Uitvoeringsagenda regio Stedendriehoek Inzet voor Stadscontract Apeldoorn. Inzet voor Stadscontract Zutphen

INHOUD  Uitvoeringsagenda regio Stedendriehoek 2012-2015  Inzet voor Regiocontract  Inzet voor Stadscontract Apeldoorn  Inzet voor Stadscontract Zutphen

Uitvoeringsagenda regio Stedendriehoek 2012-2015

2 Inwoners: 413.095

oppervlakte: 1.103 km2

bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

Inhoudsopgave Voorwoord 1.

Inleiding

2.

Profiel regio Stedendriehoek

3.

Visie en ambitie

4.

De Stedendriehoek in 2020, wensbeeld

5.

Doelen en programma’s voor de periode 2012 – 2015 a. programma Duurzame Economie b. programma Vitale Steden en Dorpen c. programma Cultuur en Landschap d. programma Sociale Kracht

6.

Financiële opgaven 2012-2015

7.

Doorkijkje naar het programma van Apeldoorn in relatie tot het Stadscontract

8.

Doorkijkje naar het programma van Zutphen in relatie tot het Stadscontract

3 Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

Voorwoord Hierbij presenteren wij de uitvoeringsagenda van de regio Stedendriehoek voor de komende vier jaar. Een brede agenda specifiek voor de provincie Gelderland. Wij hebben hierin programma’s met onderliggende projecten opgenomen die bijdragen aan structuurversterking en die een regionale impact hebben. De regio Stedendriehoek is een grensoverschrijdende regio, want we liggen in én Gelderland én Overijssel. Deze agenda is toegespitst op het partnerschip met Gelderland. Uiteraard zoeken we zoveel mogelijk de relatie met Overijssel, die door middel van de boegbeeldprojecten ook in de Stedendriehoek investeert. Ontwikkelingen met een structuurversterkend en regionaal karakter stoppen immers niet bij provincie en/of gemeentegrenzen. Wij zijn blij met de bijdragen van de provincies aan de Stedendriehoek. In de samenwerking hebben wij ons een betrouwbare en realistische partner getoond. We maken af waarmee we bezig zijn, ontwikkelingen die soms al begonnen zijn in het vorige regiocontract en die we nu verder willen afmaken. De Stedendriehoek maakt het waar! Dit alles op basis van visies op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling, economie en sociaal. Dit zijn overigens niet alleen ‘onze’ visies, het zijn ook de visies van de provincies. Of we nu spreken over de Regionale Structuurvisies, de Sociale Perspectievennota en Sociale Agenda of de Economische Visie, het zijn allemaal coproducties met de provincies als partner. Naast het afmaken van al in gang gezette ontwikkelingen, pakken we ook nieuwe uitdagingen op. Op het gebied van duurzame economie bijvoorbeeld. Innovatie is daarbij een belangrijke aanjager in het realiseren van onze duurzaamheidsambities, de Stedendriehoek energieneutraal in 2030. We doen het als regio dus niet alleen, we willen het niet alleen en kunnen het niet alleen. We zijn ‘lean and mean’ van structuur met weinig eigen middelen. Om onze ambities te realiseren hebben we de hulp van partners zoals de provincies hard nodig. Bijdragen in de vorm van committment en co-financiering. De regio is sterk in samenwerking. Tússen de zeven gemeenten die samen de regio vormen en ook bínnen het maatschappelijk middenveld. Met name op het gebied van de economische ontwikkeling van de regio weten de verschillende actoren elkaar steeds prima te vinden. Bedrijfsleven, onderwijs en overheid werken voortvarend samen in het Economisch Platform Stedendriehoek (EPS) en het Regionaal Platform Arbeidsmarkt Stedendriehoek (RPA). Als regio Stedendriehoek vragen we de provincie om onze ambities en doelen te adopteren en via het Regiocontract of sectorale middelen te ondersteunen. Ons inziens een logische lijn omdat de rogramma’s zijn afgeleid van de gezamenlijke beleidsvisies en ook zijn terug te voeren op de kansen die de provincie Gelderland voor de regio heeft gesignaleerd en vastgelegd in het Kansenboek uit 2010.

Andries Heidema Voorzitter regio Stedendriehoek 4 Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

1.

Inleiding

REGIO STEDENDRIEHOEK, BOORDEVOL REËLE AMBITIE! Binnen de regio Stedendriehoek werken de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Epe, Deventer, Lochem, Voorst en Zutphen samen. Samen bereiken we meer dan afzonderlijk en realiseren we krachtige steden en een vitaal platteland. Een samenwerking op diverse gebieden: bereikbaarheid - innovatie en economie energieneutraliteit/duurzaamheid - woningbouwprogrammering – bedrijventerreinen – sociale voorzieningen. Bewaken balans De Stedendriehoek heeft een duidelijke visie op de ontwikkeling van de regio en werkt hieraan enthousiast, consequent en met ambitie. De Stedendriehoek gaat voor een duurzame economische ontwikkeling en wil energieneutraal zijn uiterlijk in 2030. De kracht van de regio zit in de balans tussen de sterke steden en dorpen en het vitale platteland. Maar met ontwikkelingen op het gebied van demografie en recessie komen de evenwichtige verhoudingen - als we daar niet bewust op inzetten en bijsturen - in gevaar. Daarom wil de Stedendriehoek vol gaan om deze balans te bewaken en vast te houden. Wij doen dit op basis van de bestaande kwaliteiten van het gebied en werken hieraan met de zeven gemeenten, met Gelderland en Overijssel, met het bedrijfsleven, het onderwijs en onderzoeksinstellingen. Via deze partners bereiken we de mensen waar het om gaat, de inwoners en ondernemers van de regio Stedendriehoek. Het is voor die inwoners en organisaties dat we ons richten op de duurzame ontwikkeling van het gebied. Onze visies en ambities monden uit in doelen die structuurversterkend werken. Niet met grote stappen snel thuis, maar een duurzame integrale aanpak die ook op langere termijn het nog beter wonen, werken, verblijven en

recreëren maakt in de prachtige regio Stedendriehoek.

Betrouwbare en realistische partner De Stedendriehoek is een betrouwbare en realistische samenwerkingspartner. In onze strategische afwegingen en operationele activiteiten ligt steeds de nadruk op het begrip samenwerking. Want we kunnen en willen het niet alleen. Als regio zijn wij ‘lean and mean’ met weinig eigen middelen. Om duurzame resultaten te bereiken hebben we de inbreng van de provincie(s) hard nodig. Inbreng in de vorm van co-financiering en in de vorm van committment. Als partner zorgt de Stedendriehoek er dan vervolgens voor dat we de programma’s en projecten conform afspraak uitvoeren. De Stedendriehoek maakt het waar!

5 Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

2.

Profiel regio Stedendriehoek

Hoogwaardige leefomgeving De Stedendriehoek is een mooie regio waar het bijzonder prettig wonen, werken en verblijven is. Het gebied zelf kenmerkt zich door de dynamiek van de steden én de vitaliteit en rust van het platteland. Daarnaast is de Stedendriehoek ook nog eens gelegen in ‘Mid-Size Utopia’, de ring rond de Randstad, waardoor de voorzieningen van dit gebied binnen handbereik liggen. Juist doordat de Stedendriehoek qua bereikbaarheid strategisch ligt, kunnen de ‘gebruikers’ van de regio ook deze faciliteiten makkelijk benutten. En omgekeerd weten de bewoners van de Randstad ons ook steeds beter te vinden als aantrekkelijk woon/werkgebied. De steden Apeldoorn, Deventer, Zutphen hebben ieder hun eigen profiel en liggen in elkaars invloedssfeer. Gezamenlijk bieden deze een compleet stedelijk aanbod. Ze worden met elkaar verbonden en omringd door prachtige landschappelijke gebieden. In deze gebieden liggen de vitale dorpen en kernen. De Veluwe, IJssellandschap en Salland komen samen in de regio Stedendriehoek. De regio wil al deze waardevolle kwaliteiten koesteren, behouden en versterken. Een duurzame energieneutrale leefomgeving is daarbij het uitgangspunt. Strategische ligging Dwars door de regio lopen de mooiste snelwegen en mooiste rivier van Nederland, we hebben het natuurlijk over de A1, de A50 en de IJssel. Qua bereikbaarheid ligt de Stedendriehoek dus uitermate strategisch. Ook het spoor draagt daaraan bij. De Berlijnlijn loopt parallel aan de A1 en ook de spoorverbinding van Noord-Nederland naar bijvoorbeeld brainport loopt door de Stedendriehoek. Via Regiorail worden de steden in het gebied goed met elkaar verbonden. De Stedendriehoek ligt op het kruispunt van internationale hoofdtransportassen en is daarmee een belangrijke verbinding tussen de mainports

Amsterdam en Rotterdam en Duitsland en de opkomende Oost-Europese economieën. Ook als achterlandverbinding voor de bereikbaarheid van de economisch prioritaire gebieden is de A1 van groot belang.

Stabiele en veerkrachtige economische structuur De economie van de Stedendriehoek heeft een brede basis die mede door haar gevarieerdheid veerkrachtig is! Een belangrijk pluspunt in de huidige economisch zware tijden. De industrie, de zakelijke dienstverlening en publieke sector domineren het economisch profiel. Het MKB is een stuwende kracht voor de economie in de regio Stedendriehoek en is een belangrijke actor in de vernieuwing van de gehele economische structuur. De MKBmaakindustrie is sterk aanwezig in de regio Stedendriehoek met circa 27.500 arbeidsplaatsen en 1.700 vestigingen. Het aandeel van deze sector in onze regio is 20,0% en daarmee groter dan het landelijk gemiddelde van 13,7%. Om de economie te vernieuwen en te versterken hebben in de Stedendriehoek bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid de krachten gebundeld in Stedendriehoek Onderneemt en RPA.

6 Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

3.

Visie en ambitie Stedendriehoek

Het fundament van de samenwerking binnen de regio Stedendriehoek wordt gevormd door de visies op het gebied van ruimtelijke, economische en sociale ontwikkeling. De doorstart van de regionale samenwerking in 2005 is de aftrap geweest in het ontwikkelen van deze gezamenlijke visies. Dit vanuit de overtuiging dat je een gezamenlijk beeld moet hebben over hoe de ontwikkeling van de regio. Met alle neuzen dezelfde kant op en een heldere visie is het efficiënter en effectiever werken aan een complete regio die in balans is en blijft.

toekomst positief en structureel willen beïnvloeden. Ook zaken als decentralisatie van taken vanuit de rijksoverheid naar de gemeenten zijn opgaven waarvoor de regiogemeenten al hun creativiteit en slagvaardigheid moeten aanwenden om dit goed te kunnen ‘handelen’. Ook op het gebied van bereikbaarheid zijn er de nodige uitdagingen. De lobby rondom de capaciteitsverruiming van de A1 heeft ervoor gezorgd dat ook het Rijk de conclusie deelt dat een capaciteitsuitbreiding noodzakelijk is. Samen met een financiële bijdrage van het Landsdeel Oost komt de capaciteitsuitbreiding nu daadwerkelijk in beeld en kunnen er reeds vóór 2020 delen van het traject aangepakt worden. Daarnaast spelen zaken als de Emperbocht en vliegveld Teuge. Dit vliegveld is van maatschappelijke en economische betekenis voor de regio en voor de provincie Gelderland. Door de economische en financiële crisis stagneert de ontwikkeling van luchtvaartgebonden bedrijvigheid. Dit vraagt om een nieuwe impuls en dito investeringen. Om de visies van de Stedendriehoek actueel te houden worden de regionale structuurvisies herijkt, is de economische visie doorvertaald naar een strategische uitvoeringsagenda en is de sociale perspectievennota doorontwikkeld naar de nieuwe sociale agenda 2011-2015.

Dynamiek De visies van de Stedendriehoek zijn dynamisch. Monitoring en bijstelling zijn vanzelfsprekend. De wereld om ons heen is constant in verandering en de regio zelf dus ook. We hebben te dealen met forse ontwikkelingen en opgaven op het gebied van demografie, recessie en de daaruit voortkomende veranderende woningmarkt. Dit stelt eisen aan de manier waarop we in gezamenlijkheid de

Schatkamer De kwaliteiten van de Stedendriehoek vormen een mooi uitgangspunt voor de verdere ontwikkeling van het gebied. De regio heeft een prachtige schatkamer die door het uitwerken van de juiste programma’s een geweldige stimulans is voor een duurzame integrale ontwikkeling. Van belang voor de regio zelf. Maar ook breder, voor Gelderland en Overijssel en voor de bv Nederland. Focus De Stedendriehoek heeft veel kwaliteiten in huis. Een valkuil is dan om ook alles tegelijk verder te 7

Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

willen ontwikkelen. Om gerichter te kunnen opereren heeft het dagelijks bestuur in 2010 voor de lange termijn zes strategische thema’s geformuleerd. Binnen dit kader worden de visies uitgewerkt. Door op deze thema’s met zeven gemeenten samen te werken ontstaat synergie en worden resultaten behaald die de gemeenten afzonderlijk niet of minder snel kunnen bereiken.

Voor het uitvoeringsprogramma dat ingediend wordt voor het Regiocontract van de provincie Gelderland heeft de regio dit vertaald naar vier programma’s: Duurzame Economie, Vitale Steden en Dorpen, Cultuur en Landschap en Sociale Kracht.

De strategische thema’s zijn: Samenwerking Ondernemers – Onderwijs – Onderzoek – Overheid (4 O’s), Wonen en Werken, Groene Pracht, A1, Sociale Kracht en IJsselvallei.

8 Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

4.

De Stedendriehoek in 2020, wensbeeld

Op het gebied van wonen, werken en leven focust de regio Stedendriehoek tot 2020 op een duurzame economie, het verder versterken van de sterke steden en het vitale platteland en het vergroten van de sociale kracht. Een regio in balans, waarbij voor de doorontwikkeling de bestaande kwaliteiten van het gebied een goed vertrekpunt zijn. Maar hoe ziet deze regio er dan in 2020 uit? Onderstaand schetsen we een beeld van hoe, volgens de visie van het bestuur van de regio, de Stedendriehoek er rond die tijd uitziet. Een wensbeeld overigens dat alleen bereikt kan worden met (financiële) hulp van de provincie en inbreng van andere partners.

belangrijk element gebleken in de duurzame versterking van de economische structuur en groei van de economie.

Duurzame economie De regionale innovatiefocus is gericht op het MKB en in het bijzonder op de producerende en ontwikkelende bedrijven. Hiervoor is gekozen omdat de maakindustrie een belangrijke regionale stuwende kracht is, veel werkgelegenheid creëert en bovendien komen alle topsectoren in meer of mindere mate in de regio Stedendriehoek voor. Via een aantal innovatieassen wordt vernieuwing aangejaagd, zoals EM, ICT, creatieve en zorgsector. Een effectief werkende regionale samenwerkingsstructuur van de vier O’s is hiervoor de basisvoorwaarde. Ook bedrijven uit de regio Stedendriehoek leveren een bijdrage aan de versterking van de landelijke topsectoren en door de regionale innovatienetwerken en clusters profiteren ook andere MKB-bedrijven uit de regio.

De gemeenten hebben samen met het bedrijfsleven en onderwijs gezorgd voor een goed functionerende arbeidsmarkt in kwantitatieve en kwalitatieve zin. Er is sterk ingezet op human capital en het overall verhogen van het kennisniveau van de beroepsbevolking. Door een goede kennisinfrastructuur weet de regio ook kennisdragers van buitenaf en jeugdig talent te binden aan de Stedendriehoek. Vraag en aanbod matchen prima.

In 2020 loopt de Stedendriehoek voorop in energietransitie. Het streeft naar volledige energieneutraliteit in 2030 en is daartoe in 2020 een eind op weg. Ook het bedrijfsleven in de Stedendriehoek levert hieraan een stuwende bijdrage. Regionaal en nationaal gezien is de Stedendriehoek de proeftuin op het gebied van innovaties in de maakindustrie met het accent op energietransitie. Innovatie is ook een

Wonen en werken Het groenstedelijk wonen wordt door de Stedendriehoek bewust ingezet als troef voor het vasthouden en aantrekken van jonge kenniswerkers. Dit heeft op zijn beurt weer een zuigende werking op bedrijven die werknemers vanuit dit potentieel nodig hebben en die dus steeds meer de Stedendriehoek als vestigingsgebied uitkiezen. Voor de Stedendriehoek een win-win situatie. Om die prachtige woonomgeving te behouden en te versterken zijn de stedelijke en dorpse kwaliteiten versterkt. Er is fors geïnvesteerd in versterking van de centrumfunctie van de steden. Tegelijkertijd is de leefbaarheid van de kernen - die onder druk stond - op peil gehouden. De kwaliteiten van de steden en 9

Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

kernen zijn complementair aan elkaar en versterken elkaar. De bereikbaarheid is in 2020 verder verbeterd. De A1 tussen Apeldoorn en Azelo is mede dankzij de voorfinanciering vanuit de regio met een extra rijstrook verbreed in beide richtingen. Positief gevolg: minder economische schade doordat het vracht- en zakelijke verkeer zonder belemmeringen over de A1 rijdt. Doordat er minder files zijn wordt ook het onderliggend wegennet ontlast. In samenwerking met de provincies zijn de N786, N344, N345, N346 en N348 aangepakt. Gecombineerd met de faciliteiten van het openbaar vervoer is de regio goed te bereiken en is de bereikbaarheid in de regio zelf ook uitstekend (Regiorail en Emperbocht). De stadsassen vormen een snelle verbinding tussen snelweg en stations. Hierdoor kan men op diverse plekken een goede overstap maken van de auto naar de snelle treinverbinding in de Stedendriehoek. Ook de digitale bereikbaarheid is uitstekend door glasvezel en breedband. De Stedendriehoek is een proeftuin voor de toepassing van innovatieve digitale diensten. Hierdoor is de regio extra aantrekkelijk voor thuiswerkers en andere flexibele werken leerconcepten.

Door het programma demografisch perspectief uit te voeren is de leefbaarheid van de kernen op het platteland op peil gebleven. De complementariteit van stad en platteland is hierbij een belangrijk uitgangspunt geweest. Het onderwijsaanbod en de arbeidsmarkt sluiten goed op elkaar aan waardoor meer mensen een passende baan kunnen krijgen. Ontwikkelingen als decentralisatie van de jeugdzorg en uitvoering van de wet Werken naar vermogen zijn door de regio aangegrepen om de samenwerking binnen de ketens verder te versterken. Verbetering van de samenwerking tussen ketens heeft ook goed gewerkt op het terrein van de sociale veiligheid. Binnen het NOG Veiligerhuis heeft de Stedendriehoek actief geparticipeerd. De verbeterde samenwerking tussen zorgketen en strafrechtketen heeft ertoe geleid dat zaken als huiselijk geweld, veelplegers en exgedetineerden beter in beeld en in de hand te houden zijn.

Sociale kracht De sociale kwaliteit en leefomgeving is in 2020 verbeterd. Dit komt onder andere doordat de participatie aan de samenleving van kwetsbare groepen bevorderd is. Daarnaast er is een aantrekkelijk voorzieningenniveau.

10 Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

5.

Doelen en programma’s voor de periode 2012 – 2015

Voor de kortere termijn (2012 - 2015) heeft de regio concrete doelen benoemd. Doelen die gerealiseerd worden door programma’s uit te voeren die een nadrukkelijke samenhang hebben. De steden Apeldoorn en Zutphen hebben hun eigen visies, doelen en programma’s die – hoe kan het ook anders - een plus vormen op de regionaal geformuleerde doelen. Hetzelfde geldt in omgekeerde vorm ook. Regio en steden zijn complementair aan elkaar en versterken het hele gebied.

De doelen van de regionale samenwerking regiobreed en vanuit een integraal perspectief zijn:  Het versterken van een economisch krachtige regio/Stedendriehoek maakt het energieneutraal, uitvoering in het programma Duurzame Economie  Het versterken van stedelijke en dorpse kwaliteiten en verbeteren bereikbaarheid, uitvoering in het programma Vitale Steden en Dorpen

 

Het verbeteren en behoud van het landschap, uitvoering in het programma Cultuur en Landschap Het bevorderen van de ketensamenwerking, structuurversterking en (zelf) redzaamheid t.b.v. participatie van mensen aan de samenleving en het bevorderen van de sociale kwaliteit, uitvoering in het programma Sociale Kracht.

De regio vraagt de provincie om deze doelen te adopteren en via het Regiocontract of sectorale middelen financieel te ondersteunen. Dat is een logische lijn omdat deze doelen afgeleid zijn van beleidsvisies waarin de provincie zelf ook heeft geparticipeerd (RSV’s, Economische Visie, Sociale Agenda) en ook omdat dit terug te voeren is op kansen die de provincie Gelderland voor de regio heeft gesignaleerd en op vastgelegd in het Kansenboek uit 2010.

De illustratie hiernaast geeft de samenhang tussen de vier programma’s weer. De sociale kracht als aandrijfas van de maatschappelijke ontwikkelingen.



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

A. Programma Duurzame Economie Met de uitvoering van het programma Duurzame Economie werkt de Stedendriehoek aan een economisch krachtige regio. Dit wil de regio bereiken door meer innovaties, meer human capital en dat alles in een aantrekkelijke en energieneutrale regio. Met een link naar de kracht van de maakindustrie is hierbij het motto: De Stedendriehoek gaat het energieneutraal maken! Meer innovaties Om meer innovaties te realiseren is een sterk innovatienetwerk van MKB-ondernemers en kennisinstellingen op dit gebied essentieel. Een netwerk dat in verbinding staat met de topsectoren, maar zich ook specialiseert in regionale onderscheidende clusters. Hierbij spelen we in op lopende ontwikkelingen in de energie- en milieutechnologie, gezondheidszorg, creatieve sector en informatietechnologie. Door een integrale aanjaagfunctie vanuit Stedendriehoek Onderneemt, dat in nauwe verbinding staat met het Innovatienetwerk Stedendriehoek en de clusters, wil de regio clusterprojecten stimuleren en innovatieprojecten uit de markt helpen verder te brengen. Dat houdt ook in dat gezocht wordt naar de benodigde financiering, eventueel revolverend waarbij regionale middelen met andere middelen worden gematched.

Meer human capital en kennis Kennis is de sleutel tot succes! Met het kennisniveau van de beroepsbevolking valt en staat de ontwikkeling van de regionale economie. In het verlengde daarvan is een goed functionerende arbeidsmarkt van essentieel belang. De Stedendriehoek wil op alle niveaus de opleidingsgraad van de beroepsbevolking verhogen en kenniswerkers en vaklui binden aan de regio. Daartoe komen er meer leerwerkbanen en stages, worden vacatures beter ontsloten en komen er centra voor innovatief vakmanschap en centers of excellence, bijvoorbeeld op het gebied van techniek, cleantech, ict en robotica/domotica. De kennisinfrastructuur wordt verdiept door clusters en kennisinstellingen beter met elkaar te verbinden. Het lectoraat Human Capital krijgt hierbij een actieve rol en geeft vorm aan vernieuwende concepten en ontwerpt casestudies voor het nieuwe werken, de flexibele arbeidsmarkt, ZZP-netwerken, traineeships, Open Source, leeftijdsbewust personeelsbeleid en sociale innovatie. Ook de onderkant (randen) van de arbeidsmarkt is belangrijk voor de duurzame economische ontwikkeling. Overheid en bedrijfsleven werken samen aan een HRM-pakket waarmee een npuls wordt gegeven aan de instroom van deze mensen. Hierbij is speciale aandacht voor de bedrijven en werknemers in de techniek en zorg, maar ook andere kansrijke branches worden niet uitgesloten. Duurzaamheid en innovaties 1 + 1 = 3 Duurzaamheid en innovaties gaan bij de Stedendriehoek hand in hand. Denk hierbij aan energieneutrale dorpen en kernen, biobased industry, schoon stedelijk transport, verduurzaming woningen en monumenten. En denk ook aan de ambities uit de nationale en Europese digitale agenda’s die ook in de Stedendriehoek hun weerklank vinden. Naast de ontwikkeling van nieuwe, slimme toepassingen 12

Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

voor burgers, ondernemers en in de publieke sector, wordt in onze regio geïnvesteerd in de aanleg van snel internet via glasvezel. Daarbij dreigt echter wel een tweedeling waarbij het in minder rendabele gebieden niet beschikbaar zal komen. Dit betreft vooral het platteland, kleinere woonkernen, geïsoleerd gelegen bedrijventerreinen en minder aantrekkelijke delen van de binnensteden. In de regio Stedendriehoek zullen de komende jaren initiatieven ontplooid worden om de ICT-sector te versterken, de dienstenontwikkeling te versnellen en de generieke uitrol van glasvezel te stimuleren. Het is wel belangrijk om de ambitie energieneutraal ook echt te kunnen realiseren dat we snelheid in de plannen brengen. Om energieneutrale dorpen en steden te krijgen is een actieve aanpak nodig.

SOEN (Stedendriehoek Onderneemt EnergieNeutraal) functioneert daarbij als een vliegwiel waardoor ondernemers en overheid elkaar versterken. Soen = doen!



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

B. Programma Vitale Steden en Dorpen ‘Afmaken waarmee we bezig zijn!’ Het programma Vitale Steden en Dorpen is gericht op het verder versterken van de kernkwaliteiten ‘sterke steden en een vitaal platteland’ en is een uitwerking van de ambities uit de regionale structuurvisies. ‘Afmaken waarmee we bezig zijn!’, dat is het credo en daarvoor hebben we de provincie hard nodig. Want het gaat om stevige opgaven omdat we het grootste deel van het programma binnenstedelijk willen realiseren. Dit programma wordt uitgewerkt in vijf onderdelen die allen te maken hebben met de versterking van de stadscentra en de sociale en economische leefbaarheid van het landelijk gebied en de daarin liggende kernen.

Dit vanuit de wetenschap dat sterke stads- en dorpscentra de sociale, culturele en economische motoren zijn van de Stedendriehoek. Het betekent investeren in de openbare ruimte, in culturele voorzieningen, in parkeren en in herstructurering.

Sterke centra: sociale, culturele en economische motoren Stedendriehoek De centra van de grote steden vormen het economische, culturele en sociale hart van de regio. De stad is bezig met een revival. Stedelijke woonmilieus zijn weer gewild door het culturele klimaat, de aanwezigheid van voorzieningen en werkgelegenheid. Voor de grotere dorpskernen geldt op een ander schaalniveau hetzelfde. Door hun belangrijke voorzieningen spelen ze een centrale rol in het functioneren van het landelijk gebied. Het is van vitaal belang om de komende jaren te investeren in deze centrumfuncties.

Bereikbaarheid cruciaal voor economische ontwikkeling Bereikbaarheid is voor vitale steden en dorpen van groot belang. Cruciaal voor de economische ontwikkeling van de steden en voor de leefbaarheid in het landelijk gebied. De Stedendriehoek wil daarom de fysieke bereikbaarheid verbeteren door de vervoerscapaciteit te vergroten en door een beter gebruik van het openbaar vervoer. Het stimuleren van het gebruik van het ov ondersteunt de regio onder ander door een actieve participatie in landelijke projecten als Slim Reizen en Het Nieuwe Werken. Naast aandacht voor de fysieke bereikbaarheid wordt ook sociale bereikbaarheid belangrijk. Met de demografische ontwikkelingen in het vizier is de verwachting dat steeds vaker ouderen zullen verhuizen naar woonmilieus in de nabijheid van goede zorg en voorzieningen. Belangrijk dus om alert te zijn op de bereikbaarheid en toegankelijkheid van ouderenhuisvesting in de nabijheid van voorzieningen.

Maatwerk met betrekking tot leefbaarheid In tegenstelling tot de steden en grotere kernen staat de leefbaarheid van diverse kleine kernen onder druk. De regio biedt dit actief het hoofd door maatwerk, o.a. in de zin van dorpenplannen, te ontwikkelen. Kwaliteit staat centraal in deze aanpak. Bereikbaarheid, woningbouw en voorzieningen zijn onderwerpen die hierbij aan de orde komen.



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

Realisatie 45% woningbouwbehoefte binnenstedelijk Herstructurering en verduurzaming is van belang op het gebied van woningbouw en bedrijventerreinen. In de Stedendriehoek wordt 45% van de woningbouwbehoefte opgevangen in bestaand stedelijk en dorpsgebied. Aan de ene kant verbetert zo de leefbaarheid en woonkwaliteit van het bestaand bebouwd gebied. Aan de andere kant beperken we de stedelijke uitbreiding en ontzien op die manier de groene schatkamer.

Hierbij gaat het om maatwerk. De komende jaren zal dit nog veel aandacht vragen. Hetzelfde geldt voor het beter benutten van bestaande bedrijventerreinen door de ruimte intensiever en op meerdere manieren te gebruiken. Daarnaast zal de kwaliteit hoger moeten worden door verbetering van de infrastructuur en openbare ruimte.



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

Onderstaande ‘schatkaart’ geeft een overzicht op van de opgaven op regionaal niveau m.b.t. het programma Vitale Steden en dorpen



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

C. Programma Cultuur en Landschap Ontwikkeling ‘groene schatkamer’ Het verbeteren van de economische structuur en het benutten van de economische potentie van het landelijk gebied! Dat zijn de wegen waarlangs de Stedendriehoek haar prachtige ‘schatten’ wil behouden en versterken. De ‘groene schatkamer’ is enorm in ontwikkeling. Van een agrarische productieomgeving met een eigen economie en cultuur evolueert het landelijke gebied naar een melange van functies dienstbaar aan de stedelijke kernen, recreatie en toerisme. Een ontwikkeling die aan de ene kant kansen biedt zoals versterking van de economie en de leefkwaliteit. Maar anderzijds geeft het ook bedreigingen zoals conflicterende functies en verlies van cultureel erfgoed en biodiversiteit. Daarnaast wil de regio de projecten op de Veluweflank meer zichtbaar maken. Economisch-maatschappelijk benutten cultuurhistorie Binnen het programma Cultuur en Landschap werkt de regio met vele partners samen aan het aantrekkelijk houden van het landschap. Op het terrein van gebiedsidentiteit en cultuurhistorie betekent dit dat gewerkt wordt aan het zichtbaar maken van de culturele infrastructuur en het economisch-maatschappelijk benutten van deze cultuurhistorie. Voor de eigen bevolking maar zeker ook voor de vele toeristen. Impuls groene economie De vrijetijdseconomie heeft potentie. Om deze groene economie een impuls te geven wil de Stedendriehoek de regio beter ontsluiten door verbetering van langzaam

verkeersvoorzieningen, betere verbindingen tussen stad en platteland en verbindingen met netwerken buiten de Stedendriehoek. Het stimuleren van de lokale economie is belangrijk voor de leefbaarheid van de kernen in het landelijk gebied. Het mooie is dat nu juist die eigen leefomgeving een ‘trigger’ is voor nieuwe producten en diensten. De vele creatieve en vernieuwende initiatieven vanuit de eigen bewoners leidt naast de bijdrage aan de lokale economie ook tot een verbetering van de sociale kwaliteit van dit gebied. De regio ondersteunt dit actief.

Bijdrage aan energieneutrale regio Stedendriehoek De agrarische sector verandert en het landschap verandert mee. Daarbij is het belangrijk om het landschap toch aantrekkelijk en beheerbaar te houden. Het landelijk gebied biedt kansen qua duurzaamheid. Vooral op het gebied van biodiversiteit en duurzame productie. Dit betekent dat dit gebied een belangrijke bijdrage kan leveren aan de ambities van Stedendriehoek om energieneutraal te worden.



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

Onderstaande ‘schatkaart’ geeft een overzicht op van de opgaven op regionaal niveau m.b.t. het programma Cultuur en Landschap.



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

D. Programma Sociale kracht Binnen het programma Sociale kracht werkt de Stedendriehoek de komende jaren aan de volgende speerpunten:  Participatie kwetsbare groepen  Ketensamenwerking Jeugd en Gezin  Aansluiting Onderwijs - Arbeidsmarkt Actoren in sociale domein versterken elkaar gericht Samenwerking is hierbij ook weer het credo. Door het gewijzigde beleid van het rijk en andere maatschappelijke ontwikkelingen komen steeds meer verantwoordelijkheden op sociaal terrein bij de gemeenten te liggen. Leefbaarheid en veiligheid zijn daarbij belangrijke uitgangspunten net zoals het vergroten van de weerbaarheid van de beroepsbevolking. Door binnen het kader van het programma Sociale kracht samen te werken kunnen de verschillende actoren in het sociale domein elkaar gericht versterken. Maar ook samenwerking op andere gebieden is hierbij relevant. Zo is bijvoorbeeld bij het onderwerp ‘Aansluiting Onderwijs – Arbeidsmarkt’ aan de ene kant het sociale aspect aan de orde, te weten het waken over de belangen van diegenen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Aan de andere kant is ook het economische aspect relevant vanuit de belangen van de werkgevers, de vraagkant van de arbeidsmarkt.

Verbetering ketensamenwerking Jeugd en Gezin Op het gebied van de ketensamenwerking voor jeugd en gezin is een belangrijk element dat de geïndiceerde jeugdzorg wordt opgenomen als gemeentelijke taak. Daarnaast gaat de regio werken aan de versterking van de samenwerking tussen instellingen op het gebied van jeugd en gezin, komt er specifieke aandacht voor de verdere borging van de verwijsindex en worden er regionale projecten uitgevoerd met betrekking tot koppeling onderwijs aan zorg, weerbaarheid en scheiding en omgang. Om de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt te verbeteren wordt aansluiting gezocht bij het programma Duurzame Economie.

Vergroten participatie kwetsbare groepen Om de participatie van de kwetsbare groepen te vergroten wordt onder andere gewerkt aan de overgang van het onderdeel ‘begeleiding’ uit de AWBZ naar gemeenten. Hiervoor is het nodig om voorzieningen te ontwikkelen voor opvang, begeleiding en activering voor de mensen die hierop aanspraak maken. Essentieel daarbij is om deze kwetsbare groepen beter en eerder in beeld te hebben. Een kwetsbare groep vormen ook de ex-gedetineerden. De opvang van deze mensen wordt verbeterd.



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

6.

Financiële opgaven 2012-2015

Programma

Investering (mln. €)

Bijdrage S3H + derden

Tekort

Aansluiting programma provincie (de pijlers met speerpunten zijn gebaseerd op het Statenvoorstel uitvoeringsagenda provincie Gelderland)  Pijler 2: Regiocontract  Pijler 1: Economie, werk en innovatie: speerpunt economie

Duurzame Economie (4 O’s)

49

26

23

Duurzame Economie Energieneutraal

23

17

6

 Pijler 2: Regiocontract  Pijler 1: Economie, werk en innovatie: speerpunt klimaat en energie

Vitale steden en dorpen

92

71

21

 Pijler 2: Regiocontract  Pijler 4: Mobiliteit: speerpunt bereikbaarheid  Pijler 5: Ruimtelijke Ordening: speerpunt wonen en gebiedsontwikkeling

Cultuur & Landschap

32

18

14

 Pijler 2: Regiocontract  Pijler 1: Economie, werk en innovatie: speerpunten vrijetijdseconomie, cultuur en cultuurhistorie  Pijler 5: Ruimtelijke Ordening: speerpunt water  Pijler 6: natuur en landschap: speerpunt landelijk gebied

Sociaal

9

5

4

 Pijler 2: Regiocontract  Pijler 3 :Zorg en welzijn: speerpunten zorg en welzijn en jeugdzorg

Totaal

205

137

68



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

7. Doorkijkje naar het programma van Apeldoorn in relatie tot het Stadscontract Naar een ‘8’ voor de Apeldoornse binnenstad In 2000 is de gemeente van start gegaan met de aanpak van de binnenstad. Er gebeurt veel, zoals de metamorfose van de Stationsomgeving en de Kanaalzone. De komende jaren ligt het accent op de uitbreiding van winkel-, horeca-, en leisure-voorzieningen in het kernwinkelgebied en de transformatie van de openbare ruimte als dragende factor voor het openbare leven.

Versterking economie Apeldoorn is van oudsher een arbeidsplaatsenmotor. Ruim 90.000 mensen verdienen een boterham in deze gemeente. Maar de motor hapert. En dat is niet alleen te wijten aan de economische crisis. Recent onderzoek wijst uit dat de potentiële beroepsbevolking daalt. Apeldoorn telt te weinig goed opgeleide jongeren. En dit beeld lijkt zich in de toekomst te continueren. Dit betekent dat Apeldoorn, bij een aantrekkende vraag naar arbeidskrachten, niet kan leveren. De afgelopen jaren heeft de gemeente zich ingespannen om het tij te doen keren. Er zijn, als het gaat om het binnenhalen van het noodzakelijke HBO, prille successen geboekt. Maar moet meer gebeuren om de relatie onderwijs – arbeidsmarkt te versterken. Daarom inzet op onderwijs dat aansluit op de behoefte uit het bedrijfsleven.

Deze ingrepen zijn nodig. Dit is te zien aan de teruglopende bezoekersaantallen. De 6,5 die Apeldoorn scoort wil de gemeente samen ontwikkelaars, binnenstadsondernemers en inwoners tot een 8 zien te maken. Hiervoor zijn de afgelopen jaren in gezamenlijkheid plannen ontwikkeld. Het gaat hierbij onder andere om het leggen van verbindingen tussen het kernwinkelgebied en de landschappelijk verblijfskwaliteiten rondom de binnenstad. Verbinding naar de omliggende parken, maar ook naar de kanaaloevers waar de transformatie naar een aantrekkelijk woon- en werken verblijfsgebied in volle gang is. De investeringsbereidheid van ontwikkelaars in Apeldoorn is groot. Actuele voorbeelden hiervan zijn de bouw van een nieuw bioscoopcomplex en de ontwikkeling van plannen door een consortium van ontwikkelaars voor de uitbreiding van het kernwinkelgebied in de richting van station.

De gemeente Apeldoorn scoort bovengemiddeld op de aanwezigheid van bedrijven die innoverende technieken toepassen in de productie. De gemeente wil samen met deze bedrijven bekijken hoe deze positie te versterken. Krachtwijken en prachtdorpen Apeldoorn onderscheidt zich van veel andere grote steden door de aanwezigheid van krachtige wijken en prachtige dorpen. De inwoners van die Apeldoornse wijken en dorpen kennen de eigen buurt en het eigen dorp het beste. De gemeente gaat daarom qua organisatie dichter bij de inwoners staan. In organisatorisch opzicht wil de gemeente de verbinding leggen tussen het fysieke werk aan de openbare ruimte en het maatschappelijk en sociaal- cultureel werk in de wijk. En hierbij staat niet het proces maar het product centraal. Trefwoorden: kleinschalig, toegankelijk, zonder schotten. Toegewerkt wordt naar veilige, schone en sociaal sterke wijken en dorpen. Toezicht en 21

Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

handhaving worden op wijkniveau georganiseerd. In overleg met bewoners wordt maatwerk geleverd en de succesvolle integrale wijkaanpak gaat door. Niet meer op wijkniveau maar op die plekken in buurten waar (verdere) achteruitgang dreigt. Wonen op maat,van kwantiteit naar kwaliteit Uitgangspunt voor Apeldoorn is, dat in 2015, iedereen in de woning zit waar hij of zij graag wil wonen. Een lastige opgave, voor gemeente én partners. De woonmarkt zit op slot. Onzekerheid over de eigen positie, het lastiger kunnen verkrijgen van een hypotheek en minder vertrouwen in de waardevastheid van onroerend goed, zijn hier debet aan. Bouwprojecten komen moeilijker van de grond. Ook de huurmarkt zit vast. Streven is om de boel vlot te trekken. De gemeente stelt daartoe een, niet vrijblijvende, woonagenda op. Anders dan in het verleden niet met concrete ‘bouwtargets’, maar wel met de beschikbaarheid van voldoende bouwlocaties. Bekeken wordt welke, door de gemeente beïnvloedbare, belemmeringen weggenomen kunnen worden. Daar waar mogelijk trekt Apeldoorn daarbij in regionaal verband op. Apeldoorn wil woningbouw op maat. Voor de koopmarkt betekent dit meer nadruk op het, voor starters en doorstromers, betaalbare segment. Bij nieuwbouwlocaties is niet het rendement leidend is, maar de behoefte op de markt. Er zijn in Apeldoorn veel woningen uit de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Samen met particuliere aanbieders en woningbouwcorporaties wordt bekeken hoe de aantrekkingskracht van deze woningen behouden en zo nodig vergroot kan worden. Ook het verduurzamen van de bestaande

woningen is belangrijk. Apeldoorn wil in 2020 energieneutraal zijn. Jongeren en ouderen krijgen bijzondere aandacht op de huizenmarkt. Door met woningbouwcorporaties afspraken te maken over het ‘labelen’ van complexen voor jongeren. Trefwoord bij het adequaat huisvesten van ouderen is diversiteit.

Bereikbaar Apeldoorn Basisvoorwaarde voor een gezonde economie is de bereikbaarheid en de mobiliteit. De afgelopen jaren is zowel lokaal als regionaal veel ondernomen om de bereikbaarheid van de stad te verbeteren. Grote nieuwe investeringsprojecten liggen op het lokale niveau niet voor de hand. Wel zijn een aantal aanpassingen voorzien van de huidige structuur, naast de voorgenomen aanpassingen om de binnenstad, buurten en wijken beter bereikbaar te maken. Hetzelfde geldt voor de ring, de uitvalswegen en de fietsroutes in Apeldoorn. Op het bovenlokale niveau constateert de gemeente met genoegen dat de provincie Gelderland de realisatie van de Emperbocht prominent op de agenda heeft geplaatst. Ook de lobby om de doorstroming op de A1 met kracht ter hand te nemen geniet de volle steun van Apeldoorn.



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

8.

Doorkijkje naar het programma van Zutphen in relatie tot het Stadscontract

Aantrekkelijk imago Zutphen heeft zich de afgelopen decennia snel ontwikkeld. Het is een gewilde plaats waar mensen vanuit het hele land neerstrijken. Dit komt door het aantrekkelijke imago van oude Hanzestad met zijn mooie historische binnenstad en antroposofisch tintje. In combinatie met de goede bereikbaarheid ten opzichte van snel groeiende economische centra (in de Stedendriehoek, maar ook daarbuiten), maakt Zutphen als vestigingsplaats aantrekkelijk. Tijdens de economische boom periode (1995-2005) leidde dat tot een snelle groei van het inwonertal. De uitbreiding van de woningvoorraad en bijbehorende voorzieningen om de toestromende inwoners op te vangen, eiste veel aandacht en inspanningen van het gemeentebestuur.

Kentering bevolkingsgroei probleem én kans Door de economische en demografische ontwikkelingen is de groei de afgelopen jaren getemperd. De verwachtingen voor de nabije toekomst zijn uiterst onzeker en afhankelijk van factoren die buiten de lokale invloedsfeer liggen. De kentering in bevolkingsgroei stelt de gemeente Zutphen, net als veel andere gemeenten, voor aanzienlijke financiële problemen. Het biedt echter ook kansen. Kwaliteit wint aan belang nu de nadruk minder op kwantitatieve groei ligt. De bestaande stad versterken, dat is nu het uitgangspunt. De aantrekkingskracht van Zutphen is al goed maar

kan nóg beter en vooral, toekomstbestendiger. Samen met bewoners, lokale ondernemers en partners in de regio wil Zutphen de kracht van de stad verder uitbouwen en zwakke punten bijschaven. Zo kan Zutphen inspelen op de economische en demografische veranderingen. Meer nog dan voorheen zoekt Zutphen daarbij de samenwerking met andere regiogemeenten. Zutphen ‘future proof’ maken Het doel? De vitaliteit van de gemeente Zutphen als sociale, duurzame stad ‘future proof’ maken! Vier thema´s staan hierbij de komende periode centraal: de binnenstad en centrumfunctie van Zutphen, het woonklimaat (fysiek en sociaal), een duurzame lokale economie en uitvoering van het sleutelproject IJsselsprong. Deze vier thema’s hebben een sterke verbinding en zijn complementair met de visie en uitvoeringsprogramma’s van de regio Stedendriehoek. Het versterken van de binnenstad en het behouden en versterken van het voorzieningenniveau is niet alleen voor Zutphen van groot belang maar ook voor de inwoners uit de regio’s Stedendriehoek en Achterhoek. Zutphen heeft een centrumfunctie voor tal van publieke en private voorzieningen. Interessant voor inwoners en voor de vele toeristen die de stad bezoeken. Functies met regionale uitstraling Het gevarieerde winkelgebied met aantrekkelijke horecavoorzieningen, het uitgebreide culturele aanbod, de grote variatie in middelbare scholen en beroepsopleidingen, het ziekenhuis, de talrijke zorgvoorzieningen en de justitiële sector hebben uitdrukkelijk een regionale functie. Deze voorzieningen zijn van groot economisch belang voor Zutphen en de regio. Daarbij dragen deze voorzieningen in belangrijke mate bij aan de positieve waardering van het woonklimaat door inwoners. Het stedelijke en historische woonmilieu is een sterke economische troef. Behoud hiervan en verdere versterking, daar gaat de gemeente voor. Dat vraagt om een 23

Inwoners: 413.095


bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

gezamenlijke inzet. Een voorbeeld hiervan is de aanleg van Noorderhaven. De herontwikkeling van een voormalig industriegebied in een aantrekkelijk woon- werk- en leefgebied wil het gemeentebestuur voortvarend en samen met partners oppakken. Fors inzetten op duurzaamheid en innovatie Zutphen heeft van oudsher een duurzame en een sociale samenleving hoog in het vaandel staan. Duurzaamheid en innovatie zijn onderwerpen waar Zutphen fors op wil inzetten. De bestaande lokale economie versterkt Zutphen met partners in de stad en in de regio.

De uitvoeringsprogramma’s van Zutphen dragen in belangrijke mate bij aan het versterken van de economische en sociale structuren in de regio.

Vanuit het oogpunt van een toekomstbestendige economie wil de gemeente verder investeren in mensen en in innovatieve projecten.



bedrijven: 28.020

winkels: 2.982

werkenden: 203.400

woningen: 174.171

Uitvoeringsagenda regio Stedendriehoek Inzet voor Stadscontract Apeldoorn. Inzet voor Stadscontract Zutphen

Recommend Documents