Transitie naar een koolstofarme omgeving Mondiale, Europese, Belgische en regionale context

Johan Van Der Biest Maart 2013

Transitie naar een koolstofarme omgeving | Mondiale, Europese, Belgische en regionale context  Mondiale context ▪ Copenhagen – Cancun : akkoord globale opwarming aarde tot max. 2°C te beperken ▪ Cancun : ontwikkelde landen zouden lage-emissie strategieën moeten ontwikkelen (LEDs) ▪ Cancun : paradigmaverandering is vereist  Europese context

▪ Emissiereductie : doel 80% à 95% tegen 2050 (1990) ▪ EU scenario koolstofarme economie aangevuld met energie en transport scenario’s 2

Transitie naar koolstofarme omgeving | Mondiale, Europese, Belgische en regionale context  Belgische context ▪ Dringend nood duidelijkheid te scheppen aan investeerders (scenario)

▪ Nieuw beleid en maatregelen voor lange termijn perspectieven ▪ Energie-efficiëntie is dé sleutel  Regionale context ▪ Er werden recent diverse initiatieven m.b.t. transitie naar een koolstofarme omgeving ondernomen ▪ Scenario’s op middellange / lange termijn werden / zijn in ontwikkeling 3

Andere landen en organistaties projecteren zichzelf op langere termijn

4

Eindverbruik energie wordt verdeeld tussen industrie (42%), bouw (34%) en transport (24%)

100% = 44,1 Mtoe

16%

 De industrie is de grootste eindverbruiker van energie met 42% (incl. niet-energetisch verbruik)

26%

 Bouw en transport vormen de rest van het energieverbruik

34% 24%

Hoofdzakelijk bouw (90%)

Industrie

Transport

Bouw & landbouw

Niet-energetisch gebruik

5

Terwijl de emissies over het algemeen gedaald zijn, zijn de bouwemissies opmerkelijk verhoogd sinds 1990 -8%

142

150

145

143 131 -8% -27% +18% +18%

-15%

 De Belgische GHG emissies (Green House Gas) daalden met 8%, hoofdzakelijk door de reducties in de industrie (zelfontbranding en procesemissies) en in de energiesector

 Emissies in zowel transport als bouw zijn aanzienlijk toegenomen (met 18% sinds 1990)

-28% -12%

6

Aantal gezinnen tussen 2010 en 2050 +45%

Aantal inwoners 2010 en 2050 +21%

Warmtevraag per verwarmde vloeroppervlakte voor nieuwbouw en renovatie Renovatie

Nieuwbouw kWh eindverbruik /verwarmde m² 120 100

99

80 60 60 40

30 15

20

0 Level 1 - huidige EPB

8

Level 2 - lage energie

Level 3 - zeer lage energie

Level 4 - Passief

Commercial (offices, retail, industry)

Valideo Waardering van kantoorgebouwen Bâtiments exemplaires

Breeam

Afwegingsinstument Duurzaam wonen en bouwen in Vlaanderen

Private houses

Bâtiments exemplaires Referentiekader duurzame woningen

Stadsmonitor

City developments

Duurzaamheidsmeter Stad Gent Quarties durables

HQE DGNB

Environmental Impact Assessment Assessment milieu-impact

Environmental performance of materials and buildings

Levensduur Complexe zaak • Moeilijk wetenschappelijke studies te bekomen • Kan duidelijk uitgelegd en aangetoond worden met eenvoudige factoren en realiteit

Levensduur van een woning minstens 100 jaar

Span worden 45.000 private woningen gebouwd in Life Gemiddeld België. In totaal hebben we 4.6 mio wooneenheden. - Jaarlijks 1% vervangen - Levensduur van een woning is minstens 100 jaar  Officiële registratie van woningen in België - 5% voor 1850 gebouwd - 9% voor 1875 gebouwd - 17% voor 1900 gebouwd  Onderzoek van Wienerberger - Xtramuros “ Welke bouwmaterialen werden gebruikt in de oudste gebouwen die nog bewoond zijn?” - 1.100 woningen in verschillende districten – 100 per gemeente - 91% van de huizen gebouwd voor 1900 zijn nog bewoond  Gevel - 89% gevelstenen - 49% originele bouwmaterialen  Daken - 57% keramische dakpannen - 25% originele bouwmaterialen

Sustainability Evaluation Buildings Duurzaamheid – Evaluatie gebouwen

Environmental performance of materials and buildings

Met nadruk op materialen:     

Herbruikbaarheid en recycleerbaarheid Locale productie en locaal gebruik Gezondheid Comfort EPD-label

Enkele voorbeelden, maar nood aan harmonisatie…       

BREEAM HQE DGNB (Duitse raad Duurzaam Bouwen) Valideo Bâtiment Exemplaires Duurzaamheidsmeter …

Belgisch en Europees kader voor labelling en certificering van duurzame gebouwen

Duurzaam produceren

 Locale ontginning en productie  Zinvolle nabestemming  Transport over water  Reductie van schadelijke luchtemissies

 Recyclage van gemalen keramisch bouwpuin  Hergebruik van productieafvalwater  Hernieuwbare energie uit windturbines en zonnepanelen

13

Duurzaam produceren  Locale ontginning en productie ▪ Klei is als grondstof overvloedig aanwezig in België ▪ Door de fabrieken steeds dichterbij de klei- en leemgroeves te situeren, ontstaat er minder transport en dus minder milieubelasting  Zinvolle nabestemming

▪ Na exploitatie krijgen de kleigroeven een herbestemming als natuur-, landbouwen/of recreatiegebied

Duurzaam produceren

Provincies

Waterwegbeheerders

Vlaams Gewest Gemeenten

Grondverzet

Duurzaam produceren  Transport over water ▪ Er wordt zoveel mogelijk gewerkt met lokale grondstoffen en lokale afzetmarkten ▪ Wienerberger speelt een voortrekkersrol bij het ontwikkelen van de meest milieuvriendelijke transportmogelijkheden van grondstoffen en afgewerkte producten. Via transport over water worden de CO2-emissies verder gereduceerd

Duurzaam produceren

Handelaars

Duurzaam produceren  Reductie van schadelijke luchtemissies

▪ Dankzij rookgasreinigingsinstallaties en procesgeïntegreerde maatregelen zoals het toevoegen van papiervezel als grondstof worden schadelijke emissies sterk gereduceerd. Ruim onder de toegelaten emissiedrempels. ▪ Sprekende cijfers met reducties behaald sinds 2003 in de sector : - 40% van de verzurende zwaveluitstoot werd al gereduceerd – een bijkomende vermindering tot 70% moet nog gerealiseerd worden vanaf 2010 - De overige verzurende componenten fluoride en chloride zijn tot bijna 90% afgenomen - Stof is met 80% verminderd - Vluchtige organische stoffen zijn 65% gedaald

Duurzaam produceren

KUL Universiteit van Luik

Duurzaam produceren  Recyclage van gemalen keramisch bouwpuin ▪ Wienerberger ontwikkelde een innovatieve recyclagetechniek om fijngemalen keramisch puin te hergebruiken ▪ Onze onderneming sloot hiermee als eerste in de keramische bouwsector de industriële kringloop volgens het “Cradle to Cradle” principe (van wieg naar wieg) ▪ In 2009 was Wienerberger laureaat van de wedstrijd “Grenzeloos Gebruik - Ontdek het Eeuwige leven”

Duurzaam produceren

De Meuter

Afbraaksector Braungart C2C Recycling bedrijven

Duurzaam produceren  Hernieuwbare energie uit windturbines en zonnepanelen ▪ Door te investeren in windmolens en zonnepanelen wil Wienerberger op korte termijn 20% van haar elektriciteitsverbruik halen uit groene stroom

Duurzaam produceren

Vlaams Gewest

Duurzaam bouwen  Lange levensduur van meer dan 150 jaar

 Keramische bouwmaterialen met een lage ecologische voetafdruk  Groene energie uit KoraSun® fotovoltaïsche zonnepanelen  Milieuvriendelijke Bio/eco-wand  Na-isolatie van bestaande constructies met steenstrips of kleidakpannen  Renovatie van hellende daken met KoraFleece® (Plus) en Koramic  Wienerberger Building Solutions : montageklare binnenmuur- en gevelelementen

Duurzaam bouwen  Keramische bouwmaterialen met een lage ecologische voetafdruk ▪ Levenscyclusanalyse (LCA) : het DuCoClay-project - Grootschalige levenscyclusanalyse - In 2007 door de Belgische Baksteenfederatie gestart - Uitgevoerd door ASRO, VITO en WTCB - Onderzocht de milieueffecten en de socio-economische impact van keramische producten en bouwelementen

Roze: studiegebied van VITO Blauw: studiegebied van ASRO Bruin: studiegebied van het WTCB

Duurzaam bouwen

FOD MWA U.P.PR.

VGI BLGV

Duurzaam bouwen  Groene energie uit KoraSun® fotovoltaïsche zonnepanelen ▪ Duurzaam qua productie en levenscyclus - Uniek aan KoraSun® is het kader in PU (polyurethaan). Hierdoor is het perfect recycleerbaar. Het KoraSun® systeem wordt volledig in eigen land geproduceerd en vergt dus geen nodeloos vervuilend transport. Bovendien kan het silicium van de cellen perfect gerecycleerd en hergebruikt worden ▪ Duurzaam in gebruik - KoraSun® staat voor gratis energie zonder schadelijke emissies ▪ Esthetische duurzaamheid - De panelen van KoraSun® volgen mooi het verloop van de dakpannen en worden naadloos in het dak geïntegreerd

Duurzaam bouwen

Leroux

Duurzaam bouwen  Na-isolatie van bestaande constructies met steenstrips of kleidakpannen ▪ Om buitenmuren zonder spouw of slecht geïsoleerde spouwmuren langs de buitenzijde te isoleren  Na-isolatie van bestaande constructies met kleidakpannen ▪ Om de gevel met duurzame Koramic kleidakpannen af te werken. Deze systemen verbeteren de thermische isolatie, de woongezondheid en scheppen een behaaglijk woonklimaat. Andere voordelen zijn de kleurstabiliteit, de brandveiligheid en het gemak van onderhoud. Wordt de gevelbekleding beschadigd, dan is die makkelijk te herstellen

Isofinish  Concept voor na-isolatie van buitenmuren ▪ In antwoord op de toenemende vraag van de bouwprofessionelen en de bouwer / verbouwer naar gevelisolatiesystemen die tegelijkertijd energiebesparend, esthetisch en betaalbaar zijn

▪ Co-marketing project met volgende partners: - Recticel : isolatie

- Borgh : stelschroeven - Afwerking : Deceuninck, Eternit, VM Zinc en Wienerberger (Koramic kleidakpannen en Façatile)

Duurzame wijk – marketing acties

Duurzame wijk

 Partners :  Onderzoeksinstelling : 3E  Architecten : Comodo, Wielfaert

 Aannemer : Eribo, Confederatie Bouw  Huisvestingsmaatschappij : Woonpunt Mechelen

Renovatie?

???? - 2005 5.000.000 woningen

?

2006 – nu : EPB = 1%

2012 - . . . . = ?%

Renovatie?

Renovatie?  Stimulans kadert binnen doelstelling 2020  Oud Belgisch woningbestand maakt renovatie onontbeerlijk  Renovatie = verhoging wooncomfort en verkoopbaarheid

De Wienerberger oplossingen

Gevelrenovatie:

Situatie

Maquette

Renovatieprojecten 2013-2014  Wienerberger zal twee doorgedreven renovatieprojecten (gevel en dak) op de voet volgen :  In Mechelen : gevelrenovatie StoThermBrick

 In Spiere :

gevelrenovatie

Mechelen

Renovatieprojecten 2013-2014

 Wienerberger zal twee doorgedreven renovatieprojecten op de voet volgen samen met zoveel mogelijk geïnteresseerde partners:  Werkzaamheden – Blog

 Monitoring voor en na - Relatieve vochtigheid - Infrarood - CO2 - Verbruik

Renovatie?!

 Langetermijnvisie ≠ kortetermijnoplossingen  Bewaakte kwaliteit  Ontwikkelen van een economische langetermijnvisie  Betrek de financiële sector