Uitgebreide toelichting van het meetinstrumenten Harris Hip Score (HHS) Augustus 2010 Review: Dagmar Schulte Susanne Brasseler Sandra Joeris Invoer: Eveline van Engelen
1
2
Algemene gegevens
Lichaamsregio
Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Onderste extremiteit
Aandoening (ICD)
Bewegingsapparaat (Bot-, gewrichts- en kraakbeenaandoeningen)
Domein ‘Menselijk functioneren’ (ICF)
Sensorische functies en pijn, Algemene taken en eisen, Mobiliteit/ bewegen
Korte beschrijving De ‟Harris Hip Score‟ (HHS) is een gecombineerde lijst bestaande uit een vragenlijst en een observatielijst. De lijst kan worden toegepast door artsen en fysiotherapeuten bij het in kaart brengen van de gezondheidstoestand en de tevredenheid van de patiënt met een coxartrose of –artritis voor en na een totale heupprothese. De HHS bestaat uit 100 items en de vragen gaan over de afgelopen week. Een hoge score op de HHS komt overeen met een goede gezondheidstoestand, waarbij de patiënt nauwelijks of geen pijn en stijfheid ervaart en het heupgewricht optimaal functioneert.1,2
Doelgroep oudere patiënten met coxartrose en -artritis, voor en na het operationeel inzetten van een totale heup endoprothese (on- of gecementeerd)1
Auteur: Oorspronkelijke versie WH Harris1 Nederlandse versie VU medisch centrum Amsterdam3
Doel van het meetinstrument
Diagnostisch Prognostisch Evaluatief / effectiviteit
1
3
Soort / vorm van het meetinstrument
4
Verkrijgbaarheid
5
Vragenlijst en observatielijst Opbouw totaal 100 items, subcategorieën: Functioneren in het dagelijks leven (ADL) en het gangbeeld (47 items); Pijn (44 items); Gewrichtsmobiliteit en –stabiliteit (5 items); Aan- of afwezigheid van vervorming in het heupgewricht (4 items). Meetniveau per item: wijze van score (4-puntsschaal); meetniveau ordinaal Meetniveau totaalscore: wijze van score (0-100); meetniveau ordinaal
Opvraagbaar bij Nederlandse versie: www.meetinstrumentenzorg.nl Engelse versie: http://exper.ural.ru/trauma/harris_e.phtml Geschatte kosten gratis te downloaden Copyright nee
Methodologische kwaliteit
Interne consistentie Subcategorie lijst: De interne consistentie is gemeten in Cronbach‟s alpha bij personen met een heupprothese en wordt in alle domeinen als goed bevonden.2
Reproduceerbaarheid Betrouwbaarheid (reliability)
Test-retest betrouwbaarheid Duitse versie: R(Pearson), 56 patiënten: 0.8558 Gehele lijst: R(Pearson) intra (4 weken): n=58, populatie personen met een heupprothese: 0.94 (fysiotherapeuten) en 0.95 (artsen)2 Subcategorie pijn: R(Pearson), intra: n=58, populatie personen met een heupprothese: 0.93 (fysiotherapeuten) en 0.98 (artsen)2 Subcategorie functioneren (ADL) en gangbeeld: R(Pearson), intra: n=58, populatie personen met een heupprothese: 0.95 (fysiotherapeuten) en 0.93 (artsen)2 Subcategorieën lijst: R(Pearson), inter (artsen en fysiotherapeuten): n=58, populatie personen met een heupprothese: 0.74-1.002 Overeenkomst (agreement) geen gegevens bekend
2
Validiteit Content validity De categorieën van de HHS en de „Western Ontario and McMaster University Osteoarthritis Index‟ zijn overeenkomstig Criterion validity geen gegevens bekend Construct validity Gehele lijst: - Correlatie met meetinstrument “Nottingham Health Profile” (=NHP): R(Spearman), n=100, populatie personen met een totale heup endoprothese: -0.821 - Correlatie met meetinstrument „Western Ontario and McMaster‟ (=WOMAC): R(Spearman), n=58, populatie personen met een totale heup endoprothese: 0.792 - Correlatie met meetinstrument „Western Ontario and McMaster‟ (=WOMAC): R(Spearman), n=1056, populatie personen met een totale heup endoprothese: 0.562 - Correlatie met meetinstrument „Short form Health Survey‟ (=SF-36): R(Spearman), n=58, populatie personen met een totale heup endoprothese: 0.692 - Correlatie met meetinstrument „Short form Health Survey‟ (=SF-36): R(Spearman), n=1056, populatie personen met een totale heup endoprothese: 0.582 - Correlatie met meetinstrument `OHS-D´ (Oxford Hip Score): R(Spearman), n=105, popuatie patiënten met osteoarthritis: 0.637 - Subcategorie HHS pijn, correlatie met meetinstrument Dutch WOMAC subcategorie pijn: R(Pearson), n=180, populatie personen in wachtrij voor een heupoperatie (primaire totale heup endoprothese): 0.396 - Subcategorie HHS functioneren, correlatie met meetinstrument Dutch WOMAC subcategorie fysiek functioneren: R(Pearson), n=180, populatie personen in wachtrij voor een heupoperatie (primaire totale heup endoprothese): 0.496
Responsiviteit / longitudinale validiteit Bij een populatie van personen met osteoarthritis in de heup, n=75, is een responsiviteitsratio waar te nemen van 1.70 en een „area under the curve‟ van 0.92.4
3
6
Hanteerbaarheid / feasibility
7
Normgegevens
8
Uitkomstklassen en normgegevens De eindscore wordt onderverdeeld in de volgende 4 uitkomstklassen: - zeer goed / excellent bij het behalen van 90-100 punten, - goed bij 80-90 punten - voldoende / redelijk bij het behalen van 70-80 punten - onvoldoende / slecht bij een score van minder dan 70 punten.2
Overige gegevens
9
Taal origineel: Engels, Nederlandse vertaling Benodigdheden vragenlijst, goniometer en pen Randvoorwaarden Benodigde tijd ongeveer 10 minuten Gebruikershandleiding
Een bijzonderheid bij het gebruik van de HHS is dat deze lijst de algemene, functionele toestand van een patiënt niet alleen pre- en post-operatief, maar ook in de loop van meerdere jaren kan evalueren en daarom voor de kliniek van groot nut kan zijn. Uit onderzoek van Bresser et al blijkt dat de Duitse vertaling van de HHS even betrouwbaar is als de originele versie.8 Uit zowel het artikel van Sodeman et al (1986) als van Hoeksma et al (2003) komt naar voren dat Harris Hip Score een betrouwbaar en valide meetinstrument is. Dit dient echter terughoudend bekeken te worden doordat in het artikel van Hoeksma et al (2003) geen gebruik wordt gemaakt van een gouden standaard maar van ervaringsdeskundigen op gebied van patiënten met artrose.9
Literatuurlijst 1. Garellick G, Malchau H, Herberts P. Specific or general health outcome measures in the evaluation of total hip replacement: a comparison between the Harris hip score and the Nottingham Health Profile. Journal of bone and joint surgery Br. 1998 Jul;80(4):600-606 2. Söderman P, Malchau H. Is the Harris hip score system useful to study the outcome of total hip replacement? Clinical orthopaedics and related research. 2001 Mar;(384):189-197 3. Söderman P. On the validity of the results from the Swedish National Total Hip Arthroplasty register. Acta orthopaedica Scandinavica supplementum. 2000 Dec;71(296):1-33 4. Hoeksma HL, Van Den Ende CH, Ronday HK, Heering A, Breedveld FC. Comparison of the responsiveness of the Harris Hip Score with generic measures for hip function in osteoarthritis of the hip. Annals of the rheumatic diseases. 2003 Oct;62(10):935-938 5. Shields RK, Enloe LJ, Evans RE, Smith KB, Steckel SD. Reliability, validity and responsiveness of functional tests in patient with total joint replacement. Physical therapy. 1995 Mar;75(3):169179
4
6. Roorda LD, Jones CA, Waltz M, Lankhorst GJ, Bouter LM, et al. Satisfactory cross cultural equivalence of the Dutch WOMAC in patients with hip osteoarthritis waiting for arthroplasty. Annals of the rheumatic diseases. 2004 Jan;63(1):36-42 7. Naal FD, Sieverding M, Impellizzeri FM , von Knoch F, Mannion AF, Leunig M. Reliability and validity of the cross-culturally adapted German Oxford hip score. Clinical orthopaedics and related research. 2009 Apr;467(4):952-957 8. Bresser M, Graab D, Rieth J van. Harris Hip Score: vertaling van de Harris Hip Score (HHS) in het Duits en onderzoek naar methodologische kwaliteit: scriptie. Heerlen: Hogeschool Zuyd; 2009 9. Stoop M. Preoperatieve fysiotherapie: (g)een pre?: literatuuronderzoek naar het effect van preoperatieve fysiotherapie op functioneel herstel, kwaliteit van leven en snelheid van herstel postoperatief bij patiënten die een knieartroplastiek ondergaan: scriptie. Utrecht: Hogeschool vanUtrecht; 2008
5
