Tot hier en niet verder

Tot hier en niet verder Waar ik het meest van onder de indruk ben in het COT-rapport is wat al die mensen hebben gedaan. De plaatsvervangend chef van de directe hulpverlening, de officier geneeskundigendienst, de voetbaleenheid, de ingezette agenten en niet te vergeten de bereden politie. Met een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben ze geprobeerd te doen wat, gezien de instructies en de ter beschikking staande middelen, mogelijk was. Dat heeft ervoor gezorgd dat de belagers van de politie niet geslaagd zijn in hun opzet: het verwonden en mogelijk doden van politie agenten. En het vestigen van het beeld dat niet de overheid, maar zij de baas zijn. Met zoveel mogelijk getuigen, om niet alleen de overheid, maar ook het vertrouwen van zoveel mogelijk mensen in de samenleving te ontwrichten. Ik denk dat we dit terrorisme moeten noemen. 25.000 mensen die een mooie avond op het strand wilden doorbrengen, zijn hier getuige van geweest. Het was het gesprek van de maand, en nog steeds hoor je emotie als mensen die erbij waren erover spreken. Tot hier en niet verder. Dat moet de boodschap zijn die na vandaag doorkomt in Nederland. In Rotterdam keert vandaag de wal het schip. Hoek van Holland is het einde van een al tientallen jaren durend, deëscalerend beleid van de Nederlandse politiek, waar de politieleiding van overtuigd is en de politieagenten mee op pad worden gestuurd. In Hoek van Holland is duidelijk geworden wat er gebeurt als dat te ver doorschiet. Hooligans en andere straatterroristen weten dat de politie niet mag optreden als de hooligans in kleine groepjes opereren: hier een paar mensen tikken geven, daar openbaar dronken zijn, wildplassen en vol zitten met cocaïne en pillen. In de loop van deze tijd hebben deze terroristen geleerd dat ze ook meestal niet gestraft worden, niet eens opgepakt worden en met de politie kunnen vechten. De laatste jaren ontwikkelt dit terrorisme zich. Ze zijn op zoek naar evenementen waar we het niet verwachten en de politie niet voorbereid is. Ze hebben bij de Bokito-rellen (Bevrijdingsdag 2009) kunnen zien dat groepen door de stad kunnen trekken en vernielingen kunnen aanrichten zonder dat er een klopjacht wordt ingezet. En in Hoek van Holland hebben ze, snel volgend op 5 mei jl., besloten weer los te gaan, het feest te ontwrichten, mensen te intimideren en te slaan, en zo de politie onvermijdelijk uit te lokken, om vervolgens te kijken wie de sterkste was. Het is de vraag wie dat was. De dode viel aan de kant van de hooligans, dat wel. De schietende agenten op het strand, de bereden politie en een aantal anderen hebben zich kranig geweerd. Maar uiteindelijk hebben 25.000 mensen gezien dat een relatief kleine groep van deze terroristen een ramp kan aanrichten. En deze 25.000 mensen hebben ook gezien dat de politie de hele dag overtredingen door de vingers heeft gezien. Agressieve openbare dronkenschap in het zicht van de politie, wildplassen in het zicht van de politie, vechtpartijen in het zicht van de politie, kenmerken van drugsgebruik in het zicht van de politie. En de politie besloot niets daaraan te doen. Dat op zichzelf zou al reden zijn voor een goed debat. Dit ondermijnt het vertrouwen van die 25.000 andere mensen in de politie, de rechtstaat en de mensen zoals wij hier in deze raadszaal, die verantwoordelijk zijn voor het beleid. Behalve de 25.000 mensen hebben de hooligans ook gezien dat, weliswaar ten koste van een dode aan hun kant, ze de politie aan kunnen. Wij gaan er van uit dat zij als meestal slapende, maar duidelijk lerende organisatie, bezig zijn met het beramen van volgende aanslagen. Wij kunnen niet zeggen dat we het niet geweten hebben, wij hebben het hier nu gezegd.

Leefbaar Rotterdam Bezoekadres Stadhuis, Kamer 16 Coolsingel 40 3011 AD Rotterdam Postadres Postbus 70012 3000 KP Rotterdam T 010 - 2673945 F 010 - 2673950 E [email protected] www.leefbaarrotterdam.nl

Dat moet vandaag eindigen. Tot hier en niet verder. Stop het doorgeschoten deëscalatiebeleid. Als de politie belaagd wordt, moet de politie onmiddellijk en hard toeslaan. Als je de politie aanvalt, dan mogen ze op je schieten. Als de openbare orde wordt ondermijnd, moet altijd worden opgetreden. En de hooligans, waarvan de meeste bekend zijn bij de politie, zoals de burgmeester de vorige keer opmerkte, moeten gericht worden aangepakt, hinderlijk gevolgd, en elke overtreding die zij begaan, moet worden gevolgd door een passende straf. Alle instrumenten daarvoor zijn beschikbaar: we hebben het met veelplegers gedaan, met drugsverslaafden, we kennen stadionverboden, gebiedsverboden, samenscholingsverboden, verplicht afkicken en ga zo maar door. En dat moet dus ook bij de hooligans werken. En als het niet voldoende is, verzinnen we er nog iets bij. Dit tuig mag niet winnen. Tot hier en niet verder. Deze motie hebben we al ingediend op 3 september jl. en vandaag doen we dat weer. Wij willen een einde aan het doorgeschoten deëscalerende niet-optreden. Wij willen dat onze politie optreedt. Dan nu naar ons oordeel over het optreden van de politie, gemeente en organisator in de voorbereiding, tijdens en na Sunset Grooves. Het COT-rapport is voor COT-begrippen ongekend hard en duidelijk: -

Er is in georganiseerd verband jacht gemaakt op de politie en dat moet krachtig en scherp worden veroordeeld. De politiemensen hebben geïmproviseerd en konden niet rekenen op een omvattende commandovoering. In de voorbereiding is de vergunning ongecoördineerd en routinematig verleend. De briefing op de dag zelf was verwarrend, er was een ontoereikende reactie op incidenten in de eerste uren, en de driehoek korpsleiding, burgemeester en justitie zijn veel te laat ingelicht. De dreiginginformatie is niet serieus genomen en niet aan korpsleiding, burgemeester en justitie doorgestuurd. De dreiginginformatie had op z’n minst moeten leiden tot het beschikbaar houden van ME maar afgelasting had ook gekund. Dat de leiding onvoldoende zicht had op de voorbereidingen en bestaande protocollen onvoldoende zekerstelt.

Dat zekerstellen is een opvallende formulering en de betekenis wordt helder wanneer je het rapport doorneemt. De ontbrekende zekerstelling is de directe oorzaak van de ongecoördineerde en routinematige voorbereiding, van de onduidelijkheden over afspraken en back-up op de dag zelf en eigenlijk ook van het niet informeren van de driehoek. Leefbaar Rotterdam vindt dat mensen die fout hebben gehandeld passend moeten worden aangepakt. De burgemeester heeft de korpschef hier ook schriftelijk om gevraagd, zo deelde hij ons mee vorige week. De korpschef heeft een commissie ingesteld die hem moet adviseren hierover. En begin januari komen de resultaten. De korpschef is echter wel van mening dat hij zelf in ieder geval mag blijven. En dat vindt de burgemeester ook, en ook hijzelf vindt dat hij moet optreden in plaats van aftreden. Dat de driehoek moet optreden, is ook de indruk die overblijft als je ziet hoe onze politie en onze gemeentelijke diensten hebben gehandeld. De vraag is echter of het voor hen niet nu al te laat is. Wat Meijboom betreft is het antwoord voor ons al redelijk duidelijk, en voor de burgemeester willen wij het antwoord vandaag zien te verkrijgen. Wij zien in het rapport een behoorlijk aantal aan te rekenen foute handelingen bij politie- en gemeentefunctionarissen. Daarbij denken we in ieder geval aan de Regionale Informatie Organisatie, waar verschillende functionarissen de informatie over de komst van de hooligans verzuimd heeft door te geven aan de driehoek. Wij denken ook aan de Operationeel Commandant en Algemeen Commandant, die niet geschikt lijken voor inzet bij ordeverstoringen. Bij de gemeente denken we aan maatregelen tegen Bureau Veilig, verantwoordelijk voor het onuitvoerbare vergunningenbeleid, de leiding van het Team Horeca en Evenementen en hun directeuren. De heersende cultuur bij de gemeente dat je gedekt bent als je anderen de schuld kunt geven, moet verdwijnen. Iedereen die iets verkeerd ziet gaan, moet weten dat hij zelf verantwoordelijk is om dat aan de orde te stellen, en moet niet denken dat de politie, een andere gemeentelijke dienst of de organisator dat zelf moeten doen. Het is vergelijkbaar met de museumparkgarage: ambtelijke diensten dekken zich in, kijken of ze de zwarte piet bij een ander kunnen laten, in plaats van dat ze zich verantwoordelijk voelen voor het geheel en het eindresultaat. Toen is er hier in de raad tegen onze wil in gekozen voor een cultuurproject. Leefbaar Rotterdam Bezoekadres Stadhuis, Kamer 16 Coolsingel 40 3011 AD Rotterdam Postadres Postbus 70012 3000 KP Rotterdam T 010 - 2673945 F 010 - 2673950 E [email protected] www.leefbaarrotterdam.nl

Wij stellen een ander cultuurproject voor, dat vandaag afgerond kan worden: mensen die verkeerd handelen worden passend en persoonlijk aangepakt. Dat kan variëren van het niet toekennen van periodieken of een aantekening in hun dossier tot ontslag of aangifte. Hoe dan ook: ook overheidsmedewerkers moeten verantwoordelijk zijn voor hun eigen handelen. Dat is ook belangrijk om degenen die het wel goed doen, die wel hun leidinggevenden wijzen op de onmogelijkheid van opdrachten en de onuitvoerbaarheid van beleid, te laten zien dat dat gedrag gewenst wordt. In de praktijk zijn het vaak deze mensen die het moeilijk hebben in onze organisatie, en dat moet veranderen, zowel bij de politie als bij de gemeente. Vragen aan de burgemeester: - Wat vindt u van het optreden van de Recherche Informatie Dienst, met name de infodesk en de Regionale Inlichtingen Dienst, die de driehoek tegen de voorschriften in, niet heeft geïnformeerd. Waarom hebben u en de korpschef een advies nodig om een maatregel te bedenken? - Waarom laat u de gemeente zo makkelijk wegkomen? - Onderzoekt u wie bij Bureau Veilig en het Team Horeca en Evenementen persoonlijk moeten worden aangesproken op verwijtbare handelingen? Zo nee, waarom niet? Dan nu de leiding zelf, specifiek korpschef Meijboom en burgemeester Aboutaleb. Onze korpschef was op vakantie. De fouten die in de driehoek gemaakt zijn op de dag zelf zijn hem niet aan te rekenen. Ik denk zelfs dat als Meijboom in Rotterdam was geweest, de driehoek wel bij elkaar was gekomen, en dat de burgemeester, de korpschef en de officier van justitie in de stad de terugtocht van de 25.000 mensen waren gaan begeleiden. Dan hadden ze met hun eigen staf, niet op het strand maar in het crisiscommandocentrum, ook kunnen bezien of het mogelijk was bij de stations of op de snelweg vertrekkende bezoekers te begeleiden en vertrekkende hooligans op te pakken. In die zin is het wrang dat mede door het zwakke optreden van de burgemeester, Meijboom nu wordt aangesproken, ook op het verzaken van zijn korpsbeheerder op de dag zelf. Toch zijn wij als Leefbaar tot de conclusie gekomen dat de korpschef weg moet. In het rapport zien wij daar voldoende aanleiding voor. Ook de korpschef, misschien juist de korpschef, is verantwoordelijk voor de zekerstelling die te onvoldoende heeft plaatsgevonden. Hij is ook verantwoordelijk voor de commandostructuur, waarin ondergeschikten hun eigen boontjes moeten doppen en dat de leiding te weinig openstaat voor signalen die niet overeenstemmen met de gewenste werkelijkheid. Wij vinden ook dat de korpsleiding te weinig heeft gedaan met eerdere uit de hand gelopen evenementen. De rellen op 5 mei jl. hadden moeten leiden tot verhoogde alertheid in het algemeen, niet alleen bij evenementen die op het lijstje grootschalig stonden, maar bij alle evenementen. Sterker nog, bij het dagelijks optreden van de politie. Ook omdat bijvoorbeeld in 2007 het feest bij het strand aan de Maas ook werd gevolgd door een plunderende menigte Bokito’s, waar ook toen de politie niet ingreep. Meijboom heeft daar te weinig mee gedaan en te weinig over gezegd, naar binnen toe en naar buiten. Hoe dan ook, de politiemedewerkers die bij Hoek van Holland betrokken zijn, zowel degenen die zich goed van hun taak hebben gekweten als degenen die dat niet hebben gedaan, vonden het geen van allen nodig of gepast de leiding te informeren. De politieorganisatie heeft, naar het zich laat aanzien, mensen die behoorlijk in staat zijn te improviseren en op eigen initiatief snel te schakelen. Maar dan vooral met functioneel gelijken en bekende collega’s. Naar boven toe wordt er nauwelijks gecommuniceerd. Vrijwel alle communicatie speelt zich af naar onder, of horizontaal tussen functioneel gelijken. Kernwoorden zijn: terugkoppelen, overleggen en contact zoeken. Geen woorden die duiden op een vertrouwenswaardige bevelsstructuur hogerop. Tekenend is het feit dat in het verslag over de rellen zelf, op pagina 55 t/m 75, maar één keer het woordje ‘korpsleiding’ gebruikt wordt. Als er voor een besluit toch de korpsleiding nodig is, neemt men kennelijk liever het besluit zelf (p.67): “Dit is de fout van de leiding, en dat is de reden dat we een andere willen. Het is niet dit ene incident, dit gaat vaker mis, het gaat alleen niet altijd fout.” Dat is een gevolg van de wijze waarop de politie werkt en daar is de korpschef nu acht jaar verantwoordelijk voor. Leefbaar Rotterdam Bezoekadres Stadhuis, Kamer 16 Coolsingel 40 3011 AD Rotterdam Postadres Postbus 70012 3000 KP Rotterdam T 010 - 2673945 F 010 - 2673950 E [email protected] www.leefbaarrotterdam.nl

De wijze waarop dit verloopt, verdient niet de schoonheidsprijs. Wij vinden dat Meijboom ook in de acht jaar dat hij korpschef is een bijdrage heeft geleverd aan de verbeterde veiligheidscijfers in Rotterdam. Maar wij denken ook dat hij een typische vertegenwoordiger is van het doorgeschoten deëscalerende beleid. Wij denken dat hij de laatste jaren minder heeft geleverd dan ervoor en wij denken vooral dat hij niet degene is die aan de veranderingen in uitstraling en optreden dat bij de politie nodig is, de komende jaren leiding moet geven. Wat ons betreft mag de hele top vertrekken, maar we beperken ons hier tot de korpschef, als onderdeel van de driehoek. Wat er nu moet gebeuren, gaat wat ons betreft nu beginnen maar is een operatie van jaren, waarin steviger optreden, bezieling en verantwoordelijkheid moeten verbeteren. Voor de persoon betreuren we de consequenties van ons standpunt, maar voor de politie en de veiligheid van Rotterdam is het beter om deze maatregel te treffen. Wij wachten de reactie van de burgemeester af, maar hebben een motie daarover voorbereid. Tot slot de burgemeester zelf. De meetlat die we bij de korpschef hebben aangelegd (verleden/toekomst, optreden vooraf en na de rellen, geschiktheid voor veranderd beleid) passen we ook op de burgemeester toe. In zijn voordeel spreekt dat hij pas acht maanden, en nu twaalf maanden, in functie is. In zijn nadeel spreekt dat hij op de dag zelf verzuimd heeft de driehoek bij elkaar te roepen en te bezien welke maatregelen mogelijk zijn. Ook is hij onduidelijk geweest in de aanloop in de aansturing en in het beleid dat hij voorstaat ten aanzien van het optreden van de politie. In de driehoek zijn de rellen op Bevrijdingsdag niet een keer aan de orde geweest, en dat kan ook de burgemeester verweten worden. Wij vragen ons dan ook af waarom wij in hem vertrouwen moeten hebben om gedurende de rest van zijn aanstelling (nog vijf jaar) de veiligheid en crises die wij in Rotterdam zeker gaan meemaken, in goede banen te leiden. Tot nu toe is het schamel wat hij heeft laten zien op dit vlak. Verbetering is altijd mogelijk, maar dat begint met het besef van eigen tekort schieten. Wij willen vandaag gebruiken om te bepalen of wij op dit moment wel ons vertrouwen kunnen uitspreken in onze burgemeester. Wij willen van de burgemeester weten wat hij ervan vind dat hij niet zelf de 5 mei rellen in de driehoek op de agenda heeft gezet? Wij willen ook weten wat de burgemeester achteraf vindt van zijn opmerking eerder dit jaar dat er in Rotterdam wel erg veel aandacht aan veiligheid wordt besteed, i.p.v. bijvoorbeeld aan onderwijs? Dat de burgemeester in de nacht van 22 augustus jl. thuis is gebleven, vinden wij onbegrijpelijk. Als je als directeur van je bedrijf hoort dat je mensen zijn aangevallen, hebben geschoten, dat er 25.0000 inwoners van jouw regio op weg zijn naar huis, nadat ze net het grootste schietoptreden uit de historie van de Nederlandse politie in vredestijd hebben meegemaakt, dan ga je toch iets doen? Maakt niet uit welk advies je krijgt. Dan wil je er toch zijn voor je medewerkers en je inwoners? Dan kun je tocht niet thuisblijven en het afdoen met telefonische contacten? Kan de burgemeester ook zeggen hoe hij nu aankijkt tegen zijn beslissing om de driehoek in de nacht na 22 augustus niet bij elkaar te roepen? Waarom wist hij zeker dat er in het commando crisis centrum niets bedacht kon worden dat zou helpen om de thuistocht te vergemakkelijken, de gewonden te verplegen, de daders te pakken en de lijnen voor de komende dagen uit te zetten? Is dit niet een hele grote vergissing geweest? De dagen erna Wat vindt u van uw eigen optreden in de dagen na de rellen: het verbieden van feesten en daarna weer intrekken. Het verzoeken om een wetswijziging die nergens op sloeg en door Den Haag werd weggehoond? Het niet spreken over het oppakken van daders? Al op de dag zelf is bekend dat de zogenaamde jonge harde kern van hooligans aanwezig is en dat zij een leidende rol hebben. Het zijn er zoveel dat de voetbaleenheid al op de dag zelf ophoudt met registreren rond een uur of zes (p. 61 - 62). Van de 34 aangehouden verdachten die nader bekeken zijn, behoort de helft tot deze groep.


In totaal bestaat de jonge kern club uit maar zo'n 150 man, (waarvan veel op school zitten of werken). Die heb je in een week echt wel allemaal opgeborgen. Doe je dat in 48 uur. Maar zelfs de helft willekeurig oppakken, geeft al een duidelijk signaal. Gelet op de ongeëvenaarde ernst van het incident en mede gelet op de gewelddadige achtergrond van de betrokken harde kern jongeren (gemiddeld negen geweldsantecedenten), had naar mijn mening niemand zich hier druk om gemaakt. Dan laat je zien wie hier de baas is. Is dit overwogen? Wat hebt u wel overwogen, behalve beelden uitkijken? Wat gaat u de volgende keer anders doen? Pas een week na de incidenten - toen de politiemensen al ruimschoots als verdachten waren aangemerkt begon het strafrechtelijk onderzoek tegen de hooligans. Waarom duurde het instellen van dit onderzoek zolang? Maar liefst een week? Waarom hebt u dat als driehoek laten gebeuren? Wat vindt u van uw eigen handelen op dit punt? Waarom heeft u niet eerder na de rellen gezorgd voor een betere coördinatie tussen het Haagse OM en het Rotterdamse OM? 3 september, gele kaart: Wat vond u ervan? Waarom hebt u die gekregen? Kunt u dat uitleggen? Vond u hem terecht? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer heeft u zich dat gerealiseerd? 9 december, COT-rapport: Wat vond u van uw eigen optreden met de wijsheid van nu, met name op het punt van het benadrukken van de EINDverantwoordelijkheid? Waarom heeft u gezegd dat u de driehoek niet bij elkaar wilde roepen omdat u op het strand niet in de weg wilde lopen? Moet een korpsbeheerder altijd thuis blijven als hij op de plaats van de crisis in de weg loopt? Waarom wekt u die suggestie? Waarom komt u zelf niet met het antwoord op de vraag dat u ook in de stad, ver van het strand, bij elkaar had kunnen komen? Waarom misleidt u op dat moment de mensen in de stad die niet op de hoogte zijn van de instructies? Of vindt u dat een prima antwoord op de vraag waarom u thuis gebleven bent? Beschouwt u zichzelf in dit dossier als een verantwoordelijke of als iemand die ook handelingen heeft verricht of nagelaten? Welke handelingen vindt u achteraf gezien niet goed, voorzover nog niet eerder gevraagd en beantwoord hierboven? Wat is de verkeerde afweging die u op die momenten gemaakt heeft en waarom kunnen wij er op vertrouwen dat u dat niet weer doet? Tot slot Welke trainingen, instructiedocumenten en adviezen heeft de burgmeester tot zich genomen om de voor hem nieuwe taak van korpsbeheer te kunnen uitoefenen? Wat kan de burgmeester zeggen over zijn inschatting vooraf van hoe de functie van korpsbeheerder eruitziet en hoe hij er nu tegen aankijkt. Wat zijn de lessen die hij geleerd heeft ten opzichte van zijn veronderstellingen aan het begin? Wat betreurt hij in zijn handelen tot nu toe? Welke consequenties trekt hij daaruit? Wat wil hij de rest van zijn periode hier anders doen, om er voor te zorgen dat hij niet weer dezelfde fouten maakt? Wij zullen goed naar uw antwoorden luisteren. Maar wij zullen ook naar ons eigen gevoel luisteren. Wat u zegt, is niet voldoende. We moeten ook geloven dat u het echt meent. Daarvoor moeten we iemand zien die we in uw hele carrière nog niet hebben gezien, en wij zijn daarom ook niet gerust op de afloop van deze dag. Het gaat ons niet om u. Het gaat ons om de veiligheid van de mensen in Rotterdam en omgeving. Vandaag gaan wij bepalen of wij u die toe blijven vertrouwen.


Tot hier en niet verder

Recommend Documents