Uitgangspunten corporate communicatie
Communiceren bij Rijkswaterstaat doe je zo!
Inhoud Ontwikkeling Rijkswaterstaat Van bouwer naar inrichter Veilig, leefbaar en bereikbaar Eén Rijkswaterstaat
4 4 5 5
Uitgangspunten corporate communicatie Balans in waarom, hoe en wat Denken vanuit de doelgroep Stakeholders aan het woord Beeld in the picture Uniformiteit in tekst
6 6 6 8 8 8
Huisstijlelementen 10 Tekst 10 Beeld 11 Vorm 12 Aan de slag 13 Accentverschillen 13 Inspiratievoorbeelden 14
Voorwoord Als Rijkswaterstaat bewegen we continu mee met de maatschappelijke, politieke en economische ontwikkelingen om ons heen. De transitie naar uitvoerder van het ministerie van Infrastructuur én Milieu en onze interne veranderingen illustreren dit.
We reiken je bovendien hulpmiddelen aan die je nodig hebt als je echt met communicatie aan de slag gaat. Denk hierbij aan huisstijlrichtlijnen en richtlijnen voor het gebruik van kernboodschappen. Ze staan op intranet en worden up-to-date gehouden; de links vind je in dit document.
Al deze ontwikkelingen vragen om een nieuwe communicatieaanpak. In 2012 is de basis hiervoor gelegd met de merkstrategie. Die hebben we vertaald naar uitgangspunten voor onze corporate communicatie, met als rode draad de beleidsthema’s bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid.
De uitgangspunten corporate communicatie en de focus op beleidsthema’s vormen het fundament van onze communicatie. Voor de juiste toepassing ben je zelf verantwoordelijk. Zo dragen we met ons allen bij aan een herkenbaar Rijkswaterstaat: inrichter van een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland.
In dit document lichten we de diverse ontwikkelingen toe en lees je hoe de nieuwe communicatieaanpak bijdraagt aan de ambities van Rijkswaterstaat. We vertellen wat de uitgangspunten precies inhouden en hoe je ze kunt toepassen. Inspirerende voorbeelden helpen je hierbij. De uitgangspunten zijn leidend voor alle communicatie: projectcommunicatie, interne communicatie, maar ook communicatie met de markt.
Nancy Scheijven directeur Communicatie, Personeel en Recht René Vrugt stafdirecteur Omgeving, Communicatie en Strategie
Ontwikkeling Rijkswaterstaat In dit hoofdstuk beschrijven we de transitie die Rijkswaterstaat doormaakt en welke factoren daarvoor verantwoordelijk zijn. We laten zien hoe alle ontwikkelingen invloed hebben op onze organisatie en daarmee op de uitgangspunten van onze corporate communicatie.
Van bouwer naar inrichter Rijkswaterstaat heeft zich in ruim tweehonderd jaar ontwikkeld van een technisch georiënteerde organisatie tot een echte netwerkorganisatie. Dit heeft te maken met de sterk veranderende maatschappelijke, economische en politieke ontwikkelingen om ons heen. Die hebben ertoe geleid dat we actief de samenwerking zoeken met alle betrokken partijen. Samen met hen werken we aan concrete en verantwoorde oplossingen voor de infrastructurele vraagstukken van ons land. Samen met hen werken we aan de inrichting van Nederland.
Maatschappelijke context De maatschappij verlangt een compacte overheid die doelmatig werkt. Burgers kijken met kritische blik naar grote ‘dure’ uitvoeringsorganisaties als Rijkswaterstaat. Dit dwingt ons om verantwoording af te leggen en zo consequent en transparant mogelijk te opereren. We moeten laten zien wat we doen en vertellen waarom we dat doen!
Politieke context Sinds het samengaan van VROM en VenW is Rijkswaterstaat de uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM). Hierdoor kan Rijkswaterstaat zich ontwikkelen van een bouwer aan weg en water tot een inrichter van de openbare ruimte.
4 | Rijkswaterstaat
Economische context De overheid staat bovendien gesteld voor forse bezuinigingen. Deze dwingen ons om efficiënter en slimmer te werken, creatief te zijn en over de eigen grenzen heen te kijken. In de praktijk betekent dit intensief samenwerken met marktpartijen en andere overheden. Het bundelen van kennis en ervaring leidt tot vernieuwende resultaten en meer efficiency.
Corporate story De ontwikkelingen die Rijkswaterstaat vanaf de oprichting tot nu heeft doorgemaakt staan opgetekend in de corporate story Rijkswaterstaat. Dit ‘verhaal’ geeft inzicht in de ziel, de cultuur en de drijfveren van onze organisatie en verbindt het verleden, heden en de toekomst. De corporate story is bedoeld als inspiratiebron. Het moet medewerkers in staat stellen om – als ambassadeur – te vertellen over de maatschappelijke rol, taken en onmisbaarheid van Rijkswaterstaat. Daarnaast vormt het een verzameling samenhangende tekstuele basiselementen voor de communicatie(-boodschappen) van en over Rijkswaterstaat.
Veilig, leefbaar en bereikbaar De ontwikkelingen die hebben geleid tot nieuwe uitgangspunten komen tot uitdrukking in de kernboodschap Rijkswaterstaat. Deze algemene kernboodschap vormt de leidraad voor onze communicatie zonder dat deze letterlijk in een communicatiemiddel terugkomt. De focus van de kernboodschap ligt op de beleidsthema’s van IenM: veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid. De beleidsthema’s laten zien waarom Rijkswaterstaat projecten uitvoert: het doel is altijd een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland. Binnen elk project werken we aan een of meerdere beleidsthema’s. Bij de aanleg van een spitsstrook gaat het primair om een betere bereikbaarheid en bij dijkverzwaring om meer veiligheid. Maar bij beide speelt ook leefbaarheid een rol. Zo houdt Rijkswaterstaat bij aanleg rekening met omwonenden en gebruiken we soms natuurlijke materialen voor dijkverzwaring. Neem dergelijke aspecten mee in de communicatie over je project.
Kernboodschap Rijkswaterstaat
Kernboodschappen Voor de drie beleidsthema’s zijn kernboodschappen geformuleerd die bij het algemeen publiek zijn getest. Ze zijn richtinggevend voor al onze communicatieuitingen en een hulpmiddel bij het schrijven: je kunt onderdelen van de boodschappen als het ware verweven in je tekst. Welke fragmenten je gebruikt hangt af van je middel en doelgroep. Voor onderwerpen zoals maximumsnelheid en kustonderhoud zijn kortere boodschappen geformuleerd. Deze korte boodschappen neem je integraal over. De kernboodschappen vind je op intranet onder corporate communicatie. Hier lees je ook hoe je de kernboodschappen het beste kunt gebruiken. http://corporate.intranet.rws.nl/Kennis_en_Expertise/Bedrijfsvoering/ Communicatie/Corporate_communicatie/
Eén Rijkswaterstaat We willen slagvaardig en efficiënt werken aan de infrastructurele vraagstukken van deze tijd. Daarom is het van belang dat we als één organisatie opereren én communiceren. Een eenduidige aanpak en uitstraling zijn daarbij cruciaal.
Werken aan een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland We willen leven in een land dat beschermd is tegen overstromingen. Een land waar voldoende groen is, en voldoende en schoon water. En waar we vlot en veilig van A naar B kunnen. Daarvoor zetten de mensen van Rijkswaterstaat zich dagelijks in. Met ruim tweehonderd jaar kennis van de inrichting van ons land weten ze dat dit meer is dan het technisch uitvoeren van projecten aan weg en water. Het gaat ook om de balans tussen al die belangen: economie, milieu, woongenot.
de kernboodschap vormt de leidraad voor alle communicatie van Rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat betrekt daarom burgers bij de inrichting van hun leefomgeving en werkt samen met bijvoorbeeld waterschappen, gemeenten, bedrijven en kennisinstituten. Zo werken we met elkaar aan duurzame oplossingen voor een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland.
Uitgangspunten corporate communicatie | 5
Uitgangspunten corporate communicatie De transitie die Rijkswaterstaat doormaakt heeft effect op onze manier van werken, maar ook op onze manier van communiceren. We benadrukken meer waarom we projecten uitvoeren en we laten vaker doelgroepen aan het woord.
Balans in waarom, hoe en wat
Denken vanuit de doelgroep
Met de focus van Rijkswaterstaat op de thema’s veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid ligt er een heldere rode draad voor een consistente communicatie. Belangrijk kenmerk van onze corporate communicatie is een betere balans in het communiceren over projectresultaten (wat), werkwijze (hoe) en maatschappelijke relevantie van het werk (waarom). We zijn geneigd om te communiceren vanuit onze oude rol (bouwer) en leggen het accent vaak op ‘wat’ we doen: het uitvoeren van innovatieve, infrastructurele projecten op water en wegen. ‘Hoe’ deze projecten worden gerealiseerd en ‘waarom’ we een project uitvoeren blijft vaak onderbelicht. Het past bij de huidige rol van Rijkswaterstaat (inrichter) om dit expliciet in onze communicatie te benoemen.
Om op deze manier te communiceren, is het belangrijk ‘van buiten naar binnen’ te denken. Dus niet te redeneren vanuit de gedachte ‘wat willen we vertellen?’ maar vanuit vragen als ‘wie is de doelgroep?’, ‘wat wil deze doelgroep weten?’, ‘wat is de situatie waarin de doelgroep zich bevindt?’ en ‘wat vindt de doelgroep belangrijk?’. We communiceren niet over wat wij als zender willen vertellen, maar verplaatsen ons in onze doelgroep en vragen ons af welke informatie zij graag willen ontvangen. Geen zendergerichte, maar ontvangergerichte communicatie dus.
We laten zien dat Rijkswaterstaat meer is dan de projecten die uitgevoerd worden. Dat we hiervoor kennis, verbinding en vernieuwing inzetten. Zo laten we zien dat we niet in ons eentje opereren, maar actief samenwerking zoeken met kennisinstituten, marktpartijen en publiek. En – misschien nog wel het belangrijkst – we laten zien waarom we ons werk doen en wat het de gebruiker oplevert: bescherming tegen hoogwater, beperking van geluidsoverlast en minder files. Kortom een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland.
6 | Rijkswaterstaat
In veel gevallen communiceren we al op deze manier, maar we moeten ons blijven realiseren dat niet Rijkswaterstaat en zijn projecten, maar de doelgroepen en hun behoeften centraal staan. Een belangrijk uitgangspunt van onze corporate communicatie, die gevolgen heeft voor beeld en tekst in de communicatiemiddelen.
Meer balans in waarom, hoe en wat
WAT Rijkswaterstaat
HOE
WAAROM
projectresultaten We brengen onze communicatie beter in balans. We communiceren niet alleen over projectresultaten (wat) maar ook over werkwijze (hoe) en maatschappelijke relevantie van het werk (waarom). Per communicatiemiddel wordt bepaald waar het accent op komt te liggen.
WAT
Rijkswaterstaat
HOE
werkwijze
WAAROM
maatschappelijke relevantie van het werk
Uitgangspunten corporate communicatie | 7
Stakeholders aan het woord Om doelgroepgericht te kunnen communiceren kiest Rijkswaterstaat voor een verhalende stijl. We laten de stakeholders vaker aan het woord. Dit kunnen gebruikers of omwonenden zijn, maar ook samenwerkingspartners, marktpartijen of medewerkers. Iedere stakeholder heeft zijn eigen belangen, dus ook zijn eigen verhaal. De verhalende stijl is bij uitstek een manier om de maatschappelijke relevantie van Rijkswaterstaat aan te tonen. Onze ‘verhalenvertellers’ vertellen immers over hun behoeften en wensen: onze license to operate. De verhalen komen tot uitdrukking in quotes en interviews, bij voorkeur gekoppeld aan een foto van de betreffende stakeholder.
Beeld in the picture In onze communicatie-uitingen willen we beeld actief inzetten. Beeld leent zich namelijk goed om de verbinding te tonen tussen de projecten van Rijkswaterstaat, stakeholders, omwonenden e.d. Bovendien trekt beeld direct de aandacht van de ‘lezer’. Beeld is direct in the picture zodat we onze boodschap (waarom, hoe of wat) goed voor het voetlicht kunnen brengen.
Uniformiteit in tekst Nadruk op beeld, betekent minder tekst. Dit maakt tekst echter niet onbelangrijk. In tegendeel, dat wat er geschreven staat, doet er des te meer toe. Teksten worden altijd geschreven aan de hand van de Schrijfwijzer Rijkswaterstaat. Door deze consequent te gebruiken draagt tekst bij aan een uniforme uitstraling.
8 | Rijkswaterstaat
Uitgangspunten op een rij • balans in waarom, hoe en wat • denken vanuit de doelgroep • betrekken van stakeholders • vertellen van verhalen • beeld in the picture • uniformiteit in tekst
Voor vragen over toepassing van de uitgangspunten corporate communicatie kun je terecht bij de communicatieadviseurs van je organisatieonderdeel. Achtergronden en antwoord op de meestgestelde vragen vind je onder corporate communicatie op intranet. http://corporate.intranet.rws.nl/Kennis_en_Expertise/Bedrijfsvoering/ Communicatie/Corporate_communicatie/
‘Voortaan kan ik met mijn containerschip via het Wilhelminakanaal naar Tilburg’ schipper
‘Door de ontwerpvrijheid kunnen we al onze kennis en expertise inzetten, in samenspraak met omwonenden’ Cees van Oorschot aannemer
‘Door de kortere wachttijd bij de brug ben ik sneller op mijn werk’ automobilist
‘De ondernemersvereniging wordt intensief bij het project betrokken’ Piet Baars vertegenwoordiger van ondernemersvereniging in Ens
Uitgangspunten corporate communicatie | 9
Huisstijlelementen Onze huisstijl is een vertaling van de uitgangspunten corporate communicatie met als doel: herkenbaar communiceren. Naar binnen en buiten, zowel in vorm, beeld als tekst. Door deze huisstijlelementen consequent en in samenhang toe te passen, benadrukken ze ons gezicht en geven ze stem aan onze specifieke identiteit.
Tekst Met tekst vertellen we ons verhaal. We betrekken daarbij vooral de ervaringen van onze stakeholders, bijvoorbeeld door middel van quotes en interviews. Quotes kunnen worden geaccentueerd door een geel kader.
Piet Baars vertegenwoordiger van ondernemersvereniging in Ens
titel
Vlot en veilig over én onder de N50 subtitel
Nieuwe Ramspolbrug bodytekst
quote stakeholder
Inmiddels is het grootste deel van het grondwerk klaar. Er zijn nieuwe sloten ‘Door de kortere gegraven, bij de brug zijn aan de noord- en zuidkant terpen aangelegd en de grond wachttijd bij de waarop straks de nieuwe N50 komt te brug ben ik sneller liggen is helemaal voorbereid. Ook de op mijn werk’ nieuwe op- en afritten rond de Schokkerringweg zijn bijna klaar. Op dit moment wordt gewerkt aan de asfaltering van de nieuwe weg.
10 | Rijkswaterstaat
‘De ondernemers vereniging wordt intensief bij het project betrokken’
kader accentueert stakeholder en quote
de ‘pointer’ wordt gebruikt in combinatie met een luchtfoto, kaart of infographic
‘De ondernemers vereniging wordt intensief bij het project betrokken’ Piet Baars vertegenwoordiger van ondernemersvereniging in Ens
Beeld Met beeld tonen we wie onze stakeholders zijn, welke projecten we uitvoeren en wat de relatie is tussen project en omgeving.
Fotografie Om een project in beeld te brengen, gebruiken we bij voorkeur luchtfoto’s. Deze lenen zich bij uitstek voor het bieden van overzicht en het tonen van de relatie tussen project en omgeving. Als het gebruik van een luchtfoto niet mogelijk is, gebruik dan een projectfoto die zo veel mogelijk overzicht biedt.
stakeholder
Stakeholders laten we in een relevante omgeving zien.
Illustraties en cartografie Gebruik daar waar relevant kaarten en infographics om het verhaal te verduidelijken.
luchtfoto
projectfoto
cartografie
infographic
Uitgangspunten corporate communicatie | 11
Vorm
1
De huisstijl van Rijkswaterstaat is een afgeleide van de rijkshuisstijl – de overkoepelende stijl van de Rijksoverheid. De belangrijkste bouwstenen zijn:
1 Logo Het rijkslogo is een samenstelling van een beeldmerk en een woordmerk. Het beeldmerk bestaat uit een lint met onderin een illustratie geïnspireerd op het Rijkswapen. Rechts van het beeldmerk staat het woordmerk dat het onderdeel van de Rijksoverheid aangeeft. Door het woordmerk wordt meteen duidelijk dat Rijkswaterstaat afzender is. Het logo staat altijd midden bovenaan een communicatie middel. Deze positie verbeeldt de plaats die de Rijksoverheid inneemt: midden in de maatschappij en boven alle partijen, want de Rijksoverheid staat in dienst van het algemeen belang.
2
3
10 RO Hemelblauw
04 RO Rood
09 RO Lichtblauw
12 RO Groen
2 Pay-off De pay-off van Rijkswaterstaat ‘Water. Wegen. Werken. Rijkswaterstaat.’ is een vast onderdeel van elk extern communicatiemiddel.
01 RO Geel
3 Communicatiekleuren De rijkshuisstijl kent zestien communicatiekleuren. De hoofdkleur van Rijkswaterstaat is geel met daarnaast vier aanvullende kleuren uit de IenM-reeks.
4
4 Vlakverdeling Onze huisstijl heeft een eenvoudige vlakverdeling: een verticale en horizontale as. Deze assen vormen de begrenzing voor kleurvlakken of fotografie.
5 Typografie We gebruiken de huisstijlletter die speciaal voor de Rijksoverheid is ontworpen. Er zijn verschillende fonts. Voor drukwerk gebruiken we de Rijksoverheid Serif en de Rijksoverheid Sans (Heading en Text). Voor informatie borden langs de weg gebruiken we de Rijksoverheid Sans Sign Halo (Inverted). Deze lettertypen passen bij hoe de Rijksoverheid zich wil presenteren: herkenbaar en tegelijkertijd ook ingetogen. In digitale toepassingen worden de lettertypen Verdana en Arial gebruikt.
Huisstijlrichtlijnen
12 | Rijkswaterstaat
Achterzijde: verticale as
5
Voorzijde: horizontale as
Rijksoverheid Serif Rijksoverheid Sans Heading Rijksoverheid Sans Text
De huisstijlrichtlijnen vind je in de Vormwijzer Rijkswaterstaat, Beeldwijzer Rijkswaterstaat en in de Schrijfwijzer Rijkswaterstaat.
Rijksoverheid Sans Sign Halo
http://corporate.intranet.rws.nl/organisatie/huisstijl www.rijkshuisstijl.nl/rijkswaterstaat
Verdana Arial
Rijksoverheid Sans Sign Halo Inverted
Aan de slag
Wanneer je wilt communiceren over een project, maak dan eerst helder welke boodschap centraal staat en wat je precies wilt overbrengen.
Accentverschillen Stel vast welke boodschap jouw doelgroep wil horen. Willen ze met name horen ‘wat’ Rijkswaterstaat gaat doen, ‘hoe’ Rijkswaterstaat iets gaat doen, of juist ‘waarom’? Kies waar jij het accent op wilt leggen op basis van jouw doelgroep, het moment van communiceren en het communicatie middel dat past bij jouw boodschap. Dit accent kan dus per middel verschillen. Binnen het totale communicatietraject van een project zullen het ‘waarom’, ‘hoe’ en ‘wat’ allemaal een plek hebben. Bij de start van een project leggen we het accent vaak op het ‘waarom’. Daarna verschuift het accent meer naar de werkwijze (hoe) en de specifieke werkzaamheden (wat). Dat wil niet zeggen dat we aan het begin van een traject het ‘wat’ en later het ‘waarom’ compleet achterwege laten. Er moet een juiste balans zijn tussen de drie onderdelen. Een project draagt altijd bij aan een of meer beleidsthema’s van Rijkswaterstaat: veiligheid, leefbaarheid en bereikbaar heid. Bedenk welke thema’s binnen jouw project spelen en hoe je deze kunt belichten in de communicatie.
Om je boodschap kracht bij te zetten, kun je stakeholders aan het woord laten. Denk bij de start van het project na over welke stakeholders je op welk moment aan het woord wilt laten en welk verhaal zij kunnen vertellen. Op de volgende pagina’s vind je een aantal inspiratievoorbeelden.
Vertrekpunt • Welke informatie is relevant voor de doelgroep? • Welke middelen passen bij jouw boodschap? • Waarop ligt het accent (per middel)? • Welke beleidsthema’s spelen er? • Welke verhalen ondersteunen jouw boodschap? • Welke stakeholders kun je inzetten?
vragen die je jezelf stelt wanneer je start met de communicatie over een project
Uitgangspunten communicatiestijl | 13
Inspiratievoorbeelden Deze voorbeelden dienen ter inspiratie en maken duidelijk hoe het accent verlegd kan worden door ‘waarom’, ‘hoe’ en ‘wat’ afwisselend te gebruiken. Waar het accent op komt te liggen, bepaal je op basis van de doelgroep, het moment van communiceren en het communicatiemiddel.
Nieuwe Ramspolbrug
Vlot en veilig over én onder de N50
waarom
waarom
wat
‘Door de kortere wachttijd bij de brug ben ik sneller op mijn werk’ automobilist
waarom
Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap. Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd gepresenteerd. Daar zorgen wij wel voor. Tot het zover is staat er een welhaast onleesbare tekst. Wij willen hier alleen een suggestie geven van het visuele effect en de rol die tekst straks gaat spelen in uw commerciële uiting. Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap.
Alternatief E Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd gepresenteerd. Daar zorgen wij wel voor.
Overleg
wat
Tot het zover is staat er een welhaast onleesbare tekst. Wij willen hier alleen een suggestie geven van het visuele effect en de rol die tekst straks gaat spelen in uw commerciële uiting. Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap. Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd gepresenteerd. Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap.
In dit voorbeeld leggen we het accent op het ‘waarom’: door de titel die omschrijft wat het doel is en een grote foto van een stakeholder die ‘zegt’ wat het uiteindelijke effect van het project is. Het ‘wat’ beschrijven we in de subtitel en is te zien in de luchtopname.
14 | Rijkswaterstaat
factsheet
hoe
Vlot en veilig over én onder de N50
wat
Nieuwe Ramspolbrug
Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap. Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps. Tot het zover is staat er een welhaast onleesbare tekst. Wij willen hier alleen een suggestie geven van het visuele effect en de rol die tekst straks gaat spelen in uw commerciële uiting.
Alternatief E Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd gepresenteerd. Daar zorgen wij wel voor. Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu
hoe
waarom
‘De ondernemers vereniging wordt intensief bij het project betrokken’ Piet Baars vertegenwoordiger van ondernemersvereniging in Ens
wat
nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd
Overleg Tot het zover is staat er een welhaast onleesbare tekst. Wij willen hier alleen een suggestie geven van het visuele effect en de rol die tekst straks gaat spelen in uw commerciële uiting. Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap. Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd gepresenteerd. Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap. Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd gepresenteerd.
Toekomstplannen Daar zorgen wij wel voor. Tot het zover is staat er een welhaast onleesbare tekst. Wij willen hier alleen een suggestie geven van het visuele effect en de rol die tekst straks gaat spelen in uw commerciele uiting. Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap. Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd gepresenteerd.
In dit voorbeeld leggen we het accent op het ‘wat’ door de titel die het project benoemt en de grote luchtfoto. Het ‘waarom’ komt terug in de subtitel. Het ‘hoe’ komt terug in de quote met foto van de stakeholder, die samen in een geel kader zijn geplaatst om er meer nadruk op te leggen.
factsheet
Uitgangspunten corporate communicatie | 15
wat
waarom
Nieuwe Ramspolbrug
Vlot en veilig over én onder de N50
Dit is een uitgave van
Rijkswaterstaat www.rijkswaterstaat.nl 0800 - 8002 (gratis, dagelijks 06.00 - 22.30 uur) mei 2013 | cd0513Nb001
wat De prominente titel op de voorzijde van deze brochure benadrukt het ‘waarom’. De subtitel en de foto illustreren het ‘wat’.
16 | Rijkswaterstaat
cover brochure
wat
wat
waarom
‘Door de kortere wachttijd bij de brug ben ik sneller op mijn werk’
‘Al het elektriciteitsgebruik op en rond de brug wordt op locatie opgewekt, kortom, energieneutraal’
Tot het zover is staat er een welhaast onleesbare tekst. Wij willen hier alleen een suggestie geven van het visuele effect en de rol die tekst straks gaat spelen in uw commerciële uiting. Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap.
automobilist
Loes Joosten adviseur Duurzaam Bouwen Royal HaskoningDHV
Alternatief E Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd gepresenteerd. Daar zorgen wij wel voor.
Overleg Tot het zover is staat er een welhaast onleesbare tekst. Wij willen hier alleen een suggestie geven van het visuele effect en de rol die tekst straks gaat spelen in uw commerciële uiting. Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap. Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd gepresenteerd.
Toekomstplannen Deze plaats is door ons bedrijf gereserveerd voor uw boodschap. Een wonderlijke plek, waar letters woorden worden en waar woorden zinnen begoochelen. Nu nog hebben wij de letters los gerangschikt in een schier willekeurige zuinig. Maar straks wordt uw boodschap in klare taal, een helder korps en goed gespatieerd gepresenteerd. Daar zorgen wij wel voor.
‘Wij krijgen bij het ontwerpen van de brug heel veel vrijheid, binnen kaders uiteraard. Zo zijn wij in staat al onze kennis en expertise in te zetten en te benutten, samen met de opdrachtgever en onze partners, maar ook met de omwonenden, de omgeving.’ Cees van Oorschot aannemer
‘Zowel weggebruikers als vaarweggebruikers hebben profijt van de nieuwe Ramspolbrug. De vaarweg wordt veiliger en de brug hoeft veel minder vaak open omdat deze nu 13 meter hoog is. Voorheen moesten binnenvaartschippers soms uren wachten voordat ze onder de oude brug konden doorvaren. Voor de Koninklijke Schuttevaer is de nieuwe Ramspolbrug dus letterlijk een vooruitgang!’
‘De ondernemers vereniging wordt intensief bij het project betrokken’ Piet Baars vertegenwoordiger van ondernemersvereniging in Ens
Anne-Ruth Scheijgrond regiocoördinator bij de Koninklijke Schuttevaer
2 | Rijkswaterstaat
N50: Nieuwe Ramspolbrug | 3
hoe
waarom
hoe
binnenwerk brochure
In het binnenwerk belichten betrokken stakeholders hun kant van het verhaal in kaders (pointers) die over een luchtfoto van het project zijn geplaatst. Een kader verwijst naar de plek waar de betreffende stakeholder zich bevindt. Het accent (‘waarom’, ‘hoe’ of ‘wat’) kan per stakeholder anders zijn.
Uitgangspunten corporate communicatie | 17
Ook bij middelen waarbij de vorm vastligt, kun je een accent leggen op ‘waarom’, ‘hoe’ of ‘wat’ en stakeholders aan het woord laten. Dit zal met name tot uitdrukking komen in tekst.
Nieuwsbrief verbreding Wilhelminakanaal, Tilburg December 2012, nummer 01
wat
Nieuwsbrief verbreding Wilhelminakanaal, Tilburg
waarom
December 2012, nummer 01
hoe
‘Ondanks alle werkzaamheden heb ik weinig hinder ondervonden’ Erik Vrienten (binnenvaartschipper) vertelt over de manier waarop rekening is gehouden met de scheepvaart.
wat
‘Ondanks alle werkzaamheden heb ik weinig hinder ondervonden’ Erik Vrienten (binnenvaartschipper) vertelt over de manier waarop rekening is gehouden met de scheepvaart.
digitale nieuwsbrief extern
Facebook post
wat hoe hoe en wat
waarom
tweets
waarom
digitale nieuwsbrief intern
18 | Rijkswaterstaat
Dit is een uitgave van
Rijkswaterstaat www.rijkswaterstaat.nl 0800 - 8002 (gratis, dagelijks 06.00 - 22.30 uur) juli 2013 | cd0713zb029