Behandeling van een achillespeesruptuur
BEHANDELING VAN EEN ACHILLESPEESRUPTUUR Wat is een achillespeesruptuur? Bij een achillespeesruptuur is de achillespees afgescheurd door een acute overbelasting. De achillespees verbindt de twee kuitspieren met het hielbeen van de voet. De kuitspier zorgt voor het strekken van de voet en het kunnen lopen op de tenen.
De klassieke symptomen van een achillespeesruptuur: - het gevoel alsof iemand tegen de achillespees/ onderzijde van de kuit aantrapt; - het acuut ontstaan van pijn in de kuit; - Het horen en/of voelen van een “knapje” in de kuit. Lichamelijk onderzoek Uit het lichamelijk onderzoek blijkt dat er meestal sprake is van een ‘verstreken’achillespees aan de aangedane zijde, dat wil zeggen dat de achillespees minder duidelijk zichtbaar is. Ook kan er sprake zijn van een zichtbaar of voelbaar kuiltje ter hoogte van de afgescheurde achillespees (“delle”). Het actief strekken van de voet of “gas geven” tegen een weerstand is niet, of zeer beperkt mogelijk. De test van Thompson is afwijkend: wanneer in de kuit wordt geknepen, blijft de voet aan de aangedane zijde in neutrale stand staan terwijl aan de andere zijde de voet minimaal strekt.
Aanvullend onderzoek In meer dan 90% van de gevallen kan de juiste diagnose worden gesteld met de ziektebeschrijving van de patiënt en het lichamelijk onderzoek. Aanvullend onderzoek is daarom in de meeste gevallen niet nodig. Bij twijfel kan een achillespeesruptuur met een echografie of MRI worden bevestigd. Behandeling van een achillespeesruptuur Er zijn twee verschillende behandelingen mogelijk. Naast de conservatieve behandeling met gips kan er voor een operatieve behandeling worden gekozen. In het Kennemer Gasthuis wordt de Gemodificeerde Minimaal Invasieve techniek (GMI) gehanteerd, zie verder in deze folder. Conservatieve behandeling (gips) Bij de conservatieve behandeling wordt de voet gedurende acht weken ingegipst. Het is hierbij de eerste vier weken niet toegestaan om het been te belasten. In eerste instantie zal de voet in “spitsstand” worden gegipst (ca 130°). Na vier weken vindt een gipswissel plaats waarna de voet in een bijna rechte hoek (ca 100°) wordt gegipst. Het been mag weer belast worden. Daarna krijgt u voor twee weken een zooltje in de schoen onder de hak. Na tien weken is voorzichtige sporthervatting weer mogelijk. Sporten met een explosieve belasting zoals sprinten, springen, snel afremmen worden gedurende 6 maanden afgeraden. Nabehandeling schematisch: • week 1 t/m 4: gips – onbelast, voet in spitsstand; • week 5 t/m 8: gips – belast, voet in rechte hoek; • week 9 & 10: hakverhoging (2cm) – belast; • na week 10 geleidelijk sporthervatting, met uitzondering van explosieve belasting. Operatieve behandeling (GMI) Bij de gemodificeerde minimaal invasieve techniek wordt er een klein sneetje gemaakt enkele centimeters
boven de scheur in de achillesspees. Een stevige oplosbare hechting wordt in de pees gehecht waarna deze onder de huid richting het hielbeen wordt geleid. Er wordt een tunneltje door het hielbeen geboord waardoor de hechtdraad naar de andere kant kan worden gebracht. Vervolgens wordt de hechtdraad onderhuids terug naar het sneetje gebracht alwaar hij stevig wordt vastgeknoopt.
Na de operatie wordt de voet één week ingegipst. Deze week mag u het been niet belasten. Na deze week wordt op de gipskamer een afneembare brace aangelegd waarna het been weer belast kan worden. De nabehandeling met de brace duurt zes weken. U dient de brace altijd te gedragen wanneer u gaat staan en lopen. Gedurende de behandeling wordt geadviseerd 4-6 keer per dag oefeningen voor de voet en enkel te doen. Deze oefeningen moet u zittend uitvoeren nadat u de brace heeft afgedaan. Na acht weken is voorzichtige sporthervatting weer mogelijk. Sporten met een explosieve belasting (sprinten, springen, snel afremmen) worden gedurende zes maanden afgeraden. Complicaties Bij deze techniek wordt een klein sneetje in de kuit gemaakt. In 1-2% van de gevallen kan een bloeding of een infectie van de operatiewond optreden. Ook kan er sprake zijn van irritatie van het knoopje van de oplosbare hechting. Het knoopje ligt vlak onder de huid omdat op het onderbeen vaak maar weinig onderhuids vet- en/of bindweefsel aanwezig is. In het operatiegebied ligt een huidzenuw, de nervus suralis. In 10% van de gevallen kan deze zenuw (tijdelijk) beschadigd raken. Bij beschadiging kan er een doof gevoel optre-
den van de buitenkant van de enkel/voet, zoals gezegd is dit meestal tijdelijk van aard. Nabehandeling schematisch: • week 1: gips – onbelast • week 2 t/m 7: 6 weken afneembare brace, belasten met brace, bij oefenen brace af. • na week 7: geleidelijk sporthervatting, met uitzondering van explosieve belasting Voor- en nadelen conservatief versus operatief Hieronder leest u de voordelen en nadelen van beide behandelingen. Over het algemeen adviseren wij gezonde, jonge en/of sportieve patiënten te behandelen met de operatieve techniek. Oudere patiënten, of patiënten met onderliggende ziekten hebben relatief een verhoogd risico op complicaties na een operatie. Wij adviseren dan voor een gipsbehandeling te kiezen. Voordelen conservatief (gips) - geen operatierisico’s (ruggenprik, narcose, infectie) Nadelen conservatief (gips) - langer onbelast mobiliseren; - mogelijk hogere kans op een recidief ruptuur; - langer tijd tot voorzichtige sporthervatting. Voordelen operatief (GMI): - sneller mogelijkheid tot belast mobiliseren. - mogelijk lagere kans op recidief ruptuur. - kortere tijd tot voorzichtige sporthervatting. Nadelen operatief (GMI): - narcose/ruggenprik noodzakelijk; - risico`s op complicaties van operatie: infectie, bloeding, zenuwbeschadiging. Vragen Heeft u vragen, belt u dan de polikliniek chirurgie op telefoonnummer (023) 545 3020.
Kennemer Gasthuis Locatie noord Vondelweg 999 2026 BW Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 2035 RC Haarlem Postadres Postbus 417 2000 AK Haarlem
1096692-08-08-2013
Telefoon (023) 545 35 45 Website www.kg.nl e-mail
[email protected]
