1
Twee eeuwen macht, malaise en migratie Voorwoord: Onderzoek naar voorouders heeft mij altijd geboeid, speciaal in de periode 1500-1700, een periode van grote migraties en oorlogen. Waarom juist die periode, welnu zoals in het vorige deel reeds verwoord gaat het hier om een geschiedkundig interessante periode van MACHT, MALAISE en MIGRATIE. Maar dat is niet alleen geschiedenis, het komt nog steeds voor, zoals heden ten dagen in het Midden-Oosten. Dat voorouders niet altijd via de registers zijn te traceren vloeit voort uit het feit dat in het begin van die periode er geen kerkregisters waren of vluchtelingen hun boeken vernietigden uit angst te worden getraceerd. Maar gegoede families hadden een voordeel, zij hadden wegens hun rijkdom of bezittingen huwelijkscontracten, testamenten, verkoop- en inkoopcontracten, etc. waardoor verbindingen met families kunnen worden gelegd. Het geloof deed er ook toe, onze voorouders waren ooit allemaal e rooms-katholiek, na de geloofssplitsing in de 16 eeuw bleef een katholieke tak over en ging de protestantse tak haars weegs naar het noorden. Gaat u op zoek naar rooms-katholieke voorouders dan zal dat meestal eenvoudiger zijn omdat de kerkregisters er vaak nog van het begin af zijn. Zoals bijvoorbeeld de rijke protestantse koopmansfamilie De Bordes gevlucht uit Douai tijdens de Spaanse overheersing door Filips II in de Zuidelijke Nederlanden eind 16e eeuw. De hugenoten bestuurdersfamilie De Vrillac gevlucht uit La Ferté-sous-Jouarre tijdens de hugenotenjacht door de Franse koning Louis XIV eind 17e eeuw. Maar ook de rooms-katholieke familie Delgorge uit Maubeuge meegelift met de Franse legers van Napoleon naar Holland eind 18e eeuw. Evenals de familie Ferrageau de St. Amand uit Parijs tevens meegelift met de legers van Napoleon einde 18e eeuw. Andere tijdperken, andere oorzaken en andere insteken.
Ik wens u veel leesplezier, Robert Philippo
De Praktijk: ENIGE VOORBEELDEN UIT MIJN PRAKTIJK. 1. Familie de Bordes, (Prot.) 1482 Douai, Département du Nord (59), Frankrijk (voorheen Dowaai, Graafschap Vlaanderen, Zuidelijke-Nederlanden) – 1629 Amsterdam. (Fig. 1) -
Onderzoek definiëring: kan bewezen worden dat Boudewijn de Bordes (ca. 1578 RK gedoopt te Douai – ca. 1629 NH begraven te Amsterdam) een zoon is van Anthoine de Bordes (ca. 1556 Douai – ca. 1603 Amsterdam) en aansluit op de familie De Bordes in Douai. Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die hun welgestelde protestantse voorouders in de oude ZuidelijkeNederlanden zoeken. (periode 2e helft 1600) =16e eeuw. Geschiedenis: In 1579 vindt de scheuring tussen de katholieke Nederlanden en de Verenigde Provinciën plaats. Douai blijft een belangrijk katholiek bastion waardoor vele protestanten vluchtten. De familie De Bordes is een welgestelde protestantse koopmansfamilie, vermogend geworden door de bloeiende textielindustrie in deze stad. Via Bordeaux en Londen kwamen zij in Amsterdam terecht. Onderzoek: in het Stadsarchief van Amsterdam en het Stadsarchief van Douai met zijdelingse steun van mijn Franse collega JeanClaude Lamendin, de genealogische vereniging CEGD (Centre d’Études Généalogiques du Douaisis) en de Huguenot Society. Via huwelijkscontracten, transportakten, testamenten en poorterboeken is de verbinding tot 1485 vastgesteld. Gevluchten kwamen vaak terug met een vrijbrief (bijv. burger van de Stad Amsterdam) als er een erfenis geregeld moest worden, zo ook Boudewijn de Bordes. Vaak gaan verkopen van onroerende goederen van de gevluchte over in handen van de rooms gebleven familie wat vaak gebeurde. Hierdoor kon ik met de familie De Bordes teruggaan tot 1482. Onderzoekcondities: Belangrijk is dat men Frans schrijft, leest, spreekt
2 en verstaat, tevens is kennis van Oudfrans en Oudnederlands belangrijk, ook het transcriberen en vertalen daarvan en een goed netwerk in het Franse genealogisch verenigingsleven.
Fig 1, Reconstructie van de familie De Bordes
2. Familie de Vrillac, (Prot.) 1685 La Ferté-sous-Jouarre, Département Seine et Marne (77), Frankrijk (voorheen La Ferté-sous-Col) – 1748 Utrecht. (Fig. 2) -
Onderzoek definiëring : waar is de tak Pierre de Vrillac (van deze Hugenoten familie welke gevlucht is naar de Republiek, gebleven? Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die hun welgestelde e hugenoten families in Frankrijk zoeken. (periode einde 17 eeuw). Geschiedenis: La Ferté-sousJouarre herbergt in het museum het souvenir van de jonge Charlotte de Bourbon, tegen haar wil abdis in het Benedictijner klooster op 13 jarige leeftijd in 1559. Protestants opgevoed door haar moeder, vlucht zij in 1572 naar haar zuster de hertogin van Bouillon in Sedan. Zij trouwt met Willem van Oranje. Frankrijk kent een geschiedenis van 8 religieuze oorlogen (1562-1598) waarna het Edit de Nantes (1598) gesloten werd en een redelijke rust terugkeerde tussen protestanten en roomsen. Dit Edit was echter een militaire rust, de vrede van Alès gesloten in 1629 was een juridische vrede waar de clausules van Nantes feitelijk werden geannuleerd. In de 30 jaren daarna verloor de R.P.R. (Religion Prétendu Réformée) zoals de roomsen de protestantse kerk noemden beetje bij beetje haar juridische positie. Dit resulteerde tussen 1661 en 1679 in een verregaande discriminatie van de protestanten wat tussen 1679 en 1685 uitmondde in intensivering van vervolgingen en straffen zoals dragonnades en galeistraffen (Fig. 3). Dit leidde tot een vlucht naar het buitenland van circa 1 procent van de belangrijkste families, naar o.a. Engeland en Nederland. Na de vlucht van protestantse familieleden greep de achtergebleven roomse familietak vaak de kans om zich gelden en goederen van de gevluchte “zondaren” toe te eigenen. De familie De Vrillac was een vooraanstaande familie, van oorsprong heren van Biard in het Département Vienne (86), regio Poitou-Charente. De familie van Pierre was “Avocat en Parlement” en “Bailli” (schout / baljuw), “Lieutenant” en “Sieur” van La Ferté-sous-Col ca. 55 km ten noordoosten van Parijs. Onderzoek: Om verbindingen te leggen is via de website van het archief van het Departement Seine et Marne en de link “Archives en Ligne” gezocht naar de DTB boeken (BMS in het Frans) van die plaats. Daarin bevonden zich ook protestantse DTB’s, dus die zijn nog te vinden in diverse plaatsen in Frankrijk. Deze stoppen na mei 1685 wegens de nieuwe koninklijke verordeningen dat men terug moest keren naar de moederkerk op straffe van voorts gekeken in de Bibliothèque Nationale de
3 France waarin lectuur over deze familietak was en het Nationaal Archief. Zo kreeg ik de uitgangspunten voor verder onderzoek te pakken en kon toen aansluiten bij de archieven van Londen, Rotterdam, Leiden, Gouda en Utrecht waar de familie terecht was gekomen. Naamsvarianten: Vrillacq, Vrilack, Vrillack, Vrilak, Vrillac, Vrilac, Vriellac en Vrilaque.
Fig. 2 Reconstructie van de familie De Vrillac
Fig. 3 De dragonnades in 1686, een spotprent van de nieuwe missionarissen (dragonders) die op bevel van Lodewijk de Grote (XIVe) in heel Frankrijk werden ingezet om de ketters te bekeren, zij werden in de huizen van hugenoten geplaatst om ze zodanig te pesten dat ze zich bekeerden maar ze mochten niet gedood worden.
4 3. Familie Delgorge, (RK) periode 1677 Maubeuge, Département du Nord (59) Frankrijk (voorheen Mabuse of Malbode, Graafschap Henegouwen, Zuidelijke-Nederlanden) – 1847 Stompwijk. -
Onderzoek definiëring: zoek de aansluiting met de Franse voorouders van Augustin Joseph Delgorge (1792 Maubeuge – 1847 Stompwijk) en kijk tot hoever we komen. Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die hun RK voorouders in de oude Zuidelijke-Nederlanden en Frankrijk zoeken. (periode 17e eeuw en de Franse Revolutionaire en Keizerlijke periode 18e eeuw). Geschiedenis: de stad Maubeuge is in 1678 door Louis XIV definitief aan Frankrijk toegevoegd, voordien behoorde het tot het Graafschap Henegouwen in de Oostenrijkse en Spaanse Nederlanden. De stad wordt door Vauban versterkt door 8.000 geronselde mannen van het platteland en tevens uit Italië. Tijdens de nadagen van Napoleon is de vestingstad Maubeuge onderdeel van het strijdgewoel, het lag in de nabijheid van Waterloo. De militaire cultuur van dit stadje bracht Augustin Delgorge wellicht op het idee om geweermaker te worden. Onderzoek: Zoeken in de BMS (DTB) van de RK parochies van Maubeuge, Departement du Nord, met de revolutionaire tijdrekening. U gaat zoeken op de website van de Archives Departement du Nord en gaat naar de Archives en Ligne, de États Civil (Burgerlijke Stand) en daarna zoekt u op het zoekscherm de commune (plaats) op waar u wilt zoeken, geeft de periode aan en de soort akte die u zoekt en dan “rechercher’, zoeken dus. Op internet zijn tijdrekeningtabellen te vinden welke uw zoekwerk vergemakkelijken, maar de indeling van de parochieregisters in die tijdseenheden verschillen nogal. Samen met de genealogische vereniging AGMAT (Association Généalogique Maubeuge Avesnois Thiérache) welke in die regio werkt ben ik snel verder gekomen. Belangrijk is dat je het geduld hebt om de parochieregisters door te spitten, want ze hebben geen index. Ook legerplaatsen van de rondtrekkende Napoleontische troepen brachten resultaten zoals in het plaatsje Saarn waar dit leger een geweerfabriek had en waar Augustin enige kinderen kreeg.
4. Familie Ferrageau de St. Amand, (RK) periode einde 18e eeuw Parijs (75), Frankrijk – Nijmegen. -
Onderzoek definiëring: zoek de geboortedatum van Claude Jaques Ferrageau de Saint Amand, de naam van zijn moeder, zijn mogelijke doodsoorzaak (1818) en informatie over zijn militaire carrière. Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die op zoek zijn naar voorouders uit Parijs en omgeving e en informatie zoeken over de militaire situatie in die tijd. (Periode einde 18 eeuw). Geschiedenis: op zoek in de stad Parijs blijkt al gauw dat je in een tijdperk van grote troebelen stapt wat grote invloed heeft op het onderzoek. In 1789 de bestorming van de Bastille, daarna enige jaren van terreur door allerlei groeperingen waarna Napoleon het roer overnam. Na de overgave van Napoleon werd de stad door vele legers bezet met gevolgen van dien. In 1871 was er de opstand “Commune van Parijs” waarbij ca. 20.000 Parijzenaren het leven lieten, maar ook het archief van Parijs afbrandde waarbij ca. 8 miljoen akten vanaf de 16e eeuw tot 1859 zijn vernietigd. De familie Ferrageau de Saint Amand: de familie heeft in hoofdzaak gewoond en gewerkt in de Champagne streek als handelaren in wijnen en tabak en waren welvarend. Verder hadden ze beroepen als griffier, officier bij de koning, chirurg, etc. Onderzoek: De zoektocht heeft dus een valse start bij het Archief van Parijs (Archives de Paris), waar men de kaartjes (fiches) moet raadplegen (consulter) die in de plaats van de verloren gegane parochie akten gemaakt zijn. Als je op fiches klikt kom je in de alfabetische gerestaureerde burgerlijke stand (16e eeuw – 1859) en kan je de type akte en de naam van de persoon in kwestie inkloppen, waarna u verder kunt zoeken en de persoon vinden. In dit geval vonden wij dat Claude Jacques op 16 september (9br) 1781 in Parijs is geboren. Al verder zoekende op de site van Archives Départementales de Yonne (89) kom ik op de overlijdensakte van de jonge (36 jaar) Claude Jacques alsmede op zijn vader Sébastien Claude als aangever, 68 jaar oud (geb. 20 maart 1751, Sézanne, Département de la Marne (51), regio ChampagneArdennen. Claude is een natuurlijke dood gestorven. Hij was majoor in het Franse leger “Officier de Santé”. Voor de militaire carrière moet naar het Service Historique de la Défense in Parijs gegaan worden en alleen op afspraak. Voorts is nog teruggegaan met deze familie tot 1724 in Sézanne. Naamsvarianten: Ferrago, Ferrageau, Saint Amand, Ferregot de Saint Amand. e
5. Familie Philippo (Doopsgezind) periode 2 helft 16e eeuw tussen Kortrijk, Lille en 1588 in Haarlem. (Fig. 4)
5
Fig. 4 Kaart van de verspreiding van de wederdopers in de 16e eeuw in Vlaanderen
-
Onderzoek definiëring: waar en wanneer is Jacques Philippo geboren, waar komt hij vandaan? Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die op zoek zijn naar hun voorouders in het huidige e grensgebied België – Frankrijk rondom Lille en Kortrijk. Periode 2 helft 16e eeuw. Geschiedenis: in de 2e helft van de 16e eeuw was dit gebied onderhevig aan vervolgingen van anders dan rooms denkenden door de rooms Katholieke kerk (inquisitie), de Hertog van Alva en later door Allessandro Farnese, beiden bevelhebber van het Spaanse leger met grote volmachten. Vanaf 1566 werd dit steeds erger, mensen werden verbannen, gevierendeeld, verbrand, onthoofd, etc. In die tijd vluchtten velen naar de Republiek, eerst via Engeland en Duitsland en later direct. Van protestante religies uit die tijd zijn geen kerkboeken in de oude Zuidelijke-Nederlanden te vinden. De familie Philippo: zij waren mogelijk doopsgezind en werden sterk vervolgd. De familie settelde zich in Haarlem waar Jacques op 30 december 1588 een huis kocht “de oranjeboom” in de Frankensteeg. In verschillende documenten spreekt men van Philippo, maar ook van Philippo du / de Rieu of alleen Du / De Rieu. Zij huwden met streekgenoten zoals de families Meeuwels (Oste Meeuwels uit Kortrijk), Haets, e.d. en hadden sociale contacten met mensen uit die streek (zie schriftjes van Kool). Onderzoek: dit focust zich op twee methoden, enerzijds papier en anderzijds biologisch onderzoek. Dat laatste omdat er geen kerkregisters voorhanden zijn. Het papieren onderzoek houdt voornamelijk in bestuderen van de poorterboeken, belastingkohieren, weeskamerboeken, kasselrijboeken van plaatsen rondom voornoemde steden met veel engelengeduld. Er wonen in deze streek veel mensen met de achternaam Philippo, Phlypo en Flipo, een nieuw spoor is de naam Du Rieux. Naamsvarianten Philippo: Felippo, Phlypo, Philyppo, Flipo, fliepo, Filpo, Flepo, Flippeau, Vlipo, Philipo, Plippo, Flieppo, Vliepo, Phlippo, Phillipo, Philipo, Phillippo, Filippo, Phlipo, Phillippo, Philippeau, Flippoo, Flipoo, Vlippo, Flippo, Philippeaux, Philippo, Philippo du Rieu, Du Rieu.
DE ONDERZOEKSVRAGEN VAN ENIGE LEDEN VAN DE NGV AFDELING KENNEMERLAND: 1. Vraag van Marianne Kwant: verder zoeken naar de Familie Jehan Boucquet, (Prot.) 1585, Laventie, Département du Pas-de-Calais (62), Frankrijk (voorheen Wentle, in het Vrije Leen, Zuidelijke-Nederlanden). Periode einde 16e eeuw, begin 17e eeuw. Belangrijk voor: Nederlandse genealogen met interesse in de periode van de Spaanse inquisitie.
6
Fig. 5 Gezicht op de vier dorpen van Pays de Lalleu rond 1640, A. Sanderus, Flandria illustrata. De grote en weelderige kerkgebouwen en abdijen in deze kleine dorpjes visualiseerden de onmetelijke macht van de Roomse kerk en stimuleerden de grote ontevredenheid van de bevolking.
-
Geschiedenis: Het gebied Pays de Lalleu (het Vrije Leen) (Fig. 5) met de plaatsen La Venthie (Wentle), een deel van de stad La Gorgue, Sailly (Zelleken) en Fleurbais (Vloerbeek) was een broeinest van calvinisten waar 15 augustus 1566 de religieuze revolutie uitbrak, gekenmerkt door de beeldenstorm. Het gebied lag tussen het toenmalige Graafschap Vlaanderen en Artesië waar de Spanjaarden de protestanten het leven zuur maakten. Van hugenoten was in dit geval geen sprake daar het gebied niet tot Frankrijk behoorde. Boucquet / Boekee: deze familie stamde uit een geslacht van erfelijke bailli collecteurs in Pays de Lalleu in de plaatsen Laventie en Lagorgue. Zij hadden een belangrijke functie en zorgden ervoor dat de fiscus zijn geld kreeg, dus gaarder. Anthonie, zoon van Jehan (ca. 1585 – ca. 1655), vluchtte rond 1630 via Keiem, België naar de Republiek. Anthonie komt in 1655 terug om een erfelijke overeenkomst met zijn vader te tekenen. Hier weer een bewijs dat je als vluchteling met een vrijgeleide terug kan komen om zaken te regelen. Zoekmogelijkheden: Archive Départementale du Pas de Calais, Database Akten WestVlaanderen voor Keiem, vereniging CGP (Cercle Généalogique de Picardie) en Marianne’s genealoog Didier Bouquet. Ik adviseer om wegens de functie van Jehan vooral in de officiële stukken te kijken want hij inde de belastingen, dus zal hij zeker in ORA’s en ONA’s zijn beschreven.
2. Vraag van Wim Paternotte: zoeken naar de doop en ouders van Hubert Paternotte (RK) ca. 1646, Ath, Henegouwen, België (voorheen Aat in het Graafschap Henegouwen, Zuidelijke-Nederlanden).
Fig. 6 De 18e maart 1666 zijn verloofd en hebben gebiecht te Ath, bij Eduart onze Sieur Deken de Bois, met onze commissie, Hubert Paternotte en Jenne Nicaisi. Getuigen Pierre Nicaisi,Martin Paternotte en Mattieu Le Sebus. (bron: Rijksarchief in België). Hun 1e kindje kwam 6 maanden later.
7 -
Vraag: Klopt het wel dat hij in 1666 met een meisje van 14 jaar trouwde? Periode begin 17e eeuw. Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die op zoek zijn naar voorouders in Wallonië in de 17e eeuw. Geschiedenis: Gelegen aan de samenloop van de rivier de Dender en haar lakenindustrie had deze plaats een grote aantrekkingskracht in haar regio. Het gebied rond het plaatsje Ath was ook in de tijd van Louis XIV onrustig wegens militaire activiteiten, hij veroverde de stad in 1667 maar moest het weer afstaan in 1678 met de Vrede van Nijmegen. Het kan zijn dat sommige kerkboeken niet de tijd hebben doorstaan. Paternotte: Hubert woont in de buurt van het Henegouwse plaatsje Ath waar veel Paternotte’s gedoopt en getrouwd zijn, maar van Hubert zijn geboorte geen spoor. Op de trouwakte van Hubert en Jenne staat dat zij moesten biechten, voor een commissie moesten verschijnen, etc. Hun kindje kwam 6 maanden later, ziedaar. (Fig. 6) Zoekmogelijkheden: zoeken kan in het digitale Rijksarchief van België, een archief met een grote database, het archief in Mons (Bergen) voor Montignies-Lez-Lens en het archief in Tournai (Doornik) voor Ath. Als daar niets te vinden is kunnen de genealogische verenigingen Géniwal en AGHB (Association Généalogique du Hainaut Belge) of mijn collega Liliane Hierro mogelijk helpen. Inmiddels heeft zij dat gedaan maar ook zij kon niets vinden, dan is er een mogelijkheid om de ORA’s en ONA’s uit die tijd door te spitten.
3. Vraag van Gea Martijn: Michel Maertensz / Martin (Prot.) uit Bailleul (Fig. 7), Département du Nord (59), Frankrijk (voorheen Belle in het Graafschap Vlaanderen, Zuidelijke-Nederlanden), trouwt 1665 in Leiden, wanneer is hij geboren, wie zijn zijn ouders? -
Geschiedenis: Periode begin 17e eeuw. Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die geïnteresseerd zijn in de periode van de Spaanse inquisitie en de expansiedrift van Louis XIV. Het plaatsje Belle was ook een deel van de beeldenstorm op 13 augustus 1566, het kende veel wevers welke in de loop der tijden vluchtten voor de Spaanse inquisitie tot ca. 1630. Daarna kwam de expansie van Louis XIV, ook geen liefhebber van protestanten. Het vele militaire geweld, de armoede en de religieuze terreur leidde tot veel migratie naar het noorden. Martin: kennelijk komt de familie Martin daar vandaan blijkt uit het Leidse trouwregister van 1665, evenals zijn moeder Marguerite le Brun / Grietgen de Bruijn. Kinderen werden ook gedoopt in de Waalse kerk, dus waren ze Franstalig. Michel was greinreder van beroep, zoals zovelen uit de textielnijverheid van Belle. Zoekmogelijkheden: Martin zal mogelijk een patroniem zijn en derhalve moeilijk te vinden.
Fig. 7 Gezicht op Bailleul (Belle) rond 1640, A.Sanderus, Flandria Illustrata
Het kan zijn dat familie van hem in de boeken van Alva staan alhoewel ik vrees dat dit te vroeg in de tijd is (1566-1631). Er kan gezocht worden in de digitale archieven van Archives Départementales du Nord bij de gemeente Bailleul, daar staan alleen RK parochies in vanaf 1586, ook met tafels DTB. Een andere mogelijkheid is contact opnemen met de plaatselijke genealogische vereniging CRGFA (Centre de Recherche Généalogique Flandre-Artois). 4. Vraag van Gé du Maine: Roland du Maine (RK) uit Maubeuge, Département du Nord (59), Frankrijk (voorheen Mabuse of Malbode, Graafschap Henegouwen, Zuidelijke-Nederlanden) wanneer en waar is hij geboren en wie waren zijn ouders. Trouwt te Maubeuge op 19 mei 1686.
8 -
Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die geïnteresseerd zijn in dit gebied, zie Delgorge. e e Periode 2 helft 17 eeuw. Geschiedenis: De situatie in en rond Maubeuge was rond die tijd niet veel anders dan in het gehele grensgebied waar Louis XIV zijn expansie bedreef (zie ook Delgorge) Du Maine: Roland du Maine was meester klompenmaker in Maubeuge. Jacques François du Maine geboren 1720 in Maubeuge, kleinzoon van Roland, vertrekt naar Amsterdam en trouwt in 1745 in Leiden, zijn beroep is makelaar. Onderzoekmogelijkheden: In Maubeuge heeft Gé al behoorlijk veel zoekwerk gedaan, mogelijk valt daar verder weinig aan toe te voegen. Inderdaad staat de trouwakte van het paar in de parochieregisters van Maubeuge, dat is in te zien via de digitale Archives Départementales du Nord. Verder is er een mogelijkheid te zoeken in de Archives Municipales de Maubeuge, daar is Gé al eens geweest begreep ik. Een andere mogelijkheid is de lokale genealogische vereniging AGMAT (Association de Généalogie, Maubeuge, Avesnois et Thiérache). Van de vereniging heb ik kort geleden vernomen dat ook zij zijn geboorte en zijn ouders niet kunnen vinden. Naamsvarianten: Hier doet zich een moeilijkheid voor dat zowel de achternaam van de man als van de vrouw steeds anders wordt geschreven “un nom qui bouge” zeggen de Fransen. Zoals Du Meine, Du Maine, Demenne, Demaine en Macard, Massart, Machar, Macquart, Maccart, Macca en Macart. Analfabetisme, dialect, slechte oren en onervarenheid spelen een rol.
5. Vraag van Johan Kuijlman: Anthonij Plankeel / Plankiel (Prot.) uit Sint Anna ter Muiden, ZeeuwsVlaanderen, Nederland (voorheen Sint Anne ter Muye, Graafschap Vlaanderen, Kasselrij Het Vrije Brugse, Zuidelijke-Nederlanden) wanneer en waar is hij geboren en wie waren zijn ouders. Overlijdt in Sluis in 1733, eerst bekende doop dochter in 1718. -
Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die geïnteresseerd zijn in de Brugse kasselrij rondom de e 17 en 18e eeuw. Geschiedenis: in de periode dat Anthonie leefde was het voortdurend oorlog, bekend is het Rampjaar 1672 en tot op het laatst de Spaanse Successieoorlog met Louis XIV enerzijds en de Grote Alliantie aan de anderzijds: Engeland, de Republiek en het Heilige Roomse Rijk. Zo is Sluis een bekende legerplaats, zij lag in de Spaans-Staatse Linie. Derhalve trok het stadje veel volk aan want waar een garnizoen lag kon geld verdiend worden. Het gebied is gewoon Vlaanderen en bestond uit Kasselrijen en in dit geval behoorde dit tot het Brugse Vrije, de grootste Kasselrij van Vlaanderen en is het eigenlijk één regio zonder grenzen, men verhuisde dus gewoon van Brugge naar Sluis bijvoorbeeld.
Fig. 8 / 8-9-1663 RK doop Antonius Plancier te Moerkerke. Vader: Franciscus Plancier, Moeder: Maria van Crombrugghe.
Fig. 9 / 21-10-1643 RK trouw Franciscus Platsier x Maria van Crombrugghe te Moerkerke.
Plankeel: Veel onderzoek hebben Johan en zijn familielid Huib Plankeel al gedaan, echter vooral zoekend naar de achternaam Plankeel in het Belgische en Franse gebied. Mijn ervaring leert mij dat je niet moet schromen om naar naamvarianten te zoeken. Zo blijkt er ene Antonius Plancier in 1663 te Moerkerke te zijn geboren (Fig. 8), vlakbij Sluis. De ouders zijn Franciscus Plancier (Platsier) en Maria van Crombrugghe die in 1643 in Moerkerke zijn gehuwd (Fig. 9). Wat blijkt nu dat tussen Brugge en Sluis (Fig. 10) een grote populatie met naamvarianten van Plankeel bestaat, eenzelfde fenomeen als bij Du Maine en anderen, “ça bouge”! In het Archief van Brugge liggen in het register van het Brugse Vrije de Staten van Goed waarin acte 11677 van François Placier. Onderzoeksmogelijkheden: in dit geval naar het Archief in Brugge gaan en de registers van het Brugse Vrije in te gaan zien, zie genoemde akte en de parochieregisters doornemen. Ook de afdeling van Familiekunde Vlaanderen Regio Brugge in Brugge kan je wellicht verder helpen. Naamsvarianten: hier doet zich de moeilijkheid voor dat de namen Plankiel en Plankeel in de regio tussen Brugge en Sluis verschillend wordt geschreven, zoals Planchier, Plancier, Planciers, Plansier, Plantsier, Plantsiers, Plantzier, Plantziers, Planzier en Platsier. Ook hier een bewegende naam.
9
Fig. 10 Uitsnede uit de kaart van Blaeu van het gebied tussen Brugge en Sluis uit 1664. Rood omcirkeld zijn de plaatsen waar de familie Plankeel en haar naamsvarianten voorkomen, zoals Damme, West-Capelle, Moerkerke, St. Anna ter Muiden.
6. Vraag van Michaël Boers: heeft 6 à 7 verschillende families doorgegeven, waarbij ik mij op één familie focus. Hij is op zoek naar de doop ca. 1620 en de ouders (Lion en Rachel Castel) van Jaques Hagues (Prot.), geboren te Rouen, Departement Seine Maritime (76), Frankrijk -
Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die geïnteresseerd zijn in de hugenootse / protestantse e verwanten die rond de 17 eeuw in en rondom Rouen leefden. Geschiedenis: in Rouen vonden in 1560 al beeldenstormen plaats, met bloedige represailles, in 1572 de Bartholomeusnacht met een massacre van protestanten in Rouen. In 1592 had Alessandro Farnese de Spaanse landvoogd en bevelhebber een garnizoen in Rouen om de katholieke Liga te helpen en de protestanten te onderdrukken. In 1598 werd het Edit de Nantes getekend en keerde de rust (tijdelijk) terug, op dat moment waren er ca. 10.000 protestantse lidmaten in Rouen. Bij de herziening van het Edit in 1685 daalde de populatie van Rouen met 26.000 burgers, allen gevluchte protestanten. In de tussentijd vluchtten ook velen naar Engeland en Holland, doordat Normandië aan de kust ligt en er veel handel werd gedreven profiteerden velen hiervan. Hagues: De ouders van Jaques zijn naar Amsterdam gevlucht en in 1622 wordt hun dochter Rachel daar geboren. Jaques trouwt in 1647, 27 jaar oud met Maria Petit in Amsterdam. Onderzoeksmogelijkheden: zoek in de digitale Archives Départementales de Seine-Maritime naar de parochieregisters, dat kunnen zowel protestantse als roomse zijn. In dit archief zijn talloze protestantse registers uit dit departement in te zien. Zoeken in de État Civil onder commune protestants levert veel parochies op, zoek naar Rouen en daar vindt je vier verschillende boeken waar je verder moet zoeken naar registres paroissiaux. Je ziet dat de dopen pas bij 1620 beginnen, in het boek 1620-1624 staat niets van deze familie. Wellicht is Jaques geboren in 1619 en waren ze in 1620 reeds vertrokken.
Robert Philippo PhilGene Pays-Bas 0184-670779 06-51607713 Apollostraat 1, 3371 XB Hardinxveld-Giessendam
[email protected] www.philgene.com
