingen is beleid ontwikkeld in de vorm van de nota ‘Koers Gezet’. De realisatie van woningbouw voor de specifieke doelgroepen zal dan ook binnen deze kaders moeten plaatsvinden. Doordat de mogelijkheden voor nieuwbouw beperkt zijn, zal de gemeente eigenaar-bewoners moeten stimuleren om hun woningen levensloopgeschikt te maken. De lopende pilot van de Stichting Verankering Ouderenproof Prinsenbeek (SVOP) om oudere eigenaar-bewoners te informeren en te stimuleren hun woning aan te passen, is de basis voor een stedelijk plan. Evaluatie Uit de evaluatie GWI 2006-2010 blijkt: • dat er meer geschikte woonzorgvormen zijn gekomen. • dat in de beleving iets meer ouderen in 2010 hun woning niet geschikt vinden (8% in 2010 ten opzichte van 7% in 2006). • Dat het aantal ouderen dat problemen verwacht met zelfstandig wonen is toegenomen. Ruim 1/3 van de ouderen verwacht problemen tegen 1/5 in 2006. Opgave Op basis van landelijke normering is de behoefte berekend voor zelfstandige woonzorgvormen en Beschermd wonen in Breda. Uitgangspunt, bij gebruikmaking van landelijke kengetallen,7 is dat ouderen langer zelfstandig zullen blijven wonen en de extramuralisering

6 Nultreden woning is een woning die zonder trappen van buitenaf bereikbaar is en waarbij de zgn. primaire ruimtes (de keuken, het sanitair, de woonkamer en minimaal één slaapkamer) zich op dezelfde woonlaag bevinden. Drempels in de woning zijn laag of ontbreken. Levensloopgeschikte woning is een zelfstandige woning die geschikt is voor bewoning in alle fasen van de levensloop, waar bewoners dus op hoge leeftijd kunnen blijven wonen, ook wanneer ze zorgafhankelijk zijn. Bij bestaande woningen gaat het om nultreden woningen met minimaal compleet opplusniveau en voldoende interne ruimte om te manoeuvreren. Bij nieuwe woningen toepassing van Woonkeur. Verzorgd wonen is wonen in een veelal zelfstandige woning waar gegarandeerde zorg geleverd wordt of afneembaar is. Enerzijds gaat het bijvoorbeeld om woon-zorgcomplexen waarbij bewoners al een indicatie voor zorg hebben en deze ook ontvangen. Anderzijds gaat het om complexen waarbij bewoners de mogelijkheid hebben om een zorgpakket of zorgarrangement af te nemen wanneer zij daar behoefte aan hebben. Beschermd wonen is intramuraal wonen waarbij verpleging en/of verzorging geboden wordt in zorginstellingen. De woonruimte heeft specifieke aanpassingen en er is 24-uurs begeleiding van zorg en toezicht aanwezig. 7 Landelijke kengetallen van Aedes Actiz Kenniscentrum Wonen/Zorg (AAK)


17

gestaag doorzet. Daarbij is een gematigder scenario genomen dan in 2006 werd verwacht. Vanwege bezuinigingen moet ook verwacht worden dat de extramuralisering alleen doorgezet kan worden wanneer er ook daadwerkelijk andere zelfstandige woonzorgvormen voor in de plaats komen. Een vergelijking van Bredase cijfers met het onlangs verschenen berekening van ABF Research en Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV) geeft aan dat voor Beschermd wonen ook een forse afname verwacht wordt maar blijft een deel van de verzorgingshuiszorg nog intramuraal. De behoefte aan woonzorgvormen voor zelfstandige woningen (Verzorgd, Levensloopgeschikt, Nultreden) komen vrijwel overeen. In tabel 2 is de theoretische berekende opgave te zien. In de behoefteberekening 2025 zit dus al een extramuralisering verrekend en zijn bij de opgave nog geen nieuwbouwplannen meegenomen. Bij de behoefteberekening van 2010 is overigens eenzelfde beeld te zien. Verder dient er een zekere overcapaciteit te zijn bij beschermd wonen omdat een paar verpleeghuizen een expertisecentrum hebben voor de regio en er ruimte moet zijn om de frictiebehoefte (tijdelijk opvang en mutaties) op te vangen. Voor beide functies is aangenomen dat is elk 10% van de behoefte zou moeten beslaan. Voor verzorgd wonen is voor frictie opvang 5%.8 Tabel 2: Capaciteit 2010, normatieve behoefte 2025 en opgave 2010-2025 (bron: O&I) Capaciteit 2010

Behoefte 2025

Opgave 2010-2025

Nieuwbouwplannen tot 20157

Nultreden

13.356

13.519

163

277

Levensloopgeschikt

1.467

9.914

8.447

920

Verzorgd

2.359

3.180

821

205

Voor opvang frictie

5%

160

Beschermd Verzorging

823

0

Verpleging

1.204

1.282

-823 78

Voor opvang frictie

10%

130

en regionale functie

10%

130

Hiermee ontstaat het volgende stedelijke beeld: 1. De behoefte aan beschermd wonen bestaat vrijwel geheel uit verpleging die met de huidige capaciteit goed afgedekt wordt. Er is nog ruimte voor zo’n 350 woningen. 2. De capaciteit die nu intramuraal beschikbaar is voor verzorging kan ingezet worden om de behoefte aan verzorgd wonen op te vangen. Daar is nog wat ruimte om de frictie opvang in te vullen. 3. Voor zelfstandige woonzorgvormen is er vooral behoefte aan levensloopgeschikte woningen. Willen ouderen namelijk langer zelfstandig blijven wonen dan moet die woning geschikt zijn voor minder vitale ouderen. 4. De capaciteit aan nultredenwoningen lijkt voldoende maar zal aangevuld moeten worden wanneer die omgezet kunnen worden naar levensloopgeschikte woningen. Voor woongebieden ligt er wel een verschil in opgave. De overcapaciteit bij beschermd wonen is met name zichtbaar in de gebieden Centrum, Princenhage/Heuvel en Boeimeer/ Ruitersbos. In de andere woongebieden is (op termijn) sprake van een evenwicht. Door overheveling van een overschot in een woongebied kan een tekort elders opgevangen worden. Bij vervanging van grootschalige woonzorgvormen kan door kleinschalige nieuwbouw dit bereikt worden Wat betekent dit voor nieuwbouw, vervanging en verbouw. In tabel 2 staan ook de nieuwbouwplannen tot 2015, die de woningcorporaties hebben in het kader van Verzilvering@Breda. Een deel van de opgave wordt zodoende de komende jaren al ingevuld.

8 Plannen tot 2015 die de woningcorporaties hebben opgegeven in het kader van Verzilvering@Breda. Dit is dus exclusief nieuwbouw particuliere sector


18

De opgave is de ontwikkeling van het omzetten van Beschermd naar kleinschalig Verzorgd gewoon door te zetten. Geen toevoeging maar vervanging. Combinaties hebben een voorkeur. De behoefte aan levensloopgeschikte woningen kan gerealiseerd worden door nieuwbouw, opplussen nultredenwoningen van corporaties en eigenaren-bewoners. De nultredenwoningen worden elk jaar met het nieuwbouwprogramma aangevuld omdat de eis van aanpasbaar bouwen wordt toegepast waardoor de meeste woningen voldoen aan deze norm. In de bijlagen is opgenomen welke nieuwbouwplannen er zijn per woongebied en in hoeverre die de opgave afdekken. Dit inzicht zal jaarlijks opgesteld moeten worden om te kijken in hoeverre het doel om geschikte woningen voor vitale en minder vitale groepen ouderen te bereiken. De uitkomsten van deze normatieve behoeftebepaling en daarmee de opgave moeten geïnterpreteerd worden in het licht van de feitelijke situatie. Er moet eerst voldoende capaciteit gerealiseerd worden bij verzorgd wonen en levensloopgeschikte woningen om te kunnen beginnen aan een verdere afbouw (extramuralisering) van beschermd wonen. Een evenwichtige spreiding van zorgvoorzieningen over alle wijken past binnen de uitgangspunten van GWI. Er moet wel rekening worden gehouden met de kaders van ‘Koers Gezet’ en de ruimtelijke regelgeving. Het tekort aan levensloopgeschikte woningen weerspiegelt zich ook in de meningen van ouderen. Meer ouderen vinden hun woning niet geschikt en meer ouderen verwachten problemen met zelfstandig wonen. De opgave om woningen fysiek geschikt te maken zodat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen (wens en noodzaak!), is groot. Verder is het gewenst om een nadere inventarisatie (schouw) van de potentie van niet-geschikte woningen in de particuliere voorraad te maken met een groep gebiedsdeskundigen.

Zorgcentrum Molenstaete, voorjaar 2011 officieel geopend

Bij de uitwerking van de plannen voor de komende jaren kan naast de geplande nieuwbouw de opgave op verschillende manieren worden bereikt: • stimuleren van de GWI-opgave bij ombuiging bestaande nieuwbouwprojecten • stimuleren van opplussen potentiële voorraad in nauw overleg met corporaties • stimuleren opplussen potentiële particuliere eigenaren • doorlichten op potentie van nultreden en niet geschikte voorraad op mogelijke kwaliteiten • kansen en mogelijkheden vooral in de Centrale zones benutten


19

De praktische werkwijze moet zijn om pas aan ombouwen van huidige capaciteiten te beginnen wanneer invulling in andere woonzorgvormen daadwerkelijk geregeld is. De extramuralisering is afhankelijk van de beschikbaarheid van geschikte zelfstandige woningen. Doelen 2011-2015 • Mensen, met name ouderen en mensen met beperkingen, in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen, te leven en mee te doen door verbetering van objectieve en subjectieve kwaliteit van wonen. • Stimuleren dat woningen voor ouderen en mensen met een beperking geschikter worden gemaakt. Het geschikter maken van woningen richt zich met name op verzorgd wonen (vermeerdering met 10%)9 en levensloopgeschikt wonen (vermeerdering van 65% van de bestaande capaciteit in 2015). • Doorlichten in nauw overleg met woningcorporaties op potentie van nultreden woningen en niet geschikte voorraad op mogelijke kwaliteiten. Programma Voor de periode tot 2015 hebben de corporaties hun activiteiten op een rij gezet. In bijlage 2 is het programma naar woongebieden vertaald. Hierin zitten alle door hen opgegeven (nieuwbouw)plannen voor geschikt wonen en een opplusprogramma tot 2015. De realisering past binnen de stedelijke programmering. Het programma sluit goed aan op het proces van de lopende 15 GWI-uitvoeringsplannen en wijkconvenanten. Per gebied en per wijkconvenant kunnen de actiepunten uit deze notitie worden bekeken en waar nodig op het onderdeel wonen worden geactualiseerd. Daarmee is deze notitie richtinggevend voor alle afzonderlijke GWI- wijkconvenanten en uitvoeringsplannen aan levensloopgeschikte woningen. Daarnaast is per woningcorporatie een aantal specifieke opmerkingen gemaakt (zie bijlage 3). Stimuleren aanpassingen Wij hebben bij de paragraaf onder opgave verschillende mogelijkheden aangegeven om het tekort aan geschikte woningen voor ouderen in te lopen. Het stimuleren van aanpassingen in het eigen woningbezit is één van die mogelijkheden. Aanpassingen in het eigen woningbezit kan ertoe bijdragen dat er meer geschikte woningen in Breda bijkomen. Veel ouderen waarvan de kinderen het huis uit zijn, willen vaak kleiner wonen of meer comfort in hun eigen woning. De gemeente zal uit het oogpunt van zelfredzaamheid de eigenaar-bewoners wijzen op de eigen verantwoordelijkheid en het stimuleren hun woningen tijdig levensloopgeschikt te maken. Pilot Prinsenbeek In 2011 is de Stichting Verankering Ouderenproof (SVOP) in Prinsenbeek in het kader van het uitvoeringsplan GWI gestart met een experiment om oudere eigenaar-bewoners van 70 jaar voor te lichten en informatie te geven over mogelijkheden om hun eigen woning aan te passen. Voorjaar 2011 zijn 8 workshops gehouden, waaraan is deelgenomen door 70 deelnemers. Vrijwel alle deelnemers zeggen desgevraagd na afloop meer inzicht te hebben gekregen in de tekortkomingen van een woning en in de aanpassingen die nodig zijn. Tot nu toe hebben 4 mensen direct of na verdere informatie daadwerkelijk actie ondernomen. Het gaat meestal om kleine aanpassingen. In het najaar van 2011 is in Prinsenbeek voorzien in nog eens 16 workshops om andere oudere eigenaar bewoners te benaderen. Ook onderzoekt de SVOP in een vervolgfase of het bedrijfsleven geïnteresseerd is om een pilot te starten waarbij oudere eigenaar-bewoners worden geïnformeerd over aanpassingsmogelijkheden van hun woning en over de financieringsmogelijkheden. Als dit tot goede resultaten leidt, is het denkbaar dat het bedrijfsleven een dergelijk infopunt zelf bekostigt. Daar zouden gemotiveerde oudere eigenaar-bewoners in de toekomst advies op maat kunnen krijgen.

9 Vermeerdering met 10% van de bestaande capaciteit in 2015.


20

Inmiddels is er van de eerste fase van de pilot in Prinsenbeek door Avans Hogeschool een draaiboek ontwikkeld met informatiemateriaal dat in andere gebieden kan worden gebruikt. Het college wil de aanpak in de komende periode ook in andere GWI-gebieden waar veel interesse is voor de pilot in Prinsenbeek, stimuleren en waar nodig faciliteren bij de opstart. Vanaf september 2011 zal ‘advisering eigenaar-bewoners over woningaanpassing’ als actiepunt in de GWI-gebieden worden geagendeerd. Het gaat dan met name om de GWI-gebieden waar de oplossing van het tekort aan levensloopgeschikte woningen vooral moet komen van het geschikt maken van woningen in de particuliere sector, omdat de corporaties daar weinig bezit hebben. Oudere eigenaar-bewoners krijgen voorlichting en informatie over mogelijkheden om hun woning aan te passen en op te plussen. Trekkers zijn vooral de ouderenorganisaties en bewonersorganisaties. Het erbij betrekken van deze vrijwilligers past ook uitstekend in de visie van Meedoen@Breda. Particulier opdrachtgeverschap Gestreefd wordt om in 2011 en 2012 ca 100 woningen in collectief verband weg te zetten. Voor de periode 2011-2014 zijn nog 200 woningen in CPO gepland. Tevens wordt aan de corporaties en projectontwikkelaars gevraagd CPO in hun planontwikkeling mee te nemen. Een initiatief rondom woningen voor 55-plussers in Bavel is afgehaakt. In de 2e fase kunnen wellicht andere mogelijkheden worden verkend om door te gaan. De gemeente zal deze initiatieven faciliteren met o.a. bestemmingsplanwijziging, advies procedures zodat ze daadwerkelijk worden gerealiseerd en zich inspannen om het aantal deelnemers te vergroten. Mantelzorgwoning/unit Medio augustus 2010 is in Prinsenbeek voor een huurster van WonenBreburg als pilot de eerste Bredase mantelzorgunit geplaatst bij een particuliere woning. Deze corporatie neemt de aanschaf en exploitatie van de unit voor haar rekening. De gemeente heeft een financiële bijdrage geleverd van € 20.000 en is bereid om bij verplaatsing van de unit binnen 5 jaar een bijdrage te leveren van 2 x € 7.500. Door de toenemende vergrijzing en het scheiden van wonen en zorg zal de gemeente in de toekomst steeds vaker te maken krijgen met dit soort verzoeken. De pilot moet uitwijzen of het plaatsen van de mantelzorgunit het voor mensen makkelijker maakt om de zorg voor naasten op zich te nemen. In samenwerking met de corporaties kijkt de gemeente naar mogelijkheden voor plaatsing van dergelijke units en daarbij vooral ook naar de financiering. Intern onderzoekt men hoe een en ander juridischplanologisch beter is in te passen binnen de bestemmingsplannen. Begin 2012 komt een tussenevaluatie van de pilot beschikbaar. 3.2. Woonomgeving Algemeen De gemeente draagt zorg voor een goed ingerichte, beheerde en bruikbare openbare ruimte. Vaak voert de gemeente die taken zelf uit, soms derden. In dat geval stelt de gemeente daarvoor eisen aan deze partijen (bijvoorbeeld woningcorporaties of projectontwikkelaars). Het doel is dat de openbare ruimte gedeeld, herkenbaar en duurzaam is. Dit geldt voor alle gebruikers, inclusief mensen met een beperking. De inrichting, het beheer en de gebruikssturing worden met de gebruikers afgestemd en mede vormgegeven. Bij de inrichting van nieuwe gebieden is er onder andere aandacht voor algemene invalidenparkeerplaatsen en toegankelijkheid via trottoirbandverlagingen. In een speciaal toegankelijkheidsoverleg worden nieuwe inrichtingsplannen getoetst op toegankelijkheid door ervaringsdeskundigen (BCG). Hierbij hanteert men aandachtspunten van het handboek toegankelijkheid. Bij beheer (per gebied, element, gebruiksvorm, beheerniveau) is geen specifieke aandacht voor de doelgroep mensen met beperkingen. Wel worden op verzoek individuele invalidenparkeerplaatsen aangelegd. Bij herstratingsprojecten legt de gemeente tegenwoordig standaard open afritten aan, die gebruikt worden door rolstoelgebruikers en ouderen met een rollator. Bij gebruikssturing houdt de gemeente bij het opstellen van regels rekening met mensen met een beperking. Bijvoorbeeld bij beleid voor reclame- en uitstallingen is de bereikbaarheid, doorgankelijkheid en toegankelijkheid een belangrijk criterium.


21

Evaluatie Uit de evaluatie GWI 2006-2010 blijkt dat in de beleving van ouderen de veiligheid is verbeterd. In 2010 voelde 12% zich minder onveilig ten opzichte van 14% in 2006. Er is wel een achteruitgang in de beleving van de geschiktheid van de woonomgeving. In 2010 vindt 15% van de ondervraagden de woonomgeving niet geschikt voor ouderen, in 2006 was dit nog 11%. Ook beoordeelt men in vergelijking met 2006 de bereikbaarheid en toegankelijkheid van vier voorzieningen minder vaak met goed (winkels; zorgvoorziening; steunpunt, buurt-of gemeenschapshuis; bibliotheek of ander openbaar gebouw). Opgave 2011-2015 Voor de openbare ruimte en voorzieningen blijft het noodzaak om te investeren in (her) inrichting, beheer en onderhoud. Echter vanwege bezuinigingen is het tempo van deze investeringen aangepast. De krappe budgetten noodzaken tot het zoeken naar andere mogelijkheden voor beheer en het ontwikkelen van de openbare ruimte in de stad. Het is een uitdaging om met aanzienlijk minder budget zoveel mogelijk kwaliteit te behouden en het geld vooral in te zetten voor de zaken die bewoners/gebruikers belangrijk vinden. De schouw per gebied is een goede gelegenheid om met elkaar te spreken over keuzes. Daarnaast levert het monitoren in de buurten en wijken veel informatie op. Doelen 2011-2015 • Mensen, met name ouderen en mensen met beperkingen, in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen, te leven en mee te doen door verbetering van objectieve en subjectieve kwaliteit van de woonomgeving. In 2015 is het aandeel ouderen dat zich onveilig voelt afgenomen van 12% naar 10%. • Samen met bewoners, bewonersorganisaties en maatschappelijke organisaties invulling gegeven aan goed beheer, inrichting en gebruik van de openbare ruimte. In 2015 is het aandeel ouderen dat de woonomgeving ongeschikt vindt afgenomen van 15% naar 11%. • Advisering over toegankelijkheid in samenwerking met ervaringsdeskundigen (BCG) voortzetten en intensiveren. Programma 2011-2015 De gemeente geeft jaarlijks een Activiteitenprogramma Buitenruimte uit met een planning van de jaarlijkse onderhoudsactiviteiten. Voor de komende periode zijn er minder middelen beschikbaar voor beheer en onderhoud. De krappe budgetten noodzaken tot het zoeken naar nieuwe mogelijkheden voor beheer en het ontwikkelen van de openbare ruimte in de stad. Het ligt voor de hand dat ook andere maatschappelijke organisaties zoals ontwikkelaars en corporaties in aanliggende openbare ruimte investeren en met de gemeente afspraken maken over samenwerking en werkwijze om een toegankelijke buitenruimte te realiseren. In de herijkte alliantie zijn daar ook afspraken over gemaakt.

3.3 Welzijn Algemeen Eenzaamheid onder zelfstandig wonende mensen met een beperking (waaronder de groeiende groep ouderen) is een steeds groter wordend probleem. Om (ouder wordende) mensen in staat te stellen zelfstandig in hun vertrouwde omgeving te blijven wonen, zet de gemeente in om de hiervoor noodzakelijke condities gezamenlijk met diverse partijen op wijkniveau te realiseren. De nadruk ligt hierbij op de kwetsbare ouderen met een of meer risico-factoren. In navolging van het Verwey Jonker Instituut kan men de volgende vijf welzijnsfuncties onderscheiden: • Maatschappelijke activering: burgers met een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking worden gestimuleerd om mee te doen en, waar mogelijk, maatschappelijke taken uit te voeren zoals vrijwilligerswerk. • Sociale preventie: ter voorkoming van maatschappelijke uitsluiting en ter versterking van het vermogen tot de eigen regievoering en het zelfstandig wonen, kan men voorlichting en advies en cursussen organiseren.


22

• Persoonsgerichte begeleiding en hulpverlening. • Concrete dienstverlening: maaltijdbezorging, boodschappendienst etc. • Sociaalculturele voorzieningen: toegankelijke en bereikbare faciliteiten op het gebied van ontmoeting, recreatie, vorming, educatie, creativiteit, cultuur en bewegingsactiviteit voor kwetsbare buurtbewoners. In Breda voert vooral WIJ deze functies uit door regieondersteuning (ouderenadvies), sociaal contact, praktische hulp (door vrijwilligers, maaltijdbezorging, alarmering, handen spandiensten, en hulp bij administratie). Ook instellingen als het IMW, MeeWestbrabant, het BCG, Breda Actief en ouderenorganisaties als KBO en Anbo vervullen een rol bij één of meerder functies en werken waar mogelijk samen. Bij het uitvoeren van de activiteiten vervullen vrijwilligers een grote rol. Omdat trends aangeven dat het aantal vrijwilligers in de toekomst zal teruglopen en in de zorg meer vrijwilligers nodig zijn, heeft het college extra ingezet op vrijwilligersbeleid en op informele zorg. Door het vaststellen van het beleidskader ‘vrijwilliger@breda 2011-2014’ wordt tot en met 2014 jaarlijks € 170.000,- extra in vrijwilligers geïnvesteerd bovenop het budget dat al beschikbaar was: € 344.000,-. Vanwege de toenemende vergrijzing zal er in de toekomst een groter beroep worden gedaan op vrijwilligers in de zorg en op mantelzorgers. Dat is voor het college reden geweest om extra te investeren in de ondersteuning van deze groep. Met het vaststellen van een nieuwe uitvoeringsparagraaf van het beleidsplan informele zorg 2009-2013 wordt bovenop de reeds beschikbare € 390.000,- structureel € 565.000,- ingezet voor onder andere de ondersteuning van mantelzorgers en mensen met beperkingen, die een nadeel hebben ondervonden van de pakketmaatregel AWBZ. Evaluatie Uit de evaluatie GWI 2006-2010 blijkt dat er een lichte achteruitgang is in het voorzieningenaanbod en dat er meer ouderen zijn met laag inkomen (10% in 2010 t.o.v. 9,4% in 2006). In de beleving voelen meer ouderen zich gezond, gelukkig en is de maatschappelijke participatie verbeterd. Er zijn in de beleving meer problemen met eenzaamheid en zelfstandig wonen. Het aantal ouderen dat problemen verwacht met het zelfstandig wonen is fors gestegen van 20% in 2006 naar 37% in 2010. Dit komt vooral bij de groep alleenstaande ouderen. Het wegvallen van de partners kan daar een probleem vormen, doordat dit vaak degenen zijn die mantelzorg kunnen verlenen. Juist deze groep blijft nu langer (alleen) zelfstandig wonen. Opgave 2011-2015 De volgende uitwerkingen zijn gewenst: • Behoud van ondersteunende voorzieningen gericht op kwetsbare, zelfstandig wonende ouderen en mensen met een beperking in de woongebieden en waar mogelijk geconcentreerd in de centrale zones. Vaststellen van minimumniveau en -bijdrage aan de realisatie ervan. Dit zal in nauw overleg gebeuren met de maatschappelijke partners. • Blijvend bereik van grotere groep kwetsbare ouderen. • Speciale aandacht voor groeiende groep achtergebleven partners die langer zelfstandig blijven wonen via activiteiten of netwerkvorming door stedelijke aanpak om eenzaamheid tegen te gaan en zelfredzaamheid te bevorderen. • In beeld brengen van verschuiving wensen van nieuwe generatie ouderen op het gebied van activering en gebruik voorzieningen, en van de bijdrage en het stimuleren realisatie ervan. • Effect en uitvoering van verschuiving zorgaanbod van intramuraal naar extramuraal. • Behoefte en aanbod specifieke doelgroepen en mensen jonger dan 55 jaar. Doelen 2011-2015 • Mensen, met name ouderen en mensen met beperkingen, in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen, te leven en mee te doen door verbetering van objectieve en subjectieve kwaliteit van wonen, woonomgeving, welzijn en zorg, en bevordering van zelfredzaamheid. In 2015 is het aandeel ouderen dat problemen verwacht met zelfstandig wonen afgenomen van 37% naar 30%.


23

• Er is een samenhangend geheel aan ondersteunende voorzieningen, dienstverlening en woon- zorgdiensten dat aansluit bij wensen en behoeften van bewoners. Het bereik van kwetsbare ouderen neemt toe van 26,3% naar 28%. Programma (stedelijk) 1. Om eenzaamheid onder ouderen te voorkomen en niet-zelfredzame ouderen te helpen worden ouderenorganisaties zoals de ouderenbonden uitgenodigd om plannen in te dienen. Dit past binnen de kaders van Vrijwiliger@Breda en het uitvoeringsplan Informele zorg om meer vrijwilligers te betrekken. Voor de 15 GWI-wijken wordt jaarlijks € 75.000,- beschikbaar gesteld. Samenwerken met andere organisaties zoals WIJ is een belangrijke voorwaade. 2. Regieondersteuning kwetsbare ouderen inclusief doorontwikkeling vrijwilligersinfrastructuur door WIJ. 3. Uitbouwen vrijwilligersinfrastructuur zorg, welzijn en sport WIJ i.s.m Stichting Informele zorg Breda (STIB), BCG, Breda Actief e.a.

a. Brengfuncties:

• Integratie cliëntondersteuning MEE West-Brabant, Instituut Maatschappelijk Welzijn

• Evidence based eenzaamheidsinterventies door WIJ als belangrijkste uitvoerder in

(IMW) en WIJ in één merk met één werkwijze en merkbelofte. samenwerking met de Twern, IMW, MEE, Stib en BCG, ondergebracht in één merk met één werkwijze en merkbelofte, uitgevoerd voor vrijwilligers waar het kan (o.a. vrijwilligers ouderenbonden) en professionals waar het moet.

b. Haalfuncties:

• Beweegadvies-op-maat in samenwerking met fysiotherapeuten, huisartsen, thuiszorg-

• Beweegprogramma kwetsbare ouderen en mensen met een beperking i.s.m.

organisaties, ondergebracht in één merk met één werkwijze en merkbelofte. sportorganisaties, Breda Actief e.a. voor beweegstimulering risicogroepen.

• WijKWijS – continue toetsing en verbetering aanbod in samenwerking met de twaalf partnerorganisaties.

‘Meer bewegen voor ouderen’ in zorgcentrum Raffy

4. Samenwerking WIJ met ouderenbonden gericht op:

• Samenwerking t.a.v. vrijwilligers die diensten aan huis leveren. Denk aan scholing,

• Samenwerking tussen vrijwilligers van de bonden en de ouderenadviseurs, zodanig

begeleiding, intervisie, casuïstiekbespreking met vrijwilligers. dat de ouderenadviseurs een beroep kunnen doen op de vrijwilligers zoals ze dat ook doen op vrijwilligers van WIJ.


24

• Samen ontwikkelen en uitvoeren van activiteiten, gericht op het terugdringen van eenzaamheid bij ouderen. Andere partners hierbij zijn Tranzo en het Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventies.

• Ondersteuning van de bonden bij het vinden en binden van vrijwilligers.

• Samen met ouderenbonden organiseren van activiteiten in steunpunten en zorgkruispunten. Ouderenbonden maken van oudsher al (gratis) gebruik van activiteiten ruimtes in steunpunten. WIJ wil nu experimenteel een stap verder gaan en de steunpunten samen met ouderenbonden en andere gebruikersgroepen gaan beheren en exploiteren (verantwoordelijkheidstrap). In steunpunt Balieweide is hier een begin mee gemaakt. Samen spreken de gebruikers spelregels af en stemmen ze onderling af wat ze doen.

WIJ is met de ANBO in gesprek over deze vormen van samenwerking. De ANBO is het voorstel gedaan, mocht daar behoefte aan bestaan, om gebruik te maken van bureau- en vergaderfaciliteiten op De Prins. WIJ gaat in gesprek met het 3-bondenoverleg om te bekijken of de opleiding die de bonden bieden aan vrijwillige ouderenadviseurs ook beschikbaar is voor de vrijwilligers van WIJ. 5. Verbeteren van inclusief beleid, waarbij iedereen als vanzelfsprekend denkt en handelt vanuit het beleid voor iedere burger, dus ook mensen met een beperking (BCG i.s.m. vrijwilligers). Dit gebeurt o.a. door beoordeling van openbare gebouwen op toegankelijkheid, bruikbaarheid en bereikbaarheid (o.a. sportzalen, zorgen verpleegcentra, scholen en andere ontmoetingscentra) en door advies te geven over nieuw te bouwen woonzorgvoorzieningen. Programma per woongebied In bijlage 2 is in het schema het programma van welzijnszorg en dienstverlening per gebied opgenomen.

3.4 Zorg Algemeen In haar programmabrief Langdurige zorg van 1 juni 2011 beschrijft de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hoe zij de toekomst van de langdurige zorg ziet: “Het eindperspectief dat ik voor ogen heb, is een AWBZ van hoge kwaliteit voor de meest kwetsbaren in onze samenleving met een langdurige zorgvraag. De zorgbehoefte van de cliënt moet, meer dan nu het geval is, centraal komen te staan. Uitgangspunt is dat cliënten de zorg ontvangen die zij nodig hebben, in een instelling als de zorgbehoefte daarom vraagt, thuis als dat kan.” Dit sluit goed aan bij het visiedocument Wonen, Welzijn en Zorg van het Stedelijk overlegplatform Zorgaanbieders VVT Breda, dat vorig jaar is uitgekomen. Het legt ook de verbinding met de andere sectoren wonen en welzijn. Enkele statements uit de brief van WVS: • De burger is primair zelfredzaam en verantwoordelijk, de overheid biedt een vangnet. • Samenhang leidt tot zichtbare resultaten voor de consument. • Alleen een integrale aanpak van wonen, welzijn en zorg zal werken. • Een lokale benadering (wijk/buurt/straatniveau) met gedeelde verantwoordelijkheid tussen partijen. Het sluit ook aan bij het gemeentelijk beleid. De verschillende zorgpartijen onderschrijven de aanpak van GWI en hebben destijds ook het manifest GWI mede ondertekend. Evaluatie De feiten in Breda geven aan dat een verandering van grootschalige naar kleinschalige verpleeg- en verzorgingshuisplaatsen is ingezet, maar dat het nog een grote opgave is de extramuralisering goed voor elkaar te krijgen.


25

De capaciteit van de woonzorgvorm ‘beschermd wonen’ voldoet nu nog precies aan de vraag. In de toekomst lijkt er, gezien de (normatieve) behoefte in 2025 een overschot te ontstaan. Hierbij is echter geen rekening gehouden met het grote tekort aan levensloopgeschikte woningen, de bovenwijkse/regionale functie en de frictiebehoefte (tijdelijke opvang en mutaties). Van een eventuele afbouw is pas sprake als er voldoende extramurale plaatsen zijn (verzorgd wonen). Opgave Zorg 2011-2015 De volgende uitwerkingen zijn gewenst: • in elk werkgebied is een adequaat aanbod van wonen in combinatie met zorg; dat kan thuis zijn (in een service/aanleunwoning) en waar nodig intramuraal; • maatregelen om in deze gebieden, al naar gelang de zorgvraag, in de toekomstige personele bezetting (zowel kwantitatief als kwalitatief) te kunnen voorzien; • zorgcentra worden in de gebieden herkend door de inwoners als ‘vertrouwd en dichtbij’, waardoor de zorginstellingen goed op de hoogte zijn van de vragen en wensen die er leven; • naast de traditionele op collectieve middelen gebaseerde zorgverlening, die onder budgettaire druk staat, zijn ook nieuwe producten beschikbaar op meer commerciële basis; • waar dat reëel mogelijk is verder gebruik van de moderne (digitale) communicatiehulpmiddelen bevorderen om de traditionele zorginzet te ontlasten; • bevorderen van ICT gebruik door en voor ouderen. Doelen 2011-2015 • Mensen, met name ouderen en mensen met beperkingen, in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen, te leven en mee te doen door verbetering van objectieve en subjectieve kwaliteit van zorg, en bevordering van zelfredzaamheid. In 2015 is de maatschappelijke participatie van ouderen toegenomen van 61% naar 65%. • Mensen in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen en te leven, ook wanneer zij behoefte krijgen aan begeleiding ondersteuning of zorg. In 2015 is het aandeel ouderen dat problemen verwacht met zelfstandig wonen afgenomen van 37% naar 30%. Programma Alle zorgaanbieders hebben hun voorgenomen activiteiten tot 2015 op een rij gezet. In bijlage 2 is in het schema het zorgprogramma in het kader van GWI per gebied opgenomen. Er zijn echter nog plannen die in de oriëntatiefase zitten. Ze worden in de volgende paragraaf beschreven. 3.4.1 Ambities zorginstellingen De zorginstellingen hebben aangegeven wat zij als toekomstige ambitie hebben. De ambities en plannen verkeren veelal nog in de fase van verkenning en haalbaarheidsonderzoek. In een dergelijke fase kan worden verkend of initiatieven en ambities passen binnen de stedelijke herprogrammering en andere gemeentelijke beleidskaders. In zo’n fase kan er eventueel naar andere alternatieven gezocht worden als het beleidskader het niet toelaat. Rijksbeleid Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner geeft in haar eerder aangehaalde programmabrief langdurige zorg van 1 juni 2011 aan, dat overeenkomstig het Regeer-en Gedoogbeleid wonen en zorg van elkaar worden gescheiden. Bewoners van instellingen krijgen hierdoor meer keuzevrijheid en zorginstellingen zullen zich beter gaan richten op de woonwensen van cliënten door meerdere huisvestingsvarianten aan te bieden. Scheiden van wonen en zorg worden doorgezet. In de Rijksbegroting 2012 wordt aangegeven dat het scheiden van wonen en zorg wordt voorbereid en per 1 januari 2014 van start gaat voor mensen met een lichte zorgvraag. Thebe Zorginstelling Thebe wil het verpleeghuis Lucia vanwege de slechte staat van het gebouw ontvlechten en de verpleeghuiscapaciteit voor psychogeriatrische bewoners spreiden over de


26

stad. Het Luciaterrein wil men graag herontwikkelen en er ouderenwoningen bouwen met daarnaast een expertisecentrum. Bij spreiding denkt Thebe aan: • nieuwbouw aan de Baliendijk i.s.m. woningbouwcorporatie Wonen Breeburg (mix van beschermd en verzorgd wonen) • deconcentratie in Teteringen i.s.m. woningbouwcorporatie AlleeWonene/Singelveste (mix van 60 plaatsen beschermd en verzorgd wonen) • deconcentratie in Haagse Beemden i.s.m. een woningcorporatie (mix van 60 plaatsen beschermd en verzorgd wonen) • Luciaterrein (deels i.s.m. Laurentius en GGZ Breburg) • vervangende nieuwbouw Haga (kleinschalig wonen voor pg en zorgwoningen); deze ontwikkeling bekijkt men integraal. Indien dit niet haalbaar is, gaat men het complete Luciaterrein herontwikkelen als een centrale zorglocatie (verpleging, verzorging, expertisecentrum, een voorziening t.b.v. observatie, behandeling en kortdurende opname psychiatrische cliënten GGZ Breburg). Spreiding van verpleeghuiscapaciteit in andere gebieden waar nu tekorten zijn, is dan niet meer mogelijk. Breedonk Zorgcentrum de Breedonk geeft aan de capaciteit uit te willen breiden naast het huidige Molenstaete bij de gemeentelijke sporthal. Het betreft kleinschalig wonen voor psychogeriatrische mensen, ziekenhuisverplaatste zorg en zelfstandig wonen met zorg.

Zorgcentrum Heuvel, voorjaar 2011 opgeleverd

Careyn Careyn thuiszorg is bezig met een verkenning van een locatie in Breda voor 36 plaatsen kleinschalig wonen, dagverzorging en een wijkpost. Tevens wil men de haalbaarheid onderzoeken van een Vitaal thuiszorgwinkel. Zorgcentrum Elisabeth Zorgcentrum Elisabeth heeft als ambitie: • vervangende nieuwbouw Vuchterhage in het kader van het project Hart voor de Buurt • ontwikkeling woonzorgcentrum Bavel (mix van beschermd en verzorgd) • oriëntatie op de toekomstige verblijfsfunctie van zorgcentrum Overakker (de beschermd wonen functie). Op het terrein van zorg is in ontwikkeling, in het kader van het project ‘Hart van de wijk”, vervangende nieuwbouw van zorgcentrum Vuchterhage (zie onder wonen).


27

Zorgcentrum Zuiderhout Op het terrein van zorg realiseert zorgcentrum Zuiderhout op het eigen terrein eind 2012 30 verblijfsplaatsen als vervanging van het voormalig Valkenhove. Tevens wordt gewerkt aan renovatie van het oudste gedeelte van het gebouwen wordt de haalbaarheid onderzocht van uitbreiding van het aantal service (huur) appartementen (12 tot 16). Tenslotte zal in een toenemend aantal aanleunwoningen van Zuiderhout het Volledig Pakket Thuis voor verblijfsgeïndiceerden met ZZP 1, 2 en mogelijk 3 worden gerealiseerd. Surplus Zorg Surplus Zorg wil graag een multifunctioneel centrum (dependance) exploiteren in Sportpark/ Zandberg. Daarnaast wil de instelling extramurale verpleegkundige zorg uitbreiden in projecten zoals Wijkzuster. Men wil daarnaast 18 levensloopgeschikte appartementen realiseren aan het Schoolakkerplein, zo mogelijk met een gezondheidscentrum. Op het terrein van zorg wordt zorgcentrum De Werve een mix van beschermd en verzorgd wonen (60 plaatsen). Zorgcentrum Ruitersbos Als gevolg van de groei van het aantal senioren en de forse toename van de dementieproblematiek wil zorgcentrum Ruiterbos de capaciteit voor pg-bewoners (somatiek) verdubbelen en dit op een tweede locatie in de stad realiseren omdat er in het gebied Boeimeer/Ruitersbos al voldoende capaciteit is. Volgens het zorgcentrum hoeft deze locatie niet per se binnen de centrale zone van GWI te vallen, omdat deze doelgroep en de familie van de doelgroep andere eisen stellen. Zorgcentrum Raffy Zorgcentrum Raffy heeft aangegeven interesse te om zorg te verlenen als er bij de herontwikkeling van het Incom-gebouw ouderenwoningen worden gebouwd.

Huzerevi, woonzorgvoorziening voor 15 Turkse en Marokkaanse ouderen in de Boschstraat

Serviceresidentie Vredenbergh (onderdeel Surplus Zorg) Vredenbergh is bezig met de afronding van de vervangende nieuwbouw van de instelling en heeft aangegeven geen nieuwe plannen te hebben.


28

Stichtingen Vitalis Na een succesvolle start van de eerste twee fasen (haalbaarheidsonderzoek/randvoorwaarden, masterplan) van de herinrichting van het landgoed de Klokkenberg wordt binnenkort de derde fase afgerond (ontwerp-bestemmingsplan). Het voorgestelde programma voorziet in toevoeging ten opzichte van de bestaande wooneenheden van maximaal 401 woningen, waarvan 76 zijn aan te merken als zorgeenheden. Er is nog overleg in hoeverre een deel van deze 76 zorgeenheden, omdat ze voor een groot deel dienen als substituut voor de intramurale verzorgingshuiscapaciteit, buiten de reguliere woningvoorraad gerekend kunnen worden. 3.4.2 Uitgangspunten om maatschappelijke initiatieven, m.n. woonzorginitiatieven te beoordelen Alle initiatieven worden beoordeeld bij de intake d.m.v.een integrale afweging, waarin alle relevante beleidskaders worden betrokken. Beleidsmatig 1. Het moet passen binnen de kaders van Verzilvering@Breda. Daarin is voor de komende jaren per GWI-gebied de behoefte aan de verschillende woonvormen (beschermd, verzorgd, levensloopgeschikt of nultreden) vastgelegd. 2. Het moet passen binnen de uitgangspunten van het GWI-beleid (o.a. goede spreiding over de stad, in de centrale zone, dichtbij belangrijkste voorzieningen, goede bereikbaarheid met openbaar vervoer, goede woonomgeving voor ouderen en mensen met een beperking, toegankelijke en veilige looproutes). Ruimtelijk/stedelijke programmering 3. Initiatieven moeten passen binnen “Koers gezet” en bestemmingsplannen. 4. Het beoordelen van initiatieven moet niet gekoppeld zijn aan perspectief na 2020. Indieners krijgen geen voorkeursbehandeling na 2020.


29


30

Aandachtspunten voor de komende periode

4

Uit landelijk onderzoek en ook uit cijfers van O&I blijkt duidelijk dat er nog een opgave ligt op het terrein van wonen, welzijn en zorg. Dit betreft vooral het zo goed mogelijk inspelen op de gevolgen van de vergrijzing en ontgroening. Enkele van die thema’s zijn door de maatschappelijke partners aangedragen. Ze worden hieronder uitgewerkt. Personeelstekort zorg De zorgsector zal de komende jaren naar verwachting te maken krijgen met personeelstekorten. Enerzijds is er sprake van een grote vervangingsvraag, anderzijds zal door de vergrijzing de behoefte aan personeel voor intensieve en gespecialiseerde zorgtaken toenemen. Over de precieze omvang van de personeelsvraag bestaat veel onduidelijkheid. Volgens gegevens van O&I zijn er in de gezondheids- en welzijnzorg in Breda 16.474 banen. Aan initiatieven om meer (jonge) mensen warm te krijgen voor een carrière in de zorg wordt gewerkt. Daarbij concurreert de zorg met veel andere sectoren die ook kampen met de gevolgen van de uitstroom van de babyboomers en een slinkend aantal jongeren. Creatieve oplossingen zijn nodig om het probleem op te lossen. Aktiepunt Het stedelijk overlegplatform zorgaanbieders, waar instellingen op het terrein van verpleeghuis- en verzorgingszorg samenwerken, heeft aangegeven scenario’s te ontwikkelen. De gemeente heeft aangegeven mee te willen denken en met hen het gesprek aan te gaan over hun plannen. ICT en slimme zorg Informatie- en communicatietechnologie ontwikkelt zich razendsnel en de toepassingsgebieden lijken bijna oneindig. ICT biedt directe ondersteuning van patiënten en burgers in hun zorgen welzijnsbehoeften. Het stimuleert welzijn en comfort, en stelt mensen in staat langer thuis te blijven en de druk op de reguliere zorginstellingen te verminderen. ICT biedt ook ondersteuning aan de verzorgers. Domotica en beeldcommunicatie hebben een breed toepassingsgebied. Het maakt welzijnsactiviteiten en verzorging op afstand mogelijk: een belangrijke toepassing, gegeven de enorme toekomstige personeelstekorten in de zorg. De feitelijk toepassing is echter moeilijk te realiseren. Het vergt vaak forse investeringen en een gedegen samenwerking tussen de deelnemende partijen. Immers, de toepassing van ICT behoeft uiteindelijk wel een menselijke vervolgactie en invulling. Zo moet een slim alarmsysteem adequaat worden gevolgd door een goede organisatie van professionals die vervolgens kunnen ingrijpen. In de periode van het GWI-convenant 2007-2010 is door diverse zorgaanbieders ervaring opgedaan met Zorg op Afstand. Daarbij is contact met cliënten gelegd via een beeldverbinding voor het verlenen van zorgen welzijnsdiensten en het versterken van sociaal contact. Zorgaanbieders Careyn, Surplus en Thebe maken daarbij elk gebruik van een ander systeem, te weten Realive, Brabant Connect en Gezond Thuis. Technische kenmerken van deze systemen verhinderen dat cliënten van verschillende zorgaanbieders met elkaar een community kunnen vormen. Dit betekent voor andere zorgen welzijnsaanbieders (bijv. huisartsen, woningcorporaties of ziekenhuizen) dat zij drie verschillende systemen moeten gebruiken om via een beeldverbinding hun diensten aan te kunnen bieden. Opgave 2011-2015 De betrokken partijen Careyn, Surplus en Thebe achten het wenselijk dat burgers toegang hebben tot een breed palet aan zorgen welzijnsdiensten van verschillende aanbieders, en


31

communities kunnen vormen met elkaar, onafhankelijk van hun zorgaanbieder(s). Daartoe spreken de betrokken partijen de intentie uit samen te werken aan de realisatie van een wijkgericht digitaal platform dat burgers van Breda alle informatie biedt over wonen, welzijn en zorg op één plek, hen toegang geeft tot een breed palet van zorgen welzijnsdiensten en hen in staat stelt communities in te richten ter bevordering van sociaal contact en deelname aan de maatschappij. Dit platform maakt gebruik van verschillende communicatiekanalen, waaronder ook beeldbellen, en kan via diverse media aangeboden worden aan de burger (PC, touch screen, iPad, smart Phone, TV etc). Bij de ontwikkeling van het platform maakt men gebruik gemaakt van open standaarden. Het platform is web based en maakt een koppeling mogelijk met de bestaande zorg op afstand-systemen die in gebruik zijn bij de diverse zorgaanbieders. Het platform stelt burgers van Breda in staat om onafhankelijk van hun zorgaanbieder met elke gewenste andere burger een community te vormen, te kunnen beeldbellen etc. De communicatie tussen de systemen die momenteel in gebruik zijn, verloopt via het platform. Bij de ontwikkeling van het platform zoekt men aansluiting met het consortium van WijkWijs Breda.

V.l.n.r. Ton van Overbeek (Careyn), Brigitte van Haaften (gedeputeerde Provincie Noord-Brabant), Marcel Boereboom (DG, Ministerie VWS), Bob Bergkamp (Wethouder Wonen en Leven, Gemeente Breda) tijdens de conferentie ‘Slimme Zorg’ in Breda

Aktiepunten 1. In de komende periode zullen Thebe, Surplus Zorg en Careyn de organisatorische en technische haalbaarheid van een platform toetsen. Indien de haalbaarheidsstudie positief is, doen ze in 2012 een pilot in één of enkele wijken van Breda. 2. Ook zullen deze aanbieders de mogelijkheden verkennen of samenwerking op de volgende terreinen mogelijk is: Frontoffice, Content en Backoffice. Andere aanbieders kunnen zich daarbij aansluiten. De uitwerking vindt gefaseerd plaats. In 2012 moet duidelijk zijn welke activiteiten haalbaar zijn, zodat men hierover concrete afspraken kan maken. Belang actuele informatievoorziening Bij de afspraken met de corporaties over nieuwbouwplannen en opplussen is het van belang dat ze de geschiktheid van het woningbezit bijhouden. Men dient prioriteit te geven aan tekorten in bepaalde woongebieden, waarbij er een voorkeur moet zijn voor ligging in de centrale zones. In dit licht is het ook van belang om de inventarisatie van specifieke woonvoorzieningen (beschermd en verzorgd) voor mensen tot 65 jaar met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, en mensen met chronisch-psychische problemen te actualiseren. Het BCG vraagt hierbij aandacht voor gezinnen met kinderen, waarvan minimaal één gezinslid een handicap heeft en aangewezen is op een aangepaste woning. Ook is het van belang om een actueel beeld te hebben van de ontwikkeling en groei van allochtone ouderen. Instellingen als Raffy en WIJ hebben hierbij een goede rol.


32

Aktiepunten 1. De geschiktheid van woningen wordt bijgehouden 2. De inventarisatie van specifieke woonvoorzieningen (beschermd en verzorgd) voor mensen tot 65 jaar met een verstandelijke beperking en/of lichamelijke beperking, chronische-psychische problemen wordt geactualiseerd. Wijkfuncties zorginstellingen Gelet op de teruglopende middelen van de Gemeente Breda is het van belang om na te gaan hoe activiteiten doelmatiger kunnen worden opgepakt en door wie. De werkgroepen GWI, waarin de verschillende partijen al samenwerken, hebben de verschillende accommodaties in beeld en ook zicht op de activiteiten die het meest renderen (bereik risico-ouderen + bezoekfrequentie + tevredenheid + kosten per bezoek). Zij kunnen een bijdrage leveren aan het zoeken naar adequate scenario’s. Uitgangspunt is niet de wijkbewoners in de zorgcentra te brengen, maar de zorg naar de wijk.

Samen dingen doen

Prioritering woongebieden Uit de integrale toetsing van de woongebieden blijkt dat de gebieden Haagse Beemden Zuidoost, Belcrum/Doornboslinie, Tuinzigt/Westerpark en Princenhage/Heuvel in vergelijking met de andere GWI-gebieden gemiddeld minder scoren dan de resterende gebieden op het terrein van wonen, welzijn en zorg. In het kader van de uitvoeringsconvenanten GWI zal de gemeente samen met de partners bezien in hoeverre verdieping en intensivering van activiteiten mogelijk is om het negatieve beeld om te buigen naar een positieve. Aktiepunt Bij de actualisering van de uitvoeringsconvenanten GWI zullen de GWI-partners in de vier bovenvermelde gebieden samen nagaan op welke wijze het negatieve beeld (in vergelijking met de andere 11 GWI-gebieden) op het terrein van wonen, welzijn en zorg omgebogen kan worden. Stimuleren opplussen eigen woningbezit Na het afronden van de pilot Prinsenbeek door de stichting Verankering Ouderenproof Prinsenbeek (SVOP) is er een methode beschikbaar, die in de andere GWI-gebieden kan worden gebruikt. In het najaar komt het resultaat beschikbaar van het vervolgonderzoek in opdracht van de SVOB naar de belangstelling van het bedrijfsleven voor advisering over levensloopgeschiktheid en uitvoering van woningaanpassing.


33

Vanaf september 2011 zullen de gebiedsmanagers MO advisering oudere eigenaar-bewoners over woningaanpassing’ agenderen als actiepunt in de GWI-gebieden, m.n. in gebieden waar veel particulier bezit en weinig sociale woningbouw is. Trekkers zijn de wijk-/dorpsraden en de ouderenorganisaties. De kern van het programma bestaat uit het organiseren van informatiebijeenkomsten voor 65-plussers in wijk of dorp. Oudere eigenaarbewoners zal uit het oogpunt van zelfredzaamheid gewezen worden op de eigen verantwoordelijkheid om hun woningen tijdig aan te passen. Deskundigen worden uitgenodigd om op basis van bouwtekeningen advies te geven over nut en noodzaak van aanpassingen. Evenals een advies over technische en financiële haalbaarheid. Vanuit het GWI-budget zijn middelen beschikbaar voor de opstart van de activiteiten. Aktiepunten 1. Er wordt een bijeenkomst georganiseerd om ouderenorganisaties en wijken dorpsraden te informeren over de mogelijkheden om de eigen woning aan te passen en levensloopgeschiklt te maken. 2. Ouderenorganisaties en wijk-en dorpsraden worden geschoold en gefaciliteerd om in hun eigen wijk oudere eigenaar bewoners te betrekken en te informeren over de mogelijkheden om de eigen woningen aan te passen en levensloopgeschikt te maken. Intensivering samenwerking Diverse maatschappelijke partners en de gemeente werken samen met het NHTV en Avans Hogeschool. Dit gebeurt meestal in de vorm van onderzoek door studenten en stageplekken. De gemeente wil in de komende periode nagaan of een meer duurzame samenwerking mogelijk is, waarbij de kennis en ervaring die is opgedaan met GWI wordt gevalideerd en verankerd in het lesprogramma van de instellingen. De ontwikkeling van een integrale aanpak van zorgen huisvestingsvraagstukken in GWI is interessant voor Avans en haar ambities om verschillende kennisgebieden met elkaar te verbinden. Daardoor kan GWI ook profiteren van nieuwe inzichten van de onderwijsinstellingen. De gemeente wil de vele studenten in Breda als (tijdelijke) buurtbewoners meer betrekken bij de GWI-aanpak. In overleg met de instellingen kan worden nagegaan of en op welke wijze studenten kunnen worden gestimuleerd om actief te zijn in de wijk. Aktiepunten 1. studenten van NHTV en Avans Hogeschool worden betrokken bij ontwikkeling en uitvoering van GWI-convenanten 2. thema’s uit de integrale aanpak wonen, welzijn en zorg van GWI (zoals ouderen, technologische ondersteuning, woon- en leefomgeving) verweeft men integraal, multidisciplinair en transsectoraal met kennisgebieden en thema’s als Health Innovation en Active en Positive Ageing.


34

Organisatie GWI

5

Volgens de wijkconvenanten en uitvoeringsplannen is de Gemeente Breda regievoerder van het stedelijk GWI-proces. Op gebiedsniveau faciliteert de gemeente het uitvoerings- en ontwikkelingsproces door participatie in de werkgroep GWI vanuit Wijkzaken en zorg te dragen voor: • goede randvoorwaarden voor maatschappelijke partners om op een praktische wijze invulling te geven aan GWI; • goed samenwerkingsgedrag en positieve inzet van partners te belonen door het snel en adequaat oplossen van aangedragen problemen en zo nodig binnen de beschikbare ruimte te faciliteren (meedenken, ‘niet van het kastje naar de muur’, vergunningen); • zorg te dragen voor een adequate en daadwerkelijke afstemming van gemeentelijk beleid, procedures, regelgeving en ambities; • mee te denken en te werken om de uitgangspunten van GWI binnen de bestaande mogelijkheden te realiseren; • gemeenschappelijke communicatie, public relations en informatie (online-platform) te verzorgen, zodat organisaties onderling in en tussen woongebieden snel op de hoogte zijn van elkaars activiteiten en plannen; • afstemming van beleid wijkontwikkeling, GWI en andere beleidsterreinen te bevorderen. De directie/bestuurders wijzen namens hun organisatie een vertegenwoordiger aan die werkzaam is voor de verschillende GWI-gebieden. De vertegenwoordigers werken samen in de verschillende projectgroepen GWI per gebied. De gemeente participeert in de werkgroepen GWI vanuit Wijkzaken. De gemeentelijke vertegenwoordig(st)er draagt zorg voor de communicatie, terugkoppeling en verbinding met uitvoeringsplannen van de gemeentelijke afdelingen en samen met één of twee vertegenwoordigers van de maatschappelijke instellingen bereiden zij de vergaderingen voor. Middelen • De personele inzet van de instellingen gebeurt binnen de reguliere formatie en budgetten. Immers het gaat voor het grootste deel om regulier werk van de instellingen t.b.v. de klant. • De realisering van de GWI-voorzieningen maakt deel uit van het reguliere budget van de instellingen. De kosten van wonen worden gedekt door corporaties, de kosten van zorg door de zorgsector en de kosten van welzijn door de gemeente. • Het GWI-stimuleringsbudget t.b.v. de projecten uitvoeringsplannen is opgenomen in de begroting van de directie Ontwikkeling. Het provinciaal budget stopt per 1 januari 2012. Dankzij de provinciale bijdrage is er een flinke impuls gegeven aan de samenwerking, wat heeft geresulteerd in GWI-uitvoeringsplannen voor 15 gebieden. De eerste initiatieven lopen goed en met de gemeentelijke middelen kan GWI worden doorgezet en uitgebouwd (zie bijlage 4). • Het GWI-stimuleringsbudget komt beschikbaar indien er, voorafgaand aan het subsidiejaar, een onderbouwd plan van aanpak wordt ingediend. Indicatie middelen Wonen De globale omzet van corporaties voor ouderen in Breda wordt geraamd op € 66 miljoen. Van de 23.000 corporatiewoningen is bijna de helft bewoond door ouderen. Deze 11.000 55-plussers leveren jaarlijks, bij een betaalbare huurprijs van € 500, ca € 66 miljoen euro op. Een groot deel van deze inkomsten besteden de corporaties aan onderhoud, verbeteringen, investeringen en nieuwbouw voor levensloopgeschikte woningen voor ouderen. Dat blijkt ook uit de opgave van het de zelfstandige woonvoorzieningen voor ouderen. Op dit moment


35

zijn er 5.500 nultreden woningen en 3.000 levensloopgeschikte woningen. In de komende vijf jaar bouwt men ruim 1.000 levensloopgeschikt- of nultreden woningen bij. Welzijn/Wmo De gemeente bekostigt de activiteiten van de welzijnspartners in Breda. Het budget 2011voor Welzijn, Maatschappelijke ondersteuning en Maatschappelijk zorg bedraagt € 28 miljoen. Daarvan is € 3,5 miljoen voor ondersteuning van ouderen, informele zorg en GWI. In de gemeentelijke begroting 2011 zijn bedragen opgenomen voor de verschillende Wmo-voorzieningen. Daarbij de kanttekening dat deze bedragen betrekking hebben op de totale doelgroep en dat er dus ook voorzieningen uit worden betaald voor personen die niet tot de doelgroep ouderen behoren. Het merendeel van de uitgaven heeft echter betrekking op ouderen. Tabel: Huishoudelijke verzorging

€ 17.5 miljoen

Wmo vervoers- en verplaatsingsvoorzieningen (inclusief deeltaxi € 3,2 miljoen)

€ 6.7 miljoen

Wmo woonvoorzieningen

€ 3.0 miljoen

Zorg Volgens informatie van het CZ zorgkantoor bedraagt de regionale contracteerruimte 2011 voor West-Brabant in totaal € 777 miljoen (exclusief de kapitaalslasten en energie gebouwen intramurale zorg). Het betreft dan niet alleen ouderenzorg, maar ook contracteerruimte voor verpleging en verzorging, GGZ en gehandicaptenzorg. Bovenstaand bedrag is exclusief Pgb (persoonsgebonden budget). In 2010 is aan 3.900 budgethouders in West-Brabant € 66 miljoen toegekend. Per 1 januari 2011 hadden de 17 gemeenten in West-Brabant 673.203 inwoners. Wanneer bovenstaande cijfer wordt omgerekend naar het aantal inwoners per gemeente, dan gaat het in Breda om € 201,2 miljoen (exclusief kapitaalslasten en Pgb). Bij de Pgb om € 17,1 miljoen. Decentralisatie ‘Begeleiding’ Per 1 januari 2013 wordt de AWBZ-functie begeleiding gedecentraliseerd naar gemeenten. Het rijk geeft rond de € 3 miljard uit aan ‘begeleidng’. Hoewel de definitieve over te hevelen middelen nog niet vaststaan, moeten we uitgaan dat er tussen de € 25 en € 30 miljoen aan structurele middelen naar Breda gaan. De raad zal vroegtijdig worden betrokken bij het invoeringstraject.


36

Belangrijkste resultaten GWI 2006 - 2010

B1

Wonen In 2010 is het percentage van de woningvoorraad die geschikt is voor ouderen en mensen met beperkingen gestegen tot 22% ten opzichte van 13% in 2006. Dit is voor een groot deel te verklaren vanwege een ruimere definiëring waardoor er meer woningen zijn die nu in de nultredencategorie vallen. Ook landelijk is er door ABF en SEV gekozen voor deze ruimere definiëring. Voor een ander deel is deze verhoging/verbetering te verklaren door meer opgeleverde nieuwbouwwoningen die nultreden of levensloopgeschikt zijn (1.226). Zo was 56% van de nieuwbouwwoningen in de periode 2006-2010 een geschikte woning. Aan de andere kant is door een ruimere definiëring ook de behoefte aan woningen voor ouderen en mensen met beperkingen groter geworden. Buitenruimte De rapportage van O&I noemt een aantal specifieke activiteiten uit de periode 2006-2010, waarbij de relatie tussen GWI en de verbetering van de toegankelijkheid van de openbare ruimte naar voren komt. Dit overzicht toont een selectie van de activiteiten van Buitenruimte. Zuid-Oost • Aanbrengen bandverlagingen op de gehele route winkelcentrum ‘de Burcht – Valkeniersplein’ • Aanbrengen bandverlagingen ten behoeve van bewoners (Woonvorm voor mensen meteen visuele beperking) Mathenesserstraat en hun route naar winkelcentrum ‘de Burcht’ • Toegankelijk maken speelplek Hillenraadstraat, IJpelaar • Voorbereiding verbetering (uitvoering 2011) oversteekbaarheid Dorpstraat ter hoogte van ‘de Pekhoeve’, Ulvenhout • Voorbereiding verbetering (uitvoering 2011) van de oversteekbaarheid Dorstseweg, ter hoogte van ‘gezondheidscentrum Tolakker’ en ter hoogte van Kerkstraat, Bavel • Aanbrengen gele voetstaptegels in bestaande ‘gele voetstappenroute Ulvenhout’ • Verbetering toegankelijkheid (bandverlagingen) directe omgeving gemeenschapshuis Doornbos • Aanleg ‘Buitenfitness voor ouderen’ bij Grote Houw, Heusdenhout • Aanleg ‘Buitenfitness voor ouderen’ bij ‘de Poelewei’, Brabantpark Zuid-West • Hier hebben zich in deze periode geen specifieke ontwikkelingen voorgedaan. Noord-West • Verbetering toegankelijkheid Schoolstraat/Zilverberk (vlak maken trottoir + aanleggen invalidenoprit) Noord-Oost • Verbetering oversteekbaarheid (hellingbanen) Laanzichtweg/Platte Akker, Teteringen • Verbetering toegankelijkheid (herstraten) garageboxen Baliendijk • Verbetering toegankelijkheid d.m.v. vervangen betontegels, Kleine Geeren • Toegankelijk maken van Kindvriendelijke route, Hoge Vugt


37

Centrum • Algemeen-stedelijk: maandelijks ‘toegankelijkheidsoverleg’ met deelname van Buitenruimte, Maarschappelijke Ontwikkeling, Bredaas Centrum Gehandicaptenbeleid (BCG), Platform Gehandicapten Teteringen • ‘Leren door ervaren’, voorlichting over toegankelijkheid aan bewoners en professionals door BCG • Het aspect ‘toegankelijkheid’ is opgenomen als actiepunt in de gebiedsuitvoeringsplannen • BCG traint wijken dorpsraden op het aspect van BTB (bereikbaar, toegankelijk,bruikbaar), zodat wijkschouwen ‘inclusief’ kunnen zijn. Welzijn In de afgelopen periode heeft WIJ als belangrijkste uitvoerder in samenwerking met andere maatschappelijke partners als IMW, GGZ, MEE West-Brabant, Amarant, Surplus Welzijn, woningcorporaties en zorginstellingen de volgende resultaten geboekt. Prinsenbeek Hagedonk: wijkrestaurant, dagactiviteiten, open inloop gerealiseerd Haagse Beemden NW a. Wijkinformatiepunt, wijkwebsite (WijkWijs) b. Centrum Heksenwiel:wijkrestaurant, dagactiviteiten, open inloop gerealiseerd Hoge Vucht a. Administratief spreekuur en zorgspreekuur b. Rietveldhuis: wijkrestaurant, dagactiviteiten, open inloop c. Vuchterhage: wijkrestaurant

Ouderen wonen graag bij winkels en voorzieningen (winkelcentrum Moerwijk)

Doornbos/Linie a. Bouwkundige aanpassing van zorgsatelliet Balieweide gerealiseerd b. Balieweide: wijkrestaurant, dagactiviteiten en open inloop Teteringen Dorpsinformatiepunt (doet de Dorpsraad)


38

Tuinzigt/Westerpark Zorgkruispunt Westerwiek: wijkinformatiepunt, wijkrestaurant en dagactiviteiten gerealiseerd Heusdenhout ’Zorgsatelliet Houwke: Wijkinformatiepunt, Wijkrestaurant, dagactiviteiten gerealiseerd Centrum Rondeel: Dagactiviteiten en open inloop Brabantpark/Heusdenhout De Leijstroom: Wijkinformatiepunt, wijkrestaurant, dagactiviteiten Boeimeer/Ruitersbos a. Wijkinformatiepunt b. Steunpunt: dagactiviteiten, open inloop c. Aeneas: wijkrestaurant d. Ruiterbos: wijkrestaurant Ginneken / IJpelaar / Blauwe Kei / Overakker a. Wijkinformatiepunt b. Rhijnstede: wijkrestaurant, dagactiviteiten, open inloop gerealiseerd Ulvenhout a. De Donk: dorpsinformatiepunt (gaat bij opening naar de bibliotheek in het dienstencentrum) b. een WijKWijS website. c. De Donk: wijkrestaurant d. De Donk: WIJ brengt met vrijwilligers koelverse maaltijden vanuit De Donk bij de klanten aan huis in Bavel en Ulvenhout. e. Op diverse locaties: Meer bewegen voor ouderen (MBvO) in de Donk, Pekhoeve, Jeugdland, De Drie Berken. Bavel a. De Voore: een wijkrestaurant en dagactiviteiten. b. Op diverse locaties ( Klooster, De Haay), Meer bewegen voor Ouderen. Zorg In de periode 2006-2010 zijn in de volgende gebieden zorgkruispunten gerealiseerd: • Brabantpark – zorgkruispunt Leijstroom • Centrum – zorgkruispunt Elisabeth (oplevering eerste fase) • Centrum – zorgcentrum Lale, voor Turkse en (Marokkaanse) ouderen • Haagse Beemden – zorgkruispunt Heksenwiel • Heusdenhout – zorgkruispunt ’t Houwke en woonzorgcentrum Molenstaete • Princenhage/Heuvel – zorgkruispunt Heuvel (van Thebe) • Westerpark/Tuinzigt – zorgkruispunt Westerwiek • Zandberg/Sportpark; zorgkruispunt Vredenbergh (oplevering eerste fase).


39


40

B2

Huidige capaciteit en opgave per woongebied

1 Woongebied Prinsenbeek Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Prinsenbeek

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden

geschikt Capaciteit 2010 aantallen

82

18

39

142

Behoefte 2010

76

200

675

918

Behoefte 2015

86

230

741

1.000

Opgave 2010-2015

10

212

702

858

Realisatie tot 2015

76

69

Wat zijn de plannen? Op het terrein van wonen realiseert woningcorporatie Laurentius in Prinsenbeek 69 woningen, waarvan 22 levensloopgeschikte patiowoningen en 47 levensloopgeschikte appartementen (herstructurering Gertrudisoord/Julianalaan, Zilverhof). Daarnaast loopt er een pilot mantelzorgwoning (woningcorporatie Wonen Breburg). Op welzijnsgebied en ondersteunende dient wordt Wijkwijs10 gerealiseerd. Tijdens kantooruren kunnen wijkbewoners die hulp nodig hebben bij het gebruik van deze digitale vraagbaak terecht bij het zorgkruispunt Hagedonk. Tevens worden haal- en brengfuncties11 gerealiseerd vanuit zorgkruispunt Hagedonk en daarna vanuit de nieuwe locatie van het zorgkruispunt. Op het terrein van zorg wordt de vervangende nieuwbouw van Hagedonk, zorgkruispunt voor Prinsenbeek gerealiseerd. De nieuwbouw biedt verzorgingshuiszorg aan 51 cliënten en 25 somatische en/of psychogeriatrische verpleeghuiscliënten (totaal 76 plaatsen). Oplevering naar verwachting medio 2013. In Gertrudisoord worden 20 tot 24 appartementen van de geplande levensloopgeschikte appartementen bestemd voor mensen met een somatische verpleeghuiszorg. Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, woningcorporatie Laurentius, Thebe, WIJ en Amarant. Conclusie: In Prinsenbeek blijft het tekort in 2015 aan verzorgd-, levensloopgeschikt- en nultreden woningen groot. Na realisatie van de vervangende nieuwbouw Hagedonk, blijft er nog een tekort aan beschermd wonen

10 Wijkwijs is een digitale vraagbaak en adviseur. Voor kwaliteit, beheer en ontwikkeling staan 14 maatschappelijke organisaties en een team van WIJ-vrijwilligers garant. 11 Haaldiensten zijn bijvoorbeeld beweegadvies op maat i.s.m. fysiotherapeuten en thuiszorgorganisaties en beweegprogramma´s i.s.m. sportorganisaties en Breda Actief en Dagbesteding. Brengdiensten zijn o.a. praktische hulpverlening, eenzaamheidsinterventies en integrale cliëntondersteuning


41

2 Woongebied Haagse Beemden NW Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Haagse Beemden NW

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden

geschikt Capaciteit 2010

30

268

160

984

Behoefte 2010

47

121

549

796

Behoefte 2015

54

137

591

842

Opgave 2011-2015

24

-131

431

-142

aantallen

Realisatie tot 2015

Wat zijn de plannen? Op het terrein van wonen onderzoekt woningcorporatie Singelveste/AlleeWonen de haalbaarheid van zelfstandig wonen voor jongeren met een verstandelijke beperking i.s.m. MEE en Amarant en de twee andere corporaties. Woningcorporatie WonenBreburg onderzoekt de haalbaarheid van het geschikter maken van seniorenwoningen aan Lange Hill en Akkerviool (33 woningen) Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt WijkWijs in de Haagse Beemden gerealiseerd. Tevens worden haal-en brengdiensten gerealiseerd vanuit Centrum Heksenwiel. Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, Laurentius, WonenBreeburg, Singelveste AlleeWonen, Thebe, WIJ, IMW, MEE, Surplus Welzijn, GGZ, Amarant, Careyn Thuiszorg Breda en de Breedonk. Conclusie: In Haagse Beemden NW zijn er na 2015 voldoende verzorgd- en nultreden woningen. Er is een tekort aan beschermd- en levensloopgeschikt wonen.


42

3 Woongebied Haagse Beemden ZO Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Haagse Beemden ZO

Beschermd wonen 1)

Verzorgd wonen

Levensloopgeschikt

Nultreden

0

0

0

287

Behoefte 2010

8

28

240

360

Behoefte 2015

13

46

290

420

Opgave 2011-2015

13

46

290

133

Capaciteit 2010 aantallen

Realisatie tot 2015

58

Wat zijn de plannen? Op het terrein van wonen gaat woningcorporatie WonenBreburg 58 woningen in complex Bertelsberg opplussen zodat ouderen langer kunnen blijven wonen. Wat betreft welzijn en ondersteunende diensten worden deze gerealiseerd vanuit Centrum Heksenwiel (zie onder Haagse Beemden NW). Voor zorg: zie Haagse Beemden NW Conclusie: in Haagse Beemden ZO is er na 2015 een tekort aan beschermd-, verzorgd-, levensloop- en nultreden woningen.


43

4 Woongebied Hoge Vucht Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Hoge Vucht

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden


153

103

508

2352

Behoefte 2010

111

272

832

1134

Behoefte 2015

116

278

827

1125

Opgave 2011-2015

-37

175

319

-1227

35

66

30

Realisatie tot 2015

Wat zijn de plannen? Op het terrein van wonen realiseert woningcorporatie Laurentius: • 30 zorgwoningen Tielrodestraat incl. welzijnsplint; • 66 levensloopbestendige woningen over 4 locaties. Woningcorporatie Singelvrste/AlleeWonen heeft de volgende activiteiten: • 5 zorgwoningen Roeselaerestraat i.s.m. Vuchterhage (Singelveste/AW); • In ontwikkeling:hart van de wijk:herontwikkeling winkelcentrum, vervangende nieuwbouw Vuchterhage en zorgwoningen (Singelveste/AW); • In samenwerking met WonenBreburg onderzoek onder allochtone senioren door Palet naar hun toekomstige woonwensen; • 30 nultrede appartementen Geeren Zuid. Woningcorporatie WonenBreburg heeft de volgende activiteiten: • 34 won Ir Lelyhof –opplusmaatregelen t.b.v. geschikter maken voor senioren; • 50 te ontwikkelen nieuwbouw seniorenwoningen aan de B.de Wildestraat, fase C; • herontwikkeling van voormalige garagestrook aan de B.de Wildestraat en onderzoek naar mogelijkheden voor 10 levensloopgeschikte woningen. • Pilotproject i.s.m. Brabant connect in de seniorenwoningen aan de Brusselstraat en c. Jooststraat om hen d.m.v. beeldverbindiong kennis te laten maken met ICT. Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt WijkWijs gerealiseerd. Tijdens kantooruren kunnen wijkbewoners die hulp nodig hebben bij het gebruik van deze digitale vraagbaak terecht in de bibliotheek Hoge Vucht. Tevens worden haal-en brengdiensten gerealiseerd vanuit het Rietveldhuis. Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, Laurentius, WonenBreeburg, Thebe, WIJ, Surplus Welzijn, MEE, Careijn Thuiszorg Breda en Stichting Elisabeth. Conclusie: In de Hoge Vucht is er na 2015 een tekort aan verzorgd- en levensloopgeschikt wonen. Ten aanzien van beschermd wonen en nultreden woningen voldoet de Hoge Vucht aan de norm.


44

5 Woongebied Belcrum/Doornbos/Linie Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Belcrum/Doornbos Linie

Beschermd wonen 1)

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden


0

136

94

228

Behoefte 2010

30

75

282

397

Behoefte 2015

33

82

315

442

Opgave 2011-2025

33

-54

221

214

15

261

Realisatie tot 2015

Wat zijn de plannen? Op het terrein van wonen realiseren Laurentius en Wonen Breburg In het kader van ‘Breda Binnen Buiten’ 276 levensloopgeschikte woningen, waarvan 7 appartementen + 8 aanleunwoningen voor een zorggroep. Daarnaast is er in de planvorming voor Linie voorzien in de realisatie van max. 10 woningen voor jong lichamelijk gehandicapten. WonenBreburg is aan of nabij de Baliëndijk bezig met de ontwikkeling van 50 levensloopgeschikte woningen. Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt WijkWijs gerealiseerd. Tijdens kantooruren kunnen wijkbewoners die hulp nodig hebben bij het gebruik van deze digitale vraagbaak terecht in Balieweide. Tevens worden haal-en brengdiensten gerealiseerd vanuit de Balieweide en basisschool Liniedoorn. Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, Laurentius, WonenBreeburg,Thebe, WIJ, IMW, MEE, Breda Actief en basisschool Liniedoorn, Careyn Thuiszorg Breda, Stichting Elisabeth. Conclusie: In Belcrum/Doornbos/Linie is er na 2015 een tekort aan beschermd-, levensloopgeschikt en nultreden wonen, maar het gebied heeft wel voldoende aanbod aan verzorgd wonen.


45

6 Woongebied Teteringen Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Teteringen

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden


120

0

30

129

54

133

401

542

Behoefte 2015

63

155

484

657

Opgave 2011-2015

-57

155

454

528

Behoefte 2010

Realisatie tot 2015

138

Wat zijn de plannen? Op het terrein van wonen realiseert Woningcorporatie Singelveste/AlleeWonen in Teteringen 138 nultrede appartementen (Water3Blad Waterdonken) In Teteringen liggen de winkel-, welzijns- en zorgvoorzieningen verspreid over het dorp. Om de toegankelijkheid en bereikbaarheid te optimaliseren wordt in het najaar 2011 het ‘Looplint’ gerealiseerd: een drempelvrije route voor mensen met beperkingen. De route loopt van Brede School ‘de Mandt’ via het winkelcentrum Scheperij naar Brede School ‘de Stee’. Vanaf het Looplint takt een toegankelijke route af via het Gezondheidscentrum naar het Willem Alexanderplein. Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten werkt de Dorpsraad i.s.m. de KBO aan het Dorpsinformatiepunt. Wie De samenwerkende partners: Dorpsraad, KBO, Singelveste/AlleeWonen, Thebe, en WIJ. Conclusie: In Teteringen is er na 2015 een tekort aan verzorgd-, levensloopgeschikt- en nultreden wonen. Ten aanzien van beschermd wonen voldoet Teteringen aan de norm.


46

7 Woongebied Tuinzigt/Westerpark Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Tuinzigt/Westerpark

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden


65

145

169

569

Behoefte 2010

46

119

471

665

Behoefte 2015

55

143

553

774

Opgave 2011-2015

-10

-2

384

205

Realisatie tot 2015

Wat zijn de plannen? Op het terrein van wonen worden geen specifieke activiteiten gedaan door de woningcorporaties. Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt WijkWijs voortgezet. Tijdens kantooruren kunnen wijkbewoners die hulp nodig hebben bij het gebruik van deze digitale vraagbaak terecht in Westerwiek. Tevens worden haal-en brengdiensten gerealiseerd vanuit Westerwiek. Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, Singelveste/AlleeWonen, WIJ, IMW, MEE, Breda Actief, Careyn Thuiszorg Breda, Stichting Elisabeth. In Tuinzigt/Westerpark is er na 2015 een tekort aan levensloop- en nultreden wonen. Beschermd- en verzorgd wonen zijn redelijk in balans.

Gezellig samen met opa en oma bij de ‘verhalentafel’ in zorgcentrum Westerwiek


47

8 Woongebied Centrum Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Centrum

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden

geschikt Capaciteit 2010 aantallen Behoefte 2010 Behoefte 2015 Opgave 2011-2015

255

199

76

2727

66

153

522

732

67

161

567

791

-188

-38

491

-1936

Realisatie tot 2015

Wat gaan we doen? Op het terrein van wonen zijn 133 nultreden woningen Oranjekwartier opgeleverd en 16 nultreden woningen in Tram 88. Woningcorporatie WonenBreburg heeft bij Tramsingel 77 nultreden woningen in ontwikkeling. Nieuwbouw: 133 nultredenwoningen Oranjekwartier opgeleverd; Tram88: opgeleverd 16 0-trede woningen (WBB) Tramsingel: in ontwikkeling: 77 0-treden woningen (WBB) Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten worden haal- en brengdiensten gerealiseerd vanuit het Ronddeel. Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, Laurentius, WonenBreeburg, WIJ, IMW, MEE, Breda Actief, Careyn Thuiszorg Breda, Stichting Elisabeth. Conclusie: In Centrum is er na 2015 een overschot aan beschermd- en verzorgd wonen. Er is een ruim aanbod aan woningen. Er is een tekort aan levensloopgeschikt wonen.

Het recent opgeleverde Zorghotel Merlinde van zorgcentrum Elisabeth


48

9 Woongebied Brabantpark/Heusdenhout Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Brabantpark/Heusdenhout

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden


175

295

120

1536

Behoefte 2010

115

275

811

1102

Behoefte 2015

122

290

862

1170

Opgave 2011-2015

-53

-5

742

-366

139

109

Realisatie tot 2015

Wat gaan we doen? Op het terrein van wonen heeft woningbouwcorporatie WonenBreeburg 43 nultreden woningen in de Driesprong in ontwikkeling. Woningcorporatie Laurentius heeft de volgende activiteiten: • Woonzorgcomplex Molenstaete (140), medio 2011 opgeleverd; • Bisonstraat (87) levensloopgeschikte woningen; • Beverweg (26) levensloopgeschikte woningen; • St. Ignatiusstraat (26) levensloopgeschikte woningen; • Molenkwartier (158), waarvan 109 nultreden/levensloopgeschikt (nog niet bekend)/ Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt WijkWijs gerealiseerd in Brabantpark en in Heusdenhout. Tijdens kantooruren kunnen wijkbewoners die hulp nodig hebben bij het gebruik van deze digitale vraagbaak terecht in de bibliotheek Brabantpark en in het Houwke. Tevens worden haal-en brengdiensten gerealiseerd vanuit ‘Houwke’ en de Leystroom. Het zorgcentrum aan de Kangoeroestraat heeft haalfuncties. Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, Singelveste Allee Wonen, Molenstaete, Surplus, NSWAC, GGZ, Thebe, WIJ, MEE, Amarant, Careyn Thuiszorg Breda, De Leystroom, wijkraad Brabantpark en wijkraad Heusdenhout, Conclusie: In Brabantpark/Heusdenhout is er na 2015 een overschot aan beschermd- en nultreden wonen. Verzorgd wonen is qua capaciteit en behoefte redelijk in balans. Er is een groot tekort aan levensloopgeschikt wonen


49

10 Woonomgeving Princenhage/Heuvel Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Princenhage/Heuvel

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden

geschikt Capaciteit 2010 aantallen Behoefte 2010 Behoefte 2015 Opgave 2011-2015

367

335

37

936

90

218

731

1011

98

242

823

1133

-269

-93

786

197

Realisatie tot 2015

181

Wat gaan we doen? Op het terrein van wonen heeft woningcorporatie de volgende activiteiten: • 101 woningen De Kroon aan de Verbeetenstraat, waarvan 84 levensloopgeschikt; • 98 woningen herontwikkeling school aan de dr. Struyckenstraat, waarvan 97 levensloopgeschikt; • Het Lucia terrein is een aandachtspunt in verband met een mogelijke transformatie in dit gebied. Woningcorporatie WonenBreburg heeft de volgende activiteiten: • Talmazone Heuvel opgeleverd: 84 nultreden woningen; • Spring Heuvel: in realisatie 114 nultreden woningen; • Kronenburgwef: opgeleverd 13 nultreden woningen; • Dr. Struyckenplein: in voorbereiding 102 0-tredenwoningen, waarvan 30 levensloopgeschikt. Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt WijkWijs Heuvel in 2012 gerealiseerd. Tijdens kantooruren kunnen wijkbewoners die hulp nodig hebben bij het gebruik van deze digitale vraagbaak terecht in het Huis van de Heuvel. Tevens worden haal-en brengdiensten gerealiseerd vanuit de Huis van de Heuvel en Princenhof. Op het terrein van zorg realiseert Thebe de volgende zaken: • Woonzorgcentrum Heuvel met ontmoetingsruimte voor mensen met milde geheugenproblemen en hun mantelzorg (realisatie medio 2011) Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, Laurentius, WonenBreeburg, Thebe, GGZ, WIJ, IMW, MEE, Breda Actief, Careyn Thuiszorg Breda. Conclusie: In Princenhage/Heuvel is er een overschot aan beschermd – en verzorgd wonen en een tekort aan levensloopgeschikt- en nultreden wonen. Vooral aan levensloopgeschikt wonen is er een groot tekort. Het overschot aan beschermd wonen komt met door grootschalig aanbod pg plaatsen op het Lucia-terrein. Initiatieven voor een kleinschalige woonzorgvoorziening zijn in principe mogelijk, gelet op de tekorten aan dit soort kleinschalige woonvoorzieningen in de stad.


50

11 Woonomgeving Boeimeer/Ruitersbos Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Boeimeer/Ruitersbos

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden


326

164

0

898

Behoefte 2010

115

235

547

735

Behoefte 2015

108

228

567

761

Opgave 2011-2015

-218

64

567

-137

Realisatie tot 2015

Wat gaan we doen? Op het terrein van wonen worden geen specifieke activiteiten gedaan door de woningcorporaties. Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt In Boeimeer WijkWijs gerealiseerd. Tijdens kantooruren kunnen wijkbewoners die hulp nodig hebben bij het gebruik van deze digitale vraagbaak terecht in steunpunt Boeimeer. Tevens worden haal-en brengdiensten gerealiseerd vanuit de Balieweide en zorgcentrum Aeneas. Op het terrein van zorg worden in 2013 38 appartementen (aanleunwoningen) op woonzorgcentrum Ruitersbos gerealiseerd. Tevens wordt het huidige woonzorgcomplex fasegewijs vervangen. Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, Laurentius, WonenBreeburg, Thebe, WIJ, MEE, Breda Actief, zorgcentrum Ruitersbos, Careyn Thuiszorg Breda. Conclusie: In Boeimeer/Ruitersbos is er een overschot aan beschermd- en nultreden wonen en een tekort aan verzorgd en levensloopgeschikt wonen. Een eventuele uitbreiding van het aantal plaatsen ‘beschermd wonen’ zoals gewenst door zorgcentrum Ruiterbos moet elders in de stad worden gerealiseerd waar tekorten zijn.


51

12 Woongebied Zandberg/Sportpark Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Zandberg/Sportpark

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden


0

102

76

476

Behoefte 2010

40

90

314

444

Behoefte 2015

39

92

336

471

Opgave 2011-2015

39

-10

260

-5

Realisatie tot 2015

Wat gaan we doen? Op het terrein van wonen worden door de woningcorporaties geen specifieke activiteiten uitgevoerd. Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt vanuit Vredenbergh haaldiensten geleverd. Op het terrein van zorg wordt Vredenbergh opgeleverd, dat een functie vervult als zorgkruispunt voor Zandberg en Sportpark Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: Vredenbergh, WIJ en Careyn, wijkraden Zandberg-Oost, Zandberg-West, Sportpark, Stichting Informele zorg Breda, GGZ en Surplus. Conclusie: In Zandberg/Sportpark is er na 2015 een tekort aan beschermd- en levensloopgeschikt wonen. Verzorgd- en nultreden wonen vertonen een klein overschot en zijn redelijk in balans.


52

13 Woongebied Ginneken / IJpelaar / Blauwe Kei / Overakker Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Ginneken /Ypelaar/

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Overakker / Blauwe Kei/

Nultreden

geschikt

Nw. Wolfslaar Capaciteit 2010 aantallen

233

440

310

1317

Behoefte 2010

190

430

1154

1560

Behoefte 2015

197

447

1223

1648

Opgave 2011-2015

-36

7

913

331

Realisatie tot 2015

32

155

123

Wat gaan we doen? • Op het terrein van wonen wordt door woningcorporatie Laurentius gewerkt aan zorggerelateerde projecten zoals het opplussen van de flat aan de Zorgvliet- en Doenradestraat; er worden hier 99 levensloopgeschikte woningen “aangeplankt en opgetopt”. • Woonzorgcentrum IJpelaar, 32 verpleegplaatsen en 155 zorgwoningen. • 24 levensloopgeschikte appartementen (nieuwbouwproject Stack). Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt in de wijk IJpelaar WijkWijs gerealiseerd. Tijdens kantooruren kunnen wijkbewoners die hulp nodig hebben bij het gebruik van deze digitale vraagbaak terecht in Balieweide. Tevens worden haal-en brengdiensten gerealiseerd vanuit centrum De IJpelaar en/of steunpunt Rhijnstede. Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, Laurentius, Thebe, Careyn Thuiszorg Breda, stichting Informele zorg Breda, st. Elizabeth, Surplus Zorg, wijkraad IJpelaar, KBO en ANBO. Conclusie: In Ginneken/IJpelaar/Blauwe Kei/ Overakker is er na 2015 een tekort van levensloop- en nultreden wonen en een overschot aan beschermd wonen.


53

14 Woongebied Ulvenhout Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Ulvenhout

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden


57

96

0

84

Behoefte 2010

44

105

302

405

Behoefte 2015

48

116

324

432

Opgave 2011-2015

-9

20

324

348

Realisatie tot 2015

23

Wat gaan we doen? Op het terrein van wonen realiseert woningcorporatie 26 woningen (Poststraat), waarvan 23 levensloopgeschikte appartementen. Inmiddels zijn deze woningen opgeleverd. a. WijKWijS Ulvenhout b. Haal- en brengfuncties De Donk Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt in Ulvenhout WijkWijs gerealiseerd. Het fysieke punt Wijkwijs komt in de bibliotheek. Haal-en brengdiensten gerealiseerd vanuit zorgcentrum de Donk. Haaldiensten zijn bijvoorbeeld beweegadvies op maat i.s.m. met fysiotherapeuten en thuiszorgorganisaties en beweegprogramma´s i.s.m. sportorganisaties en Breda actief en Dagbesteding. Brengdiensten zijn o.a. praktische hulpverlening,eenzaamheids interventies, en integrale cliëntondersteuning Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, De Donk, WIJ, KBO, Dorpsraad, Careyn Thuiszorg Breda en Stichting Elisabeth. Conclusie: In Ulvenhout is er na 2015 een tekort aan verzorgd-, levensloopgeschikt- en nultreden wonen en een klein overschot aan beschermd wonen.

Ondertekening GWI-gebiedsconvenant Ulvenhout


54

15 Woongebied Bavel Wonen Tabel: Capaciteit, normatieve behoefte en opgave 2010-2015 Bavel

Beschermd wonen

Verzorgd wonen

Levensloop-

Nultreden


0

26

0

121

Behoefte 2010

24

70

278

383

Behoefte 2015

32

91

325

442

Opgave 2011-2015

32

65

325

321

Realisatie tot 2015

Wat gaan we doen? Op het terrein van wonen worden geen specifieke activiteiten gedaan door de woningcorporaties. Op welzijnsgebied en ondersteunende diensten wordt in Bavel WijkWijs gerealiseerd. Het fysieke punt van WijkWijs komt in de bibliotheek. Wijkwijs is een digitale vraagbaak en adviseur. Tijdens kantooruren kunnen wijkbewoners die hulp nodig hebben bij het gebruik van deze digitale vraagbaak terecht in steunpunt De Voore. Tevens worden haal-en brengdiensten gerealiseerd vanuit Steunpunt de Voore. Wanneer In de periode 2011-2015 Wie De samenwerkende partners: samenwerkingsverband WijKWijS, WIJ, KBO, Dorpsraad, Careyn Thuiszorg Breda, Stichting Elisabeth en woningcorporatie Laurentius. Conclusie: In Bavel is er na 2015 een tekort aan beschermd-, verzorgd-, levensloopgeschikt-

en nultreden wonen.


55


56

Aanvullende opmerkingen van de corporaties in het kader van Verzilvering

B3

• WonenBreburg geeft aan dat van te ontwikkelen 578 nieuwbouwwoningen t/m 2015 er 382 nultreden woningen zijn en 196 woningen levensloopgeschikt. • Van het bestaande bezit wil WonenBreburg in de periode tot 2020 ongeveer 500 woningen geschikter maken voor mensen met een fysieke beperking. Dit richt zich op verzorgd wonen, levensloopgeschikt wonen en nultreden wonen. • WonenBreburg zal in gebieden waar weinig gelijkvloerse woningen beschikbaar zijn de mogelijkheden onderzoeken van het opplussen van eengezinswoningen (maatregelen als 2e toilet boven, 2e trapleuning, badkamer drempelvrij, raamboompjes verlagen etc. • In gebieden waar de vraag naar geschikte woningen hoog is, bekijkt WonenBreburg nadrukkelijk welke woningen binnen de centrale zones voor upgrading in aanmerking moeten komen (o.m. Haagse Beemden). • WonenBreburg wil zich inzetten om voor de mensen met een beperking (VG, LG, GG, MO) bepaalde collectieve woonvormen te realiseren. In de periode 2011-2015 betreft het de realisatie van 4 nieuwe woonvormen waarvan 2 ouderinitiatieven. • Het afgelopen jaar heeft de Gemeente Breda met het oog op de verantwoordelijkheidsladder een groot aantal kleine Wmo-aanpassingen als ‘algemeen gebruikelijk‘ aangemerkt, zodat deze aanpassingen niet meer voor vergoedingen in aanmerking komen. WonenBreburg is ook van mening dat bewoners zelf verantwoordelijkheid dienen te nemen voor deze voorzieningen en volstaat in een groot aantal gevallen met het zo goed mogelijk adviseren en ondersteunen. • In meergezinscomplexen waar bewoners nadrukkelijk een beroep doen op WonenBreburg voor bouwkundige ingrepen en voorzieningen (bijv. scootmobielplaatsen en automatische deuropeners) die niet meer voor vergoeding in aanmerking komen, zoekt de corporatie naar mogelijkheden om voor huurders een pakket van maatregelen samen te stellen. Daarbij blijft hun eigen verantwoordelijkheid overeind, maar WonenBreburg biedt tegen geheel of gedeeltelijke betaling mogelijkheden om de individuele voorziening te realiseren. • De ambitie van woningcorporatie Laurentius is dat uiteindelijk 60% van het woningbezit van de corporatie geschikt is voor ouderen. • Woningcorporatie Singelveste/Alleewonen constateert dat diverse locatiestudies voor realisatie zorgsatelliet en zorgwoningen helaas nog niet tot overeenstemming voor de locatiekeuze hebben geleid, maar dat men dit proces in de komende periode continueert.


57


58

B4

GWI- Bestedingsplan 2011 – 2015 (indicatief) Uitgaven 2011 en volgende jaren Doelen

2011

2012

2013

2014

2015

Actuele informatievoorziening voor de opgave

18.000

10.000

10.000

10.000

10.000

Doorlichten in nauw overleg met woningcorporatie

15.000

-

-

-

-

402.000

380.000

380.000

380.000

380.000

428.647

184.858

129.858

129.858

129.858

75.000

35.000

-

-

-

-

75.000

75.000

75.000

75.000

25.000

25.000

25.000

25.000

25.000

963.647

709.858

619.858

619.858

619.858

op potentie van nultreden woningen en niet geschikte voorraad op mogelijke kwaliteiten Er is een samenhangend geheel aan voorzieningen, dienstverlening en woon- en zorgdiensten dat aansluit bij wensen en behoeften van bewoners Aandacht voor verbetering van de kwaliteit van wonen, welzijn en zorg in de woongebieden Oudere eigenaar-bewoners nemen zelf initiatief tot woningaanpassing Voorkomen van eenzaamheid onder kwetsbare ouderen en helpen van niet-redzame ouderen door ouderenorganisaties (ouderenbonden) Samen met bewoners, bewonersorganisaties en maatschappelijk organisaties invulling geven aan goed beheer, inrichting en gebruik van de openbare ruimte

Dekking 2011 en volgende jaren 2011

2012

2013

2014

2015

70.000

359.081*

359.081

359.081

359.081

Gebiedsmiddelen GWI

300.000

0

0

0

0

Eerder door de raad vastgestelde overheveling

180.000

90.000

0

0

0

Diensten bij wonen met zorg**

263.647

260.777

260.777

260.777

260.777

Subsidie provincie

150.000

0

0

0

0

Totaal

963.647

709.858

619.858

619.858

619.858

Directiebegroting Ontwikkeling

2007/2008

* In dit bedrag is de bezuiniging van Meedoen@Breda verwerkt. ** Diensten bij wonen met zorg is een Wmo-subsidieregeling en maakt onderdeel uit van het Wmo-budget. De hoogte in 2011 voor dit onderdeel bedraagt € 263.647,- . Het Wmo budget wordt jaarlijks vanuit het ministerie bekend gemaakt. Voor 2012 is dit bedrag € 260.777,-. Omdat het ministerie jaarlijks het Wmo budget bekend maakt, kan dit voor 2013 en verdere jaren wijzigen.


59


60

Samenvatting realisatie 2011-2015

Wonen

B5 Voorbeeld van (een) activiteit(en)

Verzorgd wonen


Vigerende plannen van de woningcorporatie tot 2015.

Levensloopgeschikte


Vigerende plannen van de woningcorporaties tot 2015.

Stimuleren aanpassing


1. Voorlichting/workshops door en voor ouderenorganisaties

eigenwoningbezit


woningen en wijken dorpsraden in alle GWI-gebieden 2. Inrichten info/adviespunt door lokaal bedrijfsleven Particulier opdrachtgever-

Vergroten van het aantal levensloopgeschikte woningen.

Het realiseren van minimaal één project voor senioren in


Uitvoeren pilot mantelzorgunit Prinsenbeek


(tussenevaluatie in 2012)

Het aandeel ouderen dat zich onveilig voelt is afgenomen

Samen met bewoners, bewonersorganisaties en

van 12% naar 10%

maatschappelijke organisaties invulling geven aan goed

schap Mantelzorgwoning

het kader van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap.

Woonomgeving Ervaren veiligheid

beheer, inrichting en gebruik van de openbare ruimte, bijvoorbeeld via de schouw per gebied. Bij de wijkschouw wordt standaard het aspect toegankelijkheid meegenomen. Geschiktheid woonomgeving

Het aandeel ouderen, dat hun woonomgeving ongeschikt

De advisering over toegankelijkheid in samenwerking met

vindt, is afgenomen van 15% naar 11%

ervaringsdeskundigen (BCG) wordt voortgezet en geïntensiveerd.

Welzijn Zelfstandig meedoen

Het aandeel ouderen en mensen met beperkingen, dat

Uitbouwen vrijwilligersinfrastructuur zorg, welzijn en

problemen verwacht met zelfstandig leven, is afgenomen

sport door welzijnorganisaties zoals WIJ, Stichting

van 37% naar 30%

Informele zorg, BCG, Breda Actief, ouderenorganisaties e.a.

Ondersteunende

Het bereik van ondersteunende voorzieningen, gericht op

Aanpak om eenzaamheid onder kwetsbare te voorkomen

voorzieningen

kwetsbare ouderen, is verhoogd van 26,3% naar 28%

en hulp aan niet-zelfredzame ouderen door ouderenorganisaties zoals de ouderenbonden i.s.m. andere organisaties.

Zorg Verbetering kwaliteit zorg en

Maatschappelijke participatie van ouderen is toegenomen

Versterking van de inzet van zorgpartijen op

bevordering zelfredzaamheid

van 61% naar 65%

gebiedsniveau gericht op integrale aanpak van wonen, welzijn en zorg en met gedeelde verantwoordelijkheid tussen partijen ( uitvoeringsconvenanten GWI).

Ondersteuning bij zelfstandig

Het aandeel ouderen dat problemen verwacht met

Bevorderen van ICT-gebruik door en voor ouderen

wonen en leven

zelfstandig wonen is afgenomen van 37% naar 30%

(bijv. verdere uitbouw van lopende projecten Brabant Connect, Gezond thuis, Share Care, Wijkwijs).


61


62

uitvoeringsprogramma GWI

Recommend Documents