Traverse. Evergreen on bike

Tr a v e r s e Nummer 36, januari 2015

Evergreen on bike • • • • •

fi etsen en lopen

innovatie

Actualisatie Ontwerpwijzer Fietsverkeer In één maand 3300 haltes geïnventariseerd Verruim uw kennis met Europese ervaringen Draagvlak creëren, de basis van succes Cursussen en masterclasses voorjaar 2015

internationaal

milieu

mobiliteitsmanagement

openbaar vervoer

openbare ruimte

parkeren

procesbegeleiding

verkeerslichten

verkeersmanagement

verkeersveiligheid

column Sandalen, koffertjes en truien,

colofon

dat waren de kenmerken die in de jaren tachtig op die goede oude VAT tot een bijna honderd procent identificatie van de rondlopende studenten leidde. Had de persoon in kwestie sandalen aan, dan was het waarschijnlijk een plano(loog), herkenbaar aan een alternatieve, creatieve uitdossing en trots op het feit dat hij/zij zich nog lang niet had aangepast. Droeg de persoon een koffertje, dan studeerde hij beslist vervoer/logistiek en kon je aan het carrière-tenue zien dat deze al ruim voor afstuderen rijp was voor een baan. De Samsonite bevatte meestal niet veel meer dan een lunchpakketje en bood derhalve voldoende ruimte om al de stapels bankbiljetten die ze gingen verdienen discreet in op te kunnen bergen. De verkeerskundigen waren veelal ‘grijze muizen’; herkenbaar aan degelijke schoenen, een spijkerbroek en een vooral niet in het oog springende trui. Ze stonden te boek als inhoudelijk sterk, integer en intrinsiek onopvallend.

Colofon

Traverse is een uitgave van DTV Consultants B.V. en verschijnt twee maal per jaar.

Op de voorzijde Arjan Bezemer, senior adviseur en Tanja Steenhorst, senior adviseur

Redactie-adres DTV Consultants T.a.v. Anne-Lieke Joosten Postbus 3559 4800 DN Breda Telefoon (076) 513 66 00 Fax (076) 513 66 06 E-mail: [email protected] www.dtvconsultants.nl Bezoekadres Markendaalseweg 44 4811 KC Breda

Redactie/eindredactie Anne-Lieke Joosten Hans Godefrooij Kim Heerkens Marcel Kant Tanja Steenhorst

Ik moest hier aan denken nu het transitieteam van Mike Bérénos zich buigt over de toekomst van de Verkeerskunde. Want los van de richting waarin ons vakgebied zich ontwikkelt, lijken ook de competenties van de verkeerskundige fors aan verandering onderhevig. Zomaar enkele recente voorbeelden. Onlangs haalden we een forse opdracht van een middelgrote gemeente binnen, bekrachtigd door twee documenten die van rechtsgeldige handtekeningen waren voorzien. Na twee weken kregen we een telefoontje, dat er een ‘foutje’ was gemaakt. Ze hadden inmiddels (?) een betere aanbieding en wilden onder het contract uit. Of zoals de hoofdverantwoordelijke, met de titels dr. ir., tijdens een gesprek meteen meldde: “ze wilden graag de relatie goed houden, maar als het moest gingen ze er met gestrekt been in.” In het gesprek bleek dat hun budget 36% was van de gegunde opdracht! Ze bleken geen reëel beeld van de gevraagde oplossing te hebben. Of het eenvoudiger en goedkoper kon? Vanzelfsprekend! Aan creativiteit ontbreekt het ons niet, en met de nieuw voorgestelde oplossing zijn ze heel tevreden. Een zekere vorm van ‘verkeerskundig analfabetisme’ trof ik ook aan bij die mevrouw van een middelgrote gemeente. Ze was vanwege een baangarantie intern overgeplaatst van ‘vergunningen’ naar ‘verkeer’ en noemde zich vol trots ‘verkeerskundige’. Na anderhalf jaar was er nu budget voor een eerste cursus, maar grote delen van de cursus ‘Inleiding verkeerskunde’ heeft ze afwezig op haar ­smart­phone zitten swipen.

En hoe zit het met de integriteit? Een ministerieel departement heeft onlangs een origineel idee van ons bureau ­na­genoeg voor 100% door een ander bureau laten uitvoeren, en vervolgens vol trots de publiciteit gezocht met ‘hun’ nieuwe idee. Een soortgelijke ervaring hebben we ook met een collega bureau meegemaakt, dat na een succesvolle aanbesteding een door ons ontwikkelde aanpak zonder sjoege door een zzp’er liet uitvoeren. Of wat denk je van die grotere gemeente, die zonder scrupules een origineel product van ons door een ander bureau heeft laten nabouwen? De crisis zal ongetwijfeld debet zijn aan een zekere verruwing in het veld, maar onze innovatieve kracht blijft overduidelijk niet onopgemerkt. Tja, en grijze muizen zijn die moderne verkeerskundigen ook al lang niet meer, zo bleek onlangs uit de eerste verkiezing van de Verkeersprofessional 2014. Van diverse genomineerden heb ik een vriendelijke email ontvangen, met de vraag of ik alsjeblieft op hem of haar wilde stemmen. Natuurlijk meldden ze heel bescheiden dat ze totaal verrast waren door de nominatie, maar ze waren het beslist waard om op hun te stemmen, graag zelfs. Maar wat bleek: zowel nummer 1 als nummer 2 van de verkiezing is van huis uit planoloog! Het kan beslist geen kwaad om over de toekomstige competenties van een verkeersprofessional na te denken, maar in de hedendaagse praktijk zijn ze al zichtbaar: de markt zorgt daar voor en heeft in wezen altijd gelijk. Inhoudelijke kennis neemt af ten gunstige van procesmatige, de grenzen tussen het dijn en mijn worden in dit ‘çopy/paste’-tijdperk opnieuw getrokken en van enige flair is niemand nog ­slechter geworden. Times are changing. En dat laatste blijkt zeker het geval als je naar de kalender kijkt, waar inmiddels pontificaal 2015 op staat! Een nieuw jaar met dito uitdagingen, kansen en ervaringen. Namens alle medewerkers van DTV Consultants wil ik u graag een heel voorspoedig en coöperatief 2015 toewensen. En mocht u hulp kunnen gebruiken bij het realiseren van uw verkeerskundige doelen, dan wil ik u graag aan het volgende herinneren: ons bureau beschikt ook over heel veel competente verkeerskundigen! Bo Boormans – Directeur

In deze Traverse onder andere: 3 Groene golf voor fietsers op je smartphone 5 Beheer van verkeersmanagementsystemen 6 In één maand 3300 haltes geïnventariseerd 7 Actualisatie Ontwerpwijzer Fietsverkeer 8 Betere verkeersdoorstroming door Zeist 9 Draagvlak creëren, de basis van succes 10 Nieuw Mobility Portal van de Europese Commissie online 11 Web development; een specialisme binnen DTV Consultants 12 Opleidingen NOVI Verkeersacademie met glans beoordeeld 13 Masterclasses, opleidingen en cursussen voorjaar 2015

Ontwerp en opmaak Script unlimited, Utrecht

Fotografie cover Else Loof Fotografie, Breda Oplage 3.000 exemplaren

pagina 2

pagina 2

Foto: https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Harry van Reeken

Evergreen on bike Groene golf voor fietsers op je smartphone Wachten voor een verkeerslicht… toch wel één van de grootste frustraties van weggebruikers. Zeker voor fietsers. En als het te lang duurt, neemt de neiging toe om dan maar door rood te fietsen. DTV Consultants introduceert daarom: Evergreen on bike. Daarmee passen fietsers hun snelheid aan, zodat ze op het juiste moment aankomen bij het verkeerslicht. Fietsers hoeven dan niet te stoppen en kunnen veilig en comfortabel doorrijden. Dit innovatieve concept draagt daardoor niet alleen bij aan het verbeteren van de concurrentiepositie van de fiets, maar levert bovendien een bijdrage aan het verbeteren van de verkeersveiligheid. Veel wegbeheerders doen er alles aan om belangrijke fietsroutes veilig en comfortabel in te richten. Doorstroming van fietsverkeer krijgt hierbij wel aandacht, maar in de praktijk is de fiets op een met verkeerslichten geregeld kruispunt nog te vaak ondergeschikt. Hierdoor moeten fietsers nogal eens (onnodig) wachten. Hoe kan dat nu beter? Eén mogelijkheid is om fietsers vroegtijdig voor het kruispunt te laten inmelden, zodat het verkeerslicht al rekening kan houden met een groenfase voor de naderende fietsers. Een tweede mogelijkheid is om de fietser te informeren over de te rijden snelheid om op het juiste moment bij het verkeerslicht aan te komen. Hierdoor wordt het wachten tot een minimum beperkt en kunnen routes ontstaan met een goede doorstroming. Dit is precies wat Evergreen on bike doet: de fietser vroeg inmelden bij een kruispunt

en fietsers informeren over de aankomende groenfases, zodat ze hun snelheid hierop kunnen aanpassen. Zo kan een passage van het kruispunt zonder stoppen worden bereikt en wordt het fietscomfort verhoogd. Fietsen wordt daarmee nog aantrekkelijker, zowel voor bestaande als voor potentiële fietsers. Hoe werkt Evergreen on bike? Met de massale opkomst van de smartphone heeft het merendeel van de fietsers een apparaat in bezit dat met GPS haar positie kan bepalen en tevens kan communiceren met de buitenwereld, in dit geval met verkeerslichten. lees verder op pagina 4

pagina 3

pagina 3

De fietser meldt zich met de smartphone, al ver voor het kruispunt, automatisch in bij het verkeerslicht (afbeelding 1). Door deze vroege aanmelding kan het verkeerslicht al rekening houden met de komst van de fietser. Bovendien informeert Evergreen on bike de fietser via een app over de te fietsen snelheid (sneller of langzamer fietsen) om het groene licht te halen. Deze informatie kan op verschillende manieren geboden worden. Op de foto hiernaast en op afbeelding 2 is een voorbeeld te zien. Als de fietser zijn snelheid afstemt op het gegeven snelheidsadvies, komt hij precies op het goede moment aan bij het verkeerslicht. Zodra de fietser zich op een bepaalde afstand van de verkeerslichten bevindt dan schakelt de app uit. De fietser moet zijn aandacht vanaf dat moment volledig kunnen richten op het kruispunt en het verkeerslicht. Toepassingsmogelijkheden Er zijn tal van situaties en projecten waarin Evergreen on bike een perfecte maatregel is. Hieronder volgt een greep uit de mogelijkheden en ideeën.

kel wegvalt, is de kans echter aanwezig dat men gewoon weer in de oude vertrouwde auto stapt en achter aansluit in de file. Een andere benadering is om de automobilist te verleiden over te stappen op de fiets door hem met Evergreen on bike extra fietscomfort te bieden. De investering is eenmalig, maar de service blijft lang bestaan en biedt daarmee een duurzamere vorm van fietsstimulering.

Snelfietsroutes Hoe ziet de ideale snelfietsroute eruit? Negen van de tien fietsers zal zeggen: “een snelle route zonder verkeerslichten…” Lang niet altijd is echter ruimte of budget beschikbaar om bij geregelde kruispunten op een dergelijke route tunnels of bruggen te realiseren. Een mooi alternatief is dan een service als Evergreen on bike; veel goedkoper en passend bij deze tijd. Door het op innovatieve wijze bieden van extra comfort is Evergreen on bike een belangrijke maatregel om de fietser te verleiden van de route gebruik te maken.

Park & Bike Een gunstig parkeertarief en een hoogwaardige OV-verbinding moeten er voor zorgen dat de automobilist wordt verleid om niet een overvolle binnenstad in te rijden. Een leenfiets waarin de Evergreen on bike-functionaliteit is geïntegreerd, zou een extra alternatief kunnen zijn. Het is zelfs mogelijk om deze fietser, die overstapt van de auto naar de fiets, ook een vorm van prioriteit bij verkeerslichten te geven. Dat doen we voor de bus immers ook, zelfs als er maar één passagier in zit.

Een duurzame vorm van fietsstimulering Honderdduizenden, zo niet miljoenen euro’s worden gespendeerd aan spitsmijden-projecten. Mensen verdienen geld door later naar hun werk te gaan of juist op de fiets gaan. Zodra de financiële prik-

Tot slot Wellicht klinken bovenstaande voorbeelden nog als een ver-vanmijn-bed-show. Toch nestelt informatietechnologie zich de komende jaren met rasse schreden in de verkeerswereld. Tot dusver gaat het nog om proefprojecten, die vooral gericht zijn op het autoverkeer. DTV Consultants streeft naar continue innovatie en ziet dit concept als aanjager in het betrekken van ITS-maatregelen bij het nadenken over het stimuleren van het fietsgebruik. Met Evergreen on bike wordt het fietsen bevorderd en worden zowel bestaande als potentiële fietsers aangemoedigd om (vaker) de fiets te gebruiken. Evergreen on bike is daarmee een duurzame vorm van fietsstimulering, waarmee invulling kan worden gegeven aan bereikbaarheidsen milieudoelstellingen. Bovendien verhoogt Evergreen on bike de verkeersveiligheid op kruispunten, omdat roodlichtnegatie wordt gereduceerd.

Afbeelding 1. Aanmelding fiets op grote afstand

De gemeente Breda heeft het concept ingediend in een Beter Benutten Vervolg voorstel. Kans is groot dat we u het komende jaar kunnen informeren over de ervaringen met de eerste toepassing op de Claudius Prinsenlaan in Breda. Heeft u ook interesse? Wij kunnen het concept voor u op maat uitwerken, realiseren en assisteren bij het implementeren. Ook het opzetten van een campagne bij de introductie van het concept en de evaluatie behoort daarbij tot de mogelijkheden. Wij gaan graag met u in gesprek over de mogelijkheden. Afbeelding 2. Informatie over snelheid tot groen licht

pagina 4

i

pagina 4

Arjan Bezemer, Hans Godefrooij, Tanja Steenhorst

Projecten

Beheer van verkeersmanagementsystemen Op dit moment voert DTV Consultants meerdere opdrachten uit die betrekking heb­ ben op het beheer van verkeersregelinstallaties (VRI’s) en verkeersmanagement­ systemen. Naast verkeerskundig beheer gaat het daarbij ook om plannen die eraan bijdragen dat zaken die op straat staan ook goed worden beheerd en onderhouden.

gewenste situatie tegen elkaar af. Dit leidt tot een beheer- en vervangingsschema voor de komende jaren. Wij hebben hiervoor een tool ontwikkeld om dit op een gestructureerde wijze uit te werken. Enkele voorbeelden In opdracht van de gemeente Tilburg hebben wij een exploitatieplan geschreven voor

i Hanneke Welten, Gert Sanders

Vervanging complexe verkeersregelinstallaties Algeracorridor In opdracht van de gemeente Krimpen aan den IJssel heeft DTV Consultants de ver­ vanging van twee verkeersregelinstallaties en een wisselstrookinstallatie voorbe­ reid en de uitvoering begeleid. De kruispunten en wisselstrook maken onderdeel uit van de zogenaamde Algeracorridor en vormen de ontsluiting van Krimpen aan den IJssel naar Rotterdam en de A16. De verkeersdruk is groot en de vormgeving is bijzonder; met busbanen, een aansluiting van een busstation en een wisselstrook. Daarnaast zijn de volgende externe voorzieningen aangesloten op de installaties: dynamische bewegwijzering, koppeling met aangrenzende verkeersregelinstallaties binnen Krimpen aan den IJssel en Capelle aan den IJssel en een op afstand bedienbare brug. Om de situatie te monitoren zijn d ­e installaties aangesloten op de verkeers­mana­ gementcentrale van de gemeente ­Rotterdam en zijn de installaties voorbereid op het plaatsen van een DRIP.

de aanbestedingsmethodiek EMVI (economisch meest voordelige inschrijving), is de aannemer voor het werk geselecteerd.

In de uitvoeringsfase heeft DTV Consultants de directie gevoerd, de nieuwe applicatiesoftware gecontroleerd en ingeregeld op straat. De gemeente liet ons weten dat zowel de gebruikers als de gemeente positief zijn over de werking van de nieuwe verkeersregelinstallaties.

i Marcel Heijkoop, Marcel Willekens

In het bestek, dat wij hebben gemaakt, is veel aandacht besteed aan het minimaliseren van de verkeershinder tijdens de ombouw van beide kruispunten. Op basis van

pagina 5

pagina 5

P ro j e c t e n

Beheer- en instandhoudingsplannen Naast het opstellen van beleidsplannen wordt DTV Consultants ook steeds vaker gevraagd voor het opstellen van beheer- en instandhoudingsplannen. Het gaat daarbij niet alleen om VRI’s, maar juist ook om andere verkeersmanagementsystemen, zoals DRIPS of PRIS systemen. Voor het opstellen van zo’n plan zetten wij de huidige en

verkeersmanagement. De inzet van systemen, software, middelen, financiën en personele bezetting spelen hierin een belangrijke rol. Uiteindelijk leidt dit naast concrete beheeradviezen voor hard- en software ook tot aanbevelingen over de financiering en de inzet van personele capaciteit. De gemeente Nijmegen stelt een Nota Dyna­­misch Verkeersmanagement op, waarvoor wij input hebben geleverd voor het ­onderdeel verkeerskundig beheer en waarvoor wij ook onze tool hebben geleverd. Voor de provincie Noord-Brabant stellen wij het instandhoudingsplan op voor de verkeersregelinstallaties en hebben wij de provincie in 2014 ondersteund bij het dagelijks verkeerskundig beheer. Het betreft vooral het afhandelen van klachten, het ­testen van nieuwe regelingen en het inregelen van installaties na inbedrijfstelling. Een laatste voorbeeld dat we hier willen noemen is onze advisering van het Havenbedrijf Rotterdam bij de opzet van het zelfstandig beheren van haar verkeerslichten.

Projecten

In één maand 3300 haltes geïnventariseerd

P ro j e c t e n

komen door zoveel mogelijk gebruik te maken van keuzelijsten in plaats van vrije invoer. Foto’s kunnen direct met de camera van de tablet worden genomen en worden opgeslagen in de database bij de betreffende halte. Hierdoor hoeven foto’s niet achteraf aan de andere data gekoppeld te worden. Op basis van de al bekende informatie was de database vooraf deels ingevuld, zodat tijdens de inventarisatie ter plaatse deze zaken alleen nog gecontroleerd en eventueel aangepast hoefden te worden.

In opdracht van de provincie Limburg heeft DTV Consultants de kenmerken van ruim 3300 bushaltes in kaart gebracht. Gedurende vier weken hebben inventarisatieteams alle bushaltes in Limburg bezocht en geschouwd. Alle 50 kenmerken, variërend van haltenaam en -nummer en gpscoördinaten, tot de aanwezigheid van geleidelijnen en ­instap­mar­ke­ring, zijn middels een door DTV Consultants ontwikkelde app op ­tablets ingevoerd en automatisch geüpload naar een centrale database. Het resultaat van deze halteschouw is als input gebruikt voor de haltedatabase NDOV (Nationale Database Openbaar Vervoer) en voor interne d ­ ataverwerking van de provincie. App Voor de halte-inventarisatie is gebruik gemaakt van een speciaal door DTV Consultants ontwikkelde app. Invulfouten worden voor-

Meer OV-onderzoek DTV Consultants staat voor kwalitatief hoogstaand onderzoek. Wij hebben veel ­ervaring met de uitvoering van onderzoeken in het openbaar vervoer en de mobiliteitssector. Zo hebben wij halte-inventa­ ri­saties uitgevoerd in Friesland, Groningen en Drenthe, alsmede voor de gemeente B ­ reda. Daarnaast hebben wij jarenlang het OVKlantenbarometeronderzoek van het KpVV uitgevoerd en verzorgen wij in diverse concessiegebieden in Nederland de monitoring van het openbaar vervoer door middel van lijn-, halte- en mysteryguestonder­zoe­ken; de zogenaamde ­concessiemonitors. Ook zijn wij a­ ctief op het gebied van toegankelijke haltes. Voor M ­ idden-Brabant en West-Brabant zijn wij al jaren halte-coördinator. In deze rol toetsen wij de subsidieaanvragen van gemeenten voor het toegankelijk maken van de haltes. Voor de provincie Noord-Brabant hebben wij het Handboek Toegankelijke haltes opgesteld.

i

Paul van den Bosch, Alex van Ingen

Fietsoversteek in de voorrang levert opnieuw problemen op DTV Consultants is door de gemeente Haarlemmermeer g ­ evraagd om een advies te geven over de inrichting van een aantal fiets- en voetgangersoversteken over een gebieds­ontsluitingsweg. Op de oversteken doen zich verkeersveiligheidsproblemen voor die onder andere worden veroorzaakt door de verschillende voorrangssituaties op de diverse oversteken. Op een aantal oversteken hebben fietsers en voetgangers voorrang op het autoverkeer en op een aantal andere oversteken moeten zij juist voorrang verlenen. Omdat plotseling overstekende fietsers niet passen in het verwachtingspatroon van automobilisten op de gebiedsontsluitingsweg, gebeuren met name op de oversteeklocaties die in de voorrang liggen af en toe ongevallen. Afweging Net als andere gemeenten worstelt de gemeente Haarlemmermeer met de afweging tussen comfort voor fietsers en voetgangers enerzijds en verkeersveiligheid van fietsers anderzijds. Uit comfortoverwegingen wil

pagina 6

de gemeente fietsers op belangrijke fietsroutes overal voorrang geven, maar op de locaties waar deze fietsroutes een wegvak van een gebiedsontsluitingsweg kruisen, leidt dit tot ongevallen, ondanks tal van maatregelen om de oversteek veilig in te richten. Met belanghebbenden en experts van de gemeente Haarlemmermeer, de politie, de wijkraad, omliggende scholen, Fietsersbond en VVN zijn verschillende alternatieve inrichtingsvarianten besproken.

Besloten is om een variant uit te werken waarbij alle oversteken uit de voorrang worden gehaald, maar om ook een variant uit te werken waarbij een aantal oversteken uit comfortoverwegingen in de voorrang blijven. De inrichting wordt daarbij geoptimaliseerd. Van beide varianten is een schetsontwerp met kostenraming opgesteld. Het is nu aan de gemeente om een definitieve keuze te maken.

i

Paul van den Bosch, Hans Godefrooij

Projecten

Actualisatie Ontwerpwijzer Fietsverkeer In opdracht van CROW werkt DTV Consultants momenteel aan het actualiseren van de Ontwerpwijzer Fietsverkeer (CROWpublicatie 230). Samen met een expertgroep waarin diverse fietsexperts van overheden, kennisinstituten en adviesbu­ reaus zitting hebben, wordt de Ontwerpwijzer volledig tegen het licht gehouden.

P ro j e c t e n

Niet alleen worden kengetallen en richt­lijnen geactualiseerd aan de hand van de meest actuele kennis; tevens worden nieuwe onderwerpen aan de Ontwerpwijzer toegevoegd. De Ontwerpwijzer Fietsverkeer beschrijft alle stappen om te komen tot een fietsvriendelijke infrastructuur; vanaf het beleidsvoornemen om het fietsen te bevorderen, tot de fysieke uitvoering van de infrastructuur. Sinds het verschijnen van de Ontwerpwijzer Fietsverkeer in 2006 is veel nieuwe kennis ontwikkeld die in de nieuwe Ontwerpwijzer toegankelijk moet worden gemaakt. In de komende maanden wordt alle relevante nieuwe kennis verzameld en worden alle huidige teksten beoordeeld op relevantie, actua­ liteit en leesbaarheid. Tevens wordt voor alle nieuwe onderwerpen een logische plaats gezocht. Per onderwerp werkt DTV Consultants hiervoor samen met een kleine (steeds wisselende) afvaardiging van de expertgroep.

Volgens de planning zal de nieuwe Ontwerpwijzer Fietsverkeer in het najaar van 2015 beschikbaar zijn.

i

Hans Godefrooij, Lisette de Wildt

De e-fiets als oplossing voor de fileproblematiek? De elektrische fiets, oftewel de e-fiets, is in Nederland aan een onstuitbare opmars ­bezig. Het marktaandeel van de e-fiets is de afgelopen zes jaar verdrievoudigd en in 2013 was van elke vijf verkochte fietsen er één een e-fiets, aldus de Bovag. De e-fiets is daarmee goed voor 45% van de omzet van de fietsenbranche. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid heeft becijferd dat 18% van de gemaakte ritten met de e-fiets een autorit vervangt. Ook forensen omarmen vaker de e-fiets. DTV Consultants is betrokken bij de uitvoering van diverse fietsprojecten. Zo ook het project ‘B-riders’ van de provincie Noord-Brabant (een project van het programma Beter Benutten). Forensen krijgen een vergoeding voor elke kilometer die ze (e-)fietsen naar het werk. Uit de resultaten blijkt dat het effect op het autogebruik groot is: deelnemers geven aan dat ruim één derde van de ritten voorheen met de auto werden gemaakt. DTV Consultants voert voor de gemeente Almere het project ‘Electric Freeway’ uit. Dit is eveneens een project van ­Beter Benutten. Hier lukt het om op langere afstanden ­automobilisten te verleiden tot een overstap (de reisafstand van Almere naar Amsterdam is gemiddeld 25 kilometer). Voor dit traject wordt vooral de high speed e-fiets gepromoot. Geïnteresseerden kunnen deze e-fiets (met een topsnelheid van 45 kilometer per uur) op de Electric Freeway laagdrempelig uitproberen. In de zomer en

herfst van 2014 hebben zo’n 80 forensen van dit aanbod gebruik gemaakt. Eén van hen over de rit: “Tegen de wind in en met 40 ­kilometer per uur onderweg, alsof ik de wind in de rug had. Het nieuwe rijden op de moderne fiets! Ik ben overstag.” Met de high-speed e-fiets komt Amsterdam binnen een half uur reistijd van Almere te liggen. Ook bij de uitvoering van de Kortingsregeling Tweewielers voor de Verkeersonderneming en Stadsregio Rotterdam zien wij de grote interesse in de e-fiets voor het woonwerkverkeer. Per maand behandelen wij circa gemiddeld 90 aanvragen voor een aanschafsubsidie van een tweewieler, daarvan betreft ruim 85% een e-fiets. De gemiddelde afstand die mensen in de regio Rotterdam naar het werk fietsen is vijftien kilometer. Harde cijfers over het gebruik van de e-fiets in het woon-werkverkeer zijn in Nederland nog niet beschikbaar. Bovenstaande ervaringen laten zien dat de mogelijkheden groot zijn. Gaat de (high-speed) e-fiets de fileproblemen in Nederland ‘in zijn eentje’ oplossen?

i

pagina 7

Ruben van den Hamsvoort, Tanja Steenhorst

pagina 7

Projecten

Betere verkeersdoorstroming door Zeist Nieuwe verkeerslichtenregelingen op de Utrechtseweg en Driebergseweg zorgen ­ervoor dat het verkeer beter doorstroomt in Zeist. DTV Consultants heeft zeven van de acht verkeersregelinstallaties op de genoemde wegen recentelijk voorzien van nieuwe verkeersregelprogramma’s.

P ro j e c t e n

De verkeersregelprogramma’s van drie installaties op de Utrechtseweg bleken een uitdaging. Met behulp van slimme koppelingen is hier de reistijd voor het doorgaande verkeer met 15% tot 20% teruggedrongen zonder dat dit teveel ten koste gaat van de zijwegen.

aanbod van verkeer over de dag heen gezien sterk verschilt. Om een optimaal resultaat te ­halen, is gekozen voor verschillende instellingen op verschillende momenten van de dag. De wijze van ingrijpen in de regeling (bijvoorbeeld groen vasthouden of met ­prioriteit realiseren) is volledig instelbaar.

Brede adviserende rol DTV Consultants heeft, voor alle zeven installaties, een breed spectrum aan werkzaamheden uitgevoerd. Dit varieert van programmeren en simuleren tot het opstellen van uitvragen naar uitvoerende partijen en de bijbehorende uitvoeringsbegeleiding. De nieuwe verkeerslichtenregelingen maken onderdeel uit van een pakket van maatregelen ten behoeve van regionaal verkeersmanagement binnen de provincie Utrecht.

i

Michiel Coppens, Marcel Kant

Geen echte groene golf Bij het verbeteren van de doorstroming voor het doorgaande verkeer wordt vaak de term “groene golf ” genoemd. Dit gold ook voor de regelingen op de Utrechtseweg. Uit een eerdere studie van DTV Consultants bleek dat een groene golf op dit wegvak niet wenselijk is, aangezien dit leidt tot een ­ ­on­acceptabele afwikkeling van het overige verkeer. De nieuwe regelingen bevatten daarom een combinatie van verschillende vormen van koppelingen. De verkeersregelinstallaties geven elkaar realtime informatie over het naderende verkeersaanbod en anticiperen hierop. De instellingen van de nieuwe verkeerslichtenregelingen zijn met het simulatiepakket Vissim geoptimaliseerd voor deze specifieke situatie. Uit deze simulaties bleek dat het

Register Verkeersveiligheidsauditoren Rijkswegennet Sinds 2012 werkt DTV Consultants samen met het Kwaliteitsorgaan Verkeersveilig­ heidsaudit (KoVa, ondergebracht bij Rijkswaterstaat) aan het Certificeringstraject Verkeersveiligheidsauditoren rijkwegennet. Als vervolg hierop heeft het KoVa ons gevraagd het register rondom de auditoren vorm te geven. Het bijhouden van een register is verplicht, omdat de Verkeersveiligheidsaudit een instrument is, dat is vastgelegd in de Wet Beheer Rijkswaterstaatwerken. DTV Consultants heeft de uitdaging aangepakt om deze administratieve taak om te buigen naar een interactief product. We zagen namelijk een kans om tijdens de ontwikkeling van het Register ook aan andere vragen van de opdrachtgever, de auditors en de markt te kunnen voldoen. Zo is het bijvoorbeeld nog niet voor iedereen duidelijk wanneer een audit uitgevoerd moet worden of wie hiervoor verantwoordelijk is. Daarnaast hebben auditors ver-

zocht om een platform voor het onderling uitwisselen van informatie, documenten of ervaringen. Digitaal register Het ontwikkelteam van DTV Consultants heeft het register daarom digitaal vormgegeven en ingebouwd binnen de site www. verkeersveiligheidsaudits.nl. Deze website heeft als belangrijkste functie het Register. Zowel leden van het KoVa als medewerkers

van DTV Consultants kunnen de gegevens in het register over de verkeersveiligheidsauditoren bijhouden in een beveiligde omgeving. Daarnaast heeft de website een communicatieve en contactfunctie. Opdrachtgevers van audits kunnen op de site onder andere informatie vinden over wat een audit precies inhoudt en een overzicht vinden van gecertificeerde auditoren. Daarnaast is het mogelijk om een vraag te stellen aan het KoVa. De derde functie van de website betreft een inlogmogelijkheid voor de auditoren. Zij komen na inloggen terecht op een beveiligde pagina, waar ze onderling informatie kunnen uitwisselen en belangrijke documenten kunnen vinden.

i

pagina 8

Anja Schievink, Carl Stolz

Vervolg cursusaanbod op pagina 11

Projecten

Draagvlak creëren, de basis van succes Of het nu gaat om het ontwikkelen van nieuw beleid, het herinrichten van een straat, onenigheid tussen belanghebbenden of het opstellen van een plan van aanpak, ­participatie van belanghebbenden voor het creëren van draagvlak is niet meer weg te denken in de verkeerskunde.

wijzigingen zijn. Werksessies met medewerkers van verschillende afdelingen van de RET, met focusgroepen van verschillende soorten reizigers en interviews met externe stakeholders geven de RET een mooie basis om mee verder te gaan.

De inhoudelijke plannen van DTV Consultants gaan veelvuldig gepaard met een proces dat zorgvuldig wordt vormgegeven en uitgevoerd. Dit is nodig voor een succesvolle uitvoering. Investeren in het voortraject bespaart veel frustratie, tijd en geld in het vervolg van het traject. Het zorgt ervoor dat de plannen uitvoerbaar zijn en op in- en extern draagvlak kunnen rekenen.

Enkele voorbeelden De RET wilde graag duidelijk beleid ontwikkelen rond naamgeving van stations, lijnnummers, het benoemen van eindhaltes en het gebruik van de Engelse taal in reis­ informatie. Daarvoor hebben we een proces met in- en externen doorlopen om in beeld te brengen wat het huidige ­beleid is, wat de wensen, reële mogelijk­heden en effecten van

Geen plan zonder proces Hoeveel voorbeelden zijn er te noemen waar de inhoud ten gronde gaat, omdat het proces daaromheen verkeerd is gevoerd? DTV Consultants heeft beide expertises in huis om u op een juiste wijze te adviseren en te begeleiden.

i

Natalie Veenkamp

Regionaal verkeersmanagement vergt professioneel ketenbeheer Het verkeer dat van A naar B rijdt mag geen hinder ondervinden van grenzen tussen wegbeheerders. Daarom werken wegbeheerders al langer samen aan regionaal ver­ keersmanagement. Op het gebied van technisch beheer van (regionale) systeemke­ tens valt nog een wereld te winnen. DTV Consultants werkt in opdracht van Rijkswaterstaat, namens het Landelijk Verkeersmanagement Beraad (LVMB), aan een handreiking voor regionaal technisch ketenbeheer. In deze handreiking is uitgewerkt wát er aan taken en activiteiten belegd moet zijn om over professioneel ketenbeheer te kunnen spreken. Daarbij wordt onderscheid

gemaakt tussen de lokale beheerorganisaties en wat daar extra aan activiteiten en afstemming bij komt ten behoeve van de regionale systeemketens. De handreiking is eind 2014 opgeleverd aan het LVMB. Daarbij is voor de regio’s OostNederland en de Zuidvleugel getoetst in

welke mate de taken en activiteiten al belegd zijn en waar nog de belangrijkste uitdagingen zitten voor de regio’s. Voor de Metropoolregio Amsterdam is dit uitgevoerd in de vorm van een intervisie. Het activiteitenschema vormt daarvoor een handzame onder­legger. Het is vervolgens aan de regio’s om te bepalen hóe de resterende taken en activiteiten te beleggen. De LVMB handreiking beschrijft daarvoor een handig stappenplan.

i

Leon Deckers

pagina 9

P ro j e c t e n

Een ander voorbeeld is ons project voor de gemeente Haarlem, die we in een gevoelig traject hebben begeleid. In het voorjaar van 2012 is in Haarlem de VerspronckwegNoord gereconstrueerd. Niet lang na ­opening heeft er een dodelijk ongeval plaats­ gevonden. Mede door dit ongeval hebben om­ wonenden en de Fietsersbond kritiek geuit op de door de gemeente gemaakte ­ ­keuzes. Volgens hen is het ontwerp namelijk on­veilig. De gemeente Haarlem heeft aan DTV Consultants gevraagd om op deze weg een onafhankelijke verkeersveiligheidsaudit uit te voeren. Vanwege de opgelopen e­ moties van de betrokkenen, zijn we een gezamenlijk proces ingegaan met alle stakeholders met als doel dat iedereen zich gehoord en begrepen voelt. Immers, alleen dan kan het objectieve oordeel van een deskundige rekenen op draagvlak.

Projecten

Nieuw Mobility Portal van de Europese Commissie online Het afgelopen jaar is DTV Consultants, samen met andere consortium partners, druk geweest met het vernieuwen en verbeteren van het ELTIS platform. Eltis is hét portal van de Europese Commissie voor professionals die zich bezighouden met verkeer, vervoer, mobiliteit en hieraan verwante disciplines als ruimtelijke ordening en milieu.

P ro j e c t e n

Eltis biedt gebruikers inzicht in de laatste ontwikkelingen op het gebied van stedelijk mobiliteitsbeleid. Daarnaast is het platform bedoeld om kennis en ervaringen uit te wisselen en best practices te verzamelen. Dit kan bijvoorbeeld door “vriend van Eltis” te worden. Door op de Eltis pagina een profiel aan te maken word je onderdeel van Eltis en kun je; actief participeren in kennisuitwisseling en discussies, op de hoogte blijven van EU beleid op het gebied van mobiliteit en gebruik maken van alle Eltis faciliteiten. DTV Consultants is samen met andere partners verantwoordelijke voor de inhoudelijke kwaliteit van Eltis, zo leveren

wij bijvoorbeeld case studies en achtergrondinformatie. Het platform werd meer dan tien jaar geleden in het leven geroepen en gefinancierd door de EU als onderdeel van het Intelligent Energy - Europe (IEE) programma. Op dit moment is Eltis het belangrijkste verzamelpunt voor kennis, tools en best practices op het gebied van duurzame mobiliteit in steden en wordt het door de Europese Commissie geduid als ‘The Urban Mobility Observatory’.

aan informatie over SUMPS en het EU beleid op dit gebied. De komende jaren zullen SUMPS in belang toenemen en zal de EU meer en meer inzetten op het ondersteunen van gemeentes die een SUMP willen en een SUMP hebben. Kortom: word ook vriend van Eltis! Bezoek www.eltis.org en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in stedelijke mobiliteit!

i

Jan­Willem van der Pas

Een speciaal deel van Eltis is gericht op Sustainable Urban Mobility Plans (SUMPS). Dit deel van Eltis levert een schat

Vissimsimulatie sluizencomplex Terneuzen De Vlaams­Nederlandse Schelde Commissie heeft ingenieursbureau LievenseCSO opdracht verstrekt voor het ontwerp van een nieuwe sluis binnen het bestaande sluizencomplex in Terneuzen. Het sluizencomplex bestaat nu uit drie sluizen, waar­ bij de middensluis wordt vervangen door een nieuwe sluis die breder, dieper en langer is dan de huidige sluizen. Met de komst van de nieuwe sluis kunnen grotere schepen tot aan de haven van Gent varen door het kanaal Gent-Terneuzen.

Ook neemt de capaciteit van de sluizen toe, waardoor de wachttijd voor binnenvaartschepen zal afnemen. DTV Consultants is

ingehuurd om de effecten van de nieuwe sluis op het verkeer inzichtelijk te maken. Hiervoor hebben wij gebruik gemaakt van Vissim. Simulatiestudie De routekeuze van het verkeer varieert in tijd en route naar gelang het gebruik van de verschillende sluizen. Voor de bepaling van de routekeuze van het verkeer wordt op straat dynamische bewegwijzering gebruikt. Om dit in Vissim na te bootsen is gebruik gemaakt van de programmeertool Visvaps. Met deze tool is het mogelijk het verkeer voorafgaand aan de sluisopeningen gedurende de simulaties de route te laten bepalen. Hierdoor komt verkeer niet voor een sluis stil te staan en kiest het altijd de juiste route. De resultaten uit de simulatiestudie vormden één van de beslisvariabelen die hebben geleid tot de voorkeursvariant van de nieuwe sluis in Terneuzen. Op dit moment wordt de voorkeursvariant van de nieuwe sluis uitgewerkt.

i

pagina 10

Marcel Willekens, Wilco Kooijman

Vervolg cursusaanbod op pagina 11

Projecten

Web development; een specialisme binnen DTV Consultants Bij steeds meer projecten op het gebied van verkeer en mobiliteit is een website of een online tool een belangrijk onderdeel van het project. Denk aan campagneweb­ sites voor mobiliteitsprojecten en handige online rekentools. Niet te vergeten zijn de projectwebsites in Europese mobiliteitsprojecten, die bedoeld zijn om kennis over een bepaald project of onderwerp te verspreiden in Europa. de kaders vast te stellen en tegen het einde van het project de puntjes op de i te zetten. Dat bespaart tijd en geld. Traffic Snake Game Het paradepaard van het nog jonge ontwik­ kelteam is de website www.trafficsnake.eu. Op deze site spelen 300 scholen uit 18 Europese landen de Traffic Snake Game. Met dit spel worden kinderen en hun ouders aangemoedigd om niet met de auto naar school te reizen maar een duurzamer alternatief te kiezen. Via de website hebben ­bureaus uit

Kijk op www.dtvconsultants.nl voor meer referenties. Wellicht kan ons ontwikkelteam iets betekenen voor uw project.

i Carl Stolz

Analyse parkeervraagstuk Scheveningen Bad In opdracht van parkeergarage-exploitant Beheerskantoor Scheveningen B.V. (BKS Parking) heeft DTV Consultants geanalyseerd wat de effecten zijn van de bouw van een extra parkeergarage in Scheveningen Bad. Aanleiding voor de analyse zijn de plannen van een aannemer voor de bouw van een extra publieke, concurrerende garage naast het Circustheater.

Uit de analyse blijkt dat een nieuwe garage slechts een zeer beperkte bijdrage levert aan de oplossing van parkeerproblemen op topdagen, waardoor aanvullende maatregelen noodzakelijk blijven. Bovendien blijkt dat een rendabele exploitatie, door de lage bezetting op andere dagen, nauwelijks mogelijk is. Tien dagen topdrukte Scheveningen Bad is al jaren een van de meest populaire badplaatsen van Nederland. Met die populariteit is ook de be-

hoefte aan parkeerplaatsen de afgelopen decennia behoorlijk toegenomen en zijn de parkeergelegenheden uitgebreid. De laatste jaren is met de economische teruggang echter ook het bezoek aan de badplaats behoorlijk teruggelopen. Daarnaast wordt P&R flink gepromoot door de overheid en neemt het fiets- en scootergebruik toe. De capaciteit van de parkeergarages is ruim voldoende voor het normale gebruik. Echter, ongeveer tien keer per jaar heerst er topdrukte in Scheveningen. Mooie zomerse weekenddagen, festivals en evenementen

zorgen op die dagen voor een parkeervraag die door de huidige garages niet te verwerken is, met files voor de garages en overlast voor de omgeving tot gevolg. Rendabele exploitatie nauwelijks mogelijk Op topdagen staat Scheveningen Bad volledig vol geparkeerd. Ook een nieuwe garage zal op dergelijke dagen optimaal worden gebruikt. Het parkeertekort is op deze d ­ agen echter vele malen groter dan de omvang van de nieuwe garage. De bestaande bereikbaarheids- en leefbaarheidsproblemen worden daarmee derhalve niet opgelost. Andere maatregelen voor deze topdagen blijven daarom noodzakelijk. Op alle andere dagen in het jaar is de huidige parkeercapaciteit ruimschoots toereikend. Niet alleen is een nieuwe garage daardoor moeilijk rendabel te exploiteren, ook de exploitatie van de huidige garages komt ­ daardoor verder o ­ nder druk te staan. BKS Parking gebruikt de analyse van DTV Consultants om belanghebbenden en politiek te overtuigen om voorlopig af te zien van realisatie van de extra garage. Daarnaast biedt het rapport bruikbare handvatten om de benutting van de huidige garages te optimaliseren.

i Arno Jonker

pagina 11

P ro j e c t e n

Waar we dit werk in het verleden uitbesteedden aan derden, heeft DTV Consultants sinds 2013 een ontwikkelteam in eigen huis. Het team bestaat uit webdesigners, programmeurs en IT-experts die de vertaling tussen het verkeerskundige vraagstuk en de IT-invulling realiseren. Hiermee verkleinen we de afstand tussen de materiedeskundigheid op het gebied van mobiliteit en verkeer enerzijds en de ontwikkeling van webtools en campagnewebsites anderzijds. Doordat de lijnen korter zijn, is het veel eenvoudiger om in de voorbereidingsfase

18 landen toegang tot hun ­eigen content managementsysteem (CMS). Ze krijgen een basissite opgeleverd in het Engels en kunnen deze via hun CMS vertalen en aanpassen. Ook de deelnemende scholen krijgen een eigen pagina. Ze kunnen een stukje schrijven over hun school en foto’s uploaden. In december hebben scholen door het spelen van het spel al meer dan 130.000 autokilometers bespaard met bijna 15.000 kinderen!

Projecten

Verruim uw kennis met Europese ervaringen Het CIVITAS programma bevordert al sinds 2002 maatregelen die ervoor zorgen dat steden leefbaar en duurzaam worden ingericht. DTV Consultants is al vanaf de start actief betrokken bij het programma. Wij bouwen op dit moment aan een CIVITAS Learning Centre. Graag brengen wij u op de hoogte van de mogelijkheden die het Learning Centre en het lidmaatschap aan een CIVITAS­netwerk u biedt!

Skills

Placement Training E­courses

Knowledge

Personal attention

Amount of participants

P ro j e c t e n

Learning Centre In het CIVITAS Learning Centre komt alle kennis samen die de afgelopen jaren binnen het project is verzameld, zoals basiskennis over verkeer en mobiliteit, voorbeeldmaatregelen in meer dan 200 Europese steden en hun effecten en ervaringen van andere steden met het implementeren van maatregelen. Deze kennis biedt het Learning Centre op verschillende manieren aan (in het Engels), via e-courses, trainingen en placements (zie afbeelding).

De E-courses kunt u in uw eigen omgeving en in uw eigen tempo volgen via uw computer. Hierbij staat het opdoen van nieuwe kennis centraal. Tijdens de klassikale trainingen wordt aandacht besteed aan (verkeerskundige) maatregelen, onderwerpen, theorieën en aan het toepassen hiervan in de praktijk. Omdat u medewerkers van andere steden ontmoet, heeft u de gelegenheid om ervaringen uit te wisselen. Samen werkt u aan een oplossing voor een praktijkprobleem.

Een placement is een verblijf van een aantal dagen in een CIVITAS stad om te zien hoe deze omgaat met een probleem dat u ook heeft in uw eigen stad. U werkt aan het oplossen van die eigen situatie, met behulp van de kennis die de stad al heeft opgedaan. U wordt daarbij begeleid door een ervaren medewerker. Als werknemer van een stad kunt u gratis deelnemen aan het aanbod van het Learning Centre. Bovendien ontvangt u na afronding een door de EU ondertekend certificaat. Word lid van CIVINET Nederland­ Vlaanderen Binnen CIVITAS bestaan tien CIVINET netwerken in Europa, waar steden en regio’s kennis en ervaringen over duurzame mobiliteit in de moedertaal uitwisselen. Alle overheden in Nederland en Vlaanderen kunnen lid worden van CIVINET Nederland-Vlaanderen, welke wordt geleid door de netwerkmanager provincie NoordBrabant. DTV Consultants verzorgt het secretariaat. Op dit moment telt CIVINET Nederland-Vlaanderen vijftien leden. Het afgelopen netwerkjaar organiseerden wij diverse activiteiten voor de leden, waaronder een kennisbijeenkomst over fietsen in Turnhout. De voorbereidingen voor activiteiten in 2015 zijn in volle gang. Op 29 januari en 5 februari 2015 vindt een

De voordelen van het CIVINET­ lidmaatschap op een rij: • Gratis lidmaatschap bij aansluiting in 2015; • Kennisdeling en ervaring uitwisselen over duurzame mobiliteit met andere steden tijdens bijeenkomsten; • Ieder kwartaal een nieuwsbrief met uitgebreide artikelen van de leden en informatie over Europese subsidies; • Ontmoeten van leden van de Europese Commissies tijdens activiteiten; • Gratis deelname aan het aanbod van het Learning Centre.

cursus plaats over het schrijven van Europese voorstellen. CIVINET NederlandVlaanderen organiseert zelfstandig activiteiten, maar probeert ook aansluiting te vinden bij bestaande evenementen. Zo bieden wij ook een activiteit aan tijdens de Automotive week in Helmond (25 maart 1 april 2015) en tijdens ECOMM in Utrecht (20-22 mei 2015). Heeft u interesse? Neem dan contact op met het secretariaat van CIVINET via mailadres [email protected].

i

Marjolein van de Nadort Annelien Venema

Opleidingen NOVI Verkeersacademie met glans beoordeeld Op donderdag 11 september heeft een visitatiecommissie NOVI Verkeersacademie bezocht, met het oog op de gewenste verlenging van onze accreditaties voor zowel de Associate degree (Ad) als de bachelor­opleiding (Hbo). DTV Consultants voert het onderwijs binnen NOVI Verkeersacademie uit en heeft dan ook de accreditatie en visitatie van het onderwijs voorbereid én met succes uitgevoerd. De commissie beoordeelt het onderwijs op zeventien kwaliteitsstandaarden en heeft er negen beoordeeld met een goed en acht met een voldoende. De commissie heeft complimenten voor ons heldere profiel van de Verkeerskundig Medewerker (Ad) en Verkeerskundige

(Hbo) en het bijpassende opleidingsprogramma. De oriëntatie en inhoud van het programma en de kwaliteit van de docenten worden dan ook als goed beoordeeld. Daarnaast is de commissie onder de indruk van de mate waarin de studenten zich bewust zijn van de persoonlijke en professionele ontwikkeling en van hoe goed ze in staat zijn dit onder woorden te brengen. Zowel de afstudeerscripties van de studenten als interviews met de studenten laten zien dat onze inzet op het verwerven van benodigde vaardigheden voor het Ad- en Hbo-diploma zeer geslaagd is.

i

pagina 12

Anja Schievink

Educatie

Masterclasses voor professionals effectief omgevings­ management

verkenner mobiliteitseffecten

human factors

parkeren

regievoering

actief in Europa

concessie­ management OV

mobiliteits­ management

Mobiliteitsmanagement

Nieuw

De masterclass mobiliteitsmanagement biedt medewerkers in de publieke én private sector de benodigde kennis en vaardig­ heden om te komen tot een uitgebalanceerde en duurzame mobiliteitsstrategie, dit zowel op stedelijk niveau als voor orga­ nisaties. De opleiding heeft een hoog, analytisch niveau wat cursisten in staat stelt zich aan te passen aan veranderende omstandigheden en in te spelen op de laatste ontwikkelingen in het vakgebied. De masterclass beoogt hiermee te fungeren als ‘eye-opener’: de masterclass verbreedt het blikveld van cursisten en biedt inzicht in de complexiteit van mobiliteitsmanagement. Tijdens de masterclass zullen verschillende actuele thema’s aan bod komen, zoals duurzame mobiliteit, maatschappelijke trends en mobiliteit, het nieuwe werken, psychologie en gedragsverandering, marketing en communicatie, gebiedsontwikkeling en mobiliteit. Deze thema’s sluiten aan bij de huidige mobiliteitsvraagstukken van beleidsmakers, adviseurs, HRM professionals en facilitair managers. De masterclass mobiliteitsmanagement richt zich op drie hoofdgroepen: overheid, adviseurs en bedrijfsleven. De masterclass is interessant voor diegenen die vanuit de praktijk te maken hebben met mobiliteit en mobiliteitsbeleid. In samenwerking met:

de toepassing ervan in de praktijk. U ontdekt en ervaart zelf wat de rol is van human factors binnen verkeer. Dit maakt het voor u mogelijk om in (toekomstige) projecten eigen vakkennis aan te vullen met kennis van human factors.

Parkeren anno 2020: kennis, strategie en beleid Parkeren wordt omgeven door veel misverstanden en dilemma’s. Hoe belangrijk is parkeren voor de detailhandel? Is de investe­ ring in parkeren noodzakelijk voor particuliere bedrijven en voor gemeenten? Is er een spanningsveld tussen mobiliteit en exploi­ tatie? Wat zijn de effecten van hogere parkeertarieven? Deze masterclass helpt u en uw organisatie om te komen tot een goed onderbouwde en duurzame oplossing voor uw parkeervraagstuk. Parkeren is niet alleen een belangrijke maatregel om de bereikbaarheid en de leefbaarheid van de stad te beïnvloeden. Het is ook een kostbare investering, zowel voor winkelgebieden en bedrijven, als ook voor gemeenten. Om deze reden is de juiste kennis van essentieel belang. Parkeerruimte is een schaars goed dat optimaal moet worden ingezet. Dit vereist een zeer professionele aanpak voor zowel de publieke als de private sector. De masterclass heeft een hoog, analytisch niveau wat deelnemers in staat stelt zich aan te passen aan veranderende omstandigheden en in te spelen op de laatste ontwikkelingen in het vakgebied.

In samenwerking met: Human Factors binnen verkeer Vraagt u zich ook wel eens af waarom weggebruikers net iets anders doen dan u had verwacht? Wilt u graag weten hoe u bij het ontwerpen, beheren en onderhoud van de wegen het beste rekening kunt houden met de weggebruiker? Of bent u simpel­ weg zeer geïnteresseerd in het gedrag van de weggebruiker? U bent niet de enige, want steeds vaker blijkt het belang van de consequenties van de menselijke factor in het verkeer. Hoe goed we het allemaal ook bedoelen en hoe mooi het met technische hoogstandjes ook is gemaakt, uiteindelijk komt het allemaal aan op het gedrag van de weggebruiker. Dit geldt niet alleen voor de verkeersveiligheid en de doorstroming, maar ook voor de effecten voor milieu en het draagvlak bij het publiek. In deze masterclass komen zowel de belangrijkste theoretische aspecten vanuit verkeerspsychologie aan de orde als

Onderstaande masterclasses worden ook aangeboden: • • • • •

Actief in Europa Concessiemanagement in Openbaar vervoer Effectief omgevingsmanagement in geïntegreerde contracten Regievoering en bestuurlijke processen Verkenner Mobiliteitseffecten

Voor meer informatie over onze masterclasses ga naar: www.dtvconsultants.nl/edu

pagina 13

Educatie

De masterclasses zijn interessant voor hbo’ers en academici die bijvoorbeeld als projectleider, beleidsmedewerker of (toekomstig) omgevingsmanager betrokken zijn bij mobiliteit.

Educatie

Highlights cursusaanbod voorjaar 2015 Vernieuwd

Verkeersveiligheidsaudit

Verkeersmanagement van beleid tot uitvoering U krijgt inzicht in de mogelijkheden om verkeersbeleid om te zetten in dynamische verkeersmanagementdoelen en de manier waarop een wegbeheerder deze beleidsdoelen kan vertalen naar operationeel verkeersmanagement. Tijdens de cursus leert u welke mensen en middelen nodig zijn in de verkeerscentrale en op straat om operationeel verkeersmanagement mogelijk te maken. Daarnaast leert u hoe u uw ervaringen vanuit operationeel verkeersmanagement kunt gebruiken om de beleidsvorming op het gebied van verkeersmanagement te beïnvloeden.

Duur: 2,5 dag

Duur: 2 dagen

Leergang Verkeerskunde

Aanpak verkeersveiligheidsknelpunten

Bent u sinds kort werkzaam binnen de verkeerskunde en wilt u zich snel de basis van dit vakgebied eigen maken? Deelnemers worden in deze compacte cursus wegwijs gemaakt binnen de zes belangrijkste verkeerskundige thema’s; verkeersveiligheid, verkeersmanagement en verkeerskundig ontwerp, mobiliteit en OV, parkeren en verkeersonderzoek. Na afloop bent u in staat werkzaamheden rondom deze thema’s op te pakken en heeft u de tools aangereikt gekregen om uzelf verder te bekwamen. Leergang Diverse modules worden in het voorjaar vanVerkeerskunde 2015 aangeboden.

U verwerft vaardigheden om zelf te kunnen beoordelen in hoeverre een verkeerssituatie onveilig is en hoe u het knelpunt kunt plaatsen in het grotere kader van Duurzaam Veilig. Daarnaast leert u waar u op moet letten bij het schouwen van een onveilige situatie. U oefent met een aantal belangrijke gespreksvaardigheden. Niet alleen om het gesprek te kunnen sturen, maar vooral ook om burgers het gevoel te geven dat u hun achterliggende vraag hebt begrepen.

leergang

Duur: 3 dagen

Modulair te volgen

Komt u vanuit een ander vakgebied de verkeerskunde in en wilt u zich de basis van het verkeerskundige vakgebied eigen maken? Wilt u inzicht krijgen in het werkveld en uw taken daarin, zodat u tot gedegen verkeerskundige oplossingen en producten kunt komen? Volg dan de 12-daagse Leergang Verkeerskunde: een samenhangend programma van zes verkeerskundige thema’s voor hoger opgeleiden.

Practicum verkeersbesluiten

Dit voorjaar worden onder meer ook de volgende cursussen aangeboden: • • • •

Hoe maakt u een goed verkeersbesluit, dat is afgestemd op het Besluit Administratieve Bepalingen inzake het Wegverkeer (BABW)? En hoe kunt u een verkeersbesluit beoordelen en toetsen? Tijdens het Practicum verkeersbesluiten staat de invulling van het maken van een verkeersbesluit centraal. Het doel van dit practicum is om u inzicht, vaardigheden en kennis op het gebied van het maken van verkeersPracticum besluiten aan te reiken. Na afloop van de cursus heeft u voldoende verkeersbesluiten kennis en vaardigheden om een verkeersbesluit te maken, te beoordelen en te toetsen. Deze cursus is een verdieping op de cursus BABW voor wegbeheerders.

Functioneel onderhoud VRI Schetsvaardigheid Opzet Complex Verkeersontwerp Introductiecursus Wegwijs in de Verkeerskunde De rol van de verkeerskundige is breed en wordt steeds complexer. Het grote aanbod van verkeer, beperkte middelen en ruimte en tegenstrijdige belangen zorgen voor een uitdagend speelveld. De leergang Verkeerskunde is opgebouwd rondom de belangrijkste verkeerskundige thema’s en werkzaamheden. U wordt wegwijs gemaakt binnen deze thema’s. De opzet van de leergang staat borg voor een inhoudelijke verdieping van uw kennis en praktische tools voor uw dagelijkse werkzaamheden.

Doel Na afloop van de leergang bent u in staat: • om veel voorkomende verkeerskundige vraagstukken op te pakken; • om een beter gesprek te voeren met diverse actoren uit het werkveld.

De leergang is ook interessant voor personen die veel samenwerken met verkeerskundigen en meer willen weten over dit vakgebied.

De Leergang Verkeerskunde bestaat uit twaalf lesdagen rondom zes verkeerskundige thema’s. De leergang is ontwikkeld als samenhangend geheel. De programmaonderdelen zijn echter zo vormgegeven, dat u ze in willekeurige volgorde en los van elkaar kunt volgen. Hierdoor kunt u op meerdere momenten in het jaar starten met de leergang of – op basis van uw interesse – een onderdeel overslaan. Van de deelnemers wordt een actieve inbreng verwacht. Voor een aantal thema’s is enige voorbereiding gewenst. Bijvoorbeeld om een vraagstuk uit uw eigen praktijk aan te leveren, een reader door te lezen of een opdracht te maken. Het lesmateriaal van de leergang bestaat uit een aantal readers en studie-instructies. Hierdoor krijgt u een goed overzicht van de betreffende thema’s en raakt u wegwijs in de beschikbare literatuur. Voor aanvang van uw eerste module ontvangt u een reader met actuele basiskennis. Hierdoor heeft elke deelnemer dezelfde voorinformatie.

cursus

Educatie

Bent u een expert op gebied van veiligheid en ontwerp en wilt u zich laten certificeren tot verkeersveiligheidsauditor voor het onderliggende wegennet? Dan is deze cursus iets voor u. Tijdens de training staat de procedure van de audit centraal: wat is de context van de audit en hoe gebruik je de checklist? Aan de hand van casuïstiek maken de deelnemers zich de procedure eigen. Een inhoudelijke component van de cursus is de gedragskant van de weggebruiker. Deze training wordt afgesloten met een examen.

Kijk voor uitgebreide informatie op: www.dtvconsultants.nl/edu Hier vindt u ook de prijs en locatie.

Doelgroep

De leergang is bedoeld voor hoger opgeleiden zonder verkeerskundige achtergrond, die in korte tijd wegwijs willen worden in het verkeerskundige werkveld. Deelnemers zijn bijvoorbeeld sinds kort werkzaam als verkeerskundige bij een gemeente.

fietsen en lopen

innovatie

internationaal

milieu

mobiliteitsmanagement

openbaar vervoer

openbare ruimte

parkeren

procesbegeleiding

verkeerslichten

verkeersmanagement

Duur: 1,5 dag

verkeersveiligheid

Tijdens onze tweedaagse cursus Practicum verkeersbesluiten staat de praktische invulling van het maken van een verkeersbesluit centraal. U gaat zelf aan de slag met het maken van een verkeersbesluit. Deze cursus is een verdieping op de cursus Besluit Administratieve Bepalingen inzake het Wegverkeer (BABW).

pagina 14

Inhoud

Programma

Het doel van dit practicum is om u praktisch inzicht, vaardig­ heden en kennis op het gebied van het maken van verkeersbe­ sluiten aan te reiken. Na afloop van de cursus heeft u voldoende kennis om een verkeersbesluit te maken en te kunnen beoor­

Het practicum wordt verzorgd aan de hand van theorie, praktijk­ voorbeelden en casussen. De docent is tevens docent bij BABW en de opleiding Post­HBO Verkeerskunde. Voorafgaand aan het practicum krijgt u de syllabus toegezon­

V E R K E E R S K U N D I G E

O P L E I D I N G E N

Volg losse modules bij NOVI Verkeersacademie Met ingang van collegejaar 2014-2015 biedt NOVI Verkeersacademie ook de mogelijkheid om losse modules c.q. leerblokken te volgen: niet als student, maar als cursist. De modules zijn niet enkel gericht op het vergaren van kennis, maar vooral op het ontwikkelen van die vaardigheden, waar de moderne beroepspraktijk om vraagt. De leerstof is daarmee ook zeer interessant voor mensen die (nog) geen complete opleiding willen volgen, maar wel concrete beroepsproducten willen leren maken. Voordelen • voor ‘cursist’ gelden geen toelatingseisen • kies zelf volgorde en leersnelheid • gericht op maken van beroepsproducten • afronding met tentamen of opdracht • laagdrempelige kennismaking met onze opleidingen • lessen op vrijdagen in Utrecht • zeer voordelig geprijsd

NOVI Verkeersacademie Opleidingsbouwwerk Na afloop van de module kunt u bijvoorbeeld: • verkeersonderzoeken opzetten en analyseren • verkeerslichten ontwerpen • regelscenario’s ontwikkelen • beleidsplannen maken • verkeersbesluiten opstellen

Bachelor degree Verkeerskundige 4e studiejaar mobiliteit verkeersveiligheidsbeleid

verkeersplanologie netwerkmanagement

Afstudeerscriptie

3e studiejaar

NOVI Verkeersacademie biedt daarnaast de reguliere opleidingen aan met een wettelijk erkend diploma en titel: Deeltijdopleiding Associate degree Verkeerskunde • Je legt een stevige verkeerskundige basis • Je volgt de eerste 2 jaar van de hbo-opleiding Deeltijd Hbo bachelor opleiding Verkeerskunde • Je leert acteren en adviseren op beleidsniveau • Je wordt in 4 jaar een allround verkeerskundige

ruimtelijke ordening verkeersmodellen financiën netwerkregelingen

praktijkstage parkeerbeleid beleidsevaluatie openbaar vervoer

methoden & technieken integraal ontwerp ruimtelijke ontwikkeling adviesvaardigheden

Associate degree

Verkeerskundig medewerker 2e studiejaar rapporteren verkeersonderzoek mobiliteitsmanagement dynamisch verkeersmanagement

leer- en loopbaanbegeleiding verkeer en omgeving ruimtelijk juridisch kader geluid- en emissieberekening

ontwerp verkeerslichtenregeling leeronderzoek verkeerskundig ontwerp verkeersbesluiten

1e studiejaar weten en meten stedenbouw en verkeer verkeersregeltechniek verkeersbeleid

leer- en loopbaanbegeleiding verkeersrecht ontwerprichtlijnen schrijfvaardigheid

www.verkeersacademie.com

verkeersveiligheid verkeersstatistiek inspectie, beheer en onderhoud mondeling communiceren

pagina 15

SEPTEMBER

2013

Aanbod cursussen, opleidingen en masterclasses najaar 2013

Post­hbo opleiding Parkeermanager

Coördinator Parkeerbeheer

Start oktober 2015

Start september 2015

De parkeermanager is als een spin in het web. Hij heeft van parkeerbeleid tot en met uitvoering de touwtjes in handen. U kunt na afloop van de opleiding de regierol op u nemen bij het vormgeven, operationaliseren, uitvoeren en beheren van het parkeerbeleid. U houdt hierbij rekening met de verkeerskundige-, ruimtelijke-, economische- en maatschappelijke ontwikkelingen en met vastgoed- en grondbeleid. Kosten en opbrengsten maakt u passend binnen de begroting van uw organisatie.

De coördinator parkeerbeheer ondersteunt bij het vormgeven en operationaliseren van parkeerbeleid. Daarnaast coördineert hij uitvoering, handhaving en beheer tussen en binnen afdelingen en organisaties, zowel in- als extern. U krijgt inzicht in de deelfacetten van parkeren die verband houden met uw eigen taken en in de verbanden tussen on- en offstreet parkeren, zodanig dat u: • uw manager beter begrijpt en beter kunt adviseren over waar je op kunt sturen, controleren en rapporteren; • uw advies beter kunt onderbouwen en met overtuigingskracht kunt adviseren; • een betere gesprekspartner bent voor collega, manager en leveranciers; • de efficiency en kwaliteit van uw parkeerproduct ziet verbeteren.

In samenwerking met:

In samenwerking met:

Training Quick scan Verkeersregel­ installaties bij u op locatie De training is bedoeld voor technisch/functioneel beheerders van VRI’s. U gaat aan de slag om uw eigen regeling op straat te verbeteren. U leert mogelijke knelpunten in de verkeersafwikkeling en verkeersveiligheid te herkennen en u krijgt inzicht in mogelijke oplossingen die snel door te voeren zijn in uw eigen automaat. Met deze training snijdt het mes dus aan twee kanten. Een actueel probleem op één van uw kruispunten wordt tijdens de training verbeterd en daarnaast ontwikkelt u zelf vaardigheden om in de toekomst zelfstandig een quick scan te kunnen uitvoeren.

Post­hbo opleiding Verkeerskunde Start eind januari 2015 Deze opleiding leidt studenten op tot beleidsadviseurs verkeer. U krijgt zicht op de ontwikkelingen binnen de verkeerskunde en op de relatie met aangrenzende vakgebieden. U leert verkeerskundige vraagstukken zelfstandig en integraal op te pakken en komt vanuit verschillende invalshoeken tot gedegen oplossingen. U krijgt inzicht in besluitvormingsprocessen en kunt daardoor een goede belangenafweging maken en betere adviezen geven. In samenwerking met:

Meer weten? Voor meer informatie over de cursussen, opleidingen, masterclasses, data, prijzen en voorwaarden kijk op www.dtvconsultants.nl/edu of mail [email protected]. Wijzigingen voorbehouden. Of bel voor een persoonlijk advies naar 076 ­ 513 66 00.