Initiatiefnemer: regionaal ziekenhuis Sint-Trudo Project: Campus Sint-Anna Locatie: Sint-Truiden Het projectvoorstel omvat de realisatie van een woonzorgconcept op de site Sint-Anna en het opzetten van een ketenstrategie voor de stad Sint-Truiden. Het project heeft een maatschappelijke en ruimtelijke invalshoek en streeft naar een visie op de toekomstige woon- en zorgbehoeften van de samenleving in Sint-Truiden. Binnen de ketenstrategie worden de betrokken ruimtelijke, maatschappelijke en zorgactoren in beeld gebracht, inclusief de rol die deze actoren kunnen vervullen. De initiatiefnemer wil met deze strategie de zorgverlening in Sint-Truiden en omstreken op elkaar afstemmen en verder maatschappelijk verweven. De initiatiefnemer heeft de ambitie om op te treden als facilitator van de zorgvoorzieningen in de regio. Hiervoor worden partnerschappen afgesloten met actoren in de welzijnssector, de residentiële zorg en de thuiszorg. Voor de site Sint-Anna wil de initiatiefnemer via de Pilootprojecten Zorg een architecturale en stedenbouwkundige vertaling geven aan zijn ambities om een oude ziekenhuissite om te vormen tot een innovatief woonzorgconcept. Levenslang wonen staat centraal bij het concipiëren van de zorgverlening. Binnen de procedure van de pilootprojecten zullen zowel het type woonzorg, het aantal woonzorgplaatsen en de architectuur verder worden bepaald. Naast de traditionele zorg zal er voldoende aandacht zijn voor de schakelfuncties met het accent op wonen, eerder dan op zorg. Ook het mengen van het zorgwonen met private woonontwikkeling behoort tot de opties. Het project heeft de ambitie om het strategisch plan voor de binnenstad van Sint-Truiden mee te realiseren. De woonzorgzone vervult een strategische rol in de uitvoering van deze ruimtelijke ambities op het terrein. Dit wordt binnen het projectgebied vertaald aan de hand van het woonzorgconcept, de publieke functies, de open ruimte en de link met de buurt. Buiten de woonzorgsite wordt gedacht aan het ontwikkelen van de ‘monumenten-as’ en het doortrekken van de groene verbinding op de site door het openleggen van overkapte beek. Dit project is innovatief omwille van de doelstelling om de verschillende schakels van zorgbehoefte te faciliteren op het terrein en te bekijken vanuit de woonfunctie. De woonzorgfunctie wordt gemengd met publieke functies en er wordt gezocht naar ruimtelijke en functionele relaties met de buurt. Dit woonzorgproject is bedacht vanuit een sterke maatschappelijke, ruimtelijke en functionele verweving met het omliggende stedelijk weefsel. De initiatiefnemer is ook de trekker van het verder uit te werken zorgnet op stadsregio-niveau.
Initiatiefnemer: C.V. Peka Project: Future All Care Living Solution Locatie: Dilbeek Het project is gelegen in het centrum van Groot-Bijgaarden, net buiten de Brusselse Ring. De locatie is de voormalige bedrijfssite van Makady die wegens plaatsgebrek verhuisde naar een site buiten de kern. De bedrijfsvoerder wil op zijn locatie een intergenerationeel woonzorgproject realiseren. Groot-Bijgaarden beschikt niet over aangepaste woonzorgvoorzieningen. Hierdoor moeten ouderen en zorgbehoevenden verhuizen, weg van de vertrouwde en gekende omgeving. De initiatiefnemer wil de site een project realiseren waar verschillende generaties kunnen wonen, waar men beschikt over de nodige zorgvoorziening en waar men zo lang als mogelijk zorg op vraag en op maat kan ontvangen. De site beoogt een intergenerationeel publiek zodat jongeren, ouderen, personen met een beperking,… elkaar kunnen bijstaan in het voorzien van de nodige zorg. Naast het wonen worden er ook (zorg)diensten voorzien die ter beschikking staan van de bewoners en voor de zorgbehoevenden in de buurt. Op deze manier kan het ‘langer thuis blijven wonen’ worden gestimuleerd. Naast het realiseren van het woon- en zorgprogramma voorziet de initiatiefnemer ook enkele functies voor de buurt die momenteel niet of onvoldoende aanwezig zijn. Er wordt onder andere gedacht aan een bibliotheek, een polyvalente zaal, een indoorpetanque en een gedeelde ondergrondse parking die de parkeerdruk in het centrum verlicht. Er wordt bovendien met veel aandacht gekeken hoe de site energie-efficiënt en op een ecologisch verantwoorde manier kan worden ontwikkeld. De initiatiefnemer heeft in het kandidaatdossier ruimte gelaten voor een verder onderzoek omtrent het te realiseren zorgconcept en de manier waarop dit ruimtelijke en architecturaal zal worden vertaald. De context van de site biedt tal van mogelijkheden om een vernieuwend woonzorgconcept te realiseren en een nieuwe dynamiek te realiseren voor de kern van Groot Bijgaarden. De innovatieve waarde van dit project zit zowel in de inhoudelijke ambitie als in de rol van het privaat opdrachtgeverschap. De opdrachtgever wil als privaat initiatiefnemer een substantiële maatschappelijke meerwaarde realiseren en een mentaliteitswijziging stimuleren. Vanuit de eigen ervaring en een maatschappelijke verantwoordelijkheidszin wordt deze site opnieuw ten dienste gesteld voor de bewoners. Het project bevindt zich in een vroeg stadium wat de kans biedt om het zorgconcept te maximaliseren, grenzen te verleggen op vlak van architectuur en ruimtelijke inpassing om zo een ambitieus voorbeeldproject van onzichtbare zorg te realiseren.
Initiatiefnemer: VZW De Korenbloem Project: Het Portiek Locatie: Kortrijk Het projectgebied is gelegen in het centrum van Kortrijk en bevat onder andere de renovatie en integratie van 2 beschermde woningen en nieuwe woonzorginfrastructuur rond een parkgebied. Het bouwprogramma staat ten dienste van een kenniscentrum ‘wonen en zorg voor jongdementie’ (al dan niet ouder dan 65) en van een verdere verweving van het zorgcentrum met de buurt. De Korenbloem heeft een sterke band met de buurt. Het woonzorgcentrum doet dienst als een laagdrempelig aanspreekpunt voor zorgbehoevenden en geïnteresseerden en richt zich zowel op de bewoners van het woonzorgcentrum zelf als op de zorgbehoevenden uit de omgeving (Community Care). De Korenbloem faciliteert ook activiteiten die georganiseerd worden door actoren rond het woonzorgcentrum. De initiatiefnemer wil deze band verder versterken en een antwoord bieden op zeer specifieke zorgvragen. Zo stelt de initiatiefnemer voor om gebruik te maken van ‘zwevende woonzorgbedden’ voor het verlenen van hulp voor een korte periode in de directe omgeving van De Korenbloem. In een eerste fase voorziet met de bouw van het project “Het Portiek”, op het zuidelijke deel van de site. Dit betekent een nieuwbouwproject dat aansluit aan een bestaande historische woning (het doorloophuis). In een tweede fase wordt een nieuwbouw gerealiseerd voor bewoners met beroertezorg. Dit project wordt aangebouwd aan de bestaande beschermde woning centraal in de tuin. De gelijkvloerse verdieping van deze woning, “Het Landhuis”, wordt gebruikt als dagverzorgingscentrum voor personen met dementie. Tenslotte voorzien de derde fase van het masterplan de ontwikkeling van het noordelijk gedeelte en de renovatie van het huidige WZC. De VZW wil samenwerken met de verschillende actoren in de buurt: de kinderopvang, de scholen, de buurtwinkel, het parochiaal centrum, de mutualiteit, de kapper, de bakker,.... Het wil zich zo verder onzichtbaar maken in en ter beschikking stellen voor de buurt. In het lokaal dienstencentrum kunnen ook zorgverstrekkers een plaats krijgen. Zelfstandig levenslang wonen staat centraal met zorgondersteuning vanuit de zorgaanbieder. Dit vertaalt zich in het wonen met een eigen voordeur en huisnummer en met zorg binnen handbereik en op afroep (kortverblijf, nachtopvang, crisisopvang, mindervalidenvervoer, zorgcoördinator, vrijwilligers, dagcentrum,...) De innovatieve in dit project zit in ambitie om totaalzorg aan te bieden en hierbij te vertrekken vanuit het ‘wonen’. Binnen de totaalzorg wordt er specifiek ingezet op jongdementie. Het uitbouwen van een kenniscentrum, inclusief de woon-, verblijf- en zorgfunctie kan tot nieuwe inzichten leiden. Ook het integreren van het park en het (beschermd) patrimonium en het verder versterken van de sociale cohesie in de omgeving wordt sterk geapprecieerd door de kwaliteitskamer.
Initiatiefnemer: VZW Coda Project: Masterplan zorg en infrastructuur Locatie: Wuustwezel De site is gelegen langsheen de Bredabaan in Wuustwezel. CODA is een organisatie gevestigd in Wuustwezel, een landelijke gemeente in de Noorderkempen. Ze omvat meerdere entiteiten, actief in verschillende domeinen binnen de palliatieve zorg. Op basis van de huidige ambities en infrastructuur is er nood aan een duurzaam, duidelijk en overzichtelijk masterplan zorg. Dit masterplan bepaalt de zorgdoelstellingen op vlak van zorg op korte en lange termijn. Bovendien vormt het de basis waarop de volledige infrastructuur zal worden bepaald. VZW Coda oefent vandaag de dag een voortrekkersrol uit binnen de palliatieve zorgverlening. De initiatiefnemer wil dit aangrijpen als een ambitie om de werking verder te verbreden en door te vertalen in nieuwe infrastructuur. Het verankeren van de werking en het realiseren van een open en toegankelijk centrum staan hierbij centraal. Het is de ambitie van de initiatiefnemer om te zoeken naar synergiën, samenwerkingsverbanden en vernieuwing in de (palliatieve) zorg. De infrastructuur van VZW Coda omvat vandaag het Coda Hospice (palliatieve bedden), het Coda dagcentrum (dagverblijf palliatieven), het Netwerk Palliatieve Zorg Noorderkempen (NPZN) en de CODA-rouwzorg. Samen met de partners wordt gestreefd naar een verdere vernieuwing op vlak van palliatieve zorg. Samenwerkingsverbanden zijn onder andere mogelijk met het OCMW, het naastgelegen woonzorgcentrum, zorgverleners uit de buurt en de geriatrische sector. De VZW heeft momenteel de site langsheen de Bredabaan in eigendom. Het masterplan zorg zal bepalen of de bestaande infrastructuur wordt gerenoveerd of dat er wordt geopteerd voor nieuwbouw. Op ruimtelijk en architecturaal vlak worden er geen randvoorwaarden gesteld. De initiatiefnemer ambieert een publiek toegankelijk domein waar meerdere sociale voorzieningen een plek kunnen krijgen. Aangezien de werking van Coda wordt gedragen door de lokale gemeenschap en de infrastructuurwerken worden gerealiseerd met gemeenschapsmiddelen, spreekt het voor zich dat de infrastructuur zich ontwikkelt voor de gemeenschap. Het innovatieve van dit project is de kans om zowel de visievorming omtrent de palliatieve zorgconcept en de architecturale vertaling ervan, verder te ontwikkelen. Het biedt kansen voor een verbreding van de (sociale) zorgverlening en doorgedreven maatschappelijke verweving. Met dit project wil de initiatiefnemer zijn voortrekkersrol bestendigen en verder uitbouwen.
Initiatiefnemer: VZW Astor Project: Nieuw kwalitatief kleinschalig wonen Locatie: Geel VZW Astor is een initiatief van dr. Van den Bergh en architect Michiel Verhaegen (partner bij Osar). De initiatiefnemer stelt dat, op basis van de ervaring in het verleden, kwalitatief wonen voor ouderen met dementie, wonen voor psychiatrische ouderen of wonen voor ouderen met een fysische beperking, in grote lijnen overeenkomt. Daarom wil de initiatiefnemer een kleinschalige woontypologie ontwikkelen die bruikbaar is voor verschillende doelgroepen en die realiseerbaar is zonder subsidies vanuit de overheid. Een van de waarden van kwalitatief wonen is kleinschaligheid. Kleinschaligheid word echter vaak geassocieerd met onbetaalbaarheid. De centrale vraag is echter hoe klein er gebouwd kan worden zonder dat de vooropgestelde ruimtelijke kwaliteit wordt gereduceerd. Uit onderzoek blijkt dat hoe groter men bouwt, hoe hoger de prijs per m² ligt. Compact bouwen is dus goedkoper omwille van het kleiner aantal m², de lagere prijs per m² en de gereduceerde energiekost. Onder andere deze principes wil de initiatiefnemer verder onderzoeken om te komen tot het bewijs dat kwaliteitstoename een reductie kan betekenen van de totale kost op langere termijn. Hieruit wil men bovendien conclusies trekken over de manier van bouwen zonder dat de subsidiëring van de infrastructuur noodzakelijk blijft. Dit kan door het mengen van het programma met regulier wonen. Het Openbaar Psychiatrisch Ziekenhuis (OPZ) en het Medisch Pedagogisch Instituut (MPI) uit Geel wordt betrokken in het proces. Vanuit deze samenwerking kan de woontypologie getoetst worden vanuit de praktijk van zorgvoorzieningen voor personen met een handicap en psychiatrische patiënten. Voor de realisatie van deze typologie zijn 3 sites vooropgesteld. Afhankelijk van de resultaten van het onderzoek kunnen er meer of minder sites worden gebruikt voor het realiseren van de 90 woongelegenheden in een woonzorgcentrum en de 100 assistentiewoningen. Ook voor de realisatie wordt er samengewerkt met het OPZ en het MPI. Voor het onderzoek doet Astor een beroep op partners als de KUL, Asro, VITO en Osar architecten. Het bepalen van ruimtelijke en woonkwaliteit om te komen tot een reductie van de totale kost en zo de zorginfrastructuur betaalbaarder te houden is een van de innovatieve uitgangspunten van dit projectvoorstel. Het onderzoeksaspect in dit project kan verstrekkende en zinvolle inzichten geven voor bestaande regelgeving, bestaande manieren van bouwen en financieringsmechanismen.
