UITVAARTBELEID SINT ANNA Aanleiding en doelstelling Vanuit goed onderling overleg tussen de besturen van Sint Anna, de zusters van Julie Postel en de O.L. Vrouwe parochie van Boxmeer, zijn concrete afspraken gemaakt aangaande beleid bij uitvaarten, avondwaken, herdenkings/afscheidsvieringen. Met deze beleidsnotitie wil Sint Anna garant staan voor een goede laatste zorg. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is de mate van beschikbaarheid van de grote Kapel van de Zusters van Julie Postel. Vanuit dit perspectief wordt gekeken naar wat mogelijk is en wat niet.
Peilers als uitgangspunt van het beleid zijn de kernwaarden van Sint Anna Deze komen we op het spoor als we respectvol om weten te gaan met alle partijen bij een verzoek om een uitvaart-afscheidsviering -
Gastvrij stellen de zusters van Julie Postel hun kapel ter beschikking aan bewoners, medewerkers en bezoekers van Sint Anna.
-
Spiritueel biedt de kapel ruimte voor vormgeving van geloofsbeleving van onze bewoners, voor de woongemeenschap die sint Anna wil zijn.
-
Zorgzaam wil Sint Anna omgaan met dit verzoek van nabestaanden en met medebewoners. Tegelijk wil zij respectvol omgaan met het beleid van de zusters en met dat van de plaatselijke parochie waar lekenbewoners onder horen.
Deze beleidsnotitie is afgestemd met de zusters van Julie Postel, de bestuurder en pastor van Sint Anna en de pastor/teamleider van de parochie van Boxmeer. Boxmeer,d.d 24 juli 2013
1
I.
SINT ANNA
Bewoners Achtergronden beleid Om recht te doen aan ontstaansgeschiedenis van Sint Anna onderscheiden we aangaande dit uitvaartbeleid twee groepen van bewoners: Religieuzen behorend tot een orde of congregatie én niet-religieuzen ofwel verder te noemen lekenbewoners* (zij die niet behoren tot een orde of congregatie). Dit onderscheid is van belang omdat vóór de komst van lekenbewoners er afspraken met ordes en congregaties gemaakt zijn aangaande uitvaarten. Deze houden in dat de zusters van Julie Postel hen de ruimte hebben geboden avondwaken en uitvaarten van hun leden vanuit de grote kapel te laten plaatsvinden. Dit met een eigen gekozen voorganger/priester. Deze afspraken worden gecontinueerd. De ontwikkelingen van de laatste jaren laten zien dat steeds meer lekenbewoners in Sint Anna zijn komen wonen voor wie geen afspraken uit het verleden gelden. Vanuit haar zorgvisie vindt Sint Anna het van wezenlijk belang dat deze groep bewoners en familieleden er ook van op aan kunnen dat er na overlijden respectvolle zorg is als het gaat om het laatste afscheid, de laatste eer. Daarbij zijn ook nabestaanden en medebewoners ons een zorg! Immers de eerste aanzet van rouwverwerking begint hier
Vormen van afscheid voor niet religieuze bewoners 1.
mogelijkheden van afscheidsvieringen (zie hfdst. III. Pag 4/5)
2.
eerbiedig uitgeleide van verlaten. (zie bijlage)
overleden lekenbewoners als zij dit huis voorgoed
In deze vormgeving kunnen medebewoners, verzorgenden en andere medewerkers een laatste groet brengen, afscheid nemen. Dit korte gebeuren vindt plaats in de hal van de kapel of in de betreffende woongroep en is als zodanig geen afscheidsviering. Hiervoor is een aparte beleidsnotitie gemaakt.
*In Sint Anna is gekozen om te spreken over ‘lekenbewoners’ in plaats van het spreken over zgn. niet religieuze bewoners. Ieder mens is op de een of andere manier wel religieus, bewust of niet. Het woord leek, kan weerstand oproepen. Het moge duidelijk zijn dat het hier alleen gebruikt wordt ter onderscheiding van onze bewoners die wel tot een orde of congregatie behoren. Het gebruik van het woord lekenbewoners wil dus geen negatieve onderscheiding zijn van de ene groep tov de andere, maar een verheldering.
2
II.
BETEKENIS VAN DE KAPEL VOOR SINT ANNA -
De kapel van de zusters van Julie Postel is in de lange jaren van haar bestaan geïntegreerd in het woonzorgcentrum Sint Anna. Zij heeft een betekenisvolle plaats in het hart van het wonen, in heel het gebouwencomplex, dit is een grondgegeven.
-
Sint Anna erkend de verantwoordelijkheid in haar beleid deze geschiedenis te behoeden en te bewaren.
-
De kapel is een belangrijke ruimte die steeds weer uitnodigt de kernwaarden van Sint Anna wakker te houden, te verdiepen, te beleven, alsmede daarmee het spiritueel erfgoed van de zusters levend te houden.
-
De kapel geeft meerwaarde aan het huis in de werking die van haar uitgaat in verschillende vormgevingen van spiritualiteit. Bv. Annadag, vakantie-, stilte,gebeds/herdenkingsvieringen, tentoonstelling. Maar ook in bv het luiden van de klok om 11.00 u waarin gecommuniceerd wordt met de gemeenschap dat er een bewoner is overleden.
-
Voor religieuze bewoners voor wie liturgie en gebedsleven hoort bij het dagelijks leven en ook voor lekenbewoners is zij geleidelijk een vertrouwvolle plaats geworden. Hier wordt het leven met elkaar gedeeld, gevierd, op geloofsnivo, ter inspiratie, bemoediging, en als plaats van ontmoeting die mensen met elkaar verbindt.
-
De kapel is altijd open, straalt daarmee een welkom uit. Zij is een plaats waar men vrij in – en uit kan gaan, als in een stiltecentrum waar men even binnen kan lopen voor gebed, of het opsteken van een kaarsje, het opschrijven van een gebeds-intentie.
-
Met Allerzielen is er jaarlijks op 2 nov. een aanbod aan nabestaanden van alle overleden bewoners tot het bijwonen van een herdenkingsviering in de grote Kapel die hierin een belangrijke ruimte is en waarin zich de zorg voor nabestaanden laat zien.
-
Vanuit bovenstaande is het verzoek van nabestaanden om een uitvaart te mogen houden vanuit deze ‘vertrouwde’ kapel begrijpelijk.
-
Om tegemoet te komen aan de vraag hebben de zusters van Julie Postel onder voorwaarden ruimte geboden voor afscheidsvieringen van lekenbewoners (zie punt III pag. 4)
3
III.
KAPEL VAN JULIE POSTEL Mogelijkheden van afscheid vanuit de zusters -
De kapel is op de eerste plaats de gebedsruimte van de gemeenschap van de zusters, waarbij een gastvrij welkom is aan ieder die mee wil vieren, bidden.
-
De zusters zien de kapel als een spirituele vrijplaats waar het leven gevierd mag worden.
-
De kapel is van hieruit gezien ook het spirituele hart van de woon-zorggemeenschap Sint Anna.
-
Echter: Om te voorkomen dat de kapel een uitvaartcentrum wordt is er een grens getrokken: Een uitvaart met of zonder Eucharistieviering is niet mogelijk voor lekenbewoners in de kapel van Julie Postel.
-
Voor religieuze bewoners liggen er andere, eerder gemaakte afspraken. Voor een aantal van hen is er de mogelijkheid voor een uitvaart met Eucharistie waarbij men zelf zorg draagt voor een priestervoorganger/boekjes.
-
In bepaalde gevallen is er de mogelijkheid om- na overleg en met toestemming jubileavieringen in de kapel te houden. Bv. bij een 60- jarig huwelijksfeest.
-
Eerbiedig gebruik van de kapelruimte staat voorop. Zij is voor de zrs van Julie Postel en vele bewoners de dagelijkse gebedsruimte, ‘huis van God’. Wij zijn er te gast.
-
De koster, in dienst van de zusters van Julie Postel - is ‘huismeester’ van de kapel. Zij houdt oog op de kapelruimte in alles wat daarin van belang is. Tevens is zij aanspreekpunt als het gaat om een vraag naar een afscheids/herdenkings/jubileum viering.
Er dient altijd eerst overleg plaats te vinden met de koster en pastor van Sint Anna over tijd en mogelijkheden. -
Aan nabestaanden van een overleden lekenbewoner wordt de gelegenheid geboden om een afscheids- of herdenkingsviering te houden in de kapel van Julie Postel.
-
Bij een afscheids/herdenkingsviering in de kapel gaat het niet om een parochiële avondwake, de viering heet dan ook geen avondwake. Er is ruimte om een afscheidsviering te houden ’s avonds om 18.30 u, e.v. 19.00 u.
-
Het is geenszins de bedoeling dat de kapel als ruimte te huur wordt aangeboden opdat men er op geheel eigen wijze een afscheidsviering kan gaan houden.
-
In de vormgeving van een afscheidsviering wordt verwacht dat christelijke waarden worden gerespecteerd. (ruimte voor gebed, Schriftlezing, symboliek)
4
-
Voor de vormgeving is eventueel een eenvoudig kader beschikbaar dat zorgt dat eea passend is bij het woonzorgconcept van Sint Anna.
-
Om vermenging met een kerkelijke uitvaart te voorkomen zal er geen kist tijdens de afscheidsviering in de kapel worden geplaatst.
-
In het verzorgen van de afscheidsdienst kan men in principe geen beroep doen op de inzet of diensten( organist/ koor)van de zusters van Julie Postel.
-
De verantwoordelijkheid voor vormgeving en inhoud (boekjes) ligt bij familie/dierbaren. Dit betekent dat men zelf een voorganger moet regelen, zorgen voor een organist. Zij kunnen i.o. met de koster concrete afspraken maken. Een voorganger van ‘buiten’ wordt verzocht altijd kontakt op te nemen met de koster.
-
Aan het gebruik van de kapel door lekenbewoners zijn kosten verbonden. Deze vallen normaliter onder de begrafenisverzekering. Nabestaanden ontvangen hiervoor een nota van de administratie van de zusters van Julie Postel.
5
IV.
AANBOD VANUIT SINT ANNA
-
Daar waar de zusters de kapel gastvrij beschikbaar stellen, wil Sint Anna van haar kant zorg dragen voor een goede stroomlijning van een afscheids/herdenkingsviering. Dit houdt in dat zij faciliteiten wil scheppen i.o. om op die wijze een waardig afscheid van haar bewoner mogelijk te maken.
-
Daar waar behoefte is aan pastorale begeleiding bij vormgeven en voorgaan in een afscheidsviering buiten een parochie om, kan Sint Anna verwijzen naar een zelfstandig werkende pastor. (zzp’er) Deze zal ook kosten in rekening brengen. Voor verwijzing dient men ook kontakt op te nemen met de pastor van Sint Anna.
-
Sint Anna is binnen haar organisatie verantwoordelijk voor een heldere communicatie over mogelijk- en onmogelijkheden.
-
Teamleiders en zorgmedewerkers worden middels dit beleidsstuk op de hoogte gebracht. Info komt beschikbaar in het elektronisch handboek. Bewoners worden middels de bewoners-informatiemap in kennis gesteld.
6
V.
AFSCHEID VANUIT DE PAROCHIE
Ondanks het feit dat lekenbewoners in principe onder de parochie van Boxmeer horen, kunnen we er niet omheen dat mensen dit soms anders ervaren, soms nauwelijks of geen band met de parochie (meer) hebben. Bij het verzoek om een uitvaart vanuit Sint Anna, wordt door de pastor van Sint Anna doorverwezen naar de parochie van herkomst, of naar de O.L.Vrouwe parochie van Boxmeer, de voormalige St. Petrusparochie, (Petrusbasiliek). Dit omdat Sint Anna binnen het bisdom Brabant/Den Bosch onder de parochie van Boxmeer valt.
Parochieel beleid aangaande uitvaarten -
Een uitvaartviering in de parochiekerk van Boxmeer, is zonder Eucharistieviering. Bij elke uitvaart is sprake een Woord – en Communieviering.
Avondwake -
De avond voor de uitvaart kan deze i.o. gehouden worden in de parochiekerk. Familie van overleden bewoners kunnen contact opnemen met de pastor van de parochie.
Afspraken -
Nieuwe bewoners van Sint Anna ontvangen een aan de situatie aangepaste welkomstbrief van de parochie bij het komen wonen in St. Anna. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de parochie. De pastor van Sint Anna zal bij een vraag voor een uitvaart die een lekenbewoner betreft, altijd eerst doorverwijzen naar de parochie van Boxmeer. De kosten voor avondwake en uitvaart communiceert de parochie zelf.
======================
7
