trendonderzoek Bedrijfswagenbranche Wat wordt van de medewerker gevraagd in 2015?

trendonderzoek Bedrijfswagenbranche

Wat wordt van de medewerker gevraagd in 2015?

Rapportage Trendonderzoek - bedrijfswagenbranche Wat wordt er van de medewerker in 2015 gevraagd?

In opdracht van OOMT uitgevoerd door: Innovam Datum: 1 november 2010 drs. Jessica Spithoven drs. Mirjam Wesseling drs. Bella Makatini ing. Rafik Ben Saad

1

Rapportage Trendonderzoek 2010 - bedrijfswagenbranche

Samenvattende conclusies

Voor u ligt het trendonderzoek bedrijfswagenbranche 2010-2015. In dit onderzoek wordt een doorkijkje gegeven naar 2015. Welke trends en ontwikkelingen zijn van invloed op het bedrijfswagenbedrijf van 2015 en op de medewerkers die er werken?

Welke trends en ontwikkelingen spelen momenteel een belangrijke rol of gaan op korte termijn een belangrijke rol spelen in de bedrijfswagenbranche?

Een aantal trends en ontwikkelingen speelt een belangrijke rol en/of zal de komende jaren een belangrijke rol spelen in de bedrijfswagenbranche onder invloed van (inter)nationale wet- en regelgeving, overheidsstimulering en sociaal-economische, -culturele en demografische ontwikkelingen. Euro5 en Euro6: aanjagers voor technologische innovaties en ontwikkelingen In de bedrijfswagenbranche zijn vooral de Euronormen leidend als het gaat om innovaties en ontwikkelingen. De Euronormen moeten leiden tot een schonere leefomgeving en een beter milieu en stellen eisen aan de emissie van schadelijke stoffen. Veel technologische ontwikkelingen worden hierdoor in gang gezet: hybride en elektrische bedrijfswagens, gebruik van Adblue systemen, toename van elektronica, automatisering, gebruik van intelligente systemen gebruik van alternatieve brandstoffen Veranderingen in de Europese mededingingswetgeving: Block Exemption Regulation Medio 2010 is deze verordening afgelopen die het mogelijk maakt afspraken te maken tussen importeurs en dealers af. Deze afspraken betreffen verkoop, aftersales en garantiebepalingen. De concurrentie neemt hierdoor toe en bedrijfswagenbedrijven kunnen meer merken gaan servicen. Klantgerichtheid steeds belangrijker Door de veranderende maatschappij, de kritischere klant, de toenemende concurrentie en het onder druk staan van de marges, wordt klantgerichtheid in de bedrijfswagenbranche steeds belangrijker. Grotere onderhoudsintervallen De onderhoudsintervallen blijven groter worden. Dit gebeurt onder invloed van kwaliteitsverbetering van motoren en andere onderdelen, maar ook door minder slijtage door bijvoorbeeld betere smeeroliën.

2


Wat is de impact / invloed van deze ontwikkelingen op de medewerkers?

De Bedrijfsautotechnicus de komende 5 jaar De Bedrijfsautotechnicus krijgt rechtstreeks te maken met de gevolgen van de technologische ontwikkelingen. Hij zal te maken krijgen met het werken met hoge voltages en drukverschillen en met nieuwe brandstoffen en de gevolgen daarvan voor veilig werken. Daarnaast is klantgerichtheid voor hem belangrijk, met name het bewustzijn van de gevolgen voor de klant als hij zijn werk niet goed doet. De Eerste Bedrijfsautotechnicus de komende 5 jaar Klantgericht werken wordt voor de Eerste Bedrijfsautotechnicus steeds belangrijker, onder invloed van de steeds mondigere en kritischere klant en de toenemende concurrentie. Dit doet een toenemend beroep op zijn communicatieve vaardigheden. Hij krijgt daarnaast te maken met de nieuwe technologische ontwikkelingen en de gevolgen daarvan voor onderhoud, reparatie en diagnose. Door de toenemende complexiteit van de systemen en de diagnoses worden competenties als analytisch vermogen en besluitvaardigheid belangrijker. De Technisch Specialist Bedrijfsauto’s de komende 5 jaar De Technisch Specialist Bedrijfsauto’s krijgt te maken met een verregaande automatisering en toename van het aantal complexe systemen. Er wordt meer gevraagd van zijn kennis, creativiteit en abstractievermogen. Daarnaast worden voor hem de softe competenties steeds belangrijker, in de omgang met klanten, chauffeurs, importeurs collega’s en het management. Het gaat dan om klantgerichtheid, commercieel inzicht en communicatieve vaardigheden. De Serviceadviseur de komende 5 jaar De Serviceadviseur krijgt voor de planning zowel als de verkoop steeds meer te maken met internet en internettoepassingen. Hij zal verder vooruit gaan kijken en er wordt een sterker beroep gedaan op zijn besluitvaardigheid als gevolg van de groter wordende service-intervallen. Ook hij krijgt te maken met de kritischere klant en de gevolgen van de toenemende concurrentie. Dit doet een beroep op zijn stressbestendigheid, flexibiliteit, commercieel inzicht en communicatieve vaardigheden. De verkoopverantwoordelijke de komende 5 jaar Voor verkopers blijft het ook de komende jaren van cruciaal belang dat zij goed kunnen netwerken, met mensen kunnen omgaan en hun vragen kunnen vertalen in passende oplossingen én prijzen. In het belang van de klant zorgt hij ervoor dat het gehele verkooptraject in één keer goed gebeurt, om de gunsten van de klant niet te verliezen en een duurzame relatie met de klant op te bouwen of te behouden. Het is van belang dat hij de technische mogelijkheden en (on)mogelijkheden met betrekking tot maatwerk duidelijk op het netvlies heeft. De vestigings-/ bedrijfsmanager de komende 5 jaar Door de toenemende concurrentie en de kansen en de bedreigingen die dit met zich meebrengt, zal ondernemerschap de komende 5 jaar nog belangrijker worden. Om bestaande klanten te behouden en nieuwe binnen te halen, wordt een beroep gedaan op zijn vermogen om relaties op te bouwen en te onderhouden. Daarnaast moet de manager de veranderingen in het bedrijf aansturen. Het gaat dan om het sturen op de ontwikkeling van softe competenties als bijvoorbeeld klantgerichtheid, maar ook om het implementeren van de gevolgen van de technologische ontwikkelingen.

3


Inhoudsopgave

1. Inleiding ............................................................................................................................................... 5 1.1. Leeswijzer .................................................................................................................................... 5 2. Achtergrond van het onderzoek .......................................................................................................... 6 2.1. Doelstelling ................................................................................................................................... 6 2.2. Onderzoeksvragen ....................................................................................................................... 6 3. Cijfers en trends in de bedrijfswagenbrache ....................................................................................... 7 3.1. (Inter)nationale wet- en regelgeving ............................................................................................ 8 3.2. Overheidsstimulering ................................................................................................................. 10 3.3. Sociaal-economische, -culturele en demografische veranderingen .......................................... 10 3.4. Technologische en marktontwikkelingen ................................................................................... 11 4. Impact van trends en ontwikkelingen op de beroepsuitoefening in de bedrijfswagenbranche ......... 16 4.1. Impact op technische functies in de bedrijfswagenbranche in 2015.......................................... 17 4.2. Impact op niet-technische functies in de bedrijfswagenbranche in 2015 .................................. 23 Bijlage 1 – Onderzoeksverantwoording ................................................................................................. 27 Bijlage 2 – Gesprekspartners ................................................................................................................ 28 Bijlage 3 – Bronnen ............................................................................................................................... 29

4


1. Inleiding De techniek om ons heen verandert voortdurend. Dit vraagt van bedrijven en medewerkers dat zij zich blijven ontwikkelen en scholen en hierdoor beter kunnen inspelen op en omgaan met veranderingen. De ontwikkeling van voertuigen werd de afgelopen jaren bijvoorbeeld gekenmerkt door een toename van elektronica. De oorzaken hiervoor zijn divers: rijcomfort, veiligheid, milieuoverwegingen etc. Afbeelding 1 De truck van de toekomst volgens www.europa-vrachtwagens.nl

Door deze en andere ontwikkelingen vinden doorlopend veranderingen plaats in de beroepsuitoefening van medewerkers in de mobiliteitsbranche. OOMT vindt het belangrijk om inzicht te hebben in de ontwikkelingen die de komende jaren impact hebben op de beroepsuitoefening van medewerkers in de bedrijfswagenbranche. Hiermee kan OOMT immers haar beleid voor de komende jaren richting geven. Met andere woorden: Wat wordt er van de medewerker in 2015 gevraagd? Innovam heeft in opdracht van OOMT een trendonderzoek uitgevoerd dat heeft geresulteerd in concrete beschrijvingen van trends en ontwikkelingen in de mobiliteitsbranche. Deze beschrijvingen zijn daarnaast vertaald naar de impact van die ontwikkelingen op de beroepsuitoefening van medewerkers binnen de diverse afdelingen. Dit rapport richt zich specifiek op de bedrijfswagenbranche.

1.1. Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt een korte toelichting gegeven op de doelstelling en de onderzoeksvragen. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 een beeld gegeven van de cijfers en trends in de bedrijfswagenbranche. In hoofdstuk 4 wordt de impact van deze trends en ontwikkelingen op de beroepsuitvoering in de bedrijfswagenbranche toegelicht. De onderzoeksverantwoording, de lijst met gesprekspartners en de lijst met bronnen zijn in de bijlagen weergegeven.

5


2. Achtergrond van het onderzoek

2.1. Doelstelling De doelstelling van het onderzoek is: Inzicht verkrijgen in de belangrijkste ontwikkelingen die de bedrijfswagenbranche tussen nu en 2015 beïnvloeden en de eisen die in 2015 aan het personeel worden gesteld, zodat er een goed beeld ontstaat van de medewerker van de toekomst.

2.2. Onderzoeksvragen Er kunnen voor het onderzoek in de bedrijfswagenbranche twee hoofdvragen geformuleerd worden: 1

Welke trends en ontwikkelingen spelen momenteel een belangrijke rol of gaan op korte termijn een belangrijke rol spelen in de bedrijfswagenbranche?

2

Wat is de impact / invloed van deze ontwikkelingen op de medewerkers? Het gaat hierbij om: de vraag naar technische en niet-technische competenties (of kennis, vaardigheden en houding) van medewerkers? het niveau waarop zij moeten functioneren? de bedrijfssamenstelling?

6


3. Cijfers en trends in de bedrijfswagenbranche

In 2005 is het trendonderzoek 2005-2010 verschenen. Hierin werden voor de bedrijfswagenbranche een aantal trends en ontwikkelingen beschreven. Deze ontwikkelingen werden veelal aangestuurd door nieuwe technologische mogelijkheden, maatschappelijke ontwikkelingen en veranderingen op het gebied van wet- en regelgeving. De hoofdconclusie was dat er sprake was van evolutie, geen revolutie. Inmiddels leven we in 2010. Daarom is het zinnig om de stand op te maken. Wat waren de verwachtingen 5 jaar geleden? Hoe staat het daarmee? Wat is ervan terecht gekomen, welke zaken zijn uitgekomen en welke niet? Wat is er nog in ontwikkeling? Hiermee worden de genoemde trends en ontwikkelingen van 2005 vergeleken met de stand anno 2010 en met hoe deze trends en ontwikkelingen zich doorzetten richting 2015. Uit deskresearch en de interviews blijkt dat technologische en marktontwikkelingen in de bedrijfswagenbranche beïnvloed worden door de volgende ‘drivers’: (Inter)nationale wet- en regelgeving Overheidsstimulering Sociaal-economische, -culturele en demografische ontwikkelingen Deze ‘drivers’ worden in de navolgende alinea’s geschetst, gevolgd door de consequenties hiervan op de technologische en marktontwikkelingen. In het volgende hoofdstuk wordt vervolgens de vertaalslag gemaakt van al deze ontwikkelingen op de impact van de diverse beroepen in het bedrijfswagenbedrijf. Figuur 1 Drivers van technologische en marktontwikkelingen in de bedrijfswagenbranche

Overheidsstimulering

(Inter)nationale

Sociaaleconomische, culturele en demografische ontwikkelingen

wet- en regelgeving: Euro5 en Euro6

Technologische en marktontwikkelingen

Impact op de beroepsuitoefening

7


3.1. (Inter)nationale wet- en regelgeving In de komende periode komt nog sterker de nadruk te liggen op de invloed van Europese wet- en regelgeving, met name de Euronormen (Euro6). Deze euronormen die de emissie van bedrijfswagens schoner moet maken, zijn de belangrijkste aanjagers van nieuwe technologische trends en ontwikkelingen. De bedrijfswagen zal in de toekomst steeds schoner en zuiniger moeten worden. 3.1.1.

Euro5 en Euro6: aanjagers voor innovaties en ontwikkelingen in de bedrijfswagenbranche Er zijn lange termijndoelen om de emissies terug te dringen. De E.U. heeft als doelstelling de CO2uitstoot met 20% te reduceren. Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu coördineert het beleidsprogramma ‘Schoon en Zuinig’, waarbij een van de doelstellingen is: 30% minder uitstoot in 2020 vergeleken met 1990. Het Planbureau voor de Leefomgeving acht de Europese doelstelling wel en de Nederlandse niet haalbaar. In de bedrijfswagenbranche zijn vooral de Euronormen voor emissie leidend als het gaat om innovaties en ontwikkelingen. De Euronormen die moeten leiden tot een schonere leefomgeving en een beter milieu stellen eisen aan de emissie van schadelijke stoffen als natriumoxide NOx, HC (unburnt hydrocarbons), koolstofmonoxide CO en roetdeeltjes. De emissie van bedrijfswagens wordt aan steeds strengere normen onderhevig. Zo moet een bedrijfswagen die aan de Euro6 norm voldoet 98% minder NOx uitstoten in vergelijking met de tijd voor de euronormen (eind jaren ’80). De volgende tabel bevat de emissiewaarden voor de verschillende Euronormen en hun implementatiedata volgens de testcycli ESC (European Stationary Cycle) en ETC (European Transient Cycle). Tabel 1 Emissienormen voor vrachtwagens CO Euro I

HC

NOx

PM

1992, <85 kW 1992, >85 kW 1996.10

4.5

1.1

8.0

0.612

4.5

1.1

8.0

0.36

4.0

1.1

7.0

0.25

Euro III

1998.10 1999.10 2000.10

4.0 1.5 2.1

1.1 0.25 0.66

7.0 2.0 5.0

Euro IV Euro V Euro VI

2005.10 2008.10 2013.01

1.5 1.5 1.5

0.46 0.46 0.13

3.5 2.0 0.4

0.15 0.02 0.10 0.13* 0.02 0.02 0.01

Euro II

Smoke

0.15 0.8 0.5 0.5

Bron: Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid

Om aan deze normen te kunnen voldoen zijn de volgende ontwikkelingen gaande: Hybride bedrijfswagens, voor de middellange afstand Elektrische bedrijfswagens, voor de kortere afstand Gebruik van alternatieve brandstoffen, zoals biogas, aardgas en ppo (puur plantaardige oliën) Toepassing van additieve vloeistoffen, zoals Adblue, die de emissie schoner maken Verdergaande automatisering Vergaand gebruik van complexe elektronica.

8


Na 2010: Euro 6 Op 1 januari 2013 gaat de euro6 norm gelden voor alle nieuwe voertuigen. Voor alle nieuw op de markt te brengen voertuigen geldt de norm al vanaf januari 2012. Ten opzichte van 2005 moet de NOx-uitstoot met 80% worden gereduceerd en de uitstoot van roet met 66% (bron: Renault Trucks). Volgens de Europese commissie is deze norm alleen te halen door toepassing van EGR en uitlaatgasnabehandeling. Achter deze Euronormen ligt een veel bredere, wereldwijde trend, namelijk de bescherming van ons milieu en de leefbaarheid van deze aarde, de ‘eco-trend’. Hierover zijn in Kyoto door de meeste grotere landen afspraken gemaakt. De beperking van uitstoot en de verbetering van de luchtkwaliteit zijn onderdeel van de Kyoto-akkoorden. 3.1.2. Veranderingen in de Europese mededingingswetgeving De Block Exemption Regulation (BER) of Verordening 1400/2002 maakt het mogelijk om afspraken te maken tussen importeurs en dealers van personenauto’s en bedrijfswagens die betrekking hebben op de verkoop, aftersales en de garantiebepalingen. Op 31 mei 2010 liep de Verordening 1400/2002 af. De verkoop van nieuwe personen- en bedrijfsauto’s valt vanaf 1 juni 2013 na een overgangsperiode van 3 jaar onder de nieuwe algemene groepsvrijstelling (Verordening 330/2010). Vanaf 1 juni 2013 kunnen fabrikanten: van hun merkdealers vragen dat zij behalve verkoop ook onderhoud en reparatie uitvoeren; hun merkdealers weer verbieden om nevenvestigingen elders te openen; hun merkdealers voor een periode van maximaal 5 jaar verbieden om andere merken auto’s te verkopen. Na die periode kunnen merkdealers verplicht worden tot maximaal 80% van hun omzet bij het betreffende merk in te kopen en om eventuele andere merken in een aparte showroom te verkopen. Op 1 juni 2010 is de Verordening 416/2010 van kracht geworden die specifiek betrekking heeft op de markt voor onderhoud en reparatie van personen- en bedrijfsauto’s. Dit houdt het volgende in: Geen verplichting voor geautoriseerde werkplaatsen om behalve reparatie en onderhoud ook verkoop van nieuwe auto’s te verrichten; Merkdealers hebben de vrijheid om reserveonderdelen aan merkonafhankelijke autobedrijven te kunnen verkopen; Producenten van auto-onderdelen, garage-equipement en diagnoseapparatuur hebben de vrijheid om hun producten te verkopen aan merkdealers en merkonafhankelijke bedrijven; Onderdelenproducenten hebben de vrijheid om hun merknaam en/of logo te plaatsen op onderdelen die bestemd zijn voor de vrije markt; Fabrikanten moeten de informatie die nodig is om onderhoud en reparatie te kunnen verzorgen, op dezelfde wijze ter beschikking aan merkonafhankelijke bedrijven als dat zij aan hun dealernetwerk doen; Fabrikanten kunnen consumenten niet verplichten om als onderdeel van de garantiebepalingen alle onderhoudswerkzaamheden binnen het dealernetwerk uit te laten voeren (www.raivereniging.nl). Voor de bedrijfswagenbranche heeft dit tot gevolg dat een bedrijfswagenbedrijf meer merken kan gaan onderhouden. Aan de ene kant wordt dat gezien als een bedreiging: klanten die niet snel of goed genoeg geholpen worden, gaan naar de concurrent. De concurrentie neemt toe en de bescherming van merkdealers wordt opgeheven. Aan de andere kant zien bedrijfswagenbedrijven ook kansen: zij kunnen contracten met bedrijfswagens van andere merken in de wacht slepen. Dit vergt dus van de bedrijfswagenbedrijven dat zij nog meer klantgericht werken, goede relaties opbouwen en commerciële kansen zien en deze pakken.

9


3.1.3. (Inter)nationale wet- en regelgeving op het gebied van veiligheid Op het Wereldforum voor de Harmonisering van Voertuigregelgeving zijn de eerste internationale veiligheidsregels voor elektrische en hybride voertuigen vastgelegd. De nieuwe regels bepalen ondermeer dat de bestuurder nooit in aanraking mag komen met de stroomkabels, dat het voertuig immobiel blijft als hij opgeladen wordt en hoe het voertuig aan de bestuurder signaleert of de motor al dan niet aanstaat (www.ipsnews.be). De Arbo-wetgeving stelt de werkgever verantwoordelijk voor het veilig uitvoeren van elektronische werkzaamhedendoor deskundig opgeleid personeel. In de bedrijfswagenbranche spelen het werken met hoog voltage en het werken met drukverschillen een rol.

3.2. Overheidsstimulering De overheidsstimulering richt zich de komende jaren op het subsidiëren van elektrisch vervoer. Er zijn verschillende subsidieregelingen op het gebied van het stimuleren van elektrisch vervoer: Het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie investeert 15 miljoen euro in de technologie van het elektrisch rijden; Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu subsidieert negen innovatieve projecten binnen de proeftuin hybride en elektrisch rijden; Met de subsidieregeling ‘Elektrisch rijden en Slimme decentrale netwerken’ van de provincie Noord-Brabant wordt projectmatig ervaring opgedaan met elektrische voertuigen, met onderdelen of met de benodigde wegvoorzieningen. Een van deze projecten is de elektrische stadsbus in ’sHertogenbosch (www.elektrischrijden.nl). De doelstelling van de Provincie Noord-Brabant is 200.000 elektrische voertuigen in 2020; De subsidieregeling ‘Amsterdam Elektrisch’ is een project van de Gemeente Amsterdam en een aantal partners. De doelstelling van de Gemeente Amsterdam is 10.000 elektrische voertuigen in 2015. Amsterdamse ondernemers kunnen bijvoorbeeld subsidie aanvragen als zij overstappen op elektrische personen-, bestel of vrachtauto’s. Bij de bedrijfswagens bestaat het elektrisch vervoer vooral uit stadstrucks en elektrische bussen. Door de beperkte actieradius en de benodigde accucapaciteit zijn elektrische trucks voor de middellange en lange afstand nog niet heel dichtbij. Ook wordt het een en ander van de overheid verwacht op het gebied van de infrastructuur voor elektrisch vervoer, zoals bijvoorbeeld het aantal laadpunten waar een elektrisch voertuig kan worden opgeladen.

3.3. Sociaal-economische, -culturele en demografische veranderingen 3.3.1. Vergrijzing Volgens het CBS zal de totale Nederlandse bevolking toenemen van 16,5 miljoen in 2009 naar 17 miljoen in 2020, waarbij de Nederlandse bevolking tot 20 jaar afneemt (ontgroening) en die van 65 jaar en ouder zal toenemen (vergrijzing). Ook bij de medewerkers in de bedrijfswagenbranche is de vergrijzing merkbaar. Uit gegevens van MarktMonitor in opdracht van OOMT blijkt dat de gemiddelde leeftijd van medewerkers in de bedrijfswagenbranche is gestegen van 36,0 in 1998 naar 38,1 jaar in 2008. In de kwalitatieve interviews wordt deze vergrijzing herkend. Respondenten vrezen voor het wegvloeien van kennis in de toekomst. Kennis van sommige ambachtelijke technieken, die in het onderwijs niet meer gegeven worden, gaat volgens hen dan verloren.

10


3.3.2. Toenemend belang van klantgerichtheid Bedrijfsauto’s zijn kapitaalgoederen voor transportbedrijven. Er hangt veel van af. Stilstand is verlies. Voor medewerkers van bedrijfswagenbedrijven is het belangrijk dit te beseffen. Klantgericht zijn is essentieel. In de toekomst wordt klantgerichtheid nog belangrijker voor de winstgevendheid en de bedrijfsvoering van een bedrijfswagenbedrijf. Dit komt door de veranderende maatschappij, een meer kritische klant, het onder druk staan van marges door de recessie en de gevolgen daarvan voor de transportsector.

3.4. Technologische en marktontwikkelingen Uit het onderzoek komen volgende technologische trends en ontwikkelingen in de bedrijfswagenbranche naar voren. 3.4.1. Veiligheid en comfort In 2005 werd verwacht dat de systemen voor veiligheid en comfort van bedrijfswagens een geheel zouden gaan vormen. Als voorbeeld werd toen genoemd het doorontwikkelingen van systemen voor cruisecontrol naar systemen voor voertuiggeleiding. Het gaat dan om de overgang van ADA-systemen (Advanced Driver Assistance) naar AVG-systemen (automatische voertuiggeleiding). Systemen voor automatische voertuiggeleiding nemen de taken van een bestuurder geheel of gedeeltelijk over, of ondersteunen die. AVG is een middel om de verkeersprestaties, de verkeersveiligheid en de kwaliteit van het vervoermiddel te verbeteren. Ook in het huidige trendonderzoek beschrijven respondenten de overgang van waarschuwingssystemen naar systemen die taken van de chauffeur overnemen. Een voorbeeld hiervan is de ‘adaptive cruisecontrol’ (ACC). ACC is een cruisecontrol-systeem met verbeterde functionaliteit. Het helpt de bestuurder een veilige afstand tot het voor hem rijdende verkeer te bewaren en waarschuwt de bestuurder als er handmatig moet worden ingegrepen. Het systeem controleert met behulp van een radarsensor of er op dezelfde rijbaan bewegende objecten zijn. ACC past indien nodig de snelheid aan activeert de remmen. De chauffeur hoeft nu niet meer zelf de van tevoren ingestelde snelheid aan te passen, hetgeen voor hem meer rust en minder stress inhoudt. De veiligheid wordt verder vergroot door het gebruik van camera’s in plaats van buitenspiegels. Deze camera’s laten zien wat er in de dode hoek gebeurt. Verder biedt de camera ondersteuning bij manoeuvres en parkeren. Veel van de verbeteringen zijn een combinatie van comfort en veiligheid, met tevens de achterliggende gedachte dat meer comfort voor de chauffeur bijdraagt aan een vergroting van de veiligheid. 3.4.2. Hybride bedrijfswagens en elektrische bedrijfswagens Hybride bedrijfswagens zijn in ontwikkeling. Door de economische crisis is de ontwikkeling vertraagd, maar de plannen blijven er. In 2010 en 2011 komen de eerste hybride bedrijfswagens op de markt. Fabrikanten zijn bezig met de mogelijkheden om ook hybride bedrijfswagens voor de middellange afstand op de markt te brengen. Elektrische bedrijfswagens zijn vanwege hun actieradius het meest geschikt voor de korte afstand en de stad. Zo zijn er elektrische vuilnisauto’s en elektrische bussen. Elektrische bedrijfswagens zullen op de kortere termijn niet voor de langere afstand gebruikt gaan worden vanwege hun relatief beperkte actieradius en de benodigde accucapaciteit.

11


Afbeelding 2 Hybride technologie in bedrijfswagens volgens DAF

3.4.3. Toename van elektronica In 2005 werd voorspeld dat de elektronica in bedrijfswagens verder zou toenemen. Deze trend zet zich de komende jaren verder door. De verdere ontwikkeling van intelligente systemen maakt hier onderdeel vanuit. Boordcomputers maken een verdere ontwikkeling door. Zo kan via boordcomputers een rijstijlanalyse gemaakt worden en geeft een rijstijlassistent adviezen. De navigatiesystemen worden verder verfijnd en ingesteld op een route met een zo laag mogelijk brandstofgebruik. Ook binnen het motormanagement bevinden zich steeds meer toepassingen om de bedrijfswagen zuiniger te laten rijden en de prestatie te optimaliseren. Er is sprake van steeds meer elektronica om allerlei onderdelen in systemen samen te laten werken. Denk bijvoorbeeld aan het brandstofinspuitsysteem en het turbosysteem. Deze ontwikkelingen hebben allemaal tot doel om de bedrijfswagen zo zuinig mogelijk te maken en de bedrijfswagen optimaal te laten presteren gegeven de omstandigheden. De voorspelde verdere toename van communicatie tussen onderdelen in een bedrijfswagen is uitgekomen. Systemen zijn steeds meer geïntegreerd en worden elektronisch en via software aangestuurd. Een voorbeeld is een ‘intelligent’ coolingsysteem, dat de mate van koeling (via koelvloeistoffen) aanpast aan de behoefte. Als een voertuig opstart, moet de motor nog warm worden en is minder koeling nodig dan wanneer een bedrijfswagen een helling oprijdt. 3.4.4. Verdergaande automatisering en gebruik van intelligente systemen De automatisering binnen de bedrijfswagenbranche zet door. Door de scherpe emissienormen worden nieuwe technieken toegepast. Een voorbeeld van de verdergaande automatisering is Power on Demand. Een chauffeur kan op verzoek tijdelijk meer vermogen krijgen. Dit kan op afstand via internet geregeld worden. Maar ook op logistiek gebied zijn ontwikkelingen op het gebied van automatisering gaande. Zo zijn er netwerken in opkomst die samenwerking organiseren (Dinalog). De bedoeling hiervan is dat er 1 grote vrachtwagen naar de retailers gaat om die te bevoorraden, in plaats van bv meerdere vrachtwagens van Unilever en P&G.

12


Vooruitkijkend naar de toekomst voorspellen branche-experts dat de chauffeur het steeds makkelijker gaat krijgen. Zo zouden bedrijfswagens in de toekomst meer gaan rijden op een aparte rijstrook. Op de van Brienenoordbrug in Rotterdam bijvoorbeeld, bevindt zich zo’n afzonderlijke rijstrook. De bedrijfswagens zouden in de toekomst meer in een konvooi gaan rijden. De afzonderlijke bedrijfswagen is dan een ‘treinwagon’. De bedrijfswagens staan via draadloos internet met elkaar in verbinding. Als een bedrijfswagen is aangesloten, hoeft de chauffeur niet veel meer te doen. De voorste bedrijfswagen leidt het konvooi en geeft het tempo aan, de automatische piloot doet de rest. Nu al zijn er systemen in die richting ontwikkeld, zoals de automatische afstandhouder en het systeem dat uit zichzelf een noodstop maakt als er een botsing dreigt. In de toekomst wil een fabrikant als Volvo gebruik gaan maken van handherkenning in de cabine. De instellingen passen zich aan aan de voorkeuren van de chauffeur. Mogelijk wordt ook de contactsleutel vervangen, waardoor de kans op diefstal van een bedrijfswagen verder afneemt. 3.4.5. Verwachte ontwikkeling transportbranche Door de economische recessie zijn de gunstige verwachtingen niet uitgekomen. Door de afnemende vraag naar goederen is de vraag naar transport gedaald. Hoewel er op 1 januari 2009 sprake is van een stijging ten opzichte van 2008, neemt het aantal vrachtauto’s in dat jaar behoorlijk af, tot 71.000 op 1 januari 2010.

Figuur 2 Het vrachtautopark tussen 2005 en 2010, peildatum 1 januari 2010 77000 76000 76000 75000

75000

75000 74000 74000 73000 73000 72000 71000 71000 70000 69000 68000 2005

2006

2007

2008

2009

2010

Bron: RDC in BOVAG-RAI

Het aantal nieuw verkochte vrachtauto’s fluctueert tussen 2005 en 2009. In vergelijking met voorgaande jaren (met uitzondering van 2005) laat deze verkoop een in 2009 duidelijke daling zien.

13


Figuur 3 Het aantal nieuw verkochte vrachtauto’s tussen 2005 en 2009 8000

7373 6788

7000 6000

7156

5627

5590

5000 4000 3000 2000 1000 0 2005

2006

2007

2008

2009

Bron: RDC in BOVAG-RAI

3.4.6. Grotere onderhoudsintervallen De onderhoudsintervallen blijven groter worden. Deze trend zet zich voort, onder invloed van kwaliteitsverbetering van motoren, maar ook door minder slijtage door bijvoorbeeld betere smeeroliën. 3.4.7. Verbreding van dienstverlening: service, kwaliteit en efficiency Service, kwaliteit en efficiency zijn altijd belangrijk geweest en zullen dat ook in de toekomst blijven. De onderhoudsintervallen blijven groeien, dus de klant komt nog minder in het bedrijfswagenbedrijf. Dit betekent dat de accountmanagers zelf naar de klant toe moeten. Ook de monteurs zullen vaker op moeten treden als er bijvoorbeeld een bedrijfswagen langs de weg stilstaat. Plannen en proactief handelen blijven belangrijk. Er worden steeds meer reparatie en onderhoudscontracten afgesloten. Wat bijvoorbeeld meer mogelijk wordt, is het melden van storingen via internet. De werkplaats kan zich dan vast voorbereiden, de reparatie inplannen en eventueel nieuwe onderdelen bestellen. Als de bedrijfswagen dan in de werkplaats is, kunnen de reparaties en het onderhoud zo efficiënt mogelijk afgehandeld worden. Voor de bedrijfswagenbranche geldt nog meer dan voor de personenwagenbranche dat tijd geld is. 3.4.8. Aandrijving van voertuigen Naar aanleiding van de Euronormen werd in vorige trendonderzoek de ontwikkeling van de NOxtechniek voorspeld. Deze techniek, gebaseerd op het inspuiten van Ureum in het uitlaatsysteem, wordt vandaag de dag beschreven als Adblue systemen, genoemd naar de naam van het vloeistofproduct Adblue. Adblue wordt gebruikt om de uitstoot van stikstofoxiden uit de uitlaten van bedrijfswagens te verminderen. Het proces waarin Adblue toegepast wordt, heet selectieve katalytische reductie (SCR). Bedrijfswagens die uitgerust zijn met een SCR systeem, beschikken over een speciale tank voor Adblue, die bij een aantal bezinestations getankt kan worden. Alle Europese bedrijfswagenfabrikanten bieden momenteel met SCR uitgeruste modellen aan. Door de komende Euro6 -emissienorm zal de vraag naar Adblue verder toenemen.

14


Op dit moment staat naast Euro5, ook Euro6 in de belangstelling. Dit is de nieuwste Euronorm die vanaf 2013 van kracht wordt. De regering heeft in een aantal steden zogenaamde milieuzones ingesteld, waarbij bedrijfswagens, die niet voldoen aan de nieuwste Euronormen, niet meer in mogen rijden. Dit moedigt ontwikkeling van schone en zuinige bedrijfswagens verder aan. De in 2005 voorspelde ontwikkeling richting hybride technology is uitgekomen. Voor de korte afstand bestaan er al elektrische bedrijfswagens. In 2010 en 2011 komen de eerste hybride bedrijfswagens op de markt. Fabrikanten zijn bezig met de mogelijkheden om ook hybride bedrijfswagens voor de middellange afstand op de markt te brengen. Wat betreft de alternatieve brandstoffen: biogas, aardgas en biodiesel worden steeds vaker als brandstof gebruikt. Zo heeft Volvo een dieselmotor ontwikkeld die werkt op een combinatie van methaangas en diesel. 3.4.9. Schaalvergroting: multibranding en vervaging van het merken universele kanaal Multibranding is niet een trend die zich sterk heeft doorgezet. Het in stand houden van de processen van verschillende merken naast elkaar en het feit dat medewerkers verplichte trainingen voor verschillende merken zouden moeten gaan volgen, vergt voor een bedrijfswagenbedrijf een dermate investering en kapitaalopbouw dat dat minder aantrekkelijk lijkt te zijn. De intrede van de Block Exemption Regulation biedt zowel kansen als bedreigingen voor de merkdealers. Aan de ene kant kunnen ze vaste klandizie verliezen, aan de andere kant is het mogelijk meer merken te gaan onderhouden en andere onderhoudscontracten binnen te halen. 3.4.10. Ontwikkeling van ecocombi’s Ecocombi’s zijn superlange vrachtwagens van 25,25 meter lang. Ze mogen 60 ton wegen. Verschillende Scandinavische landen, maar ook Nederland en Duitsland hebben de afgelopen jaren proeven genomen met ecocombi’s. Deze zijn dan ook steeds meer op de weg te zien. De wetgeving en de interpretatie blijft echter een belemmering. Door wetgeving over maximale maten en gewichten zouden ecocombi’s bepaalde landsgrenzen binnen Europa niet mogen passeren. Hoewel dat nu wel gebeurt, lobbyen bepaalde partijen (zoals railvervoerders) bij de Europese Commissie om dit niet meer toe te staan. De transportsector is in merendeel voorstander van de ecocombi’s. Zij zien vooral voordelen in de extra capaciteit per rit en de mogelijkheid om via ecocombi’s het te verwachten tekort aan chauffeurs op te vangen. Ook zien zij ecocombi’s als milieuvriendelijk, omdat per voertuigbeweging meer lading wordt meegenomen. Afbeelding 3 Ecocombi’s

15


4. Impact van trends en ontwikkelingen op de beroepsuitoefening in de bedrijfswagenbranche In dit hoofdstuk wordt de impact van de trends en ontwikkelingen uit het vorige hoofdstuk op de beroepsuitoefening in de bedrijfswagenbranche beschreven. Welke consequenties hebben de ontwikkelingen op de organisatie van de werkzaamheden en de vereiste competenties in het bedrijfswagenbedrijf. Hoe zien de werkzaamheden er de komende 5 jaar uit? Het gaat hierbij om zowel de technische als niet-technische functies. Afbeelding 4 De truck van de toekomst volgens www.ttm.nl

Bedrijfswagenbedrijven hebben meestal een receptie, werkplaats, magazijn (tezamen aftersalesafdeling) en een of meerdere personen die verantwoordelijk zijn voor de verkoop. Het bedrijf wordt aangestuurd door het management. In een bedrijfswagenbedrijf komen binnen de genoemde afdelingen diverse functies voor. Afhankelijk van de grootte van een bedrijf zullen deze functies door één of meerdere personen worden vervuld. In kleinere bedrijven kan het zelfs voorkomen dat één persoon meerdere functies vervult (zoals bijvoorbeeld een ondernemer die de rollen van vestigingsmanager, Serviceadviseur, en partsmedewerker oppakt).

16


De functiegroepen/ functies zien er als volgt uit: Figuur 4 Functiegroepen bedrijfswagenbedrijf

Vestigings/ bedrijfsmanager

Aftersalesmanager

Serviceadviseur

Partsmedewerker

Verkoopverantwoordelijke

Werkplaatsmanager

Technisch Specialist

Eerste Bedrijfsautotechnicus

Bedrijfsautotechnicus

Assistent Mobiliteitsbranche

4.1. Impact op technische functies in de bedrijfswagenbranche in 2015 Voor de medewerker in de bedrijfswagenbranche neemt het belang van veilig werken verder toe. Door de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van elektronica en elektrische en hybride voertuigen zal hij te maken krijgen met het werken met hoge voltages. De medewerkers moeten hier apart voor gecertificeerd worden. Daarnaast krijgt de medewerker te maken met drukverschillen in de leidingen. Als hij iets losschroeft, kan hij zomaar te maken krijgen met hoge druk in een leiding en dat kan gevaarlijke situaties opleveren. Veiligheidsbewustzijn is daarom essentieel voor de medewerker. Ook de manager zal er op toe moeten zien dat de veiligheidsvoorschriften nageleefd worden en dat de medewerker over genoeg kennis en vaardigheden beschikt om veilig te kunnen werken. De medewerker in de bedrijfswagenbranche zal zich ook de nodige nieuwe kennis eigen moeten maken. Het gaat dan vooral om kennis op het gebied van elektronica, ICT en intelligente systemen. Daarnaast zal hij moeten beschikken over meer specifieke kennis, bijvoorbeeld van Adblue systemen en Accutechnologie.

17


Voor de medewerker van de toekomst zal de nadruk ook steeds meer komen te liggen op de ‘softe’ competenties. In de bedrijfswagenbranche neemt het belang van klantgerichtheid en flexibiliteit toe. Dit mede doordat er meer merken onderhouden gaan worden. De medewerker zal, ook omdat vanwege de ploegendiensten en de verdere druk op het gebied van efficiency, integer en verantwoordelijk moeten zijn. Hij moet zelfstandig kunnen werken en kwaliteitsbewust en resultaatgericht kunnen zijn. Diagnoses kunnen door de toename van elektronische en intelligente systemen complexer worden. Hoewel de meeste werkzaamheden in de bedrijfswagenbranche op niveau 2 en 3 liggen, moet een medewerker steeds meer kennen en kunnen vanwege de toenemende complexiteit van de systemen. Er is een discussie gaande of technici zich zouden moeten specialiseren: moeten er aparte technici komen met een specialisatie op mechanisch of elektronisch gebied? In sommige landen is dit al het geval. In Nederland lijkt dit er op korte termijn niet te komen. 4.1.1. Impact voor de Bedrijfsautotechnicus De Bedrijfsautotechnicus nu: De Bedrijfsautotechnicus doet de eenvoudigere taken binnen het bedrijfswagenbedrijf. Hij voert standaardonderhoudsbeurten uit. Dit houdt in: het controleren en vervangen van banden, uitlaat, accu en remmen het bijvullen of verversen van olie en andere vloeistoffen het bijstellen van de lampen het reinigen van de remmen het vervangen van filters voor olie, lucht en brandstof. Daarnaast heeft de Bedrijfsautotechnicus de volgende taken: metingen aan bedrijfswagens verrichten om te kijken waar een probleem zit (eenvoudige diagnose) eenvoudige reparaties onderdelen vervangen en afstellen assisteren bij keuringen en inspecties aan bedrijfswagens. De Bedrijfsautotechnicus de komende 5 jaar: De Bedrijfsautotechnicus krijgt rechtstreeks te maken met gevolgen van de nieuwe ontwikkelingen. Hij zal te maken krijgen met het werken met hoog voltage, met drukverschillen en met nieuwe brandstoffen. De competentie veiligheidsbewustzijn wordt steeds belangrijker. Ook krijgt hij te maken met Adblue en SCR systemen. De complexe reparaties en diagnoses zal hij niet zelf hoeven te doen, maar hij komt wel in aanraking met complexere systemen. Voor de Bedrijfsautotechnicus wordt klantgericht denken en werken steeds belangrijker. Hoewel hij zelf niet veel in contact zal komen met de klant, zal hij zich bewust moeten zijn van de gevolgen voor de klant als hij zijn werk niet goed doet. Kwaliteitsbewust werken blijft belangrijk. Als een reparatie of onderhoud niet goed wordt uitgevoerd, zal het over moeten wat meer tijd en geld kost dan het werk in een keer goed te doen en dan wat langer de tijd te nemen. Flexibiliteit en resultaatgerichtheid worden in toenemende mate belangrijk, naast integriteit en zelfstandig werken. Door de ploegendiensten, de toenemende druk en de mondigere en kritischer klant, zal hij zelf verantwoordelijkheid moeten nemen. Een leidinggevende om op terug te vallen is niet altijd aanwezig bij de uitvoering van de werkzaamheden.

18


Tabel 2 De Bedrijfsautotechnicus Kennen Elektronica en elektrische systemen

+

Voertuigmechanica

=/-

Nieuwe brandstoffen

+

Adblue systemen

+

Veiligheidsprocedures m.b.t .hoge voltages en hoge druk

+

Accutechnologie

+

Basiskennis intelligente systemen

+

Kennis van elektrische en hybride voertuigen

+

Werken met hoge voltages

+

Werken met hoge druk

+

Werken met Adblue systemen

+

Werken met ICT, internet, computers

+

Klantgericht werken

+

Verantwoordelijkheid nemen

=

Uitvoeren van standaard onderhoud, reparatie en servicebeurten

=

Klantgericht

+

Servicegericht

+

Kwaliteitsbewust

=

Zelfstandig

+

Verantwoordelijk

+

Integer

+

Resultaatgericht

+

Flexibel

+

Veiligheidsbewustzijn

+

Kunnen

Zijn

4.1.2. Impact voor de Eerste Bedrijfsautotechnicus De Eerste Bedrijfsautotechnicus nu: De Eerste Bedrijfsautotechnicus werkt op een hoger niveau dan de Bedrijfsautotechnicus. Hij heeft de volgende taken: Het doen van onderhoudsbeurten. Het uitvoeren van diagnoses en reparaties die minder eenvoudig zijn. Het monteren van accessoires en het maken van aanpassingen aan een bedrijfswagen, zodat die geschikt wordt voor een ander soort vervoer. Contact hebben met de klant, om bijvoorbeeld te vertellen wat er aan een bedrijfswagen is gebeurd Het begeleiden van leerlingen en collega’s als die vastlopen in hun werk. De Eerste Bedrijfsautotechnicus heeft de eindverantwoordelijkheid voor werk van minder ervaren collega’s. De Eerste Bedrijfsautotechnicus de komende 5 jaar: Ook voor de Eerste Bedrijfsautotechnicus wordt klantgericht denken en werken steeds belangrijker. In het contact met de klant zal hij zijn communicatieve vaardigheden kunnen uitbouwen. Kwaliteitsbewust blijft belangrijk. Als een reparatie of onderhoud niet goed wordt uitgevoerd, zal het over moeten hetgeen meer tijd en geld kost dan het werk in een keer goed doen en dan wat langer de tijd te nemen.

19


Flexibiliteit en resultaatgerichtheid worden in toenemende mate belangrijk, naast integriteit en zelfstandig werken. Door de ploegendiensten, de toenemende druk en de mondigere en kritischer klant, zal hij verantwoordelijkheid moeten nemen. In verband met de stijgende onderhoudsintervallen zal hij vooruit kijken, inschatten wat de risico’s zijn en beslissen of en wanneer hij welk onderhoud zal doen. Om om te gaan met de nieuwste elektronische systemen, en het stijgende aantal werkzaamheden waarbij computers en software een rol spelen, de toenemende complexiteit van de diagnoses, neemt voor de Eerste Bedrijfsautotechnicus het belang van competenties als analytisch vermogen, abstractievermogen, logisch redeneren en beslissen toe. Tabel 3 De Eerste Bedrijfsautotechnicus Kennen Elektronica, complexe elektrische systemen. Communicatiesystemen, motormanagement

+

Intelligente systemen en ICT

+

Diagnoseapparatuur

=

Nieuwste technologische ontwikkelingen en kennis op het gebied van duurzaamheid

+

Adblue systemen

+

Accutechnology

+

Hybride en elektrische voertuigen

+

Veilig werken met hoge voltages en hoge druk

+

Stellen van diagnoses aan elektrische en hybride voertuigen

+

Klantgericht werken, contact onderhouden met de klant, commerciële kansen benutten

+

Werken met diagnose apparatuur

=

Kunnen onderscheiden of een storing mechanisch of elektronisch is Omgaan met de toenemende complexiteit van systemen, ICT en de gevolgen daarvan voor het stellen van diagnoses en het doen van reparaties

+

Inschatten of hij zelf de reparatie kan doen, of dat de technische specialist dat moet doen

=

Nemen van beslissingen in verband met de toenemende onderhoudsintervallen

+

Logisch redeneren

+

Vooruit kijken

+

Analytisch

+

Besluitvaardigheid

+

Klantgericht

+

Servicegericht

+

Kwaliteitsbewust

=

Zelfstandig

+

Verantwoordelijk

+

Integer

+

Resultaatgericht

+

Flexibel

+


+

Kunnen

+

Zijn

20


4.1.3. Impact voor de Technisch Specialist Bedrijfsauto’s De Technisch Specialist Bedrijfsauto’s nu: De Technisch Specialist Bedrijfsauto’s is de technische topper in de bedrijfsautowerkplaats: Hij is gespecialiseerd in complexe diagnoses en complexe reparaties en onderzoekt vaag geformuleerde klachten waarvan de oorzaak moeilijk te vinden is. Te denken valt aan klachten op het gebied van geluid, trilling en rij-eigenschappen. Hij zoekt creatief naar oplossingen, heeft inzicht in technische systemen en beschikt over analytisch vermogen. Hij weet alles van computersystemen en digitale communicatie in de vrachtauto. Hij heeft veel contact met de klant (de chauffeur), want die kent de bedrijfswagen het beste. Door de chauffeur vragen te stellen en apparatuur te gebruiken, vindt hij uit wat de oorzaak van een storing is. Daarnaast legt hij de klant uit dat en waarom er een reparatie nodig is. Hij wisselt technische informatie uit met externe specialisten en leveranciers. Als hij er zelf niet uitkomt, neemt hij contact op met de fabrikant of de importeur. Deze informatie geeft hij indien nodig door aan zijn collega’s. De Technisch Specialist Bedrijfsauto’s de komende 5 jaar: De Technisch Specialist Bedrijfsauto’s krijgt te maken een verregaande automatisering en toename van het aantal complexe systemen. Hij zal goed op de hoogte moeten blijven van alle nieuwe ontwikkelingen en is ook een voortrekker in het overdragen van nieuwe kennis op zijn collega’s. Zijn creativiteit, analytisch en abstractievermogen zal hij inzetten om complexe stoornissen te achterhalen en op te lossen. Als het bedrijf meer merken gaat onderhouden, zal hij nieuwe kennis op gaan doen van meer merken. Ook voor hem geldt dat het belang van klantgericht werken en communiceren blijft toenemen.

21


Tabel 4 De Technisch Specialist Bedrijfsauto’s Kennen Elektronica, complexe elektrische systemen. Communicatiesystemen, motormanagement

+

Intelligente systemen en ICT

+

Diagnoseapparatuur

+

Nieuwste technologische ontwikkelingen

+

Adblue systemen

+

Accutechnology

+

Hybride en elektrische voertuigen

+

Stellen van complexe diagnoses, oplossen van complexe stoornissen

+

Vergroten en verbreden van zijn kennis, bijvoorbeeld van andere merken

+

Vaardigheden op het gebied van ICT

+

Samenwerken met en ondersteunen van collega’s, kennis delen en overdragen

=

Communiceren met importeurs en fabrikanten

+

Werken met hoog voltage, hoge druk, accutechnologie en Adblue systemen Contacten met klanten, communiceren en voorstellen van oplossingen, commercieel denken, koopsignalen herkennen

+

Logisch redeneren

+

Overtuigen

+

Abstractievermogen

+

Creativiteit

+

Commercieel

+

Communicatief

+

Sensitief

+

Initiatiefrijk

=

Besluitvaardigheid

=

Analytisch

+

Besluitvaardigheid

+

Klantgericht

+

Servicegericht

+

Kwaliteitsbewust

=

Zelfstandig

=

Verantwoordelijk

=

Integer

=

Resultaatgericht

+

Flexibel

+


+

Kunnen

+

Zijn

22


4.2. Impact op niet-technische functies in de bedrijfswagenbranche in 2015 4.2.1. Impact voor de Serviceadviseur De Serviceadviseur nu: Een Serviceadviseur houdt zich bezig met: Receptie en verkoop Werkplaatsplanning Contact met de klant, klantenwerving en relatiebeheer Controle afgewerkte werkorders Factureren/ afrekenen/ administratie Klantenwerving en relatiebeheer Onderhouden van externe contacten. De Serviceadviseur de komende 5 jaar: De Serviceadviseur zal de komende jaren steeds meer vooruit gaan denken en beslissingen nemen als gevolg van de grotere service-intervallen. Wat bijvoorbeeld te doen als een remsysteem over 30.000 km in onderhoud moet, maar de bedrijfswagen pas over 60.000 km voor onderhoud in de garage gepland staat. Voor de planning wordt ook steeds vaker gebruik gemaakt van internettoepassingen. Ook de Serviceadviseur krijgt te maken met steeds kritischer en veeleisender klanten. Hij zal stressbestendig en communicatief vaardig zijn en daarbij zowel de belangen van de klant als van zijn eigen bedrijf in de gaten houden. Daarnaast zal hij steeds proactiever moeten zijn om werk binnen te halen en daardoor uren te verkopen. Tabel 5 De Serviceadviseur

Kennen Ontwikkelingen op het gebied van planningssystemen

=

Technologische kennis op het gebied van bedrijfswagens

+

Kennis van garantiebepalingen

=

Kennis van wet- en regelgeving en de ontwikkelingen daarin

=

Ontwikkelingen en kansen bij klanten

+

Plannen en organiseren

+

Verkopen van uren

+

Proactief benaderen van klanten

+

Omgaan met kritische klanten

+

Adviseren

=

Vooruit kijken

+

Opbouwen en onderhouden van relaties

+

Beslissingen nemen

+

Klantgerichtheid

+

Commercieel

+

Stressbestendig

+

Communicatief

+

Resultaatgericht

+

Kunnen

Zijn

23


4.2.2. Impact voor de Verkoopverantwoordelijke De verkoopverantwoordelijke nu: Een verkoper in een bedrijfswagenbedrijf verkoopt (tweedehands) bedrijfswagens. Hiervoor heeft hij geen showroom, maar gaat hij langs klanten. Dit zijn met name transportondernemingen. Hij geeft klanten advies over de bedrijfswagen die het beste bij hen past en bespreekt specifieke wensen en vereisten. De verkoopverantwoordelijke de komende 5 jaar: Voor verkopers blijft het ook de komende jaren van cruciaal belang dat zij goed kunnen netwerken, met mensen kunnen omgaan en hun vragen kunnen vertalen in passende oplossingen én prijzen. In het belang van de klant zorgt hij ervoor dat het gehele verkooptraject in één keer goed gebeurt, om de gunsten van de klant niet te verliezen en een duurzame relatie met de klant op te bouwen of te behouden. Het is van belang dat hij de technische mogelijkheden en (on)mogelijkheden met betrekking tot maatwerk duidelijk op het netvlies heeft. In tegenstelling tot de verkoper in een personenwagenbedrijf is het hier wel van belang dat hij een automotive achtergrond heeft. Tabel 5: De verkoopverantwoordelijke Kennen Kennis van product (modellen, techniek, prijsopbouw, garantie, accessoires, mogelijkheden opbouw bedrijfswagen)

=

Kennis van aanverwante diensten

=

Kennis van duurzaamheid

+

Verkopen

=

Omgaan met en inleven in mensen (klanten) (luisteren, vragen stellen)

=

Klantvraag vertalen naar passend, all-inn advies en omzetten in koopgedrag

=

In één keer goed in gehele verkoopproces

+

Proactief klanten benaderen (direct en indirect)

=

ICT en nieuwe media beheren en inzetten voor klantenwerving

+

Adviseren over product en aanverwante diensten

=

Kunnen samenwerken met aftersales

=

Klant- en mensgericht

+

Sociaal, geïnteresseerd, hulpvaardig en communicatief

+

Creatief

=

Commercieel

=

Zelfstandig

=

Kunnen

Zijn

24


4.2.3. Impact op de beroepsuitoefening van de bedrijfsmanager De vestigings-/ bedrijfsmanager nu: Een bedrijfswagenbedrijf wordt aangestuurd door een vestigings- / bedrijfsmanager. Deze manager heeft de volgende hoofdtaken: Strategisch beleid Financieel beleid Personeelsbeleid Commercieel beleid Aansturing van het bedrijf/de vestiging. De vestigings-/ bedrijfsmanager de komende 5 jaar: Voor de manager komen competenties als ondernemerschap verder in de belangstelling te gaan. Door de Block Exemption Regulation is het mogelijk meer merken te gaan onderhouden en meer onderhoudscontracten binnen te halen. Zijn kennis op het gebied van verschillende merken zal hij uitbreiden. Hij heeft meer contacten en moet meer ballen in de lucht houden. De manager kijkt vooruit, schat de gevolgen van ontwikkelingen in en onderneemt actie om zijn bedrijf zo winstgevend mogelijk te maken. Aan de andere kant worden ‘softe’ competenties als klantgerichtheid, inlevingsvermogen en stressbestendigheid steeds belangrijker. Ook voor hem zelf wordt het opbouwen en onderhouden van relaties met zijn klanten steeds belangrijker. Klanten kunnen nu immers makkelijker switchen van leverancier. Hij zal binnen de organisatie de veranderingen aansturen. Met name als het gaat om de softe competenties zal hij de verandering binnen het bedrijfswagenbedrijf tot stand gaan brengen.

25


Tabel 6 De bedrijfsmanager Kennen Inzicht in cijfers, trends, wet- en regelgeving in de branche

=

Inzicht in eigen bedrijf en de omgeving van het bedrijf

=

Kennis van marketingstrategieën

+

Kennis van financieel management

=

Kennis van ICT (zoals CRM, MIS)

=

Koers uitzetten voor het bedrijf en organisatie daarop inrichten

+

Sturen op kengetallen, beleid , cijfers en financiën

+

Sturen op kwaliteit (in één keer goed)

=

Verkoopstrategieën ontwikkelen

+

Aansturen van personeel (delegeren, aanspreken, confronteren, coachen, inspireren en motiveren

=

Kunnen

Signaleren van en omgaan met kansen en bedreigingen/problemen

=

Opbouwen en onderhouden van relaties

+

Mensgericht leidinggeven

+

Taakgericht leidinggeven

=

Omgaan met kritischere klanten

+

Ondernemer

+

Visionair

=

Besluitvaardig / daadkrachtig

=

Rationeel

=

Analytisch

=

Klantgericht

+

Mensgericht

+

Stressbestendig

+

Commercieel

+

Zijn

26


Bijlage 1 – Onderzoeksverantwoording

Voor de bedrijfswagenbranche zijn de volgende onderzoeksstappen gehanteerd. 1 2 3 4

Deskresearch Kwalitatieve interviews Analyse en rapportage Validering onderzoeksresultaten

Stap 1 Deskresearch Deskresearch heeft zich gericht op het in kaart brengen van marktontwikkelingen, technologische ontwikkelingen, (inter)nationale wet- en regelgeving, bedrijfsorganisatorische, sociale / demografische ontwikkelingen. Deskresearch bestaat uit:  Inventariseren van relevant bronmateriaal;  In kaart brengen van trends en ontwikkelingen op basis van bestaand bronmateriaal met betrekking tot de bedrijfswagenbranche. Stap 2 Kwalitatieve interviews In de derde stap werden kwalitatieve interviews gehouden met experts uit de bedrijfswagenbranche. De nadruk ligt op interviews met fabrikanten, importeurs en experts die zicht hebben op technologische veranderingen en de impact op de beroepsuitoefening. In de interviews stonden de volgende zaken centraal:  Inventariseren van technologische ontwikkelingen, marktontwikkelingen, (inter)nationale wet- en regelgeving, bedrijfsorganisatorische en sociale / demografische ontwikkelingen;  Doorredeneren van de trends en ontwikkelingen naar de gevraagde competenties van de medewerker in 2015. Stap 3 Analyse en rapportage In de vierde stap zijn de onderzoeksresultaten geanalyseerd en wis per deelbranche een conceptrapportage opgesteld. Samengevat omvat deze stap de volgende activiteiten:  Analyse en verwerking van de resultaten uit de 0-meting;  Verwerking van de onderzoeksresultaten uit deskresearch en interviews in een innovatieframe en doorredenering van de effecten op beroepen en functies (gevraagde kennis, houding en vaardigheden)  Oplevering van een rapportage waarin de onderzoeksresultaten worden beschreven. Stap 4 Valideren onderzoeksresultaten De conceptrapportage is aan Edgar Rijsbaarman (OOMT) voorgelegd. Op basis van een inhoudelijke reactie is de definitieve rapportage opgesteld.

27


Bijlage 2 – Gesprekspartners

Gesprekspartner

Organisatie

Maarten Steinbuch

Technische Universiteit Eindhoven

Tom Van Woensel

Technische Universiteit Eindhoven

Aad Verkade

BOVAG Truckdealers

Nico Van Der Klugt

Scania Beers B.V.

Marie-José Rutten

Scania Benelux

Jacco Floris

Mercedes Benz Global Training Nederland

Pieter Luiten

Innovam

Jan Kapaan

Innovam

Jan Blaauw

Innovam

Bedrijfsbezoek Renault Trucks Lyon Bedrijfsbezoek Renault Oils Lyon Panel met 7 vertegenwoordigers van bedrijfswagenbedrijven

Iveco Schouten, Stern Trucks, MAN, Bakker Bedrijfswagens, Garagebedrijf Schouten

28


Bijlage 3 – Bronnen BOVAG-RAI (2010). Mobiliteit in cijfers 2010-2011. Stichting BOVAG-RAI Mobiliteit: Amsterdam. Innovam in opdracht van OOMT(2005). Trendonderzoek Truckbranche: wat kunt u in de komende 5 jaar verwachten?. Nieuwegein: Innovam. MarktMonitor in opdracht van OOMT (2009). Kengetallen Mobiliteitsbranche 1998 - 2008. Woerden: MarktMonitor. Planbureau voor de Leefomgeving (2010). Balans van de Leefomgeving 2010. Bilthoven: Planbureau voor de Leefomgeving. Programmabureau Luchtkwaliteit van de Gemeente Amsterdam (2010). Amsterdam Elektrisch: Het plan. Amsterdam: Programmabureau Luchtkwaliteit van de Gemeente Amsterdam. HTAS (2009). HTAS Visie Elektrische en Hybride aandrijvingen. Helmond: HTAS. Rabobank (2009). Blik in de toekomst: verder in automotive. Utrecht: Rabobank Nederland Directoraat MKB. SWOV (2010). SWOV-Factsheet: Mobiliteit op de Nederlandse wegen. Leidschendam: SWOV. www.autotrends.nl www.agentschapnl.nl www.cbs.nl www.elektrischrijden.nl www.lne.be www.ipsnews.be www.raivereniging.nl www.rijksoverheid.nl www.vrom.nl

29

trendonderzoek Bedrijfswagenbranche Wat wordt van de medewerker gevraagd in 2015?

Recommend Documents