MAART 2015
naar een werkbare en toekomstbestendige Europese Unie Van zinkend moloch naar slimme samenwerking De visie van SGP-jongeren over de toekomst van de Europese Unie uiteengezet.
CONCEPT Manifest Europese Unie | 1
Inhoudsopgave manifest
Inleiding Waarom een manifest Christelijke visie op Europese samenwerking Waarom een Europese Unie Constitutionele verandering Veiligheid en buitenlands beleid Economische en monetaire samenwerking
2 | sgp»jongeren
9 11 19 23
Manifest Europese Unie
Duurzame ontwikkeling en landbouw
5 5 5 6
Manifest Europese Unie | 3
Inleiding Waarom een manifest De Europese Unie is een nuttige uitvinding. In de jaren vijftig van de vorige eeuw begon Nederland samen met vijf andere Europese landen aan een veelbelovend avontuur. Onder de vlag van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) en later de Europese (Economische) Gemeenschap werkten ‘De Zes’ samen aan de economische wederopbouw van het continent. Deze economische samenwerking zorgde voor een langdurige vrede tussen de Europese staten en creëerde veel welvaart. Helaas is het Europese project uit de hand gelopen en stevent het af op een mislukking. Dit komt, kort samengevat, doordat de Europese Unie een doel op zichzelf geworden is. De praktijk leert dat overheden in het algemeen wel enigszins invloed kunnen uitoefenen op het maatschappelijke leven, maar dat regels en subsidies geen culturen en samenlevingen compleet kunnen omvormen. Dergelijke bewegingen moeten van onderop komen. Het is de vraag of dat ooit gaat gebeuren gezien de diep gewortelde verschillen die er zijn.
Europa is overigens beslist niet hetzelfde als de Europese Unie. De Europese Unie is een samenwerkingsorganisatie die voor een groot deel in Europa actief is. Dit manifest gaat over de manier waarop dit het beste kan.
Christelijke visie op Europese samenwerking Europa is een prachtig continent met een veelzijdigheid aan landschap, talen en culturen en met unieke krachten en kansen. Voor Europa geldt dat het Evangelie er eeuwenlang mocht klinken en God er als Schepper van hemel en aarde werd gediend. Op veel plaatsen is dit inmiddels verleden tijd. Ook in Nederland zet de secularisering door. Van Groen van Prinsterer is bekend dat hij ondanks alles Europa en Nederland bleef zien in het licht van de historie. Ook wij zouden onze blik niet moeten versmallen tot alleen de historie van Nederland, maar daarbij ook de internationale context moeten zien. Een geëigende vraag is: hoeveel waarde moet een christen hechten aan het bestaan van nationale staten? Het enige volk waar de Heere Zich aan verbonden heeft is Israël. In het Nieuwe Testament wordt echter duidelijk dat Gods Woord niet aan tijd en plaats gebonden is. Na de uitstorting van de Heilige Geest ontstaan er christengemeenten in Azië, Afrika en ook Europa. In de tijd van de apostelen krijgt de Bijbel een buitengewoon internationaal karakter. Daarbij komt dat Christus Zelf het gezag van de Romeinse keizer erkende (Mattheüs 22:21). Er is geen reden om de nationale staat te verheffen tot een Bijbelse norm. Sommigen trekken uit het bestaan van het ‘snoer’ van God, Nederland en Oranje de conclusie dat alle andere autoriteiten dan de Nederlandse overheid genegeerd moeten worden en dat we ons afzijdig moeten houden van deelname daaraan. Hiervoor vinden we geen enkele grond in de Bijbel. Het doet ook geen recht aan de geschiedenis van Europa waar altijd al over landsgrenzen heen is samengewerkt, te beginnen bij de vereniging van de Nederlanden. Daarnaast zijn op tal van terreinen afspraken vastgelegd in bilaterale verdragen met andere landen. Uiteraard zijn er allerlei principiële en praktische bezwaren tegen vergaande samenvoeging van Europese regeringen. Bovenstaande betekent ook niet dat landsgrenzen en nationale lidstaten moeten worden afgeschaft. Het is voor SGP-jongeren echter wel klip en klaar dat de Europese Unie evengoed valt onder de overheden waaraan christenen gehoorzaam behoren te wezen – zolang dit niet strijdig is met de Bijbelse waarheid.
4 | sgp»jongeren
Manifest Europese Unie | 5
Manifest Europese Unie
In de afgelopen jaren, onder meer rondom verkiezingscampagnes voor het Europees Parlement, heeft SGP-jongeren veelvuldig betoogd waarom de EU op een dood spoor zit en waarom veel Brusselse bureaucratie niet werkt. Dat zal in dit manifest niet herhaald worden. Het roer moet om. Met overtuiging en oog voor de toekomt schetst SGP-jongeren in dit manifest hoe de EU er dan wél uit moet komen te zien.
Waarom een Europese Unie De huidige Europese Unie heeft een uniek karakter. Het heeft enerzijds de kenmerken van een interstatelijk samenwerkingsverband en neigt anderzijds tot de vorming van een federale staat. Een federale staat wil zeggen dat er meerdere deelgebieden zijn, maar uiteindelijk één centraal gezag. In het geval van de EU betekent dit dus dat Brussel het epicentrum is van de macht en dat een EU-regering de belangrijkste beslissingen gaat nemen voor alle aangesloten deelstaten. Politici met een spilfunctie in de Europese politiek pleiten hier al jaren voor. De achterliggende decennia zijn door de meeste lidstaten grote stappen genomen om een federale staat te vormen. De belangrijkste twee zijn de openstelling van de binnengrenzen en de invoering van de euro. Dergelijke vergaande maatregelen kunnen alleen goed werken als reeds heel veel dingen geregeld zijn. Zo is het voor de openstelling van de landsgrenzen buitengewoon belangrijk dat de verschillende justitieapparaten goed met elkaar samenwerken en dat de inkomensverschillen niet te groot zijn.
Dit kan in onze ogen geen succes worden, laat staan dat zoiets vanuit Brussel te forceren is. Er is namelijk geen Europese identiteit. Cultuurverschillen zoals bijvoorbeeld het arbeidsethos in Spanje en Duitsland, zijn te groot voor samenvoeging. Vanwege vier redenen acht SGP-jongeren het bestaan van de EU wenselijk: 1. Platform voor Europese samenwerking Veel Europese regeringen wensen structureel met elkaar samen te werken. Wanneer alle afspraken en samenwerkingsvormen apart vastgelegd moeten worden in onder meer bilaterale verdragen, dan zou er binnen een paar jaar een ondoorzichtig woud aan afspraken bestaan. Daarom is het zinvol als hier structuur en enige continuïteit in komt door middel van een platform waarin de Europese samenwerking gestalte krijgt. De daaruit voortvloeiende uitvoeringsorganen van de EU kunnen ook opgebouwde expertise en ervaring inzetten ten dienste van de lidstaten. 2. Vrije handel coördineren Veel landen, waaronder Nederland, profiteren van import vanuit en export naar andere Europese landen. SGP-jongeren is voorstander van vrijhandel tussen EU-lidstaten. Dat houdt in dat er geen handelsbelemmeringen zijn, de grenzen open blijven staan voor kapitaal, diensten en goederen en in principe ook voor personen.
Drie zaken zijn universeel voor alle burgers in Europa van belang: voedsel, energie en veiligheid. Als één van deze zaken niet goed geregeld is in welk EU-land dan ook, ontstaat er chaos en zijn de gevolgen ernstig. Deze drie onderwerpen zullen dan ook in het vervolg van het manifest worden uitgewerkt. Ook gaat een apart hoofdstuk over hoe om te gaan met de problemen rondom monetair beleid. Niet omdat SGP-jongeren een gemeenschappelijke munt voor alle EU-landen noodzakelijk acht, maar om een alternatief te beschrijven voor dit complexe probleem. Op een aantal terreinen is een daadkrachtige en slagvaardige EU-organisatie nodig die meer is dan alleen een samenwerkingsplatform. Feit is dat grote politieke- en vooral economische machten geen handelsverdragen meer sluiten met kleine landjes op zichzelf, maar alleen met ‘de EU’ praten. Ten aanzien van schending van mensenrechten die opgenomen zijn in het EVRM binnen EU-gebied, kan de Raad van Europa beter optreden in plaats van de Europese Commissie. Richting niet-EU-gebied kan de Europese Commissie wel namens de lidstaten optreden. Dit zou eerst en vooral ten goede moeten komen aan slachtoffers van mensenrechtenschenders, zoals vervolgde christenen. Tenslotte moeten Europese landen het hoofd bieden aan een aantal zeer complexe, grensoverschrijdende kwesties. Zoals bijvoorbeeld energievoorziening of landbouwbeleid. Concrete thema’s zullen later in het manifest uitgewerkt worden.
Internationale samenwerking breder trekken dan EU Voor internationale samenwerking moet naast de EU worden gezocht naar andere organisaties en mogelijkheden. Wel om drie redenen:
a. Andere internationale organisaties hebben meer deelnemende landen. Dit biedt meer mogelijkheden voor samenwerking en gezamenlijk optreden, ook buiten Europa.
b. De macht moet zoveel mogelijk verdeeld worden. De EU mag niet te machtig worden, want de EU is geen doel op zich en een federaal Europa is een doemscenario. c. Andere organisaties zijn meer op één takenpakket gericht en hebben geen potentie een superstaat te worden die landen opslokt. Voorbeelden zijn de NAVO, OVSE en de Wereldbank.
Er is sprake van één economische ruimte. Hier worden dagelijks nationale grenzen overgestoken. Om dit goed te laten verlopen is een heldere coördinatie nodig waarbij eenduidige afspraken bestaan over de voorwaarden waaronder de handel kan plaatsvinden. Ook mogen nationale regeringen geen maatregelen nemen die de normale mededinging – en daarmee de gezamenlijke markt – verstoren. 3. Grensoverschrijdende uitdagingen aanpakken Een aantal uitdagingen waar Nederland voor staat, zijn gemeenschappelijk en gelden voor alle Europese landen. Een louter nationale aanpak is dan per definitie kansloos, bijvoorbeeld omdat rivieren veel landsgrenzen oversteken of omdat veel landen niet voor 100% kunnen voorzien in eigen behoeften. Denk aan het tegengaan van milieuvervuiling of het aanpakken van internationaal opererende criminele bendes. Voor de toekomst van het Europese continent is een goede voedsel- en energievoorziening van levensbelang.
6 | sgp»jongeren
Manifest Europese Unie | 7
Manifest Europese Unie
Wanneer aan de bovenstaande criteria niet wordt voldaan, ontstaan er binnen de Europese Unie grote migratiestromen van de armere naar de rijkere landen en wordt het voor criminelen wel heel gemakkelijk om de benen nemen. In de praktijk is het beleid met betrekking tot de economie en justitiesamenwerking nog niet zo vergaand geharmoniseerd. Maar de reeds genomen maatregelen (openstelling grenzen en de euro) werden en worden gebruikt als argumenten dit alsnog te doen. Refrein in deze aanpak en redenering luidt: ‘Het kan eigenlijk alleen goed gaan werken als de lidstaten de bevoegdheden uit handen geven en als Brussel het centraal gaat regelen.’
4. Extern optreden Richting de rest van de wereld kan het nuttig zijn als vanuit Europa één stem klinkt in plaats van een kakofonie van verschillende geluiden. Bijvoorbeeld als een handelsakkoord gesloten wordt, of namens EU-landen een statement wordt afgegeven wanneer ergens buiten Europa de mensenrechten op het spel staan. Op een aantal thema’s, zoals de eerder genoemde energievoorziening, mogen EU-landen zich niet door partijen als Rusland uit laten spelen tegen andere lidstaten. Zonder als ‘staat’ te functioneren, moet vanuit de EU op bepaalde punten gezamenlijk naar buiten worden getreden.
Constitutionele verandering De Europese Unie is ontstaan als een samenwerking tussen verschillende landen. Deze intergouvernementele unie heeft zich echter ontwikkeld tot een unie met supranationale trekken. Deze ontwikkelen liggen onder meer vast in verdragen, zoals het Verdrag van Lissabon. Almaar verdergaande politieke integratie betekent simpelweg dat soevereine staten hun bewegingsvrijheid en verantwoordelijkheid op steeds meer gebieden kwijtraken. Dit zorgt voor een zeer pijnlijk democratisch tekort. De Europese burger is vooral een burger van een lidstaat. En daarom moeten de lidstaten aan het roer staan. Kortom: het constitutionele bouwwerk van de EU moeten we terugbrengen van luchtkasteel tot functioneel huis. Europees Parlement Het heeft geen zin om de macht van het Europees Parlement (EP) verder uit te breiden. De kennis van, en het vertrouwen in deze politiek is nog altijd nihil. De verkiezingsopkomst loopt steeds verder terug. Het democratisch deficit is niet op te lossen door machtsuitbreiding, omdat het parlement te ver bij de burger vandaan staat en blijft staan. Ook is de structuur van het EP zeer verwarrend; de parlementariërs worden gekandideerd vanuit een nationale partij, en worden vervolgens lid van een veel bredere partij waar ‘Europese belangen’ prevaleren boven de nationale. De rol van de kiezer om een parlementariër te beoordelen op zijn daden, is een farce.
Voorzitter De voorzitter van de Europese Raad heeft een belangrijke politieke functie. Hierbij moet met name gedacht worden aan vertegenwoordiging van de EU en het bepalen van de agenda voor de Raad en Commissie. Het is onbegrijpelijk dat de persoon in functie niet verantwoording schuldig is aan een democratisch verkozen parlement. De Raad verkiest achter gesloten deuren wie de ‘president’ van de EU wordt; een onbegrijpelijke methode. Het zou beter zijn als de EU, als intergouvernementele organisatie, het voorzitterschap laat bekleden door de premier van een lidstaat die zes maanden het roulerend voorzitterschap invult. Het verleden heeft aangetoond dat deze systematiek prima functioneert.
Europese Commissie De Europese Commissie is de uitvoerende macht. Haar beleid volgt op de prioriteitenlijst van de Raad, en wordt ook voorgelegd aan het Europarlement. De Commissie, die als het ware fungeert als regering, is echter niet een afspiegeling van het electoraat en op geen enkele manier verantwoording verschuldigd aan de kiezer Dit is een slechte zaak, omdat de Commissie zeer machtig is; ze mag als enige wetsvoorstellen indienen en lidstaten dwingen om de Europese regelgeving juist te hanteren. Ook beheert de Commissie een begroting van 140 miljard per jaar. De commissarissen moeten veel meer hun doen en laten verantwoorden aan het Europees Parlement. Zoals hieronder uitgelegd, moet de Europese Commissie flink afgeslankt worden in grootte qua budget en taken.
Verkleinen huidige Europese Commissie In het gezamenlijk aanpakken van problemen zijn uiteraard effectieve EU-instanties nodig. Er moet worden voorkomen dat commissariaten bij de Europese Commissie worden opgetuigd tot megalomane, zelfstandige ‘ministeries’ die als vanzelf allerlei taken zich gaan toe-eigenen. De commissariaten (portefeuilles van de
8 | sgp»jongeren
Manifest Europese Unie | 9
Manifest Europese Unie
De burger voelt zich meer vertegenwoordigd door de nationale parlementen. Het zou daarom meer recht doen aan burger en nationale parlementen, om de macht weer bij hen terug te leggen. Dit kan door andere de procedure van een gele en rode kaart vaker toe te passen. In deze procedure kan een nationaal parlement een duidelijke waarschuwing of in het uiterste geval een veto uitspreken tegen ingrijpende maatregelen van de EU. Wat SGP-jongeren betreft zou het EP zich met name moeten richten op het controleren van de Europese Commissie.
Europese Commissie) mogen niet losgroeien van de opdrachtgevers, namelijk de lidstaten. Tevens is een drastische verkleining van het aantal commissariaten nodig. Nu krijgen alle lidstaten een Eurocommissaris en dus een apart opgetuigde portefeuille. SGP-jongeren pleit ervoor dat er alleen commissariaten blijven bestaan die de in dit manifest benoemde taken uitvoeren. Dat betekent dat commissarissen die zich bezig houden met bijvoorbeeld onderwijs of regionaal beleid naar huis kunnen. Wat nationaal kan, moet nationaal blijven. Het principe van subsidiariteit moet weer leidend worden in de EU. Lidmaatschap en verdragen Het Verdrag van Lissabon is voor onbepaalde tijd gesloten. Voor het goedkeuren of wijzigen van verdragen, is een gewone meerderheid van de helft plus één in veel landen genoeg om akkoord te gaan met een invloedrijk EU-verdrag.
Veiligheid en buitenlands beleid Europese landen hebben op het gebied van buitenland- en veiligheidsbeleid een gezamenlijk belang. Dit belang kan echter geschaad worden door een te ver doorgevoerde samenwerking die ervoor zorgt dat beleid vooral vanuit de Europese Commissie wordt ontwikkeld en uitgevoerd. Een voorbeeld hiervan is de invoering van de post ‘Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid’ en daarbij behorende optuigen van een EU diplomatieke dienst. Het extern optreden van de EU moet vooral gestalte krijgen door het optreden van de lidstaat die tijdelijk voorzitter van de Unie is. Voor diplomatieke ondersteuning hierbij zijn EU-ambtenaren nodig. Anders zou een kleine lidstaat opeens het ministerie van Buitenlandse Zaken moeten verdrievoudigen wanneer het tijdelijk EU-voorzitter wordt.
Daarom moet het Verdrag van Lissabon worden opengebroken en daarin de volgende dingen geregeld worden: a. Het verdrag is voor onbepaalde tijd gesloten. Dit moet veranderd worden naar een duur van 10 jaar. Hierna moeten alle lidstaten het verdrag opnieuw ratificeren. b. Alle lidstaten moeten het verdrag met 2/3 meerderheid ratificeren. c. EU-lidstaten moeten een andere EU-lidstaat uit de Unie kunnen zetten. Hiervoor moet dan een serie aantoonbare redenen zijn, zoals het ondermijnen van afspraken of frauderen. d. Om als lidstaat uit de EU te kunnen stappen, zijn nu onderhandelingen nodig tussen het EU-lid met de Europese Raad en het Europees Parlement. Deze bepaling moet verdwijnen. Een EU-lid dat de Unie wil verlaten, moet kunnen vertrekken. Wel moeten daarvoor standaardvoorwaarden worden opgesteld met daarin ook een overgangstermijn. Zo voorkomt de EU dat landen grote schade oplo- pen door het vertrek van een lidstaat, bijvoorbeeld doordat de beurzen ineenstorten. Wanneer het land ooit weer aansluiting wil vinden bij de EU, zal het van voren af aan moeten beginnen met de aanvraag van het lidmaatschap.
Gezamenlijk buitenlands beleid Het is wenselijk dat de landen van de Europese Unie in bepaalde gevallen naar buiten kunnen treden als één machtsblok. Bijvoorbeeld als het gaat om opkomen voor mensenrechten in China. Op zulke momenten komen de Ministers van Buitenlandse Zaken uit de EU-lidstaten bij elkaar. Ondanks de nadelen die kleven aan deze werkwijze, ziet SGP-jongeren graag dat de lidstaten gezamenlijk blijven optreden zonder dat de buitenlandpolitiek wordt overgenomen door een EU diplomatieke dienst. Daarnaast moet er ook ruimte blijven voor diversiteit. Wanneer een lidstaat een andere koers wil varen op een onderdeel uit het buitenlands beleid, dan kan een nationale regering het richting de eigen bevolking niet rechtvaardigen dat ‘in het belang van Europa’ tóch ingestemd wordt met zaken die niet in het belang zijn van de betreffende lidstaat. Om deze reden zien we geen winst in het uitbouwen van de Europese diplomatieke dienst die beleidsterreinen gaat overnemen. Het voorstel van SGP-jongeren is dat er een coördinerend persoon blijft bestaan die met een mandaat van de lidstaten het meerderheidsstandpunt uitdraagt. Richting het buitenland moet duidelijk zijn wie aanspreekpunt is als het gaat om gezamenlijk buitenlands beleid van de EU. De buitenlandcoördinator moet het meerderheidsstandpunt van de lidstaten uitdragen. Wanneer er sprake is van dreiging richting Europees grondgebied door bijvoorbeeld Rusland, is de NAVO de eerst aangewezen organisatie om op te treden. De NAVO is immers opgericht voor bescherming van grondgebied van aangesloten leden. Niet alle EU-lidstaten zijn ook NAVO-lid. De NAVO biedt dus een logischer en betrouwbaarder bescherming dan de EU. Veiligheid Op het gebied van veiligheid zijn veel organisaties actief die zorgen voor internationale samenwerking. Te denken valt aan Europol en Eurojust. Dit zijn goede ontwikkelingen, zolang de instituties maar gemandateerd blijven vanuit de lidstaten. Wel moet er nog flink geïnvesteerd worden in het uitwisselen van gegevens en inlichtingen. SGP-jongeren heeft er geen problemen mee dat strafbladen en dna-profielen standaard gedeeld worden met Europese partners. Het uitleveren van verdachten is nu afhankelijk van het wel of niet hebben van een uitleveringsverdrag. Zelfs West-Europese landen onderling wachten soms nog maanden met het uitleveren, of weigeren het helemaal om verdachten van zware geweldsdelicten of oorlogsmisdadigers uit te leveren aan een buurland. Er moet vaart gemaakt worden met het harmoniseren van uitleveringsverdragen van de EU-lidstaten. De EU moet hiervan een speerpunt maken.
Schengen Het deel uitmaken van de Schengenzone heeft veel voordelen zoals zonder belemmeringen de grens oversteken tijdens een vakantie of het vervoeren van producten. Echter, de nadelen zijn onaanvaardbaar groot.
10 | sgp»jongeren
Manifest Europese Unie | 11
Manifest Europese Unie
Zo kunnen jihadisten, terroristen, mensenhandelaren en criminelen ongehinderd door heel de EU reizen. Tot overmaat van ramp zijn de buitengrenzen zo lek als een mandje. De douane in Roemenië of kustwacht van Italië bewaakt indirect de Nederlandse grenzen. Vluchtelingen reizen vaak naar Europa in de wetenschap dat een doorreis naar een noordelijk gelegen EU-land mogelijk is. Tijdelijke grenscontroles zijn slechts onder heel veel voorwaarden toegestaan. Lidstaten moeten de mogelijkheid krijgen om naar eigen inzicht grenscontroles te houden. De voorwaarden van Schengen moeten dus veranderd worden. Tegen deelnemers aan Schengen die de eigen grenzen onvoldoende bewaken moet een procedure gestart worden om het land uit Schengen te zetten. Er is kortom een grote herziening van het Schengenverdrag nodig. Nederland moet het voortouw nemen in deze herziening. Bij onvoldoende medewerking en/of resultaat hiervan moet Nederland overwegen eenzijdig uit Schengen te stappen. Een onderzoek naar de gevolgen, haalbaarheid en wenselijkheid hiervan moet dan ook zo snel mogelijk in gang gezet worden. Dit betekent niet automatisch dat er een hek om Nederland gezet moet worden. Maar vanaf het moment dat Nederland onder het Schengen-verdrag uit is, kan Nederland weer zelfstandig beslissingen nemen over de eigen landsgrenzen. Dat is essentieel voor het functioneren van een rechtstaat. Groot-Brittannië en Ierland bewijzen dat samenwerken met Schengen, maar geen onderdeel zijn van de zone goed mogelijk is.
Landen, dus regering én bevolking, moeten ook wel echt bij de EU willen horen. Met alle consequenties van dien. Het pakt zeer nadelig uit wanneer vanuit geopolitieke overwegingen de EU gaat proberen een land bij de EU te betrekken, dan wel te houden. De succesvolle Europese Gemeenschap van Kolen en Staal is ook niet begonnen met onwillige landen die aan de verkeerde kant van het touw gingen trekken. Daarom het principe: ‘Graag, of helemaal niet.’
Defensiesamenwerking SGP-jongeren ziet geen toekomst en noodzaak in een EU-leger. Ten eerste is de legitimering van het hebben van een eigen leger in alle lidstaten in de grondwet verankerd. Het beslissen over leven en dood mag nooit worden zonder aantoonbare noodzaak worden overdragen. Het uitzenden van militairen moet daarom een nationale zaak blijven. Bovendien bestaat reeds de NAVO, het succesvolle Atlantische bondsgenootschap waar naast een groot aantal EU-landen ook de VS en Canada deel van uitmaken. De NAVO is al sinds 1949 gespecialiseerd in defensiesamenwerking en er is geen reden om dit waardevolle orgaan in te ruilen voor een Europese variant.
Manifest Europese Unie
Mensenhandel Mensenhandel is een afschuwelijk drama voor mensen die als (seks)slaaf verhandeld worden binnen Europa. Dankzij de open grenzen zijn mensenhandelaars nauwelijks tegen te houden. Mensenhandel komt in alle landen van de EU voor. In Oost-Europa vooral vanwege het wegkopen en gijzelen van mensen, in de overige landen worden de slachtoffers doorgevoerd, doorverkocht en aan het werk gezet. Om de nietsontziende mensenhandelarenbendes op te rollen, is één EU-opsporingsinstantie nodig die toegang heeft tot alle EU-lidstaten en benodigde gegevens.
waarheid zou gaan worden. Vaak functioneren in deze lidstaten politieke instellingen en rechterlijke macht helaas nog steeds onder het niveau van menig Afrikaans land.
De opgepakte mensenhandelaren worden berecht in het EU-land dat om uitlevering vraagt. Inname van het paspoort moet een standaardmaatregel worden. De crimineel heeft immers zijn recht om vrij te reizen binnen de EU misbruikt om het gruwelijkste met medemensen te doen. EU-lidstaten moeten de mogelijkheid krijgen om personen van wie het paspoort is afgenomen te weigeren op eigen grondgebied. Dit betekent dus een gedeeltelijke belemmering voor het vrij verkeer van personen. Ook kan iemand zonder paspoort niet vliegen. Wanneer Schengen-afspraken niet meer verbieden om controles uit te voeren, kunnen deze paspoortregels ook effect sorteren. Nabuurschapsbeleid Om uiteenlopende redenen sluit de EU associatieakkoorden met landen die grenzen aan de Europese Unie. De Europese Unie moet hierin terughoudend zijn. Alleen wanneer een buurland duidelijk de ambitie heeft zich meer richting de EU te bewegen en daarvoor op concrete punten samenwerking kan gebruiken, dan kunnen er akkoorden gesloten worden. Terughoudendheid is gezien de relatie met Rusland op z’n plaats. Een associatieakkoord met een aan de EU grenzend land hoeft niet persé een voorloper te zijn van een EU-lidmaatschap. Alle samenwerking met Turkije die relatie heeft met het kandidaat-lidmaatschap van Turkije moet per direct gestopt worden. Niet alleen omdat daarmee jaarlijks 900 miljoen euro bespaard worden, maar ook omdat Turkije keer op keer een dubbelrol speelt tussen vriend van het Westen en het gedogen van radicale islamitische groeperingen.
Uitbreiding EU Uitbreiding van de EU kan geen prioriteit zijn zolang alle interne problemen in het huidige EU-gebied niet zijn opgelost. Nieuwe lidstaten moeten minstens aan de Kopenhagen-criteria voldoen. Landen die reeds EU-lid zijn en op enig moment de ‘toets van Kopenhagen’ niet zouden doorstaan, moeten na herhaaldelijk waarschuwen uit de EU gezet kunnen worden. Zo is een criterium dat een land over ‘stabiele instellingen’ moet beslissen. Sommige landen zijn in het verleden toegelaten met de bedoeling dat dit criterium vanzelf
12 | sgp»jongeren
Manifest Europese Unie | 13
Economische en monetaire samenwerking
Samenwerking Samenwerking op economisch terrein is altijd positief. Doordat elk land comparatieve voordelen heeft, hebben we door samenwerking profijt van de comparatieve voordelen van buurlanden. Het bevorderen van de handel is dan ook een belangrijke taak van de Europese Unie. En dat doet ze goed: de gemeenschappelijke interne markt (namelijk het vrije verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal) heeft de deelnemende landen al veel voordeel opgeleverd. Volgens de Europese Commissie bestond dit voordeel voor de lidstaten sinds 1993 uit 2,5 miljoen extra banen en 800 miljard euro aan extra welvaart. Nederland is een land van export en heeft daarom ook een overschot op de betalingsbalans.
Handelsverdragen We staan positief tegenover het sluiten van grote handelsverdragen door de Europese Unie. Daarbij is wel belangrijk dat de voorwaarden zoveel mogelijk in lijn zijn met de in Europa geldende kwaliteitsmaatstaven. Zo krijgen grote bedrijven de ruimte om te handelen en daar heeft de economie in Europese landen baat bij. Een voorwaarde is echter wel dat landen waarmee een handelsverdrag gesloten wordt, aandacht hebben voor de mensenrechten in het eigen land en die ook naleven. Hier moet de EU aandacht voor vragen in de voorbesprekingen. Moraliteit moet boven economisch gewin staan.
Uiteindelijk hebben landen zelf de verantwoordelijkheid om toe te zien op de kwaliteit van ingevoerdeen uitgevoerde producten. Het moet mogelijk worden om binnen de economische ruimte van de EU uitzonderingen te maken voor branches waar herhaaldelijk gevaarlijk voedsel of producten vandaan komen. Concreet: als voedselcontroleurs uit verschillende EU-landen vaststellen dat uit een bepaald Europees land gevaarlijk kippenvlees geëxporteerd wordt, dan wordt de Europese markt gesloten voor deze gevallen. De lidstaat van waaruit het onveilige vlees verkocht is, zal met een verbeterplan moeten komen alvorens de interne markt weer geopend wordt.
Begrotingen Omdat landen elkaar economisch beïnvloeden, is het goed om de nationale begrotingen in de gaten te houden. De 3%-norm is een regel voor nieuwe landen die willen toetreden, maar er moet ook op toegezien worden dat huidige lidstaten aan die norm voldoen. Lidstaten moeten hun begroting op orde hebben. Hoe het land dit doet, is aan het land zelf. De EU moet daarom ook stoppen met het goedkeuren van nationale begrotingen. Het structureel laten oplopen en in stand houden van hoge begrotingstekorten, moet bestraft worden met stopzetten van subsidies, hoge boetes en ten uiterste ontneming van het EU-lidmaatschap. Monetair beleid Met het tekenen van het Verdrag van Maastricht is de Economische Monetaire Unie (EMU) opgericht. Naast heel veel problemen, heeft de euro ook voor enkele voordelen gezorgd. Het feit dat transactiekosten wegvallen, valutarisico’s uitgeschakeld worden en de prijstransparantie verschijnt, zijn positieve punten. Dat neemt niet weg dat een lidstaat met monetaire integratie wel zijn eigen financiële beleid uit handen geeft. Daarmee is zij dus gebonden aan maatregelen van de Europese Centrale Bank of één van de andere
14 | sgp»jongeren
Manifest Europese Unie | 15
Manifest Europese Unie
Regelgeving Het is duidelijk dat de interne markt van de EU voor de boeren en bedrijven van elk individueel land nuttig zijn om hun economische stabiliteit te waarborgen. Die interne samenwerkingsverbanden moeten blijven bestaan. We zouden echter veel regelgeving wel anders willen zien. De marktstandaarden voor consumptiegoederen moeten voor zover nodig blijven om de (voedsel)veiligheid te garanderen. Verder moet in het woud van alle regels en marktstandaarden flink worden gekapt. Regels die, vaak tot in detail, beschrijven hoe producten eruit moeten zien en gemaakt moeten zijn, dienen te verdwijnen.
Europese organen. Die organen hebben een sturende werking. Wat lidstaten zelf moeten doen, is vastgelegd in het Stabiliteits- en Groeipact (SGP). Daarin staat dat landen eigenlijk geen tekort op de begroting mogen hebben, maar ten uiterste 3% van het BBP en toe moeten werken naar een overschot op de begroting. Bijkomend is dat de staatsschuld van landen ten hoogste 60% van het BBP mag zijn. In uitzonderlijke gevallen mag hiervan afgeweken worden. Omdat deze regeling subjectief en voor meerdere uitleg vatbaar is, moet deze ingeperkt en nader gespecifieerd worden. Aan het tijdperk waarin een aantal lidstaten structureel de begrotingsregels kunnen schenden, moet zo snel mogelijk een einde komen ten bate van een monetaire markt.
Toekomst Nederland in de Euro Voor Nederland is geen toekomst in de huidige euro met de huidige voorwaarden en praktijk. De problemen zijn immers zeer diepgeworteld en zijn niet op te lossen met wat kleine wijzigingen in de spelregels. Het heeft de grote voorkeur van SGP-jongeren dat de voorgestelde veranderingen in de eurozone worden doorgevoerd en dat Nederland zodoende in de eurozone kan blijven. Nederland moet met gelijkgezinde eurolanden zoals Duitsland nog veel intensiever gaan samenwerken op het gebied van monetair beleid. Samen met deze sterke eurolanden moet ingezet worden op een exit van de zwakste eurolanden. Bovendien moet er goed onderzoek plaatsvinden naar de negatieve gevolgen van het verlaten van de Eurozone en het zoveel mogelijk reduceren daarvan alvorens een dergelijke ultieme maatregel doorgevoerd wordt.
Manifest Europese Unie
Noordelijke- en zuidelijke Euro Veel zuidelijke landen hebben een tekort op de betalingsbalans doordat ze meer importeren dan exporteren. Noordelijke landen hebben doorgaans juist een overschot op de betalingsbalans door de hoge export. Nederland is een voorbeeld van zo’n exportland. Door de beperkingen rondom het hanteren van eigen valuta, schommelt de waarde van de euro minder. Als de euro veel waard is, is een exportland onaantrekkelijk, omdat dat de goederen in dat land juist duur maakt. Wanneer de euro een lage waarde heeft, is dat niet aantrekkelijk voor importlanden omdat ze in vergelijking nu veel meer euro’s moeten betalen voor dezelfde hoeveelheid goederen. Dat is een negatief aspect van de euro. Het tekort van de ‘importlanden’ zou opgelost kunnen worden door verstandig beleid in landen als Griekenland en Spanje. Er is echter niets waarop de hoop gestoeld kan worden dat dit realiteit gaat worden. De huidige ‘oplossing’, namelijk het aanleggen van allerlei permanente fondsen en noodfondsen die er alleen maar voor zorgen dat zwakke eurolanden aan het geldinfuus komen te liggen van de sterkere landen, is een ramp voor de EU. Niet alleen kunnen zwakke landen hun destructieve en inefficiënte beleid voortzetten, tevens zijn sterkere eurolanden de dupe, omdat zij veel geld kwijt zijn aan het wanbeleid van andere EU-landen. Dit is slecht voor de eigen financiële positie en het ondergraaft het vertrouwen van de eigen burgers in Europese samenwerking. Daarom moet de invoering van een noordelijke euro en een zuidelijke euro serieus onderzocht worden. Nederland moet met gelijkgezinde EU-economieën de nodige voorbereidingen treffen mocht het scenario zich daadwerkelijk voordoen. Zo kunnen het Noorden en het Zuiden een eigen tempo kiezen bij het al dan niet hervormen van de economie. Door gedwongen bezuinigingen krimpt de economie en verliest de bevolking veel koopkracht. Bij het voeren van een eigen monetair beleid, kan de munt devalueren. Voorwaarden van het Verdrag van Maastricht moeten streng nageleefd worden. Om richting de financiële markten duidelijk te maken hoe omgegaan wordt met ‘zondaars’ in de eurozone, moeten de spelregels door de Eurogroep-voorzitter duidelijk gecommuniceerd worden. Deze regels zijn niet onderhandelbaar. Structureel niet naleven van de regels betekent een gedwongen vertrek uit de eurozone. Zolang deze harde spelregels duidelijk zijn én nageleefd worden, zullen financiële markten ook minder onzeker reageren op alle ontwikkelingen in de Eurozone én zijn landen meer gemotiveerd zich aan de regels te houden. In het EMU-verdrag moet een duidelijk schema komen waarin staat wanneer en hoe een land de eurozone kan of moet verlaten. Uit het Verdrag van Maastricht moet de bepaling dat EU-landen ook de euro moeten invoeren, verdwijnen. Voor landen die reeds de euro hebben ingevoerd, moet het veel makkelijker worden om zelfstandig de euro te verlaten.
16 | sgp»jongeren
Manifest Europese Unie | 17
Duurzame ontwikkeling en landbouw De Bijbel maakt ons duidelijk dat de mens geschapen is om ‘rentmeester’ te zijn over de schepping (Genesis 1 en 2). Wij moeten op een verstandige manier omgaan met de natuur, de dieren en de gewassen. De Europese Unie draagt grote verantwoordelijkheid op het gebied van landbouw en visserij, natuur, milieu en energie. Hoe moet zij die verantwoordelijkheid vormgeven? In dit hoofdstuk een visie op het Europese Landbouw en -Visserijbeleid, de milieuwetgeving en het energiebeleid. Vanwege het grensoverstijgend karakter van deze beleidsterreinen, ziet SGP-jongeren hier een rol weggelegd voor de Europese Unie.
Het landbouwbeleid is goed voor ruim 40 procent van de begroting van de Europese Unie. Het gaat om bijna dan 59 miljard euro. Ongeveer 75 procent van dit bedrag (43 miljard) wordt gebruikt voor directe inkomenssteun aan Europese boeren. De rest van het bedrag wordt voornamelijk geïnvesteerd in de ontwikkeling van achtergestelde plattelandsgebieden. Dit systeem, waarin bijvoorbeeld vanuit Brussel wandelgebieden worden uitgetekend, moet zo snel mogelijk verdwijnen. Het heeft niets met Europees belang te maken en het is een verspilling van geld. Misbruik van dit subsidiesysteem is ook een groot risico. Nationale overheden hebben hun landbouwbeleid vrijwel in geheel overgedragen aan de Europese Unie. De lidstaten hebben wel wat speelruimte in de uitvoering van Europese regelgeving. SGP-jongeren steunt de principes die ten grondslag liggen aan het huidige landbouwbeleid van de Europese Unie, om de volgende redenen:
18 | sgp»jongeren
a. Voedselzekerheid Voedselzekerheid is ontzettend belangrijk. Prognoses stellen dat de wereldbevolking tot 2050 zal stijgen tot 9 miljard. Daarmee zal ook de vraag naar voedsel sterk toenemen. Het is daarom goed om landbouwers substantiële steun te verlenen. Door continuïteit in opbrengsten kunnen boeren overleven, ook in slechte jaren, en kunnen wij onze voedselleverantie garanderen.
b. Voedselveiligheid Het voedsel dat geproduceerd wordt in een EU-land, wordt vaak geëxporteerd. Nationale keuringsautoriteiten moeten ervanuit kunnen gaan dat binnenkomend voedsel aan gelijke standaarden voldoet. Anders wordt invoer, controle, maar bovenal de gezondheid van mensen een groot probleem.
Manifest Europese Unie | 19
Manifest Europese Unie
Landbouwbeleid Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) behoort tot de oudste en belangrijkste vormen van Europese samenwerking. Al in het verdrag van Rome (1957) werden de belangrijkste doelen voor een gezamenlijk beleid vastgesteld. Dit betrof de toename van de landbouwproductiviteit, de totstandkoming van een stabiele voedselmarkt en de garantie van redelijke inkomsten voor boeren en redelijke voedselprijzen voor de consument. Al gauw bleek dat het GLB een aanbodoverschot creëerde. Doordat boeren meer voedsel produceerden dan nodig was, ontstonden de beruchte ‘boterbergen’ en ‘melkplassen’. In de jaren negentig wist Eurocommissaris Ray MacSharry het landbouwbeleid grondig te hervormen en een einde te maken aan de overproductie. Boeren kregen ter compensatie inkomenssteun en werden gestimuleerd om milieuvriendelijker te gaan werken. De hervorming van 2014 beoogt een vast steunbedrag per hectare grond en is sterk gericht op de ontwikkeling van het concurrentievermogen van de landbouwsector. Ook ligt sterker dan ooit de nadruk op duurzame en ‘groene’ landbouw. Dat laatste is een zeer goede zaak. Zeker in de intensieve landbouw en veesector zou een vergroening van de sector een enorme winst op het terrein van energie en milieu kunnen opleveren. Het EU-beleid moet er wat SGP-jongeren betreft op gericht zijn dat op termijn alle ‘vuile’ sectoren en methoden verdwijnen. Landen die zich hieraan onttrekken moeten hiervan de gevolgen ondervinden als het gaat om bijvoorbeeld de inkomenssteun aan boeren.
c.Internationale voedselmarkt Het gemeenschappelijke landbouwbeleid maakt de EU ook een sterkere speler op de internationale voedselmarkt. Het is overigens ook goed om te beseffen dat de Europese uitgaven per landbouwer door de jaren heen steeds zijn gedaald, terwijl nog steeds bijna de helft van het grondgebied van de Europese Unie uit landbouwgrond bestaat. Dat de Europese Unie zoveel geld in landbouw investeert, is daarom verdedigbaar. d.Level playing field Bij de invoering en handhaving van Europese agrarische regelgeving is een level playing field noodzakelijk. Alle lidstaten dienen het spel volgens dezelfde regels te spelen. Wanneer vanuit milieuoverwegingen of vanwege dierenwelzijn bepaalde sectoren aan regels worden gebonden, moet dit wel in alle landen gehandhaafd worden. Niet alleen als het gaat om dierenwelzijn moeten de regels fair zijn. Denk ook aan akker- en tuinbouwproducten, waar bijvoorbeeld strenge eisen zijn voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Deze regels worden echter niet overal even netjes nageleefd.
Verder is het verstandig dat het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid van de EU sterk inzet op vergroening en verduurzaming. Daarbij moet ieder land wel voldoende speelruimte krijgen voor een eigen invulling van de EU-wetgeving. Hoe de doelstellingen uiteindelijk gehaald worden, moet Brussel zo min mogelijk voorschrijven.
Visserij Vissen houden zich over het algemeen slecht aan nationale grenzen. Een school vissen zwemt bijvoorbeeld zo van Nederlandse wateren richting Engelse wateren. Als één bepaalde vissersvloot alles zou wegvangen terwijl een ander land juist probeert de visstand op pijl te houden, werkt dit averechts. Sinds de jaren zeventig bestaat er daarom een Gemeenschappelijk Visserijbeleid (GVB). Het GVB geeft alle Europese vissersvloten gelijke toegang tot de wateren van de Europese Unie en garandeert een goede levensstandaard voor de visserij. Daarbij is er ook veel aandacht voor het ecosysteem. De visserij dient niet alleen gericht te zijn op zo groot mogelijke, maar ook op een zo duurzaam mogelijke opbrengst.
Daarom moet de Europese Unie een Europees energieakkoord sluiten waar vier dingen in staan: a. De interne energiemarkt moet aan elkaar gesloten worden. Overschotten en tekorten moeten binnen EU gebied verdeeld worden. Hiervoor is een flinke investering nodig in het aanleggen van onder meer stroomkabels tussen Europese landen. Alleen al met zonne- en windenergie zou Europa grotendeels zelfvoorzienend kunnen worden, maar dan moet er wel geïnvesteerd worden in het aaneensluiten van de stroomnetwerken. b. Energie van buiten de EU wordt alleen nog gezamenlijk ingekocht om zodoende als afnemer sterker te staan ten opzichte van de aanbieder. Bepaalde regimes boycotten of sanctioneren wordt zo ook effectiever. c. Energiebesparing is voor ieder land een harde eis. De besparing zal gekoppeld moeten worden aan de bijdrage die het land levert aan de EU-energiemarkt. d. Met ieder lidstaat wordt afgesproken hoeveel energie het land bijdraagt aan de gezamenlijke energiemarkt. Daarbij mogen landen rechten kopen en verkopen, omdat bijvoorbeeld in Zuid-Europa zonne-energie rendabeler is dan andere delen in Europa. De Europese Commissie coördineert vergroening van de energiemarkt en sanctioneert landen die achterlopen in het naleven van het akkoord. Er komen uitstootquota voor alle lidstaten. Er wordt maximaal geïnvesteerd in duurzame vormen van energie: geothermie, wind, water en de zon. Fossiele brandstoffen zijn eindig en slecht voor het milieu. Grote, nog bestaande bronnen mogen opgemaakt worden. Fossiele brandstoffen zijn alleen nog ter overbrugging naar een volledig schone energievoorziening. Er moet een doordacht en ambitieus stappenplan gemaakt worden hoe de EU op termijn van fossiele bronnen afkomt. Europese besluitvorming over energie is dan ook nauw gerelateerd aan het klimaatbeleid.
Visserij heeft dus een grensoverschrijdend karakter. Het maken van Europese afspraken wat betreft de visserij is daarom noodzakelijk en zinvol. Het quotabeleid begint zijn vruchten af te werpen. De visstanden en ook de vangst nemen toe. Dat is een mooi resultaat van grensoverschrijdende samenwerking. Vissers moeten niet gehinderd worden door allerlei voorschrijvingen. In samenwerking met de visserijsector moeten daarom alle overbodige regels die in de afgelopen decennia in het GVB geslopen zijn, geschrapt worden. Ook in de visserij dient te worden ingezet op verduurzaming. Nederlandse vissers lopen hierin voorop, denk aan de ontwikkeling van het innovatieve pulskorvistuig. De EU moet deze manier van vissen legaliseren.
Energie Het energiebeleid van de Europese Unie heeft een lange geschiedenis. Ten tijde van de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal kon Europa nog voor een groot deel van de eigen energieaanvoer zorgen. Nu is dat anders en is de EU voor een groot deel van gas- en olieleveranties uit Rusland en het Midden Oosten. Dat is een jammerlijke ontwikkeling. Europa is afhankelijk geworden van instabiele landen, dan wel landen die de levering van energie laten afhangen van politieke medewerking met schurkenregimes.
20 | sgp»jongeren
Manifest Europese Unie | 21
Manifest Europese Unie
Al met al betekent dit flink wat supranationale elementen in het landbouwbeleid waar SGP-jongeren dus voor is. Omdat voedselvoorziening zo elementair is en voor iedere inwoner van de EU van hetzelfde belang, kiest SGP-jongeren voor deze koers. De EU heeft door de decennia heen bewezen op het gebied van landbouw wél een duidelijke meerwaarde te hebben. Daarom moet dit op grote lijnen gecontinueerd blijven.
Daarom moet de Europese Unie een Europees energieakkoord sluiten waar vier elementen in terugkomen:
Tot slot SGP-jongeren heeft vertrouwen in de toekomst voor de Europese Unie als de noodzakelijke maatregelen en hervormingen doorgevoerd worden. Een perfecte EU zonder nadelen bestaat niet. Bij (internationale) samenwerking is het altijd geven en nemen. De EU kan een ongeëvenaard succes worden als er grote vooruitgang geboekt wordt op de gebieden voedsel- en energievoorziening en veiligheid. De imperialistische grootheidswaanzin kan de geschiedenisboeken in. De luchtkastelen worden afgebroken. De eurozone wordt gesplitst en uitbreiding is geen doel op zich. Lidstaten moeten weer blij zijn bij de EU te mogen horen. Dat is een groot voorrecht voor ieder land. Dit voorrecht kan ook verspeeld worden. Uit de EU stappen of gezet worden moet daarom veel makkelijker worden. SGP-jongeren kijkt uit naar een toekomst waar gelijkgezinde Europese landen economisch goed samenwerken en waar de hele economie en landbouw verduurzaamd is.
22 | sgp»jongeren
Manifest Europese Unie | 23
SGP-jongeren
24 | sgp»jongeren
Dinkel 7
3068 HB
Rotterdam
www.sgpj.nl