elektuur 4-9 J
Internationalisatie in het kader van Europa na
1992
Trends in elektronica-land Door de hechte samenwerking tussen de FIAR, de branche-organisatie die in het verleden de FIAREX organiseerde, en de federatie "Het Instrument" heeft Nederland vanaf nu ieder jaar een grote vak tentoonstelling op het gebied van elektronica. Daartoe wordt dit jaar in het Amsterdamse RAI-komplex Electronies '91 gehouden. Gelijktijdig vindt ook de beurs Industriële Automatisering plaats. Zo kan de bezoeker met één entreebewijs alle innovaties op het gebied van elektronica en automatisering bewonderen.
Kwaliteit, wapen
Aan de vooravond van Eleetronies '91 hebben de verschillende branche-organisaties hun visie op de omwikkelingen in de elekt roniea-branche in de breedste zin van het woord gegeven, Eén ding is inmiddels wel duidelijk geworden: de Centurion-storm bij Philips veroorzaakt een flinke wind in
een strategisch
In de produktie is kwaliteit al jaren een belangrij k st ratcgisch wapen, De invloed die het kwaliteitsdenken (zoals we dat in Japan al jaren zien) op de industrie heeft gehad, dringt nu ook in een bijzonder snel tempo door tot de toeleveranciers en distributeurs. De stimulerende kracht achter deze ontwikkeling zijn in ieder geval de leveran-
elektronica-land. Hoewel de technologische oruwikkelingen in de elektronicabranche bijzonder opvallend zijn. is de omwikkeling in de handel van elektronische komponenten niet geweldig, In het gunstigste geval is er een kleine groei in de omzet zichtbaar. De oorzaken hiervan zijn niet echt goed aan te geven, wel is het zo dat de prijzen per eenheid dalen, Aan de andere kant hebben de problemen bij Philips natuurlijk een grote uitstraling op de elektronica-branche, zowel bij de distributiekanalen als bij toeleveranciers, Door de naderende eenwording van Europa zijn er wel een aantal markante ontwikkelingen zichtbaar die ook voor ederland grote gevolgen hebben, In het Europa van na 1992 zal men steeds meer moeten doen aan k waliteitswaarborging. Door middel van het Europese CE-merk maakt men duidelijk of het produkt aan de richtlijnen voldoet. De formele betekenis van dit merk is dat produkten die hiervan zijn voorzien vrij de interne EG-grenzen kunnen passeren, Momenteel zijn de ISO9OOO·normen een belangrijk thema in onze brancheorganisatie voor de kwaliteitswaarborging, Eén van de problemen in Europa 1992 zal het gelijktrekken van de prijsnivo's zijn, dit ongeacht lokale omstandigheden, strukturen en opleidingen, Hierbij zijn prijsdiversiteit, service, klantenortdersteuning. kortingen en ande-
van deze ontwikkeling is dat de distributie van elektronicakomponenten, die in Europa ongeveer 4 miljard dollar bedraagt, voor 60010 in handen is van zestien grote concerns, Helaas blijft de inbreng van Nederland in deze omvangrij ke markt beperkt tot een marginaal aandeel. Omdat grote leveranciers bij voorkeur in zee gaan met ondernemingen die een multinationaal karakter hebben (daarmee is de distributie in één keer voor meerdere landen of zelfs heel Europa geregeld), worden deze grote concern alleen nog maar belangrijker. Op deze manier kan een fabrikant die met een internarionale distributeur in zee gaat het k walitcitsnivo voor alle landen op een zelfde nivo brengen,
ciers van instrumenten
A.H Kersbergen. waarnemend voorzit/er van de Nederlandse branche-organisatie voor industriële elektronica, konstateert dat de Japanners snel terrein veroveren op het gebied van de meetinstrumentatie, Een zorgelijke ontwikkeling in zijn ogen, re komrnerciële aspekren in het geding, Opvallend is ook dat grote buitenlandse distributeurs hun oog op de ederlandse markt hebben laten vallen, In Nederland zijn sinds kort grote internationale elektronicahandelsmaatschappijen zoals Spoerle en EBV (beide uit de Bondsrepubliek Duitsland), Sonepar (Frankrijk) en Elektrowatt (Zwitserland) aktief. Zij bewandelen hierbij twee wegen: men acquireert Nederlandse ondernemingen (recentelijk werden Texirn en TME nog onderdeel van Elektrowatr) of men opent vestigingen in Nederland (bijvoorbeeld Spoerle). Het Franse Sonepart-concern heeft al enige tijd de Nederlandse handelshuizen Rodelco, Van Reijsen, Intra, Semicon en Vekano in zijn bezit. Het gevolg
geweest,
zij hebben zich als eerste de kwaliteitsnormen bij de distributie eigen gemaakt. Men wil alleen nog maar samenwerken met distributeurs die niet alleen qua produkt maar ook qua administratie een hoge kwalitcitsstandaard handhaven, Si nds kort word t het ISO-9OO0kwaliteitslabel toegekend aan
ELEK~ :;S'
Jol ,)'~~
~...:l'"
ELECTRONl'~~ '91 AM 2)
T -
2.
-
1 ~
RDAM -
]
&
t l
... ,."
ral
distributeurs, De ISO-kwaliteitsnorm is zo krachtig en wereldwijd geakseptecrd dat hij niet meer genegeerd kan worden, Het uitgangspunt van deze norm is dat je je werk op een goede manier moet uitvoeren, Dit blijft absoluut niet beperkt tot de produkten en de legist ieke afhandeling; men dient hierbij ook te den ken aan het maken van offertes, het verzenden van fakturen en het behandelen van retouren, Er is inmiddels een protokolont wik keld dat ondernemingen kunnen doorlopen, Binnen twee jaar kan dan het ISO-9OO0-kwaliteitskenmerk verkregen worden, In Nederland is recentelij k dist ributeur Texim in Haaksbergen gekwalificeerd met het ISO9002-certifikaat. aar verwachting zullen nu ook andere ondernemingen volgen, Hel
milieu,
een geval
apart
iemand kan er nog omheen, dus ook de elektronica-branche niet. Speciaal in het fabrikageproces van gedrukte schakel in-
een worden veel reiniuincs- en oplosmiddelen gebruikt die CFK 's (gechloreerde fluor koolwaterstoffen) bevallen, Ook het verpakkingsmateriaal (piepschuim) bevat veel van deze schadelijke gassen, De verpakking kan milieuvriendelijk vervangen worden door popcorn en voor de print-produktie zijn nieuwe technieken in omwikkeling die de produktie van CFK's sterk reduceren, De uitstoot van CFK's door de elektronicaindustrie in Nederland neemt dan ook gestaag af. zoals uit onderstaand overzicht blijkt: Uitstoot CFK-lIJ door elektronica-branche in ederland (jaarverbruik in tonnen):
1986 1400
Ing. D, Teunissen, voorzit/er tentoonstellingskornite Electronies '91, vindt de k waliteitszorg bij de verschillende distribuanten een zeer goede ontwikkeling, Binnenkort zuilen meer Nederlandse distribuall/en hel ISO-k waliteitscertificaat proberen Ie verkrijgen,
1990 1000
1992 500
1994 200
1995 50
Het is de bedoeling dat in 1995 nog slechts 4% vrij komt van de hoeveelheid die in 1986 werd uitgestoten, Volgend jaar is al een reduktie met 64070 gepland, In dit kader is een Nederlandse ontwikkeling van de firma Soltee uit Oosterhout te melden, Zij zijn er in geslaagd een ge510-
53
elektuur 4·91
ten soldeerstraat te ont werpen waarbij printen in een omgeving vrij van agressieve gassen worden gesoldeerd. Hierdoor is er veel minder behoefte aan reinigingsmiddelen en flux om een goede soldeerverbinding te krijgen. Een bijkomend voordeel hiervan is dat de soldeer veel langer van goede kwaliteit blijft en het monteren van SM Dkomponenten veel betrouwbaarder mogelijk is. Dit jaar verwacht men alleen al 30 van deze soldeermachines in Europa te verkopen. De machines hebben een gezamenlijke waarde van 16,8 miljoen gulden. De wereldmarkt voor deze systemen is op jaarbasis ongeveer 450 miljoen gulden.
kantooromgeving is het terrein voor de lruel-Iamilie met MS· DOS als besturingssysteem, terwijl de werkstations worden uitgerust mei RISC-processoren en UNIX als besturingssysteem. Ter indikatie: de markt van RI C-processoren groeide van 411 miljoen dollar in 1989 lOt 858 miljoen dollar (meer dan een verdubbeling) in 1990. Transputers (een RISCprocessor die ontwikkeld is door de Britse onderneming Inmos) nemen met een omzet van 240 miljoen dollar de belangrijkste positie in op deze markt, Spare is met een omzet van 185 miljoen dollar een zeer goede tweede. De ontwikkelingen in deze
Electronics '91, de opvolger van de Fiarex, zal vele tienduitenden die aktief zijn in de elektronica-branche naar de RA I in
Amsterdam 10kkeil. Daar kan men dan kennis nemen van de laatste ontwikkelingen in elektronica-land, Halfgeleiders, een dynamische onlwikkeling Voor het eerst sinds jaren is het marktaandeel van Japanse halfgeleiderfabrikanten (qua omzet) gedaald. De Amerikaanse en Europese half'geleiderfabrikanten hebben hier terrein herwonnen. De oorzaak van de daling van het Japanse marktaandeel is de sterke prijs-erosie in de geheugen branche, deze zakte met maar liefst 70%. Het Amerikaanse marktaandeel is gestegen van 34,9"70 naar 36,5%, het Europese van 9,5% naar 10,5%. De Japanners zakten van 52,1% naar 49,5% en blijven daarmee dus nog steeds heer en meester, vooral door hun sterke positie bij de fabrikage van geheugens. Een andere belangrijke ontwikkeling is het oprukken van RISC-processoren. De opkomst van de SPARC (Scalable Processor Architecture) is in een stroomversnelling gekomen en verovert in een record-tempo de markt van industriële werkstations. Daarmee tekent zich een duidelijke verdeling van markten in elektronica-land ar. De
54
markt zijn bij lange na nog niet ten einde gekomen; de volgende generatie met super-pipeliningarchitektuur (M IPS Computer Systems) en super-scalararchitektuur (LSI Logic, Texas Instruments, Cypress en Motorola) kondigt zich aan. Deze processoren draaien op een tweemaal zo hoge k lokfrckwcntie en bereiken aanzienlijk hogere prestaties. De prijzen van deze processoren bedragen ongeveer 1000 dollar per stuk. De Europese industrie zit temidden van al deze technologische ontwikkelingen alles behalve stil. Er zijn grootste plannen om de leidende rol van Intel in de processor-industrie over te nemen. OMI, het Open Microprocessor Initiative, moel een processor opleveren met 100 miljoen transistoren, tal rij ke features en bijbehorende software, Dit projekt, waarmee een bedrag van 550 miljoen dollar gemoeid is, moet resulteren in een technologische voorsprong van vijf jaar op Intel. De ministerraad van de Europese Gemeenschap zal hierover vrijwel
zeker in april een beslissing men.
ne-
Geheugens worden alsmaar sneller De geheugens krijgen steeds meer kapaciteit en kunnen bovendien steeds sneller worden aangesproken. De hele snelle geheugens komen er dan ook beslist aan. Hoewel men in het kornmerciële segment vooral geheugens met een kapaciteit van 4 tot 16 Mbit op de markt aant reft, is men technologisch al in staat geheugens met een kapaciteit van 64 M bit en een toegangstijd van 50 nanosekonden te produceren. De GaAsRAM's van Fujitsu, gebaseerd op de HEMT-technologie (High-Electron Mobility Transistor) hebben reeds een kapaciteit van 64 Kbit en een vertragingstijd van slechts 1,2 nanosekonden. Ook de statische geheugens worden steeds kornplexer, hoewel ze eenvoudiger blijven dan de dynamische RAM's. Er zijn al chips mei een kapaciteit van 4 Mbit en toegangstijden van 7 tol 10 ns. Opvallend is dat naast de oude vertrouwde CMOS-technologie ook de BICMOS-technologie grote opgang maakt. Op het gebied van EPROM's is de flash-technologie sterk in opmars. Binnenkort zijn flashEEPROM's beschikbaar met een kapaciteit van 16 Mbit en een toegangstijd van 60 ns. Flash non-volatile (nietvluchtige) geheugens vormen daarmee een regelrechte bedreiging voor de posit ie van DRAM's en schijfgeheugens (floppy-disk en harde schijven). Omdat de ontwikkeling van flash-geheugens helemaal in Amerikaanse handen is, kan dit een levensgevaarlijke konkurrent gaan vormen voor de Japanse geheugenindustrie die vooral de DRAM-markt in handen heeft. Flash-technologie verenigt de goede eigenschappen van twee soorten niet-vluchtige geheugens. Het gemak en de eenvoud van de elektrisch wisbare EPROM's wordt gekombineerd met de hoge dichtheid van de UV-wisbare EPROM's. De markt voor flash-geheugens bedroeg in 1990 nog slechts 37 miljoen dollar, maar zal volgend jaar zeker vertienvoudigen tot circa 400 miljoen dollar. Programmeerbare logicabouwstenen De snelle opmars van Field Programmablc Logic Devices zoals EPLD's en FPGA's lijkt, zeker nu de prijzen blijven dalen, niet meer te stuiten te zijn. Goed zichtbaar is dat de komponenten aanzienlijk kornplexer en
ELEK~ I
.:;~ ~'~ s ~ ...s.; ~'
.
ElECTROtlt'~~ '91 A ~ 1
M -
T 2"
-
2 S
R _
1
(j
DAM "P"
I l
ral
vooral ook sneller worden. Programmeerbare logica met een ekwivalent van 20.000 poorten blijken in Nederland veel gebruikt te worden. Dit vindt zijn oorsprong in het reit dat deze omvang voldoende is voor alle funkties die de Nederlandse industrie voor deze komponenten in petto heeft. De modernere en komplexere PLD's bevatten niet alleen logica, maar in toenemende mate ook meer geheugen- en testfunkties. Opvallend verschijnsel is hierbij dat steeds vaker mogelijkheden worden ingebouwd voor Boundary Scan Testing, een uitvinding van Philips die hel eenvoudig mogelijk maakt deze programmeerbare logica te testen. Boundary Scan Tesring is inmiddels een IEEE-slandaard geworden en biedt de gebruiker een oplossing om de steeds komplexere komponenten (er zijn al exemplaren met 447 aansluitpennen) snel en grondig te testen Meten is weten, maar hoe? De rneetinstrumcntaticrnar kt maakt een moeilijke periode door. Deze markt is het laatste jaar achtergebleven bij de gemiddelde marktontwikkeling. Niet overal is de produktver-
Op de beurs is er niet alleen aandacht voor komponenten. ook assemblage en montage zijn belangrijke items. De bezoekers kunnen zich dan ook vergapen aan de nieu wste snufjes VOOrde elektronicabranche.
elektuur 4·91
nieuwing spcktakulair. Tevens ziet men de aanschaf van meetapparatuur als een kapitaalinvestering en doordat vele bedrijven al redelijk van apparatuur zijn voorzien, doet men wat langer met de in bezit zijnde systemen. In de sektor relekommunikatie, waar netwerken en datakommunikatie nog teeds een groeimarkt vormen, blijven de omzetten naar wens. Speciaal de sterk groeiende vraag naar protokol- en dataanalysers opent perspektleven voor de toekomst. Zorgelijk is de ontwikkeling dat de Japanse industrie zijn greep op de meetinstrumentenmarkt snel aan het vergroten is. aast de Amerikaanse fabrikanten HP en Tekt ron ix en het Europese bedrijf Rhode & Schwarz komen alle andere grote aanbieders uit het Verre Oosten. Daarmee lijkt na de geheugen indust rie en konsumentcnelektronica de meetinstrumentenbranche het volgende slachtoffer van de Japanse expansiedrift te worden. Ook in de meet- en test wereld is een toename in het gebruik van computer-besturing nog reeds te konstateren. Standaard meetapparatuur heeft gewoonlijk een aantal funktics die zijn afgestemd op de grootste gemene deler van de gebruiker. Meetapparatuur waarin verschillende funktics zijn gekombineerd voor het testen van een enkel produkt, bijvoorbeeld een testset voor mobilofoons, onderscheidt zich hiervan. Vaak bevat zo'n te tset een zelftest met foutdetektie en kalibratie over
ELEK~
R
:,:A=---,M-'c:--:-=-_ T 2]
De Europese en Amerikaanse chip-industrie groeien ten koste van de Japanners. Qua omzet ver/iezen de Japanse chipfabrikanten sinds kort terrein, zij blijven echter heer en meester bij de fabrikage en ontwikkeling van geheugens. het gehele testsysteem. Een derde soort meetapparatuur vormen de maatwerkinstrumenten. Met behulp van bussystemen kan men snel maatwerkinstrumentatie samenstellen. Het voordeel van dergelijke systemen t.o.v. standaard meetapparatuur is dat een aantal meetmodules gemeenschappelijk via een interface met een computer is verbonden en de voeding, een beeldscherm en andere randapparatuur delen. Door de computer-kapaciteit kan men tevens voorzien in een zelftest en men kan dieper op een bepaalde applikatie ingaan. Een flexibele ontwikkeling in deze richting, die men onder PCbestuurde bussystemen kan plaatsen, is het gebruik van een
PC-platform. Zo'n PC-systeem beschikt over een aantal vrije plaatsen waarin men met in steekkaarten een meetsysteem volgens k lantenspeci fikatie maakt. Het aanbod aan PCinsteek kaarten van verschillende fabrikanten is inmiddels zo groot dat maatwerk zonder veel inspanning, is te realiseren. De kombinatie van meet- of test instrument met in- en externe computers neemt nog steeds toe. Door de direkte koppeling van het best uringssysteem M DOS (waarvoor vele soorten programma's beschikbaar zijn) met een multi-taskingonderlaag (DOS/RMX) zijn de mogelijkheden voor industriële en andere toepassingen uiige-
-
24
-
l~
_
26
0 A~lIIll
Uit bovenstaande opsomming blijkt wel dat de elektronica nog springlevend en volop evoluerend is. (EA-938)
A'DAM C.
Ptt openbI.r ....r.ooer De RAl hgl -.1ak bIllIeI NS StJ1IOn Amsle
heelt
SChiphol en ll!lde!1ullslelle<><Je WeslBrmntet' een \11001OH! wan Zul(! Holland RAl bezoekers lo'1 ROllerda
IrfM~n(lIngl1n
(IQ
rer Zeeland
'lJ~rdaat tt,crtdl!
Amslel~lln
AMsler(lal'l"
I/I
A'DAM C. '
AMslel
vaoat
Isneliramllln51
rIel slatJonl n~"r de RAl reiSOUur
S n'WIuten
uilslap'laite
AAI
Stalion Ook
"
Betuwe en Uil de I'I(htlng NII~nArnhemUlrec"l
I&lz&n het bene nam NS slatq\
1'1;1;11 De RAl I hJnnummers I S ~9 en ca 'O'"'!'!!.Ilen uiist.lphaite EJ'~nl oeloe~&rSUil o~enge ~en ieln Necterlard rellen Qaan 11/ busS«l
169 relSOJur RAl ~I
cese Yla A.mslerda'T1
,"er5Chll~
CS
VandaaT 1111'1 111
om 00
rrogelllkTl4lOen
RAl 111!)@1
111'1
De snelste 'feIbndmg von-n Oe AmSt,,*,,8@I'I~JI'I 1~l'IPhlan' !fT 51 ~ leosOlIUl Il minuten ull~Iapha~e sla11Of1RAl ~
~n gebrUik OItmaJ~1 WOftMI1 .ill'I1rill'l" 'In"
ca JO
fI1II'I,j1Bfl, "'s'ilDha~e
l5 'I'1lnuten o.'englll'-S liJn \t,oens de :r&lsdvuf ca
lJIl
ChurC1'.llilanl
t>eI.1ngnl~1I pu!)Oó!Io.s~l!nloan
slelhngen~bmeel(je ~~rllQOaa'
11@,sduur
EU1opdpl!lln: 8f111al"'lllll'l 2S IIltslJphilltli
Trem ,lCMlQdngbl1ler@r
oe
NS steicns
Ptr auto
Oe RAilS
gelegen diln de ;tul0$1lP'''1I9 A ·10 l.l,Q Op "el kaarTj6 liJn oe tleanCY'Ik$le pal\eerplaal~" 10 oe bvu" van eet RAl gebou~ aa~en ~IPeI'\S<;'c:E' t,~loonsre rçen '/f!!WIJlen Oe ordnte oorcen P RAl 00. naar anóere parkeE''PM'sen lM!~sen
ij
nalI'
Vandaar lYen~n
-_._._._._._-_.--_._-------_._.~ SNELTRAM
M
r.1
breid. Verder zijn door de snelle ontwikkelingen op het gebied van digitale verwerking van schermbeelden (frame grabbing) nieuwe mogelijkheden voor de verwerking van data danwel beelden gevonden. en frame-grabbcr in de vorm van een PC-insteek kaart kan bijvoorbeeld van vier verschillende kamera's informatie ontvangen. De frame-grabber digitaliseert de beelden en kan deze direkt vergelijken met een opgeslagen beeld. Zo is de kont role bij een produktieproces met een hoge snelheid mogelijk. Verminkte of beschadigde komponenten vallen dan direkt op. Ook kan men grijstinten van een zwart/wit-kamera vertalen naar kleuren, bijvoorbeeld een thertnografische opname. Hierdoor is de dissipatie in een schakeling en de gevolgen daarvan voor de temperatuur van deze schakeling optisch en intelligent te meten.
Zo bereikt u de RAl
o.t $laIlO"
A
51 VIA AMSTEl
NAAR CS
9'''''5
00 RAl
55
/'
}'t+
ElECTRON!'
-
CS '91 STANDNR. E.379
ELECTRON!'CS
SNELLE OPAMPS De nieuwe CLC406 biedt de meest efficiënte oplossing voor video systemen of aansturing/buffering van data converters. 160 MHz bandbreedte (2Vpp)' 50 mW vermogen (± 5V).
'91 STANDNR. W.202
VAN PATCHPANEL TOT SCHAKELKAST Hel standaardprogramma
·: •
•••••••••••••••
vormt
voor tolloze industrieën een belangrijk onderdeel van hun produktie. Voor cl uw electronico maakt Hieselaar een perfekte behuizing.
••••••••••••••• ••••••••••••
............... ••••••••••••••• •
HSL 19'~produkten
:
-
Van pctcbpcoel tot schakel . kast; de mogelijkheden zijn praktisch onbegrensd. Specioolopdrochten aangepast aan specifieke eisen worden feilloos uitgevoerd. Hieseloor stoot gorani voor
kwaliteit, perfekt maatwerk, de beste materialen, een messcherpe prijsstelling en afgesproken levertijd!
I
- --, '" '~ I
I
I
TEKELEC
Broeikweg 23 • Postbus 117 • 2870 AC SCHOONHOVEN Telefoon 01823·4788 • Telefax 01823·2860
AIRTRONIC
Hieselaar
Industneweg BA - Postbus63 - 2700 AB Zoetermeer Telefoon079-310100 Fax079-417504
ELECTRON!'cS
METAALWAREN FABRIEK EN POEDERSPUITERIJ BV
'91
STANDNR. E.369
LOGICAL DEVICES, INC.
Nu aan de slag met PLD's! CUPL
- High-I - Truth-
ALLPRO
LOGICAL DEVICES heeft voor elke toepasslnq de juiste programmer: ALLPRO Programmeert elk denkbaar IC, nu en later. PROMPRO Universele EPROMprogram mer voor vele typen. PALPRO Programmer voor UPLI PLOs. SHOOTER Low-cost programmer alleen voor EPROMs. HUSKY Low-cost gang/set-programmer voor EPROM, EEPROM, MICRO en PLO. GANGPRO Familie van produktieprogram mers voor vele typen en combinaties. ERASERS Verschillende typen, ook voor grote aantallen. Complete UPUPLD ontwikkelomgeving:
-Bool -State -Option - Uitgebr - Koppeli -Voor
I·
MS-
AX ~J.H lD~Mr 56
CUPL Compiler voor User Programmabie Logic (PLOs). TESTPLA Automatische testvector generator voor PLOs. PL-PARTITION Optimaliseert ontwerpen met meer dan 'één PLO.
Tel. 030-202924 - Fax 030-210106 Dorpsstraat 74 3732 HK De Bilt
elektuur ELECTRONfCS
'91
4·91
STANDNR. Z.125
gO-serie MULTIMETERS
Een serie robuuste, kwalitatief niet te overtreffen m uIti meters in "shockproof", spatwaterd ichte ergonomische behuizing. Verkoopprijs incl. B.T.W. Model Hf!. 91 169,-93 199,-93T 199,-96 239,-98 269,-Tas 10,--
• Safety Class 11 IEC 348/UL 1244 design • Gepatenteerde meet penhouder maakt metingen met beide handen mogelijk • Auto Power Of! • Groot LCD en bargraph display
Verkoopadressen:
Alkm .. ,: Elekhon Alm.to:E.ocp1oo.. EIKtrOllIÇ _.foof1: v." Have E.. k1ronl~. A.m.t ... O' ...; ..... k;onoIEI~'ronlÇ. 20D0/H...:hl EIIUIMhC&,JRoI., Am"I,dlm .\p9Idoorn: nt\ e..1lft EIe1(tronl 1'111_: A.d>o p..., 8efOIlfl CI9Zoom: Rt." dl JonG ~JIt: Rueo ElKlra.'Hobby Elecuon«:. ~h.rt~>obev" B<.cI, o.m; HEC Oen a-h: Mul.,.,. elekl,Of1'C. Oen Haai: R.doo W•• ,.rv.ldI'ShJuI en B.u'" Oen~: HQbtJr RIIm. o.,,~j ...:V.,. SchOOf flek"oni •• OoIC.I EO.: ê"I.""'" EI-Kuon'u Elndhov.n: T.Iee EI.... non' •• E_": C,.t.e.ndo EnMll'Ieck: lIan ",.l.~ Et.kt,onoc.c.n!rum 0."-: Boe .. ,," EIK"0<1'''' ao..: 0. W,n•• 1 Gronlngen; Rao Okwt>o"I/TIIK EI.""'o",-.;.;T''''''OOII\ Har6erwllll: T T Eleet,o/'IIC1l Hee .... lede: Riten E\e~t,onl~1 ~en_; R.d'O Ao.m. He..-le .. · o. FWgenbooQ ",-,.. Jon ... Elek"on,ke Hof": ......m EI.ç1,on'e. l .. uwe.óen: H.t EI.~UOf'l'e:.hu'l Bouwm.n ,..~; Kolr E-.c1.on,c. u .... : Aadr(J~" •• L,•• e M... ',k"'; 0. Aaog.nboOO M...gl'~": Eo •••• elect.or"u Mldóelburg: Nllm~: Aadoo 1rtthl'loC'" NIIY.fdel: R.d;OI/o On: EI.~t!on d· O.. lm.. ,., elek1.onika Roermond: Popu'''' R.oo.end ... l: ....n TriJp fllk1,cml .. RotJe.dem: 0 I L flelo;l,on"a!Rad,o Abl Sm..d; 0. R.~nboog T•• neuurr: Ek.ut , .'.eommun,,;.,. nlburg: Pi.t ~nn.IIR'M .lKt,onle:.lkk: 8.ouw.' \}1r.etlt: "-,,.n E"k'.onl~ ..:R.dioC."',,,,,,, UI,.ent '1"''''''.-IEI: '1111<: ' EI.~tlont~. '1.. M'nde..': V.n Hove Elelctfon,ke '1.nlo: 6 EI.kt,on.k .. rv.n Renl elekl.l)t'Oik. VII.... "9*"': l .... n' w .. n: ti lBo EI.ktoon,ee EI : Ort....: EI.ctroni" ....... 1'1.111; R~Qn 2 .......... ,: Eleel,onre Z n ... Zoet., ...... ,; T.I.e: eleir1,onlk. ZI,rlpr..n: Hobb.,. e,",",on,u M.nd.,. ZwollI. hH,., EI.~I,on,kl\lT6~ KOj'lp.1
",.cM:
e""'1'M'"
Ro'"
Pu,"", ...
la.,.·
"ElOIE ..... ,,: OoI!(ItI
Antwet.,..,.:
"'rtOr'liM.ndol. A.diolR.to EI.~l!on.k. &"9IiJ': EI.kl,o 8000 .,. .....-..1: C.",~.m Oe p ... n.: 0 A... m.n E,«t,on,c. Oench,moncHr: N'ml'Tll9"" ele~uolhDP DIl11ft: eleet,onrc;. $hop ,...bltt 0.""': Be. EII\:I'Qn'ellO.,. Elektron, .. OIf
Beneluxweg 37 4904 SJ Oosterhout Tel.: 01620 - 81600
ELECTRONfCS
'91 STANDNR. Z.10S
1...... 1•••••• P-:-:::-::o -:-:::~I P I • • • • • ·1
.·_·_·.·_·_·_1
2-::1
0 22
CadSlar 6 IS een zeer geavanceerd CAE/CAo systeem voor een welhaasï alledaagse prilS. Alle lasen van hel EoA proces. van CAO en CAE oplossingen 101en mei de labricage- en testlase komen nu binnen uw PC bereik, CadSlar 6 biedt nog belere Schemanes en PCB layuut 18clillellen plus zeer geavanceerde aUlOrouling. Vanal f 4,500.-, Voor ontwerpars van high power of high Irequency cucuus IS CadSlar 6 dè oplossrng. Bovendien beval CadSlar 6 een oprnarkeluk aantal uuerlaces naar third pany CAM en sunulane sohwsre alsmede Racal-Redac VIsuia sohwsre. CadSlar 6 zal elke elekuoruca omwerper ovenuigen. Vraag snel een demo-pakket aan (I 25,- verzendkosrenl bil Raeal-Redac, de groolsle leveraneer van PCB/CAO systemen Ier wereld!
,--------------IDEMO
-,
PAKKETI
I Graag on!Vang Ik zo snel mogehik her CadSrar 6 nemo-pakket I Naarn I
I 8edlilf
RACAL-REDAC ~
The Electronics Group
Hacal-Bedac BV Gebouw Hsaat, Feilenoord 45.5612 AA Eindhoven Tel, 040, 447780, fax 040 448300.
I M/V
I I
I
I funelre
I
I Adres
I
I Pustcode/Ptaars I Tel no L
I el I ..J
Sruul deze bon In een ongehankeerde envelop naar Hacal-Bedac BV, Markeung Afdefmg. AOiwoordnummer 10550. 5600 WB Emdhoven. Nedeliand,
57
ELECTRO,yfCS '91 STANDNR. E.306
ELECTRO,yfCS '91 STANDNR. E.4576
@NEUTRIK
A 1 AUDIO TEST
Alcom: altijd actueel in electronische componenten Elk nieuw component betekent in de wereld van geavanceerde electronica een schat aan nieuwe mogelijkheden. Alcom Electronics stelt al meer dan 10 jaar prioriteit aan het wereldwijd volgen van snel wisselende innovaties. Daarbij genieten wij het vertrouwen van gerenommeerde fabrikanten en leveranciers, waaronder Toshiba, Linear Technology, Dalias, Lattice en Eurodip. Deze geweldige "feedback" op het gebied van componentenkennis stelt ons in staat snel en adequaat in te spelen op specifieke wensen en ~ problemen vanuit de markt.
l:~ .t ~v:
~~l' ELECTRO~~S A
o r '"
M
5
S 0 ... G
J 1
TER v ~
I J 0
A G
'91
DAM 1
6
-It
... P
I
t
.--_1
r:J Ale"IH electtonics bv Essebaan 1, Postbus 358, 2900 AJ Capelle aan den klssel, Telefoon 010 - 451 9533, Fax 010 - 458 64 82
58
s SERVICE SYSTEM
TT 402A AUDIO EN TRANSMISSIE TEST SET
AUDIOGRAPH
3300
U bent op zoek naar meetapparatuur? Informeer dan eens bij PAC.Want, als u een meetprobleem heeft, dan zoekt u, samen met de mensen van PAC,naar een passende oplossing. NEUTRIK meetapparatuur biedt vaak de oplossing. Een meter met bedieningsgemak voor uw budget. Zwitserse precisie is betaalbaar bij:
elektuur 4-91
ElECTRONl'CS
'91
~TANDNR_ Z.121
DLfna1ek:
Direkt rit lIOOtJ3IId leWIrlJaar bij: ALKMMR Electron ALMERE lèllMrsum AMERS· FOORT van H!Ne AMSTELVEEN van Dijken AMSTERDAM Rotor. Heck~ lèllMrsum APELDOORN van Essen, Oisplilj ARNHEM Hupra, Oisplilj BREDA Electra, JacDbs, Radiobeurs DELFT Goris OEN BOSCH Ben , Dijk, Mulders OEN HMG Stuut en Bruin, Meek It DEN HELDER Hobby Rama DEVENTER van Schoor DORDRECHT RadiObeurs EDE Eyfander EINDHOVEN '.otJgelzang,Display, lèlec ENSCHEDE Display, van Aistede GOES Elektroni/ta Winkel GRONINGEN tee: O/taphone HMRLEM Display HARDEIWIJK TT Electr HEEMSTEDE Riton HEERLEN '.otJgelzang,Regenboog HENGELO Hobby Electe HILVERSUM Gooiland HOOGEVEEN Deltronics HOORN Jonker KATWIJK EilCk LEEUWARDEN Broeksma LEIDEN Kok, Oe Groot MAASTRICHT '.otJgelzang, Regenboog, Grootaers NMLDWIJK f'rJNerchip NIJMEGEN Technica OSS Ben v. Dijk ROERMOND ?opular Electe ROTTERDAM Elect Specialisten. OCs. Elra, Boogerd, DIL SCHIEDAM v.d. Bend SITTARD Regenboog SPIJKENISSE Elekte 109 TILBURG Riho, Kennis UDEN Ben v. Dijk UTRECHT Display, Cenlrum, i<.lrsen VARSSEVELD Visscher VEENENDML v'm H!Ne VENLOBaur VLMRDINGEN va. Bend WEERTHB Elekte WOERDEN Elektrokontakt ZAANDAM Othec ZOETERMEER Telec ZWOLLE Display, Cebra, BELGIË Depreeuw 034,808541,
KOPLOPER
De Dynatek 8000 serie is een duidelijke stap voorwaarts in de prijs/kwaliteit verhouding van de huidige generatie oscilloscopen, De up to date technologie resulteert in prachtige specificaties en hoge 60 MHz betrouwbaarheid, Tal van zaken zijn standaard zoals de instelbare variabele hold-off - voor het perfect triggeren van complexe blokgolfsignalen " schaalverlichting en 2 originele Elditest omschakelbare pro bes Tevens wordt een uitgebreide Nederlandstalige gebruiksaanwijzing bijgeleverd, De Dynatek 8040 (40 MHz) is uitgerust met een sweep·delay terwijl de Dynatek 8060 (60 MHz) over een volledige dubbele tijdbasis beschikt, Met Dynatek heeft u voor jaren een betrouwbare meet-partner. Bovendien heeft u op elke Dynatek oscilloscoop een garantie van 3 jaar. Vraag nu de folder aan op tel: 040-415547 of vul de bon in, Stuur mij informatie over o Dynatek oscilloscopen Firma: _
8020 f 1179,- excl. BTW, incl. 2 probes 11/1:10; 8040 f 1856,- excl. BTW, incl. 2 probes 1:1/1:10; 8060 f 2445,- excl. BTW, incl. 2 probes 1:1/110,
T.a,v,:
_
Adres: ·'(Inll~.r,.çla.l" ::11 ':628 DB 11rd11'~P.f1 t~1 31Iö\4Ü41'>.'I-!l lf-~Ia.1 (J.1{141'fh'i
een bundeling van specialismen
_
Postcodel~laats Telefoon:
_ _
Sturen zonder postzegel aan: Vogels RV, Antwoordnummer 150, 5600 WC Eindhoven
59
elektuur 4-91
ELEK~
Plattegrond & deelnemerslijst
A ]]
T
M -
2"
-
25
R -]~
DAM APRIL
rai
\ E:RBINDI:-JGSIlAL
•
r-,.--'-"""T-.--.....,.---t
®
,-l
r:Lï~OI'AIIt\1.
Deek'lemer
Adru
3M Nederland B V A EM I Nederland B IJ A K 8 tecbmma B,V Abonne B V ,IIc.al AUIlI!ma ACf Nederl.and B V ACS BV êerowave B V Ahlend Ind\Jslllal B.V. Alm$ OplrOllIl:$ Air Perts Int. B. V Alcom uecuoocs 8 V AlpIlalion Prof Components AmkOI leetdrlJk B,V AMP Holland B V Ampheno Benelu~ S V Ampl ma tlV Am/Oh BV ANAU B,V.
Industrle'A'eg HaarSltaal
lamn1enschansweg Schutsseeat Doorna~kel$weg BlnühOfstlaan G~I~aml'\lf!-g Holweg NueAellsewég f.l<,lnnerostraat Ka ~O~tnweg Esse B.aan vd Mandelel.aan VOllastraat Aletveldenweg Peopel~iWle Vossenbrlnkwe-g Hogewevselaan Lvcnstraat
60
24 l8 134a
23 26 36 9 I
167 30 12 I
40 11
32 2. I
227 44
'od.
POS1
PLalits
Stand
lJtnd
Deelnemer
Adru
2382 NW 4201 JC 2321 JX
Zoeterwcuce
E345
GOJlchem lelden Liesbout
E428 '.'.'208 W211
ArcobelInn. Cenuum 8 V asee BlOwn Bo~en R.V Aver.a BV
Endroven
0501
Nl Nl Nl Nl Hl Nl Nl Nl Nl
'VI
Grle~enweg Marlen Mfle~we9 De Reit VI1eg\'eld Ypenburg Or, " Doorneweg
Bald loreneurbouw B V Basen Ned!.'rl
Houtstrnt Spnv!!ld Hambakenweler.ng A G Be ISlml Boerhaavela611 Dam Eng!'! Meerpaal Zandsteen Marchandweg Amsléld~ms-eSlraalweg Robert Bosctsnesse Mlen! HBusdenseb
S7J] ZG 56.12 MP 2516 BE B1{l1 XH 3274 BK 5667 KP' B 1950
240llK 290SU 3062 MB 6116AJ 5222 AR 3992 AI( 7491 OA 1382 Jl 3047 AJ
Den H~il9 Echt H~inf!nClOrd Geleroe KraalneM Alphen ad Rlln Çapal e $0 IJ$$I!I Betteedam
E483 E.346 W244 E461 Z114
E4 i'S E306
Ede
ZI30 E381
Den Bosch Houten Delden Weesp Ronercam
E367 E357 E446 W209
E325
s
Nl Nl N Nl Nl
"'
Nl
"'
Nl
AVIO-DII:!pel1
B.V
Baas Eecuorncs B V
Allkssuaalweg
Post-
'od.
Pléll~ls
25
5342 PX
5
3068 AV 4891 RV
0"
5 B
" I
64 10 2 B I
•17 3' 5 200 I
52
228.9 AC 5753 PM 3281 LW 5107 NB 4815 HT 5213DC 7903 AD 3.8013AK OK-3660 4904 SK 2132 MZ 3171 MP 1411 AW 03200 2564 KE 5061 Ps.
ROllerdam Rijsbergen Rljswilk Deurne Num~nsdol~ Oorogen
êeoa Oen Bosch Hoogevetn HarderWIjk Stentuse Oostefhoul Hoolddorp
Barneveld Naarden Hlldeshelm Den Haag Oisterwijk
Sl~d
Land
E413
Nl Nl Ne Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl
051' E317 E~6J
(462 Z158 E374 E373a E312 E356
E403 E373b E419 E353 E37B
E328
OK Nl Nl Nl Nl
E4&5
FRO
E338
Nl Nl
E337
elektuur
Deeln.mer
Adru
êevc B V Bumd,!, Nederland N V
GrOlenOOfCl hsebaan Gebouw Hoge Bergen Overhu/Tilaan Brulslen~ngel Oe Filet! Audonk PO
Buff Beown Int B V eER
BV
CP Clare im Cadenee Des gn Svsrens B V, C.lpt! BV Caoable B V Catena M coeec B,V cscer Electrcrucs C to Benelux B V C t~Pflnt BV COlmex teen Trading Compcontrol 8 V Cerntest InSI 8 V Consumer Mlcloc,rcuU ltd Oalcon Dunaert B V Danlelson Nederland BV Oalaloglc N V Oe Numplaal N. V Oe BWle'ld Bectrcnce B V Oell1 üecucoce B V. Densltran lIefIelUI B V üeoe 9 V Oukun Opleidingen Olie RoedelSlthn Ond B V Oracon 8 V DlJraeell Nederland 8 V EfMC BV EAO Figroen 8, IJ, El cconcecs B.V Elco Benelux 8 V. üecnc Ren! Eurcpe B V Hectroorce Poldel5 Ele_lronl_a 2000 B V Elp/oma EleClionlea Elspee B V Enqel$ g V Esmeller Euro Eleclrr)nlC Ren! 8 V êcrotecnon B.V Ev« E ecuonca
s.v
fCI Flatl>tld Muil Plint GTN GEC Alsthnm üeveke Hecnoocs 8 V Grace N V Gunneman B V
HCM
,
1
Habla Cable B V Hehn 8 v Handel5mll van Deldef1 HBndelsmll, ISOole(lIa Hons Brockstoot GmbH Hor~ln9 Elekironik 8 V Hes AutomBtloo 8 V HeS Teehno-Svstems B V Helmlcn C KOWleier GmbH HeraeuS 6 V Hestel EJectronru 8 V Heynen 8 V Hl Tech E ectron e Com B V Hleselur B V HII ucec Hofstad Vakpers B.V Holland Eleklronlca Hydraudyne Pr.eumallek 8 V Hymec 8 V 11 M Producl>on 8 V Idemax Imphy Benelux 8V Inducom Systems B.V Intormallon OISp Tech B V Ing buro OI\Jnen & v Dalen Inlechmll B V Interav B V InlErrcom f"rodukt e IntelcomOOilenlS 8 V Intefkontaktlnt BV InllonlCS Barneveld B V Irt Mult!ComponenlS In Canon BerlelUl Je Th. Mallus N V J 5 T Nederland N V Jacs I(oopman 8 V Jobarco I(.rdex NI a.V K.pp & Zonen Delft 8 V K1usmg Electron,es B V Kiees EltCtrorriCS B V K,uwer Ted TIJ!! B V Kotne & Co 8 V Koning en Hallman Kre,slef Import B V KAP Power Source landman TKh Agentllfen leu ...eco 8 V LIsmar Engmeeung 8 V lumberg NI 8 V Magl!ta Malcnus a.v Malcnus 11V Man~.& Mans Malcenl InStrume01en Marcotec B V
Plenetanbaen
'ileuwe Haven Mon Parsrr Vissersrhk Haltllad MeldOOfn~aae Par~sllaal Boven l!Ikerweg Jell,ngnausslraat Benelu.weg lagedijk (ilmer!lngh Onnesweg Rembrandtlaan Helftheuv~IPlIssage Valkweg Halepaa ChrySllnlef1strBDt 'i1~nd81 TurisrekerW&at Ekkersr JI Corkstraal Hoqelandseweg Rel'lbrandllaan Bossuut Essebeen Ed SonS1fUI RIJnklMle l(oopmanssllaat Donauweg N jvernelossuaat 2e Industr eW8g CUlleS1flat Hesven Rekvelden Voorofscheweg DovenetelsIraai KIeier Stresse Mon P1al$lr Kabelweg Oe Sieiget Cathostrasse De lang~amo Gr v Ptlnsterelweg Stet!ndalersuaal lelyslfilal loou5trle ....eg Hl!Iklngenstraal PTomenlMle Bredew~ler Bankwllfkersuaat Or Nolens~an Nleuwveenseweg DoroSSlfaal JU>llSde 8eersuaal Raadhu·$Iaan Valkenhulletlaan Elildstraal Vissetmgweg lageweg St&enbakkerswes Traa~ Raamorug Energ eweq Cnroomslfaat 1(1)1 Bourg5traat O~erllsselhaven Oude Baan Molenvhet Stephen!óOnstraal Barwoulswaardf!f Me'eu1lusweg Bene ulweg Bouw!r,! G&dempJe gracht KlokkenbeIgweg Enefgll!w&g J Mael5uljckerstr N euwe Donk Induslrreweg AmbachlSlrllBt Bovenkamp Jan wd Helldenst' f'oslbus Fok:keJSlraal FO~~l!Islraat Simon Stevlnweg v 11mb Slirumin Snipweg
.... 4 1 106 9 40 380 3
,
14
32 56 13 3 55
12 I
19046
40 1 2 23.
•ad
22 25 31 22 21
43 46 18. 22 1 8d 46
'2 55 232 39 60 240 51
7 2111
22 1 10 7
, 11 13 15
6 15 25 120 99. 55 3 7 I
11
se 2 6 9 12 20 I. 107b
21
" 54
27 16 53 40 2. 2' 191 3032
12 28 105~
20
2" 2 13. I 3T 70 6 I
I 257 6 61 4 2 7678
30 511 511 15 4 3
Po..
PlaatS
Slind
llnd
Dttlnlmer
3341 LT 2908 U
E4573 0503 f305 E474
"'"'
Malsuslilla A.utomallon MuCOfTl Nederland N V IJaktrQnIJ(
Sa~ennahweg
4104 RH
H I Ambacht Capelle ad IJuI Sth phol-Oos\ Aoosendaa
Nl
MenthOl' Graphlc5 B V
3100
Tongere1l
8
MlcrOIfDnica
5232 Af 3791 PV 4824 AJ 2612 PA 4762 AP' 6942 AL 7602 PO 8051 ZW 5600 AD 2382 NV CM8 :HO 7418 A.T 3812 PM 3606 AK 7772 BC 4879 AK 4301 NO 4825 AV 3992 AE 6828 JC 1185 XA 5048 AZ 4904 $J 15448C 3316 GL 3123 8J 5224 AP 1118 ZH 4825 AV 1031 Hl 3972 KC 1431 GO 5691 MR 3047 AC 6S4S AB 3723 BJ 6101 NW 2908 LJ 4004 Jt 1382 GT 2288 BC 1043 AJ B 2260 8051 CM 6716 AR 4824 AD 5503 '.JZ 2771 MA 3053 JO 02300 4879 AM 1014 BA 1351 AA 04300 3961 MA 3731 HA 6591 EG 3601 BV 2871 JE 3086 8C 2711 AR 2715 CA 3077 MB 6136 GL 2421 LA J732 HK 5048 AH 5341 GL 6466 NO 5151 AE 1112 AT 9251 JW 7553 EJ 3971 GH 5531 AG 3771 NA 2718 RR 8-1140 3433 PH 4825 BL 3961 MV 2723 RN 3449 HE 2624 SC
Herl0genOO$ch Achterveld Breda Delft Ze..'enbergen Ze"'enaar Almelo Arnhem hnohoven Zoeterwoude Wilnam Deventer AmelsfoOfl Maarssen Haraenberg Ellen leur Zierikzee Breda Houlen Arnhem Amstel\'een TI burg Oosterhout Zaaooljk DOI'dreeh1 81tnoven Oen Bosch Schlph~ Zuid Breds Amsterdam Or ebergen Aa smeer
D21 Z103
MarsstJlll Wigel'lkitde Meentt10f DommelstrUI Zd HolslrUI Westerhoutpark Ulre(htstweg Bedfllfsweg WntersWlt~Sewe9 Parlevin~er Ou vendllk Dfl!ftlestJut Daalakkersweg Europa aan Posuxnf tnnsbruckweg Jan ReDelsltaal
1117lt
4904 SJ 1185.xx 741\ GX 110\ AK 2627 AP 2593 ZJ 4879 AC 2712 LA 2861 EX 1391 LA 2665 Ja 4100AA 3125 BD 3125 BO 6827 8S 5037 SK 1118AA
$
S"
Rotterdam "Iilmegen B·tho ...en Echt Capelle ad usser
T.1 weesc RIlSWIJk Amsterdam \Ve$WIO Hatteet
Ed. ,""," Veldhoven Boskoop Roneujam Kie Krcnsheçen Enen leur Af'lsterdam Almer/! Ha~en Essen 11 Wilk bil Deurstede Oe Bilt ~nntp Maarssen Schoonhoven Rotterdam Zoetl!lmeer Zoetermeer ROllerdam Sittard Nieuwkoop De 8, t lilbuIg Oss Kerkrade Drunen Diemen Bergum Hengelo Drieberqen Bladel Barne~eld Zoetermefl1 Blussel Nleuwege,n
'".'"
Wllk. Dil Duurstede Zoetermeer Woerden Delft Oosrelhoul Amsterdam DE-venter Amsterdam ZO Geilt Oen Haag Etlen leur Zoetermeer Bergambacht Abcoude Blelswilk. Culemborg Schiedam Schiedam A.rnhem Tilburg Sc:h phol-ZUId
"'
Nl 2161 Nl E307 Nl E425 Nl Nl E364 E451 Nl E424 Nl E336 Nl 2115 Nl W206 Nl UK E395 E372 Nl E448 Nl \\'204 Nl 0517 Nl E327 Nl W240 Nl 2134 Nl E318 Nl 1.'1'217 Nl E3i6 Nl E421 Nl E519 Nl E360 Nl 1.'1'239 Nl [426 Nl E362 Nl Nl E384 W215 Nl 1118 Nl W201 Nl E324 Nl 0540 Ne U73 W234 [478 Nl E330 Nl 0504 E449 Nl EJ43 Nl Nl fl96 ZI19 Nl W236 9 Z149 Nl E482a Nl W235 Nl E427 Nl E4n Nt W227 Nl E485 fAG W248 E349 E4S8 E4~1 fAG E481 W230 E354
"'"'
"
"
""'
"
E332 W202 W249 Z159 E420 E4D6 E416 E411
E369 U75 ZI37 Z156 W216 W207 E334 [454 Z154 W223 E471
0500
mo 0502 W225 El52 1'.'226 \\']46 1'.'229 Z125 W238 004
D82 2113 E326 E417 \\'233 1'1'203
E400 E301 2153 21640 Z164a Z132 W213 0515
"' "'" "'
""'
"'" " "'
" Nl
"' Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl
"
8
Nl Nt Nl Nl NI Nl Nl
"
Nl Nt Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl
Adres
av
MICflOUon 111V Mo e. ~elul BV MonacOt "lederland Mu~der Hardenberg g, V N.V. KEMA Nat Instruments NI B,V Nedap N V NewpOfI üecucncs 6 V Ney .....ays Elecnoorcs N,V Nijkerk Elekuonlka B V Nolte Emi B,V Norhol NI DAK HOlland Tr8(jlng Omn tron es Omron Electronles B \' öptecb Y 0.1 P C rechnolog~ N V PI C ~ederland PJ Fetes v P&T E ecnon es Int 8V PAC Pandun Nedetland Pep Moa Computm Ptlll es Ncvanorncs P>Ir\tnburg Software B V PME teeuweroen Pneuuoncs N V Polvchromal B \' POSt ElectronlC$ Power Teenmes B. V. Power Slorage B V Pcweebcx 8enelul B V Prune Cernouter B,V Profrech Svstems Ptcmesc Prcpel: 8 V Protron c HoOlo Ilueme Telecom 8V Racll Redae B V Ritdlsll Nedel an4 6 V Rad kor E ecuomes 8 V Rlchsld HllschMilnn NI 8 V RIIU SlofT Cenlef B V Rodelee E eenomes 8 V Rohde & Senwan NI 8 V Romu B V Rood Ttslhouse im BV Boter, pvba actec I:wba Betere Ho ieoe B V ROIOI AmSleldam 6 V S E 8 Sounau SoP A BV Screentee B V Semi üce Imernatlonal Sl!I'llCon 8 V Sensor Data 8 V Silectron 8 V ë
Smec Elecuowcs B \' seens Nederland 8 V Suchl ng C M E 5'hilcens B V
TCC TME hs'ngBV lasseron 8 \' Teeh Hande SI'lII Seher & Co lechne_ 8 V lec:hnl Meube' B V Techn Ical Tools B V Tehages B V Tekelec AlrIIonrc 8 V Teleru Nederland B V Tele~ DlstrlbutOfS B V Texlm E eelronles B V TNO'TPO Trans/er EOS BV Twentst Electr Groolhand UnlS Data B V v Reilssen ElektrOon·u 8 V V E V ele~tr tech ondw Van del Heyden N V Van Vliet komponenten 8 V V.n Houl 6 V Vanga EUloOl! 9 V Ve!)a ElecllcnlCS Veg8te
111Iversherdweg Lall\$lean
Bellsuaet Berkenhoekstrlll Kenaupar~ Sche~enlngSf ....eg Relblln Parmen1>erweg EIkenburg aan Avenue PaU jn aan Pos1bus &n:lel~weg HlfllngerSl!aalweg Luchthavenlaan Maf\er~oog Enl!f9 estl881 Bosschendllt A, Hofmanweg Sos$Chenollk RllnlBlhe lon nekerbrug51faal A~enue au Pent Perc Hallenweg Atoomweg Eglantierbaan Peteneere Hogebr'oker ....eg De Stel9fr Pampuslaan Sportlaan Tak.kebllsll!l PerkInsbaan Remmerden BrugstrBBt Donk Oon' ft Halss"aat K nkerslfaal
ëssecaan 8edsweg Strllkv'ertel Helhheuvl!lw~ PleIterweg Conradkad~ Adm Helf"c~weg Industrp~weg S1een51rnt HoogstrUt Handelsweg Industr ewog KOnijnenberg V,(I1
29 2 60 9 10 18 47
2 I. 310 1 7 13 1 1 2 30 31 13 4 23 8 9 15
2 3 11. 34 80002 26 111 .10 8 36 193
"193
8 78 26 15 21 59 45 4b
131 170 10 2 I
5 2 55 55 3 61 7 I 10 121 33 61 11 311 705 16 39 83 31 24 2. 35 16 6264
4 8. 88b 31
,
1 16 32 3. 73 65 4955
40
,. 95
16 116 35 21 51 2 39 7 17 93 17
Poll-
....
PI•• u
51..,d
Llnd
5683 CJ
Be..
3833 AM 3542 AW 2132 HA
lNsden Ut/echt Hoolddrop HooIen Kortenhoef Vt>dhoverl Malden Haarlem Arnhem Alphen .td Rlln Grl)fnlo Amstelveen Nuenen Amsterdam E.ndhoven UtrKnt Emmen Rotterdam Amstl!1<1am Barneveld Ol V Waver Hurlel"l Den Haag Cloel e ad Ussel Elndnoven ROSfflI'en &usset Eindhoven Vught Leeuwaroen Vilvoorde Arkmaar Naarden OudenbOo$Ch Haarlem Oudenbosch De Me",n Enschede Vlncennes C&dex
E458 \\'222
Nl Nl Nl
3992 II 1241 CP 5503 NC 6581 JCX 20\2 Jl 6812 AA 2404 CB 7141 DE 1 ZA 5672 AD IOB3 HK 5641 JA 3526 KS 7827 NO 3047 AG 1069 CB 3771 AH 8286\ 2011 MP 2517KS 2908 lP 5657 EH S2486J 8-1020 5600 JB 5261 NE 8914 AZ 6-1800 1822 BK 1411 AT 4731 00 2031 BH 4731 00 3454 PV 7547 AJ 94683 5683 CT 1627 LE 2908 tv 5612 AA 3871 KN 1351 AM 1382 JS 5683 CS 481781. 3439 NO 3911 TZ 8181 VH B-2360 B 2360 3443 TA 1053 DE 2908 LJ 7611 KA 7332 BH 1521 NJ 5674 TE 4921 KR 6372 CK 5503 HP 4811 IW 7521 PA 3641 RA 3454PJ 5224 AS 382\ SB 2517 B"J 2901 A8 1521 NE 5107 NE 3003 OA 2421 LP 2712 LR 4825 BE 2722 NG 7482 JA 2628 CK 7521 PK 7511 GW 9351 PA 2627 AT
-se
3862 PS 6-1000 2118 RN 5628 08 5349 8E 5405 AC B 1070 5674 TE B 9890 1101 EB 3606 AS 4817 8l 01150 4903 AE 5628 DB .tg41 VI(
RHI9
10 217 1 21
4·91
3011 5705 3705 1383
XM AE lP MZ
61
Be..
Hoorn Capelle ecüsse! Eindhoven Hoevelaken Almere-Haven Weesp
Be..
Breda Nleu ....enge'ln Rhen~n
aeeoe 01Jd Turnhout Oud l urnhOOI WOerOefl Amsterdam Capelle ad Ijssel ABdorp Aoeldoorn Wormelveer Nuenefl Made landgr8lf Veld~oven Breda Enschede M,dlKhl De Meern Den Bosch AmersfOOrt Den Haag Capelle ad IJsse WOfmerveer Dongen RClterdam NieuwkooP 2oetelme@f Breda Zoetermee' H8Hksbergen Delft Enschede Enschllde lee~ Del!t 'illkerk Bruue! Zoetef1'\l!~r Eindhoven
0 .. Uden &USSf Nuenen Ga...ere Amstefdam ZO Murssen Breda Baeknang OOSlt>I'houl ElndhO~l!Il R8amsdonk:~et>l' Susser ROllerdam Helmond Zelsl Weesp
E351 2101 E322 E469 WZ45 E399 W221 E405
E323 E344 W219 E455 E470 E401 W252 ZI65 [480 El31
0501
"'
Nl Nl
"' Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl
"' Nl Nl Nl
E456 E377 E329 E365 E457b
8
E380
en
E476 E422 E339 E453 EJ03 W243 0505 W220 E410 Z111 E464 1:404 U15 E370
Nt Nl Nl
Nl Nl Nl Nl E490 Nl 2120 B E412 Nl Z151 Nl E423 Nl 1.'1'247 Nl Z112 Nl Z139 Nl 1116 Nl ZI31 Nl 1116 Nl 1102 NI Z110 Nl f E315 Z150 Nl Z155 Nl W237 Nl Nl 1108 E366 Nl 0514 Nl W212 Nl E408 Nl E459 Nl
0506 E402 E463 E397
mo
E409 w231 2124 E341 W205 E383 E466 E379 0512 E371 OIjIO E414 Z14a E359
Do
8 Nl Nl Nl Nl Nl Nl
" "
Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl
[417 E447
8
E419 W214 E333 U87 E493 0518 W250 E314 061 E335 E452 ZI21 E450 E358 E355
Nl Nl Nl
E401 W241
E309
Nl
8 Nl
8 Nl Nl Nl Nl Nl Nl Nl UK Nl Nl Nl Nl
elektuur 4-91
ELECTRONI ICS '91
STANDNR. E.459
ELECTRON'iCS'91
ERBEGELEIDE ~LFGELEIDERS :'~'.:
STANDNR. W.201
«SEKONIC!> TEKENT VOOR ZEER SCHERPE PRIJZEN! Het Sekonic programma High Speed Plotters IS van hoge kwaliteit en zeer aantrekkelijk qeprijsd. Vraag om informatie tel. 03438-18724 (Ned.) 02-5692934 (Belglum)
,, ,,, ,,, ,,, ,,, ,
Rcdelro heeh een ~i!gebalan!eer~e voorrood lineoire en dlgltole holfgelelders in huis von topmerken els: • Notionol Semkonductor • Motoroio • Xilinx • ABB-IXYS • General Instrument • Supertex • lorol • U koopt ze 'zo van de plank öf met begeleiding door onze appli!atiespeciolisten. En ook fysiek krijgen onze holfgeleiders de begeleiding die hen toekomt.
62
o Q
ELPROMA electronica n:I~;~~eflwe\l155 142
N
3972 J
Ihe NethellO)nd~
1750 SChtPd~_~llbte~1
BeI~lum
elektuur 4·91
Een selektie uit het vele nieuws
Noviteitenoverzicht Electronics '91
deze transformatoren als verhuis- en als scheidingstransformator te gebruiken.
.:;$
II
...ó!::...~v .' c
ELECTRONl'~~ '91
Zoals bij iedere grote beurs het geval is, hebben de exposanten van Electronics '91 hun best gedaan om het nieuwste van het nieuwste in de vitrines te krijgen. De ene keer is dat een echte innovatie, de andere keer een kleine verbetering van een bestaand produkt. In dit overzicht staat een gedeelte van de nieuwtjes die de vele fabrikanten vooraf hebben aangemeld. Uit de stapels persberichten hebben wij van een aantal fabrikanten de meest in het oog springende noviteiten in dit over zicht opgenomen. De enige manier om een kompleet overzicht te krijgen van alle innovaties die de elektronica-branche van vandaag bezighouden en die daarbij ook nog aansluiten op de persoonlijke interesse is natuurlijk een bezoek aan de beurs.
Op de stand van Acal Auriema men ruime aandacht aan de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van halfgelcidertechnologie bij de Japanse chip-bakker EC. Speciaal de serie "COM 78K6 valt hierbij op door de kombinatie van pure reken kracht en flexibiliteit. De processor bevat 16 registcrbanken en kan alle bewerkingen met deze banken uitvoeren. Hierdoor wordt een aanzienlij ke besparing bij het rekenwerk bereikt. (0 501) geeft
Alcom electronics (E 306) leven van de Amerikaanse chipfabrikant Crystal Semiconductor een tweetal digitale audiotransmitters die geschikt zijn voor de AES/EBU-standaarden
ten behoeven van professionele digitale audio en de S/PDIFstandaarden voor konsumenten-elektronica. Dc seriële audio-ingang is dubbel gebufferd en ondersteunt datastrukturen van digitale siandaardproccssoren, -D/A·conveners en -I'S-consumeraudio-cont rollers.
Verder bevat het programma de serie niet-vluchtige geheugens in credit-card-formaat van Dallas Semiconductor. De behuizing van deze geheugens is uniek door de speciale 5-polige kon nek tor die samen met AMP ontwikkeld is. De konnektor kan meer dan 50.000 keer probleemloos gebruikt worden en heeft een vooruitgeschoven massa-kontakt. Hierdoor wordt de elektronica in de kaan beter beveiligd tegen statische ladingen die bij het maken van vcrbindingen de elektronica zouden kunnen beschadigen. Amplimo (E 357) timmert al ja. ren aan de weg met zijn grote assortiment ringkerntransforrnatoren. De range omvatte tot nu toe 170 typen met vermogens van 15 t/rn 1000 VA. Het omvangrij kc leveringsprograrnma is verder uitgebreid met een aantal typen die een vermogen van 2000 VA kunnen leveren. Deze transformatoren hebben zowel aan de primaire als aan de sekundaire zijde twee wikkelingen van 110 V. Door deze kombinatie kunnen de transfermatoren werken met een netspanning van 110 of 220 V. Dankzij deze konstruktie zijn
ELEK~
AMST 2]
Verder levert Amplimo sinds kort twee afvlakkondensatoren (2x8000 "F/63 V) c1ie gekombineerd zijn in één behuizing. Bovenop de kondensatorbehuizing zitten voldoende aansluitklemmen om daarop een bruggelijkrichter met diskrete komponenten op te bouwen. Hierdoor kan een voeding zeer kompakt opgebouwd worden. Coimex tech trading (E 336) houdt zich bezig met de import en verkoop van elektronische komponenten. Veel aandacht schenkt men aan het assortiment EM I/EMC/ESD-produkten, een produktgroep die door de ontwikkelingen in de elektronica-branche sterk in de belangstelling staat. Coimex heeft het produktenprogramma van Elvl-test in huis, een assortiment voor het uitvoeren van EMC- en ESD-metingen. Van Holaday Industries toont men op de beurs systemen voor veldsterkte-metingen, waarbij de meetresultaten worden weergegeven op het beeldscherm van de Pc. Men hoopt ten tijde van de beurs de beschikking te hebben over de nieuwe EFS-5, een meter die in staat is veldsterkten te meten van elektromagnetische velden met frekwenties die mogen liggen tussen 10 kHz en 40 GHz.
Dijkshoorn & Baker (0 482) heeft op verzoek van verschil-
•
ROAM 2 4
1 5
-
1 6
• P " I l
.-_1
lende service-monteurs een nieuwe SMD-soldeer/desoldeerunit onder de merknaam Portasol op de markt gebracht. Doordat het SMD-soldeersysteem gebruik maakt van gewoon aanstekergas kan het soldeersysteem ook op plaatsen gebruik worden waar geen stopkontakt aanwezig is. De set bevat naast een hete-Iuchtkanon ook een fijne pincet en een speciale soldeerpunt van I mm. Hiermee kunnen de kleine SMD·komponenten in een elektronisch systeem vervangen worden zonder schade te veroorzaken. Diode (E 318) introduceert de van Hewlcu-Packard afkomstige HBCK-215, keywandbarcode-pen. Met deze pen is het mogelijk de barcode direkt, zonder toevoeging van extra hard- en software, in een PC in te lezen. De pen wordt op een eenvoudige wijze, met behulp van een meegeleverde T-steker, tussen het toetsenbord en de PC geschakeld. Verder toont men een backupsysteem met behulp van de Digital Audio Tape (DAT), dat een kapaciteit heeft van 2 gigabyte. Het systeem kan in drie afmetingen (portable, in 5,25"- en in 3,5" -formaat) geleverd worden. De DAT-recorders zijn uitgerust met een SCSI-imerface en kunnen daardoor eenvoudig op verschillende computer-families worden aangesloten.
cao Figroen (W 239) presenteert op de beurs haar nieuwe serie printschakelaars uit de serie 96. Het bijzondere van deze serie is dat de lenskap bij deze
63
elektuur
4·91
schakelaars fungeert als funktieschakelaar van de schakelknop. De schakelaar kan namelijk zowel een puls- als een stapschakelaar zijn. Het voordeel van deze konsrrukue is dat tijdens de montage op de print geen fouten meer gemaakt kunnen worden doordat schakelaars verwisseld worden. Pas als het lensje op de schakelaar wordt gezet, legt men de funktie VaSL De lenskap kan in verschillende vormen, maten en kleuren geleverd worden. Er zijn ook versies mei een gat in de kap waardoor een LED kan uitsteken.
Tirnoma. Timonta bindt mei deze serie de strijd aan met verschillende low-cost-produkten zonder hierbij afbreuk te willen doen aan haar belangrij kste stelregel: kwaliteit. De FGSserie netentree-filters is geschikt voor klasse-I-toepassingen en de FGX-serie is bestemd voor toepassingen met zeer hoge kwaliteitseisen, bijvoorbeeld in de relekommunikatie.
Ook Klaasing Electronles (Z 125) is present met een aantal noviteiten. Veel aandacht heeft men voor de DC-DC-converters van het merk Interpoi nt , een van de eerste fabrikanten die TD 833 eompliant conveners produceert. Met de kennis die men bij Interpoint in huis heeft, richt men zich nu op de luchten ruimtevaartmarkt, echte kwaliteitsprodukten dus. De nieuwe HR150- (uitgangsvermogen 15 watt) en HR3OOserie (uitgangsvermogen 30 watt) vormt een familie DCDC-omzetters in een hermetisch gesloten metalen behuizing, die wordt gekenmerkt door een breed ingangsbereik, een hoog rendement en een grote vermogensdichtheid.
testen van deze komponenten is vaak een probleem gebleken.
Verder toont Klaasing een nieuwe serie netontstoringskomponemen van het Zwitserse merk
64
Landman Technische Agenturen (W 233) heeft al jaren oplaadbare batterijen, oplaadapparaten en netadapters in zijn leveringsprograrnma. Het
DAC's. Daarnaast levert men ook optische en magnetische lezers van DOM Hopt & Schuier en van akku-fabrikant Varta hel hele assortiment bauery-packs. Als extra service aan de klant kunnen deze packs ook op k lantcnspeci fi kat ie geleverd worden. Distributeur Microtronica (E 322) toont op haar stand de nieuwste produkten van onder andere SGS-Thomson, CMD en Tl-lomson CSE ST (SGSThomson) is de grootste Europese leverancier van halfgeleiders en is via akkwisities en autonome groei flink aan het expanderen. Inmiddels zijn namelijk ook al de produkten van Mostek en INMOS in hel produkt-assortiment van ST opgenomen. Daarmee is ST inmiddels opgeklommen tot de twaalfde plaats op de wereldranglijst van halfgeleiderfabrikamen.
Radiall (E 366) laat op zijn stand zien dat de ontwikkelingen van de glasvezeltechnologie stormachtig zijn. Zo tOOnt men de race-konnektor die speciaal ontwikkeld is voor singlemode-glasvezel-net werken. De konnektor, die een verlies van slechts 0,25 dB in de signaalweg veroorzaakt, is voorgedragen om een Europese standaard te worden. Dankzij het ergonomische ontwerp is de montage eenvoudig en door de gebruiker uil te voeren,
Daarom heeft men nu een elektronische gelijkstroombelasting op de markt gebracht die gebruikt kan worden om de komponenten op hun kapaciteit te testen. De elektronische belastingen, die onderdeel zijn van de Uniwart-serie, kunnen afhankelijk van het type een maximaal vermogen van 100 of 500 W dissiperen. Ze zijn naar keuze instelbaar als een belastingswccrstand of als een belastende stroombron. Malchus (Z 164) levert al jaren de komponenten van Philips, NEC, Siemens en Sarnsung. Dit assortiment omval niet alleen de halfgeleiderprodukten van deze fabrikanten maar ook de noodzakelij ke ent wik kelsysiemen . ieuw in het leveringsprogramma zijn de produkten van Analog Devices, zoals de video-
ELEK~ .§'
.r...... ~
~~ ~'f''f'
;/
ELECTRONl'é~ '91 A
M
21
-
-
2S
DAM 26
APRil
ra.
to toont een sub-D-konnektor die naast een tiental gewone elektrische verbindingen ook een drietal koaxiale verbindingen maakt. Hierdoor kunnen HF-verbindingen (tot ca. I GHz) met een sub-Dkonneklor gemaakt worden. De karakteristieke impedantie van deze HF-verbindingen is naar keuze 50 of 75 Q.
CCD-kamera's met een resolutie van 604 x 576 punten zij n te vinden op de stand van Rodelco (E 459). De kamera's zijn afkomstig van HCS Vision Technology en zijn zeer geschikt voor toepassingen waar een hoge resolutie een vereiste is. Door de lichtgewicht-behuizing en de kompakte opzet zal de montage doorgaans geen problemen opleveren. De systemen worden met name toegepast in meetsystemen, voor beeldbewerking, ten behoeve van robotica, voor observatie en natuurlij k in industriële besturingen.
., t
Verder toont Radiall dat de bekende sub-D-konnektorcn ook ingezet kunnen worden om gelijktijdig meerdere verbindingen van verschillende typen tot stand te brengen. Bijgaande fo-
T 1'4
~~,
-
• f
Verder toont men de kornplctc kollektie mini-DI -konnektoren (serie 18) van Arnphenol. Deze 4- t/m 9-polige konnektoren worden steeds vaker toegepast in nieuwe generaties PC's en de nieuwe randapparaten hiervoor. De konnektoren zijn ook te gebruiken in de medische sektor, de instrumentatieen de foto-branche, vandaar dat de vraag naar deze konnektoren snel toeneemt.
elektuur 4-91
verschijning in de stand is de dunste lithium-batterij ter wereld. De batterij die een dikte van 0,5 mm heeft en een kapaciteit van 36 mAh bezit is afkomstig van de Japanse fabrikant Toshiba.
Semicon (E 464) zal op de beurs Electronies '91 veel aandacht schenken aan de programmeerbare logica van Cypress. Deze programmeerbare kom ponenten worden steeds belangrijker en zijn dankzij de steeds krachtigere software, zoals de ViewLogic-familie, eenvoudig te ontwerpen. Volledig nieuw is de familie logische komponenten van PulsLogic uit de Verenigde Staten. Deze serie van FPGA-schakclingcn vervangt maximaal 8000 logische funkties en heeft als bijkomend voordeel dat zij opnieuw geprogrammeerd kan worden. Daardoor hoeven de komponenten bij een update van de "software" niet weggegooid te worden. De maximale klokfrekwentie waarbij deze arrays gebruikt kunnen worden, is nu nog 40 MHz, maar dat zal binnenkort maximaal 60 MHz zijn.
[
Tasscron (W 231) introduceert een nieuwe serie elektrolytinklinatiesensoren van het merk peeiron. De sensoren vallen op door hun groot meetbereik van 1200 en de geringe nietlineariteit van 0,5"10. De maximale resolutie van deze sensoren bedraagt 10 hoeksekonden. Verder kan men met trots meiden dat het Tasserenprogramma nu zover uitgebreid is dat een kompleet programma hoekrneet-, registratie-en stuurapparatuur geleverd kan worden.
ELEK~
clipmontage van fabrikant AAVID. De zogenaamde cool-clips zorgen cr voor dat halfgeleiders met uiteenlopende typen behuizing, zoals TO-220, TO-2IB,
Tekelec Airtronies (E 379) heeft een nieuwe serie DC/DCornzeuers van het Franse merk Gisco in haar programma opgenomen. De ornzeuers hebben
een
uitgangsvermogen
1 walt en zijn ontworpen
van
voor
toepassingen in foto-multiplieren elektron-multiplier-buizen. Afhankelijk van het ingangsnivo leveren ze DC-uitgangsspanningen tussen 150 en 1000 V. De MG 12-1090-serie heeft een behuizing van slechts 61x38x21 mm. De schakelfrekwentie bedraagt 20 kHz en ze zijn bruikbaar bij een omgevingstemperatuur van 0 tot 40°C. Er is een beveiliging voor een ingangsspanning met verkeerde polariteit aanwezig. Vekano Electronics (E493) toont met enige trots dat men een aantal nieuwe produktlijnen aan het brede assortiment dat mcn reeds in huis had, heeft toegevoegd. Nieuwe produkten in het assortiment zijn afkomstig van Pendar custorn keyboards, Ncwport cornponents, Greenwich instruments en Clarosrat Inc. Een opmerkelijke
Vogels Industrial (Z 121) laat het publiek kennis maken met een serie Mcga UVbelichtingsunits. Speciaal bij het vervaardigen van prototypen van gedrukte bedradingen kunnen deze UV-belichtingsunits van essentieel belang zijn. Elke unit is voorzien van een elektronische timer met druktoetsbediening. Een LED en een zoemer geven aan dat de ingestelde belichtingstijd verstreken is. Een schakelaar zorgt er voor dat de UV-belichting automatisch- dooft als de deksel wordt opgetild.
TO-247, SOT 86 etc., eenvoudig tegen een koelprofiel gemonteerd kunnen worden. Hierbij worden de montageen demontage-kosten tot een minimum teruggebracht.
..
,-
.. ",,.!'" '-...... ~ I
Een uniek meetinstrument, zo kunnen we de nieuwe digitale multimeter annex oscilloskoop van Leader beslist noemen. Op een kompakt LC-display toont deze meter alle meetresultaten. Omdat in het apparaat de funkties van een digitale multimeter, een 2-kanaals geheugenoscilloskoop met een bandbreedte van 10 M Hz, een datalogger en 10gic analyser gekombineerd zijn, is het apparaat een perfekt hulpmiddel voor de mobiele service-monteur. Een losse geheugenkaart maakt het mogelijk de resultaten van 50 metingen te bewaren. De Nederlandse onderneming Walleclro (0 541) toont op haar stand een uitgebreide serie koelprofielen met enkele of dubbele
~-
,
••..,.....,.::r-r
:\'~':_
Cl
Weld-Equip Sales (E 407) heeft de nieuwe 1000DV-SMT op haar stand staan. Dit instrument kan gebruikt worden voor het uiterst nauwkeurig doseren van de oldeerpasta en -lijrn. Het apparaat gebruikt een vakuürnpotlood voor het betrouwbaar verplaatsen en verlijmen van SMD-komponenten. Twee gekornbineerde. maar onafhankelijk van elkaar werkende voetschakelaars regelen het doseerstartsignaal en het vakuüm voor het opnamepotlood. Verder toont men nog een aantal andere produktontwikkelingen op het gebied van bout- en stiftlassen. solderen en doseren, mikro-lassen en bonden, plus nog de nodige meet- en regelapparatuur. (EA-950)
65
elektuur
4·91 ElECTRO,..,{CS
'91 STANDNR.
E.425
CAD /CAE programma's voor de PC
Rl
10k
R2
ISPiet
10k
I.TRAJrroI I.PROBr
OrCADEr
1'"
Nieuwe releases van alle OrCAD pakketten: Versie
.•.--._--. BB~ ~;:"".:~.~::. [I. ~ c;,:,
~~
• ESP: grafische gebruikers interface
:.j:,~:
Optimale koppeling tussen de verschillende OrCAD Programma's
~§
....... -- lB-'"' ' ' ~~8B ~
IV
.OrCADjSDT
;.--
IV
De standaard voor het tekenen van schema's Bibliotheken met meer dan 20.000 symbolen
.: ::'.. ,.,~';:.. ··2::~·· "'::::" .~~:.::., .:~'~"."
.OrCADjPCB
~~~
IV
Krachtig print-layout programma met auto-placer en auto-router
.OrCADjVST
IV
Snelle digitale simulator
• OrCAD jPLD IV
Software voor het programmeren en testen van PLD's Toepasbaar voor bijna elk type PLD
.OrCADjMOD
IV
Voor het creëren van simulatie van PLD's voor OrCAD/VST
modellen
PSpice Analoge, Digitale en Mixed-Mode Simulatie • P'Spice ~
.... .... '.-
• Probe
'-'
Grafische post-processor
• Parts
PSpice parameter
bepaling
• Monte Carlo Analyse Statistische
analyse
• Analog Behavioral Modeling Simulatie op blokschema niveau in tijd- en Laplace-domein
• Digitale en mixed-mode simulatie • Bibliotheken met standaard PSpiç!!:
js
ook be scbik b .... r voor de M~cinto.h,
ElECTRO~CS AM -_. DIN
.é'A'TÊ'f~J'A ......................... . -
_
componenten SUN, DEC en VAX
'91
TERDAM
S D 11 G
2
J
11 RIJ
DAG
1 6
APR
I l
ral
stand E425, Europahal
CATEN A Microelectronics Gespecialiseerd
in het ontwerpen
BV van analoge AS/Cs
Poortweg 4, 2612 PA Delft telefoon: Een software
pakket
66
verkopen
kan bijna elke distributeur.
015-627689
Voor service en support
telefax: 015-623116 moet
U bij de beste zijn: CATENA
elektuur 4-91
PC-hardware Assemblage. modlfikatle en onderhoud Het rouwen van een PC is niet uitsluitend aan specialisten voorbehouden. De schrijvers bouwen beroepsmatig professionele PC's en laten in dit boek zien hoc dat gedaan wordt. Behandeld worden de XT. de AT en de '386. Tegenwoordig zijn de diverse onderdelen zoals moederborden. netvoedingen. insteekkaarten en dergelijke betrekkelijk goedkoop vcrkrijgbaar en gemakkelijk 101 een werkende PC te assembleren. Er hoeft zelfs vrijwel niet gesoldeerd re worden. Ook kOI1l! de inbouw van harde schijven. floppy-disk drives en anderen uitbreidingen ter sprake, De schrijvers behandelen systematisch alle stappen van planning tot ingchruiknarne. aan de hand van konkrete voorbeelden. Dankzij talloze tips en aanwijzingen is sukses vrijwel verzekerd en kan de Ieler zelf een pervoonliik» Pcrsonal Computer samenstellen. voor eigen gebruik of tscrnicommcrciccl. Wie al een PC he/il kan dit bock gebruiken als handboek voor het lokaliseren van fouten, onderhoud en ruodifikatics. 252 pagina's f 42.50/8r" 850 ISUN 90·5381003 X Formaat: 23.5 x 17 cm
Computer en printer accessoire boek groeislof voor de computer De meeste home- en pcrsonal computers hebben zo hun beperkingen, vooral als het gaat om dl! imerakticvc eigenschappen. Via primitieve klopsignalen op het keyboard kunnen wc iets aan een computer duidelijk maken. Het antwoord van de computer aan Je huitenwereld beperkt zich meestal tot lichtsignalen op een beeldscherm of elektrische signalen waarvan een printer iets leesbaars kan maken. De mogelijkheden van Je printer
zijn vaak ook voor uitbreiding
vatbaar.
Kun je een computer of printer uitbreiden zonder ingrijpende wijzigingen aan het apparaat zelf? Zoals de: ontwerpen in dit bock laten zien, is hel antwoord positief. Via een aantal acccsoircs wordt de computer heel wat veel/Ijdiger, Signaaltranspon via het ticlunet. het ontvangen en weergeven van facsimile weerkaarten en RlTY, beswring van stappenmororen en diaprojektoren.
in- en uitvoer van analoge signalen: hel blijkt
pagina's 2S0 f 44.50IBr". ISnN 90-70160·89-7 Formaat: 2J.5 x 17 cm BESTELLEN:
allemaal mogelijk.
890
voor Nederlimd:
reChlslreeki;i bil Elektuur door hel bedfag over te maken op glronummOl 124.11.00 r.nv Elektuur bv Beek !Ll. of door de bestelkaart ectnenn het blad 111te vullen en op Ie sturen Verzendkosten f 5.00 voor Balgië: Ktuwer Technische Boeken W.K B. Santvoonbeektaen 21 23, 2100 Deurne· Antwerpen. tel.: 03 36004 1431t,m (47) Onze boeken liJn OOk verkllJgbaar biJ boekhandel en elektronica specillaizaak
ELECTRON'l'CS '91
STANDNR. E.460
Technologie zoekt Behuizing ...~--------------~--~r---~ ... ge~gn
-
ELMA- VMEbus systeem • 19" frames en tafel kasten • kompleet bedrade systemen • VME-backplanes, disk-drive behuizingen • voedingen, ventilator modulen • bewerkte frontpanelen BON'VoMmeërTnformatle: (zonder porto naar YRE, Antwoordnr.
I
-
bedrijf naam/afd adres
~r~~~:on VAN REIJSEN ELEKTRONIKA B.V.
-
-
--
10.155. 2600 YB DELFT)
~_
Schieweg 73, Postbus SOOS,2600 GA DELFT lel. 015-569216, fax. 015-566501, telex 38126
67
elektuur
4·91
ELECTRONi'CS'91
STANDNR. E.357
AMPLIMO versterker modulen Met deze enorm populaire modulen bouwt u snel versterkers voor hifi-installaties, discotheken, mUSICI,enz. Snel aan te sluiten want er zijn maar 5 pennen, geen afregelpunten, uitstekende geluidskwaliteit, vervorming ca. 0.01 % en ..... de grandioze garantie. Geen Zelfbouwproblemen want al deze modulen zijn gebouwd en getest. Beveiligingsschakeling is ingebouwd. Frekwentiebereik 15-50.000 Hz, ingang 500 mV, de schakeling is volledig beschermd tegen stof, vocht en trillingen door prof. epoxy kunststof, en toch: lage prijzen bij zóveel pluspunten.
+ GARANTIE 1 JAAR
KANT-EN-KLAAR EINDVER· STERKERS
SINUS VERMOG EN in 4 Q in 8 Q
PRIJS incl. BTW
VOEDING incl. ringkerntrafo voor 1 versterker voor 2 versterkers
HY30
20W
15W
f
59,-
PSU 21 f
89.-
PSU 21 f
89.-
HY60
40W
30W
f
69,-
PSU 41 f
98,-
PSU 41 f
98.-
2x30W
f
HY6060
2x40W
HY124
60W
129,-
PSU 41 f
98.-
40W
f 139,-
PSU 41 f
98,-
60W
f 139,-
PSU 42 f 127.-
PSU 51 f 137.-
90W
f 189,-
PSU 51 f 137.-
PSU 71 f 159,-
120W
f 189,-
PSU 54 f 137,-
PSU 72 f 159,-
140W
f 298.-
PSU 73 f 159,-
180W
f 298,-
PSU 74 f 159,-
HY128 HY244
120W
HY248 HY364
180W
HY368
PSU 42 f 137.-
MOS128
60 W
60 W
f 230.-
PSU 43 f 127,-
PSU 53 f 137,-
MOS248
120W
120W
f 338.-
PSU 55 f 137,-
PSU 75 f 159,-
MOS364
180W
140W
f 535,-
PSU 75 f 159,-
DE MEEST VERKOCHTE VOOR· VERSTERKER
HAMMONO NAGALM
GITAAR· VOOR· VERSTERKER
•
De beroemde I.L.P.· module-konstruktie. De schakeling en het koellichaarn vormen één sterk en fraai geheel.
Alle voedingen bevatten een ringkerntrafo en een speciale dubbeIe Amplimo elco van 2 x 8000 ~F met steun en 4 dioden.
Zèèr hoge geluidskwaliteit tegen betaalbare prilzen dankzij de ze modules met MO$FETolndlransiSl0ren. VervOl1ningen bijna onmeetbaar klmn. Geluidskwaleeit hoorbaar beter In lriJnsl)arantheid en bij kleine Signalen. Veel IJoordchger dan kooiplere tabnoksversrerkers
KOMPLETE VERSTERKERMODULEN
IN NEDERLAND
Voorversterkermodule HY6 versterkt het signaal van mikrofoon, grammofoon, gitaar, orgel. tuner of bandrecorder tot het niveau van 500 mV dat nodig is voor de eindversterkers. De potmeters voor volume, hoge en lage tonen zijn rechtstreeks aan te sluiten. Het aantal ingangen is onbeperkt uit te breiden met meerdere modules. Men kan zelfs op deze manier een prima mengpaneel bouwen, vraag hiervoor de gratis brochure "MIX", Prijs f 56,- bijbehorende konnektor K6 f 7,Met het originele HAMMOND-nagalmveersysteem versterker.
Aan te sluiten
tussen
pr ak tisoh
en de HY6-module bouwt u snel een goede nagalm-
elke voor-
en eindversterker
want
deze werkt
Op een niveau
van ca. 500 mV. De beroemde HAMMOND-nagalm geeft een prachtige klank bij o.a. zang, orgel. gitaar en spraak. Dit is de beroemdste nagalm van de grootste fabrikant van nagalmveren in U.S,A. Nagalmtijd is netst 4 sec. Prijs Hammond nagalmveersysteem f 90,- voedmq (voor HY61 PSU30 f 55.-. deze is niet nodig bij inbouw in een versterker met dubbele voedingsspanning Met deze kant-en-klare module kan iedereen (zelfs met weinig elektronica-ervaring ~ een zeer moderne gitaarversterker bouwen die enorme mogelijkheden biedt en toch niet duur is! Oe HY83 bevat de komplete gitaarvoorversterker·schakeling bestaande uit een ingangstrap gevolgd door 3 gescheiden verstèrkertrappen: CLEAN CHANNEL voor onvervormde versterking met regelaars low, mid, high, gain. OVERDRIVE biedt veel mogelijkheden van speciale qitaarvervcrminç. REVERS is het naqalrnkanaal. waarbij het beroemde HAMMOND-nagalmveersysteem met 35 cm lange veren (Prijs f 90,-) wordt gebruikt. Een groot voerdeel is dat de 3 kanalen elk apart regelbaar zijn, waardoor men enorm veel klankcombinatiemogelijkheden heeft. Via een konnektor worden alle potmeters, enz. aangesloten Er is geen print nodig. Prijs HY83 f 145.-, Bijbehorende konnektor K66 f 9,50. Bijbehorende zelfklevende frontplaat voor 19 inch kasten van 44 en 88 mm hoog f 22,-.
@L"
-
HY 83 "". ~_
••o,""'
RINGKERNTRAFO'S
Ruim .160 types prachtige ringkerntrafo's uit voorraad leverbaar van 15 t/m 2000 VA. Komplete lij~t op aanvraag gratis verkrijgbaar. VEEL VOORDElEN t.O.V. de oude rechthoekige blikpakket trafo's: gewicht en hoogte zijn de helft, magnetische strooiveld veel kleiner, nullaststroom zeer laag, snel te monteren. Secundair 2 gescheiden wikkelingen, dus serie- en parallel schakelen mogelijk. Speciale voorraad-types: voor voeding van micro-computers, nnqteidinqtrefo's. 100 V hintrato's. voeding- en uitgangstrafo's voor buizenversterkers van 40 W en 100 W.
VERKRIJGBAAR BIJ: OkaphonelTimtronix Groningen. Broeksma Leeuwarden, Blom Sneek. Adema/Oe Jong Heerenveen, Klaver wolveqe. Baas Assen, EHC MicronicsJCrescendo Emmen. Deltronies Hoogeveen, Beute Steenwijk. Fakkert/Cebra/Drsplav Zwolle, Radiovo Nijverdal. Explorer/Ond. Soec. Almelo, Hobby Electr/Ond. Spec. Hengelo, van Alstede/Display Enschede, Paul's Electronica Oldenzaal. Amplimo Delden, van Schoor Deventer, van Essen Apeldoorn. HObby Ëlektr. Doetinchem, vtsscher Varaseveld. Rene Sweers Zevenaar. Display/Radio Piet/Hupre Arnhem, Technica Nijmegen. Mill Wageningen. Evlander Ede, van Hove Veenendaal, Display Utrecht en Haarlem, van Have Amersfoort, Gooiland/H &. G Hilversum. Velt Bussum. Rotor/Aselcom ElectronicsJElectronica 2000 Amsterdam, van Dijken Amstelveen. Kleinhout Haarlem, Riten Heemstede. Radio IJmond Llmutden. Elektron. Centrum Zaanstad wormerveer. oinec Zaandam. Daalmeyer Purmerend. Etcc/Elektron Alkmaar. Jonker Hoorn, Hobby Rama Den Helder, Eijck Katwijk aan Zee. Kok/De Groot leiden. SCS Zoetermeer. Onderdelenspecialist Alphen aan de Rijn. Radio Shack/Oigiprop Gouda, Stuut & Bruin/WesterveldfRuytenbeek Oen Haag, Goris/H.E.Ç. Delft. v.d. Bend Vlaardingen en Schiedam, v. Embden/Radio B.8./DIL Elektr.IDCS Rotterdam. Radiobeurs Dordrecht, ESC Sowell Gorkum, Sjiep Vlissingen, Elektronica Winkel Goes. Rein de Jong Bergen op Zoom. Be-Handv/van Trijp Roosendaal, Cohen Breda, Piet Kennis Tilburg. Bergsoft Heerewaarden, Mulders/Ben van Dijk Den Bosch. Elektron Oss. Rutten Cuyk, Display Elektronica/Wiener Eindhoven. Westerhof Helmond. Elektr. Hobby Shop Venray en Blerick. Baur Venlo, Electronic Equipment Weert. Popular Electr. Roermond. Boessen Geleen, Regenboog Heerlen/Meastricht/Sittard.
~iiiiiijiijiijii,
Alle prijzen zijn INCL.BTW. Alles is in voorraad. Boven f 600.-
AMPLIMO b.v,(v/h I L.PNed. b.v.) Vossenbrinkweg 1 7491DA Delden
geen verzendkosten.
Tevens te bestellen bij AMPLIMO b.v.
Telefoon05407·62024
