U merkt het meteen: ook dit nummer van onze nieuwsbrief staat weer vol boeiende en inspirerende tips. De Publi-Planervaring van de stad La Louvière

Juni 2014 Nummer 06

Driemaandelijkse informatie over wettelijke en aanvullende pensioenen

InfoPensioenen

Beste lezer Ons Publi-Plan doet het uitstekend. In nummer 3 van deze nieuwsbrief, in september vorig jaar, kon u al lezen hoe Ethias een simulatietool lanceerde die de lokale besturen niet alleen helpt om hun pen sioendossiers te beheren, maar die ook rekening houdt met de pensioenverbintenissen en de personeels kosten die daarmee gepaard gaan op lange termijn. Amper negen maand later heeft Publi-Plan zijn nut al bewezen: Rudy Ankaert, stadssecretaris van La Louvière, getuigt in deze nieuwsbrief dat Publi-Plan veel meer is dan een simulatietool. ‘Tussen onze HR-teams en die van Ethias was er een heuse con structieve wisselwerking,’ vertelt hij enthousiast, en daarmee geeft hij aan dat Publi-Plan een totaal dienstverleningsproduct is. Uiteraard legt hij ook uit wat nu precies de meerwaarde was ten opzichte van andere studies die de stad had laten uitvoeren. Dankzij de verschillende scenario’s die we La Louvière konden bieden, is de stad erin geslaagd een scenario uit te werken waarin ze zich houdt aan de voorwaarde om elk uittredend personeelslid te vervangen door een statutair medewerker. Een mooi resultaat in deze tijden waarin pensioendossiers voor alle gemeenten moeilijke evenwichtsoefeningen zijn. Rudy Ankaert is er zich wel degelijk van bewust dat de situatie voortdurend evolueert. Daarom wil hij binnen 4 of 5 jaar de oefening nog eens herhalen. En ook daarbij zal hij opnieuw de volle ondersteuning van Ethias krijgen. Het volledige interview met Rudy Ankaert leest u verderop in deze nieuwsbrief. Daarnaast hebben we ook aandacht voor de constante evolutie in de groepsverzekeringen. ‘Vroeger nam een werkgever vooral een groepsverzekering als pensioenregeling met een sociaal doel. Vandaag wordt het aanvullend pensioen gezien als een beloningsinstrument: de baas wil een pensioenregeling die hij financieel aankan, maar die ook aantrekkelijk blijft voor de werknemers’, vertelt AnneFrançoise Moreau, hoofd van de dienst groepsverzekeringen in Luik. Een mooie uitdaging waarin Ethias zich graag met veel toewijding vastbijt. U merkt het meteen: ook dit nummer van onze nieuwsbrief staat weer vol boeiende en inspirerende tips.

Veel leesgenot

Edwin Hoeven Directeur Leven Collectiviteiten

Interview met RUDY ANKAERT

De Publi-Planervaring van de stad La Louvière La Louvière is het eerste Waalse bestuur dat Publi-Plan, de simulatietool van Ethias voor het plannen van carrières bij de overheid, gebruikte. Rudy Ankaert, al 17 jaar stadssecretaris van La Louvière, volgde het proces van a tot z op. Vanwaar de keuze om een beroep te doen op Publi-Plan? Rudy Ankaert: ‘Hiervoor moeten we teruggrijpen naar onze uitgangspositie. Twee nieuwe elementen hebben ons aan het denken gezet over de pensioenproblematiek en vooral

Juni 2014 InfoPensioenen

over het budgettaire beleid van de pensioenen voor het gemeentepersoneel. Ten eerste de onlangs hervormde overheidspensioenen. Deze hervorming brengt een evolutie van de basispremies voor de komende jaren met zich mee, waardoor een groter deel ten laste komt van de werkgever. Dat zal onvermijdelijk zijn weerslag hebben op de gemeentekas. Ten tweede kregen wij de eerste rekening gepresenteerd voor de responsabilisering van de RSZPPO, een rekening in de orde van één miljoen euro. Bepaalde

1-3

4-5

5-7

7

De PubliPlanervaring van de stad La Louvière

“Werkgevers willen vaker DC-regelingen met vaste bijdragen”

Vergrijzing en afhankelijkheid van ouderen

Overzicht relevante wetgeving 1/3/2014 – 26/5/2014

Copyright ©2014, Ethias. Alle rechten voorbehouden. – Deze nieuwsbrief is beschikbaar in 2 talen en werd conform de wet op het privéleven verstuurd. Indien u deze nieuwsbrief niet meer wenst te ontvangen, uw gegevens wenst aan te passen, de nieuwsbrief in een andere taal wenst te ontvangen of contact met ons wilt opnemen, klik dan hier.

∆

1

mandatarissen en syndicale organisaties beschouwden deze rekening voor de responsabilisering echter als sanctie. De denkpiste hierachter was de volgende: wij moeten een boete incasseren omdat we niet voldoende bijdragen voor de pensioenen die de RSZPPO moet uitkeren aan de gepensioneerden van La Louvière. Deze elementen hebben het College ertoe aangezet een eerste studie te laten uitvoeren. Die studie moest eerst de impact van de pensioenhervorming evalueren en vervolgens de aanpak om de factuur voor de responsabilisering te verlagen. Helaas was dat vooral een macro-economische studie die niet geval per geval beschouwde. De conclusies ervan hebben enkel aangetoond dat “in termen van het personeelsbeleid alles mogelijk is. Het hangt allemaal af van wat je wil doen...” We hadden bij ons overleg weinig baat bij dat verslag.’

Vanaf het eerste gesprek werd duidelijk dat het wel degelijk mogelijk is om de rekening voor de responsabilisering te verlagen.

Op dat moment hebt u dus een beroep gedaan op PubliPlan van Ethias? Rudy Ankaert: ‘Precies. We hadden echt nood aan een actuariële studie om een visie op langere termijn te krijgen. We wisten dat Ethias – onze verzekeringsmaatschappij – deze diensten aanbood en dat er tools voor bestonden.’

We hebben dan ook tijdens de volledige duur van de legislatuur gewerkt, waardoor we 33 benoemingen per jaar opgelegd kregen. Maar toen bekeek u de zaken nog vanuit macroeconomisch standpunt, zonder stil te staan bij de te voeren benoemingspolitiek... Rudy Ankaert: ‘Net daarom zijn we verder gegaan met Ethias en zijn we Publi-Plan gaan gebruiken. Samen hebben we diverse scenario’s uitgewerkt die Ethias dan in staat stelden om tot preciezere cijfers te komen inzake de globale kost van de pensioenen – inclusief de rekening voor de responsabilisering. We hebben Ethias massa’s gegevens bezorgd en hen de hindernissen en problemen die we het hoofd moeten bieden, meegedeeld. Na talrijke tussenhypothesen zijn we tot drie mogelijke scenario’s gekomen voor de besluitvorming op het niveau van de gemeentelijke autoriteiten. Het eerste scenario was dat niemand nog benoemd zou worden, dat al het personeel slechts nog contractueel zou zijn, behalve de reeds benoemde werknemers. We konden dan vaststellen hoe de kosten volgens dit scenario zouden evolueren... Maar deze oplossing is in Wallonië moeilijk toe te passen en moeilijk aan de man te brengen bij de vakbondsverenigingen, voor wie het statuut binnen het openbaar ambt een heilig goed is. Het tweede scenario beantwoordde reeds aan een dwangmaatregel die het Waalse Gewest kreeg opgelegd, namelijk het respecteren van het pact voor een solidair openbaar ambt. In dit geval wordt elk uittredend statutair benoemd personeelslid vervangen door een statutaire benoeming, zodat het statutair personeelsbestand binnen het bestuur stabiel zou blijven. Bij ons is dat bestand vastgelegd op 255. Het derde scenario ten slotte leunt aan bij de eerste studies, aangezien het de investeringen in de benoemingen aanmoedigt om op een totaal te komen van 355 over vijf jaar. In dit opzicht lijkt het op het eerste scenario, weliswaar scherper afgetekend en rekening houdend met de individuele situaties. Daartoe hebben wij Ethias uiterst minutieuze gegevens verschaft met betrekking tot de personen die binnen de twee andere scenario’s benoemd zouden kunnen worden.’

Bewustwording Steeds scherper afgelijnde scenario’s Hoe hebben jullie het Publi-Plan gerealiseerd? Rudy Ankaert: ‘Van bespreking tot bespreking, geleidelijk. Vanaf het eerste gesprek werd onder andere duidelijk dat het wel degelijk mogelijk is om de rekening voor de responsabilisering te verlagen, maar via aanzienlijke investeringen in personeel: we moesten, in termen van benoemingen, om en bij 7 miljoen euro injecteren! Gezien de staat waarin de gemeentekas zich bevond, konden we dit bedrag enkel verkrijgen door de investering in de tijd te spreiden.


Wat is voor u de meerwaarde van deze verschillende scenario’s die door Publi-Plan zijn uitgestippeld? Rudy Ankaert: ‘Twee uiterst essentiële punten zijn hierdoor aan het licht gebracht. Enerzijds dat deze rekening voor de responsabilisering geen boete is. Integendeel: wie dit soort bijdrage betaalt, geniet het solidariteitssysteem. In dit opzicht heeft de gemeente geen belang bij een negatieve rekening of nulrekening voor de responsabilisering, aangezien dit zou betekenen dat ze niet deelneemt aan het solidariteitsmechanisme. Dit is een echte bewustwording

1-3

4-5

5-7

7





∆

2

geweest van wat de pensioenhervorming was, van wat deze rekening voor de responsabilisering vertegenwoordigde, van de financiële uitdagingen die schuilgaan achter de problematiek van de ambtenarenpensioenen... en de soms zeer nefaste gevolgen die vandaag genomen beslissingen op lange termijn kunnen hebben. De studie van Ethias heeft geholpen om zowel onze gemeentelijke mandatarissen als onze vakbondsverenigingen te overtuigen.

Ik zou de oefening graag binnen 4 of 5 jaar willen herhalen. R U DY A N K A E R T

Anderzijds heeft deze studie tot nadenken gestemd over het personeelsbeleid. Je ziet meteen de voordelen en minpunten van elke formule, of het nu gaat over contractueel of statutair. Maar bovenal heeft het College inzicht verworven in de samenstelling van ons personeelsbestand: gepensioneerden van relatief jonge leeftijd, statutair personeel van relatief hoge leeftijd, en de 20- tot 30-jarigen die opvallen door hun afwezigheid. Op grond van deze specifieke leeftijdspiramide zou geen vrede mogen worden genomen met het benoemen van actieve maar relatief oude personen die met één been in hun pensioen staan. Zij zullen dus niet bijdragen aan het solidariteitsmechanisme. Er moet een evenwicht worden gevonden dat rekening houdt met de anciënniteit en de benoeming van jonge ambtenaren die gedurende een langere periode zullen bijdragen aan de financiering en niet zullen wegen op de rekening voor de responsabilisering moet worden aangemoedigd.’

Ik maak hieruit op dat u tevreden bent dat u te rade ging bij Ethias voor een studie Publi-Plan... Rudy Ankaert: ‘Ik zou de oefening zelfs graag binnen 4 of 5 jaar willen herhalen! Vooral omdat het verslag en de uitgestippelde scenario’s een momentopname zijn van de situatie. Het betreft een projectie. Momenteel houdt de stad zich aan het pact: elke uittredende persoon wordt vervangen door een statutaire medewerker. Rest nog na te gaan wat het effect ervan zal zijn in de toekomst. Hoe zullen de in 2013 gevalideerde criteria evolueren? Wat zullen de positieve en negatieve gevolgen zijn van de beslissingen die tussen 2014 en 2016 genomen worden met betrekking tot de voorspelde scenario’s? Dit is een discussie die we graag regelmatig met Ethias zouden willen voeren omdat bepaalde parameters waarop we ons gebaseerd hebben op aanname berusten. Hun evolutie in de tijd moet worden getoetst. Hetzelfde geldt voor de verplichtingen die we ons hebben vooropgesteld. Een studie zoals deze is geen studie die voor eens en altijd is afgewerkt en waar je een heldere en precieze kijk op de toekomst aan overhoudt. Binnen enkele jaren zullen de scenario’s misschien niet meer dezelfde zijn.’

Geval per geval

Heel wat overleg voor een verslag op maat Wat zijn volgens u de troeven van Publi-Plan? Rudy Ankaert: ‘Afgezien van het verslag op zich en het nut ervan is het aangenaam geweest om te werken met mensen die naar ons luisterden. Tussen onze HR-teams en die van Ethias was er een heuse constructieve wisselwerking. Het verslag is echt ‘maatwerk’ en daarbij heeft Ethias rekening moeten houden met onze kleinste eigenheden. Zo zit bijvoorbeeld niet iedereen in een wervingsreserve of kregen bepaalde personen een negatieve evaluatie zodat ze niet benoemd kunnen worden. Of nog, het was voor de stad ondenkbaar om APE-punten te verliezen, enz. Publi-Plan heeft met al onze verplichtingen rekening gehouden bij het uitstippelen van de scenario’s. Ook het College en het gemeentebestuur werden bij de besprekingen betrokken. De leden van het College hadden zelfs recht op twee presentaties waarbij ze vragen opwierpen en waarbij het ongenoegen over de scenario’s de kop opstak. Ethias had altijd een antwoord klaar. Bovendien behandelt dit verslag een relatief c omplexe materie en hebben we geen actuariële kennis. De


tussenkomst van Ethias is uiterst nuttig gebleken omdat ze ons heeft geïnformeerd – lees: geleerd over de pensioenproblematiek. Dat heeft ertoe geleid dat de kennis intern gegroeid is, waardoor het bestuur de pensioenproblematiek, die tot nog toe werd afgedaan als een thema dat ressorteert onder de bevoegdheid van de RSZPPO, nog beter kan aanpakken.’

Serge Pitet, Employee Benefits Consultant bij Ethias, volgde de Publi-Planstudie van de stad La Louvière nauwlettend op. ‘Binnen het huidige klimaat van pensioenhervomingen is het voor een werkgever niet vanzelfsprekend om keuzes te maken in zijn personeelsbeleid, goed wetende welke impact deze op lange termijn zullen hebben. Publi-Plan is echt in het leven geroepen als werkinstrument voor een goed beheer, dat erop gericht is hulp te bieden bij het nemen van zo doordacht mogelijke keuzes. Wij zetten de bakens uit door zo nauwgezet mogelijk de financiële aspecten en voorschriften van het sociaal beheer af te wegen. We proberen altijd tot het meest aanvaardbare scenario te komen voor alle partijen, in functie van de feiten waar we op dat moment over beschikken. Hiervoor houden wij rekening met de eigen aard van het personeel en de specifieke kenmerken van elke individuele situatie. We bekijken geval per geval. En dat zelfs binnen één gemeente, omdat de verplichtingen van de verschillende entiteiten, het bestuur en het OCMW bijvoorbeeld, elkaar zelden overlappen.’

1-3

4-5

5-7

7





3

Interview met ANNE-FRANÇOISE MOREAU over groepsverzekeringen

“Werkgevers willen vaker DC-regelingen met vaste bijdragen” Anne-Françoise Moreau is hoofd van de dienst groepsverzekeringen in Luik. Samen met haar evenknie in Hasselt en geruggesteund door een dertigtal medewerkers, is ze verantwoordelijk voor alles wat te maken heeft met de fameuze tweede pensioenpijler. Ze gunt ons een blik achter de schermen van haar afdeling. Zoals u weet wordt ons pensioenstelsel onderverdeeld in drie pijlers. De eerste stemt overeen met het wettelijk pensioen dat door de verplichte werknemersbijdragen wordt gefinancierd. De derde omvat alles wat te maken heeft met spaarproducten, waarop elke burger individueel kan intekenen bij een bank of een verzekeringsmaatschappij. En daartussen zit de tweede pijler, die van het aanvullend pensioen, waarop werkgevers kunnen intekenen in het belang van hun personeel: als dekking in geval van overlijden of eventueel als garantie op een extra inkomen in geval van arbeidsongeschiktheid. De zogenaamde ‘groepsverzekeringen’ van Ethias vinden we dus op dit niveau. Hoewel Ethias zich vroeger vooral richtte tot de openbare sector (met oplossingen voor zowel benoemde als contractuele medewerkers van intercommunales, gemeenten, OCMW’s, openbare ondernemingen, ...), heeft de Onderlinge Maatschappij der Openbare Besturen (OMOB, zoals Ethias vroeger heette) haar veld geleidelijk aan uitgebreid. Sinds 2000 stelt ze haar bijna honderdjarige expertise ook ter beschikking van de privésector. “Maar groepsverzekeringen boden we al langer aan voor particuliere bedrijven”, preciseert Anne-Françoise Moreau. “En vandaag tellen we ook heel wat zelfstandigen in onze klantenportefeuille naast groepsverzekeringen voor het personeel van particuliere bedrijven.”

Een materie die voortdurend verandert Een grotere doelgroep betekent nieuwe dossiers. En in het geval van groepsverzekeringen kan een dossier één persoon tellen – bijvoorbeeld een zelfstandige – maar evengoed duizenden personen. Alles hangt af van de omvang van het bedrijf. “Toch blijven we ons zo veel mogelijk focussen op direct contact met de werknemers en oplossingen op maat. Ook al krijgen we de afgelopen jaren steeds meer te maken met externe makelaars en consultants”, erkent Anne-Françoise Moreau. “Dankzij onze interne organisatie kent elke beheerder de klant praktisch van a tot z.” Het is immers steeds dezelfde persoon die een dossier doorheen het hele proces opvolgt: van de toetreding tot het plan tot het (pre)pensioen, eventueel via een


carrièreswitch, wat tegenwoordig veel vaker voorkomt. De beheerder verwerkt zo de gegevens om individuele polissen op te stellen, maakt de jaarlijkse pensioenfiches, zorgt dat de informatie (bv. burgerlijke staat of kinderen ten laste) up-to-date blijft, communiceert de verworven rechten bij de opschorting van een arbeidsovereenkomst of bij het ingaan van het pensioen, … Kortom, de beheerder kent elk dossier tot in het kleinste detail.

Dankzij onze interne organisatie kent elke beheerder de klant praktisch van a tot z. A NNE- FR A NÇOISE M ORE AU

Die kennis is onontbeerlijk om uitleg te verschaffen of hulp te bieden. Vooral omdat de vragen over pensioenen – extralegaal of niet – de afgelopen jaren sterk zijn toegenomen. Anne-Françoise Moreau getuigt: “De materie wordt dezer dagen dikwijls bijgestuurd, wat uiteraard leidt tot veel oproepen, vragen van werkgevers i.v.m. hun budget, wetswijzigingen op het vlak van fiscaliteit, over onze gewaarborgde rendementen en de naleving van de door de wet voorziene rendementsgarantie, over de impact van hun pensioenregeling na een fusie van bedrijven, enz. Allemaal vragen waarvoor vandaag vaker dan in het verleden wordt aangeklopt bij de juridische dienst.” Bovendien nam een werkgever vroeger vooral een groepsverzekering als pensioenregeling met een sociaal doel. Vandaag wordt het aanvullend pensioen gezien als een beloningsinstrument: de baas wil een pensioenregeling die hij financieel aankan, maar die ook aantrekkelijk blijft voor de werknemers. “De groepsverzekering maakt deel uit van het loonpakket. Er moet op voorhand dan ook goed worden nagedacht en geadviseerd om de meest geschikte optie te kiezen.” Veel werkgevers gaan trouwens steeds vaker richting DC- of ‘Defined Contribution’-regelingen met vaste bijdragen, wat bewijst dat ze op zoek zijn naar een beter beheer van hun budget en een visie op lange termijn.

Alles in de kruispuntbank De pensioenen evolueren ... en baren ons zorgen, terecht. En dan is er nog de lancering van de DB2P ofte ‘DataBase 2e Pijler’, de door de regering opgerichte Kruispuntbank

1-3

4-5

5-7

7





∆

4

van de aanvullende pensioenen. Deze enorme gegevensbank bevat alle door verzekeraars en pensioenfondsen doorgegeven en regelmatig bijgewerkte informatie over hun klantenportefeuille. De databank zou tegen 2016 beschikbaar moeten zijn voor alle burgers, zodat ze een volledig overzicht krijgen van hun toekomstig pensioen. Maar voorlopig gebruikt de RSZ deze databank vooral om te controleren of de werkgevers de socialezekerheidsbijdragen hebben betaald die van toepassing zijn op de

premies van groepsverzekeringen. Bovendien zal elke werkgever tegen eind 2014 de informatie die zijn verzekeraar doorgeeft aan de Kruispuntbank moeten valideren. Er is dus nog wat werk aan de winkel. Maar Anne-Françoise Moreau maakt zich geen zorgen: “Het is een zeer complexe materie want ze evolueert voortdurend. Maar ze is heel veelzijdig: technisch, actuarieel, fiscaal, juridisch, klantenrelaties,.... alles komt aan bod. En laat dat het nu net zo boeiend maken!”

COLLOQUIUM

VERGRIJZING EN AFHANKELIJKHEID VAN OUDEREN

Geef het thuiswonen meer kansen Om de uitdaging van de vergrijzing beter te kunnen begrijpen, brengen Ethias, Integrale en P&V experts samen in een reeks van drie colloquia. Eind maart stond het tweede thema geprogrammeerd: over de zorgbehoefte en afhankelijkheid van ouderen, waarvan de groep in de samenleving steeds maar toeneemt. De groep tachtigplussers wordt steeds groter. Velen zullen ooit hun zelfredzaamheid verliezen. Dat zorgt voor een g rotere zorgmarkt. Maar wie het woord markt gebruikt, zegt ook kosten en andere middelen, zoals zorgprofessionals. Zomaar de huidige aanpak van residentiële zorg multipliceren, lijkt vanuit kostenoogpunt haast onmogelijk. “Het beleid moet ervoor zorgen dat de zorgbehoevende oudere eerst voor thuiszorg kiest, en pas als het niet anders meer kan, overstapt op residentiële zorg”, stelde Anja Declercq, hoofd van de onderzoekscel ouderenzorg LUCAS-centrum aan de KU Leuven.

Nood aan betere communicatie Thuiszorg is toegankelijk voor iedereen, maar voor de oudere is het niet zo gemakkelijk om een duidelijk zicht te krijgen op het beschikbare aanbod. “Er zijn heel veel organisaties en professionals betrokken. Daardoor is het aanbod versnipperd en vertoont het doublures. Betere communicatie kan helpen, niet alleen naar de ouderen, maar ook binnen het zorgteam. Als een persoon van de thuiszorg naar de residentiële zorg verhuist, weet die zorginstelling vaak niets over de zorgnood van de nieuwe inwoner, en moet het hele verhaal mondeling overgeleverd worden, met alle mogelijke hiaten vandien,” zegt Anja Declercq. Daarom wordt vanaf 2017 het uniforme evaluatie-instrument BelRAI - een webapplicatie die al sinds 2005 proefdraait algemeen ingevoerd. “Het delen van informatie op een gemeenschappelijk online platform zal meer continuïteit en


kwaliteit genereren. Er gebeurt nu veel goeds in de zorg. Maar als het beter kan, moeten we de dingen die we nu doen, durven loslaten,” zei Anja Declercq.

Eenzaamheid vermijden Ouderen kunnen niet enkel lichamelijk afhankelijk worden, maar ook sociaal. Anja Declercq: “Eén op twee 65-plussers geeft aan zich eenzaam te voelen (46,7 procent). Dat zijn vandaag ongeveer 900.000 mensen. Eenzaamheid treft vooral mensen die alleen thuis wonen.” Eenzaamheid voorkomen, door socio-culturele of online projecten die het goed voelen en de sociale inbedding van de oudere bevorderen, kan het vroegtijdig afglijden naar een afhankelijke situatie helpen vermijden. Corinna Hartrampf, project manager bij Association Internationale de la Mutualité – de overkoepelende organisatie van mutualiteiten en zorgverzekeraars in Europa en de rest van de wereld –, stelde enkele innoverende technologieprojecten voor uit het buitenland. Take care of caregivers (Duitsland) focust op het trainen van thuiszorgverleners en mantelzorgers. Living it Up (Verenigd Koninkrijk) doorbreekt het sociaal isolement van ouderen via een online platform. In dezelfde sfeer zit Home Sweet Home, een project van eigen bodem dat een diagnostisch online luik bevat en cognitieve trainingsspellen. “Het invoeren van technologie in de zorg biedt nieuwe kansen om het sociaal isolement te doorbreken”, zei Corinna Hartrampf. “Maar dat kan enkel wanneer de oudere de technologie ook adopteert en dagelijks gebruikt, en daartoe gesensibiliseerd wordt. Uit onderzoek blijkt dat vooral het bezoek van degene die een woordje uitleg geeft bij de technologie ouderen charmeert. Technologie kan menselijk contact niet vervangen.”

1-3

4-5

5-7

7





∆

5

Frans voorbeeld van Zorgverzekering “Frankrijk telt vandaag 15 miljoen inwoners die ouder zijn dan 65 jaar”, zei Jean-Louis Davet, CEO van Mutuelle Générale de l’Education Nationale (MGEN). “In 2020 zijn er dat 20 miljoen. Tegen 2050 tellen we meer dan 5 miljoen 85-plussers. Ook wij voelen dus de financieringsdruk. Het aantal afhankelijken binnen één familie zal bovendien toenemen. Dat zet spanning op de mogelijkheden van de mantelzorg, zeker wanneer partners tegelijk zorgbehoevend worden.”

in de polis ziektekosten. “In één klap hadden we 2 miljoen verzekerden. Ook de mensen die al afhankelijk waren, hebben we in de verzekering meegenomen. Met andere woorden, we hebben vanuit onze sociale rol eigen middelen gemobiliseerd om een reeds gerealiseerd risico te betalen.” Als je het risico op afhankelijkheid wil verzekeren, riskeer je enkel interesse op te wekken van ouderen die al wat tegen afhankelijkheid aanleunen. Om de financieringsbasis van de eigen verzekering te verruimen, maakte MGEN ze aantrekkelijker voor jongeren. Jean-Louis Davet: “Het aanbod dekt niet alleen de afhankelijkheid op oudere leeftijd, maar ook tijdelijke afhankelijkheid, als gevolg van een ongeval of ziekte. Daar zijn jongeren wel gevoelig voor.”

Stakeholderspanel Tijdens het colloquium kreeg een panel van experts en vertegenwoordigers van verschillende organisaties enkele stellingen voorgeschoven. De eerste stelling, ‘Senioren moeten en willen zo lang mogelijk thuis wonen’, werd unaniem bevestigd, maar ook genuanceerd. “Het aantal mensen die afhankelijk worden en thuis wonen, neemt vooral toe in de steden,” zei Alda Greoli, nationaal secretaris van de alliantie van Christelijke Mutualiteiten. “Dat heeft te maken met sociaal isolement, maar ook met het feit dat veel woningen onaangepast zijn, wat tot gevaarlijke situaties kan leiden.” Die kanttekening werd bijgetreden door Annick De Donder, stafmedewerker Advisering Vlaamse Ouderenraad. “Het aanpassen van woningen is een belangrijk element in het hele afhankelijkheidsdebat.”

MGEN is een Franse private zorgverzekeraar, met drie miljoen Fransen die de ziektekosten- en zorgverzekering van MGEN hebben ondertekend. Maar de activiteiten beperken zich niet tot louter verzekeren. MGEN baat ook 33 verzorgingsinstellingen uit, goed voor een totaal van 3.200 bedden, en biedt begeleidings-, diagnose- en gezondheidseducatiediensten aan. Zo maakt MGEN boekjes over de ziekte van Alzheimer, uitgelegd voor kinderen, voor gebruik in scholen.

‘Wat als men tussen de stoelen van thuishulp en residentiële zorg valt?’, luidde de tweede stelling. “In het zorgaanbod is absoluut meer flexibiliteit en variabiliteit nodig om tussenvormen mogelijk te maken”, antwoordde Paul Callewaert, algemeen secretaris van het nationaal verbond van Socialistische Mutualiteiten. “De komende generatie zorgbehoevenden is de generatie die opgroeide met de Rolling Stones”, zei Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder van Zorgnet Vlaanderen. “Die generatie heeft de persoonlijke vrijheid leren kennen, en staat dus anders tegenover zorg dan de vorige. We zullen ons aanbod daarom nog meer moeten diversifiëren.” Jean Petermans, dienstchef van de geriatrische afdeling van het Centre Hospitalier Universitaire (CHU) in Luik, stelde dat we vandaag het inzicht ontbreken in wat mensen individueel nog kunnen en niet meer kunnen. Elk individu en dus elke zorgbehoefte is anders. Als we willen evolueren naar maatwerk in dienstverlening, moeten we dat inzicht verwerven.”

De afhankelijkheidsdekking die MGEN voorziet, is van vrij recente datum. Ze werd in 2010 ingevoerd en ingekapseld

Op de derde stelling, ‘Senioren worden niet genoeg betrokken bij het beleid dat voor hen uitgestippeld wordt’,

De komende generatie zorgbehoevenden heeft de persoonlijke vrijheid leren kennen, en staat dus anders tegenover zorg dan de vorige.


1-3

4-5

5-7

7





∆

6

antwoordde Annick De Donder dat “ouderen het recht hebben om mee te kunnen praten. Maar hen betrekken is vaak moeilijk. Ouderen spreken vaak over hun persoonlijk individueel probleem, maar vergeten te praten als vertegenwoordiger van de groep waarvoor ze staan.” En hoe zit het met de stem van de ouderen in de instellingen zelf? “De situatie op het terrein is erg verschillend”, gaf Peter Degadt toe. “Er zijn centra die volledig werken vanuit de wensen van de bewoners, en andere bieden een structuur aan die te nemen of te laten is. Heel eerlijk, er is nog een weg af te leggen.”

Vergrijzing stigmatiserend ingevuld Het colloquium werd afgesloten door Sylvie Carbonelle, die als sociaal antropologe verbonden is aan de ULB. Carbonnelle formuleerde bedenkingen bij de stigmatiserende manier waarop onze samenleving de term ‘vergrijzing’ gebruikt. “Vergrijzing staat gelijk aan een probleem. Dat bepaalt de sociale realiteit van de oudere en van al degenen die er van ver of nabij mee te maken krijgen, zoals zorgverleners en naasten”, zei Carbonelle. Door de negatieve invulling gaan ouderen zich een probleem voelen. Meer nog, ze zullen geïnspireerd worden om zich als een probleem te gaan gedragen.

Overzicht relevante wetgeving 1 maart 2014 - 26 mei 2014 Koninklijk besluit van 19 maart 2014 tot wijziging van het koninklijk besluit van 20 september 2012 tot uitvoering van artikel 88, vijfde lid, van de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen (BS 15 april 2014) Dit KB houdt de aanvulling in van de limitatieve lijst met verlofstelsels die worden beschouwd als een verlof voorafgaand aan het pensioen of een gelijkaardige situatie en aldus aanleiding kunnen geven tot toepassing van de overgangsmaatregel, waarbij onder bepaalde voorwaarden een vervroegd pensioen vanaf 60 jaar mogelijk blijft. Aan dit besluit wordt een terugwerkende kracht verleend tot 1 januari 2013, zijnde de datum van inwerkingtreding van de overgangsmaatregel. Op die manier kunnen personeelsleden die zich in een vergelijkbare toestand van eindeloopbaanregeling bevinden, op dezelfde manier worden behandeld wat betreft de ingangsdatum van hun pensioen. Wet van 19 april 2014 tot wijziging van artikel 68, § 3, van de wet van 30 maart 1994 houdende sociale bepalingen (BS 7 mei 2014) Het territoriaal toepassingsgebied van de solidariteitsbijdrage op de pensioenen wordt verduidelijkt. De wetgeving wordt afgestemd op wat Europa vraagt, maar in de praktijk volgde ons land de Europese regels al.


Wet van 19 april 2014 tot wijziging van diverse bepalingen betreffende het pensioenstelsel voor werknemers rekening houdend met het principe van de eenheid van loopbaan (BS 7 mei 2014) Het beginsel van eenheid van loopbaan wordt hervormd binnen het pensioenstelsel voor werknemers. Men rekent voortaan in dagen. De meest voordelige 14.040 dagen worden toegekend, ongeacht het aantal jaren waarover deze gespreid zijn. Wet van 5 mei 2014 tot wijziging van het rustpensioen en het overlevingspensioen en tot invoering van de overgangsuitkering in de pensioenregeling voor werknemers en h oudende geleidelijke opheffing van de verschillen in behandeling die berusten op het onderscheid tussen werklieden en bedienden inzake aanvullende pensioenen (BS 9 mei 2014) De aanvullende pensioenen voor arbeiders en bedienden worden gelijkgeschakeld. De sociale partners krijgen tot 1 januari 2025 de tijd om die gelijkschakeling te realiseren. Dat zal geleidelijk gebeuren. Wet van 5 mei 2014 betreffende diverse aangelegenheden inzake de pensioenen van de overheidssector (BS 2 juni 2014)

1-3

4-5

5-7

7





VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Edwin Hoeven, Prins-Bisschopssingel 73, 3500 Hasselt E-MAIL [email protected] REDACTIE Departement Pensioenoplossingen GRAFISCH CONCEPT Perplex, Aalst REALISATIE EN PRODUCTIE Kluwer, Mechelen

7

U merkt het meteen: ook dit nummer van onze nieuwsbrief staat weer vol boeiende en inspirerende tips. De Publi-Planervaring van de stad La Louvière

Recommend Documents