Trombolyse Acute behandeling van een herseninfarct
In deze folder vindt u informatie over de behandeling van een herseninfarct met een stolseloplossend medicijn (Alteplase). Deze behandeling wordt trombolyse genoemd. Wat is een herseninfarct? Een herseninfarct wordt veroorzaakt door een verstopt bloedvat. Hierdoor stagneert de bloedvoorziening in de hersenen en krijgt een gedeelte van de hersenen geen zuurstof en voedingsstoffen meer. De verstopping kan het gevolg zijn van een bloedpropje (embolie), afkomstig uit het hart of de halsslagader, of een lokaal gevormd stolsel, veroorzaakt door aderverkalking. Duurt de verstopping langer dan een paar minuten dan kan het hersenweefsel dat geen zuurstof en voedingsstoffen meer krijgt beschadigd raken en afsterven. Hoe herkent u een herseninfarct? De verschijnselen verschillen per patiënt, afhankelijk van de ernst en de locatie van de schade in de hersenen. Veel voorkomende verschijnselen zijn: • het praten van wartaal; • moeilijk spreken en/ of niet meer uit de woorden kunnen komen; • dubbelzien of blindheid van het linker- of rechteroog; • krachtsverlies of verlamming van een arm en/of been; • een scheef gezicht en/of een afhangende mondhoek; • een combinatie van hevige duizeligheid, coördinatie- en/of evenwichtsstoornissen. Wat houdt trombolyse in? Bij een aantal mensen is behandeling mogelijk met een stolseloplossend middel (Alteplase). Hierdoor kan een stolsel in een afgesloten bloedvat in de hersenen oplossen, zodat de bloedstroom in het getroffen hersengebied zich herstelt om de schade te beperken.
2
Wanneer komt u in aanmerking voor trombolyse? Het middel dat bij de behandeling wordt gebruikt, heeft een sterk stolseloplossende en bloedverdunnende werking. Het is daarom niet voor iedereen geschikt. De neuroloog bepaalt of u in aanmerking komt voor trombolyse. Hierbij zijn een aantal zaken van belang: • De tijd die is verstreken na het ontstaan van de eerste klachten. Alleen als u snel na het ontstaan van klachten in het ziekenhuis bent, komt u voor deze behandeling in aanmerking. De behandeling moet binnen 4½ uur na het ontstaan van de eerste klachten beginnen. • De medische voorgeschiedenis. • De ernst van de neurologische uitval. • De hoogte van de bloeddruk. • Het gebruik van antistolling. • De uitslag van de CT-scan van de hersenen. • De uitslag van het bloedonderzoek. Gemiddeld komt één op de tien patiënten met een herseninfarct in aanmerking voor trombolyse. Wat zijn de risico's van de behandeling? Alteplase is een sterke bloedverdunner. Dat betekent dat de bloedstolling in uw hele lichaam tijdelijk is verminderd. Hierdoor is er een verhoogd risico op een (ernstige) hersenbloeding of bloedingen elders in het lichaam, zoals neusbloedingen en bloedingen van tandvlees of darmen. Als deze optreden, wordt de behandeling meestal gestaakt. Zo nodig worden er middelen toegediend die de normale bloedstolling weer herstellen. Alteplase kan blauwe plekken op de huid veroorzaken. Deze trekken vanzelf weer weg. Ook kunt u koorts als bijwerking krijgen, misselijk worden of gaan braken.
3
Hoe ziet de behandeling eruit? Iedere minuut telt! Binnen 4½ uur nadat het herseninfarct is ontstaan moet er gestart worden met trombolyse. Hoe sneller er met de behandeling begonnen wordt, des te beter is het resultaat. Daarom worden er zo snel mogelijk onderzoeken verricht om te bepalen of u voor trombolyse in aanmerking komt. Op de Spoedeisende hulp wordt • bloed afgenomen; • een hartfilmpje (ECG) gemaakt; • een CT-scan van de hersenen gemaakt; • neurologische onderzoek verricht; • 2 infusen ingebracht. • indien nodig wordt er een blaaskatheter of maagsonde ingebracht. Komt u in aanmerking voor trombolyse? Dan wordt het stolseloplossend medicijn (Alteplase) zo snel mogelijk toegediend. De dosering is afhankelijk van uw gewicht. 10% van de totale dosis wordt direct in 1 keer via een infuusnaald toegediend. De resterende hoeveelheid wordt via een spuitenpomp gedurende één uur toegediend. U wordt opgenomen op de Neuro Care Unit (NCU). Dit is een speciale zaal op de verpleegafdeling neurologie waar u een intensieve vorm van behandeling en zorg krijgt. Zo vinden er op de NCU diverse controles van bloeddruk, polsslag, zuurstofgehalte in het bloed, bewustzijn, pupilreflex en uitvalsverschijnselen plaats. Hierdoor ontstaat er een duidelijk beeld van het herseninfarct en de resultaten van de behandeling. De verpleegkundigen houden uw arts op de hoogte van de controles.
4
Na de behandeling Na de trombolyse wordt u verder behandeld zoals iedere patiënt met een herseninfarct: • de oorzaken van het herseninfarct worden verder onderzocht; • u start met medicatie om de kans op een nieuw herseninfarct te verkleinen; • complicaties worden zoveel mogelijk voorkomen en zo snel mogelijk behandeld; • u start met revalidatie onder begeleiding van een verpleegkundige, fysiotherapeut, ergotherapeut, logopediste en revalidatiearts. Herstel De mate van herstel verschilt per persoon. Hoewel het grootste effect van de trombolyse binnen 24 uur optreedt, kan er in de dagen daarna ook nog herstel optreden. Het uiteindelijke resultaat kan pas na circa drie maanden worden vastgesteld. Tot slot Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stelt u deze dan gerust aan de verpleegkundige of uw behandelend arts. Meer informatie Wij adviseren u ook om de website van de Nederlandse Hartstichting te bezoeken, www.hartstichting.nl
5
6
7
8
TRIP148 100216
