TRAININGSMOLENS
Rondedans. Uitstappen, warmlopen of gewoon wat bewegen. Het kan in een trainingsmolen. Een groot ding en dus een forse investering. Er bestaan vele typen en uitvoeringen. Gebruikers aan het woord over elf verschillende trainingsmolens. In de open lucht “Bij ons op stal staan zeventien paarden”. zegt Han Aalderinks. “En daarvoor gebruiken we de molen gemiddeld drie uur per dag.” De keuze voor een molen van HKC was niet zo moeilijk. “We hebben gekozen voor een molen van HKC omdat ik die man persoonlijk ken en de service er erg goed is. Eén keer per jaar wordt de molen nagekeken, dan bel ik HKC op en dan komen ze binnen 24 uur de molen nakijken. Dat kost niets behalve als er onderdelen vervangen moeten worden.” Onderhoud aan de molen is er bijna niet. “Af en toe moet je de olie bijvullen en één keer was de drijfband versleten, die moest worden vervangen. De drijfhekken, die aan de bovenkant kunnen scharnieren zijn van gegalvaniseerd metaal”. Over de veiligheid is nagedacht. Aalderinks: “Er zit een beveiliging op de drijfhekken, zodra er een paard tegen het hek komt, stopt de molen automatisch.” De trainingsmolen van Stal Aalderink is niet overdekt. “We hebben er over gedacht de molen te laten overdekken. Maar het is hooguit vijf dagen per jaar zulk slecht weer dat de paarden de hele dag niet naar buiten kunnen. Het is zelden een probleem. Als het ’s ochtends regent dan gaan de paarden ’s middags in de molen. De omheining is niet van de firma HKC maar van Schuurman in Hengelo. “De omheining van de paddocks en wiedes zijn van geïmpregneerd grenen en voor het aanzicht was het beter om de omheining van de trainingsmolen ook van grenen te maken.” Bedrijf: Stal Aalderinks Eigenaar: Han Aalderinks Plaats: Westendorp Merk: HKC Diameter: 16 meter Paarden: 4 Overkapping: Nee
Slippende snaren Bedrijf:
Dressuurstal Henriëtte van der Ree Eigenaar: Henriëtte van der Ree Plaats: Willemstad Merk: Frema Equipment Diameter: 16 meter Paarden: 4 Overkapping: Nee
Henriëtte van der Ree houdt hobbymatig paarden en maakt naast de gewone training gebruik van een trainingsmolen. Van der Ree: “We hebben een molen van Frema Equipment omdat het bedrijf vlak bij ons in de buurt ligt en de prijs erg gunstig was. “De aandrijving van de molen gebeurt met drie V-snaren. Van der Ree ziet dat als een voordeel: “Stel een paard komt vast te zitten tussen het aandrijfhek en een paal; dan komt er een grote druk op de V-snaren en slippen ze waardoor er geen kracht meer op de drijfhekken komt te staan. Bij aandrijving met bijvoorbeeld een ketting is het buigen of barsten. Zodra er grote kracht op de armen komt dan blijft of de ketting heel en het paard raakt gewond of de ketting breekt en het paard blijft heel.” De drijfhekken zijn gemaakt van lichtmetalen spijlen die alle kanten op veren. De spijlen kunnen naar voren, naar achteren, van links naar rechts en zelfs helemaal naar boven. Als een paard een trap onder het hek geeft is de kans klein dat het zich verwondt. Verbeterpunten? “Ik denk dat het bij alle molens zo is, maar de loopbreedte van de paarden is twee meter. Als de paarden ergens van schrikken en zich omdraaien stoten ze zich vaak aan de omheining. Het zou beter zijn als de loopbreedte drie meter zou zijn.
© Equitec 2008
Pagina 1 van 5
TRAININGSMOLENS
Goed doorzicht Op Manege de Berger Hoeve staat een trainingsmolen van Roosen. Heinz Broeders: “We hebben gekeken naar een trainingsmolen van Roosen omdat zij onze stallen ook gezet hebben. Voor Roosen is uiteindelijk gekozen vanwege de kwaliteit. Een kennis heeft al twaalf jaar een molen van hen en heeft er nog nooit problemen mee gehad.” De bovenste helft van de drijfhekken bestaat uit hekwerk waar de paarden doorkijken met daaronder rubberen flappen. Broeders: “Door de rubberen flappen lijkt het onderkant erg dicht en gaan de paarden er niet snel doorheen. De flappen zijn zo gemaakt dat er stroom op kan staan.”DE omheining is van vier dubbele banden Beo-band tot twee meter hoogte. “Heel belangrijk vinden we dat de paarden door de omheining te kunnen kijken. Veel omheiningen zijn helemaal dichtgemaakt. Zodra het paard wat hoort wil het dat zien. Het gevolg is dat paarden in de molen met hun hoofd constant in de lucht kijken. Bij ons zie je dat de paarden mooi met het hoofd naar beneden en dus beter tot ontspanning komen. “De service bij Roosen is goed. “Op de molen staan zeventig programma’s. Toen we de molen net hadden, snapte ik niet hoe die programma’s werkten. Ik belde Roosen op en de volgende dag kwam er iemand om alles uit te leggen. Een nadeel van de molen is dat de rubberen flappen aan de drijfhekken erg zwaar zijn. Als het hard waait, vangen die flappen erg veel wind en gaat de molen draaien. Bedrijf:
Manege de Berger Hoeve Eigenaar: Hienz Broeders Plaats: Bergeijk Merk: Roosen Diameter: 20 meter Paarden: 8 Overkapping: Nee
Uit de wind Op Manege de Roosberg is een overkapte trainingsmolen van Belebro aanwezig. De molen is dagelijks ongeveer vijf uur in gebruik en bijna zes jaar oud. Stien Ullings, een van de medeeigenaren van Manege Roosberg: “Voordat we de molen aanschaften hebben we eerst goed rondgekeken. Vooral de kwaliteit vonden we belangrijk. Belebro is gewoon de molen met de beste kwaliteit dus uiteindelijk hebben we daarvoor gekozen.” De drijfhekken zijn gemaakt van lichtgewicht staven. “Als er iets gebeurt, een pony vliegt bijvoorbeeld tussen de hekken door, dan veren die staven als een soort bamboeriet aan de kant.” De staven zijn buigzaam, het hek vormt zich als het als er een paard doorgaat. De omheining van de molen is van buiten hardhout met aan de bovenkant windbreekgaas. Van binnen is de molen voorzien van Beoband. “Als er dan een keer een paard tegenaan schopt kan er niets mee gebeuren, die rubberen band veert gewoon mee.” De molen is door het windbreekgaas mooi open. “De paarden hebben niet het idee dat ze in een tunnel lopen, maar ze lopen ook niet in de wind. Het gaas moet wel eens in het half jaar met een stofblazer worden schoonblazen. Spinnenwebben en stof komen erg snel in het gaas.” Als er weer een molen aangeschaft moet worden, wordt het dan weer een Belebro? Ullings: “In principe is deze molen kwalitatief goed en slijt hij niet snel. De molen ziet er netjes uit en is degelijk. De paarden lopen lekker in de frisse lucht en hebben het gevoel dat ze buiten lopen. Dus inderdaad weer een Belebro.” Bedrijf:
Manege de Roosberg Eigenaar: Stien Ullings Plaats: Bavel Merk: Belebro Diameter: 20 meter Paarden: 6 Overkapping: Hoefslag
Niet te kolossaal Bedrijf:
Pension- en dressuurstal Beekdal Eigenaar: Henri Pieters Plaats: Borger Merk: Kylix Diameter: 18 meter © Equitec 2008 Paarden: 6 Overkapping: Nee
Henri Pieters heeft een traiingsmolen van Kylix. De drijfhekken zijn gemaakt van aluminium spijlen. Pieters: “De hekken kunnen helemaal omhoog. Het voordeel van deze drijfhekken is dat alles heeft overzichtelijk is. Je kunt de paarden goed in de gaten houden. Een nadeel van die spijlen is dat ze ver uit Pagina 2 van 5
TRAININGSMOLENS
elkaar staan. Paarden denken dat ze met hun hoofd tussendoor kunnen.” Waarom Kylix? “Vanwege de bouw en aandrijving. De molen ziet er degelijk uit en is vergeleken met andere molens niet te kolossaal. Verder is de aandrijving rechtstreeks van de motor op de molen. Bij een indirecte aandrijving heb je een ‘kruiwagenwiel’ waar een v-snaar overheen loopt en dat kan gaan slippen met nat weer. Aan een v-snaar heb je ook onderhoud, die moet je regelmatig bijstellen. Van de aandrijving zie je niets, alles is netjes verwerkt in een kast in het midden van de molen.” De service van Kylix is goed. : ER was een keer een printplaatje, zo’n plaatje met soldeerverbindingen, doorgebrand. WE hebben Kylix gebeld en ze kwamen meteen. We kregen een nieuwe regelkast.” Als er een nieuwe molen moet komen wordt het weer een Kylix. Pieters: “De service vind ik erg goed en daarmee vind ik de prijs niet ongunstig.” Aan de drijfhekken is een punt dat beter kan. “De spijlen hangen nu zo’n vijftig centimeter van de grond zodat paarden er wel eens met hun hak onder blijven haken. Het is beter als ze die spijlen twintig centimeter langer maken.” Om de zes minuten Stal Baroque heeft een trainingsmolen van het merk Wiko die in een schuur in geplaatst. Mieke van Thiel: “We hebben geen buitenbak en we zitten midden in de polder. We kregen geen vergunning om de molen te laten overkappen, maar we mochten hem wel in een bestaande overkapping neerzetten. Nu kunnen de paarden ongeacht het weer in de molen.” De drijfhekken van de molen bestaan uit metalen spijlen die tot aan de bovenkant scharnieren. “Er is een keer een paard onder de hekken doorgegaan. Het hek klapt dan mee. Het is geen prettig gevoel voor het paard maar hij raakt er niet door gewond.” Er zijn geen programma’s op de Wiko. “Om de zes minuten keert de molen. We kunnen de snelheid instellen. De molen is erg eenvoudig te bedienen. Er zijn op verschillende plaatsen in de stal noodschakelaars gemonteerd, dus als er wat gebeurt, kunnen we snel ingrijpen.” Een praktisch punt dat beter kan is een extra knop waarmee je de molen kunt laten keren. Thiel geeft een praktijkvoorbeeld: “Jonge paarden laten we niet meteen alleen in de molen meelopen. We lopen dan eerst met het paard aan het halster mee. We lopen dan eerst met het paard aan het halster mee. We willen de paarden ook altijd even laten zien hoe het keren in de molen gaat. Dat gebeurt normaal pas na zes minuten. Nu moet je dus een hele tijd meelopen voordat de molen keert.” Bedrijf: Stal Baroque Eigenaar: Mieke Thiel Plaats: Bodegraven Merk: Wiko Diameter: 13,5 meter Paarden: 4 Overkapping: Molen in schuur
Sterke onderdelen Stal Brons heeft een trainingsmolen van het Belgische merk Erik. De drijfhekken zijn gemaakt van stevig gazen hekwerk en de scharnierpunten aan de bovenzijde. “Deze drijfhekken zijn wat zwaarder da n die van andere merken. De paarden kunnen er een klap tegen geven en er komt hooguit een deuk in het hek. We hebben gekeken naar drijfhekken met pijpen van aluminium maar die leken mij wat slap.” Om de molen heen staat een kunststof omheining vanwege het eb- en vloedsysteem in de ondergrond. “Bij dit systeem is een soort vijverplastic op dertig centimer ingegraven. We kunnen de bodem dus helemaal onder water zetten. Daar waar het zand nat is, heb je een stevige ondergrond. Door dit systeem kunnen de palen maar dertig centimeter de grond in. Als je massieve houten palen dertig centimeter de grond in zet, liggen ze meteen om, deze plastic hekken zijn van binnen hol en blijven gewoon staan. Dat is de reden dat we voor een kunststofomheining hebben gekozen.” “We kozen voor deze molen omdat die van goede, sterke materialen gemaakt is”. zegt Brons. “De aandrijving via de ketting is erg sterk. Het model ziet er netjes uit en bovendien was de prijsBedrijf: Stal Brons Eigenaar: Marco Brons Plaats: Hilversum Merk: Erik Diameter: 15 meter Paarden: 4 Overkapping: Nee
© Equitec 2008
Pagina 3 van 5
TRAININGSMOLENS
kwaliteitverhouding vergeleken met andere merken erg gunstig.” Eén onderdeel van de molen is voor verbetering vatbaar. Marco Brons: “De spanbanden, de banden waar de armen aan hangen, zijn van staalkabel. Ik zou die staalkabel graag vervangen zien door vaste ijzeren strips. Dat is steviger.” Geen loze ruimte Jean Niessen van Stal Niessen heeft sinds een jaar een Bedrijf: Stal Niessen trainingsmolen van Traco. De drijfhekken zijn gemaakt van Eigenaar: Jean Niessen harmonicagaas met onderaan een rubberen flap. Waarom Traco? Plaats: Niethuizen “Traco had de beste prijs-kwaliteitverhouding. we hebben ook Merk: Traco naar Belebro en Liberty gekeken maar die waren veel duurder.” Diameter: 20 meter Een ander voordeel van deze molen is zijn ronde vorm. Niessen: Paarden: 8 “Andere molens hadden maar zes of acht staanders waaraan het Overkapping: Hoefslag hekwerk is verbonden. Hierdoor krijg je bij de staanders hoeken en een heel groot stuk loze ruimte.” De omheining is van acht planken hardhout met daartussen een aantal centimeter ruimte. “We hebben de molen niet helemaal dichtgemaakt omdat jonge paarden allerlei dingen moeten kunnen zien en overal aan moeten leren wennen. Daarnaast kunnen we de paarden nu goed in de gaten houden.” De binnenwand van de molen is opvallend. “Die is gemaakt van Beo-band en draait met een arm mee. Als er een keer tegenaan gestoten wordt, geeft dat band mee.” Er was één keer een technische storing. “Dat was een menselijke fout, de aansluiting voor de stroomdraad was in dezelfde kast gemonteerd als de elektronica van de molen. Na een week bleek dat de chips niet tegen de hoge stroomsterkte kunnen.” Er is een klein praktisch verbeterpunt. Niessen: “Als er iets verbeterd kan worden kan orden aan de molen, dan is dat de schuifdeur. Die gaat nu erg zwaar, er zouden betere rollers in moeten. Intensief gebruik Jaron Verheij is eigenaar van stal ’t Hooiland en gebruikt de trainingsmolen intensief. “De molen draait van acht tot zes. De paarden worden op vrije dagen getraind en we laten ze er soms in uit- en instappen.” Verheij kende de molen van Liberty al via mensen bij wie hij traint. “We hebben verschillende offertes aangevraagd en deze molen sprak ons het meest aan en hij ziet er gewoon mooi uit. De drijfhekken bestaan uit ongeveer een meter gaas aan de bovenkant met daaronder rubberen flappen met hangende kettingen erin. Jaron: “Er is een keer een paard onder de hekken door gedoken, het gaas schuift dan zo in elkaar. Er was niets met het paard aan de hand.” Verheij vindt de bediening van de trainingsmolen erg eenvoudig. “De groene knop is om de molen aan te doen, rood is uit en er is een noodknop. Eenvoudiger kan het niet. Daarnaast zijn er schakelaars om de programma’s in te stellen.” De molen is boven de hoefslag overkapt. In Nederland is het lang niet altijd lekker weer. Zo blijven de paarden droog en kunnen we toch gebruik blijven maken van de molen. Als hij in de toekomst een nieuwe molen aanschaft, komt er als het aan Jaron ligt weer een Liberty. “De molen bevalt goed, hij werkt prettig, ziet er netjes uit en de mensen van Liberty zijn aardig. Bovendien was de molen snel in elkaar gezet.” Bedrijf: Stal ’t Hooiland Eigenaar: Jaron Verheij Plaats: Lieren Merk: Liberty Diameter: 15 meter Paarden: 5 Overkapping: Ja
Na afloop in stap Bedrijf: Stal Holtslag Eigenaar: Fried Holtslag Plaats: Lelystad Merk: Horsefit Diameter: 20 meter Paarden: 6 Overkapping: Nee © Equitec 2008
Fried Holtslag heeft een Horsefit trainingsmolen. Waarom Horsefit? Holtslag: “De molen heeft een gunstige prijskwaliteitverhouding, en ik kende al iemand van Horsefit, dat geeft toch al een soort vertrouwensband.” De drijfhekken zijn gemaakt van buizen die acht tot tien centimeter van elkaar af staan. De buizen zijn licht, hol en gegalvaniseerd. Ze scharnieren aan de bovenzijde. Holtslag: “Ik heb andere drijfhekken gezien Pagina 4 van 5
TRAININGSMOLENS
van een soort gaas, als een paard daar onderdoor gaat, dan heeft zo’n hek toch een heel gewicht en krijgt het paard een flinke kras op zijn rug. Het brengt dan ook heel wat paniek met zich mee. Bij deze drijfhekken gaan de spijlen omhoog en kan het paard er gemakkelijk onderdoor.” De molen is direct aangedreven waardoor hij altijd de juiste snelheid heeft. “Op de molen zit een beveiliging: zodra het programma afgelopen is, blijft de molen in stapsnelheid draaien. We kunnen de molen ook op een programma zetten dat mijn telefoon een signaal krijgt zodra het programma afgelopen is.” Tot nu toe heeft Holtslag weinig problemen gehad: “We hebben één keer een probleempje gehad met de molen. Het waaide toen erg hard en we hadden een van de armen vastgemaakt aan een paal. De volgende ochtend kwamen we bij de molen en was er een arm krom. Als het nu hard waait laten we de molen gewoon draaien.” Puur hulpmiddel “We gebruiken hem om de paarden op te warmen voor de training, om de paarden uit te laten stappen en als hulpmiddel om jonge paarden te trainen,” zegt Erik Naberink over zijn Horsefriend trainingsmolen. “Het is voor ons puur een hulpmiddel bij de training. We laten de paarden ook niet draven en galopperen in de molen, daar is de diameter te klein voor.” De drijfhekken zijn gemaakt van gegalvaniseerde pijpen die van boven scharnieren. De hekken zwiepen maximaal vijftig centimeter naar voren en naar achteren uit. Naberink: “Ik heb zelf een paar ongelukken meegemaakt met van die gazen drijfhekken. De paarden geven dan een schop naar achteren en komen vast te zitten in het gaas. Bij deze ijzeren staven niet.” De motor van de molen zit recht onder de bevestiging van de armen, de molen is dus direct aangedreven. “Bij een aandrijving met V-snaren kunnen paarden blijven staan en dan draait de molen niet meer.” De omheining is gemaakt van ronde palen met aan de binnenkant en aan de buitenkant twee planken hardhout. Naberink: “Hardhout ziet er mooier uit, mooier dan band, het oog wil natuurlijk ook wat.” Eén onderdeel van de molen kan volgens hem beter. “De drijfhekken kunnen nu beperkt naar voren en naar achteren bewegen, als er een paard onder de hekken doorschiet, is meteen alles verbogen. Bij mijn vorige molen konden de hekken helemaal rond klappen, dan heb je minder snel alles krom.” Bedrijf: Stal Naberink Eigenaar: Erik Naberink Plaats: Smilde Merk: Horsefriend Diameter: 14 meter Paarden: 4 Overkapping: Nee
Bron: Bit Tekst: Rieneke Seine Datum: Juni 2005
© Equitec 2008
Pagina 5 van 5
